huì gōng wèi zhì, é xī wèi qìng zhèng yuē: jūn zhī zhǐ, zi zhī zuì yě. jīn jūn jiāng lái, zi hé qí? qìng zhèng yuē: zhèng yě wén zhī yuē: jūn bài, sǐ zhī jiāng zhǐ, sǐ zhī. èr zhě bù xíng, yòu zhòng zhī yǐ wù rén, ér sàng qí jūn, yǒu dà zuì sān, jiāng ān shì? jūn ruò lái, jiāng dài xíng yǐ kuài jūn zhì jūn ruò bù lái, jiāng dú fá qín. bù dé jūn, bì sǐ zhī. cǐ suǒ yǐ dài yě. chén dé qí zhì, ér shǐ jūn méng, shì fàn yě. jūn xíng fàn, yóu shī qí guó, ér kuàng chén hū?
惠公未至,蛾析謂慶鄭曰:「君之止,子之罪也。今君將來,子何俟?」慶鄭曰:「鄭也聞之曰:『軍敗,死之;將止,死之。』二者不行,又重之以誤人,而喪其君,有大罪三,將安適?君若來,將待刑以快君志;君若不來,將獨伐秦。不得君,必死之。此所以待也。臣得其志,而使君瞢,是犯也。君行犯,猶失其國,而況臣乎?」
gōng zhì yú jiàng jiāo, wén qìng zhèng zhǐ, shǐ jiā pú tú zhào zhī, yuē: zhèng yě yǒu zuì, yóu zài hu? qìng zhèng yuē: chén yuàn jūn shǐ rù ér bào dé, bù jiàng jiàng ér tīng jiàn, bù zhàn zhàn ér yòng liáng, bù bài. jì bài ér zhū, yòu shī yǒu zuì, bù kě yǐ fēng guó. chén shì yǐ dài jí xíng, yǐ chéng jūn zhèng. jūn yuē: xíng zhī! qìng zhèng yuē: xià yǒu zhí yán, chén zhī xíng yě shàng yǒu zhí xíng, jūn zhī míng yě. chén xíng jūn míng, guó zhī lì yě. jūn suī fú xíng, bì zì shā yě. é xī yuē: chén wén bēn xíng zhī chén, bù ruò shè zhī yǐ bào chóu. jūn hé shè zhī, yǐ bào yú qín? liáng yóu mí yuē: bù kě. wǒ néng xíng zhī, qín qǐ bù néng? qiě zhàn bù shèng, ér bào zhī yǐ zéi, bù wǔ chū zhàn bù kè, rù chù bù ān, bù zhì chéng ér fǎn zhī, bù xìn shī xíng luàn zhèng, bù wēi. chū bù néng yòng, rù bù néng zhì, bài guó qiě shā rú zǐ, bù ruò xíng zhī. jūn yuē: zhǎn zhèng, wú shǐ zì shā. jiā pú tú yuē: yǒu jūn bù jì, yǒu chén sǐ xíng, qí wén xián yú xíng zhī. liáng yóu mí yuē: fū jūn zhèng xíng, shì yǐ zhì mín. bù wén mìng ér shàn jìn tuì, fàn zhèng yě kuài yì ér sàng jūn, fàn xíng yě. zhèng yě zéi ér luàn guó, bù kě shī yě! qiě zhàn ér zì tuì, tuì ér zì shā chén dé qí zhì, jūn shī qí xíng, hòu bù kě yòng yě. jūn lìng sī mǎ shuō xíng zhī. sī mǎ shuō jìn sān jūn zhī shì ér shù qìng zhèng yuē: fū hán zhī shì yuē: shī cì fàn lìng, sǐ jiāng zhǐ bù miàn yí, sǐ wěi yán wù zhòng, sǐ. jīn zhèng shī cì fàn lìng, ér zuì yī yě zhèng shàn jìn tuì, ér zuì èr yě nǚ wù liáng yóu mí, shǐ shī qín gōng, ér zuì sān yě jūn qīn zhǐ, nǚ bù miàn yí, ér zuì sì yě: zhèng yě jiù xíng! qìng zhèng yuē: shuō! sān jūn zhī shì jiē zài, yǒu rén néng zuò dài xíng, ér bù néng miàn yí? qù xíng shì hū! dīng chǒu, zhǎn qìng zhèng, nǎi rù jiàng.
公至於絳郊,聞慶鄭止,使家僕徒召之,曰:「鄭也有罪,猶在乎?」慶鄭曰:「臣怨君始入而報德,不降;降而聽諫,不戰;戰而用良,不敗。既敗而誅,又失有罪,不可以封國。臣是以待即刑,以成君政。」君曰:「刑之!」慶鄭曰:「下有直言,臣之行也;上有直刑,君之明也。臣行君明,國之利也。君雖弗刑,必自殺也。」蛾析曰:「臣聞奔刑之臣,不若赦之以報仇。君盍赦之,以報於秦?」梁由靡曰:「不可。我能行之,秦豈不能?且戰不勝,而報之以賊,不武;出戰不克,入處不安,不智;成而反之,不信;失刑亂政,不威。出不能用,入不能治,敗國且殺孺子,不若刑之。」君曰:「斬鄭,無使自殺。」家僕徒曰:「有君不忌,有臣死刑,其聞賢於刑之。」梁由靡曰:「夫君政刑,是以治民。不聞命而擅進退,犯政也;快意而喪君,犯刑也。鄭也賊而亂國,不可失也!且戰而自退,退而自殺;臣得其志,君失其刑,後不可用也。」君令司馬說刑之。司馬說進三軍之士而數慶鄭曰:「夫韓之誓曰:失次犯令,死;將止不面夷,死;偽言誤眾,死。今鄭失次犯令,而罪一也;鄭擅進退,而罪二也;女誤梁由靡,使失秦公,而罪三也;君親止,女不面夷,而罪四也:鄭也就刑!」慶鄭曰:「說!三軍之士皆在,有人能坐待刑,而不能面夷?趣行事乎!」丁丑,斬慶鄭,乃入絳。
shí wǔ nián, huì gōng zú, huái gōng lì, qín nǎi zhào zhòng ěr yú chǔ ér nà zhī. jìn rén shā huái gōng yú gāo liáng, ér shòu zhòng ěr, shí wèi wén gōng.
十五年,惠公卒,懷公立,秦乃召重耳於楚而納之。晉人殺懷公於高梁,而授重耳,實為文公。