fū zhōng wèi shì jūn zhī shǒu, ér lóng féng zhǎn bǐ gàn zhū xiào chēng dé xíng zhī xiān, xiào jǐ yōu ér zēng shēn qì. yù hǎo wén zhī zhǔ, jiǎ yì bèi zhé yú cháng shā dāng yòng wǔ zhī shí, lǐ guǎng wú fēng hóu zhī jué. yòu yún:" yì hé, yì lèi shēng ài yì bù hé, zhì qīn jiāo bīng."
(夫忠为事君之首,而龙逢斩、比干诛;孝称德行之先,孝己忧而曾参泣。遇好文之主,贾谊被谪于长沙;当用武之时,李广无封侯之爵。又云:“意合,异类生爱;意不合,至亲交兵。”)
fū rén zhǔ mò bù yù qí chén zhī zhōng, ér zhōng wèi bì xìn, gù wǔ yuán liú yú jiāng cháng hóng sǐ yú shǔ, qí xuè sān nián ér huà wéi bì. fán rén qīn mò bù yù qí zi zhī xiào, ér xiào wèi bì ài, gù xiào jǐ yōu ér zēng shēn bēi. cǐ nán bì zhě yě. hé yǐ yán zhī yǔ yuē: yì guān hú zé yuè rén zhī xíng zì ruò, ruò zi guān hú zé cí mǔ rù shì bì hù. gù kě bì zé yuè rén bù yí yì, bù kě bì zé cí mǔ táo ruò zi yě.? wèi wén hóu wèn hú juǎn zǐ yuē:" fù zǐ xiōng dì jūn chén zhī xián zú shì hū?" duì yuē:" bù zú shì yě. hé zhě? fù xián bù guò yáo, ér dān zhū fàng zi xián bù guò shùn, ér gǔ sǒu jū xiōng xián bù guò shùn, ér xiàng ào dì xián bù guò zhōu gōng, ér guǎn cài zhū chén xián bù guò tāng wǔ, ér jié zhòu fá. wàng rén zhě bù zhì, shì rén zhě bù jiǔ. jūn yù lǐ, yì cóng shēn shǐ, rén hé kě shì hū!"
夫人主莫不欲其臣之忠,而忠未必信,故伍员流于江、苌弘死于蜀,其血三年而化为碧。凡人亲莫不欲其子之孝,而孝未必爱,故孝己忧而曾参悲。此难必者也。何以言之(语曰:羿关弧则越人之行自若,弱子关弧则慈母入室闭户。故可必则越人不疑羿,不可必则慈母逃弱子也。)?魏文侯问狐卷子曰:“父子、兄弟、君臣之贤足恃乎?”对曰:“不足恃也。何者?父贤不过尧,而丹朱放;子贤不过舜,而瞽叟拘;兄贤不过舜,而象傲;弟贤不过周公,而管蔡诛;臣贤不过汤武,而桀纣伐。望人者不至,恃人者不久。君欲理,亦从身始,人何可恃乎!”
hàn shí, liáng xiào wáng cáng nì yáng shèng gōng sūn guǐ, hán ān guó qì shuō liáng xiào wáng yuē:" dài wáng zì dù yú huáng dì huáng dì, jǐng dì yě. shì liáng xiào wáng xiōng., shú yǔ tài shàng huáng zhī yǔ gāo huáng dì, jí huáng dì zhī yǔ lín jiāng wáng qīn?" lín jiāng wáng, jǐng dì tài zǐ yě. xiào wáng yuē:" fú rú yě." ān guó yuē:" fū tài shàng lín jiāng, qīn fù zǐ jiān, rán ér gāo dì yuē:' tí sān chǐ jiàn qǔ tiān xià zhě, zhèn yě!' gù tài shàng zhōng bù dé zhì shì, jū lì yáng. lín jiāng wáng, dí zhǎng tài zǐ yě, yǐ yán guò fèi wáng lín jiāng jǐng cháng shǔ zhū jī tài zǐ mǔ, lì jī yán bù xùn, yóu shì fèi tài zǐ, lì jī yōu sǐ yě.. yòng gōng yuán shì, zú zì shā zhōng wèi fǔ. hé zhě? zhì tiān xià zhōng bù yǐ sī hài gōng. yǔ yuē: suī yǒu qīn fù, ān zhī qí bù wéi hǔ? suī yǒu qīn xiōng, ān zhī qí bù wéi láng? jīn dài wáng liè zài zhū hóu, yuè yī xié chén, fú shuō fàn shàng, jìn náo míng fǎ. tiān zǐ yǐ tài hòu gù, bù rěn zhì fǎ yú wáng. tài hòu rì yè qì tì, xìng dài wáng zì gǎi, dài wáng zhōng bù jué wù. yòu rú tài hòu chē jí yàn jià, dài wáng shàng shuí pān hū?" yǔ wèi zú, xiào wáng chū yáng shèng děng. jǐng dì dì liáng xiào wáng yòng yáng shèng gōng sūn guǐ zhī jì, qiú wèi hàn tài zǐ, kǒng dà chén bù tīng, nǎi yīn shǐ rén cì hàn yòng shì móu chén yuán àng. dì wén guǐ shèng jì, qiǎn shǐ shí bèi, jǔ guó dà suǒ, bǔ guǐ shèng, bù dé. nèi shǐ hán ān guó wén guǐ shèng nì xiào wáng suǒ, rù jiàn wáng, shuō zhī. wáng chū guǐ shèng, guǐ shèng zì shā yě.
汉时,梁孝王藏匿羊胜、公孙诡,韩安国泣说梁孝王曰:“大王自度于皇帝(皇帝,景帝也。是梁孝王兄。),孰与太上皇之与高皇帝,及皇帝之与临江王亲?”(临江王,景帝太子也。)孝王曰:“弗如也。”安国曰:“夫太上、临江,亲父子间,然而高帝曰:‘提三尺剑取天下者,朕也!’故太上终不得制事,居栎阳。临江王,嫡长太子也,以言过废王临江(景尝属诸姬太子母,栗姬言不逊,由是废太子,栗姬忧死也。)。用宫垣事,卒自杀中尉府。何者?治天下终不以私害公。语曰:虽有亲父,安知其不为虎?虽有亲兄,安知其不为狼?今大王列在诸侯,悦一邪臣,浮说犯上,禁挠明法。天子以太后故,不忍致法于王。太后日夜泣涕,幸大王自改,大王终不觉悟。又如太后车即晏驾,大王尚谁攀乎?”语未卒,孝王出羊胜等。(景帝弟梁孝王用羊胜、公孙诡之计,求为汉太子,恐大臣不听,乃阴使人刺汉用事谋臣袁盎。帝闻诡、胜计,遣使十辈,举国大索,捕诡、胜,不得。内史韩安国闻诡、胜匿孝王所,入见王,说之。王出诡、胜,诡、胜自杀也。)
yóu shì guān zhī, ān zài qí kě bì zāi? yǔ yuē:" yǐ quán lì hé zhě, quán lì jǐn ér jiāo shū." yòu yuē:" yǐ sè shì rén zhě, sè shuāi ér ài jué." cǐ yán cái sè bù kě bì yě. mò zǐ yuē:" suī yǒu cí fù, bù ài wú yì zhī zǐ." huáng shí gōng yuē:" zhǔ bù kě yǐ wú dé, wú dé zé chén mín pàn." cǐ yán chén zǐ bù kě bì yě. shī yún:" zì qiú yī yòu." yǒu zhǐ zāi! yǒu zhǐ zāi!
由是观之,安在其可必哉?语曰:“以权利合者,权利尽而交疏。”又曰:“以色事人者,色衰而爱绝。”此言财色不可必也。墨子曰:“虽有慈父,不爱无益之子。”黄石公曰:“主不可以无德,无德则臣民叛。”此言臣子不可必也。《诗》云:“自求伊佑。”有旨哉!有旨哉!