strong qīng lóu shì tàn rén zōng hóng huā chǎng jiǎ guǐ nào strong
青樓市探人蹤 紅花場假鬼鬧
xī sòng shí sān qú shǒu sòng yàn zhān yǐ shū dá zhuàng yuán liú mèng yán, qí lüè yún:
昔宋時三衢守宋彥瞻以書答狀元留夢炎,其略云:
cháng wén qián bèi zhī yán: wú xiāng xī yǒu dì fèng cháng ér guī, qí zhě gǔ zhě kuì zhě jìn zhě, wǎng lái ér guān kàn, tián lù pián mò rú dǔ qiáng. jì ér guī mén hè yān, zōng zú hè yān, yīn zhě yǒu zhě kè zhě jiāo hè yān. zhì yú chóu zhě yì méng chǐ hán xiū ér hè qiě xiè yān. dú lín jū yī shì, jiōng léi yuǎn yǐn ruò bì kòu rán. zi yīn guài ér wèn zhī, qiǎo rán yuē: suǒ guì hū yī jǐn zhī róng zhě, wèi qí dé shí háng dào yě, jiāng yǒu yǐ bì wú xiāng lǐ yě. jīn yě, huò qiè yī míng, dé yī guān, jí qǐ cháo guì mó fù zhī xiǎng. míng yù gāo, guān yù qióng, ér yòng xīn yù miù. wǔ duàn lǎo yǒu zhī, bì jiān tè, chí zhōu xiàn zhě yǒu zhī. shì yī shēn zhī róng, yī xiāng zhī hài yě. qí jū rì yǐ guǎng, lín jū rì yǐ cù. wú jiāng rù shān lín shēn mì zhī dì yǐ bì zhī! shì kě diào, hé yǐ hè wèi?
嘗聞前輩之言:吾鄉昔有第奉常而歸,旗者、鼓者、饋者、近者,往來而觀看,闐路駢陌如堵牆。既而閨門賀焉,宗族賀焉,姻者、友者、客者交賀焉。至於仇者亦蒙恥含羞而賀且謝焉。獨鄰居一室,扃鐳遠引若避寇然。子因怪而問之,愀然曰:「所貴乎衣錦之榮者,謂其得時行道也,將有以庇吾鄉里也。今也,或竊一名,得一官,即起朝貴摹富之想。名愈高,官愈穹,而用心愈謬。武斷老有之,庇奸慝,持州縣者有之。是一身之榮,一鄉之害也。其居日以廣,鄰居日以蹙。吾將入山林深密之地以避之!是可吊,何以賀為?」
cǐ yī duàn huà, zài zài qí dōng yě yǔ zhōng. jiē yīn shì shàng guān huàn, qǐ chū wèi jīng fà jì biàn tài, shēn jū pín zhàng shí jié, qīn qī péng yǒu zōng zú xiāng lín, nà yī gè bù wàng tā dé le yī rì, dà jiā zēng guāng? jí zhì hòu biān fēng yún jì huì, chāo chū ní tú, zhōng rì zài shì huàn tú zhōng, guān shang lǐ miàn chí zhú fù guì, bēn qū lì míng, jiāng zì jiā kùn qióng guāng jǐng jǐn duō mǒ guò, bǎ dāng shí pín jiāo kàn bù zài yǎn lǐ, fàng bù zài xīn shàng, quán wú yī háo zhào gù zhōu xù zhī yì, dàn dàn xiāng kàn, yòng bù zháo tā yī fēn qì lì. zhēn jiào dé guān qíng zhǐ báo. bù zhī xiàng shí pàn wàng tā zhè xiē yì sī, jìng guī hé yòng! suī rán rú cǐ, zhè yàng rén suī shì è báo, yě zhǐ shì méi yòng bà le. zhuàng zhe yǒu zhì qì jiān bā yìng de, āi dé gè bù fèng chéng tā, bù qiú gào tā, yě wú nài wǒ hé, bù wèi dà hài. gèng yǒu yī děng hěn xīn cháng de rén, piān yào cóng jiā mén shǒu dǎ qiáng jiǎo qǐ, zhà hài qīn qī, qīn zhàn xiāng lǐ, shòu tóu xiàn, wō dào zéi, wú fēng qǐ làng, méi wū jià liáng. bǎ yī gè dì fāng jiǎo dé jī cài bù shēng, jī quǎn bù níng, rén rén jù dàn, gè gè shōu liǎn, pà shēng chū xìn duān zhuàng zài tā wǎng lǐ le. tā hái yào yí xīn bié rén zhàng tā shì lì dé le shén me pián yí, xīn xià xià fàng sōng de zhòu yè suàn jì. shì cǐ zhī rén, xiāng lǐ yǒu le tā zěn rú méi yǒu de ān jìng. suǒ yǐ sòng yàn zhān jiàn liú mèng yán zhōng zhuàng yuán zhī hòu, bǎ cǐ shū guī fěng tā, yào tā zuò hǎo rén de yì sī. qí jiān shuō huà suī shì fèn jī, què jù jù tòu qiē zhe jīn shí bìng tòng.
此一段話,載在《齊東野語》中。皆因世上官宦,起初未經髮際變泰,身居貧賬時節,親戚、朋友、宗族、鄉鄰,那一個不望他得了一日,大家增光?及至後邊風雲際會,超出泥塗,終日在仕宦途中,冠裳裡面馳逐富貴,奔趨利名,將自家困窮光景盡多抹過,把當時貧交看不在眼裡,放不在心上,全無一毫照顧周恤之意,淡淡相看,用不着他一分氣力。真叫得官情紙薄。不知向時盼望他這些意思,竟歸何用!雖然如此,這樣人雖是惡薄,也只是沒用罷了。撞着有志氣肩巴硬的,挨得個不奉承他,不求告他,也無奈我何,不為大害。更有一等狠心腸的人,偏要從家門首打牆腳起,詐害親戚,侵占鄉里,受投獻,窩盜賊,無風起浪,沒屋架梁。把一個地方攪得齏菜不生,雞犬不寧,人人懼憚,個個收斂,怕生出釁端撞在他網裡了。他還要疑心別人仗他勢力得了甚麼便宜,心下下放鬆的晝夜算計。似此之人,鄉里有了他怎如沒有的安靜。所以宋彥瞻見留夢炎中狀元之後,把此書規諷他,要他做好人的意思。其間說話雖是憤激,卻句句透切着今時病痛。
kàn guān měi bù xìn, xiǎo zi ér jīn dān biǎo yī gè zuò è de guān huàn, zuò zhe méi tiān lǐ de gōu dāng, hòu lái yù zhe qīng zhèng yán míng de xiàn sī zuò duì tóu, fāng dé míng zhèng qí zuì. shuō lái yǔ shì shàng rén quàn jiè yī fān. yǒu shī wèi zhèng:
看官每不信,小子而今單表一個作惡的官宦,做着沒天理的勾當,後來遇着清正嚴明的憲司做對頭,方得明正其罪。說來與世上人勸戒一番。有詩為證:
è rén xīn xìng zì tiān shēng, màn dào duō yīn xí rǎn chéng.
惡人心性自天生,漫道多因習染成。
yòng jǐn xiōng móu rú chì hǔ, qǐ zhī yǒu rì guàn wèi yíng!
用盡凶謀如翅虎,豈知有日貫為盈!
zhè duàn huà wén, nǎi shì sì chuān xīn dū xiàn yǒu yī xiāng huàn, xìng yáng, shì běn cháo jiǎ kē. hòu lái méi shōu shā, bù hǎo shuō dé tā míng huì. qí rén jiā fù xīn tān, xiōng bào cán rěn. jū jiā wèi yī xiāng zhī hài, zì bù bì shuō. céng zài yún nán zuò bīng bèi qiān shì, qí shí shǔ xià yǒu gè xué bà lǐn shēng, xìng zhāng míng yín, fù qīn shì gè jù wàn cái zhǔ, yǒu qī yǒu qiè. qī suǒ shēng yī zi, jiù shì zhāng lǐn shēng, qiè suǒ shēng yī zi, míng huàn zhāng bīn, nián jì shàng yòu. zhāng lǐn shēng mǔ qīn xiān nián yǐ sǐ, fù qīn jiù bǎ jiā shì jǐn tuō zhǎng zi jīng yíng. nà lǐn shēng xué yè jǐn tōng, kǎo shì měi liè gāo děng, yī shí chēng wèi míng shì, pō yǔ jùn xiàn guān zhǎng wǎng lái. zhǐ shì fù xìng yīn xiǎn, cún xīn bù shàn. fù qīn jiàn tā měi shì kē kè qǔ lì, cháng quàn tā dào: wǒ jiā dào jǐn yù, gōu nǐ jǐ shì shòu yòng bù liǎo, kuàng nǐ xué yè rì jìn, fā dá yǒu shí, hé kǔ zī zhū jiào liàng, tǎo rén pián yí zěn de? zhāng lǐn shēng bù yǐ wèi hǎo yán, fǎn yí dào: fù qīn bì jìng shēn yǒu sī cáng, gù cǐ bǎ cái wù qīng yì, xián dào wǒ kē kè. kuàng wǒ mǔ yǐ sǐ, jiàn qián fù qīn yǒu ài qiè yòu zǐ, dào dǐ tā men dé pián yí. wǒ zhǐ yǒu de yǎn miàn qián dōng xī, hái yǒu tā yī gǔ zhī fēn, wǒ néng yǒu de duō shǎo? wèi cǐ rì xī suàn jì, jié jiāo guān fǔ, zhǐ yào fù qīn yī dào tóu, biàn sī liang bǎi bù zhè shù mǔ yòu dì, zhàn tā jiā yè. yǐ hòu fù qīn sǐ le, zhāng lǐn shēng kǒng pà fēn jiā, fǎn xiàng fù qiè yào suǒ qǔ sī cáng. fù qiè huí shuō méi yǒu. zhāng lǐn shēng qìng jiāng fáng zhōng xiāng lóng sōu guò, bìng wú zōng jī, yòu dào tā mái zài dì xià, huò shì cáng zài rén jiā. hú cāi luàn rǎng, méi gè xiū xī. jí zhì fù qīn yào tā fēn jiā yǔ dì, què yòu fēn háo bù tǔ, zhǐ tuī dào: nǐ yě bù ná chū lái, wǒ yě méi dé yǔ nǐ ér zi. zú rén gè yǒu gōng sī hòu bó: yě yǒu wèi zhe gē zǐ de, yě yǒu wèi zhe xiōng dì de, méi gè dìng lùn. wèi miǎn liǎng xià bān dòu, gòu chū sòng shì. nà zhāng lǐn shēng yǒu liǎng zi, jù yǐ rù pàn, yǒu cái yǒu shì, guān fǔ qíng shú. yǎn jiàn dé shù dì gū ér guǎ fù xià biān méi shēn sù chù, zhǐ de zài yáng xún dào shǒu lǐ gào xià yī zhǐ zhuàng lái.
這段話文,乃是四川新都縣有一鄉宦,姓楊,是本朝甲科。後來沒收煞,不好說得他名諱。其人家富心貪,凶暴殘忍。居家為一鄉之害,自不必說。曾在雲南做兵備僉事,其時屬下有個學霸廩生,姓張名寅,父親是個巨萬財主,有妻有妾。妻所生一子,就是張廩生,妾所生一子,名喚張賓,年紀尚幼。張廩生母親先年已死,父親就把家事盡托長子經營。那廩生學業盡通,考試每列高等,一時稱為名士,頗與郡縣官長往來。只是賦性陰險,存心不善。父親見他每事苛刻取利,常勸他道:「我家道盡裕,勾你幾世受用不了,況你學業日進,發達有時,何苦錙銖較量,討人便宜怎的?」張廩生不以為好言,反疑道:「父親必竟身有私藏,故此把財物輕易,嫌道我苛刻。況我母已死,見前父親有愛妾幼子,到底他們得便宜。我只有得眼面前東西,還有他一股之分,我能有得多少?」為此日夕算計,結交官府,只要父親一倒頭,便思量擺布這庶母幼弟,占他家業。已後父親死了,張廩生恐怕分家,反向父妾要索取私藏。父妾回說沒有。張廩生罄將房中箱籠搜過,並無蹤跡,又道他埋在地下,或是藏在人家。胡猜亂嚷,沒個休息。及至父親要他分家與弟,卻又分毫不吐,只推道:「你也不拿出來,我也沒得與你兒子。」族人各有公私厚薄:也有為着哥子的,也有為着兄弟的,沒個定論。未免兩下搬鬥,構出訟事。那張廩生有兩子,具已入泮,有財有勢,官府情熟。眼見得庶弟孤兒寡婦下邊沒申訴處,只得在楊巡道手裡告下一紙狀來。
zhāng lǐn shēng jiàn yáng xún dào zhǔn le zhuàng, yě lǎo dà chī jīng. nǐ dào wèi hé chī jīng? gài yīn zhè xún dào yòu tān yòu kù, yòu bù ràng xiū miàn, nǎo zhe tā xìng zi, yǎn lǐ bù rèn dé rén, bù jū shén me shì yóu, biǎn dǎ cè zhuō, yī wèi dào biān. hái kuī yī jiàn hǎo chù, shì yào yín zi, chú le yín zi zài wú yào yī de. yǒu míng jiào zuò yáng fēng zi, shì rě bù dé de yì sī. zhāng lǐn shēng cǔn dào: jiā cái guān sī, zhǐ píng fǔ xiàn zhǔ zhāng. fǔ xiàn zì rán wèi wǒ sī wén yī mài, liào bù yǒu kuī. zhǐ shì shì zhè fēng zi shǒu lǐ de zhuàng, bù xiān tíng dāng dé tā, wàn yī ǎo biè qǐ lái, yī zhe lǐ duàn gè píng fēn, kě bù qù le wǒ yī bàn jiā shì? zhè shì lǎo dà de gàn xì! zhāng lǐn shēng shì shì shú tòu, biàn xún gè xún dào tī yǐ guò lóng zhī rén, yǔ tā àn dì dǎ gè guān jié, xǔ xià tā wǔ bǎi liǎng mǎi xīn hóng de gōng jià. xún dào yī yǔn, zhǐ yào xiàn guò cǎi, bāo guǎn tíng dāng. ruò yǒu bú yào, bù dòng fēn wén. zhāng lǐn shēng zhǐ de jiāng chū sān bǎi liǎng xiàn yín, qiàn bǎo jīn hú yī bǎ, lǚ sī jīn shǒu shì yī fù, jīng gōng qiǎo lì, jià zhí pō duō, quán dāng èr bǎi liǎng, tā rì bèi yín qǔ shú. yào guò lóng de xiě le yì dān, yòu tǎo gè xǔ shú de zhí zhào. zhǐ yào fǔ xiàn shēn wén shàng lái, pī gè xiàng yì pī yǔ, yǒng dù duàn yǔ xiōng dì zhī huàn, mù xià xiān zhǔn yī sù cí wèi xìn, ruò bù yīng yàn, yuán wù jǐn hái. yào lǐn shēng yòu huàn le xiǎo fú, suí zhe guò lóng de dào sī yá mén shǒu, dāng miàn zhī gē. sì mù xiāng shì, gè zì xīn zhào. zhāng lǐn shēng rì dào suàn wú yí cè, zhǐ fèi dé wǔ bǎi jīn, jù wàn jiā shì yī rén dú xiǎng, qǐ bú shì jiǔ niú qù de yī máo, lǎo dà de pián yí le? xǐ zhī xià shèng.
張廩生見楊巡道准了狀,也老大吃驚。你道為何吃驚?蓋因這巡道又貪又酷,又不讓休面,惱着他性子,眼裡不認得人,不拘甚麼事由,匾打側卓,一味倒邊。還虧一件好處,是要銀子,除了銀子再無藥醫的。有名叫做楊瘋子,是惹不得的意思。張廩生忖道:「家財官司,只憑府、縣主張。府縣自然為我斯文一脈,料不有虧。只是是這瘋子手裡的狀,不先停當得他,萬一拗彆起來,依着理斷個平分,可不去了我一半家事?這是老大的干係!」張廩生世事熟透,便尋個巡道梯已過龍之人,與他暗地打個關節,許下他五百兩買心紅的公價。巡道依允,只要現過采,包管停當。若有不要,不動分文。張廩生只得將出三百兩現銀,嵌寶金壺一把,縷絲金首飾一副,精工巧麗,價值頗多,權當二百兩,他日備銀取贖。要過龍的寫了議單,又討個許贖的執照。只要府縣申文上來,批個象意批語,永杜斷與兄弟之患,目下先准一訴詞為信,若不應驗,原物盡還。要廩生又換了小服,隨着過龍的到私衙門首,當面支割。四目相視,各自心照。張廩生日道算無遺策,只費得五百金,巨萬家事一人獨享,豈不是九牛去得一毛,老大的便宜了?喜之下勝。
kàn guān, nǐ dào rén xīn bù píng. jiǎ jiā zhāng lǐn shēng shì gè kè jǐ zhī rén, bú yào shuō píng fēn jiā shì, jiù shì bǎ zhè yī zōng wǔ bǎi liǎng dōng xī ràng yǔ xiǎo xiōng dì le, yě shì yǔ le zì jiā gǔ ròu, nà xiǎo xiōng dì zì rán shì mǔ zǐ gǎn jī de. hé gù kǔ kǔ tān sī, sī liang dú chī zì kē, fǎn bǎ jiā lǐ dōng xī sòng yǔ méi xiē xiāng gān zhī rén? bù zhī lǘ xīn gǒu fèi zěn yàng shēng de! yǒu shī yuē:
看官,你道人心不平。假加張廩生是個克己之人,不要說平分家事,就是把這一宗五百兩東西讓與小兄弟了,也是與了自家骨肉,那小兄弟自然是母子感激的。何故苦苦貪私,思量獨吃自疴,反把家裡東西送與沒些相干之人?不知驢心狗肺怎樣生的!有詩曰:
sī xīn zhǐ yù miè tiān qīn, fǎn bǎ jiā cái sòng bié rén.
私心只欲蔑天親,反把家財送別人。
hé bù jiā tíng lüè xiāng ràng, zì rán fèn nù biàn huān xīn?
何不家庭略相讓,自然忿怒變歡欣?
zhāng lǐn shēng rú cǐ suàn jì, ruò shì hòu lái yī xīn xiàng yì, zhēn shì tiān méi yǎn jīng le. qǐ zhī shì shì fú yún, hóu yì bù dìng? yáng xún dào shòu le cái wù, zhǔn le sù zhuàng xià qù, wèn guān wèi jí shěn xiáng. shí zhí wàn shòu shèng jié jiāng jìn, liǎng sī lǐ tóu lì gāi yī rén jī biǎo jìn jīng cháo hè, qià hǎo lún zhe gāi shì yáng xún dào qù, méi dé tuī gù, yáng xún dào zhǐ de shōu shí qǐ shēn. zhāng lǐn shēng zháo jí, yòu xún nà guò lóng de qù tǎo kǒu qì. yáng xún dào huí shuō: cǐ xíng bù chū yī nián kě huí. fǔ xiàn qiě wèi yào shēn wén, dài wǒ huí rèn, dìng xíng le luò. zhāng lǐn shēng zhǐ de shǐ yòng yá mén, tíng gé le cí zhuàng, dāi dāi shǒu zhè yáng qiān xiàn huí dào. zhēng nài tiān xià cóng rén yuàn, yáng qiān xiàn hè biǎo jìn jīng, bài guò wàn shòu, fù bù kǎo chá. tā tān shēng dà zhe, yǐ zhù liǎo bù jǐn xiàng tóu, guān dài xián zhù. yáng qiān xiàn mèn mèn chū le jīng chéng, yī ér dǎ fā rén dào rèn suǒ jiē le jiā juàn, zì huí jí qù le. jiā juàn dòng shēn shí, zhāng lǐn shēng yòu xún le guò lóng de qù yào dào chū zhè yī zōng dōng xī. yá lǐ huí yán dào: cǐ shì lǎo yé zì zuò de shì. ruò shì gāi liáo, xū dào wǒ jiā lǐ lái zì yǔ lǎo yé nà tǎo, wǒ men bù zhī jiù lǐ. zhāng lǐn shēng méi jì nài hé, zhǐ de zhù shǒu, yǎn jiàn dé zhè yī xiàng yín zi pāo zài dōng yáng dà hǎi lǐ le.
張廩生如此算計,若是後來依心象意,真是天沒眼睛了。豈知世事浮雲,侯易不定?楊巡道受了財物,准了訴狀下去,問官未及審詳。時值萬壽聖節將近,兩司裡頭例該一人齎表進京朝賀,恰好輪着該是楊巡道去,沒得推故,楊巡道只得收拾起身。張廩生着急,又尋那過龍的去討口氣。楊巡道回說:「此行不出一年可回。府縣且未要申文,待我回任,定行了落。「張廩生只得使用衙門,停閣了詞狀,呆呆守這楊僉憲回道。爭奈天下從人願,楊僉憲賀表進京,拜過萬壽,赴部考察。他貪聲大著,已注了「不謹」項頭,冠帶閒住。楊僉憲悶悶出了京城,一而打發人到任所接了家眷,自回藉去了。家眷動身時,張廩生又尋了過龍的去要倒出這一宗東西。衙里回言道:「此是老爺自做的事。若是該遼,須到我家裡來自與老爺那討,我們不知就裡。」張廩生沒計奈何,只得住手,眼見得這一項銀子拋在東洋大海里了。
zhè shì zhāng lǐn shēng xīn láo shù zhuō, yě bù wèi qīng, ruò zhǐ biàn shì zhè yàng méi tǎo chù bà le, yě hái suàn zuò pián yí. zhāng lǐn shēng shì gè tān sī de rén, zěn shě dé wǔ bǎi liǎng dōng xī píng bái diū qù le? zì sī: shēn yǒu zhí zhào, bù gàn dé shì, lǐ gāi hái wǒ. tā rú jīn shì gè xiāng huàn, xū guǎn wǒ bù zháo, wǒ dào tā jiā lǐ tǎo qù. shuō wǒ bù guò, hǎo dǎi hái wǒ xiē: jiù bù hái dé yín zi, hái wǒ nà liǎng jiàn jīn dōng xī yě hǎo. kuàng qiě sì chuān shì jìn jīng bì yóu zhī lù, yóu chéng dū shěng xià dào xīn dū zhǐ yǒu wǔ shí lǐ zhī yuǎn, wǎng fǎn shén yì. wǒ jīn nián zhèng gòng, xū fù jīng tíng shì, dài guò chéng dū shí, qià hǎo dào bǐ tǎo cǐ yī xiàng zuò lù shàng pán chán, yǒu hé bù kě? suàn jì dé tíng dāng, pà rén xiǎo dé le àn xiào, bǎ cǐ huà cáng zài xīn zhōng, lián qī zǐ duō bù céng yǔ tā shuō pò.
這是張廩生心勞術拙,也不為青,若只便是這樣沒討處罷了,也還算做便宜。張廩生是個貪私的人,怎捨得五百兩東西平白丟去了?自思:「身有執照,不幹得事,理該還我。他如今是個鄉宦,須管我不着,我到他家裡討去。說我不過,好歹還我些:就不還得銀子,還我那兩件金東西也好。況且四川是進京必由之路,由成都省下到新都只有五十里之遠,往返甚易。我今年正貢,須赴京廷試,待過成都時,恰好到彼討此一項做路上盤纏,有何不可?」算計得停當,怕人曉得了暗笑,把此話藏在心中,連妻子多不曾與他說破。
cǐ shí jiā zhōng guān shì wèi jué, qià zhí zōng shī kǎo gòng. zhāng lǐn shēng yǐ zì gòng chū le xué mén, yī shí xìng cōng cōng dì huí jiā shòu hè, yǐn jiǔ zuò lè le jǐ shí. yī miàn dǎ diǎn zhǎng xíng, bǎ zhēng jiā guān shì qiě fàng zài yī biān le. dài le sì gè jiā rén, miǎn bù dé shì zhāng lóng zhāng hǔ zhāng xìng zhāng fù, zǎo wǎn shàng dào, shuǐ sù fēng sūn, zǎo dào le chéng dū dì fāng. zài fàn diàn lǐ sù le yī wǎn, zhāng gòng shēng xiǎng dào: wǒ zài cǐ jiān hái yào yū dào wǎng xīn dū nà tǎo qián jiàn, zhǎng xíng xíng lǐ liú zài fàn diàn lǐ bù biàn. wǒ lù shàng jǐ rì xīn xù yù mèn, hé bù wǎng cǐ jiān jì guǎn yī yóu, jiǎn gè dé yì de sù tā liǎng wǎn, qiǎn qiǎn kè xìng? jiù bǎ xíng náng xià zài tā jiā, dài qǔ le zhài huí lái dài qù, yǒu hé bù kě? jiù huàn sì gè jiā rén shuō le zhè xiē yì sī. nà jiā rén shì chū lù de, jiàn shuō jiā zhǔ yào piáo, shì yǒu xiē yóu shuǐ de shì, nà yī gè bù yuàn suí biān dèng? cù yōng zhe zhè gè lǎo gòng shēng jìng wǎng qīng lóu shì shǎng qù le.
此時家中官事未決,恰值宗師考貢。張廩生已自貢出了學門,一時興匆匆地回家受賀,飲酒作樂了幾時。一面打點長行,把爭家官事且放在一邊了。帶了四個家人,免不得是張龍、張虎、張興、張富,早晚上道,水宿風飧,早到了成都地方。在飯店裡宿了一晚,張貢生想道:「我在此間還要迂道往新都那討前件,長行行李留在飯店裡不便。我路上幾日心緒鬱悶,何不往此間妓館一游,揀個得意的宿他兩晚,遣遣客興?就把行囊下在他家,待取了債回來帶去,有何不可?」就喚四個家人說了這些意思。那家人是出路的,見說家主要嫖,是有些油水的事,那一個不願隨鞭鐙?簇擁着這個老貢生竟往青樓市上去了。
lǎo shēng hé yì rù qīng lóu, qǐ shì fēng qíng wèi kěn xiū?
老生何意入青樓,豈是風情未肯休?
zhǐ wèi yè yuān dāng xiǎn lù, mái gēn cǐ chù zuò guān tóu.
只為業冤當顯露,埋根此處做關頭。
què shuō zhāng gòng shēng zǒu dào qīng lóu shì shàng, zǒu lái zǒu qù, dàn jiàn:
卻說張貢生走到青樓市上,走來走去,但見:
yàn mǒ nóng zhuāng, yǐ shì mén ér xiàn xiào chuān hóng zhe lǜ, hán lián bó yǐ yíng huān. huò lián xiù, huò píng jiān, duō shì xiē còu jiāng lái de zǐ mèi: huò yòng cháo, huò gòng yǔ, zǒng bù guò zào zuò chū de fēng qíng. xīn zhōng wú shì zì jīng huáng, rì rì kǒng zāo tā jiǎ mǔ nù yǎn lǐ yǒu rén nán cuō hé, shí shí rèn huàn shēng lái.
艷抹濃妝,倚市門而獻笑;穿紅着綠,寒簾箔以迎歡。或聯袖,或憑肩,多是些湊將來的秭妹:或用嘲,或共語,總不過造作出的風情。心中無事自驚惶,日日恐遭他假母怒;眼裡有人難撮合,時時任換((生來。
zhāng gòng shēng jiàn le zhè xiē yóu tóu fěn miàn xíng jìng, suī rán yǎn huā liāo luàn, méi yī gè tóng lái de rén, yī shí jiān bù zhī zǒu nà yī jiā de shì, wèi biàn rù mǎ. zhǐ jiàn qián miàn yī gè rén yáo bǎi jiāng lái, jiàn zhāng gòng shēng dài le yī huǒ jiā rén dōng zhāng xī qù, liào tā shì gè yào piáo de qín ér, méi gè bāng de rén, suǒ yǐ chí yí. biàn shàng qián wèn dào: lǎo xiān shēng dìng shì guì zú, rú hé chuài cǐ jiàn dì? zhāng gòng shēng gǒng shǒu dào: xué shēng kè dǐ wú liáo, xián bù shì xìng. nà rén xiào dào: zhǐ shì yǎn piáo, pà shì bù dé shén me xìng. zhāng gòng shēng yě xiào dào: zěn biàn xiǎo dé xué shēng bù dǎo shēn? nà rén xiào róng kě jū dào: ruò guǒ yǒu xìng, xiǎo zi dāng wèi yǐn lù. zhāng gòng shēng zhèng tóu zhe jī, wèn dào: lǎo xiōng gāo xìng guì biǎo? nà rén dào: xiǎo zi xìng yóu, míng shǒu, hào hǎo xián, cǐ jiān lù shù zuì shú. gǎn wèn lǎo xiān shēng xiān xiāng shàng xìng? zhāng gòng shēng dào: xué shēng shì diān zhōng. yóu hǎo xián dào: shì yún nán le. hòu biān zhāng xìng cuān chū lái dào: wǒ xiàng gōng shì jīn nián gòng yuán, shàng jīng tíng shì de. yóu hǎo xián dào: shī jìng, shī jìng! xiǎo zi xìng huì, fèng péi lè dì yī yóu, chī gè jǐn xìng, zuò zuò zhǔ rén zhī lǐ hé rú? zhāng gòng shēng dào: zuì hǎo. bù zhī cǐ jiān nà gè jì zhě wèi zuì? yóu hǎo xián bǎ shǒu zhǐ yī qiā èr qiā de dào: liú jīn zhāng sài guō shī shī, wáng diū ér, dōu shì shào nián xíng shí de zǐ zǐ. zhāng gòng shēng dào: shuí zài háng xiē? yóu hǎo xián dào: ruò shì zài háng, lùn zhè xiē chú ér duō bù jí yī gè tāng xìng gē, zuì shì bāng chèn ruǎn kuǎn, yǒu qíng qīn rè, yě shì xíng shí guò lái de rén, zhǐ shì nián jì duō le liǎng nián, jiāng jí sān shí suì biān le, què shì zhe shí yǒu qù de. zhāng gòng shēng dào: wǒ měi zì jiā nián jì bù xiǎo, dào bù xǐ huān nà hái zi xīn xìng de, shì lǎo chéng xiē de hǎo. yóu hǎo xián dào: zhè děng bù xiāo shuō, jìng dào nà lǐ qù jiù shì. yú shì péi zhe zhāng gòng shēng yī zhí wàng tāng jiā jìn lái.
張貢生見了這些油頭粉面行徑,雖然眼花撩亂,沒一個同來的人,一時間不知走那一家的是,未便入馬。只見前面一個人搖擺將來,見張貢生帶了一夥家人東張西覷,料他是個要嫖的勤兒,沒個幫的人,所以遲疑。便上前問道:「老先生定是貴足,如何踹此賤地?」張貢生拱手道:「學生客邸無聊,閒步適興。」那人笑道:「只是眼嫖,怕適不得甚麼興。」張貢生也笑道:「怎便曉得學生不倒身?」那人笑容可掬道:「若果有興,小子當為引路。」張貢生正投着機,問道:「老兄高姓貴表?」那人道:「小子姓游,名守,號好閒,此間路數最熟。敢問老先生仙鄉上姓?」張貢生道:「學生是滇中。」游好閒道:「是雲南了。」後邊張興攛出來道:「我相公是今年貢元,上京廷試的。」游好閒道:「失敬,失敬!小子幸會,奉陪樂地一游,吃個盡興,作做主人之禮何如?」張貢生道:「最好。不知此間那個妓者為最?」游好閒把手指一掐二掐的道:「劉金、張賽、郭師師,王丟兒,都是少年行時的姊姊。」張貢生道:「誰在行些?」游好閒道:「若是在行,論這些雛兒多不及一個湯興哥,最是幫襯軟款,有情親熱,也是行時過來的人,只是年紀多了兩年,將及三十歲邊了,卻是着實有趣的。」張貢生道:「我每自家年紀不小,倒不喜歡那孩子心性的,是老成些的好。」游好閒道:「這等不消說,竟到那裡去就是。」於是陪着張貢生一直望湯家進來。
xìng gē chū lái jiē jiàn, guǒ rán lǎo chéng fēng yùn, shì gè zuò jiā tǐ duàn, zhāng gòng shēng yī jiàn xīn huān. gào chá bì, xù guò xìng míng, yóu hǎo xián dài dá míng bái, xiǎo dé zhāng gòng shēng zhòng yì le, biàn zhǐ diǎn zhāng jiā rén jiāng chū yín zi lái, sòng tā bàn lè dào. shì yè yóu hǎo xián jiù péi zhe yǐn jiǔ, zhāng gòng shēng yuán shì hóng yǐn de, kuàng qiě kè zhōng gāo xìng, fàng huái qǔ lè. nà yóu hǎo xián qù le tóu biàn shì gè jiǔ tán. xìng gē lǎo zài háng, yī fā shì xíng lìng bù fàn, lián gōng bù zuì de. sān rén nǐ qiáng wǒ sài, chī guò sān gēng fāng zhù. yóu hǎo xián zì zài yù zhōng qù le, zhāng gòng shēng suì yǔ xìng gē tóng sù, xìng gē fàng chū shǒu duàn, wēn cún le yī yè, zhāng gòng shēng shèn shì dé yì.
興哥出來接見,果然老成丰韻,是個作家體段,張貢生一見心歡。告茶畢,敘過姓名,游好閒——代答明白,曉得張貢生中意了,便指點張家人將出銀子來,送他辦樂道。是夜遊好閒就陪着飲酒,張貢生原是洪飲的,況且客中高興,放懷取樂。那游好閒去了頭便是個酒罈。興哥老在行,一發是行令不犯,連觥不醉的。三人你強我賽,吃過三更方住。游好閒自在寓中去了,張貢生遂與興哥同宿,興哥放出手段,溫存了一夜,張貢生甚是得意。
cì rì, jiào jiā rén bǎ diàn zhōng xíng lǐ jǐn qíng bān le lái, dùn fàng zài xìng gē jiā lǐ le. yī lián zhù le jǐ rì, pò fèi le hǎo jǐ liǎng yín zi, tān mù zhe xìng gē cái sè, shén jué liàn liàn bù shě. xiǎng dào: wǒ shēn pàn pán fèi yǒu xiàn, bù néng rú yì, hé bù zàn wǎng xīn dū tǎo qǔ cǐ xiàng dào shǒu? biàn duō yòng xiē zài tā shēn shàng yě hǎo. chū lái yǔ zhè sì gè jiā rén shāng yì, zhuāng shù le ān mǎ wǎng xīn dū qù. tā xīn lǐ dào zhǐ rì kě yǐ huí lái de, duì xìng gē dào: wǒ yǒu yī zōng yín zi zài xīn dū, cǐ qù zhǐ yǒu bàn rì lù chéng. wǒ qù tǎo le lái, zài dào nǐ zhè lǐ wán shuǎ jǐ shí. xìng gē dào: hé bù nǐ liú zhù zài cǐ, zhǐ jiào guǎn jiā men qù nà tǎo le lái? zhāng gòng shēng dào: cǐ xiàng dōng xī bì yào qīn shēn wǎng nà de, jiào rén qù, tā nà biān bù kěn fā. xìng gē dào: yǒu duō shǎo dōng xī? zhāng gòng shēng dào: yǒu wǔ bǎi duō liǎng. xìng gē dào: zhè guān xì zhòng dà, bù hǎo zǔ ài nǐ. zhǐ shì nǐ qù le, wàn yī xià dào wǒ zhè lǐ lái le, jiào wǒ jiā wǎng zì pàn wàng. zhāng gòng shēng dào: wǒ yī yīng xíng náng dōu bù dài qù, liú zài nǐ jiā, zhǐ dài le suí shēn pù gài bìng jǐ jiàn lǐ wù qù, hǎo dǎi yī liǎng rì suí jí huí lái le. kàn nǐ jiā zào huà, ruò duō tǎo dé dào shǒu, shì bì duō sòng nǐ xiē. xìng gē xiào dào: zhǐ yào nǐ zǎo qù zǎo lái, nà zài hu cǐ? liǎng xià zhēn zhòng ér bié.
次日,叫家人把店中行李盡情搬了來,頓放在興哥家裡了。一連住了幾日,破費了好幾兩銀子,貪慕着興哥才色,甚覺戀戀不捨。想道:「我身畔盤費有限,不能如意,何不暫往新都討取此項到手?便多用些在他身上也好。」出來與這四個家人商議,裝束了鞍馬往新都去。他心裡道指日可以回來的,對興哥道:「我有一宗銀子在新都,此去只有半日路程。我去討了來,再到你這裡頑耍幾時。」興哥道:「何不你留住在此,只教管家們去那討了來?」張貢生道:「此項東西必要親身往那的,叫人去,他那邊不肯發。」興哥道:「有多少東西?」張貢生道:「有五百多兩。」興哥道:「這關係重大,不好阻礙你。只是你去了,萬一下到我這裡來了,教我家枉自盼望。」張貢生道:「我一應行囊都不帶去,留在你家,只帶了隨身鋪蓋並幾件禮物去,好歹一兩日隨即回來了。看你家造化,若多討得到手,是必多送你些。」興哥笑道:「只要你早去早來,那在乎此?」兩下珍重而別。
kàn guān, nǐ dào cǐ shí ruò yǒu yī gè jiàn jī de rén duì nà zhāng gòng shēng dào: zhè xiàng yín zi, shì nǐ zì jǐ qī xīn bú shì chù, hēi àn lǐ zàng sòng le, hái yuàn chàng wù shuí? nà guān yuán měi shǒu lǐ dōng xī, yǒu jìn wú chū, lǎo hǔ hóu zhōng tǎo cuì gǔ, dà xiàng kǒu lǐ bá shēng yá, dōu bú shì hǎo rě de, bú yào sī xiǎng dào shǒu le. kuàng qiě qǔ de lái sòng yǔ xíng yuàn rén jiā, yòu shì gè tián bù mǎn dǐ xuě jǐng, hé kǔ wǎng yòng xīn jī, zǒu zhè dào lù? bù rú rèn gè huǐ qì, xiē le zhàng bà! ruò shì zhāng gòng shēng wén dé cǐ yán zhuǎn le niàn tóu, hái shì lǎo dà de zào huà. kě xī dāng shí méi rén shuō pò, jiù yǒu rén shuō, liào méi rù tīng. zhǐ yīn cǐ yī qù, yǒu fèn jiāo, bàn lǎo shū shēng, láng jí zuò hóng huā zhī guǐ qióng xiōng xiāng huàn, jū luán wèi hēi yù zhī qiú. zhèng shì: zhū yáng rù tú hù zhī jiā, yī bù bù lái xún sǐ lù. zhè lǐ bù tí.
看官,你道此時若有一個見機的人對那張貢生道:「這項銀子,是你自己欺心不是處,黑暗裡葬送了,還怨悵兀誰?那官員每手裡東西,有進無出,老虎喉中討脆骨,大象口裡拔生牙,都不是好惹的,不要思想到手了。況且取得來送與行院人家,又是個填不滿底雪井,何苦枉用心機,走這道路?不如認個悔氣,歇了帳罷!」若是張貢生聞得此言轉了念頭,還是老大的造化。可惜當時沒人說破,就有人說,料沒入聽。只因此一去,有分交,半老書生,狼籍作紅花之鬼;窮凶鄉宦,拘攣為黑獄之囚。正是:豬羊入屠戶之家,一步步來尋死路。這裡不題。
qiě shuō yáng qiān xiàn zì cóng kǎo chá duàn gēn huí jiā, zì dào rì mù qióng tú, suǒ wèi yù héng. jiā shì yǐ ráo, tān xīn wèi zú, zhōng shēn zài jiā shè móu yùn jú, wèi fēi zuò dǎi. tā zhǐ yǒu yī gè xiōng dì, pái háng dì èr, jiā dào yuán zì yīn fù, bìng bù gàn yù wài shì, dào shì gè shǒu běn fèn de, jiàn gē zǐ zuò è, měi měi huì jiān wēi cí quàn jiàn. qiān xiàn dào: nǐ zhàng wǒ shì zuò èr yé, zhēng jiā sī gōu le, hái yào guǎn wǒ? huà bù tóu jī. yáng èr xiǎo dé tā cún xīn kè dú, hòu lái wèi bì bù huǒ bìng zì jiā wū lǐ. jiā zhōng yě yǎng jǐ gè liǎo de de jiā rén, shí shí fáng bèi tā. jìn xīn yī bìng bù qǐ, suǒ shēng yī zi, zhǐ dé jǐ suì, lín zhōng zhī shí, huàn guò qī zǐ zài miàn qián, fēn fù zhòng jiā rén dào: wǒ yī shēng zhǐ cún cǐ gǔ xuè. nà biān dà fáng zuò guān de hǔ shì dān dān, xū yào xiǎo xīn dǐ duì tā, bù kě luò tā quān tào zhī nèi, wǒ sǐ bù míng mù! lèi rú yǔ xià, zhǎng tàn ér shì. sǐ hòu qī zǐ yǔ tóng jiā rén bèi láo shǒu mén hù, zì guò rì zi, zài bù qù dāo tiǎn qiān xiàn jiā yī fēn shì lì. qiān xiàn wú xì kě rù, xīn lǐ sī liang: èr fáng hǎo yī fēn jiā dāng, bù guò liú dé zhè gè huáng máo xiǎo mài, ruò duàn sòng le tā, zhè jiā dāng pà bú shì wǒ yī gè de? yù dài àn dì xià shǒu, hòu dāng dé zhè jiā mǔ zǐ guān mén bì hù, qīng yì bù lái tā jiā lǐ zǒu dòng. xiǎng dào: wǒ ruò yòng dú yào zhī lèi àn suàn le tā, wài rén bì jìng zhī dào shì wǒ, xū mán bù guò, yì qiě jí máng bù dé qí biàn. ruò jiū hé qiáng dào jié le tā jiā, hài le xìng mìng, wǒ hái hǎo mán shēng rén yǎn, shuō jiǎ gōng dào huà, zhǐ bǎ shī dào zuò tuī tóu, shuí rén hǎo shuō dé shì wǒ? zǒng shì gè hài de tā xìng mìng, jié dé jiā sī yī kōng, yě zhǐ dāng shì le. tā yī xiàng sī xià yǎng zhe jù dào sān shí yú rén, zài wài zhuāng tīng yòng. dàn shì lǔ lüè dé lái de, yǔ tā píng fēn. ruò yǒu yī èr chù zuò jiāng chū lái, tā jiù chū shēn bāo lǎn zhē hù. guān fǔ xiǎo dé tā diāo, gōng rén pà tā de shì, méi gè gǎn zhèng yǎn qù tā. dàn yǒu xīn shàng bù xiàng yì huò shì yǎn lǐ dòng le huǒ de rén jiā, gōng rán jiào zhè xiē rén qù bān le lái zhuāng lǐ fēn le, nòng dé jiǔ guàn, bù zài xīn shàng. tā zhǐ dài yě rú cǐ jié le xiǎo zhí ér zi jiā lǐ, chèn biàn hài le tā xìng mìng. zhēng nài tā jiā jiā rén zhòu yè xún luó, hái yǎng zhe láng yě sì de shǒu mén quǎn shù zhī, dī fáng shén jǐn. yě shì tiān yǒu yǎn jīng, dào bié chù qù lāo le jiù lái, dào yáng èr fáng qù jǐ fān, dàn qù biàn yǒu zǔ ài, xià bù dé shǒu.
且說楊僉憲自從考察斷根回家,自道日暮窮途,所為愈橫。家事已饒,貪心未足,終身在家設謀運局,為非作歹。他只有一個兄弟,排行第二,家道原自殷富,並不干預外事,到是個守本分的,見哥子作惡,每每會間微詞勸諫。僉憲道:「你仗我勢做二爺,掙家私勾了,還要管我?」話不投機。楊二曉得他存心克毒,後來未必不火併自家屋裡。家中也養幾個了得的家人,時時防備他。近新一病不起,所生一子,止得幾歲,臨終之時,喚過妻子在面前,分付眾家人道:「我一生只存此骨血。那邊大房做官的虎視耽耽,須要小心抵對他,不可落他圈套之內,我死不瞑目!」淚如雨下,長嘆而逝。死後妻子與同家人輩牢守門戶,自過日子,再不去叨忝僉憲家一分勢利。僉憲無隙可入,心裡思量:「二房好一分家當,不過留得這個黃毛小脈,若斷送了他,這家當怕不是我一個的?」欲待暗地下手,後當得這家母子關門閉戶,輕易不來他家裡走動。想道:「我若用毒藥之類暗算了他,外人必竟知道是我,須瞞不過,亦且急忙不得其便。若糾合強盜劫了他家,害了性命,我還好瞞生人眼,說假公道話,只把失盜做推頭,誰人好說得是我?總是個害得他性命,劫得家私一空,也只當是了。」他一向私下養着劇盜三十餘人,在外莊聽用。但是擄掠得來的,與他平分。若有一二處做將出來,他就出身包攬遮護。官府曉得他刁,公人怕他的勢,沒個敢正眼覷他。但有心上不象意或是眼裡動了火的人家,公然叫這些人去搬了來莊裡分了,弄得久慣,不在心上。他只待也如此劫了小侄兒子家裡,趁便害了他性命。爭奈他家家人晝夜巡邏,還養着狼也似的守門犬數隻,提防甚緊。也是天有眼睛,到別處去撈了就來,到楊二房去幾番,但去便有阻礙,下不得手。
qiān xiàn zhèng zài shí kè guà xīn, suàn jì bì kè. hū rán mén shàng chuán jìn yī gè shǒu běn lái, nǎi shì jiù zhì xià yún nán gòng shēng zhāng yín bǐng jiàn, xīn zhōng chī le yī jīng dào: wǒ qián fān céng shòu tā wǔ bǎi liǎng huì lù, bù céng tì tā wán dé shì, jiù huài guān huí jiā le. wǒ xīn lǐ yě dào cǐ yī zōng yín liǎng bì yǒu hòu lǜ, bù xiǎng tā guǒ rán zhí xún dào cǐ. zhè shì yuán bù céng zuò dé, shuō tā bù guò, lǐ gāi hái tā, zhōng bù chéng yàn le xià qù yòu tǔ chū lái? ruò bù hái tā shí, tā xū shì gè gòng shēng, suān zi zhì liàng bì bù gān xiū. tǎng rán dāng guān gào lǐ, qiě bù gù tā shēng míng bù miào, shuí nài fán yǔ tā diào chún nòng shé? wǒ qiě bǎ gè tǐ miàn jiàn jiàn tā, shuō huà zhī jiān, huò zhě shí shí wù bù tí qǐ yě bù jiàn dé. ruò shì zhè děng, hǎo hǎo sòng tā pán chán, dǎ fā tā qù bà le ruò shì tí qǐ yào hái, yòu zuò dào lǐ. qiān xiàn yǐ kǒu wèn xīn, jì jiào yǐ dìng, duó jiāng chū tīng lái, jiào qǐng gòng shēng xiàng jiàn.
僉憲正在時刻掛心,算計必克。忽然門上傳進一個手本來,乃是「舊治下雲南貢生張寅稟見」,心中吃了一驚道:「我前番曾受他五百兩賄賂,不曾替他完得事,就壞官回家了。我心裡也道此一宗銀兩必有後慮,不想他果然直尋到此。這事元不曾做得,說他不過,理該還他,終不成咽了下去又吐出來?若不還他時,他須是個貢生,酸子智量必不干休。倘然當官告理,且不顧他聲名不妙,誰奈煩與他調唇弄舌?我且把個體面見見他,說話之間,或者識時務不提起也不見得。若是這等,好好送他盤纏,打發他去罷了;若是提起要還,又作道理。」僉憲以口問心,計較已定,踱將出廳來,叫請貢生相見。
zhāng gòng shēng zhěng sù yì guān, zhào zhe jiù shàng sī xiū tǒng xíng shí dà lǐ, sòng le xiē tǔ wù wèi hóu jìng. qiān xiàn shōu le, shè zuò gào chá. qiān xiàn dào: lǎo fū chéng fá guì xiāng, zuì guò duō duān. hòu lái bà zhí jiā jū, bù dé zhòng dào guì dì. jīn jiàn le guì xiāng péng yǒu, hái jué wú yán. zhāng gòng shēng dào: gōng zǔ dà rén zhí dào bù róng, yǐ zhì wǔ shí, bì xiāng shì mín qì jīn jǐn xiǎng míng dé. qiān xiàn dào: huáng kǒng, huáng kǒng! yòu gǒng shǒu dào: gōng xǐ xián qì suì jiàn le! zhāng gòng shēng dào: āi cì xìng jí, shū wèi dāo mào. qiān xiàn dào: jīn jiāng hé wǎng, dé tíng yù zhǐ? zhāng gòng shēng dào: fù jīng tíng shì, jiǎ tú guì shěng, jiāng lái yī qù tái guāng. qiān xiàn dào: cǐ qù chéng dū wǔ shí lǐ zhī yáo, tè fán wǎng jià, zú jiàn bù wàng lǎo xiǔ. zhāng gòng shēng jiàn tā shuō huà bù zhāo lǎn, zhǐ de zì shuō chū lái dào: qián rì gòng shēng jiā xià yǒu xiē suǒ shì, céng chù yī fù lǐ wù miàn fèng gōng zǔ dà rén chù shōu zhù, yǐ qiú zhōu quán. hòu lái wèi jīng jié jú, gōng zǔ yǐ xíng, cǐ hòu jiù huí guì xiāng. jīn běn bù gǎn zào cì, zhǐ yīn gòng shēng fù jīng quē fèi, yì yù qiú gōng zǔ dà rén fā hái cǐ yī xiàng, yǐ zhù gòng shēng lì wǎng. gù cǐ tè cǐ kòu bài. qiān xiàn zuò sè dào: lǎo fū zài guì chù zhǐ chī dé guì xiāng yī kǒu shuǐ, hé céng yǒu cǐ zāng wū zhī shì? chū rì wū miè, gǎn shì xián qì bèi bié gè guāng gùn hōng le? zhāng gòng shēng jiàn tā mèi le xīn, gǎi le kǒu bù rèn zhàng, ruò shì gè zhī jī de, jiù gāi bà le, zěn dāng dé zhāng gòng shēng yuán bú shì liáng shàn zhī rén, xīn lǐ zhe le jí, jiù hěn hěn de dào: shì gòng shēng qīn shǒu zài sī yá mén qián zhī fù de, yì dān zhí zhào jù zài, qǐ kě mèi dé? qiān xiàn jiàn yǒu yì dān zhí zhào, huí chēn zuò xǐ dào: shì lǎo fū wàng shì. dé zuì, dé zuì! qián rì yǒu gè qī dì zài yá qǐ shēn, xū suǒ lǎo fū kuì sòng. lǎo fū huàn náng xiāo rán, bù dé yǐ gù cǐ jiè zhái shàng zhè yī xiàng dǎ fā le tā. bù kuāng rì hòu duō zǔ, bù céng yǔ zhái shàng chū dé lì. cǐ xiàng gāi hái, zhǐ shì qī dì yǐ jiāng cǐ yī xiàng yòng qù le, xū yào lǎo fū péi cháng. qiě cóng róng liǎng rì, bì dāng chù bǔ. zhāng gòng shēng jiàn shuō kěn hái, xīn xià fàng le liǎng fēn sōng, yòu jiàn shuō yòng qù, xīn zhōng bù shě dé nà liǎng jiàn jīn wù, yòu duì qiān xiàn dào: nèi zhōng liǎng jiàn jīn qì shì jiā xià chuán shì zhī wù, hái qiú bǎo quán yuán jiàn zé gè. qiān xiàn lěng xiào le yī shēng dào: jì shì chuán shì zhī wù, shuí jiào qīng yì ná chū lái? qiě fàng xīn, qǐng guò le xǐ chén de báo kuǎn zài chù. jiù qǐ shēn qǐng zhāng gòng shēng shū fáng zhōng màn zuò, yī miàn fēn fù zhěng zhì jiǔ xí. zhāng gòng shēng zì dào shū fáng zhōng qù le.
張貢生整肅衣冠,照着舊上司休統行十大禮,送了些土物為侯敬。僉憲收了,設坐告茶。僉憲道:「老夫承乏貴鄉,罪過多端。後來罷職家居,不得重到貴地。今見了貴鄉朋友,還覺無顏。」張貢生道:「公祖大人直道不容,以致忤時,敝鄉士民迄今廑想明德。」僉憲道:「惶恐,惶恐!」又拱手道:「恭喜賢契歲薦了!」張貢生道:「挨次幸及,殊為叨冒。」僉憲道:「今將何往,得停玉趾?」張貢生道:「赴京廷試,假途貴省,將來一覷台光。」僉憲道:「此去成都五十里之遙,特煩枉駕,足見不忘老朽。」張貢生見他說話不招攬,只得自說出來道:「前日貢生家下有些瑣事,曾處一付禮物面奉公祖大人處收貯,以求周全。後來未經結局,公祖已行,此後就回貴鄉。今本不敢造次,只因貢生赴京缺費,意欲求公祖大人發還此一項,以助貢生利往。故此特此叩拜。」僉憲作色道:「老夫在貴處只吃得貴鄉一口水,何曾有此贓污之事?出日誣衊,敢是賢契被別個光棍哄了?」張貢生見他昧了心,改了口不認帳,若是個知機的,就該罷了,怎當得張貢生原不是良善之人,心裡着了急,就狠狠的道:「是貢生親手在私衙門前支付的,議單執照具在,豈可昧得?」僉憲見有議單執照,回嗔作喜道:「是老夫忘事。得罪,得罪!前日有個妻弟在衙起身,需索老夫饋送。老夫宦囊蕭然,不得已故此借宅上這一項打發了他。不匡日後多阻,不曾與宅上出得力。此項該還,只是妻弟已將此一項用去了,須要老夫賠償。且從容兩日,必當處補。」張貢生見說肯還,心下放了兩分松,又見說用去,心中不捨得那兩件金物,又對僉憲道:「內中兩件金器是家下傳世之物,還求保全原件則個。」僉憲冷笑了一聲道:「既是傳世之物,誰教輕易拿出來?且放心,請過了洗塵的薄款再處。」就起身請張貢生書房中慢坐,一面分付整治酒席。張貢生自到書房中去了。
qiān xiàn dú zì suàn le yī huí. tā qǐ chū dǎ kǒu lài zhī shí, zhǐ shuō zhāng gòng shēng huì yì, shì bì còu tā de qù, tā què chóng chóng sòng tā gè huí jìng zuò pán chán, yě dào liǎng quán le. qǐ zhī zhāng gòng shēng suàn xiǎo, bù hái tā tǐ miàn, sōu gēn tī chǐ yī zhí shuō chū lái. rán yě hái sī liang hái tā yī bàn xiàn wù, jiě le tā chán xián. zhǐ yǒu nà jīn hú yǔ jīn shǒu shì shì tā xīn shàng dé yì de dōng xī, shí kè bǎ wán de, yǐ céng jǐ dù jiāng chū lái kuā yào qīn qī guò le, nǐ dào tā shě de yě bù shě dé? zhāng gòng shēng qià qià bǎ zhè liǎng jiàn kǒu nèi yào jǐn. qiān xiàn zuǒ sī yòu sī, biàn yī shí bù huái hǎo yì le. gén dì yī shēng dào: yī bù zuò, èr bù xiū! tā shì gè yún nán rén, jiā lǐ chū lái zhōng tú dào cǐ jiān de, duàn sòng le tā, shuí rén xiǎo dé! xū bú dào dé shī qīn zhī dào. jiù jiào jǐ gè gàn pū yuē huì le zhuāng shàng yī huǒ qiáng rén, dào wǎn jiān jiǔ sàn tīng hóu shǐ yòng. fēn fù tíng dāng, qǐng chū zhāng gòng shēng lái fù xí. xí jiān shuō xiē xián huà, píng lùn xiē cháo shì, qiě shì yīn qín, yòu jiào jùn qiāo de ān tóng pín pín fèng jiǔ. zhāng gòng shēng jiàn shì gōng zǔ de hǎo yì, bù hǎo tuī cí yòu liào dào shì rú cǐ měi qíng, qián wù bì bù liú nán. fàng xià xīn huái, zhǐ gù chī jiǔ, zǎo yǐ chī dé xūn xūn dì zuì le. yòu jiào ān tóng fèng le yòu fèng, zhǐ děng dài bù xǐng rén shì fāng zhù. yòu wèn: zhāng jiā guǎn jiā men kě céng chī jiǔ le wèi? què yě bèi jǐ gè gàn pū lún fān gèng huàn péi bàn yǐn jiǔ. nèi xiē nú cái men jiàn hǎo jiǔ hǎo fàn, dào shì tóu zhe hǎo chù, nà lǐ guǎn sān qī èr shí yī, zhǐ gù tān lán wú yàn, sì gè rén yī gè gè chī dé dèng méi chēng yǎn, lián rén duō bù rèn dé le. bǐng zhī liǎo qiān xiàn, qiān xiàn fēn fù dào: duō sòng zài hóng huā chǎng jié guǒ qù!
僉憲獨自算了一回。他起初打口賴之時,只說張貢生會意,是必湊他的趣,他卻重重送他個回敬做盤纏,也倒兩全了。豈知張貢生算小,不還他體面,搜根剔齒一直說出來。然也還思量還他一半現物,解了他饞涎。只有那金壺與金首飾是他心上得意的東西,時刻把玩的,已曾幾度將出來誇耀親戚過了,你道他捨得也不捨得?張貢生恰恰把這兩件口內要緊。僉憲左思右思,便一時不懷好意了。哏地一聲道:「一不做,二不休!他是個雲南人,家裡出來中途到此間的,斷送了他,誰人曉得!須不到得屍親知道。」就叫幾個干仆約會了莊上一夥強人,到晚間酒散聽侯使用。分付停當,請出張貢生來赴席。席間說些閒話,評論些朝事,且是殷勤,又叫俊悄的安童頻頻奉酒。張貢生見是公祖的好意,不好推辭;又料道是如此美情,前物必不留難。放下心懷,只顧吃酒,早已吃得醺醺地醉了。又叫安童奉了又奉,只等待不省人事方住。又問:「張家管家們可曾吃酒了未?」卻也被幾個干仆輪番更換陪伴飲酒。那些奴才們見好酒好飯,道是投着好處,那裡管三七二十一,只顧貪婪無厭,四個人一個個吃得瞪眉瞠眼,連人多不認得了。稟知了僉憲,僉憲分付道:「多送在紅花場結果去!」
yuán lái zhè yáng qiān xiàn yǒu suǒ hóng huā chǎng zhuāng zi, mǎn dì zhǒng zhe hóng huā, guǎng yǎn yǒu yī qiān yú mǔ, měi nián mài nà hóng huā yǒu bā jiǔ bǎi liǎng chū xī. zhè zhuāng shàng zào zhe xǔ duō fáng zi, zhuān yī xiē zhe kè rén, jiān yì cáng zhe qiáng dào. dāng shí zhǐ shuō sòng zhāng gòng shēng zhǔ pú dào nà lǐ xiē sù, dào de zhuāng shàng, wǔ gè rén duō shì zuì de, kàn zhe bèi wò, dào tóu biàn shuì, hān shēng rú léi, yě bù guǎn tiān nán dì běi le. nà kōng kuò zhī chù yī shēng luó shǎng, jǐ gè fēi hěn de zhuāng kè zǒu jiāng lǒng lái, duō shì yǒu shǒu duàn de qiáng dào tóu, yī dāo yī gè. zhē mò yǒu sān tóu liù bì de, yě zhǐ duō fèi dé bàn kè gōng fū hé kuàng zhè yī gè suān zi yǔ jǐ gè dāi nú, měi rén zhǐ shēng de yī kē tóu, xiāo de jǐ shí, zǎo yǐ qìng jìng. dāng shí jiù zài hóng huā xī shū zhī chù, jué gè kǎn ér, zuò yī duī ér mái xià le. kě lián zhāng gòng shēng chī xīn zhǐ wàng tǎo zhài, hái yào chéng dū qù jiàn xīn shàng rén, hòu zhī yù zhe hěn zhǔ, nòng dé rú cǐ sǐ yú fēi mìng! zhèng shì:
元來這楊僉憲有所紅花場莊子,滿地種着紅花,廣衍有一千餘畝,每年賣那紅花有八九百兩齣息。這莊上造着許多房子,專一歇着客人,兼亦藏着強盜。當時只說送張貢生主僕到那裡歇宿,到得莊上,五個人多是醉的,看着被臥,倒頭便睡,鼾聲如雷,也不管天南地北了。那空闊之處一聲鑼晌,幾個飛狠的莊客走將攏來,多是有手段的強盜頭,一刀一個。遮莫有三頭六臂的,也只多費得半刻工夫;何況這一個酸子與幾個呆奴,每人只生得一顆頭,消得幾時,早已罄淨。當時就在紅花稀疏之處,掘個坎兒,做一堆兒埋下了。可憐張貢生痴心指望討債,還要成都去見心上人,後知遇着狠主,弄得如此死於非命!正是:
bù dào zhè xún mìng, hái tān qǐng kè huā.
不道這巡命,還貪頃刻花。
huáng quán wú jì guǎn, jīn yè sù shuí jiā?
黃泉無妓館,今夜宿誰家?
guò le yī nián yǒu yú, zhāng gòng shēng liǎng gè xiù cái ér zi zài jiā, zì cóng fù qīn rù jīng yǐ hòu, bìng bù céng jiàn yī zhǐ jiā shū, yī gè biàn xìn huí lái. wèn zhe gè bǎ jīng zhōng guī lái de rén, duō dào bù céng huì miàn, bìng bù xiǎo dé. xīn zhōng yí huò, shāng liáng dào: diān zhōng chù zài tiān mò, zěn néng gōu jīng zhōng xìn zhì? hái wǎng chuān zhōng shěng xià dǎ tīng, bǐ chù bù shí yǒu zài běi jīng hái wǎng de. yú shì liǎng gè còu xiē pán chán zài shēn biān le, yī jìng dào chéng dū, xún gè xià chù sù le. zài jiē shì shàng xíng lái zǒu qù xián zhuàng, bìng wú yù qiǎo shú rén. liǎng xiōng dì zhù guò shí lái rì, xīn nèi wú liáo, shāng liáng dào: cǐ chù jǐn duō míng jì, wǒ měi gè xún yī gè xiāo qiǎn zé gè. liǎng gè xiǎo huǒ zi yě bù yòng bāng xián, wǒ péi nǐ, nǐ péi wǒ, gè xún yī gè chú ér, yī gè tóng xiǎo wǔ, yī gè gù ā dōu, jiē zài xià chù, dà jiā nà lè. hùn le jǐ rì, nào hōng hōng rè téng téng de, zǎo bǎ tàn fù qīn xìn xī de shì piē zài nǎo hòu le.
過了一年有餘,張貢生兩個秀才兒子在家,自從父親入京以後,並不曾見一紙家書,一個便信回來。問着個把京中歸來的人,多道不曾會面,並不曉得。心中疑惑,商量道:「滇中處在天末,怎能勾京中信至?還往川中省下打聽,彼處不時有在北京還往的。」於是兩個湊些盤纏在身邊了,一徑到成都,尋個下處宿了。在街市上行來走去閒撞,並無遇巧熟人。兩兄弟住過十來日,心內無聊,商量道:「此處盡多名妓,我每各尋一個消遣則個。」兩個小伙子也不用幫閒,我陪你,你陪我,各尋一個雛兒,一個童小五,一個顧阿都,接在下處,大家那樂。混了幾日,鬧烘烘熱騰騰的,早把探父親信息的事撇在腦後了。
yī rì, nà dà xiē de yǒu tiào cáo zhī yì. liǎng gè chú ér xiǎo dé tā shì yún nán rén, xì tā dào: wén dé nǐ yún nán rén, zhǐ yào piáo lǎo de, wǒ měi gǎn cǐ bù zhōng nǐ měi de yì? bù duō jǐ rì, zhǐ yào tiào cáo. liǎng gè xiù cái dào: zěn jiàn dé wǒ yún nán rén zhǐ yào piáo lǎo de? tóng xiǎo wǔ biàn dào: qián rì jiàn yóu bó bo shuō, qù nián yǒu gè yún nán péng yǒu dào zhè lǐ lái, yào tā xún biǎo zi, bú yào xìng tóu de, zhǐ yào lǎo chéng de. hòu lái yǐn tā dào tāng jiā xìng gē nà lǐ qù le. zhè xìng gē shì wǒ men mǔ qīn bèi zhōng rén, tā qiě shì yǔ tā guò dé huǒ rè, yě fèi le hǎo xiē yín zi, yuē tā zài lái, hái yào shǐ yī zhǔ dà qián, yǐ hòu bù zhī zěn de le. zhè bú shì yún nán rén yào lǎo de yàng zi? liǎng gè xiù cái dào: nà yún nán rén xìng gè shén me? zěn shēng mó yàng? tóng xiǎo wǔ, gù ā dōu dà jiā pāi shǒu xiào dào: yòu lái shàn le! hǎo zài wǒ měi gān shàng de shì, guǎn tā xìng zhāng xìng lǐ! nà céng jiàn tā mó yàng lái? zhǐ shì yóu bó bo rú cǐ shuō, gù bǎ lái qǔ xiào. liǎng gè xiù cái dào: yóu bó bo shì shèn me rén? zài nà lǐ? zhè què shì nǐ měi xiǎo dé de. tóng xiǎo wǔ gù ā dōu yòu pāi shǒu dào: yóu bó bo yě bù rèn dé, hái yào piáo! liǎng gè xiù cái bì jìng yào wèn gè lái lì, tóng xiǎo wǔ dào: yóu bó bo qiān tóu wàn nǎo de rén, zhuàng lái jiù jiàn, yào xún tā què yī shì yě nán. nǐ yào wèn nǐ men guì xiāng lǐ, jìng dào tāng xìng gē jiā wèn bú shì? liǎng gè xiù cái dào: shuō dé yǒu lǐ! liú xiǎo de xiù cái wō bàn zhe liǎng gè chú ér, dà de xiù cái dú zì gè wèn dào tāng jiā lái.
一日,那大些的有跳槽之意。兩個雛兒曉得他是雲南人,戲他道:「聞得你雲南人,只要嫖老的,我每敢此不中你每的意?不多幾日,只要跳槽。」兩個秀才道:「怎見得我雲南人只要嫖老的?」童小五便道:「前日見游伯伯說,去年有個雲南朋友到這裡來,要他尋表子,不要興頭的,只要老成的。後來引他到湯家興哥那裡去了。這興哥是我們母親輩中人,他且是與他過得火熱,也費了好些銀子,約他再來,還要使一主大錢,以後不知怎的了。這不是雲南人要老的樣子?」兩個秀才道:「那雲南人姓個甚麼?怎生模樣?」童小五,顧阿都大家拍手笑道:「又來赸了!好在我每肝上的事,管他姓張姓李!那曾見他模樣來?只是游伯伯如此說,故把來取笑。」兩個秀才道:「游伯伯是甚麼人?在那裡?這卻是你每曉得的。」童小五、顧阿都又拍手道:「游伯伯也不認得,還要嫖!」兩個秀才必竟要問個來歷,童小五道:「游伯伯千頭萬腦的人,撞來就見,要尋他卻一世也難。你要問你們貴鄉里,竟到湯興哥家問不是?」兩個秀才道:「說得有理!」留小的秀才窩伴着兩個雛兒,大的秀才獨自個問到湯家來。
nà gè tāng xìng gē zì cóng zhāng gòng shēng yī qù, zhǐ shuō wǔ shí lǐ de yuǎn jìn, zǎo wǎn biàn dào, bù xiǎng qù le yī nián yǒu duō, jué wú xiāo xī. liú xià yī náng xíng lǐ, yě bù jiàn yǒu rén lái qǔ. mén hù rén jiā bù bǎ lái fàng zài xīn shàng, yǐ cǐ fàng xià dù cháng le. nà rì wú kè, zài jiā bì mén zhòu qǐn, hū rán dé yī mèng, mèng jiàn zhāng gòng shēng dào lái, shuō dào qǔ yín huí lái, zhì yào xù hán wēn, què bèi kòu mén shēng jí, yī shí jīng xǐng. xǐng lái xiǎng dào: yòu bù céng niàn zhe tā, rú hé huì yǒu cǐ mèng? gǎn shì yǒu rén dì xìn xī qǔ yī zhuāng, yě wèi kě zhī. zhèng zài yí sì jiān, tīng dé yòu kòu mén shǎng. xìng gē zhěng zhěng yī shang, jiào yā huán zài qián, kāi mén chū lái. yā huán jiào yī shēng dào: kè lái le. zhāng dà xiù cái cái nuó dé jiǎo jìn, xìng gē tái yǎn kàn shí, chī le yī jīng dào: fēn míng xiàng zhāng gòng shēng yì bān mó yàng, rú hé hòu shēng le xǔ duō? qǐng zài kè zuò lǐ zuò le. wèn qǐ dì fāng xìng míng, què zhèng shì yún nán xìng zhāng, xìng gē xīn xià lǎo dà xī hǎn, wèi gǎn jù rán shuō pò. zhāng dà xiù cái xiān wèn dào: qǐng wèn dà jiě, xiǎo shēng wén dé zhè lǐ qù nián yǒu gè yún nán péng yǒu wǎng lái, kě shì shèn me yàng rén? xìng shén míng shuí? xìng gē dào: yǒu yī wèi lǎo chéng péng yǒu xìng zhāng, shuō shì gè gòng shēng, yào wǎng jīng tíng shì, zài cǐ jīng guò de. pán huán le shù rì, qián wǎng xīn dū qǔ zhài qù le. shuō bàn rì lù chéng, qù le jiù lái, bù zhī wèi hé yī qù bù lái le. zhāng dà xiù cái dào: suí xíng yǒu jǐ rén? xìng gē dào: yǒu sì wèi guǎn jiā. zhāng dà xiù cái xīn lǐ xiǎo dé shì le, wèn dào: cǐ qù bù lái, gǎn shì jìng zì zhǎng xíng le? xìng gē dào: nà lǐ shì! yī náng xíng lǐ hái liú zài wǒ jiā lǐ, zhuǎn lái qǔ le cái qǐ shēn de. zhāng dà xiù cái dào: zhè děng, wèi hé bù lái? nán dào bù xiǎng jìn jīng hái liú zài bǐ chù? xìng gē dào: duō fēn shì qǔ zhài bù lái, dān gé zài bǐ. jiù shì rú cǐ, hǎo dǎi yě gāi yǒu gè xìn, huò shì jiào wèi guǎn jiā lái. yǐng xiǎng wú zōng, jìng bù zhī shén me yuán gù. zhāng dà xiù cái dào: jiàn shuō xīn dū qǔ shén me zhài? xìng gē dào: zhǐ tīng dé shuō yǒu yī zōng wǔ bǎi liǎng dōng xī, bù zhī shì shèn me zhài. zhāng dà xiù cái diē jiǎo dào: shì le, shì le. zhè děng, wǒ měi xū zài xīn dū xún qù le. xìng gē dào: tā shì kè guān shén me guā gé, yào qù xún tā? zhāng dà xiù cái dào: bù gǎn qī dà jiě, jiù shì xiǎo shēng de jiā fù. xìng gē dào: shī jìng, shī jìng. guài dào mó yàng nèn dì sī xiàng, zhè děng, shì yī jiā rén le. xiào xīn xīn de qù jiào xiǎo èr zhěng qǐ fàn lái, liú zhāng dà guān rén zuò yī zuò. zhāng dà xiù cái huí shuō dào: zhè dào bù xiāo, xiǎo shēng hái yǒu gè xiōng dì zài nà xiāng děng hóu, zhǐ shì shì jiān de huà, kě shì què de me? xìng gē dào: hòu de bù què? jiàn yǒu yī náng xíng lǐ zài cǐ, kě rèn yī rèn, kàn shì bú shì? suí yǐn zhāng dà xiù cái dào lǐ biān fáng lǐ, bǎ liú xià wù jiàn yǔ tā kàn le. zhāng dà xiù cái rèn dé shì shí, máng bié le xìng gē dào: zhè děng, shì bù yí chí, xīng yè tóng xiōng dì wǎng xīn dū xún qù. xún zhe le, zài lái xiāng huì. xìng gē jiǎ qīn rè de liú le yī huì, shùn shuǐ tuī chuán sòng chū le mén.
那個湯興哥自從張貢生一去,只說五十里的遠近,早晚便到,不想去了一年有多,絕無消息。留下衣囊行李,也不見有人來取。門戶人家不把來放在心上,已此放下肚腸了。那日無客,在家閉門晝寢,忽然得一夢,夢見張貢生到來,說道取銀回來,至要敘寒溫,卻被扣門聲急,一時驚醒。醒來想道:」又不曾念着他,如何會有此夢?敢是有人遞信息取衣裝,也未可知。」正在疑似間,聽得又扣門晌。興哥整整衣裳,叫丫鬟在前,開門出來。丫鬟叫一聲道:「客來了。」張大秀才才挪得腳進,興哥抬眼看時,吃了一驚道:「分明象張貢生一般模樣,如何後生了許多?」請在客座里坐了。問起地方姓名,卻正是雲南姓張,興哥心下老大稀罕,未敢遽然說破。張大秀才先問道:「請問大姐,小生聞得這裡去年有個雲南朋友往來,可是甚麼樣人?姓甚名誰?」興哥道:「有一位老成朋友姓張,說是個貢生,要往京廷試,在此經過的。盤桓了數日,前往新都取債去了。說半日路程,去了就來,不知為何一去不來了。」張大秀才道:「隨行有幾人?」興哥道:「有四位管家。」張大秀才心裡曉得是了,問道:「此去不來,敢是竟自長行了?」興哥道:「那裡是!衣囊行李還留在我家裡,轉來取了才起身的。」張大秀才道:「這等,為何不來?難道不想進京還留在彼處?」興哥道:「多分是取債不來,擔閣在彼。就是如此,好歹也該有個信,或是叫位管家來。影響無蹤,竟不知甚麼緣故。」張大秀才道:「見說新都取什麼債?」興哥道:「只聽得說有一宗五百兩東西,不知是甚麼債。」張大秀才跌腳道:「是了,是了。這等,我每須在新都尋去了。」興哥道:「他是客官甚麼瓜葛,要去尋他?」張大秀才道:「不敢欺大姐,就是小生的家父。」興哥道:「失敬,失敬。怪道模樣恁地廝象,這等,是一家人了。」笑欣欣的去叫小二整起飯來,留張大官人坐一坐。張大秀才回說道:「這到不消,小生還有個兄弟在那廂等侯,只是適間的話,可是確的麼?」興哥道:「後的不確?見有衣囊行李在此,可認一認,看是不是?」隨引張大秀才到裡邊房裡,把留下物件與他看了。張大秀才認得是實,忙別了興哥道:「這等,事不宜遲,星夜同兄弟往新都尋去。尋着了,再來相會。」興哥假親熱的留了一會,順水推船送出了門。
zhāng zhàng xiù cái jí jí zǒu dào xià chù, duì xiōng dì dào: wèn dào wèn zhe le, guǒ rán qù nián zài tāng jiā piáo de zhèng shì. zhǐ shì yī tā jiā shuō qǐ lái, jìng zì bù céng wǎng jīng lī! xiǎo xiù cái dào: zhè děng, zài nà lǐ? zhàng xiù cái dào: hái zài zhè lǐ xīn dū. wǒ men xū dào nà lǐ wèn qù. xiǎo xiù cái dào: wèi hé zhù zài xīn dū xǔ jiǔ? zhàng xiù cái dào: tā jiā shuō shì tīng dé wǎng xīn dū qǔ wǔ bǎi jīn de zhài, dìng shì dào yáng fēng zi jiā qù le. xiǎo xiù cái dào: qǔ de qǔ bù dé, hǎo dǎi zǒu lù, zěn me hái zài nà lǐ? zhàng xiù cái dào: xíng náng hái zài tāng jiā, fāng cái jiàn guò de. qǐ yǒu bù dài le qù jìng zì pǎo lù de lǐ? bì jìng shì dān gé zài xīn dū bù lái, bù xiāo shuō le. cǐ qù nà lǐ ruò bù duō yuǎn, wǒ měi shōu shí qǐ lái yī tóng qù zǒu zāo, fǎng wèn xià luò zé gè. liǎng rén jì yì tíng dāng, jiāng chū xiē yín liǎng, xiè le liǎng gè jì zhě, sòng le jiā qù.
張丈秀才急急走到下處,對兄弟道:「問到問着了,果然去年在湯家嫖的正是。只是依他家說起來,竟自不曾往京哩!」小秀才道:「這等,在那裡?」丈秀才道:「還在這裡新都。我們須到那裡問去。」小秀才道:「為何住在新都許久?」丈秀才道:「他家說是聽得往新都取五百金的債,定是到楊瘋子家去了。」小秀才道:「取得取不得,好歹走路,怎麼還在那裡?」丈秀才道:「行囊還在湯家,方才見過的。豈有不帶了去徑自跑路的理?畢竟是擔閣在新都不來,不消說了。此去那裡若不多遠,我每收拾起來一同去走遭,訪問下落則個。」兩人計議停當,將出些銀兩,謝了兩個妓者,送了家去。
yī jìng dào xīn dū lái, xià zài fàn diàn lǐ. diàn zhǔ rén jiàn shì yuǎn lái de, wèn dào: liǎng wèi kè guān yuán chù? liǎng gè xiù cái dào: shì yún nán, dào cǐ xún rén de. diàn zhǔ rén dào: yún nán lái shì xún rén de, bú shì dào zāng de me? liǎng gè xiù cái chī jīng dào: zěn shuō cǐ huà? diàn zhǔ rén dào: ǒu rán zhè bān shuō xiào. liǎng gè xiù cái zuò dìng, wèn diàn zhǔ rén dào: cǐ jiān yǒu gè yáng qiān shì, zhù zài hé chù? diàn zhǔ rén shēn shēn shé tóu: zhè rén bú shì hǎo rě de. nǐ yuǎn lái de rén, yǒu shèn yào jǐn, méi shì wèn tā zěn me? liǎng gè xiù cái dào: wèn shēng hé fáng? zěn biàn zhè yàng pà tā? diàn zhǔ rén dào: tā qīng zé guān sī hài nǐ, zhòng zé qiáng dào jié nǐ. ruò shì yuǎn lái de rén chōng zhuàng le tā, hǎo dǎi jiù jié guǒ le xìng mìng! liǎng gè xiù cái dào: qīng píng shì jiè, nán dào shā le rén bú yào cháng mìng de? diàn zhǔ rén dào: tā cháng shuí de mìng? qù nián yě shì yī gè yún nán rén, yī zhǔ sì pū tóu bèn tā jiā. wén dé shì tì tā tǎo shén me rèn shàng guò shǒu zāng de, yī yè lǐ duō shā le, zhì jīn yuān qū wú shēn, nà jiàn de yào cháng mìng lái? fāng cái jiàn liǎng wèi shuō shì yún nán, suǒ yǐ qǔ xiào. liǎng gè xiù cái jiàn shuō le, xià dé hún bù fù tǐ, nǐ kàn wǒ, wǒ kàn nǐ, yī shí zuò bù dé shēng. dāi le yī huì, zhàn dǒu dǒu de wèn dào: nà gè rén xìng shén míng shuí, lǎo zhàng kě zhī dé míng bái fǒu? diàn zhǔ rén dào: wǒ nà lǐ míng bái? tā jiā yǒu yī gè guǎn jiā, jiào zuò lǎo sān, cháng zài xiǎo diàn chī jiǔ. zhè gè rén hái yǒu xiē tiān lǐ de, shí cháng yǐn jiǔ zhōng jiān, bǎ jiā zhǔ zuò de dǎi shì gào sù wǒ, xīn zhōng bù fú. qù nián yún nán zhè wǔ gè bèi hài, tè shā guāi zhāng le. wài rén fēn fēn yáng yáng, yě duō xiǎo dé. xiǎo kě měi hái yí xīn, bù gǎn qīng xìn. lǎo sān shuō shì guǒ rán zhēn yǒu de, shà shì bù píng, suǒ yǐ xiǎo kě měi cái xìn. kě xī zhè wǔ gè rén sǐ dé kǔ nǎo, méi gè qīn rén dé zhī. xiǎo kě jiàn kè guān fāng cái wèn jí yáng jiā, ǒu rán rú cǐ xián jiǎng. kè guān, gè rén zì sǎo mén qián xuě, bú yào xián guǎn bà le! liǎng gè xiù cái qíng zhī shì tā fù qīn bèi hài le, bù gǎn shēng zhāng, àn àn dì jiào kǔ, yī yè wú yǎn. cì rì dào jiē shàng wǎng lái chá tīng, sān sān liǎng liǎng jǐ chù shuō lái, yì bān wú èr.
一徑到新都來,下在飯店裡。店主人見是遠來的,問道:「兩位客官員處?」兩個秀才道:「是雲南,到此尋人的。」店主人道:「雲南來是尋人的,不是倒贓的麼?」兩個秀才吃驚道:「怎說此話?」店主人道:「偶然這般說笑。」兩個秀才坐定,問店主人道:「此間有個楊僉事,住在何處?」店主人伸伸舌頭:「這人不是好惹的。你遠來的人,有甚要緊,沒事問他怎麼?」兩個秀才道:「問聲何妨?怎便這樣怕他?」店主人道:「他輕則官司害你,重則強盜劫你。若是遠來的人衝撞了他,好歹就結果了性命!」兩個秀才道:「清平世界,難道殺了人不要償命的?」店主人道:「他償誰的命?去年也是一個雲南人,一主四仆投奔他家。聞得是替他討什麼任上過手贓的,一夜裡多殺了,至今冤屈無伸,那見得要償命來?方才見兩位說是雲南,所以取笑。」兩個秀才見說了,嚇得魂不附體,你看我,我看你,一時做不得聲。呆了一會,戰抖抖的問道:「那個人姓甚名誰,老丈可知得明白否?」店主人道:「我那裡明白?他家有一個管家,叫做老三,常在小店吃酒。這個人還有些天理的,時常飲酒中間,把家主做的歹事——告訴我,心中不服。去年雲南這五個被害,忒煞乖張了。外人紛紛揚揚,也多曉得。小可每還疑心,不敢輕信。老三說是果然真有的,煞是不平,所以小可每才信。可惜這五個人死得苦惱,沒個親人得知。小可見客官方才問及楊家,偶然如此閒講。客官,各人自掃門前雪,不要閒管罷了!」兩個秀才情知是他父親被害了,不敢聲張,暗暗地叫苦,一夜無眼。次日到街上往來察聽,三三兩兩幾處說來,一般無二。
liǎng rén bèi dì lǐ tòng kū le yī chǎng, sī liang yào zài bǐ fā jué, kǒng pà fǎn zāo wǎng luó. yì qiě xiāng huàn shì tóu, xiǎo kě yá mén nài hé bù dé tā. hán suān rěn kǔ, yuán hái dào chéng dū lái, jiàn le tāng xìng gē, shuō le suǒ wén xiáng xì, xìng gē yě péi le jǐ diǎn yǎn lèi. xìng gē dào: liǎng wèi guān rén hé bù gào le tā tǎo mìng? liǎng gè xiù cái dào: zhèng yào rú cǐ. cǐ shí sì chuān xún àn chá yuàn shí gōng zhèng zài shěng xià, liǎng gè xiù cái wèn tāng xìng gē qǔ le xíng náng, jiǎn chū gòng shēng fù jīng wén shū fàng zài shēn biān le, xiě le yī zhuàng, bào pái jìn gào. zhuàng shàng xiě dào: gào zhuàng shēng yuán zhāng zhēn, zhāng qióng, wèi yuān shā wǔ mìng shì: yǒu fù gòng shēng zhāng yín, qián wǎng xīn dū è huàn yáng mǒu jiā qǔ zhài, yī qù wú zōng. zhēn děng qīn tóu bǐ chù xún fǎng, tàn dé dāng bèi è huàn móu cái qǔ mìng, bìng pū sì rén, tóng shí shā sǐ. dào lù jīng chuán, rén rén kě zhèng. shī gǔ wú zōng. tāo tiān dà biàn, wàn gǔ qí yuān! qīn jiǎo gào. gào zhuàng shēng yuán zhāng zhēn, xì yún nán rén.
兩人背地裡痛哭了一場,思量要在彼發覺,恐怕反遭網羅。亦且鄉宦勢頭,小可衙門奈何不得他。含酸忍苦,原還到成都來,見了湯興哥,說了所聞詳細,興哥也賠了幾點眼淚。興哥道:「兩位官人何不告了他討命?」兩個秀才道:「正要如此。」此時四川巡按察院石公正在省下,兩個秀才問湯興哥取了行囊,簡出貢生赴京文書放在身邊了,寫了一狀,抱牌進告。狀上寫道:告狀生員張珍,張瓊,為冤殺五命事:有父貢生張寅,前往新都惡宦楊某家取債,一去無蹤。珍等親投彼處尋訪,探得當被惡宦謀財取命,並仆四人,同時殺死。道路驚傳,人人可證。屍骨無蹤。滔天大變,萬古奇冤!親剿告。告狀生員張珍,系雲南人。
shí chá yuàn kàn bà zhuàng cí, tā yī xiàng yuán xiǎo dé xīn dū yáng qiān shì de è jī zhe wén, xiū fǎng yǐ jiǔ, yào wèi dì fāng chú hài, zhǐ yīn shì gè jiǎ kē, yòu wú rén gǎn lái gào tā, méi yǒu bǎ bǐng, wèi hǎo dòng shǒu. jīn jiàn le liǎng shēng gào cí, suī rán míng zhī qí shì bì shí, què shì cí zhōng méi gè shí zhèng shí jù, luàn xíng bù dé. shí chá yuàn gǎn kāi zuǒ yòu, zhí huàn liǎng shēng dào àn qián lái, qīng qīng dì fēn fù dào: èr shēng suǒ gào, běn yuàn jiǔ zhī cǐ rén zuì è guàn yíng, dàn bǐ jiān móu pǒ cè. èr shēng kě sù huí jiā qù, wú dé liú cǐ! tǎng wèi suǒ zhī, bì shòu qí hài. dài běn yuàn lián fǎng dé shí, dāng yǒu yí wén zhì bǐ zhī huì, guān qǔ ěr děng dào cǐ míng yuān, wàn wàn bù kě xiè lòu! suí jiāng zhuàng cí zhé le, shōu zài xiù zhōng. liǎng shēng jiào tóu xiè jiào ér chū, guǒ rán yī le chá yuàn zhī yán, yī miàn shōu shí, jìng huí jiā zhōng jìng tīng xiāo xī qù le.
石察院看罷狀詞,他一向原曉得新都楊僉事的惡跡著聞,休訪已久,要為地方除害,只因是個甲科,又無人敢來告他,沒有把柄,未好動手。今見了兩生告詞,雖然明知其事必實,卻是詞中沒個實證實據,亂行不得。石察院趕開左右,直喚兩生到案前來,輕輕地分付道:「二生所告,本院久知此人罪惡貫盈,但彼奸謀叵測。二生可速回家去,毋得留此!倘為所知,必受其害。待本院廉訪得實,當有移文至彼知會,關取爾等到此明冤,萬萬不可泄漏!」隨將狀詞折了,收在袖中。兩生叫頭謝教而出,果然依了察院之言,一面收拾,竟回家中靜聽消息去了。
zhè biān shí chá yuàn dài liǎng sī zuō yī zhī rì, dú liú xiàn zhǎng xiè gōng xù huà. xiù chū cǐ zhuàng yǔ tā kàn zhe dào: tiān dì jiān yǒu rú cǐ rén fǒu? běn yuàn liú zhī xīn zhōng jiǔ yǐ! jīn rì qià yǒu rén lái gào cǐ shì, guì sī xíng fǎ yá mén kě wèi yī fǎng. xiè lián shǐ dào: cǐ rén xiāo jìng wèi xīn, chái láng chéng xìng, chéng rán wáng fǎ suǒ bù róng. shí chá yuàn dào: jiù wén cǐ jiā yǒu jiā tóng shù qiān, yīn yǎng sǐ shì shù shí. ruò bù dé qí shí jī, qīng yì jǔ dòng, wú bèi fǎn wèi suǒ chéng, bù kě bù shèn! xiè lián shǐ dào: shì zài xià guān. xiù le zhuàng cí, yī yī ér chū.
這邊石察院待兩司作揖之日,獨留憲長謝公敘話。袖出此狀與他看着道:「天地間有如此人否?本院留之心中久矣!今日恰有人來告此事,貴司刑法衙門可為一訪。」謝廉使道:」此人梟獍為心,豺狼成性,誠然王法所不容。」石察院道:「舊聞此家有家僮數千,陰養死士數十。若不得其實跡,輕易舉動,吾輩反為所乘,不可不慎!」謝廉使道:「事在下官。」袖了狀詞,一揖而出。
zhè xiè lián shǐ shì jí yǒu cái néng de rén, kuàng jiān àn tái zhǔ fù, gǎn bù zài xīn? tā sī zhōng yǒu liǎng gè chéng chà, yī gè jiào zuò shǐ yīng, yī gè jiào zuò wèi néng, nǎi shì diǎn tóu huì yì de rén, xiè lián shǐ yī xiàng de yòng de. shì rì jiào tā liǎng gè jìn sī yá lái fēn fù dào: wǒ yǒu jiàn jī mì shì yào nǐ měi liǎng gè zuò qù. liǎng gè chéng chà kòu tóu dào: píng yé fēn fù nà xiāng shǐ yòng, shuǐ huǒ bù cí! lián shǐ xiù zhōng qǔ chū zhuàng cí lái yǔ tā liǎng gè kàn, bǎ shǒu zhǐ zhe yáng mǒu míng zì dào: àn yuàn lǎo yé yào gēn jiū tā jiā zhè shì. bù dé nà wǔ gè rén shī shǒu shí jī, ná bù dǎo tā. bì yào tǐ fǎng de shí, xiǎo dé le tā mái cáng qù chù, cái hǎo xíng shì. què shì zhè rén xiōng jiǎo fēi cháng, zhǐ pà róng yì dǎ tīng bù chū. ruò shì xiè lòu liǎo shì jī, bù wéi wú yì, fǎn zhì yǒu hài, shì zhè xiē nán chù. liǎng chéng chà dào: cǐ huàn zhī è, bō mǎn yī xiāng. ruò shì xiǎo dé shàng sī xún tā bú shì, tā bì jìng xiān qù xià shǒu, fēi tóng xiǎo kě. jiù shì xiǎo de měi wǎng bǐ xiū fǎng, ruò rèn dé shì yá mén rén yì, rě qǐ yí xīn, huò bù kě cè. jīn méng chà wěi, chú fēi gǎi huàn dǎ bàn, zhǐ zuò wú yì yóu dào bǐ dì, chéng jī jī tàn, fāng dé zhēn shí bèi xì. lián shǐ dào: cǐ yán shèn shì yǒu lǐ. nǐ men kuài zěn me jì jiào le qù. liǎng chéng chà zì xiāng shāng yì le yī huí, dào: chú fēi rú cǐ rú cǐ. suí bǐng lián shǐ dào: xiǎo de men yǒu yī jì zài cǐ, bù zhī zhōng yě bù zhōng? lián shǐ dào: qiě shuō lái. chéng chà dào: xīn dū zhuān chǎn hóng huā, xiǎo de men xiǎo dé yáng huàn jiā zhōng yǒu gè hóng huā chǎng, lì xī qiān jīn. xiǎo de men liǎng gè dǎ bàn zuò mǎi hóng huā kè rén, dào bǐ shì mǎi, bì jìng yǔ tā jiā guǎn shì jiā rén jiāo yì wǎng lái, děng zǒu dé lù shù duō, rén yǎn shú le, tā měi méi xiē yí xīn, rán hòu kàn jī huì kōng biàn liú xīn tǐ fǎng, bì zhī duān dì, xū jū bù dé shí rì. lián shǐ dào: cǐ jì pō hǎo. nǐ men xiǎo xīn zài yì, fǎng zhe le cǐ zōng gōng shì, wǒ lìng yǎn kàn nǐ bù dǎ jǐn, hái yào duì àn yuàn lǎo yé shuō le, fēn bié tái xìng nǐ. liǎng chéng chà dào: méng lǎo yé tí chè, gǎn bù yòng xīn! kòu tóu ér chū.
這謝廉使是極有才能的人,況兼按台矚咐,敢不在心?他司中有兩個承差,一個叫做史應,一個叫做魏能,乃是點頭會意的人,謝廉使一向得用的。是日叫他兩個進私衙來分付道:「我有件機密事要你每兩個做去。」兩個承差叩頭道:「憑爺分付那廂使用,水火不辭!」廉使袖中取出狀詞來與他兩個看,把手指着楊某名字道:「按院老爺要根究他家這事。不得那五個人屍首實跡,拿不倒他。必要體訪的實,曉得了他埋藏去處,才好行事。卻是這人凶狡非常,只怕容易打聽不出。若是泄漏了事機,不惟無益,反致有害,是這些難處。」兩承差道:「此宦之惡,播滿一鄉。若是曉得上司尋他不是,他必竟先去下手,非同小可。就是小的每往彼休訪,若認得是衙門人役,惹起疑心,禍不可測。今蒙差委,除非改換打扮,只做無意游到彼地,乘機緝探,方得真實備細。」廉使道:「此言甚是有理。你們快怎麼計較了去。」兩承差自相商議了一回,道:除非如此如此。隨稟廉使道:「小的們有一計在此,不知中也不中?」廉使道:「且說來。」承差道:「新都專產紅花,小的們曉得楊宦家中有個紅花場,利息千金。小的們兩個打扮做買紅花客人,到彼市買,必竟與他家管事家人交易往來,等走得路數多,人眼熟了,他每沒些疑心,然後看機會空便留心體訪,必知端的,須拘不得時日。」廉使道:「此計頗好。你們小心在意,訪着了此宗公事,我另眼看你不打緊,還要對按院老爺說了,分別抬幸你。」兩承差道:「蒙老爺提掣,敢不用心!」叩頭而出。
yuán lái zhè shǐ yīng, wèi néng duō shì yǒu shēn jiā de rén, zài yá mén lǐ tú chū shēn de. shòu le zhè gè chà wěi, rì yè zài xīn. gè zì shōu shí le bǎi lái liǎng yín zi, fàng zài shēn biān le, dǎ bàn zuò kè rén mó yàng, yī tóng dào xīn dū lái. zhǐ shuō mǎi hóng huā, wèn le jiē shàng rén, xiǎo dé hóng huā zhī shì, duō shì tā sān guǎn jiā xìng jì de zhǎng guǎn. cǐ rén shēng xìng gěng zhí, jiāo yì gōng dào, gù cǐ kè rén lái duō tóu tā, mǎi mài zuò dé qù. měi nián yǔ jiā zhǔ zhēng xià qiān lái jīn lì xī, quán kuī tā yī gè, ruò lùn jiā zhǔ zhè yàng tān bào, guǐ yě bù gǎn lái shàng mén le. dāng xià shǐ yīng, wèi néng yī wǎng lái dào tā jiā bài wàng le, gè shù lái mǎi hóng huā zhī yì, sòng guò le tǔ yí. jì lǎo sān mǎn miàn chūn fēng, yī tuán hé qì, jiù zhì jiǔ xiāng dài. zhè liǎng gè chéng chà shì yá mén lǎo liū, hǎo bù guāi jué. xiǎo dé zhè rén yǒu yòng tā chù, biàn yǒu xīn jié shí le tā, fàng chū lǔ pó shǒu duàn, tián yán měi yǔ, shuō dé rù gǎng. wèi néng biàn kāi kǒu dào: shǐ zhàng gē, wǒ men xīn lái zhè lǐ zuò mǎi mài, rén miàn shàng bù shú. zì gǔ dào rén lái tóu zhǔ, niǎo lái tóu lín, nán dé zhè yàng xián zhǔ rén, wǒ men xù le nián gēng, jié wèi xiōng dì hé rú? shǐ yīng dào: cǐ yì zuì hǎo. zhǐ shì wǒ men chū xiāng huì, kuàng wèi jīng jiāo yì, zhī dào shì wǒ men xiān tǎo hǎo le, bù biàn lùn liàng. dài chéng le jiāo yì, zài yì wèi chí. jì lǎo sān dào: duō chéng liǎng wèi bù qì, zú gǎn shèng qíng. dài míng rì kàn le huò, wán le zhèng shì, lìng zhì gè báo shè, cóng róng qǐng jiào, jiù cǐ jié yì hé rú? liǎng gè tóng shēng yīng dào: miào, miào.
元來這史應,魏能多是有身家的人,在衙門裡圖出身的。受了這個差委,日夜在心。各自收拾了百來兩銀子,放在身邊了,打扮做客人模樣,一同到新都來。只說買紅花,問了街上人,曉得紅花之事,多是他三管家姓紀的掌管。此人生性梗直,交易公道,故此客人來多投他,買賣做得去。每年與家主掙下千來金利息,全虧他一個,若論家主這樣貪暴,鬼也不敢來上門了。當下史應,魏能一往來到他家拜望了,各述來買紅花之意,送過了土宜。紀老三滿面春風,一團和氣,就置酒相待。這兩個承差是衙門老溜,好不乖覺。曉得這人有用他處,便有心結識了他,放出虜婆手段,甜言美語,說得入港。魏能便開口道:「史丈哥,我們新來這裡做買賣,人面上不熟。自古道人來投主,鳥來投林,難得這樣賢主人,我們序了年庚,結為兄弟何如?」史應道:「此意最好。只是我們初相會,況未經交易,只道是我們先討好了,不便論量。待成了交易,再議未遲。」紀老三道:「多承兩位不棄,足感盛情。待明日看了貨,完了正事,另治個薄設,從容請教,就此結義何如?」兩個同聲應道:「妙,妙。」
dāng yè jì lǎo sān sòng tā zài kè fáng xiē sù, zhèng shì hóng huā chǎng zhuāng shàng fáng. cì rì qǐ lái, kàn le hóng huā, jiǎng dào le jià qián, liǎng rén gè qǔ yín zi chū lái duì zú le. liǎng xià gè gè xiāng ràng yǒu yú, bǐ cǐ qíng tóu yì hé. shì rì jì lǎo sān guǒ rán zǎi jī mǎi ròu, bàn qǐ dōng dào lái. shǐ, wèi liǎng rén shì shǎng qù mǎi le xiē zhǐ mǎ xiāng zhú zhī lèi, huí dào zhuāng shàng bǎi shè le, xiān xiàn le shén, gè xiě chū nián yuè rì shí lái. shǐ yīng zuì zhǎng, jì lǎo sān xiǎo liù suì, wèi néng yòu xiǎo yī suì, āi cì xù lì bài le shén, gè shù le jié bài zhī yì, dào: zì cǐ zhī hòu, bǐ cǐ wú qī, yǒu wú xiāng jì, sī nán xiāng jiù, jiǔ yuǎn bù wàng ruò yǒu wéi méng, shén míng jí zhī! shè shì yǐ bì, cóng cǐ liǎng rén chēng jì lǎo sān wèi èr gē, jì lǎo sān chēng liǎng rén wèi dà gē, sān gē, bǐ cǐ xǐ lè, dāng wǎn chī gè jǐn huān ér sàn. yuán lái shǔ zhōng chuán xià liú guān, zhāng sān rén zhī fēng, zuì zhòng de shì jié yì, gù cǐ shǐ wèi èr rén xiān xià cǐ gōng fū, yǐ jié qí xīn. què shì wèi gǎn shuō shén me zhèng jīng xīn cháng huà, zhǐ shōu le hóng huā tíng dāng, qiě hái chéng dū. fā zài pù zhōng duì kè, yě yuán yǒu liǎng fēn lì xī, shōu qǐ yín zi, yòu zǒu cǐ lù. shù yuè zhī zhōng, rú cǐ wǎng lái le wǔ liù cì. qù biàn yǔ jì lǎo sān chóu móu, wǒ qǐng nǐ, nǐ qǐng wǒ, rì rì huān huān, zhēn gè rú xiōng ruò dì, xíng jī jù wàng.
當夜紀老三送他在客房歇宿,正是紅花場莊上房。次日起來,看了紅花,講倒了價錢,兩人各取銀子出來兌足了。兩下各各相讓有餘,彼此情投意合。是日紀老三果然宰雞買肉,辦起東道來。史,魏兩人市上去買了些紙馬香燭之類,回到莊上擺設了,先獻了神,各寫出年月日時來。史應最長,紀老三小六歲,魏能又小一歲,挨次序立拜了神,各述了結拜之意,道:「自此之後,彼此無欺,有無相濟,思難相救,久遠不忘;若有違盟,神明殛之!」設誓已畢,從此兩人稱紀老三為二哥,紀老三稱兩人為大哥,三哥,彼此喜樂,當晚吃個盡歡而散。元來蜀中傳下劉、關,張三人之風,最重的是結義,故此史、魏二人先下此工夫,以結其心。卻是未敢說什么正經心腸話,只收了紅花停當,且還成都。發在鋪中兌客,也原有兩分利息,收起銀子,又走此路。數月之中,如此往來了五六次。去便與紀老三綢繆,我請你,你請我,日日歡歡,真箇如兄若弟,形跡俱忘。
yī rì jiǔ hān, shǐ yīng biàn shēn shēn yāo dào: kuài huó! kuài huó! wǒ men yù dé hǎo xiōng dì, dào cǐ yī fān, jǐn xìng yī fān. wèi néng jiē kǒu dào: jì èr gē dài wǒ men dì xiōng zhǐ hǎo zhè děng le. wǒ xīn shàng hái xián tā yī jiàn wèi dào chù. jì lǎo sān dào: wǒ men wǎn jiān tān dé yī jué hǎo shuì. xiāng hǎo dì xiōng, zhǐ gāi zhuó luò wǒ men zài ān jìng qù chù biàn hǎo. jīn zài cǐ jiān, měi yè tīng dé guǐ jiào, mèng mèi duō shì bù ān de, yǒu zhè jiàn bù xiàng yì. zhè shì èr gē qiàn jiǎn diǎn chù, xiǎo dì xīn xìng pà guǐ de, zhǐ de zhí shuō le. jì lǎo sān dào: guǒ rán guǐ jiào me? shǐ yīng dào: shì yǒu xiē chà yì, xiǎo dì yě tīng dé de, bù zhǐ shì wèi sān gē. wèi néng dào: bù jiào, nán dào xiǎo dì diào huǎng? jì lǎo sān diǎn diǎn tóu dào: zhè yě guài tā jiào bù dé. duì zhe zhēn jiǔ de yī gè huǒ jì dào: nǐ dào jiào de shì wù shuí? bì jìng shì yún nán nà rén le. shǐ yīng, wèi néng jiàn shuō chū zhēn huà lái, zhǐ zuò yuán xiǎo dé de yì bān, bù jiā jīng yì, chèn rì dào: yún nán nà rén zhī sǐ, wǒ men yě wén dé jiǔ le. zhǐ shì jì sǐ zhī hòu, èr gē yě gāi jī xiē yīn zhì, yǔ nǐ jiā lǎo yé shuō gè fāng biàn, yǔ tā yī duī tǔ mái cáng le shī hái yě hǎo. wèi hé pāo qì tā zài nà lǐ le, shǐ tā měi yè zhè děng jiào kǔ lián tiān? jì lǎo sān dào: sǐ biàn sǐ dé kǔ le, shī hái yuán shì mái cáng de. bú yào tīng wài biān rén hú cāi luàn shuō! liǎng rén dào: wài rén duō shuō shì dāng shí pāo qì le, èr gē yòu shuō shì mái cáng le. ruò shì mái cáng le, tā zěn rú cǐ jiào kǔ? jì lǎo sān dào: liǎng gè xiōng dì bù xìn, wǒ lǐng nǐ qù kàn. shā yě gǔ guài, dàn shì mái tā zhè yī kuài dì shàng, yī xiē hóng huā yě bù shēng lī! shǐ yīng dào: wǒ měi chèn zhe jiǔ xìng, zhēn bēi rè jiǔ ér, dào tā nà duī lǐ jiāo tā yī jiāo, jiào tā wǎn jiān bú yào zhè děng guài jiào. jiù zài kōng kuàng qù chù, zài chī liǎng dà bēi jǐn jǐn xìng. liǎng gè yī qí qǐ shēn, zǒu chū hóng huā chǎng shàng lái. jì lǎo sān zhī dào shì sàn jiǔ zhī yì, nà dào shì yǒu xīn de? yě qǐ le shēn, jiào xiǎo de dài le jiǔ hé, suí le tā men tóng bù, yǐn tā men dào yī gè suǒ zài lái kàn. dàn jiàn:
一日酒酣,史應便伸伸腰道:「快活!快活!我們遇得好兄弟,到此一番,盡興一番。」魏能接口道:「紀二哥待我們弟兄只好這等了。我心上還嫌他一件未到處。」紀老三道:」我們晚間貪得一覺好睡。相好弟兄,只該着落我們在安靜去處便好。今在此間,每夜聽得鬼叫,夢寐多是不安的,有這件不象意。這是二哥欠檢點處,小弟心性怕鬼的,只得直說了。」紀老三道:「果然鬼叫麼?」史應道:「是有些詫異,小弟也聽得的,不只是魏三哥。」魏能道:「不叫,難道小弟掉謊?」紀老三點點頭道:「這也怪他叫不得。」對着斟酒的一個夥計道:「你道叫的是兀誰?畢竟是雲南那人了。」史應,魏能見說出真話來,只做原曉得的一般,不加驚異,趁日道:「雲南那人之死,我們也聞得久了。只是既死之後,二哥也該積些陰騭,與你家老爺說個方便,與他一堆土埋藏了屍骸也好。為何拋棄他在那裡了,使他每夜這等叫苦連天?」紀老三道:」死便死得苦了,屍骸原是埋藏的。不要聽外邊人胡猜亂說!」兩人道:「外人多說是當時拋棄了,二哥又說是埋藏了。若是埋藏了,他怎如此叫苦?」紀老三道:「兩個兄弟不信,我領你去看。煞也古怪,但是埋他這一塊地上,一些紅花也不生哩!」史應道:「我每趁着酒興,斟杯熱酒兒,到他那堆里澆他一澆,叫他晚間不要這等怪叫。就在空曠去處,再吃兩大杯儘儘興。」兩個一齊起身,走出紅花場上來。紀老三隻道是散酒之意,那道是有心的?也起了身,叫小的帶了酒盒,隨了他們同步,引他們到一個所在來看。但見:
mí màn yuàn qì jié chéng duī, lǐn liè qī fēng tuán zuò zhèn.
瀰漫怨氣結成堆,凜冽淒風團作陣。
ruò hái bù yù yǒu xīn rén, chén mái shù zài shuí xiāng wèn?
若還不遇有心人,沉埋數載誰相問?
jì lǎo sān bǎ shǒu zhǐ dào: nà yī kuài yī gēn cǎo yě bù shēng de dǐ xià, jiù shì tā wǔ gè de shī hái, zěn shuō dé bù céng mái cáng? shǐ yīng jiù zhēn xià shí dà bēi, xiàng kōng lǐ zuò gè yī dào: yún nán de lǎo xiōng, qǐng yī bēi ér jiǔ, wǎn jiān bú yào lái jīng xià wǒ men. wèi néng dào: wǒ yě diàn tā yī bēi, còu chéng shuāng bēi. jì lǎo sān dào: yī yǐn yī zhuó, mò fēi qián dìng. ruò bú shì dà gē, sān gē lái, zhè liǎng dī jiǔ, jǐ shí néng gōu dào tā quán xià? shǐ yīng dào: yě shì tā de yuán fēn. dà jiā xiào le yī chǎng, yòu jiāng hé lái bǎi zài hóng huā dì shàng, xí dì ér zuò, huō le jǐ quán, gè gè lián yǐn jǐ shí dà gōng. kàn kàn rì sè xūn hēi, fāng cái zhù shǒu.
紀老三把手指道:「那一塊一根草也不生的底下,就是他五個的屍骸,怎說得不曾埋藏?」史應就斟下十大杯,向空里作個揖道:「雲南的老兄,請一杯兒酒,晚間不要來驚嚇我們。」魏能道:「我也奠他一杯,湊成雙杯。」紀老三道:「一飲一啄,莫非前定。若不是大哥,三哥來,這兩滴酒,幾時能勾到他泉下?」史應道:「也是他的緣分。」大家笑了一場,又將盒來擺在紅花地上,席地而坐,豁了幾拳,各各連飲幾十大觥。看看日色曛黑,方才住手。
liǎng rén zǎo yǐ bǎ mái shī de suǒ zài zhōu wéi àn jì rèn dìng le, réng dào zhuāng fáng lǐ sù xiē. cì rì duì jì lǎo sān dào: zuó yè guǒ rán ān jìng xiē, xiǎng shì zhè liǎng bēi jiǔ chī dé kuài huó le. dà jiā xiào le yī huí. shì rì bié le jì lǎo sān yào huí, jiù wèn dào: èr gē jǐ shí yě dào shěng xià lái zǒu zǒu, wǒ men yě hǎo zuò gè dōng dào, jǐn gè báo yì, huí jìng yī huí jìng. bù rán, wǒ men zhǐ shì dāo rǎo, zài wú huí dá, yě jué miàn pí tè hòu le. jì lǎo sān dào: dì xiōng jiā hé chū cǐ yán! xiǎo dì méi shì bú dào shěng xià, chú fēi gè dǐ yào mǎi guò nián wù shì, shì bì yào dào nǐ men nà lǐ zǒu zǒu, zhuān yì lái bài dà gē, sān gē de zhái shàng biàn shì. sān rén fēn shǒu, gè zì sàn le.
兩人早已把埋屍的所在周圍暗記認定了,仍到莊房裡宿歇。次日對紀老三道:「昨夜果然安靜些,想是這兩杯酒吃得快活了。」大家笑了一回。是日別了紀老三要回,就問道:「二哥幾時也到省下來走走,我們也好做個東道,盡個薄意,回敬一回敬。不然,我們只是叨擾,再無回答,也覺麵皮忒厚了。」紀老三道:「弟兄家何出此言!小弟沒事不到省下,除非各底要買過年物事,是必要到你們那裡走走,專意來拜大哥,三哥的宅上便是。」三人分手,各自散了。
shǐ yīng, wèi néng cǐ fān chuài zhī liǎo shí dì, shì zhǎng shì duǎn, lái bǐng míng liǎo xiè lián shǐ. lián shǐ dào: nǐ men guǒ shì néng gàn. jì shì zhè děng le, wài biān bù kě zǒu lòu yī háo fēng xìn. dàn děng nà xìng jì de lái dào shěng chéng, jí máng mì bào wǒ zhī dào, zì yǒu dào li. liǎng rén bǐng le chū lái, zì zài wài biān děng hóu jì lǎo sān lái shěng. kàn kàn cán nián jiāng jǐn, jì lǎo sān guǒ rán lái mǎi nián huò, tè dào shǐ jiā, wèi jiā bài wàng. liǎng rén zhù chù chà bù duō yuǎn, jiē zhe jì lǎo sān, huān tiān xǐ dì dào: hǎo fēng chuī dé guì kè dào cǐ. shǐ yīng jiào wèi néng wēi bàn le tā, dào: wèi sān gē qiě péi zhe jì èr gē zuò yī zuò, xiǎo dì shì shàng zǒu yī zǒu, kàn zhòng chī de dōng xī, xún xiē lái jiā qǐng èr gē. wèi néng dào: shì, shì. kuài lái zé gè. shǐ yīng jiù jiào le yī gè xiǎo sī, ná le gè lán ér, dài zhe jǐ bǎi qián wǎng shì shǎng qù le. yī miàn mǎi le xiē yú ròu guǒ pǐn zhī lèi, xiān dǎ fā xiǎo sī guī jiā zhěng zhì yī miàn zǒu jìn àn chá sī yá mén lǐ tóu qù, mì bǐng yǔ lián shǐ zhī dào. lián shǐ fēn fù shǐ yīng xiān huí jiā qù bàn zhù tā, bù kě fàng zǒu le. suí jí chà liǎng gè gōng rén, xiě gè zhū bǐ piào yǔ tā dào: lì jū xīn dū yáng huàn jiā rén jì sān miàn shěn, wú chí shí kè! gōng rén jī le xiǎo piào, yī jìng dào shǐ yīng jiā lǐ lái.
史應,魏能此番踹知了實地,是長是短,來稟明了謝廉使。廉使道:「你們果是能幹。既是這等了,外邊不可走漏一毫風信。但等那姓紀的來到省城,即忙密報我知道,自有道理。」兩人稟了出來,自在外邊等侯紀老三來省。看看殘年將盡,紀老三果然來買年貨,特到史家,魏家拜望。兩人住處差不多遠,接着紀老三,歡天喜地道:「好風吹得貴客到此。」史應叫魏能偎伴了他,道:「魏三哥且陪着紀二哥坐一坐,小弟市上走一走,看中吃的東西,尋些來家請二哥。」魏能道:「是,是。快來則個。」史應就叫了一個小廝,拿了個籃兒,帶着幾百錢往市上去了。一面買了些魚肉果品之類,先打發小廝歸家整治;一面走進按察司衙門裡頭去,密稟與廉使知道。廉使分付史應先回家去伴住他,不可放走了。隨即差兩個公人,寫個硃筆票與他道:「立拘新都楊宦家人紀三面審,毋遲時刻!」公人齎了小票,一徑到史應家裡來。
shǐ yīng xiān dào jiā lǐ zhěng zhì jiǔ yáo, zhèng yǔ jì lǎo sān jiē fēng. chī dào xìng tóu shàng, tīng dé wài biān qiāo mén shǎng. shǐ yīng jiào xiǎo sī kāi le mén, zhǐ jiàn liǎng gè gōng rén pǎo jiāng jìn lái. duì shǐ wèi liǎng rén chàng le nuò, què bù rèn dé jì lǎo sān, wèn dào: zhè wèi kě shì yáng guǎn jiā me? shǐ wèi liǎng rén huì le yì, shuō dào: zhèng shì yáng jiā jì dà shū. gōng rén yě gǒng yī gǒng shǒu shuō dào: bì sī zhǔ yào qǐng guǎn jiā xiāng jiàn. jì lǎo sān chī yī jīng dào: yǒu hé shì yào jiàn wǒ, mò fēi cuò le? gōng rén zào: bù cuò, jiàn yǒu xiǎo piào zài cǐ. biàn ná chū zhū bǐ de xiǎo piào lái kàn. shǐ yīng wèi néng jiǎ yì chī jīng dào: gǔ guài! zhè shì zěn me qǐ de? gōng rén dào: lǎo yé yào wèn yáng xiāng huàn jiā zhōng shì tǐ, yī xiàng fēn fù dào: dàn yǒu guǎn jiā dào shěng, jí máng jī bào. fāng cái jiàn shǐ guān rén shì shàng mǎi dōng xī, shuō dào qǐng yáng jiā de jì guǎn jiā. bù zhī nà gè duō zuǐ de bǐng zhī liǎo lǎo yé, gù cǐ tè zhe wǒ měi dào lái xiāng qǐng. jì lǎo sān dāi le yī shǎng dào: méi shì huàn wǒ zěn de? wǒ xū bù céng fàn shì! gōng rén dào: shuí zhī fàn bù fàn, jiàn le lǎo yé biàn zhī duān dì. shǐ wèi liǎng rén dào: èr gē zì shēn méi shén shì, biàn qù jiàn jiàn bù fáng. jì lǎo sān dào: jué rán wèi wǒ men jiā lǐ de lǎo tóu ér, zài wú bié shì. shǐ wèi liǎng rén dào: tǎng ruò wèn zhe jiā zhōng shì tǐ, zhǐ shì cóng zhí shuō le, liào bù chī kuī de. jì rán liǎng wèi pái tóu dào cǐ, qiě qǐng biàn xí lüè zuò yī zuò, chī sān bēi le qù hé rú? gōng rén dào: duō xiè hòu qíng. zhǐ shì lǎo yé lì děng huí huà de gōng shì, cóng róng bu dé. shǐ, yīng bù yóu tā fēn shuō, ná qǐ dà gōng, měi rén guàn le jǐ gōng, chī le xiē àn jiǔ. gōng rén yòu cuī qǐ shēn, shǐ yīng dào: wǒ biàn péi zhe èr gē dào yá mén lǐ qù qù, wèi sān gē zài jiā zài shōu shí hǎo le dōng xī, tàng rè le jiǔ, děng jiàn jiàn guān lái jǐn xìng. jì lǎo sān dào: xiǎo dì yá mén lǐ bù shú, shǐ dà gē kěn tóng zǒu zǒu, zú jiàn bāng chèn.
史應先到家裡整治酒肴,正與紀老三接風。吃到興頭上,聽得外邊敲門晌。史應叫小廝開了門,只見兩個公人跑將進來。對史、魏兩人唱了喏,卻不認得紀老三,問道:「這位可是楊管家麼?」史、魏兩人會了意,說道:「正是楊家紀大叔。」公人也拱一拱手說道:「敝司主要請管家相見。」紀老三吃一驚道:「有何事要見我,莫非錯了?」公人造:「不錯,見有小票在此。」便拿出硃筆的小票來看。史應、魏能假意吃驚道:「古怪!這是怎麼起的?」公人道:「老爺要問楊鄉宦家中事體,一向分付道:『但有管家到省,即忙緝報。』方才見史官人市上買東西,說道請楊家的紀管家。不知那個多嘴的稟知了老爺,故此特着我每到來相請。」紀老三呆了一晌道:」沒事喚我怎的?我須不曾犯事!」公人道:「誰知犯不犯,見了老爺便知端的。」史、魏兩人道:「二哥自身沒甚事,便去見見不妨。」紀老三道:「決然為我們家裡的老頭兒,再無別事。」史、魏兩人道:「倘若問着家中事體,只是從直說了,料不吃虧的。既然兩位牌頭到此,且請便席略坐一坐,吃三杯了去何如?」公人道:「多謝厚情。只是老爺立等回話的公事,從容不得。」史,應不由他分說,拿起大觥,每人灌了幾觥,吃了些案酒。公人又催起身,史應道:「我便賠着二哥到衙門裡去去,魏三哥在家再收拾好了東西,燙熱了酒,等見見官來盡興。」紀老三道:「小弟衙門裡不熟,史大哥肯同走走,足見幫襯。」
jì lǎo sān méi chù duǒ shǎn, zhǐ de gēn le liǎng gè gōng rén dào àn chá sī lǐ lái. chuán bāng chá zhī xiè lián shǐ, lián shǐ bù shēng táng, jìng jiào jìn sī yá lǐ lái. lián shǐ wèn dào: nǐ shì xīn dū yáng qiān shì de jiā rén me? jì lǎo sān dào: xiǎo de shì. lián shǐ dào: nǐ jiā zhǔ zuò de dǎi shì, nǐ kě zhī dào xiáng xì me? jì lǎo sān dào: xiǎo de jiā zhǔ guǒ rán yǒu yī liǎng jiàn bù shǒu běn fèn gōu dāng. zhǐ shì xiǎo de zhǔ pú zhī fēn, bù gǎn míng yán. lián shǐ dào: nǐ cóng zhí shuō le, wǒ ráo nǐ dǎ. ruò yǒu yī háo yǐn bì, wǒ jiù yòng jiā gùn le! jì lǎo sān dào: lǎo yé yào wèn nà yī jiàn? xiǎo de hǎo shuō. jiā zhǔ suǒ zuò de shì fēi yī, jiào xiǎo de hé chù shuō qǐ? lián shǐ lěng xiào dào: zhè yě shuō de shì. àn shàng fān nà zhuàng cí, zài kàn yī kàn, biàn wèn dào: nǐ zhǐ shuō nà yún nán zhāng gòng shēng zhǔ pú wǔ mìng, jīn zài hé chù? jì lǎo sān dào: zhè gè bù gāi shì xiǎo de shuō de, jiā zhǔ zhè jiàn shì, qí shí yǒu xiē kuī tiān lǐ. lián shǐ dào: nǐ qiě màn màn shuō lái. jì lǎo sān biàn bǎ cóng tóu rú hé lái tǎo yín, rú hé liú tā chī jiǔ, rú hé shā sǐ le mái zài hóng huā dì lǐ, shuō le gè bèi xì. xiè lián shǐ xiě le kǒu cí dào: nǐ zhè rén dào lǎo shí, wǒ bù nán wèi nǐ. quán fā jiān zhōng, dài tí dào le zhèng fàn jiù fàng. dāng xià bǎ jì lǎo sān fā xià jiān zhōng. shǐ yīng wèi néng dào yě wèi rì qián xiāng chù fēn shàng, zhào guǎn tā yī yīng shì tǐ, jiào jiān zhōng bú yào nán wèi tā, bù zài huà xià.
紀老三沒處躲閃,只得跟了兩個公人到按察司里來。傳梆察知謝廉使,廉使不升堂,竟叫進私衙里來。廉使問道:「你是新都楊僉事的家人麼?」紀老三道:「小的是。」廉使道:「你家主做的歹事,你可知道詳細麼?」紀老三道:「小的家主果然有一兩件不守本分勾當。只是小的主僕之分,不敢明言。」廉使道:「你從直說了,我饒你打。若有一毫隱蔽,我就用夾棍了!」紀老三道:「老爺要問那一件?小的好說。家主所做的事非一,叫小的何處說起?」廉使冷笑道:「這也說的是。」案上翻那狀詞,再看一看,便問道:「你只說那雲南張貢生主僕五命,今在何處?」紀老三道:「這個不該是小的說的,家主這件事,其實有些虧天理。」廉使道:「你且慢慢說來。」紀老三便把從頭如何來討銀,如何留他吃酒,如何殺死了埋在紅花地里,說了個備細。謝廉使寫了口詞道:「你這人到老實,我不難為你。權發監中,待提到了正犯就放。」當下把紀老三發下監中。史應、魏能到也為日前相處分上,照管他一應事體,叫監中不要難為他,不在話下。
xiè lián shǐ shěn dé zhēn qíng, jí fā xiàn pái yī zhāng, jiù chà shǐ yīng. wèi néng liǎng rén jī dào xīn dū xiàn, zhuó luò zhī xiàn shēn shàng, yào qiān shì yáng mǒu zhèng shēn, xì lián shā wǔ mìng gōng shì, rú bù qín huò, jí yǐ zhī xiàn dài jiě, yòu fā pái bǔ yá zài hóng huā chǎng qǐ shī. liǎng rén lǐng mìng dào de xiàn lǐ, yǐ shì chú yè nà yī rì le. xīn dū zhī xiàn jiē le lái wén, yòu jiàn liǎng chéng chà kǒu bǐng jǐn jí, xià dé liǎng shǒu wú cuò. cǔn dào: jīn rì shì nián wǎn, cǐ lǎo bì dìng zài jiā, xū chéng cǐ shí diào bīng wéi zhù, chū qí bù yì, fāng wú zǒu shī. jí máng huàn bīng fáng qiān pái chū qù, diào qǔ yī wèi bīng lái, yǒu sān bǎi yú rén, zhī xiàn zì lǐng le, bǎ yáng jiā wéi dé tiě tǒng yě sì.
謝廉使審得真情,即發憲牌一張,就差史應。魏能兩人齎到新都縣,着落知縣身上,要僉事楊某正身,系連殺五命公事,如不擒獲,即以知縣代解,又發牌捕衙在紅花場起屍。兩人領命到得縣裡,已是除夜那一日了。新都知縣接了來文,又見兩承差口稟緊急,嚇得兩手無措。忖道:「今日是年晚,此老必定在家,須乘此時調兵圍住,出其不意,方無走失。」即忙喚兵房僉牌出去,調取一衛兵來,有三百餘人,知縣自領了,把楊家圍得鐵桶也似。
qí shí yáng qiān shì zhèng zài jiā yǐn tuán nián jiǔ, rì sè wèi wǎn, zǎo bǎ dà mén chóng chóng guān bì le, zì yǔ qún qiè nèi yàn, gē de gē, wǔ de wǔ. nèi zhōng yī qiè chàng yī zhī huáng yīng ér dào:
其時楊僉事正在家飲團年酒,日色未晚,早把大門重重關閉了,自與群妾內宴,歌的歌,舞的舞。內中一妾唱一隻《黃鶯兒》道:
qiū yǔ niàng chūn hán, jiàn fán huā shù shù cán. ní tú mǎn yǎn dēng lín juàn, jiāng liú jǐ wān, yún shān jǐ pán. tiān yá jí mù kōng cháng duàn. jì shū nán, wú qíng zhēng yàn, fēi bú dào diān nán.
秋雨釀春寒,見繁花樹樹殘。泥塗滿眼登臨倦,江流幾灣,雲山幾盤。天涯極目空腸斷。寄書難,無情征雁,飛不到滇南。
yáng qiān shì jiàn chàng chū diān nán liǎng zì, yī gè zhuàng xīn quán, biàn le liǎn sè dào: yào nǐ men tí qǐ shén me diān nán bù diān nán! xīn xià yǒu xiē bù kuài huó qǐ lái. bù xiǎng zhī xiàn yǐ zài wài biān, kàn jiàn dà mén guān shàng, liǎng gè chéng chà shì rèn dé tā jiā lù jìng de, cóng cè biān tī qiáng ér rù. xiān bǎ dà mén kāi le, qǐng zhī xiàn dào zhèng tīng shàng zuò xià. jiào rén dào lǐ biān chuán bào dào: yì zhǔ zài wài yǒu qǐng! yáng qiān shì zhèng yīn diān nán èr zì chù zhe yǐn zhōng, yǒu xiē dòng xīn. hū tīng dé zhī xiàn lái dào zhèng tīng shàng, xiǎng dào: zhè shí hóu dào cǐ hé gān? bì yǒu qiāo qī, mò fēi qián shì yǒu rén gào fā le? xīn xià jīng huáng, yī shí wú jì, dào qiě duǒ guò le tā zài chù, jí wǎng chú xià zào qián qù duǒ. zhī xiàn jiàn bào le xǔ jiǔ bù chū, kǒng fáng yǒu shī, máng rù zhōng táng, zì qiú sōu xún. jiā zhōng qī qiè yī shí cáng bì bù jí, zhī xiàn fēn fù: huàn yī gè shàng qián lái shuō huà! cǐ shí wú nài, zhǐ de zǒu yī gè fù nǚ chū lái dá yīng. zhī xiàn wèn dào: nǐ jiā yé nà lǐ qù le? zhè gè fù rén huí dào: chū wài qù le, bù zài jiā lǐ. zhī xiàn dào: hú shuō! jīn rì shì nián wǎn, nán dào bù zài jiā guò nián de? jiào cóng rén jiāng zǎn zǐ zā jiāng qǐ lái. zhè fù rén zhe le máng, hǎn dào: zài! zài! jiù bǎ shǒu zhǐ zhe chú xià. zhī xiàn lǜ lǐng cóng rén jìng wǎng chú xià lái sōu. qiān shì wú jì kě shī, zhǐ de zǒu chū lái dào: jīn rì nián yè, lǎo fù mǔ hé shì zhí rù rén nèi bǎo? zhī xiàn dào: fēi gàn wǎn shēng zhī shì, nǎi shì àn tái lǎo dà rén, xiàn zhǎng lǎo dà rén xiāng qǐng, wèn shén me lián shā wǔ mìng de gōng shì, yào lǎo xiān shēng xīng yè dào sī duì lǐ. rú lǎo xiān shēng bù qù, yào wǎn shēng dài jiě, bù dé bù rú cǐ táng tū. qiān shì dào: suí nǐ shén me shì, yě xū ràng guò nián jié. zhī xiàn dào: shàng sī jǐn jí, liǎng gè chéng chà zuò tí, děng bù dé guò nián. zhǐ de yào fán lǎo xiān shēng yī xíng, wǎn shēng fèng péi tóng wǎng jiù shì.
楊僉事見唱出「滇南」兩字,一個撞心拳,變了臉色道:「要你們提起甚麼滇南不滇南!」心下有些不快活起來。不想知縣已在外邊,看見大門關上,兩個承差是認得他家路徑的,從側邊梯牆而入。先把大門開了,請知縣到正廳上坐下。叫人到裡邊傳報道:「邑主在外有請!」楊僉事正因「滇南」二字觸着隱衷,有些動心。忽聽得知縣來到正廳上,想道:「這時侯到此何干?必有蹺蹊,莫非前事有人告發了?」心下驚惶,一時無計,道且躲過了他再處,急往廚下灶前去躲。知縣見報了許久不出,恐防有失,忙入中堂,自求搜尋。家中妻妾一時藏避不及,知縣分付:「喚一個上前來說話!」此時無奈,只得走一個婦女出來答應。知縣問道:「你家爺那裡去了?」這個婦人回道:「出外去了,不在家裡。」知縣道:「胡說!今日是年晚,難道不在家過年的?」叫從人將拶子拶將起來。這婦人着了忙,喊道:「在!在!」就把手指着廚下。知縣率領從人竟往廚下來搜。僉事無計可施,只得走出來道:「今日年夜,老父母何事直入人內寶?」知縣道:「非干晚生之事,乃是按台老大人,憲長老大人相請,問甚麼連殺五命的公事,要老先生星夜到司對理。如老先生不去,要晚生代解,不得不如此唐突。」僉事道:「隨你甚麼事,也須讓過年節。」知縣道:「上司緊急,兩個承差坐提,等不得過年。只得要煩老先生一行,晚生奉陪同往就是。」
zhī xiàn jiù jiào chéng chà shǒu dìng, bù fàng kuān zhǎn. qiān shì wú nài, zhǐ de suí le zhī xiàn chū mén. zhī xiàn dēng shí qiān liǎo jiě pī, lián yè jiě fù huì chéng. liǎng gè chéng chà yòu zhǐ diǎn bǔ guān yī miàn dào zhuāng shàng jué le shī shǒu, yī tóng gǎn lái. nèi xiē zài zhuāng shàng de qiáng dào, jiàn zhǔ rén bèi ná, fēng shēng bù hǎo, yí hòng de zǒu le.
知縣就叫承差守定,不放寬展。僉事無奈,只得隨了知縣出門。知縣登時僉了解批,連夜解赴會城。兩個承差又指點捕官一面到莊上掘了屍首,一同趕來。那些在莊上的強盜,見主人被拿,風聲不好,一哄的走了。
xiè lián shǐ tè wèi zhè shì suì cháo shēng táng, zhī xiàn yǐ jiāng qiān shì jiě jìn. qiān shì huàn le xiǎo fú, guì zài tīng xià, kǒu lǐ hái qiáng dào: bù zhī fàn guān yǒu hé shì gù, jūn pái jū tí, rú bǔ fǎn kòu. lián shǐ jiāng àn yuàn suǒ zhǔn zhuàng cí, dú yǔ tā tīng. qiān shì dào: yǒu hé píng jù? lián shǐ dào: hái nǐ gè píng jù. jí jiāng jì lǎo sān fàng jiāng chū lái dào: zhè kě shì nǐ jiā rén me? tā suǒ gōng kǒu cí de què, hái yǒu hé yán? qiān shì dào: zhè shì jiā rén huái xié sī hèn wū shǒu de, zěn me tīng dé? lián shǐ dào: wū yǔ bù wū, shǎo qǐng biàn jiàn. shuō huà wèi wán, zhǐ jiàn xīn dū xún bǔ xiàn chéng yǐ jiāng hóng huā chǎng wǔ gè shī shǒu, zài yá mén wài zhuó luò dì fāng shōu zhù, jìn sī bǐng zhī. lián shǐ dào: nǐ shuō wú píng jù, zhè wǔ gè shī shǒu, rú hé zài nǐ dì shàng? lián shǐ yòu wèn bǔ guān: xiāng de shī shǒu zěn me de? bǔ guān dào: xiàn chéng dāng shí xiāng lái, jù shì shēng qián bèi rén shā sǐ, shēn shǒu gè lí de. lián shǐ dào: rú hé? kě zhèng yǔ jì sān suǒ gōng bù yì, zài tuī dé me? qiān shì fǔ shǒu wú cí, zhǐ de rèn le dào: yī shí jiǔ zuì chù nù, zuò le zhè shì. qǐ kàn jìn shēn tǐ miàn, zhē gài xiē zé gè. lián shǐ dào: jìn shēn zhōng yǒu cǐ, bù dàn yī kòu zhōng qín shòu, nǎi qín shòu zhōng chái láng yě! shí àn tái zǎo zhī cǐ shì, mì fǎng yǐ jiǔ, rú hé qīng dài dé? jí jiāng yáng qiān shì shōu xià jiān hóu, dài xíng guān qǔ dào yuán gào zài wèn. zhòng shǎng le liǎng gè chéng chà, jì sān shì fàng níng jiā qù le.
謝廉使特為這事歲朝升堂,知縣已將僉事解進。僉事換了小服,跪在廳下,口裡還強道:「不知犯官有何事故,鈞牌拘提,如捕反寇。」廉使將按院所准狀詞,讀與他聽。僉事道:「有何憑據?」廉使道:「還你個憑據。」即將紀老三放將出來道:「這可是你家人麼?他所供口詞的確,還有何言?」僉事道:「這是家人懷挾私恨誣首的,怎麼聽得?」廉使道:」誣與不誣,少頃便見。」說話未完,只見新都巡捕、縣丞已將紅花場五個屍首,在衙門外着落地方收貯,進司稟知。廉使道:「你說無憑據,這五個屍首,如何在你地上?」廉使又問捕官:「相得屍首怎麼的?」捕官道:「縣丞當時相來,俱是生前被人殺死,身首各離的。」廉使道:「如何?可正與紀三所供不異,再推得麼?」僉事俯首無辭,只得認了道:「一時酒醉觸怒,做了這事。乞看縉紳體面,遮蓋些則個。」廉使道:「縉紳中有此,不但衣寇中禽獸,乃禽獸中豺狼也!石按台早知此事,密訪已久,如何輕貸得?」即將楊僉事收下監侯,待行關取到原告再問。重賞了兩個承差,紀三釋放寧家去了。
guān wén xíng dào yún nán, liǎng gè xiù cái zhī dào yáng qiān shì yǐ zài yù zhōng, xīng yè fù chéng dū lái zhí mìng, xiǎo dé shì zài àn chá sī, jìng lái tóu dào. lián shǐ jiào yā dào shī chǎng shàng rèn lǐng fù qīn shī shǒu, qǔ chū qiān shì duì zhì yī fān, liǎng zi jiāng qiān shì quán dǎ jiǎo tī. lián shǐ hē zhù dào: jì zài guān le, zì yǒu yīng dé zuì míng, bù bì rú cǐ! jiāng qiān shì yī yī rén shā sǐ sān mìng zhě lǜ, jīn gèng duō èr mìng, nǐ líng chí chù sǐ, jué bù dài shí. xià shǒu zhū dào yǐ wèi cóng dìng zuì, hóu qín huò fā luò. qiān shì xì shì zhí guān, shēn yuàn zòu qǐng dìng duó. bù děng de zhǐ yì zhuǎn lái, yáng qiān shì shì shòu yòng de rén, zài yù zhōng shòu kǔ bù guò, yòu jiàn zhāng gòng shēng lǜ lǐng sì pū rì rì lái dǎ tā, bù duō jǐ shí, bì yú yù dǐ.
關文行到雲南,兩個秀才知道楊僉事已在獄中,星夜赴成都來執命,曉得事在按察司,竟來投到。廉使叫押到屍場上認領父親屍首,取出僉事對質一番,兩子將僉事拳打腳踢。廉使喝住道:「既在官了,自有應得罪名,不必如此!」將僉事依一人殺死三命者律,今更多二命,擬凌遲處死,決不待時。下手諸盜以為從定罪,侯擒獲發落。僉事系是職官,申院奏請定奪。不等得旨意轉來,楊僉事是受用的人,在獄中受苦不過,又見張貢生率領四仆日日來打他,不多幾時,斃於獄底。
qiān shì yuán bù céng yǒu zi, jiā zhōng jìng wú zhǔ chí, zhū qiè gè zì sàn qù. zhǐ yǒu yáng èr fáng bā suì de ér zi yáng qīng shì tā qīn zhí, yīng dé chéng shòu, pō tiān jiā yè duō guī yú tā. yáng qiān shì wǎng zì shēng qián yào suàn jì bìng zhí ér zi de, qǐ zhī shēn hòu lián zì jǐ de dào yǔ tā le! zhè biàn shì tiān lǐ bù mǐn chù.
僉事原不曾有子,家中竟無主持,諸妾各自散去。只有楊二房八歲的兒子楊清是他親侄,應得承受,潑天家業多歸於他。楊僉事枉自生前要算計並侄兒子的,豈知身後連自己的倒與他了!這便是天理不泯處。
nà zhāng gòng shēng zhǐ wèi yào qī xīn xiǎo xiōng dì de rén jiā, nòng dé shēn zi yuān sǐ tā xiāng, xìng de guān fǔ qīng zhèng yǒu fēng lì, cái bào dé chóu. què shì xíng guān běn chù, yòu jīng tí qǐng, bǎ zhè jiàn xíng huì shàng sī tú zhàn jiā chǎn zhī shì gè chù bō yáng kāi le. zhāng bīn cǐ shí tóng le mǔ qīn bǐng gào xiàn guān dào: ruò shì jiā shì bù gāi píng fēn, gē zǐ wèi hé xíng huì? yǎn jiàn dé qī xīn, suǒ yǐ sàng shēn. jīn liǎng xìng zhí mìng, jì yǐ míng bái, jiā shì jiù hǎo gōng duàn le. cǐ xì chéng dū chéng àn, zòu shū fēn míng, xū bú shì zhuàn zào dé chū de. xiàn guān lǐ shàng shuō tā bù guò, zhǐ de bǎ zhāng jiā yī yīng chǎn yè liǎng xià píng fēn. zhāng bīn dé le yī bàn, liǎng gè zhí ér dé le yī bàn, liǎng gè zhí ér yě wú kě zhēng lùn.
那張貢生只為要欺心小兄弟的人家,弄得身子冤死他鄉,幸得官府清正有風力,才報得仇。卻是行關本處,又經題請,把這件行賄上司圖占家產之事各處播揚開了。張賓此時同了母親稟告縣官道:「若是家事不該平分,哥子為何行賄?眼見得欺心,所以喪身。今兩姓執命,既已明白,家事就好公斷了。此系成都成案,奏疏分明,須不是撰造得出的。」縣官理上說他不過,只得把張家一應產業兩下平分。張賓得了一半,兩個侄兒得了一半,兩個侄兒也無可爭論。
zhāng gòng shēng zǎo zhī dao dào dǐ rú cǐ, hé kǔ jiāng qián qù mǎi qiáo cuì, bái zhé le wǔ bǎi liǎng yín zi, yòu sòng le wǔ tiáo xìng mìng? zhēn suǒ wèi wú liáng bù chéng, fǎn shū yī tiē yě! fèng quàn shì rén, hái shì cún xiē tiān lǐ shǒu xiē běn fèn de hǎo.
張貢生早知道到底如此,何苦將錢去買憔悴,白折了五百兩銀子,又送了五條性命?真所謂「無梁不成,反輸一帖」也!奉勸世人,還是存些天理守些本分的好。
qián cái yǒu fèn kǔ zhēng duō, fǎn zì jiāng shēn rù wǎng luó.
錢財有分苦爭多,反自將身入網羅。
kàn qǔ liǎng jiā guī shù chù, xīn jī yòng jǐn jìng rú hé?
看取兩家歸束處,心機用盡竟如何?