strong zi yá bào zhòu wáng shí zuì strong
子牙暴紂王十罪
shī yuē:
詩曰:
zhòu wáng wú dào lèi qióng qí, shí zuì chuán wén wàn shì zhī. qiāo gǔ pōu tāi lí shù cǎn, chài pén páo luò guǐ shén bēi.
紂王無道類窮奇,十罪傳聞萬世知。敲骨剖胎黎庶慘,蠆盆炮烙鬼神悲。
xī fēng yè hǒu tí xuán niǎo, mù yǔ cháo chuí qì zi guī. wú xiàn shāng xīn tí wǎng shì, zhì jīn qīng shǐ bù róng sī.
西風夜吼啼玄鳥,暮雨朝垂泣子規。無限傷心題往事,至今青史不容私。
huà shuō zi yá mìng zuǒ yòu jiāng yīn pò bài shī shǒu tái chū yíng qù, yú gāo fù chù yǐ lǐ ān zàng bì, lìng zhòng jiāng gōng chéng. zhǐ jiàn zhòu wáng zài diàn shàng yǔ zhòng wén wǔ yì shì, hū wǔ mén guān lái qǐ zòu: yīn pò bài yīn yán chù wǔ jiāng shàng bèi hài, qǐng zhǐ dìng duó. zhòu wáng dà jīng. bàng yǒu yīn pò bài zhī zǐ kū ér zòu yuē: liǎng guó xiāng zhēng, bù zhǎn lái shǐ. qǐ yǒu shàn shā tiān shǐ, qī nì zhī zuì, mò cǐ wèi shén! chén yuàn shě sǐ yǐ bào jūn fù zhī chóu. zhòu wáng wèi zhī yuē: qīng suī zhōng jìn kě jiā, xū yào xiǎo xīn yòng shì. yīn chéng xiù diǎn rén mǎ chū chéng, shā zhì zhōu yíng nuò zhàn. zi yá zài yíng zhōng, zhèng yì gōng chéng, zhǐ jiàn bào mǎ bào rù chéng zhōng: yǒu jiāng tǎo zhàn. zi yá wèn: shuí qù jiàn zhèn zǒu yī zāo? yǒu dōng bó hóu chū bān yuē: mò jiāng yuàn wǎng. zi yá xǔ zhī. jiāng wén huàn diào běn bù rén mǎ, chū le yuán mén, jiàn shì yīn chéng xiù, jiāng wén huàn nǎi yuē: lái zhě nǎi shì yīn chéng xiù? nǐ fù bù ān shí wù, gǔ chún yáo shé, chù wǔ jiāng yuán shuài, wú gù zhū zhī. nǐ jīn yòu lái qǔ sǐ yě! yīn chéng xiù dà nù, mà yuē: dà dǎn pǐ fū! liǎng guó xiāng zhēng, bù zhǎn lái shǐ. wú fù fèng tiān zǐ zhī mìng, tōng liǎng guó zhī hǎo, fǎn zāo nǐ zhè pǐ fū suǒ hài. shā fù zhī chóu, bù gòng dài tiān, dìng ná nǐ suì shī wàn duàn, yǐ xiè cǐ hèn! mà bà, zòng mǎ wǔ dāo, fēi lái zhí qǔ. jiāng wén huàn shǒu zhōng dāo pī miàn jiāo hái. èr mǎ xiāng jiāo, shuāng dāo bìng jǔ. yǒu zàn wèi zhèng, zàn yuē:
話說子牙命左右將殷破敗屍首抬出營去,於高阜處以禮安葬畢,令眾將攻城。只見紂王在殿上與眾文武議事,忽午門官來啟奏:「殷破敗因言觸忤姜尚被害,請旨定奪。」紂王大驚。傍有殷破敗之子哭而奏曰:「『兩國相爭,不斬來使。』豈有擅殺天使,欺逆之罪,莫此為甚!臣願舍死以報君父之仇。」紂王慰之曰:「卿雖忠藎可嘉,須要小心用事。」殷成秀點人馬出城,殺至周營搦戰。子牙在營中,正議攻城,只見報馬報入城中:「有將討戰。」子牙問:「誰去見陣走一遭?」有東伯侯出班曰:「末將願往。」子牙許之。姜文煥調本部人馬,出了轅門,見是殷成秀,姜文煥乃曰:「來者乃是殷成秀?你父不諳時務,鼓唇搖舌,觸忤姜元帥,吾故誅之。你今又來取死也!」殷成秀大怒,罵曰:「大膽匹夫!兩國相爭,不斬來使。』吾父奉天子之命,通兩國之好,反遭你這匹夫所害。殺父之仇,不共戴天,定拿你碎屍萬段,以泄此恨!」罵罷,縱馬舞刀,飛來直取。姜文煥手中刀劈面交還。二馬相交,雙刀並舉。有贊為證,贊曰:
èr jiāng jiāo fēng shì mò dāng, zhēng yún piàn piàn qǐ xiá guāng. zhè yī gè shēng xīn yào bǎo zhēn mìng zhǔ nà yī gè lì zhì hái cóng xiá liè wáng. zhè yī gè dāo lái huǎng shì sān dōng xuě nà yī gè lì rèn yóu rú jiǔ mò shuāng. zhè yī gè dān xīn bì xuè fú zhōu zhǔ nà yī gè chì dǎn zhōng gān zhù zhòu wáng. zì lái è zhàn jiē rú cǐ, zěn shì jiāng jūn wàn gǔ yáng.
二將交鋒勢莫當,征雲片片起霞光。這一個生心要保真命主;那一個立志還從俠烈王。這一個刀來恍似三冬雪;那一個利刃猶如九陌霜。這一個丹心碧血扶周主;那一個赤膽忠肝助紂王。自來惡戰皆如此,怎似將軍萬古揚。
huà shuō èr jiāng dà zhàn sān shí yú hé, jiāng wén huàn nǎi dōng fāng yǒu míng zhī shì, yīn chéng xiù qǐ shì wén huàn dí shǒu, zǎo bèi wén huàn yī dāo huī yú mǎ xià. kě lián fù zǐ jù jǐn zhōng yú guó! jiāng wén huàn xià mǎ, jiāng yīn chéng xiù shǒu jí xiāo huí yíng lái, jiàn zi yá bèi yán qián shì. zi yá dà xǐ.
話說二將大戰三十餘合,姜文煥乃東方有名之士,殷成秀豈是文煥敵手,早被文煥一刀揮於馬下。可憐父子俱盡忠於國!姜文煥下馬,將殷成秀首級梟回營來,見子牙備言前事。子牙大喜。
qiě shuō bào mǎ bào rù wǔ mén, zhì diàn qián zòu yuē: yīn chéng xiù bèi jiāng wén huàn xiāo le shǒu jí, hào lìng yuán mén, qǐng zhǐ dìng duó. zhòu wáng wén yán, jīng hún bù dìng, máng wèn zuǒ yòu: shì yǐ jí yǐ, rú zhī nài hé? zuǒ yòu yòu bào: zhōu bīng sì mén gōng dǎ, gè jià yún tī huǒ pào, wéi chéng shén jí, shí fēn nán zhī, wàng bì xià zǎo dìng shǒu chéng zhī cè! zhòu wáng wèi jí kāi yán, bàng yǒu lǔ rén jié chū bān zòu yuē: chén qīn zì shàng chéng, shè fǎ fáng shǒu, bǎo hù chéng chí, qiě jiù rán méi, zài zuò shāng yì. zhòu wáng xǔ zhī. lǔ rén jié chū cháo, shàng chéng shǒu yù. bù biǎo.
且說報馬報入午門,至殿前奏曰:「殷成秀被姜文煥梟了首級,號令轅門,請旨定奪。」紂王聞言,驚魂不定,忙問左右:「事已急矣,如之奈何?」左右又報:「周兵四門攻打,各架雲梯、火炮,圍城甚急,十分難支,望陛下早定守城之策!」紂王未及開言,傍有魯仁傑出班奏曰:「臣親自上城,設法防守,保護城池,且救燃眉,再作商議。」紂王許之。魯仁傑出朝,上城守御。不表。
qiě shuō zi yá jiàn shǒu chéng yǒu fǎ, yī shí nán xià, suí míng jīn shōu bīng huí yíng. zi yá yǔ zhòng jiāng shāng yì yuē: lǔ rén jié nǎi zhōng liè zhī shì, jǐn xīn shǒu chéng, jí qiè nán xià, kuàng jīng shī chéng guō jiān gù, ruò yǐ lì gōng, tú fèi xīn lì, dāng yǐ jì qǔ kě yě. zhòng mén rén qí yuē: wǒ děng gè dùn jìn chéng, lǐ yīng wài hé, yī jǔ chéng gōng, yòu hé bì yǔ tā jiào shèng fù yú chéng xià yé? zi yá yuē: bù rán. jīn zhòng rén jìn chéng, wèi miǎn yǒu shā shāng zhī kǔ, bǎi xìng qǐ kān zāo cǐ tú lù kuàng dū chéng bǎi xìng, jìn zài niǎn gǔ zhī xià, bèi zhòu wáng cán nüè dú shén, cǎn dú bèi cháng jīn zài jiā zhī shā lù, fēi suǒ yǐ jiù mín, shí suǒ yǐ hài mín yě. zhòng mén rén yuē: yuán shuài zhī jiàn shèn shì. zi yá yuē: jīn bǎi xìng bèi zhòu wáng qiāo gǔ pōu tāi, guǎng shī tǔ mù, fù lèi bǎi xìng, tòng rù gǔ suǐ, hèn bù néng shí qí ròu ér qǐn qí pí, bù ruò xiān xiě yī gào shì shè rù chéng zhōng, xiǎo yù zhòng rén, shǐ bǎi xìng zì xiāng lí xī, rén xīn lí luàn, bù rì qí chéng kě dé yǐ. zhòng jiāng yuē: yuán shuài zhī yán nǎi wàn quán zhī cè. zi yá yuán bǐ zuò gǎo. hòu rén yǒu shī dān dào zǐ yá miào jì, shī yuē:
且說子牙見守城有法,一時難下,隨鳴金收兵回營。子牙與眾將商議曰:「魯仁傑乃忠烈之士,盡心守城,急切難下,況京師城郭堅固,若以力攻,徒費心力,當以計取可也。」眾門人齊曰:「我等各遁進城,裡應外合,一舉成功,又何必與他較勝負於城下耶?」子牙曰:「不然。今眾人進城,未免有殺傷之苦,百姓豈堪遭此屠戮;況都城百姓,近在輦轂之下,被紂王殘虐獨甚,慘毒備嘗;今再加之殺戮,非所以救民,實所以害民也。」眾門人曰:「元帥之見甚是。」子牙曰:「今百姓被紂王敲骨剖胎,廣施土木,負累百姓,痛入骨髓,恨不能食其肉而寢其皮,不若先寫一告示射入城中,曉諭眾人,使百姓自相離析,人心離亂,不日其城可得矣。」眾將曰:「元帥之言乃萬全之策。」子牙援筆作稿。後人有詩單道子牙妙計,詩曰:
gào shì chuán xuān miǎn jiǎ gē, jūn mín rì yè shòu jiān mó. ruò fēi miào jì lí xīn lǚ, ān dé jūn mín chàng kǎi gē.
告示傳宣免甲戈,軍民日夜受煎磨。若非妙計離心旅,安得軍民唱凱歌。
huà shuō zi yá zuò gǎo, mìng zhòng jūn guān xiě le gào shì shù shí zhāng, sì miàn shè rù chéng zhōng, huò shè yú chéng shàng, huò shè yú fáng wū zhī shàng, huò shè yú tú lù zhī zhōng. jūn mín rén děng shí dé cǐ gào shì, dǎ kāi guān kàn, zhǐ jiàn gào shì shàng xiě dé shèn shì míng bái. zěn jiàn dé, zhǐ jiàn shū shàng xiě dào:
話說子牙作稿,命中軍官寫了告示數十章,四面射入城中,或射於城上,或射於房屋之上,或射於途路之中。軍民人等拾得此告示,打開觀看,只見告示上寫得甚是明白。怎見得,只見書上寫道:
sǎo dàng chéng tāng tiān bǎo dà yuán shuài shì yù zhāo gē wàn mín zhī xī: tiān ài xià mín, dǔ shēng shèng zhǔ, wèi mín fù mǔ, suǒ yǐ bǎo yù gàn yuán, tǒng yù wàn guó. qǐ yì zhòu wáng huāng yín bù dào, kǔ nüè shēng líng, bù xiū jiāo shè, jué miè gāng jì, shā zhōng jù jiàn, páo luò chài pén, yín xíng cǎn è, rén shén gòng nù. shú yì zhòu wáng rěn è bù quān, cǎn dú xìng chéng, qiāo gǔ pōu tāi, qǔ tóng zǐ shèn mìng, yán zhī tòng xīn qiè gǔ! mín mìng hé gū, zāo cǐ tú dú! jīn mǒu fèng tiān tǎo zuì, dà huì zhū hóu, fá cǐ dú fū, jiě wàn mín zhī dào xuán, jiù qún shēng zhī xìng mìng. kuàng wǒ zhōu wǔ wáng rén dé sù zhe, bó hǎi tōng zhī běn yù jìn bīng gōng chéng, niàn ěr děng wàn xìng jiǔ kùn shuǐ huǒ zhī zhōng, wàng zhěng rú kě, kǒng yī shí chéng pò, yù shí jù fén, shén fēi wǒ děng diào mín fá zuì zhī yì. ěr děng yí dāng tǐ cǐ, sù xiàn dū chéng, shù miǎn shā lù zhī yú, zǎo jiě tú tàn zhī kǔ. ěr děng dāng sù yì shī xíng, wú yí hòu huǐ. tè shì.
「掃蕩成湯天保大元帥示諭朝歌萬民知悉:天愛下民,篤生聖主,為民父母,所以保毓干元,統御萬國。豈意紂王荒淫不道,苦虐生靈,不修郊社,絕滅綱紀,殺忠拒諫,炮烙蠆盆,淫刑慘惡,人神共怒。孰意紂王稔惡不悛,慘毒性成,敲骨剖胎,取童子腎命,言之痛心切骨!民命何辜,遭此荼毒!今某奉天討罪,大會諸侯,伐此獨夫,解萬民之倒懸,救群生之性命。況我周武王仁德素着,薄海通知;本欲進兵攻城,念爾等萬姓久困水火之中,望拯如渴,恐一時城破,玉石俱焚,甚非我等弔民伐罪之意。爾等宜當體此,速獻都城,庶免殺戮之虞,早解塗炭之苦。爾等當速議施行,毋貽後悔。特示。」
huà shuō zhòng jūn mín fù lǎo rén děng kàn bà, yì yuē: zhōu zhǔ rén dé zhe yú hǎi nèi, jiāng yuán shuài diào fá, chéng wèi zhì gōng. wú děng zāo hūn jūn líng nüè, shēn rù gǔ suǐ, ruò bù xiàn chéng, shì nì mín yě. mǎn chéng hōng rán, zhēn shì mín biàn nán zhì. hé chéng jūn mín rén děng jù yào rú cǐ. zhí děng zhì sān gēng shí fēn, yī shēng hǎn qǐ, zhāo gē chéng sì mén dà kāi, fù lǎo jūn mín rén děng qí chū, dà hū yuē: wú děng jù xì jūn mín bǎi xìng, yuàn xiàn zhāo gē, yíng yà zhēn zhǔ! hǎn shēng dòng dì.
話說眾軍民父老人等看罷,議曰:「周主仁德着於海內,姜元帥吊伐,誠為至公。吾等遭昏君凌虐,深入骨髓,若不獻城,是逆民也。」滿城哄然,真是民變難治。合城軍民人等俱要如此。直等至三更時分,一聲喊起,朝歌城四門大開,父老軍民人等齊出,大呼曰:「吾等俱系軍民百姓,願獻朝歌,迎迓真主!」喊聲動地。
qiě shuō zi yá zài qǐn zhàng zhōng jìng zuò, hū wén wài miàn yún bǎn xiǎng, zi yá máng lìng rén tàn wèn, zuǒ yòu huí bào yuē: jūn mín rén děng yǐ xiàn zhāo gē, qǐng yuán shuài dìng duó. zi yá dà xǐ, máng chuán lìng zhòng jiāng: gè mén zhǐ xǔ jìn bīng wǔ wàn, qí yú jù zài chéng wài zhù zhá, bù kě rù chéng jiǎo rǎo. rú rù chéng zhě, bù kě wàng xíng shā lù, shàn qǔ mín jiān wù yòng wéi zhě dìng àn jūn fǎ xiāo shǒu! zi yá lìng rén mǎ yè jìn zhāo gē, jù àn pèi ér xíng, gè àn fāng wèi, lì yú dōng nán xī běi, suī rán shā shēng dà zhèn, bǎi xìng ān dǔ rú gù. zi yá jiāng bīng mǎ tún zài wǔ mén, zhū hóu jù gè yī cì xù zā zhài.
且說子牙在寢帳中靜坐,忽聞外面雲板響,子牙忙令人探問,左右回報曰:「軍民人等已獻朝歌,請元帥定奪。」子牙大喜,忙傳令眾將:「各門止許進兵五萬,其餘俱在城外駐札,不可入城攪擾。如入城者,不可妄行殺戮,擅取民間物用;違者定按軍法梟首!」子牙令人馬夜進朝歌,俱按轡而行,各按方位,立於東、南、西、北,雖然殺聲大振,百姓安堵如故。子牙將兵馬屯在午門,諸侯俱各依次序紮寨。
huà shuō zhòu wáng zài gōng nèi, zhèng yǔ dá jǐ yǐn yàn, hū tīng dé yī piàn shā shēng zhèn tiān, zhòu wáng dà jīng, máng wèn gōng guān yuē: shì nà lǐ hǎn shā zhī shēng? zhēn jīng pò zhèn xīn yě! shǎo shí, gōng guān bào rén gōng zhōng: qǐ bì xià: zhāo gē jūn mín rén děng yǐ xiàn le chéng chí, tiān xià zhū hóu zhī bīng jù zhā zài wǔ mén. zhòu wáng máng zhěng yī chū diàn, jù wén wǔ gòng yì dà shì. zhòu wáng yuē: bù yì jūn mín rén děng rú cǐ bēi nì, jìng jiāng zhāo gē xiàn le, rú zhī nài hé? lǔ rén jié děng qí yuē: dū chéng yǐ pò, bīng lín jìn dì, qí shí nán zhī. ruò bù bèi chéng jué yī sǐ zhàn, cí xióng shàng zài wèi dìng bù rán, tú shù shǒu dài bì, wú yòng yě. zhòu wáng yuē: qīng yán zhèng hé zhèn yì. zhòu wáng fēn fù zhěng diǎn yù lín rén mǎ. bù biǎo.
話說紂王在宮內,正與妲己飲宴,忽聽得一片殺聲振天,紂王大驚,忙問宮官曰:「是那裡喊殺之聲?真驚破朕心也!」少時,宮官報人宮中:「啟陛下:朝歌軍民人等已獻了城池,天下諸侯之兵俱扎在午門。」紂王忙整衣出殿,聚文武共議大事。紂王曰:「不意軍民人等如此背逆,竟將朝歌獻了,如之奈何?」魯仁傑等齊曰:「都城已破,兵臨禁地,其實難支。若不背城決一死戰,雌雄尚在未定;不然,徒束手待斃,無用也。」紂王曰:「卿言正合朕意。」紂王吩咐整點御林人馬。不表。
qiě yán zi yá zài zhōng jūn jù zhòng zhū hóu shāng yì yuē: jīn dà bīng jìn chéng, xū dāng yǔ zhòu wáng huì bīng yī zhàn, zǎo dìng dà shì. liè wèi xián hóu bìng dà xiǎo zhòng jiāng, rǔ qí xù zāi. zhòng zhū hóu qí shēng yuē: gǎn bù jié gǔ gōng zhī lì, yǐ zhū wú dào hūn jūn yé! dàn píng yuán shuài suǒ wěi, suī sǐ bù cí. zi yá chuán lìng: zhòng jiāng yī cì ér chū, bù kě wěn luàn wéi zhě, àn jūn fǎ cóng shì. zhǐ jiàn zhōu yíng pào xiǎng, hǎn shēng dà zhèn, jīn gǔ qí míng, rú dì fù tiān fān zhī shì. zhòu wáng zài jiǔ jiān diàn tīng dé rú cǐ, máng wèn shì chén, zhǐ jiàn wǔ mén guān qǐ zòu: tiān xià zhū hóu qǐng bì xià dá huà. zhòu wáng tīng bà, máng chuán zhǐ yì, zì jǐ jié shù jiǎ zhòu, mìng pái yí zhàng, lǜ yù lín jūn, lǔ rén jié wèi bǎo jià, léi kūn léi péng wèi zuǒ yòu yì, zhòu wáng shàng xiāo yáo mǎ, līn jīn bèi dāo, rì yuè lóng fèng qí kāi, qiāng qiāng gē zhàn, zhěng dùn luán jià, pái chū wǔ mén. zhǐ jiàn zhōu yíng nèi yī shēng pào xiǎng, pái zhǎn liǎng gǎn dà hóng qí, yī duì duì pái chéng suì wǔ, xún xù ér chū, shèn shì zhěng qí. zhòu wáng jiàn zi yá pái wǔ fāng duì wǔ, shèn shì sēn yán, bīng gē zhěng sù, zuǒ yòu fēn liè, dà xiǎo zhū hóu hé zhǐ qiān shù. yòu jiàn mén rén zhòng jiāng, yī duì duì shì lì liǎng bàng, wēi fēng lǐn lǐn, qì yǔ xuān áng. zuǒ yòu yòu liè yǒu èr shí sì duì chuān dà hóng de jūn zhèng guān, yàn chì pái kāi. zhèng zhōng yāng dà hóng sǎn xià, cái shì jiāng zǐ yá, chéng sì bù xiāng ér chū. zěn jiàn dé, yǒu zàn jiāng yuán shuài yī cí, zàn yuē:
且言子牙在中軍聚眾諸侯商議曰:「今大兵進城,須當與紂王會兵一戰,早定大事。列位賢侯並大小眾將,汝其勖哉。」眾諸侯齊聲曰:「敢不竭股肱之力,以誅無道昏君耶!但憑元帥所委,雖死不辭。」子牙傳令:「眾將依次而出,不可紊亂;違者,按軍法從事。」只見周營炮響,喊聲大振,金鼓齊鳴,如地覆天翻之勢。紂王在九間殿聽得如此,忙問侍臣,只見午門官啟奏:「天下諸侯請陛下答話。」紂王聽罷,忙傳旨意,自己結束甲冑,命排儀仗,率御林軍,魯仁傑為保駕,雷鵾、雷鵬為左右翼,紂王上逍遙馬,拎金背刀,日月龍鳳旗開,鏘鏘戈戰,整頓鑾駕,排出午門。只見周營內一聲炮響,排展兩桿大紅旗,一對對排成隧伍,循序而出,甚是整齊。紂王見子牙排五方隊伍,甚是森嚴,兵戈整肅,左右分列,大小諸侯何止千數。又見門人、眾將,一對對侍立兩傍,威風凜凜,氣宇軒昂。左右又列有二十四對穿大紅的軍政官,雁翅排開。正中央大紅傘下,才是姜子牙,乘四不相而出。怎見得,有贊姜元帥一詞,贊曰:
sì bā wù dào, xiū shēn liàn xìng. xiān dào nán chéng, rén jiān fú qìng. fèng zhǐ xià shān, fǔ xiāng guó zhèng. jiǒng pò bā nián, ān yú yì mìng. shōu guài yǒu gōng, shì zhòu wèi lìng. dá jǐ xiàn chán, qì guān xí jìng. wèi shuǐ chí gān, pán xī yǐn xìng. bā shí shí lái, fēi xióng rù mèng. lóng hǔ xīn féng, xī qí zhào shèng. xiān wèi xiāng fù, tuō gū shì dìng. zhòu è rì yíng, zhōu dé lóng shèng. sān shí liù lù, fēn fēn xiāng jìng. jiǔ sān bài jiāng, jīn tái méng zhèng. pěng gǔ tuī lún, gǔ jīn nán bìng. huì hé zhū hóu, tiān rén xiāng yīng. dōng jìn wǔ guān, jí xiōng hù dìng. sān sǐ qī zāi, yuán qī guǒ zhèng. yè jìn zhāo gē, jūn chén dǔ shèng. miè zhòu chéng zhōu, wǔ gōng yǒng yǒng. zhèng shì: liù tāo liú xià chéng wáng yè, miào suàn xuán jī bù kě qióng. chū jiāng rù xiàng qiān qiū yè, fá zuì diào mín wàn gǔ gōng. yùn chóu wéi wò qī fēng hòu, xiè lǐ yīn yáng yā lǎo péng. gèn gǔ jūn shī wèi dì yī, shēng míng zhí bìng tài shān lóng.
四八悟道,修身煉性。仙道難成,人間福慶。奉旨下山,輔相國政。窘迫八年,安於義命。收怪有功,仕紂為令。妲己獻讒,棄官習靜。渭水持竿,磻溪隱性。八十時來,飛熊入夢。龍虎欣逢,西岐兆聖。先為相父,託孤事定。紂惡日盈,周德隆盛。三十六路,紛紛相競。九三拜將,金台盟正。捧轂推輪,古今難並。會合諸侯,天人相應。東進五關,吉凶互訂。三死七災,緣期果證。夜進朝歌,君臣賭勝。滅紂成周,武功永詠。正是:六韜留下成王業,妙算玄機不可窮。出將入相千秋業,伐罪弔民萬古功。運籌幃幄欺風後,燮理陰陽壓老彭。亘古軍師為第一,聲名直並泰山隆。
huà shuō zhòu wáng jiàn zi yá hào shǒu cāng yán, quán zhuāng jiǎ zhòu, shǒu zhí bǎo jiàn, shí fēn fēng cǎi yòu jiàn dōng bó hóu jiāng wén huàn nán bó hóu è shùn běi bó hóu chóng yīng luán, dāng zhōng nǎi wǔ wáng jī fā, sì zǒng dū zhū hóu, jù zhāng hóng luó sǎn, qí qí zhěng zhěng, lì zài zi yá hòu miàn. zi yá jiàn zhòu wáng dài chōng tiān fèng chì kuī, zhě huáng suǒ zi jiǎ, shèn shì yǒng měng. yǒu zàn zhòu wáng yī cí, zàn yuē:
話說紂王見子牙皓首蒼顏,全裝甲冑,手執寶劍,十分豐彩;又見東伯侯姜文煥、南伯侯鄂順、北伯侯崇應鸞,當中乃武王姬發,四總督諸侯,俱張紅羅傘,齊齊整整,立在子牙後面。子牙見紂王戴沖天鳳翅盔,赭黃鎖子甲,甚是勇猛。有贊紂王一詞,贊曰:
chōng dà kuī pán lóng jiāo jié, shòu tūn tóu suǒ zi lián huán. gǔn lóng páo xīng xīng xuè rǎn, lán tīng dài jǐn shù yāo jiān. dǎ jiāng biān xuán rú tiě tǎ, zhǎn jiāng jiàn guāng tǔ xiá bān. zuò xià mǎ rú tóng xiè zhì, jīn bèi dāo shǎn zhuó xīn hán. huì zhū hóu qí kāi gǒng shǒu, féng zhòng jiāng lì zhàn duō bān. lùn lǚ lì tuō liáng huàn zhù, jiǎng biàn nán shé zhàn qún tán. zì gǔ wèi jūn duō mèng làng, kě lián zǒng lài huà xiōng wán.
沖大盔盤龍交結,獸吞頭鎖子連環。滾龍袍猩猩血染,藍鞓帶緊束腰間。打將鞭懸如鐵塔,斬將劍光吐霞斑。坐下馬如同獬豸,金背刀閃灼心寒。會諸侯旗開拱手,逢眾將力戰多般。論膂力托梁換柱,講辯難舌戰群談。自古為君多孟浪,可憐總賴化凶頑。
huà shuō zi yá jiàn zhòu wáng, máng qiàn shēn yán yuē: bì xià, lǎo chén jiāng shàng jiǎ zhòu zài shēn, bù néng quán lǐ. zhòu wáng yuē: ěr shì jiāng shàng me? jiāng zǐ yá dá yuē: rán yě. zhòu wáng yuē: ěr céng wèi zhèn chén, wèi hé táo bì xī qí, zòng è fǎn pàn, lèi rǔ wáng shī. jīn yòu huì tiān xià zhū hóu, fàn zhèn guān ài, shì xiōng chěng qiáng, bù zūn guó fǎ, dà nì bù dào, shú shén yú cǐ. yòu shàn shā tiān shǐ, zuì zài bù shè! jīn zhèn qīn lín zhèn qián, shàng bù dǎo gē huǐ guò, yóu zì kàng jù bù lǐ, qíng shū kě hèn! zhèn jīn rì bù shā nǐ zhè zéi chén, shì bù huí bīng! zi yá dá yuē: bì xià jū tiān zǐ zhī zūn, zhū hóu shǒu jù sì fāng, wàn xìng gōng qí lì yì, jǐn yī yù shí, gòng shān háng hǎi, hé mò fēi bì xià zhī suǒ yǒu yě. gǔ yún: lǜ tǔ zhī bīn, mò fēi wáng chén. shuí gǎn yǔ bì xià kàng lǐ zāi. jīn bì xià bù jìng shàng tiān, sì xíng bù dào, cán nüè bǎi xìng, shā lù dà chén, wéi fù yán shì yòng, yín xù chén miǎn, chén xià huà zhī, péng jiā zuò chóu, bì xià wú jūn dào jiǔ yǐ. qí zhū hóu chén mín, yòu ān dé yǐ jūn dào dài bì xià yě? bì xià zhī è, guàn yíng yǔ zhòu, tiān chóu mín yuàn, tiān xià pàn zhī. wú jīn fèng tiān míng mìng, xíng tiān zhī fá, bì xià xìng wú yǐ chén pàn jūn zì jū yě. zhòu wáng yuē: zhèn yǒu hé zuì, chēng wèi dà è? zi yá yuē: tiān xià zhū hóu, jìng tīng wú dào zhòu wáng dà è sù biǎo zhe yú tiān xià zhě. zhòng zhū hóu tīng dé, qí wáng qián, tīng zi yá dào zhòu wáng shí dà zuì. zi yá yuē:
話說子牙見紂王,忙欠身言曰:「陛下,老臣姜尚甲冑在身,不能全禮。」紂王曰:「爾是姜尚麼?」姜子牙答曰:「然也。」紂王曰:「爾曾為朕臣,為何逃避西岐,縱惡反叛,累辱王師。今又會天下諸侯,犯朕關隘,恃凶逞強,不遵國法,大逆不道,孰甚於此。又擅殺天使,罪在不赦!今朕親臨陣前,尚不倒戈悔過,猶自抗拒不理,情殊可恨!朕今日不殺你這賊臣,誓不回兵!」子牙答曰:「陛下居天子之尊,諸侯守拒四方,萬姓供其力役,錦衣玉食,貢山航海,何莫非陛下之所有也。古云:『率土之濱,莫非王臣。』誰敢與陛下抗禮哉。今陛下不敬上天,肆行不道,殘虐百姓,殺戮大臣,惟婦言是用,淫酗沉湎,臣下化之,朋家作仇,陛下無君道久矣。其諸侯、臣民,又安得以君道待陛下也?陛下之惡,貫盈宇宙,天愁民怨,天下叛之。吾今奉天明命,行天之罰,陛下幸毋以臣叛君自居也。」紂王曰:「朕有何罪,稱為大惡?」子牙曰:「天下諸侯,靜聽吾道紂王大惡素表着於天下者。……」眾諸侯聽得,齊王前,聽子牙道紂王十大罪。子牙曰:
bì xià shēn wèi tiān zǐ, jì tiān lì jí, dǎn cōng míng, zuò yuán hòu, yuán hòu zuò mín fù mǔ jīn bì xià chén miǎn jiǔ sè, fú jìng shàng tiān, wèi zōng miào bù zú sì, shè jì bù zú shǒu, dòng yuē: wǒ yǒu mín, yǒu mìng. yuǎn jūn zǐ, qīn xiǎo rén, bài lún sàng dé, jí gǔ jīn wèi yǒu zhī è, zuì zhī yī yě.
「陛下身為天子,繼天立極,亶聰明,作元後,元後作民父母;今陛下沉湎酒色,弗敬上天,謂宗廟不足祀,社稷不足守,動曰:『我有民,有命。』遠君子,親小人,敗倫喪德,極古今未有之惡,罪之一也。
huáng hòu wèi wàn guó mǔ yí, wèi wén yǒu shī dé bì xià nǎi tīng xìn dá jǐ zhī chán yán, duàn ēn jué ài, wān tī qí mù, páo luò qí shǒu, zhì huáng hòu sǐ yú fēi mìng, fèi yuán pèi ér wàng lì yāo fēi, zòng yín bài dù, dà huài yí lún. zuì zhī èr yě.
皇后為萬國母儀,未聞有失德;陛下乃聽信妲己之讒言,斷恩絕愛,剜剔其目,炮烙其手,致皇后死於非命,廢元配而妄立妖妃,縱淫敗度,大壞彝倫。罪之二也。
tài zǐ wèi guó zhī chǔ èr, chéng tiāo zōng shè, nǎi wàn mín suǒ yǎng wàng zhě yě qīng xìn chán yán, mìng cháo léi cháo tián fēng cì shàng fāng, lì kè cì sǐ qīng qì guó běn, bù gù sì yìn, wàng zǔ jué zōng, dé zuì zōng shè. zuì zhī sān yě.
太子為國之儲貳,承祧宗社,乃萬民所仰望者也;輕信讒言,命晁雷、晁田封賜尚方,立刻賜死;輕棄國本,不顧嗣胤,忘祖絕宗,得罪宗社。罪之三也。
huáng gǒu dà chén, nǎi guó zhī zhī gàn bì xià nǎi bō qì tú dú zhī, páo luò shā lù zhī, qiú nú yōu rǔ zhī, rú dù yuán xiǎn méi bó shāng róng jiāo gé wēi zǐ jī zǐ bǐ gàn shì yě. zhū jūn zǐ bù guò qù jūn zhī fēi, yǐn jūn yú dào, ér zāo cǐ cǎn dú, fèi gǔ gōng ér nì cǐ zuì rén, jūn chén zhī dào jué yǐ. zuì zhī sì yě.
黃耇大臣,乃國之枝幹;陛下乃播棄荼毒之,炮烙殺戮之,囚奴幽辱之,如杜元銑、梅伯、商容、膠鬲、微子、箕子、比干是也。諸君子不過去君之非,引君於道,而遭此慘毒,廢股肱而昵此罪人,君臣之道絕矣。罪之四也。
xìn zhě rén zhī dà běn, yòu wèi tiān zǐ hào zhào sì fāng zhě yě, bù dé yǐ yī zì zēng sǔn jīn bì xià tīng dá jǐ zhī yīn móu, xiāo xiǎo zhī jiān jì, kuáng zhà zhū hóu rù cháo, jiāng dōng bó hóu jiāng huán chǔ nán bó hóu è chóng yǔ, bù fēn zào bái, yī suì hǎi qí shī, yī shēn shǒu yì chù, shī xìn yú tiān xià zhū hóu, sì wéi bù zhāng. zuì zhī wǔ yě.
信者人之大本,又為天子號召四方者也,不得以一字增損;今陛下聽妲己之陰謀,宵小之奸計,誑詐諸侯入朝,將東伯侯姜桓楚、南伯侯鄂崇禹,不分皂白,一碎醢其屍,一身首異處,失信於天下諸侯,四維不張。罪之五也。
fǎ zhě fēi yī jǐ zhī sī, xíng zhě nǎi chí píng zhī yòng, wèi yǒu guò yòng zhī zhě yě jīn bì xià xī tīng dá jǐ cǎn è zhī yán, zào páo luò, zǔ zhōng jiàn zhī kǒu, shè chài pén, tūn gōng rén zhī ròu, yuān hún tí hào yú bái zhòu, dú yàn zhàng bì yú qīng tiān, tiān dì shāng xīn, rén shén gòng fèn. zuì zhī liù yě.
法者非一己之私,刑者乃持平之用,未有過用之者也;今陛下悉聽妲己慘惡之言,造炮烙,阻忠諫之口,設蠆盆,吞宮人之肉,冤魂啼號於白晝,毒焰障蔽於青天,天地傷心,人神共憤。罪之六也。
tiān dì zhī shēng cái yǒu shù, qǐ dé wàng yòng shē mí, qióng cái zhī lì, yōng wèi jǐ yǒu, jié mín zhī shēng? jīn bì xià wéi wū chí tái xiè shì chóng, jiǔ chí ròu lín shì yòng, cán gōng rén zhī mìng, zào lù tái guǎng shī tǔ mù, jī tiān xià zhī cái, qióng mín wù zhī lì, yòu zòng chóng hóu hǔ bō xuē pín mín, yǒu qián zhě sān dīng miǎn chōu, wú qián zhě dú dīng fù yì, mín shēng rì cù, tōu báo chéng fēng, jiē bì xià tān bō yǒu yǐ chàng zhī, zuì zhī qī yě.
天地之生財有數,豈得妄用奢靡,窮財之力,擁為己有,竭民之生?今陛下惟污池台榭是崇,酒池肉林是用,殘宮人之命,造鹿台廣施土木,積天下之財,窮民物之力,又縱崇侯虎剝削貧民,有錢者三丁免抽,無錢者獨丁赴役,民生日促,偷薄成風,皆陛下貪剝有以倡之,罪之七也。
lián chǐ zhě nǎi fēng wán chéng dùn zhī fáng, kuàng rén jūn wèi wàn mín zhī zhǔ zhě jīn bì xià xìn dá jǐ hú mèi zhī yán, kuāng jiǎ shì shàng zhāi xīng lóu, jūn qī chén qī, zhì zhēn fù sǐ jié, xī gōng huáng guì fēi zhí jiàn, fǎn zāo shuāi xià zhāi xīng lóu, sǐ yú fēi mìng, sān gāng yǐ jué, lián chǐ quán wú. zuì zhī bā yě.
廉恥者乃風頑懲鈍之防,況人君為萬民之主者;今陛下信妲己狐媚之言,誆賈氏上摘星樓,君欺臣妻,致貞婦死節,西宮黃貴妃直諫,反遭摔下摘星樓,死於非命,三綱已絕,廉恥全無。罪之八也。
jǔ cuò nǎi rén jūn zhī dà tǐ, qǐ dé wàng zì shī zhāng jīn bì xià yǐ wán shǎng zhī yú, cán nüè shēng mìng, cuò cháo shè zhě zhī jìng, yàn mín shēng zhī lǎo shào, kū tī yùn fù zhī tāi, shì fǎn bèi zhī yīn yáng, mín shù hé gū, zāo cǐ tú dú! zuì zhī jiǔ yě.
舉措乃人君之大體,豈得妄自施張;今陛下以玩賞之娛,殘虐生命,斮朝涉者之脛,驗民生之老少,刳剔孕婦之胎,試反背之陰陽,民庶何辜,遭此荼毒!罪之九也。
rén jūn zhī yàn lè yǒu cháng, wèi wén liú lián wàng fǎn. jīn bì xià yín yè àn nà yāo fù xǐ mèi, gòng dá jǐ zài lù tái rì yè xuān yín, xù jiǔ sì lè, xìn dá jǐ yǐ tóng nán, gē zhì shèn mìng, yǐ zuò gēng tāng, jué wàn xìng zhī sì mài, cán rěn cǎn dú, jí jīn gǔ zhī yuān, zuì zhī shí yě.
人君之宴樂有常,未聞流連忘反。今陛下夤夜暗納妖婦喜媚,共妲己在鹿台日夜宣淫,酗酒肆樂,信妲己以童男,割炙腎命,以作羹湯,絕萬姓之嗣脈,殘忍慘毒,極今古之冤,罪之十也。
chén suī néng yán zhī, bì xià jué bù kěn huǐ guò qiān shàn, sì xíng tú dú, lèi jūn mín yú wàn sǐ, bào bái gǔ yú qīng tiān, dú bù sī chén mín shēng sī shì zhě, jìng zāo bì xià wú gū zhī shā lù yé! jīn chén shàng tè fèng tiān zhī míng mìng, xiāng zhōu wáng fā gōng xíng tiān zhī fá, bì xià wú dé yǐ chén nì jūn ér shǎo zhī yě.
臣雖能言之,陛下決不肯悔過遷善,肆行荼毒,累軍民於萬死,暴白骨於青天,獨不思臣民生斯世者,竟遭陛下無辜之殺戮耶!今臣尚特奉天之明命,襄周王發恭行天之罰,陛下毋得以臣逆君而少之也。」
zhòu wáng tīng jiāng zǐ yá bào qí shí zuì, zhǐ qì dé mù dèng kǒu dāi. zhǐ jiàn bā bǎi zhū hóu tīng bà, qí nà yī shēng hǎn: yuàn zhū cǐ wú dào hūn jūn! zhòng rén fāng yù shàng qián, yǒu dōng bó hóu jiāng wén huàn dà hū yuē: yīn shòu bù dé huí mǎ! wú lái yě! zhòu wáng jiàn yī yuán dà jiāng, jīn jiǎ hóng páo, bái mǎ dà dāo, zěn jiàn dé, yǒu zàn wèi zhèng, zàn yuē:
紂王聽姜子牙暴其十罪,只氣得目瞪口呆。只見八百諸侯聽罷,齊吶一聲喊:「願誅此無道昏君!」眾人方欲上前,有東伯侯姜文煥大呼曰:「殷受不得回馬!吾來也!」紂王見一員大將,金甲、紅袍,白馬、大刀,怎見得,有贊為證,贊曰:
dǐng shàng kuī, zhū yīng càn guī bèi jiǎ, jīn guāng làn. dà hóng páo shàng xiù tuán lóng, hù xīn bǎo jìng guāng huá xiàn. yāo jiān bǎo dài kòu sī mán, ān bàng jiàn chā rú yún yàn. dǎ jiāng biān, wú gōu jiàn, shā rén rú cǎo xīn wú jiān. mǎ shàng héng dān zhǎn jiāng dāo, zuò xià lóng jū zhuī zǐ diàn. tóng xīn tiě dǎn dōng bó hóu, bǎo zhōu miè zhòu jiāng wén huàn.
頂上盔,朱纓燦;龜背甲,金光爛。大紅袍上繡團龍,護心寶鏡光華現。腰間寶帶扣絲蠻,鞍傍箭插如雲雁。打將鞭,吳鈎劍,殺人如草心無間。馬上橫擔斬將刀,坐下龍駒追紫電。銅心鐵膽東伯侯,保周滅紂姜文煥。
huà shuō dōng bó hóu zǒu mǎ zhì jūn qián, dà hū yuē: wú fù wáng jiāng huán chǔ bèi nǐ hǎi shī, wú jiě jie jiāng hòu bèi nǐ wān mù lào shǒu, jù sǐ yú fēi mìng. jīn rì jiè wǔ wáng rén yì zhī shī, zhàng jiāng yuán shuài zhī lì, zhū cǐ wú dào, yǐ xiè wǒ wú qióng zhī hèn! zhǐ jiàn nán bó hóu qīng zōng mǎ chōng chū, lì shēng dà jiào: wú dào hūn jūn! shā fù zhī chóu, bù gòng dài tiān, jiāng huáng xiōng, liú gōng yǔ wǒ è shùn! mǎ zhì jūn qián, chì yuē: nǐ xíng wú dào, wú fù wáng wèi zēng fàn zuì, wú gù ér zhū dà chén, qíng lǐ nán róng yě! bǎ shǒu zhōng qiāng yī huǎng, pī xiōng jiù cì. zhòu wáng shǒu zhōng dāo pī miàn jiāo hái. jiāng wén huàn shǒu zhōng dāo shǐ kāi, chōng shā guò lái. èr hóu yǔ zhòu wáng dà zhàn zài wǔ mén. zěn jiàn dé, yǒu shī wèi zhèng, shī yuē:
話說東伯侯走馬至軍前,大呼曰:「吾父王姜桓楚被你醢屍,吾姐姐姜後被你剜目烙手,俱死於非命。今日借武王仁義之師,仗姜元帥之力,誅此無道,以泄我無窮之恨!」只見南伯侯青鬃馬衝出,厲聲大叫:「無道昏君!殺父之仇,不共戴天,姜皇兄,留功與我鄂順!」馬至軍前,叱曰:「你行無道,吾父王未曾犯罪,無故而誅大臣,情理難容也!」把手中槍一幌,劈胸就刺。紂王手中刀劈面交還。姜文煥手中刀使開,衝殺過來。二侯與紂王大戰在午門。怎見得,有詩為證,詩曰:
lóng hǔ xiāng zhēng qǐ zhàn chǎng, sān jūn léi gǔ liè dāo qiāng. hóng qí zhāo zhǎn rú chì yàn, sù dài piāo yáo sì xuě shuāng. zhòu wáng jiāng shān fēng zhú duǎn, zhōu jiā fú zuò hǎi tiān zhǎng. cóng jīn yī zhàn cí xióng dìng, liú dé shēng míng wàn gǔ yáng.
龍虎相爭起戰場,三軍擂鼓列刀槍。紅旗招展如赤焰,素帶飄颻似雪霜。紂王江山風燭短,周家福祚海天長。從今一戰雌雄定,留得聲名萬古揚。
běi bó hóu chóng yīng luán jiàn dōng nán èr hóu dà zhàn zhòu wáng, yě bǎ mǎ cuī kāi, lái zhù èr hóu. zhòu wáng yòu jiàn lái le yí lù zhū hóu, dǒu sǒu shén wēi, lì zhàn sān lù zhū hóu, yī kǒu dāo dǐ zhù tā sān bān bīng qì, zhǐ shā dé tiān hūn dì àn, xù rì wú guāng. wǔ wáng zài xiāo yáo mǎ shàng tàn yuē: zhǐ yīn tiān zǐ wú dào, zhì shǐ tiān xià zhū hóu huì jí yú cǐ, bù fēn jūn chén, hù xiāng zhēng zhàn, guān lǚ dào zhì, chéng hé tǐ tǒng! zhēn shì tiān fān dì fù zhī shí! máng jiāng xiāo yáo mǎ cuī shàng qián, yǔ zi yá yuē: sān hóu hái gāi shàn huà tiān zǐ, rú hé yǔ tiān zǐ kàng lǐ, shén wú jūn chén tǐ miàn. zi yá yuē: fāng cái dài wáng tīng lǎo chén yán zhòu wáng shí zuì, nǎi huò zuì yú tiān dì rén shén zhě, tiān xià zhī rén, jiē kě tǎo zhī, cǐ zhèng shì fèng tiān mìng ér miè wú dào, lǎo chén qǐ gǎn yǒu wéi tiān mìng yé! wǔ wáng yuē: dāng jīn suī shì shī zhèng, wú děng mò fēi chén zǐ, qǐ yǒu jūn chén xiāng duì dí zhī lǐ? yuán shuài kě jiě cǐ wēi. zi yá yuē: dài wáng jì yǒu cǐ yì, chuán lìng mìng jūn shì léi gǔ. zi yá chuán lìng: léi gǔ! tiān xià zhū hóu tīng de gǔ xiǎng, zuǒ yòu yǒu sān shí wǔ qí fēn fēn shā chū, bǎ zhòu wáng wéi zài gāi xīn. bù zhī zhòu wáng xìng mìng rú hé, qiě tīng xià huí fēn jiě.
北伯侯崇應鸞見東、南二侯大戰紂王,也把馬催開,來助二侯。紂王又見來了一路諸侯,抖擻神威,力戰三路諸侯,一口刀抵住他三般兵器,只殺得天昏地暗,旭日無光。武王在逍遙馬上嘆曰:「只因天子無道,致使天下諸侯會集於此,不分君臣,互相爭戰,冠履倒置,成何體統!真是天翻地覆之時!」忙將逍遙馬催上前,與子牙曰:「三侯還該善化天子,如何與天子抗禮,甚無君臣體面。」子牙曰:「方才大王聽老臣言紂王十罪,乃獲罪於天地人神者,天下之人,皆可討之,此正是奉天命而滅無道,老臣豈敢有違天命耶!」武王曰:「當今雖是失政,吾等莫非臣子,豈有君臣相對敵之理?元帥可解此危。」子牙曰:「大王既有此意,傳令命軍士擂鼓。」子牙傳令:「擂鼓!」天下諸侯聽的鼓響,左右有三十五騎紛紛殺出,把紂王圍在垓心。不知紂王性命如何,且聽下回分解。