huì gōng wèi zhì, é xī wèi qìng zhèng yuē:" jūn zhī zhǐ, zi zhī zuì yě. jīn jūn jiāng lái, zi hé qí?" qìng zhèng yuē:" zhèng yě wén zhī yuē:' jūn bài, sǐ zhī jiāng zhǐ, sǐ zhī.' èr zhě bù xíng, yòu zhòng zhī yǐ wù rén, ér sàng qí jūn, yǒu dà zuì sān, jiāng ān shì? jūn ruò lái, jiāng dài xíng yǐ kuài jūn zhì jūn ruò bù lái, jiāng dú fá qín. bù dé jūn, bì sǐ zhī. cǐ suǒ yǐ dài yě. chén dé qí zhì, ér shǐ jūn méng, shì fàn yě. jūn xíng fàn, yóu shī qí guó, ér kuàng chén hū?"
惠公未至,蛾析谓庆郑曰:“君之止,子之罪也。今君将来,子何俟?”庆郑曰:“郑也闻之曰:‘军败,死之;将止,死之。’二者不行,又重之以误人,而丧其君,有大罪三,将安适?君若来,将待刑以快君志;君若不来,将独伐秦。不得君,必死之。此所以待也。臣得其志,而使君瞢,是犯也。君行犯,犹失其国,而况臣乎?”
gōng zhì yú jiàng jiāo, wén qìng zhèng zhǐ, shǐ jiā pú tú zhào zhī, yuē:" zhèng yě yǒu zuì, yóu zài hu?" qìng zhèng yuē:" chén yuàn jūn shǐ rù ér bào dé, bù jiàng jiàng ér tīng jiàn, bù zhàn zhàn ér yòng liáng, bù bài. jì bài ér zhū, yòu shī yǒu zuì, bù kě yǐ fēng guó. chén shì yǐ dài jí xíng, yǐ chéng jūn zhèng." jūn yuē:" xíng zhī!" qìng zhèng yuē:" xià yǒu zhí yán, chén zhī xíng yě shàng yǒu zhí xíng, jūn zhī míng yě. chén xíng jūn míng, guó zhī lì yě. jūn suī fú xíng, bì zì shā yě." é xī yuē:" chén wén bēn xíng zhī chén, bù ruò shè zhī yǐ bào chóu. jūn hé shè zhī, yǐ bào yú qín?" liáng yóu mí yuē:" bù kě. wǒ néng xíng zhī, qín qǐ bù néng? qiě zhàn bù shèng, ér bào zhī yǐ zéi, bù wǔ chū zhàn bù kè, rù chù bù ān, bù zhì chéng ér fǎn zhī, bù xìn shī xíng luàn zhèng, bù wēi. chū bù néng yòng, rù bù néng zhì, bài guó qiě shā rú zǐ, bù ruò xíng zhī." jūn yuē:" zhǎn zhèng, wú shǐ zì shā." jiā pú tú yuē:" yǒu jūn bù jì, yǒu chén sǐ xíng, qí wén xián yú xíng zhī." liáng yóu mí yuē:" fū jūn zhèng xíng, shì yǐ zhì mín. bù wén mìng ér shàn jìn tuì, fàn zhèng yě kuài yì ér sàng jūn, fàn xíng yě. zhèng yě zéi ér luàn guó, bù kě shī yě! qiě zhàn ér zì tuì, tuì ér zì shā chén dé qí zhì, jūn shī qí xíng, hòu bù kě yòng yě." jūn lìng sī mǎ shuō xíng zhī. sī mǎ shuō jìn sān jūn zhī shì ér shù qìng zhèng yuē:" fū hán zhī shì yuē: shī cì fàn lìng, sǐ jiāng zhǐ bù miàn yí, sǐ wěi yán wù zhòng, sǐ. jīn zhèng shī cì fàn lìng, ér zuì yī yě zhèng shàn jìn tuì, ér zuì èr yě nǚ wù liáng yóu mí, shǐ shī qín gōng, ér zuì sān yě jūn qīn zhǐ, nǚ bù miàn yí, ér zuì sì yě: zhèng yě jiù xíng!" qìng zhèng yuē:" shuō! sān jūn zhī shì jiē zài, yǒu rén néng zuò dài xíng, ér bù néng miàn yí? qù xíng shì hū!" dīng chǒu, zhǎn qìng zhèng, nǎi rù jiàng.
公至于绛郊,闻庆郑止,使家仆徒召之,曰:“郑也有罪,犹在乎?”庆郑曰:“臣怨君始入而报德,不降;降而听谏,不战;战而用良,不败。既败而诛,又失有罪,不可以封国。臣是以待即刑,以成君政。”君曰:“刑之!”庆郑曰:“下有直言,臣之行也;上有直刑,君之明也。臣行君明,国之利也。君虽弗刑,必自杀也。”蛾析曰:“臣闻奔刑之臣,不若赦之以报仇。君盍赦之,以报于秦?”梁由靡曰:“不可。我能行之,秦岂不能?且战不胜,而报之以贼,不武;出战不克,入处不安,不智;成而反之,不信;失刑乱政,不威。出不能用,入不能治,败国且杀孺子,不若刑之。”君曰:“斩郑,无使自杀。”家仆徒曰:“有君不忌,有臣死刑,其闻贤于刑之。”梁由靡曰:“夫君政刑,是以治民。不闻命而擅进退,犯政也;快意而丧君,犯刑也。郑也贼而乱国,不可失也!且战而自退,退而自杀;臣得其志,君失其刑,后不可用也。”君令司马说刑之。司马说进三军之士而数庆郑曰:“夫韩之誓曰:失次犯令,死;将止不面夷,死;伪言误众,死。今郑失次犯令,而罪一也;郑擅进退,而罪二也;女误梁由靡,使失秦公,而罪三也;君亲止,女不面夷,而罪四也:郑也就刑!”庆郑曰:“说!三军之士皆在,有人能坐待刑,而不能面夷?趣行事乎!”丁丑,斩庆郑,乃入绛。
shí wǔ nián, huì gōng zú, huái gōng lì, qín nǎi zhào zhòng ěr yú chǔ ér nà zhī. jìn rén shā huái gōng yú gāo liáng, ér shòu zhòng ěr, shí wéi wén gōng.
十五年,惠公卒,怀公立,秦乃召重耳于楚而纳之。晋人杀怀公于高梁,而授重耳,实为文公。