chǔ zhī xiān chū zì dì zhuān xū, qí yì sūn yuē lù zhōng, qǔ yú guǐ fāng shì, shì wèi nǚ kuì. gài yùn ér sān nián bù yù, qǐ qí zuǒ xié, sān rén chū yān, qǐ qí yòu xié, sān rén yòu chū yān. qí liù yuē jì lián, shì wèi mǐ. qí hòu yǒu yù xióng zi wèi wén wáng shī, chéng wáng jǔ wén wǔ qín láo, ér fēng xióng yì yú chǔ, shí zǐ nán zhī cǎi, qí shí shì chēng wáng. huái wáng nìng chén shàng guān zǐ lán, chì yuǎn zhōng chén, qū yuán zuò lí sāo zhī fù, zì tóu mì luó shuǐ. yīn wèi zhāng yí suǒ qī, kè sǐ yú qín. dào wáng fù chú, suì wèi qín suǒ miè. bǎi xìng āi zhī, wèi zhī yǔ yuē: chǔ suī sān hù, wáng qín bì chǔ. zì zhuān xū zhì fù chú liù shí sì shì, fán qiān liù bǎi yī shí liù zài.
楚之先出自帝顓頊,其裔孫曰陸終,娶於鬼方氏,是謂女潰。蓋孕而三年不育,啟其左脅,三人出焉,啟其右脅,三人又出焉。其六曰季連,是為羋。其後有鬻熊子為文王師,成王舉文武勤勞,而封熊繹於楚,食子男之采,其十世稱王。懷王佞臣上官、子蘭,斥遠忠臣,屈原作離騷之賦,自投汨羅水。因為張儀所欺,客死於秦。到王負芻,遂為秦所滅。百姓哀之,為之語曰:「楚雖三戶,亡秦必楚。」自顓頊至負芻六十四世,凡千六百一十六載。
yàn zhào gōng shì yǔ zhōu tóng xìng, wǔ wáng miè zhòu, fēng zhào gōng yú yàn. chéng wáng shí rù jù sān gōng, chū wèi èr bó, zì shǎn yǐ xī, zhào gōng zhǔ zhī. dāng nóng sāng zhī shí, zhòng wèi suǒ fán láo, bù shě xiāng tíng, zhǐ yú táng shù zhī xià, tīng sòng jué yù, bǎi xìng gè dé qí suǒ. shòu bǎi jiǔ shí yú nǎi zú. hòu rén sī qí dé měi, ài qí shù ér bù gǎn fá, shī gān táng zhī suǒ zuò yě. jiǔ shì chēng hóu, bā shì chēng gōng, shí shì chēng wáng, dào wáng xǐ wèi qín suǒ miè. yàn wài pò mán mò, nèi zé qí jìn, qí qū qiáng guó zhī jiān, zuì wèi ruò xiǎo, jǐ miè zhě shù yǐ. rán shè jì xuè shí zhě bā jiǔ bǎi zài, yú jī xìng dú hòu wáng, fēi shèng dé zhī yí liè, qǐ qí rán hū?
燕召公奭與周同姓,武王滅紂,封召公於燕。成王時入據三公,出為二伯,自陝以西,召公主之。當農桑之時,重為所煩勞,不舍鄉亭,止於棠樹之下,聽訟決獄,百姓各得其所。壽百九十餘乃卒。後人思其德美,愛其樹而不敢伐,詩甘棠之所作也。九世稱侯,八世稱公,十世稱王,到王喜為秦所滅。燕外迫蠻、貊,內笮齊、晉,崎嶇強國之間,最為弱小,幾滅者數矣。然社稷血食者八九百載,於姬姓獨後亡,非盛德之遺烈,豈其然乎?
hán zhī xiān yǔ zhōu tóng xìng, wǔ zi shì jìn xiàn gōng, fēng yú hán yuán, yīn yǐ wèi xìng.
韓之先與周同姓,武子事晉獻公,封於韓原,因以為姓。
hán jué yīn bo zhě zhī yáo, chén chéng jì zhī gōng, shào zhào shì zhī gū, jiàn chéng yīng zhī yì, wèi jìn míng qīng, shí tiān suǒ xiāng. qí sì dài shǐ yú zhào wèi jù dé liè wèi zhū hóu yǐ. wǔ shì chēng wáng, dào wáng ān wèi qín suǒ miè.
韓厥因卜者之繇,陳成季之功,紹趙氏之孤,建程嬰之義,為晉名卿,實天所相。其四代始輿趙、魏俱得列為諸侯矣。五世稱王,到王安為秦所滅。
wèi zhī xiān, bì gōng gāo zhī hòu yě. bì gōng yú zhōu tóng xìng, wǔ wáng miè zhòu, fēng gāo yú bì, yīn yǐ wèi xìng. qí yì sūn yuē bì wàn, shì jìn xiàn gōng. xiàn gōng fá wèi, miè zhī, yǐ fēng wàn. bo yǎn yuē: bì wàn zhī hòu bì dà. wàn, yíng shù wèi, dà míng yě. tiān zǐ yuē zhào mín, zhū hóu yuē wàn mín. jīn míng zhī dà, yǐ cóng yíng shù, yǐ shì yǒu zhòng, bù yì yí hū? qí liù shì chēng hóu, hóu zhī sūn chēng wáng, dào wáng jiǎ wèi qín suǒ miè. zhào zhī xiān yǔ qín tóng zǔ, qí yì sūn yuē zào fù, yú zhōu mù wáng wèi yù huá liú,? ěr zhī chéng, xī yè xī wáng mǔ, dōng miè xú yǎn wáng, rì chí qiān lǐ, dì niàn qí gōng, cì yǐ zhào chéng, yīn yǐ wèi xìng. zi shū dài shǐ qù zhōu shì jìn. qí hòu jiǎn zi dì guò yú zhū hóu, quán zhòng yú jìn hóu. jiǎn zi jí, wǔ rì bù zhī rén. dài fū jiē jù, hū biǎn què shì zhī.
魏之先,畢公高之後也。畢公輿周同姓,武王滅紂,封高於畢,因以為姓。其裔孫曰畢萬,事晉獻公。獻公伐魏,滅之,以封萬。卜偃曰:「畢萬之後必大。萬,盈數;魏,大名也。天子曰兆民,諸侯曰萬民。今名之大,以從盈數,以是有眾,不亦宜乎?」其六世稱侯,侯之孫稱王,到王假為秦所滅。趙之先與秦同祖,其裔孫曰造父,於周穆王為御驊騮,?耳之乘,西謁西王母,東滅徐偃王,日馳千里,帝念其功,賜以趙城,因以為姓。子叔帶始去周事晉。其後簡子地過於諸侯,權重於晉侯。簡子疾,五日不知人。大夫皆懼,呼□扁鵲視之。
chū, dǒng ān yú wèn. biǎn què yuē: xuè mài zhì yě, wù guài. xī qín mù gōng cháng rú cǐ, qī rì ér wù. wù zhī rì, gào gōng sūn zhī yǔ zi yú yuē: wǒ zhī dì suǒ shén lè. wú suǒ yǐ jiǔ zhě, shì yǒu xué yě. dì gào wǒ: jìn guó qiě dà luàn, wǔ shì bù ān. qí hòu jiāng bà, wèi lǎo ér sǐ. bà zhě zhī zǐ qiě lìng guó nán nǚ wú bié. gōng sūn zhī shū ér cáng zhī, qín cè yú shì chū. fū xiàn gōng zhī luàn, wén gōng zhī bà, ér xiāng gōng zhī bài qín shī yú xiáo ér guī zòng yín, cǐ zi suǒ wén. jīn zhǔ jūn zhī bìng yǔ zhī tóng, bù chū sān rì, bìng bì jiān, jiān bì yǒu yán yě. jū èr rì bàn, jiǎn zi wù. yǔ dài fū yuē: wǒ zhī dì suǒ, lè, yǔ bǎi shén yóu yú jūn tiān, guǎng lè jiǔ zòu wàn wǔ, bù lèi sān dài zhī lè, qí shēng dòng xīn. yǒu yī xióng yù yuán wǒ, shè zhī, zhōng xióng sǐ. yǒu pí lái, wǒ yòu shè zhī, zhōng pí sǐ. dì shén jiā zhī, cì wǒ èr sì, jiē yǒu fù. wú jiàn ér zài dì cè, dì shǔ wǒ dí quǎn yuē: jí rǔ zi zhī zhuàng yě, yǐ cì zhī. dì gào wǒ: jìn guó qiě shuāi, shí shì ér wáng, yíng xìng jiāng dà bài zhōu rén yú fàn kuí zhī xī, yì bù néng yǒu yě. dǒng ān yú shòu yán ér cáng zhī. yǐ biǎn què zhī yán gào jiǎn zi, cì biǎn què tián sì wàn mǔ.
出,董安於問。扁鵲曰:「血脈治也,勿怪。昔秦穆公嘗如此,七日而寤。寤之日,告公孫支與子輿曰:『我之帝所甚樂。吾所以久者,適有學也。帝告我:「晉國且大亂,五世不安。其後將霸,未老而死。霸者之子且令國男女無別。」』公孫支書而藏之,秦策於是出。夫獻公之亂,文公之霸,而襄公之敗秦師於崤而歸縱淫,此子所聞。今主君之病與之同,不出三日,病必間,間必有言也。」居二日半,簡子寤。語大夫曰:「我之帝所,樂,與百神遊於鈞天,廣樂九奏萬舞,不類三代之樂,其聲動心。有一熊欲援我,射之,中熊死。有羆來,我又射之,中羆死。帝甚嘉之,賜我二笥,皆有副。吾見兒在帝側,帝屬我翟犬曰:『及汝子之壯也,以賜之。』帝告我:『晉國且衰,十世而亡,嬴姓將大敗周人於范魁之西,亦不能有也。』」董安於受言而藏之。以扁鵲之言告簡子,賜扁鵲田四萬畝。
tā rì, jiǎn zi chū, yǒu rén dāng dào, pì zhī bù qù, cóng zhě jiāng rèn. dāng dào zhě yuē: wú yù yǒu yè yú zhǔ jūn. cóng zhě yǐ wén. jiǎn zi zhào zhī, yuē: xī, wú yǒu suǒ jiàn zi xī yě.. dāng dào zhě yuē: píng zuǒ yòu, yuàn yǒu yǐ yè. jiǎn zi píng rén. dāng dào zhě yuē: zi jūn zhī bìng, chén zài dì cè. jiǎn zǐ yuē: rán. zi zhī jiàn wǒ hé wèi? dāng dào zhě yuē: dì lìng zhǔ jūn shè xióng pí, jiē sǐ. jiǎn zǐ yuē: shì qiě hé yě? dāng dào zhě yuē: jìn guó qiě dà nán, zhǔ jūn shǒu zhī.
他日,簡子出,有人當道,辟之不去,從者將刃。當道者曰:「吾欲有謁於主君。」從者以聞。簡子召之,曰:「嘻,吾有所見子晰也。」。當道者曰:「屏左右,願有以謁。」簡子屏人。當道者曰:「子君之病,臣在帝側。」簡子曰:「然。子之見我何為?」當道者曰:「帝令主君射熊羆,皆死。」簡子曰:「是且何也?」當道者曰:「晉國且大難,主君首之。
dì lìng zhǔ jūn miè èr qīng, fū xióng pí jiē qí zǔ yě. jiǎn zǐ yuē: dì cì wǒ èr sì jiē yǒu fù. hé yě? dāng dào zhě yuē: zhǔ jūn zhī zǐ jiāng kè èr guó yú dí, jiē zi xìng yě. jiǎn zǐ yuē: wú jiàn ér zài dì cè, shǔ wǒ yī dí quǎn, yuē jí rǔ zi zhī zhǎng yǐ cì zhī. fū ér hé shuō yǐ cì dí quǎn? dāng dào zhě yuē: ér, zhǔ jūn zhī zǐ yě. dí quǎn, dài zhī xiān yě. zhǔ jūn zhī zǐ qí bì yǒu dài. jí zhǔ jūn zhī hòu sì, qiě yǒu gé zhèng ér hú fú, bìng èr guó yú dí. jiǎn zi wèn qí xìng ér yán zhī yǐ guān. dāng dào zhě yuē: chén yě rén, zhì dì mìng ěr. suì bù jiàn. wú jǐ, fàn zhōng xíng zuò luàn, jiǎn zi miè zhī, cǐ xióng pí zhī xiào yīng yě.
帝令主君滅二卿,夫熊羆皆其祖也。」簡子曰:「帝賜我二笥皆有副。何也?」當道者曰:「主君之子將克二國於翟,皆子姓也。」簡子曰:「吾見兒在帝側,屬我一翟犬,曰『及汝子之長以賜之』。夫兒何說以賜翟犬?」當道者曰:「兒,主君之子也。翟犬,代之先也。主君之子其必有代。及主君之後嗣,且有革政而胡服,並二國於翟。」簡子問其姓而延之以官。當道者曰:「臣野人,致帝命耳。」遂不見。無幾,范、中行作亂,簡子滅之,此熊羆之效應也。
jiǎn zi zú, wú xù lì, shì wèi xiāng zi. zhì bó gōng xiāng zi, xiāng zi bēn zhī, bǎo jìn yáng. yuán guò cóng, hòu, zhì wáng zé, jiàn sān rén, zì dài yǐ shàng kě jiàn, zì dài yǐ xià bù kě jiàn, yǔ yuán guò zhú èr jié, mò tōng. yuē: wèi wǒ yǐ shì qiǎn zhào wú xù. yuán guò jì zhì, yǐ gào xiāng zi. zhāi sān rì, qīn zì pōu zhú, yǒu zhū shū yuē: wú xù, yú huò tài shān yáng hóu dà lì. sān yuè bǐng xū, yú jiāng shǐ rǔ fǎn miè zhì shì. yì lì wǒ yú bǎi yì, yú jiāng shǐ cì ruò lín hú zhī dì. zhì yú hòu shì, qiě yǒu kàng wáng, chì hēi, lóng miàn niǎo huì, xū méi zī rán, dà yīng dà xiōng, xiū xià ér féng shàng, zuǒ rèn jiè chéng, yǎn yǒu hé zōng, zhì yú xiū hùn zhū háo, nán fá jìn bié, běi miè hēi gū. xiāng zi zài bài, shòu sān shén zhī lìng. sān guó gōng jìn yáng, suì yú, nǎi yǐ fén shuǐ guàn qí chéng, chéng bù méi zhě sān bǎn. chéng zhōng xuán fǔ ér chuī, yì zǐ ér shí. zhāng mèng tán nǎi yè chū jiàn hán wèi, hán wèi fǎn yǔ hé móu ér miè zhì shì, gòng fēn qí dì. fàng shì zhào běi yǒu dài, nán bìng zhì shì. suì sì sān shén yú bǎi yì, shǐ yuán guò zhǔ huò tài shān. zhì wǔ líng wáng, jìng hú fú qí shè, pì dì qiān lǐ. dào wáng qiān, xìn qín fǎn jiān zhī yán, shā qí liáng jiāng lǐ mù ér rèn zhào kuò, suì wèi suǒ miè. cǐ tóng yáo yuē: zhào wèi hào, qín wèi xiào, yǐ wèi bù xìn, shì dì shàng shēng máo.
簡子卒,無恤立,是為襄子。智伯攻襄子,襄子奔之,保晉陽。原過從,後,至王澤,見三人,自帶以上可見,自帶以下不可見,與原過竹二節,莫通。曰:「為我以是遣趙無恤。」原過既至,以告襄子。齋三日,親自剖竹,有朱書曰:「無恤,余霍太山陽侯大吏。三月丙戌,余將使汝反滅智氏。亦立我於百邑,余將使賜若林胡之地。至於後世,且有伉王,赤黑,龍面鳥喙,鬚眉髭髯,大膺大匈,修下而馮上,左任介乘,奄有河宗,至於休溷諸貉,南伐晉別,北滅黑姑。」襄子再拜,受三神之令。三國攻晉陽,歲余,乃以汾水灌其城,城不沒者三板。城中懸釜而炊,易子而食。張孟談乃夜出見韓、魏,韓、魏反與合謀而滅智氏,共分其地。放是趙北有代,南並智氏。遂祀三神於百邑,使原過主霍太山。至武靈王,竟胡服騎射,闢地千里。到王遷,信秦反間之言,殺其良將李牧而任趙括,遂為所滅。此童謠曰:「趙為號,秦為笑,以為不信,視地上生毛。」
chén wán zì jìng zhòng, chén lì gōng zhī zǐ yě. chū, yì shì bo qī zhī, qí yáo yuē: shì wèi fèng huáng yú fēi, hé wū qiāng qiāng. yǒu guī zhī hòu, jiāng yù yú jiāng. wǔ shì qí chāng, bìng yú zhèng qīng bā shì zhī hòu, mò zhī yǔ jīng. zhōu shǐ yǒu yǐ zhōu yì shì zhī, yù guān zhī fǒu, yuē: shì wèi guān guó zhī guāng. lì yòng bīn yú wáng. cǐ qí dài chén yǒu guó hū?
陳完字敬仲,陳厲公之子也。初,懿氏卜妻之,其繇曰:「是謂鳳凰于飛,和嗚鏘鏘。有媯之後,將育於姜。五世其昌,並於正卿.八世之後,莫之與京。」周史有以周易筮之,遇觀之否,曰:「是謂觀國之光。利用賓於王。此其代陳有國乎?
bù zài cǐ, qí zài yì guó. fēi cǐ qí shēn, zài qí zi sūn. guāng yuǎn ér zì tā yǒu yào zhě yě. lì gōng wèi cài suǒ miè shā, guó nèi luàn, wán bēn yú qí. qí hóu yǐ wèi qīng, cí yuē: jī lǚ zhī chén, xìng ruò huò yòu, jí yú kuān zhèng, shè qí bù xián jiào xùn ér miǎn zhū zuì lì, chí yú fù dān, jūn zhī huì yě, suǒ huò duō yǐ. gǎn rǔ gāo wèi, yǐ sù guān bàng. shī yún: qiào qiào chē chéng, shào wǒ yǐ gōng. qǐ bù yù wǎng, wèi wǒ yǒu péng. shǐ wèi gōng zhèng. yǐn huán gōng jiǔ, lè, gōng yuē: yǐ huǒ. cí yuē: chén bo qí zhòu, wèi bǔ qí yè, bù gǎn. jūn zǐ yuē: jiǔ yǐ chéng lǐ, fú jì yǐ yín, yì yě yǐ jūn chéng lǐ, fú nà yú yín, rén yě. huán gōng jiā zhī, ài jìng rì xīn, wèi bǐ gāo guó, shǐ shí tián cǎi, xìng tián shì yān. liù shì tián chéng shā jiǎn gōng. qí sān shì yuē hé, qiān kāng gōng yú hǎi shàng, shí yī chéng, yǐ sì tài gōng yǐ xià. hòu wèi wén hóu nǎi shǐ shǐ yán zhōu tiān zǐ jí zhū hóu, liè yú zhōu shì. qí sūn yuē wēi wáng. dào wáng jiàn, yòng hòu shèng zhī jì, yòu bīn kè duō shòu qín jīn, quàn wáng cháo qín, bù xiū zhàn bèi, qín bīng píng bù rù lín?, mín wú gǎn gé zhě. qiān wáng jiàn yú gòng, guó rén gē zhī yuē: sōng yé bǎi yé? wáng jiàn gòng zhě kè yé? jí jiàn yòng kè zhī bù xiáng yě.
不在此,其在異國。非此其身,在其子孫。光遠而自他有耀者也。」厲公為蔡所滅殺,國內亂,完奔於齊。齊侯以為卿,辭曰:「羈旅之臣,幸若獲宥,及於寬政,赦其不閒教訓而免諸罪戾,弛於負擔,君之惠也,所獲多矣。敢辱高位,以速官謗。詩云:『翹翹車乘,紹我以弓。豈不欲往,畏我友朋。』」使為工正。飲桓公酒,樂,公曰:「以火。」辭曰:「臣卜其晝,未卜其夜,不敢。君子曰:『酒以成禮,弗繼以淫,義也;以君成禮,弗納於淫,仁也。』」桓公嘉之,愛敬日新,位比高、國,始食田采,姓田氏焉。六世田成殺簡公。其三世曰和,遷康公於海上,食一城,以祀太公以下。後魏文侯乃使使言周天子及諸侯,列於周室。其孫曰威王。到王建,用後勝之計,又賓客多受秦金,勸王朝秦,不修戰備,秦兵平步入臨?,民無敢格者。遷王建於共,國人歌之曰:「松耶柏耶?亡建共者客耶?」疾建用客之不祥也。
jǐn àn zhàn guó cè tài shǐ gōng jì: qín xiào gōng jù xiáo hán zhī gù, yōng yōng zhōu zhī dì, jūn chén lù lì, yǐ kuī zhōu shì yǒu xí juǎn tiān xià, náng kuò bā huāng zhī yì. dāng shì zhī shí, shāng jūn zuǒ zhī, nèi lì fǎ dù, wù gēng zhī, xiū shǒu zhàn zhī bèi, wài shì měng jiāng ruì zú, yīn jiān sì xì, lüè dìng xī hé zhī chéng, nán bìng hàn zhōng, xī dìng bā shǔ, dōng gē gāo yú zhī rǎng, shōu yào hài zhī jùn. zhū hóu kǒng jù, huì méng ér móu, bù ài zūn jué zhòng bǎo, yǐ zhì tiān xià zhī shì. dāng cǐ zhī shí, qí yǒu mèng cháng, zhào yǒu píng yuán, chǔ yǒu chūn shēn, wèi yǒu xìn líng. fū sì háo zhě, jiē míng zhì ér zhōng xìn, kuān hòu ài rén, jiān hán wèi yàn zhào sòng wèi zhōng shān zhī zhòng. qí hòu fù yǒu níng yuè sū qín dù hè zhī shǔ wèi zhī móu, chén zhěn zhào huá lè yì zhī tú tōng qí yì, wú qǐ sūn bìn lián pō zhī shǔ zhì qí bīng. cháng yǐ shí bèi zhī dì, bǎi wàn zhī jūn gōng qín. qín rén kāi guān yán dí, liù guó zhī shī dùn táo ér bù gǎn jìn. qín wú yī shǐ yí zú zhī fèi, ér guān dōng yǐ kùn. yú shì cóng sàn yuē bài, zhēng gē dì ér lù qín, qín yǒu yú lì ér zhì qí bì.
謹按《戰國策》、太史公記:秦孝公據崤、函之固,擁雍州之地,君臣戮力,以窺周室.有席捲天下,囊括八荒之意。當是之時,商君佐之,內立法度,務耕織,修守戰之備,外恃猛將銳卒,因間伺隙,略定西河之城,南並漢中,西定巴、蜀,東割膏腴之壤,收要害之郡。諸侯恐懼,會盟而謀,不愛尊爵重寶,以致天下之士。當此之時,齊有孟嘗,趙有平原,楚有春申,魏有信陵。夫四豪者,皆明智而忠信,寬厚愛人,兼韓、魏、燕、趙、宋、衛、中山之眾。其後復有寧越、蘇秦、杜赫之屬為之謀,陳軫、召滑、樂毅之徒通其意,吳起、孫臏、廉頗之屬制其兵。嘗以十倍之地,百萬之軍攻秦。秦人開關延敵,六國之師遁逃而不敢進。秦無一矢遺鏃之費,而關東已困。於是從散約敗,爭割地而賂秦,秦有餘力而制其弊。
jí zhì shǐ huáng, chéng liù shì zhī yí liè, kàng zhǎng cè ér yù yǔ nèi, tūn èr zhōu ér chì zhū hóu, lǚ zhì zūn ér zhì liù hé, jiān dì huáng ér wēi sì hǎi. yú shí yì zhě hèn chǔ zhī shū yuǎn qū yuán, wèi bù yòng gōng zǐ wú jì, gù guó xuē yǐ zhì yú wáng. qín yīn yú ruò zhī jí, yùn zhèn diàn zhī xiāo tiáo, hùn yī hǎi nèi, wèi hàn qū chú. gài chéng tiān zhī suǒ huài, shuí néng zhī zhī? suī ā héng zǎi zhèng, bì yù yù róng, hé yì yú shì. qiě yǒu qiáng bīng liáng móu, zá xí jì zhǒng, měi zhé cuò nǜ, yì zú yǐ qū bì qǐ méng yǐ. shǐ huáng zì yǐ guān zhōng zhī gù, jīn chéng qiān lǐ, zi sūn dì wáng wàn shì zhī yè yě. suì zì jū jiù xí, jiǎo rèn qí sī zhī, kēng rú fán shū, yǐ yú qí qián shǒu, qióng shē sì yù. lì yì wú yàn, dú liú zhū xià, luàn yán mán mò. yóu shì èr shì jué sì, yǐ chéng dà mò zhī zī. gāo zǔ jiàn zuò, sì hǎi? ān. shì zōng rǎng yí jìng, chóng yǎn lǐ xué, zhì dù wén zhāng, guān yú bǎi wáng yǐ.
及至始皇,承六世之遺烈,抗長策而御宇內,吞二周而叱諸侯,履至尊而制六合,兼帝皇而威四海。於時議者恨楚之疏遠屈原,魏不用公子無忌,故國削以至於亡。秦因愚弱之極,運震電之蕭條,混壹海內,為漢驅除。蓋乘天之所壞,誰能枝之?雖阿衡宰政,賁、育馭戎,何益於事。且有強兵良謀,雜襲繼踵,每輒挫衄,亦足以祛蔽啟蒙矣。始皇自以關中之固,金城千里,子孫帝王萬世之業也。遂恣雎舊習,矯任其私知,坑儒燔書,以愚其黔首,窮奢肆欲。力役無饜,毒流諸夏,亂延蠻貊。由是二世絕祀,以成大漠之資。高祖踐祚,四海?安。世宗攘夷境,崇演禮學,制度文章,冠於百王矣。