strong xíng xiào zǐ dào dǐ bù jiǎn shī xùn jié fù liú dài shuāng chū jiù strong
行孝子到底不簡屍 殉節婦留待雙出柩
xuē gǔ zhēng jī qǐ rěn yán? shì rén jiè kǒu yù shēn yuān.
削骨蒸肌豈忍言?世人藉口欲伸冤。
diǎn xíng wèi zhèng xiān cán kù, fǎ lì dāng zhī shàn yòng quán.
典刑未正先殘酷,法吏當知善用權。
huà shuō lù shī qì gǔ, gǔ zhī jí xíng. jīn fǎ bèi rén ōu sǐ zhě, bì yào jiǎn shī. jiǎn dé zhì mìng shāng hén, fāng zhǔn dǐ cháng, wèn rù sǐ zuì, kě wú yuān wǎng, běn wèi liáng fǎ. zì gǔ dào fǎ lì bì shēng, zhǐ yīn yǒu cǐ yī jiǎn, biàn yǒu xǔ duō jiān qiǎo zuò chū lái. nà bǎ rén mìng tú lài rén de, bú dào dé jiù yào zhè gè rén cháng mìng. zhī cǐ yī jiǎn, yǐ gòu nài hé zhe tā le. nǐ dào wèi hé? guān fǔ yī zhǔn jiǎn shī, dì fāng shàng dā chǎng de jiù yào dā chǎng qián. gēn guān mén zào jiào fū chuī shǒu duō yào jiǔ fàn qián. wǔ zuò rén yào kāi shǒu qián xǐ shǒu qián. zhì yú guān miàn qián zhuō shàng yào shāo xiāng qián zhū mò qián bǐ yàn qián zhān tiáo zuò rù jù bèi gào rén suǒ bèi. hái yǒu bù xiào zuǒ èr yào bǎi àn jiǔ, yào zhé pán zhǎn, gè xiàng míng sè shén duō, bù kě jǐn shù. jiù jiǎn dé xuě bái wú shāng, zhè rén jiā yǐ qù le qī bā le. jiù wèn dé yuán gào zhāo wū, hé yì yú shì? suǒ yǐ jiān tú yǔ rén yǒu chóu, biàn sī jiāng rén mìng wèi qí huò. guān fǔ dòng bǐ pàn gè jiǎn zì, hé děng róng yì! dào rén mìng shì yīng dé de, qǐ zhī yǒu cǐ děng hài rén bù xiǎo de shì? chú fēi zhēn zhèng rén mìng, guǒ yǒu zhòng shāng jiǎn dé chū lái, zhèng rén zuì míng, fāng shì zhèng tiáo. rán guā gǔ zhēng shī, qiān líng wàn suì, yǔ sǐ de rén jì jiào, yě shì bù rěn jiàn de. lǜ shàng suǒ yǐ yǒu bù yuàn zhě tīng jí xǔ shī qīn gào dì miǎn jiǎn zhī lì, zhèng shì shèng zhǔ qū tǐ rén qíng chù. qǐ zhī shì shàng cǎn kè de guān, yào jiàn zì jǐ fēng lì, huò shì sī xīn chēn hèn bèi gào, bù kěn tīng shī qīn miǎn jiǎn, dìng yào liè juē zuò qù. yǐ zhì kāi jiǔ liàn zhī guān, jué jiǔ mái zhī gǔ. suí nǐ shāng rén zǐ zhī xīn, duò páng guān zhī lèi, tā zhǐ shì yìng zhe dù cháng bù guǎn. yuán gào bù zhí mìng, jiù zuò tā shòu huì qīn yǒu quàn xī, jiù wū tā sī hé. yī wèi mán xíng, dǎ chéng yù àn. zì dào shì yǔ sǐ zhě shēn yuān, bù zhī sǐ zhě cǎn kù yǐ jí le. zhè duō shì jué zi jué sūn de gōu dāng!
話說戮屍棄骨,古之極刑。今法被人毆死者,必要簡屍。簡得致命傷痕,方准抵償,問入死罪,可無冤枉,本為良法。自古道法立弊生,只因有此一簡,便有許多奸巧做出來。那把人命圖賴人的,不到得就要這個人償命。只此一簡,已彀奈何着他了。你道為何?官府一準簡屍,地方上搭廠的就要搭廠錢。跟官門皂、轎夫吹手多要酒飯錢。仵作人要開手錢、洗手錢。至於官面前桌上要燒香錢、朱墨錢、筆硯錢;氈條坐褥俱被告人所備。還有不肖佐貳要擺案酒,要折盤盞,各項名色甚多,不可盡述。就簡得雪白無傷,這人家已去了七八了。就問得原告招誣,何益於事?所以奸徒與人有仇,便思將人命為奇貨。官府動筆判個「簡」字,何等容易!道人命事應得的,豈知有此等害人不小的事?除非真正人命,果有重傷簡得出來,正人罪名,方是正條。然刮骨蒸屍,千零萬碎,與死的人計較,也是不忍見的。律上所以有「不願者聽」及「許屍親告遞免簡」之例,正是聖主曲體人情處。豈知世上慘刻的官,要見自己風力,或是私心嗔恨被告,不肯聽屍親免簡,定要劣撅做去。以致開久殮之棺,掘久埋之骨。隨你傷人子之心,墮旁觀之淚,他只是硬着肚腸不管。原告不執命,就坐他受賄;親友勸息,就誣他私和。一味蠻刑,打成獄案。自道是與死者伸冤,不知死者慘酷已極了。這多是絕子絕孫的勾當!
mǐn zhōng yǒu yī rén míng yuē chén fú shēng, yǔ fù rén hóng dà shòu jiā yōng gōng. ǒu yīn yī yǔ bù xùn, bèi hóng dà shòu tòng dǎ yī dùn. nà fú shēng cái chī dé fàn guò, qì yù zài xiōng, dé le zhōng mèn zhī zhèng, kàn kàn dài sǐ. lín sǐ duì qī zǐ dào: wǒ bèi hóng jiā zhǎng tòng dǎ, zhì hèn ér sǐ. dàn bǐ shì fù rén, liào bān tā bù dǎo, mò yào tīng le rén jiào suō lài tā rén mìng, zhì jiāng wǒ shī shǒu jiǎn yàn, fěn gǔ suì shēn. zhǐ lüè yǔ tā shuō shuō, tā pà rén mìng chán lèi, bì rán zhōu gěi hòu shì, gōng yǎng dé nǐ měi zhōng shēn, biàn shì biàn yì le. qī zǐ tīng yán, sǐ hòu guǒ qù jiàn nà jiā zhǎng, dàn dào: yīn bèi zé fá zhī hòu, dé bìng bù quán, jīn yǐ shēn sǐ. wéi jiā zhǎng kě lián gū guǎ, zuò gè zhǔ zhāng. hóng dà shòu jiàn yīn dǎ zhì sǐ, xīn lǐ xū qiè de, jiàn tā shuō dé chuāi jǐ, bā bù dé tā méi yǒu shuō huà, gěi yǔ yín liǎng, hòu jiā bìn liàn, yòu xǔ le shí cháng zhōu jì tā mǔ zǐ, yǐ cǐ wú shuō le.
閩中有一人名曰陳福生,與富人洪大壽家傭工。偶因一語不遜,被洪大壽痛打一頓。那福生才吃得飯過,氣鬱在胸,得了中懣之症,看看待死。臨死對妻子道:「我被洪家長痛打,致恨而死。但彼是富人,料搬他不倒,莫要聽了人教唆賴他人命,致將我屍首簡驗,粉骨碎身。只略與他說說,他怕人命纏累,必然周給後事,供養得你每終身,便是便益了。」妻子聽言,死後果去見那家長,但道:「因被責罰之後,得病不痊,今已身死。惟家長可憐孤寡,做個主張。」洪大壽見因打致死,心裡虛怯的,見他說得揣己,巴不得他沒有說話,給與銀兩,厚加殯殮,又許了時常周濟他母子,已此無說了。
chén fú shēng yǒu gè zú rén chén sān, hùn míng chén lǎ hǔ, shì gè bù běn fèn hǎo yǒu shì de. jiàn hóng rén shòu shì yǒu xiǎng tóu de rén jiā, kuàng fú shēng bèi dǎ ér sǐ, bù wèi wú yīn, jiù lái cuān duō chén fú shēng de qī zǐ, jiào tā gào zhuàng zhí mìng. qī zǐ dào: fú shēng de sǐ, gù rán shòu le cái zhǔ xiē qì, yě shì nián gāi mìng xiàn. kuàng qiě sǐ hòu, tā yī wèi hǎo yì bìn liàn yǒu lǐ, wǒ men fān liǎn zi bù zhuǎn, zhǐ zì jiā rèn le huǐ qì bà. lǎ hǔ dào: nǐ měi bù zhī shì tǐ, zhè chū yín bìn liàn, zhèng hǎo zuò gào zhuàng zhāng běn. zhè yàng fù jiā, yī tiáo rén mìng, hǎo dǎi yě qǐ fā tā jǐ bǎi liǎng shēng yì, rú hé biàn shì zhè yàng zhù le? qī zǐ dào: pín mò yǔ fù dòu, dǎ qǐ guān sī lái, wǒ men xiān yào yín zi xià běn qián, nà lǐ qù tǎo? bù rú zuò gè hǎo rén zhù shǒu, tā cái zhǔ měi huò zhě hái yǒu bù kuī wǒ chù. chén lǎ hǔ jiàn shuō tā bù dòng, zì dào hóng jiā qù xià zhà dào: wǒ shì chén fú shēng zú zhǎng, fú shēng bèi nǐ jiā dǎ sǐ le, nǐ jiā sī mǎi xià le tā qī zǐ, biàn dǎ diǎn bǎ yī chǎng rén mìng hú tú le. nǐ men xū yào wǒ kǒu jìng, yě de dà jiā chī kuài ròu ér. bù rán, míng yǒu wáng fǎ, bú dào dé bèi nǐ duǒ guò le! hóng jiā zì shì fú shēng qī zǐ yǐ wú shuō huà, tiān dà shì yǐ dìng, páng biān rén xián yán xián yǔ, bù bì pà tā. bù jiào rén lái dōu lǎn, rèn tā fàng pì lǎ chè yī chū, méi xìng zì qù. lǎ hǔ jiàn wú dòng jìng, lǎo dà méi qù, fàng tā bù xià, sī liang dào: ruò yào gào tā rén mìng, xū dé shì tā qīn rén. tā qī zǐ shì fú bù qǐ de le, ruò shì zì jǐ chū míng, gào tā bù dé. wǒ ér jīn zhǐ bǎ sī hé rén mìng shǒu tā yī zhuàng, lián shī qīn yě gào zài lǐ tóu, xū jiào tā kāi bù dé kǒu! dēng shí xiě xià yī zhuàng wǎng fǔ lǐ shǒu le.
陳福生有個族人陳三,混名陳喇虎,是個不本分好有事的。見洪人壽是有想頭的人家,況福生被打而死,不為無因,就來攛掇陳福生的妻子,教他告狀執命。妻子道:「福生的死,固然受了財主些氣,也是年該命限。況且死後,他一味好意殯殮有禮,我們番臉子不轉,只自家認了悔氣罷。」喇虎道:「你每不知事體,這齣銀殯殮,正好做告狀張本。這樣富家,一條人命,好歹也起發他幾百兩生意,如何便是這樣住了?」妻子道:「貧莫與富斗,打起官司來,我們先要銀子下本錢,那裡去討?不如做個好人住手,他財主每或者還有不虧我處。」陳喇虎見說他不動,自到洪家去嚇詐道:「我是陳福生族長,福生被你家打死了,你家私買下了他妻子,便打點把一場人命糊塗了。你們須要我口淨,也得大家吃塊肉兒。不然,明有王法,不到得被你躲過了!」洪家自恃福生妻子已無說話,天大事已定,旁邊人閒言閒語,不必怕他。不教人來兜攬,任他放屁喇撤一出,沒興自去。喇虎見無動靜,老大沒趣,放他不下,思量道:「若要告他人命,須得是他親人。他妻子是扶不起的了,若是自己出名,告他不得。我而今只把私和人命首他一狀,連屍親也告在裡頭,須教他開不得口!」登時寫下一狀往府里首了。
fǔ lǐ jiàn shì rén mìng, fā xià lǐ xíng guǎn. nà lǐ xíng tuī guǎn, zuì shì xīn xìng cǎn kè de, xǐ de shì jiǎn shī, hǎo de shì rù zuì, shì gè chāi rén jiā de zǔ shī. jiàn rén mìng zhuàng dào shǒu, fǎng dé hóng jiā jù fù, jiù xiǎng zài zhè zhuāng shì shàng xiǎn chū zì jǐ fēng lì lái. lián máng chū pái jū rén, diào shī jiǎn míng. chén jiā qī zǐ shí shì pà shì, yǔ rén shāng liáng dào:
府里見是人命,發下理刑館。那理刑推館,最是心性慘刻的,喜的是簡屍,好的是入罪,是個拆人家的祖師。見人命狀到手,訪得洪家巨富,就想在這樁事上顯出自己風力來。連忙出牌拘人,吊屍簡明。陳家妻子實是怕事,與人商量道:
dì le miǎn jiǎn, jiù hǎo zhù dé. jí xiě zhuàng qù dì. tuī guān dào: fēn míng shì sī xià mǎi hé de qíng le. bù kěn zhǔn zhuàng. hóng jiā yāng le fēn shǎng qù shuō: shī qīn bù yuàn, kě yǐ miǎn jiǎn. tuī guān yī fā nù jiāng qǐ lái dào: yǒu le yín zi, wáng fǎ duō xíng bù qù le? fǎn jiāng chén jiā qī zǐ bō chū, dìng yào jiǎn shī. méi nài hé zhǐ de shí chū guān mù, jiě dào shī chǎng, jù qí le yī gān rén zhòng, rú fǎ zhēng jiǎn. wǔ zuò rén xiǎo dé guān fǔ xīn lǐ yào bào zhòng de, gǎn bù fèng chéng? bǎ hóng de shuō zǐ, qīng de shuō hēi, bào le zhì mìng shāng liǎng sān chù. tuī guān dà xǐ dào: shì ná dé dào yī gè fù rén, bù kěn jiǎ jiè, wǒ shēng míng jiù zhòng le, lì yào wèn tā dǐ mìng! zěn dāng dé jiāng lǜ lì yī chá, jiā zhǎng ōu sǐ gù gōng rén, zhǐ duàn dé mái zàng, wèn dé tú shú, jǐng wú dǐ cháng zhī tiáo. zhǐ luò de hóng jiā fèi diào le xiē yín zi, chén jiā yě bù dé ān níng. chén fú shēng liàn hǎo rù guān le, yòu láng láng jí jí zhè yī fān. dà jiā duō shì, chén lǎ hǔ yě bù jiàn zhān le shén me shí zī wèi, tuī guān yě bù jiàn zēng le shén me hǎo míng tóu, wǎng zuò le nán rén.
「遞了免簡,就好住得。」急寫狀去遞。推官道:「分明是私下買和的情了。」不肯准狀。洪家央了分上去說:「屍親不願,可以免簡。」推官一發怒將起來道:「有了銀子,王法多行不去了?」反將陳家妻子撥出,定要簡屍。沒奈何只得拾出棺木,解到屍場,聚齊了一干人眾,如法蒸簡。仵作人曉得官府心裡要報重的,敢不奉承?把紅的說紫,青的說黑,報了致命傷兩三處。推官大喜道:「是拿得倒一個富人,不肯假借,我聲名就重了,立要問他抵命!」怎當得將律例一查,家長毆死僱工人,只斷得埋葬,問得徒贖,井無抵償之條。只落得洪家費掉了些銀子,陳家也不得安寧。陳福生殮好入棺了,又狼狼藉藉這一番。大家多事,陳喇虎也不見沾了甚麼實滋味,推官也不見增了甚麼好名頭,枉做了難人。
yī chǎng rén mìng jié guò le, hóng jiā dào chén shì mǔ zǐ dào dǐ bù zuò duì tóu, xīn lǐ gǎn jī, měi měi kān guǎn tā èr rén, bù zhì pín fá. chén lǎ hǔ zhǐ wàng gè xiǎo fù guì, jìng luò le kōng, xīn lǐ cháng huái kuài kuài.
一場人命結過了,洪家道陳氏母子到底不做對頭,心裡感激,每每看管他二人,不致貧乏。陳喇虎指望個小富貴,竟落了空,心裡常懷快快。
yī rì zài wài jiǔ zuì, wǎn le huí jiā, hū rán lù shàng yǔ chén fú shēng xiàng yù. fú shēng mán yuàn dào: wǒ hǎo hǎo de ān zhì zài guān nèi, wèi nǐ wàng xiǎng xià zhà bié rén, zhì dé wǒ shī hái líng luò, hún pò bù ān, wǒ zěn kěn gān xiū? nǐ hái wǒ zhài qù! jiāng chén lǎ hǔ àn dào zài dì, mǎn shēn bǎ ní lái cuō cā. chén lǎ hǔ zhēng zhā bù dé, zhí děng hòu biān rén zǒu lái, chén fú shēng fàng shǒu ér qù. lǎ hǔ mèn dào zài dì, hòu biān rén rèn dé tā de, fú le huí jiā. jiā lǐ dào shì jiǔ zuì, bù yǐ wèi yì. bù xiǎng zì cǐ zhī hòu, lǎ hǔ hún shēn shēng qǐ lài lái, qǐ chuáng bù dé. yào chū mén lái gàng bāng jiào suō zuò xiē bèi lǎn de shì, zài bù néng gōu le. yān chán bàn zài, bù néng zhī chí. dào lín sǐ cái duì jiā rén shuō dào: lù shàng yù chén fú shēng, xián wǒ chū shǒu jiǎn le tā shī, yǐ cǐ bào wǒ. wǒ bù dé huó le. shuō bà jiù sǐ. sǐ hòu jiā rén xìn le rén yán, dào lài jí yào chán rǎn qīn rén, jí máng tái chū, mái yú qiǎn tǔ. bèi gǒu zǐ chéng rè tuō jiāng chū lái, chī le yī bàn. cǐ nǎi chén lǎ hǔ zuò è zhī bào.
一日在外酒醉,晚了回家,忽然路上與陳福生相遇。福生埋怨道:「我好好的安置在棺內,為你妄想嚇詐別人,致得我屍骸零落,魂魄不安,我怎肯干休?你還我債去!」將陳喇虎按倒在地,滿身把泥來搓擦。陳喇虎掙扎不得,直等後邊人走來,陳福生放手而去。喇虎悶倒在地,後邊人認得他的,扶了回家。家裡道是酒醉,不以為意。不想自此之後,喇虎渾身生起癩來,起床不得。要出門來槓幫教唆做些憊懶的事,再不能勾了。淹纏半載,不能支持。到臨死才對家人說道:「路上遇陳福生,嫌我出首簡了他屍,以此報我。我不得活了。」說罷就死。死後家人信了人言,道癩疾要纏染親人,急忙抬出,埋於淺土。被狗子乘熱拖將出來,吃了一半。此乃陳喇虎作惡之報。
què shì chén fú shēng bù yǔ dǎ tā de hóng dà shòu wèi chóu, fǎn lái bào tì tā zhí mìng de zú rén, kě jiàn jiǎn shī yī shì, yuán fēi sǐ de suǒ yuàn, zuò guān de rén yào xiǎo dé, ruò fēi wàn bù dé yǐ, hé kǔ zuò nà jí cǎn de gōu dāng! tǎng ruò shī qīn kǔ qiú miǎn jiǎn, yě gāi yī tā wèi shì. zhì yú jiǎ rén mìng, yī fā bù bì shuō, bì dài shěn dé rén mìng bī zhēn, rán hòu xíng jiǎn dìng zuì. zhǐ yī xiān hòu zhī zhe, yě bǎo quán dé rén jiā duō le. ér jīn shuō yī gè qíng yuàn zì sǐ bù kěn jiǎn fù shī de xiào zǐ, yǔ kàn guān měi tīng yī tīng.
卻是陳福生不與打他的洪大壽為仇,反來報替他執命的族人,可見簡屍一事,原非死的所願,做官的人要曉得,若非萬不得已,何苦做那極慘的勾當!倘若屍親苦求免簡,也該依他為是。至於假人命,一發不必說,必待審得人命逼真,然後行簡定罪。只一先後之着,也保全得人家多了。而今說一個情願自死不肯簡父屍的孝子,與看官每聽一聽。
fù chóu bù bào rěn mó hu, zì yǒu xióng xīn tuō zhàn lú.
父仇不報忍模糊,自有雄心托湛盧。
xiāo jìng yī zhū shēn yǐ jué, fǎ guān hái yòng jiǎn shī wú?
梟獍一誅身已絕,法官還用簡屍無?
huà shuō guó cháo wàn lì nián jiān, zhè jiāng jīn huá fǔ wǔ yì xiàn yǒu yī gè rén xìng wáng míng liáng, shì gè rú jiā chū shēn. yǒu gè zú zhí wáng jùn, jiā dào fù hòu, qì àn líng rén, zhuān yī fàng zhài qǔ lì, xíng xiōng bō mín. jiù shì zú zhōng wén pài, bù lùn qīn shū, dàn yǔ tā cái lì jiāo guān, zī zhū bì jiào, yī xiē miàn qíng yě méi yǒu de. wáng liáng bù hé céng jiè le tā běn yín èr liǎng, měi nián jiāng shù xiū shàng lì, jī le sì wǔ nián, hái guò tā yǒu liǎng bèi le. wáng liáng yì sī, dào zì jiā wū lǐ hái dào cǐ dì, kě yǐ xiāng ràng, cǐ hòu lì qián biàn bù shàng jǐn le xiē. wáng jùn shì fàng zhài rén xīn xìng, nà guǎn nǐ shì shū fù? dào: zhú nián hái shā zhǐ shì lì yín, běn qián yuán gēn bù dòng, lì qián hái xū zhào cháng, qǐ suàn hái guò duō guǎ? yī rì, zài yī zú zhǎng chù huì xí, liǎng xià gè chí yī shuō, zhēng lùn qǐ lái. wáng quān yǒu le jiǔ yì, zuò chū cái zhǔ de yàng shì, zhī shǒu wǔ jiǎo de fā huī. wáng liáng qì bù píng, yòu zì shì zūn bèi, hè dào: nǐ rú cǐ qì zhì, gǎn dài dǎ wǒ me? wáng jùn dào: biàn dǎ le, zhǐ shì cái zhǔ dǎ le qiàn zhài de! chèn zhe jiǔ xìng, nà guǎn zūn bēi? pū de yī ná dǎ guò qù. wáng liáng bù dī fáng de, yī jiāo diē dǎo. wáng jùn suǒ xìng gǎn shàng, quán tóu jiǎo jiān yī qí lái. zú zhǎng dào: shǐ bù dé! shǐ bù dé! máng lái quàn shí, yǐ dǎ dé bù yì lè hū le. dà fán jiǔ dé bù hǎo de rén, jiǔ xìng fā le, yě bù rèn dé shén me rén, yě bù jì dé shén me shì dàn zhǐ shì shǐ tā jiǔ fēng, hěn lì bào nù bà le, bù guǎn bié rén dāng bù qǐ de. dāng xià yī gè zú zhí bǎ gè shū zǐ dǎ dé qī sǔn bā shāng, zú zhǎng quàn bú zhù, měng lì jiě kāi, jiào rén fù le wáng liáng jiā qù. wáng jùn méi gè tóu zhǔ, méi xiē yì sī, yào wǔ yáng wēi, yí lù yāo yāo he hē yě zǒu qù le.
話說國朝萬曆年間,浙江金華府武義縣有一個人姓王名良,是個儒家出身。有個族侄王俊,家道富厚,氣岸凌人,專一放債取利,行兇剝民。就是族中文派,不論親疏,但與他財利交關,錙銖必較,一些面情也沒有的。王良不合曾借了他本銀二兩,每年將束修上利,積了四五年,還過他有兩倍了。王良意思,道自家屋裡還到此地,可以相讓,此後利錢便不上緊了些。王俊是放債人心性,那管你是叔父?道:「逐年還煞只是利銀,本錢原根不動,利錢還須照常,豈算還過多寡?」一日,在一族長處會席,兩下各持一說,爭論起來。王悛有了酒意,做出財主的樣式,支手舞腳的發揮。王良氣不平,又自恃尊輩,喝道:「你如此氣質,敢待打我麼?」王俊道:「便打了,只是財主打了欠債的!」趁着酒性,那管尊卑?撲的一拿打過去。王良不提防的,一交跌倒。王俊索性趕上,拳頭腳尖一齊來。族長道:「使不得!使不得!」忙來勸時,已打得不亦樂乎了。大凡酒德不好的人,酒性發了,也不認得甚麼人,也不記得甚麼事;但只是使他酒風,狠戾暴怒罷了,不管別人當不起的。當下一個族侄把個叔子打得七損八傷,族長勸不住,猛力解開,教人負了王良家去。王俊沒個頭主,沒些意思,耀武揚威,一路吆吆喝喝也走去了。
jù zhī wáng liáng dǎ dé shāng zhòng, cì rì shēn wēi. wáng liáng zhī zǐ wáng shì míng, yě shì gè dú shū rén. fù qīn jiāng sǐ zhī shí, huàn guò fēn fù dào: wǒ wèi zú zi wáng jùn ōu sǐ, cǐ chóu bù kě wàng! wáng shì míng tòng kū dào: cǐ bù gòng dài tiān zhī chóu, ér shì bù yǔ jù shēng rén shì! wáng liáng diǎn tóu ér jué. wáng shì míng fǔ yīng hào tòng, jí jù zhuàng dào xiàn jiān, gào wèi lì shā fù mìng shì, jiāng zú zhǎng gào zuò jiàn rén. xiàn jiān zhǔn xíng, suí xíng pái diào shī dào guān, cì hou xiāng jiǎn. wáng jùn zì zhī cǐ shì jué liè, dào bù dé guān, kǔ yāng zú zhǎng chù xī, rèn píng yào yín duō shǎo, zǒng bù jì lùn. chù dé tíng tuǒ, zú zhǎng fèn wài chóu xiè, zì bù bì shuō. zú zhǎng jiàn yǒu xiē yóu shuǐ, lái quàn wáng shì míng bà sòng dào: fù qīn jì sǐ, bù kě fù shēng. tā jiā yǒu de shì cái wù, zěn yǔ tā zhēng dé guò? yào tā cháng mìng, bì yào jiǎn shī. tā shǐ yòng le wǔ zuò, jiāng shāng bào qīng le, mìng wèi bì děi cháng, shī hái xiān chī zhè fān láng jí, dà bú shì suàn. yī wǒ shuō, chéng tā jù pà chéng sòng zhī shí, duō yào le tā xiē, luò de zuò le rén jiā, dà jiā bǎo quán dé wú shì, wèi wèi fēi cè. wáng shì míng zì xiǎng le yī huí dào: ruò shì zhí mìng, wú yǒu bù jiǎn shī zhī lǐ. bù lùn shì qíng dí tā bù guò, zòng shì cháng dé mìng lái, shāng cán fù gǔ, wǒ xīn hé rěn? zhǐ cún zhe bào chóu zài xīn, pīn de xìng mìng, nà chù bù zháo le shǒu? hé bì dāng guān jū zhe lǐ fǎ, xiān jiāng fù shī jīng zhè fān cǎn kù, yòu sān tuī liù wèn, jǐ nián yuè rì, cái zhèng dé diǎn xíng? bù rú mù jīn quán yī le tā men chù fǎ, zhà chī yáng dāi, zhù le guān sī. qiě bǎo quán le fù gǔ, bié tú zài bào. huí fù zú zhǎng dào: fù qīn wěi shì yuān sǐ, dàn wǒ pín jiā, bù néng yǔ zuò tóu dí, zhǐ píng zūn zhǎng suǒ mìng bà le. zú zhǎng dà xǐ, qù duì wáng jùn shuō le, zhǔ zhāng jiāng wáng jùn gāo yú tián sān shí mǔ yǔ wáng shì míng, wèi bìn zàng fù qīn yǎng shàn lǎo mǔ zhī fèi. wáng shì míng tóng mǔ dāng guān dì gè miǎn jiǎn, zú zhǎng suí dì gè xī cí, yǒng wú fān huǐ. wáng shì míng yī yī yī tīng le, lái duì mǔ qīn shuō dào: ér fēi jiàn lì wàng chóu, ruò fēi rú cǐ, fù gǔ bù bǎo. ér suǒ yǐ quán tīng qí chù fēn, shǐ bǐ jué wú yí xīn yě. shì míng zhī mǔ, fù nǚ jiàn shí, shì zuò rén jiā niàn tóu zhòng de, jiàn dé le zhè xiē féi tián, kě yǐ xiǎng shòu, yě zì gān xīn bà le.
詎知王良打得傷重,次日身危。王良之子王世名,也是個讀書人。父親將死之時,喚過分付道:「我為族子王俊毆死,此仇不可忘!」王世名痛哭道:「此不共戴天之仇,兒誓不與俱生人世!」王良點頭而絕。王世名拊膺號慟,即具狀到縣間,告為立殺父命事,將族長告做見人。縣間准行,隨行牌吊屍到官,伺候相簡。王俊自知此事決裂,到不得官,苦央族長處息,任憑要銀多少,總不計論。處得停妥,族長分外酬謝,自不必說。族長見有些油水,來勸王世名罷訟道:「父親既死,不可復生。他家有的是財物,怎與他爭得過?要他償命,必要簡屍。他使用了仵作,將傷報輕了,命未必得償,屍骸先吃這番狼藉,大不是算。依我說,乘他俱怕成訟之時,多要了他些,落得做了人家,大家保全得無事,未為非策。」王世名自想了一回道:「若是執命,無有不簡屍之理。不論世情敵他不過,縱是償得命來,傷殘父骨,我心何忍?只存着報仇在心,拼得性命,那處不着了手?何必當官拘着理法,先將父屍經這番慘酷,又三推六問,幾年月日,才正得典刑?不如目今權依了他們處法,詐痴佯呆,住了官司。且保全了父骨,別圖再報。」回復族長道:「父親委是冤死,但我貧家,不能與做頭敵,只憑尊長所命罷了。」族長大喜,去對王俊說了,主張將王俊膏腴田三十畝與王世名,為殯葬父親養膳老母之費。王世名同母當官遞個免簡,族長隨遞個息詞,永無翻悔。王世名一一依聽了,來對母親說道:「兒非見利忘仇,若非如此,父骨不保。兒所以權聽其處分,使彼絕無疑心也。」世名之母,婦女見識,是做人家念頭重的,見得了這些肥田,可以享受,也自甘心罷了。
shì míng bǎ zhè sān shí mǔ tián suǒ shōu huā lì, měi suì cáng zhù fēng shí, fēn háo bù dòng. wài biān rén bù xiǎo dé bèi xì, yě yǒu yì lùn tā dé le tián yè xī le fù mìng de, shì míng yě bù yǔ rén biàn míng. wáng jùn huái zhe guǐ tāi, dào shí cháng yǐ lǐ lái wèn hòu shū mǔ. shì míng suī bù shòu tā lǐ wù, què yě xiàng háo wú xián xì de, zhào cháng wǎng lái. yǒu shí zhuàng zhe bēi jiǔ xiāng huì, xiào yǔ chóu zuò, lüè wú jiè yì. zhòng rén yòu duō yǒu xiào tā wàng le fù chóu de. shì yǐ jiàn lěng, jìng méi rén tí qǐ le. zěn zhī shì míng rì yè tí xīn diào dǎn, shí kè bù wàng! xiāo dì zhù yī lì jiàn, lòu xià liǎng gè zhuàn zì, míng yuē bào chóu, chū rù bì pèi. qǐng yī gè chuán zhēn de huì huà fù xiàng, guà zài zhāi zhōng, jiù bǎ zì jǐ zhī xíng, yě tú zài shàng miàn, xiě tā chí jiàn shì lì fù cè. yǒu rén wèn dào: wèi hé huà zuò cǐ xíng? shì míng dá dào: gǔ rén chū bì pèi jiàn, gù mù qí fēng, bié wú tā yì. yǒu shī wèi zhèng:
世名把這三十畝田所收花利,每歲藏貯封識,分毫不動。外邊人不曉得備細,也有議論他得了田業息了父命的,世名也不與人辨明。王俊懷着鬼胎,倒時常以禮來問候叔母。世名雖不受他禮物,卻也象毫無嫌隙的,照常往來。有時撞着杯酒相會,笑語酬酢,略無介意。眾人又多有笑他忘了父仇的。事已漸冷,徑沒人提起了。怎知世名日夜提心弔膽,時刻不忘!消地鑄一利劍,鏤下兩個篆字,名曰「報仇」,出入必佩。請一個傳真的繪畫父像,掛在齋中,就把自己之形,也圖在上面,寫他持劍侍立父側。有人問道:「為何畫作此形?」世名答道:「古人出必佩劍,故慕其風,別無他意。」有詩為證:
dài tiān bù gòng gǎn wàng chóu? huà bǐ cháng jiāng xīn shì liú.
戴天不共敢忘仇?畫筆常將心事留。
shuō yǔ páng rén hún bù jiě, yāo jiān bǎo jiàn zì sōu sōu.
說與旁人渾不解,腰間寶劍自颼颼。
qiě shuō wáng shì míng rì jiān duì rén xī xiào rú cháng, měi dào guī jiā, yè shēn rén jìng, biàn fǔ xīn hào tòng. shì míng qī yú shì xiǎo dé zhàng fū xīn bù wàng chóu, měi duì tā dào: jūn jiā xīn shì, qiè suǒ dòng zhī. yī rì chóu sǐ jūn shǒu, jūn qǐ néng dú shēng? shì míng dào: wèi le sǐ xiào, wú zhī zhí fēn, zhǐ kǒng chóu bù dé bào ěr! ruò dé bào, wú qǐ yuàn tōu shēng yé? yú shì dào: jūn néng wèi xiào zǐ, qiè yì néng wèi jié fù. shì míng dào: nǐ shēn shì nǚ zǐ, chū kǒu dà yì, yǒu hǎo xiē nán lī! yú shì dào: jūn néng wèi nán zǐ zhī shì, ān jiàn qiè shēn jiù xué nà nán zǐ bù lái? tā rì zuò chū biàn jiàn. shì míng dào: cǐ shēn bù xìng, zāo lí chóu nán, niáng zǐ bù yǐ ér nǚ zhī jiàn xiāng zǔ, què yǐ nán zǐ zhī shì xiāng miǎn, zú jiàn xiāng chéng le. fū qī gè xiāng ài zhòng.
且說王世名日間對人嘻笑如常,每到歸家,夜深人靜,便撫心號慟。世名妻俞氏曉得丈夫心不忘仇,每對他道:「君家心事,妾所洞知。一日仇死君手,君豈能獨生?」世名道:「為了死孝,吾之職分,只恐仇不得報耳!若得報,吾豈願偷生耶?」俞氏道:「君能為孝子,妾亦能為節婦。」世名道:「你身是女子,出口大易,有好些難哩!」俞氏道:「君能為男子之事,安見妾身就學那男子不來?他日做出便見。」世名道:「此身不幸,遭罹仇難,娘子不以兒女之見相阻,卻以男子之事相勉,足見相成了。」夫妻各相愛重。
wǔ zài zhī nèi, shì míng yǐ dé yóu pàn, zuò le xiù cái, qī yú shì yòu shēng xià yī ér. shì míng duì yú shì dào: yǒu cǐ hú hú, wáng shì zhī mài bù jué le. yī xiàng huái chóu zài xīn, yǐn rěn bù bào zhě, zhèng kǒng cǐ shēn yī sǐ, zhǎn jué xiān bà, suǒ yǐ bù gǎn qīng shēng zuò shì, rú jīn wǒ sǐ kě míng mù! shàng yǒu lǎo mǔ, xià yǒu yīng ér, cǐ rǔ zhī zé, wǒ tuō fù yǐ guò, wǒ bù néng zài gù le. suì zhàng jiàn ér chū. yě shì wáng jùn yuān zhài xiāng xún, hé gāi yǒu shì. tā xīn xiāng chù dé yī gè fù nǚ zài xiāng jiān, měi fàn hòu bù dài pú cóng, dú wǎng xiāng xù. shì míng dǎ tīng zài dù lǐ, xiǎo dé zài hú dié shān xià jīng guò, xiān fú zài nà biān pì chù le. wáng jùn guǒ rán yáo yáo bǎi bǎi dú zì yī rén duó guò lǐng lái. shì míng zhèng shì ēn rén xiāng jiàn, fèn wài yǎn míng. chóu rén xiāng jiàn, fèn wài yǎn zhēng. kàn de míng bái, sōu de zuān jiāng guò lái, hè dào: hái wǒ fù qīn de mìng lái! wáng jùn bù dī fáng de chī le yī jīng, bù jí cuò shǒu, yǐ bèi shì míng pī tóu yī duò. shuō shí chí, nà shí kuài, wáng jùn dào zài dì xià zhēng zhā. shì míng àn dào, xiāo xià shǒu jí, tuō jiàn yī fú xià lái bāo guǒ tíng dāng, dài huí jiā zhōng. jiàn le mǔ qīn, dà kū bài dào: ér yǐ bào chóu, tóu zài náng zhōng. jīn dāng wèi fù sǐ, bù dé shì mǔ xī xià le. bài bà, jiě chū shǒu jí dào fù líng wèi qián bài gào dào: chóu rén wáng jùn zhī tóu, jīn zài àn qián, wàng fù míng líng bù yuǎn, ér jīn fù guān tóu sǐ qù yě. suí jí qǔ le lì nián suǒ shōu tián zū zhàng mù, zuǒ shǒu chí dāo, yòu shǒu tí tóu, jìng dào wǔ yì xiàn zhōng chū shǒu.
五載之內,世名已得游泮,做了秀才,妻俞氏又生下一兒。世名對俞氏道:「有此狐狐,王氏之脈不絕了。一向懷仇在心,隱忍不報者,正恐此身一死,斬絕先耙,所以不敢輕生做事,如今我死可暝目!上有老母,下有嬰兒,此汝之責,我託付已過,我不能再顧了。」遂仗劍而出。也是王俊冤債相尋,合該有事。他新相處得一個婦女在鄉間,每飯後不帶僕從,獨往相敘。世名打聽在肚裡,曉得在蝴蝶山下經過,先伏在那邊僻處了。王俊果然搖搖擺擺獨自一人踱過嶺來。世名正是恩人相見,分外眼明。仇人相見,分外眼睜。看得明白,颼的鑽將過來,喝道:「還我父親的命來!」王俊不提防的吃了一驚,不及措手,已被世名劈頭一剁。說時遲,那時快,王俊倒在地下掙扎。世名按倒,梟下首級,脫件衣服下來包裹停當,帶回家中。見了母親,大哭拜道:「兒已報仇,頭在囊中。今當為父死,不得侍母膝下了。」拜罷,解出首級到父靈位前拜告道:「仇人王俊之頭,今在案前,望父明靈不遠,兒今赴官投死去也。」隨即取了歷年所收田租帳目,左手持刀,右手提頭,竟到武義縣中出首。
cǐ rì xiàn zhōng chuán kāi, shuō wáng xiù cái bào fù chóu shā le rén, ná tóu shǒu gào, shì gè xiào zǐ. yī chuán liǎng, liǎng chuán sān, hòng dòng le yī gè xiàn chéng. dàn jiàn: rén rén shù fā, gè gè shēn méi. shù fā de hèn nà shù zài hán yuān, shēn méi de xǐ de jīn zhāo tǔ qì. āi jiān dié bèi, lǎo rén jiā jǐ huài le yāo jí lì shēng hū luǒ xiù shū quán, xiǎo hái zi tà shāng le jiǎo zhǐ hào táo kū. rèn xiá háo rén qí pāi ná, xiǎo xīn qiè hàn dú jīng hún. wáng shì míng dào le xiàn táng, xiàn mén wài hǎn fā lián tiān, hé zhǐ wàn rén jǐ sāi! wǔ yì xiàn chén dà yǐn bù zhī hé shì, huāng máng chū táng zuò le, wèn qí yuán gù. wáng shì míng bǎ tóu yǔ jiàn fàng xià, zài jiē qián guì bǐng dào: shēng yuán tè lái tóu sǐ. chén dà yǐn dào: wèi hé? shì míng zhǐ zhe tóu dào: cǐ shì míng zú rén wáng jùn zhī tóu, shì míng fù qīn bǐ cǐ rén dǎ sǐ, xī nián gào dé yǒu zhuàng. shì míng fǎ gāi zhí mìng, yào tā dǐ cháng. dàn bù rěn bǎ fù shī jiǎn yàn, suǒ yǐ zhǐ de yǐn rěn. jīn shì míng bù fán guān fǎ, shǒu rèn qí rén, yǐ bào fù chóu, tè lái tóu dào qǐng sǐ, qǐ zhèng shì míng shàn shā zhī zuì. dà yǐn dào: rǔ fù zhī shì, wén hé jiě yǐ jiǔ, rú hé hū yǒu cǐ jǔ? shì míng dào: zhǐ wèi yào bǎo quán fù shī, xiān píng zú zhǎng yì chù, jiāng tián sān shí mǔ yǎng shàn lǎo mǔ. shì míng yī shí hán hu yīng chéng, suǒ shōu huā xī, nián nián fēng zhù, fēn háo bù dòng. jīn jì yǐ shā què chóu rén, cǐ xiàng yì bù yí qǔ, lǐ dāng rù guān. xiě dé yǒu bù jí zài cǐ, fú qǐ yàn míng. dà yǐn tīng bà, zhī shì zhōng yì zhī tǔ, shuō dào: jūn xíng xiào zǐ zhī shì, bù kě yǐ yì fǎ xiāng jū. dàn shì yú rén mìng, xū qǐng xiáng shàng sī wèi zhǔ, xiàn jiān wèi kě shàn biàn, qiě zhào bǎo hóu xiáng. wáng jùn zhī tóu, xiān zhe qí jiā lǐng huí hóu yàn. kàn de rén kǒng pà xiàn guān nán wèi wáng xiù cái, gè gè shēn quán luǒ bì, hóu tā chù fēn. jiàn shuō shēn xiáng shàng sī bù jū jìn tā, fāng cái sàn qù.
此日縣中傳開,說王秀才報父仇殺了人,拿頭首告,是個孝子。一傳兩,兩傳三,鬨動了一個縣城。但見:人人豎發,個個伸眉。豎發的恨那數載含冤,伸眉的喜得今朝吐氣。挨肩疊背,老人家擠壞了腰脊厲聲呼;裸袖舒拳,小孩子踏傷了腳指號陶哭。任俠豪人齊拍拿,小心怯漢獨驚魂。王世名到了縣堂,縣門外喊發連天,何止萬人擠塞!武義縣陳大尹不知何事,慌忙出堂坐了,問其緣故。王世名把頭與劍放下,在階前跪稟道:「生員特來投死。」陳大尹道:「為何?」世名指着頭道:「此世名族人王俊之頭,世名父親彼此人打死,昔年告得有狀。世名法該執命,要他抵償。但不忍把父屍簡驗,所以只得隱忍。今世名不煩官法,手刃其人,以報父仇,特來投到請死,乞正世名擅殺之罪。」大尹道:「汝父之事,聞和解已久,如何忽有此舉?」世名道:「只為要保全父屍,先憑族長議處,將田三十畝養膳老母。世名一時含糊應承,所收花息,年年封貯,分毫不動。今既已殺卻仇人,此項義不宜取,理當入官。寫得有簿藉在此,伏乞驗明。」大尹聽罷,知是忠義之土,說道:「君行孝子之事,不可以義法相拘。但事於人命,須請詳上司為主,縣間未可擅便,且召保侯詳。王俊之頭,先着其家領回侯驗。」看的人恐怕縣官難為王秀才,個個伸拳裸臂,侯他處分。見說申詳上司不拘禁他,方才散去。
chén dà yǐn xiǎo dé zhòng qíng rú cǐ, xīn lǐ dà jiā jīn niàn, bǎ shēn wén duō xiě dé kěn qiè. shuō: xiān jīng wáng jùn ōu sǐ wáng liáng shì de. jīn wáng liáng zhī zǐ shì míng bào chóu shā le wáng jùn, lùn lái yě shì yī mìng dǐ yī mìng, dàn wáng shì míng bù yóu guān duàn, shàn zì shā rén, yě gāi yǒu zuì. běn rén xì shì shēng yuán, tè wèi shēn xiáng duàn jué. shēn wén zhī wài, yòu jiā shang piào jiē, tì tā zhōu quán, shuō: xiào yì kě jìng, yí cóng qīng diǎn. shàng sī jiàn le, yě duō tàn xiàn, suì pī yǔ jīn huá xiàn wāng dà yǐn, huì tóng wǔ yì shěn jué zhè shì. wāng dà yǐn fǎng wèn duān dì, bèi zhī qí qíng, yī xīn yào bǎo quán tā xìng mìng. shāng liáng dào: xū bǎ wáng liáng zhī shī yī jiǎn, ruò guǒ rán zhì mìng shāng zhòng, wáng jùn yuán gāi dǐ cháng, wáng shì míng shā rén zhī zuì jiù qīng le. huì shěn zhī shí, wāng dà yǐn rú cǐ chàng yán. wáng shì míng kū dào: dāng chū zhuān wèi bù rěn bào cán fù shī, gù yǐn rěn shù nián, qíng yuàn shā chóu rén ér zì sǐ, qǐ yǒu jīn rì chóu yǐ sǐ le, fǎn wèi yào tuō zì shēn zhòng jiǎn fù shī zhī lǐ? qián rì shā chóu zhī rì, jí yí zì shā. suǒ yǐ lái zào yì tíng, zhèng lái shòu cháo tíng zhī fǎ, fēi qiú miǎn zuì yě! dà rén hé bù jiàn liàng rú cǐ? wāng dà yǐn dào: ruò bù jiǎn fù shī, shā rén zhī zuì, nán yǐ zì jiě. wáng shì míng dào: yuán bù qiú jiě, wàng dà rén fàng guī bié mǔ, jí lái jiù sǐ. wāng dà yǐn dào: jūn shì xiào zǐ liè shì, zì lái tóu dào zhě, fàng guī hé fáng? dàn shì xū duàn jué, kě guī jiā yǔ mǔ qī zài yī shāng liáng. tǎng kěn bǎ fù shī yī jiǎn, wǒ jiù hǎo zhōu quán nǐ le. cǐ běn xiàn hǎo yì, bù kě cuò guò.
陳大尹曉得眾情如此,心裡大加矜念,把申文多寫得懇切。說:「先經王俊毆死王良是的。今王良之子世名報仇殺了王俊,論來也是一命抵一命,但王世名不由官斷,擅自殺人,也該有罪。本人系是生員,特為申詳斷決。」申文之外,又加上票揭,替他周全,說:「孝義可敬,宜從輕典」。上司見了,也多嘆羨,遂批與金華縣汪大尹,會同武義審決這事。汪大尹訪問端的,備知其情,一心要保全他性命。商量道:「須把王良之屍一簡,若果然致命傷重,王俊原該抵償,王世名殺人之罪就輕了。」會審之時,汪大尹如此倡言。王世名哭道:「當初專為不忍暴殘父屍,故隱忍數年,情願殺仇人而自死,豈有今日仇已死了,反為要脫自身重簡父屍之理?前日殺仇之日,即宜自殺。所以來造邑庭,正來受朝庭之法,非求免罪也!大人何不見諒如此?」汪大尹道:「若不簡父屍,殺人之罪,難以自解。」王世名道:「原不求解,望大人放歸別母,即來就死。」汪大尹道:「君是孝子烈士,自來投到者,放歸何妨?但事須斷決,可歸家與母妻再一商量。倘肯把父屍一簡,我就好周全你了。此本縣好意,不可錯過。」
wáng shì míng zhǔ yì yǐ dìng, zhǐ bù yīng chéng. huí lái duì mǔ qīn shuō wāng dà yǐn zhī yì. mǔ qīn dào: nǐ dài rú hé? wáng shì míng dào: qǐ yǒu shì dào jīn rì, fǎn shī le chū xīn? ér jiǔ yǐ pàn zhe yī sǐ, jīn tè lái bié mǔ ér qù ěr! shuō bà, bào tóu dà kū. qī yú shì zài páng yě kū zuò le yī tuán. yú shì dào: qián rì yǔ jūn shuō guò, jūn ruò sǐ xiào, qiè yì dāng wèi fū ér sǐ. wáng shì míng dào: wǒ qián rì yǐ bǎ lǎo mǔ yǔ yīng ér xiāng tuō yú nǐ, wǒ jīn bù dé yǐ ér sǐ, nǐ yǔ wǒ shì mǔ yǎng zi, cái shì běn děng, wǒ zài jiǔ quán yì kě míng mù. cóng sǐ zhī shuō, wàn wàn bù kě, qiè mò qīng yán! yú shì dào: jūn xiàng lái liú xīn bào chóu, shì bì shēn sǐ, bié rén bù xiǎo, dú qiè zhī zhī. suǒ yǐ zài bù zǔ jūn zhě, zhī jūn lì zhì rú cǐ. jūn néng juān shēng, qiè yì bù nán xiāng cóng, gù ěr tīng jūn xíng shì. jīn shì yǐ zhì cǐ, ruò yù dào dǐ wán wēng shī shǒu, fēi sǐ bù kě. qiè qǐ kě dú shēng yǐ fù jūn hū! shì míng dào: gǔ rén yán: sǐ yì lì gū nán. nǐ ruò qīng yī sǐ, hái zi bì jué rǔ bǔ, shì jué wǒ wáng jiā yī mài, lián wǒ de sǐ yě sǐ dé bù zhèng dāng le. nǐ zhǐ yǔ wǒ bǎo quán hái zi, biàn shì nǐ de dà ēn. yú shì kū dào: jì rú cǐ, wèi jūn gū rěn sān suì. sān suì zhī hòu, hái zi bù xū rǔ bǔ le, cǐ shí dāng cóng jūn dì xià, jūn yì bù néng jìn wǒ yě! zhèng āi cǎn jiān, wài biān yǒu èr sān shí rén xuān rǎng, shì jīn huá wǔ yì liǎng xué zhōng de xiù cái yǔ wáng shì míng céng wǎng lái xiāng hǎo de, nǎi wāng chén liǎng lìng yāng tā men lái quàn wáng xiù cái, hái bǎ qián yán lái jiǎng dào: liǎng fù mǔ yì jiàn xiāng tóng, zhǐ yào qīng xiōng zhī zuì, bì xū dé yī jiǎn yàn, shǐ chóu zuì yīng sǐ, xiōng kě dé shēng. tè shǐ xiǎo dì bèi lái dá zhī cǐ xī, yǔ xiōng shāng liáng. yī xiǎo dì bèi yú jiàn, zūn wēng zhī sǐ, shí chū hán yuān, chóu rén běn suǒ yí dǐ. jīn ruò bù cóng jiǎn yàn, xiōng xū tuō bù de sǐ zuì, shì yǐ liǎng mìng dǐ dé tā yī mìng, zūn wēng zhī mìng, yuán wèi tú sǐ. kuàng zi zhě qīn zhī yí tǐ, bù rěn shāng jì sǐ zhī gǔ, què wǎng cán xiàn zài zhī tǐ, yì fēi zhèng dào. hé rú miǎn cóng liǎng fù mǔ zhī yán yī jiǎn, yǐ bái qīn yuān, yǐ quán yí tǐ, wèi bì fēi zūn wēng zài tiān zhī líng suǒ xǐ, wéi xiōng shú sī zhī. wáng shì míng dào: zhū xiōng jiē shì miù ài xiǎo dì gān gé zhī yán. liǎng lìng jūn zhī yì, dì fēi bù gǎn jī. dàn xiǎo dì tí zhe jiǎn shī èr zì, biàn xīn suān yù liè, róng dào xiàn táng zài miàn jì zhī. zhòng xiù cái dào: liǎng lìng zhī yì, bù guò rú cǐ. xiōng jīn wǎng yī jué, dàn dé xiāng cóng, shì tǐ biàn yì le. dì bèi tóng bàn xiōng qù xiāng jiǎng yī zāo. wáng shì míng jí jìn qù bài le mǔ qīn sì bài, dào: cóng cǐ bù dé zài shì xī xià le. yòu bài qī yú shì liǎng bài, tuō yǐ lǎo mǔ yòu zǐ. dà kū yī chǎng, qín lèi ér chū, suí tóng zhòng yǒu dào xiàn jiān lái.
王世名主意已定,只不應承。回來對母親說汪大尹之意。母親道:「你待如何?」王世名道:「豈有事到今日,反失了初心?兒久已拚着一死,今特來別母而去耳!」說罷,抱頭大哭。妻俞氏在旁也哭做了一團。俞氏道:「前日與君說過,君若死孝,妾亦當為夫而死。」王世名道:「我前日已把老母與嬰兒相托於你,我今不得已而死,你與我事母養子,才是本等,我在九泉亦可暝目。從死之說,萬萬不可,切莫輕言!」俞氏道:「君向來留心報仇,誓必身死,別人不曉,獨妾知之。所以再不阻君者,知君立志如此。君能捐生,妾亦不難相從,故爾聽君行事。今事已至此,若欲到底完翁屍首,非死不可。妾豈可獨生以負君乎!」世名道:「古人言:『死易立孤難。』你若輕一死,孩子必絕乳哺,是絕我王家一脈,連我的死也死得不正當了。你只與我保全孩子,便是你的大恩。」俞氏哭道:「既如此,為君姑忍三歲。三歲之後,孩子不須乳哺了,此時當從君地下,君亦不能禁我也!」正哀慘間,外邊有二三十人喧嚷,是金華、武義兩學中的秀才與王世名曾往來相好的,乃汪、陳兩令央他們來勸王秀才,還把前言來講道:「兩父母意見相同,只要輕兄之罪,必須得一簡驗,使仇罪應死,兄可得生。特使小弟輩來達知此息,與兄商量。依小弟輩愚見,尊翁之死,實出含冤,仇人本所宜抵。今若不從簡驗,兄須脫不得死罪,是以兩命抵得他一命,尊翁之命,原為徒死。況子者親之遺體,不忍傷既死之骨,卻枉殘現在之體,亦非正道。何如勉從兩父母之言一簡,以白親冤,以全遺體,未必非尊翁在天之靈所喜,惟兄熟思之。」王世名道:「諸兄皆是謬愛小弟肝隔之言。兩令君之意,弟非不感激。但小弟提着簡屍二字,便心酸欲裂,容到縣堂再面計之。」眾秀才道:「兩令之意,不過如此。兄今往一決,但得相從,事體便易了。弟輩同伴兄去相講一遭。」王世名即進去拜了母親四拜,道:「從此不得再侍膝下了。」又拜妻俞氏兩拜,托以老母幼子。大哭一場,噙淚而出,隨同眾友到縣間來。
liǎng gè dà yǐn zhèng huì zài yī chù, zhuān děng zhū shēng quàn tā de huí huà. zhǐ jiàn wáng shì míng yī tóng zhū shēng dào lái, liǎng dà yǐn xīn lǐ àn xǐ dào: xiǎng shì kěn cóng suǒ yì, gù cǐ tóng lái yě. wáng shì míng shēn chuān qiú fú, yī jiàn liǎng dà yǐn jí chēng xiè dào: duō méng liǎng wèi dà rén qū yù quán shì míng yī mìng. shì míng xīn fēi mù shí, qǐ bù zhī gǎn ēn? dàn shì míng suǒ yǐ yǐn rěn shù nián, gān fù bù xiào zhī zuì yú tiān dì jiān yán xī xiào zhě, zhèng wèi bù rěn jiǎn shī yī shì. jīn yù quán shì míng zhī mìng, fù zhì cán jiǔ ān zhī gǔ, shì shì míng bú shì bào chóu, míng shì zì shā qí fù le. zǒng shì kàn de shì míng yī sǐ tài zhòng, gù duō cǐ yì lùn. shì míng yǐ bié guò mǔ qī, jiāng lái jiù sǐ, wéi qiú sù cì zhèng zuì. liǎng dà yǐn xiāng gù shì yí, zhū shēng bèi zá dá luàn jiǎng, shì míng zhǐ bù gǎi kǒu. wāng dà yǐn jiǎ yì zuò sè dào: shā rén zhě sǐ. wáng jùn jì yǐ ōu sǐ zhì wèi rén shā, lùn fǎ zì yí jiǎn suǒ ōu zhī shī yǒu shāng wú shāng, hé bì wèn shī qīn yuàn jiǎn yǔ bù yuàn jiǎn! wú men zhǐ shì yī fǎ xíng shì bà le. wáng shì míng jiàn dà yǐn zhí yì bù huí, fèn rán dào: suǒ yǐ bì yù jiǎn shì, zhǐ wèi yào jiàn shāng hén, biàn zuò dào shì míng zhī fù háo wú shāng, wáng jùn shí bù yí shā, yě bù guò shì míng yī sǐ dāng zhī, hé bì zài jiǎn? jīn rì zhī shì yào dòng fù qīn shī hái, bì bù néng gōu. ruò yào shì míng xìng mìng, zhī zài qǐng kè kě le, jué bù tōu shēng yǐ fù chū xīn! yán bì, wàng xiàn táng jiē shàng yī tóu zhuàng qù, yǎn jiàn dé shì míng bèi zhòng rén jī dé jiāo zào, yòng dé lì měng, zǎo bǎ lú gǔ zhuàng suì, nǎo jiāng jìn chū ér sǐ.
兩個大尹正會在一處,專等諸生勸他的回話。只見王世名一同諸生到來,兩大尹心裡暗喜道:「想是肯從所議,故此同來也。」王世名身穿囚服,一見兩大尹即稱謝道:「多蒙兩位大人曲欲全世名一命。世名心非木石,豈不知感恩?但世名所以隱忍數年,甘負不孝之罪於天地間顏嘻笑者,正為不忍簡屍一事。今欲全世名之命,復致殘久安之骨,是世名不是報仇,明是自殺其父了。總是看得世名一死太重,故多此議論。世名已別過母妻,將來就死,惟求速賜正罪。」兩大尹相顧恃疑,諸生輩雜沓亂講,世名只不改口。汪大尹假意作色道:「殺人者死。王俊既以毆死致為人殺,論法自宜簡所毆之屍有傷無傷,何必問屍親願簡與不願簡!吾們只是依法行事罷了。」王世名見大尹執意不回,憤然道:「所以必欲簡視,止為要見傷痕,便做道世名之父毫無傷,王俊實不宜殺,也不過世名一死當之,何必再簡?今日之事要動父親屍骸,必不能勾。若要世名性命,只在頃刻可了,決不偷生以負初心!」言畢,望縣堂階上一頭撞去,眼見得世名被眾人激得焦燥,用得力猛,早把顱骨撞碎,腦漿進出而死。
líng yǔ zì kě cóng róng rù, hé bì xū yú fù jiǔ quán?
囹圄自可從容入,何必須臾赴九泉?
zhǐ wèi shū shēng jū lǜ fǎ, fǎn lìng xiào zǐ bù huí xuán.
只為書生拘律法,反令孝子不迴旋。
liǎng dà yǐn jiàn wáng xiù cái rú cǐ jué liè, yòu jīng yòu cǎn, yī shí zuò shēng bù dé. liǎng xiàn xué shēng yī qí lái kàn wáng xiù cái, jiàn yǐ wú jiù, qíng yì jī fā, kū shēng zhèn tiān. duì liǎng dà yǐn dào: wáng shēng rú cǐ sǐ xiào, zhēn wèi nán dé. jīn qí jiā wéi lǎo mǔ guǎ qī yòu zǐ, shēn hòu zhī shì, liǎng wèi fù mǔ zhǔ zhāng cóng hòu, yǐ wéi fēng huà. liǎng dà yǐn bù jué chuí lèi dào: běn yù xiāng quán, qǐ zhī qí xìng liè rú cǐ! qián rì wáng shēng céng jiāng dāng shí chù hé zhī chǎn, fēng shí huā xī, dāng guān jiāo míng, yǐ shì yì bù gǒu shòu. jīn dāng lì yī gōng àn, yǐ cǐ xiàng gěi qí mǔ qī wèi zhōng lǎo zhī zī, shù jǐ liǎng mìng xiāng dǐ. dú duō zhe wáng liáng yī sǐ wú zhuó luò, jí yǐ mǎi hé chǎn yè zhōu qí juàn shǔ, yì wèi dé píng. zhū shēng zhòng kǒu chēng shì. liǎng dà yǐn suí gè juān fèng jīn shí liǎng, zhū shēng gòng rèn juān sān shí liǎng, gòng chéng wǔ shí liǎng, zhào wáng jiā qīn rén lái jiāng shī shǒu lǐng huí, cóng hòu zhì sàng. liǎng xué shēng yuán wèi wén yǐ jì zhī yún: wū hū wáng shēng, fù sǐ bù míng. rèn rú chóu jǐng, shēn jí fù míng. yù quán qí fù, níng qì qí shēng. yī shí zhī sǐ, qiān qiū zhī míng. āi zāi shàng xiǎng! zhū shēng dú bà jì wén, fàng shēng dà kū. kū dé shān yáo dì dòng, wén zhī zhě wú bù lèi liú. kū bà, suí qǐng wáng jiā mǔ qī bài jiàn, miàn sòng fù yí, shuō dào: bó mǔ zūn sǎo, yí chèn cǐ zī wù, chū sàng bìn liàn. wáng mǔ dào: jǐn lǐng zūn mìng. jí dāng yǔ ér xí shāng zhī. yú shì kū dào: duō chéng liè wèi shèng qíng. wú fū chū sǐ, wèi rěn jù bìn, shàng yù tíng sàng sān nián, jǐn qiè shēn shì shēng zhī lǐ. sān nián jì mǎn, rán hòu yì zàng, liè wèi bó shū bù bì xìng jí. zhū shēng bù zhī tā shén me yì sī, gè zì sàn qù le.
兩大尹見王秀才如此決烈,又驚又慘,一時做聲不得。兩縣學生一齊來看王秀才,見已無救,情義激發,哭聲震天。對兩大尹道:「王生如此死孝,真為難得。今其家惟老母寡妻幼子,身後之事,兩位父母主張從厚,以維風化。」兩大尹不覺垂淚道:「本欲相全,豈知其性烈如此!前日王生曾將當時處和之產,封識花息,當官交明,以示義不苟受。今當立一公案,以此項給其母妻為終老之資,庶幾兩命相抵。獨多着王良一死無着落,即以買和產業周其眷屬,亦為得平。」諸生眾口稱是。兩大尹隨各捐俸金十兩,諸生共認捐三十兩,共成五十兩,召王家親人來將屍首領回,從厚治喪。兩學生員為文以祭之云:「嗚呼王生,父死不鳴。刃如仇頸,身即赴冥。欲全其父,寧棄其生。一時之死,千秋之名。哀哉尚饗!」諸生讀罷祭文,放聲大哭。哭得山搖地動,聞之者無不淚流。哭罷,隨請王家母妻拜見,面送賻儀,說道:「伯母尊嫂,宜趁此資物,出喪殯殮。」王母道:「謹領尊命。即當與兒媳商之。」俞氏哭道:「多承列位盛情。吾夫初死,未忍遽殯,尚欲停喪三年,盡妾身事生之禮。三年既滿,然後議葬,列位伯叔不必性急。」諸生不知他甚麼意思,各自散去了。
cǐ hòu dàn shì qīn qī lái wǎng wèn jí chū jiù zhě, yú shì jù yǐ yán zǔ shuō, bì dài sān nián. qīn qī duō dào: cóng lái shuō rù tǔ wèi ān, wèi hé yào jū dìng sān nián? yú shì zhǐ bù kěn tīng. tíng sàng zài jiā, zhí dào fú mǎn chú líng, yú shì tòng kū yī chǎng, zì cǐ jué shí, páng rén duō bù zhī dào. bù shàng shí rì, dù cháng jī duàn, wū hū āi zāi le! xué zhōng zhū shēng wén zhī, yù jiā xī qí, qí lái diào shì. wáng mǔ sù chū xí fù jiān zhēn zhī xìng, shǐ zhì cóng fū, sān nián zhī zhōng, rú tóng yī rì, shǐ rén bù jí dī fáng, jìng yǐ shēn xùn. jīn zhǐ shèng sān suì gū ér yǔ lǎo shēn, kě lián kě lián. zhū shēng wén yán tòng kū bù yǐ, qí qù bǐng zhī chén dà yǐn. dà yǐn jīng dào: xiào zǐ jié fù, chū yú yī jiā, zhēn kě jìng yě! jí bào gè shàng sī, xiān xíng jiǎng xù, hóu fǔ àn jù tí jīng biǎo. zhū shēng jí qīn qī yòu yì zhù hán liàn, gào zhī wáng mǔ zé rì yī tóng chū jiù. fāng zhī yú shì chū shí bì yù shǒu zhì sān nián, bù kěn xiān zàng qí fū zhě, zhuān wèi děng dài zì jǐ. shuāng shuāng tóng chū yě. yuǎn jìn wén zhī, rén rén chēng tàn. xún àn mǎ yù shǐ zòu wén yú cháo, xià zhào jīng biǎo qí mén yuē xiào liè. jiàn fāng bāo róng. yǒu xiào liè chuán zhì xíng yú shì.
此後但是親戚來往問及出柩者,俞氏俱以言阻說,必待三年。親戚多道:「從來說入土為安,為何要拘定三年?」俞氏只不肯聽。停喪在家,直到服滿除靈,俞氏痛哭一場,自此絕食,旁人多不知道。不上十日,肚腸飢斷,嗚呼哀哉了!學中諸生聞之,愈加希奇,齊來吊視。王母訴出媳婦堅貞之性,矢志從夫,三年之中,如同一日,使人不及提防,竟以身殉。「今止剩三歲孤兒與老身,可憐可憐。」諸生聞言慟哭不已,齊去稟知陳大尹。大尹驚道:「孝子節婦,出於一家,真可敬也!」即報各上司,先行獎恤,侯撫按具題旌表。諸生及親戚又義助含殮,告知王母擇日一同出柩。方知俞氏初時必欲守至三年,不肯先葬其夫者,專為等待自己。雙雙同出也。遠近聞之,人人稱嘆。巡按馬御史奏聞於朝,下詔旌表其門曰「孝烈」。建坊褒榮。有《孝烈傳志》行於世。
fù sǐ bù rěn jiǎn, zì shì rén zǐ xīn.
父死不忍簡,自是人子心。
huái chóu shù nián yú, shǐ dé fú fǔ zhēn.
懷仇數年余,始得伏斧砧。
qǐ kěn zì lìn sǐ, fù jiāng fù gǔ qīn?
豈肯自吝死,復將父骨侵?
fǎ lì jū wén mò, wǎng xiào shū shēng chén.
法吏拘文墨,枉效書生忱。
níng zhī xiá liè shì, yī sǐ wú chén yín!
寧知俠烈士,一死無沉吟!
bǐ fù jī yú fēng, sān nián xù yì shēn.
彼婦激餘風,三年蓄意深。
yī zhāo jí qí qī, dì xià suì xiāng xún.
一朝及其期,地下遂相尋。
shì cǐ xiào yǔ liè, kān wèi bù sú zhēn.
似此孝與烈,堪為簿俗箴。