strong lǚ xiān gé hán hé shēng yù yàn　 bīng zhōu chéng wéi chī zhū yǎng kē strong
呂仙閣韓荷生遇艷　并州城韋痴珠養疴

huà shuō hé shēng zì zhòng fān fāng pǔ zhī hòu, jūn wù rì jiàn qīng xián. yī rì, fèng zhe bào jié de huí pī, jīng lüè shǎng jiā tài bǎo xián, dà yíng jiāng lì jù yǒu shēng zhuó, hé shēng yě de wǔ pǐn xián. bǐ cǐ qìng hè, bù miǎn yòu shì yī fān yīng chóu.
話說荷生自重翻《芳譜》之後，軍務日見清閒。一日，奉着報捷的回批，經略賞加太保銜，大營將吏俱有升擢，荷生也得五品銜。彼此慶賀，不免又是一番應酬。

guāng yīn yì guò, zǎo shì sì yuè zhōng xún. zhǎng rì é rén, yòu jiàn sháo yào shèng kāi, tíng wài dīng xiāng hǎi táng, hóng xiāng nì fěn, sù miàn bīng xīn, dú zì wán shǎng yī huí. niǎo shēng guā suì, huā yǐng héng pī, suì qǐ le fǎng yǒu de niàn tóu, xún fāng de xìng zhì. dài le qīng píng, qí le yī pǐ qīng hǎi cōng, yě bú yào mǎ bīng gēn suí, yán lù qù fǎng méi xiǎo cén ōu jiàn qiū zhū rén. yī wú suǒ yù, dà wèi sǎo xìng, biàn yù huí yíng.
光陰易過，早是四月中旬。長日俄人，又見芍藥盛開，庭外丁香海棠，紅香膩粉，素麵冰心，獨自玩賞一回。鳥聲聒碎，花影橫披，遂起了訪友的念頭，尋芳的興致。帶了青萍，騎了一匹青海驄，也不要馬兵跟隨，沿路去訪梅小岑、歐劍秋諸人。一無所遇，大為掃興，便欲回營。

zǒu dào dōng nán chéng gēn biān, yáo jiàn yī dài bō guāng, chéng xiān rú jìng, yǎn yìng nà bàn tiān lóu gé, yǎn rú yī fú huà tú. biàn wèn qīng píng dào: nà shi shén me dì fāng? qīng píng dào: xiǎo de wèi zēng dào guò. hé shēng biàn xìn mǎ xíng lái, yuán lái shì yī zuò dà sì yuàn. mén qián gǔ huái liǎng shù, bì rì cān tiān. qiáng wài shì dà chí, zòng héng shí mǔ, rào zhe shuǐ shì lǜ liǔ chéng háng, huáng hè bǎi zhuàn, biàn jué xīn kuàng shēn yí. suì xià le mǎ, kàn nà sì mén shàng héng é shì lǚ xiān gé sān zì, biàn lìng qīng píng fú qù le shēn shàng de chén tǔ, jiāng mǎ xì zài liǔ yīn zhōng. hé shēng huǎn bù zǒu dào dī biān, kàn nà yóu rén chuí diào.
走到東南城根邊，遙見一帶波光，澄鮮如鏡，掩映那半天樓閣，儼如一幅畫圖。便問青萍道：「那是什麼地方？」青萍道：「小的未曾到過。」荷生便信馬行來，原來是一座大寺院。門前古槐兩樹，蔽日參天。牆外是大池，縱橫十畝，繞着水是綠柳成行，黃鶴百囀，便覺心曠神怡。遂下了馬，看那寺門上橫額是「呂仙閣」三字，便令青萍拂去了身上的塵土，將馬系在柳蔭中。荷生緩步走到堤邊，看那遊人垂釣。

hū tīng gé shàng shù shēng qīng qìng, dù shuǐ chuān lín, gèng jué dí jǐn chén xīn, piāo piāo yì yuǎn. yòu xìn bù zǒu jìn sì mén, zǎo jiàn yǒu yī liàng xiù wéi xiāng chē, tíng zài mén nèi. biàn xiàng qīng píng dào: nà bú shì nèi juàn de chē me? bù yòng jìn qù chōng zhuàng tā men le. qīng píng dào: lǎo yé qí le bàn tiān mǎ, yòu zhàn le zhè yī huì, yě gāi xiē yī huì ér. miào lǐ dì fāng zhàng, nà lǐ jiù dān zhuàng jiàn tā men lī? hé shēng diǎn diǎn tóu dào nǐ qiě zài cǐ děng zhe. suì yī rén duó jìn mén lái, jìng qiāo qiāo de, zhǐ yǒu nà chē fū zài shí bǎn shàng dǎ dǔn. zhuǎn wān dào le dōng láng, jiàn liǎng sān gè xiǎo dào shì zài dì xià zhì qián wán shuǎ, yě bù zhāo hū hé shēng. hé shēng biàn yī zhí xiàng hòu zǒu lái. zhǐ jiàn bǎo diàn lín gōng, huí láng fù dào, shì gè xiāng huǒ xìng wàng de gǔ shā.
忽聽閣上數聲清磬，度水穿林，更覺滌盡塵心，飄飄意遠。又信步走進寺門，早見有一輛繡幃香車，停在門內。便向青萍道：「那不是內眷的車麼？不用進去衝撞他們了。」青萍道：「老爺騎了半天馬，又站了這一會，也該歇一會兒。廟裡地方丈，那裡就單撞見他們哩？」荷生點點頭道；「你且在此等着。」遂一人踱進門來，靜悄悄的，只有那車夫在石板上打盹。轉灣到了東廊，見兩三個小道士在地下擲錢玩耍，也不招呼荷生。荷生便一直向後走來。只見寶殿琳宮，迴廊復道，是個香火興旺的古剎。

yuán lái zhè chún yáng gōng zhèng diàn yǐ hòu, sì wéi jù xì zhuān qì chéng gé, gé fēn sān céng: shàng céng zuǒ lín shì yuàn, wàn piàn yú lín yòu jiē dōng chéng, yī xíng zhì dié yuǎn zé sì wéi shān sè, wàn jǐng rén yān jìn zé shù mǔ qīng qí, yī hóng lǜ shuǐ. zhōng céng wèi shàng xià bì yóu zhī dào, liǎng biān shí pì gè shù shí jí. xià céng zuò gè yuè dòng, xì chū rén zǒng lù. hé shēng gāng dào xià céng dòng mén, zhǐ tīng yī zhèn huán pèi shēng, yíng miàn zǒu chū huā zhī zhāo zhǎn de liǎng gè rén lái, biàn jué dé bí zhōng yī gǔ qīng xiāng, fēi lán fēi shè, qìn rén xīn pí, zì rán huì tíng le jiǎo bù. dìng jīng yī kàn, yī gè shí sì wǔ suì de, shēn chuān yī jiàn bái fǎng chóu dà shān, èr lán mó běn duàn de bàn bì, tóu shàng wǎn le má gū jì, dāng tóu chā yī duǒ sháo yào huā, xià jié shì qīng zhòu huā biān kù, wēi lòu chū hóng lián sān cùn, xiào yíng yíng de, yǐ shì hǎi táng huā, jiāo yàn wú bǐ. yī gè nián jì dà xiē, zhēn shì bǎo yuè xiáng yún, míng zhū xiān hòu, zhè dào shén cǎi shè jiāng guò lái, hé shēng yǎn guāng zì jué huǎng yàng bù dìng. xìng shì dào le yǎn qián, bù dé bù bǎ xīn shén àn dìng, shǎn guò yī páng, ràng zhè liǎng rén guò qù. zhè liǎng rén yě sì mù chéng chéng de qiáo le yī qiáo.
原來這純陽宮正殿以後，四圍俱系磚砌成閣，閣分三層：上層左臨試院，萬片魚鱗；右接東城，一行雉堞；遠則四圍山色，萬井人煙；近則數畝青畦，一泓綠水。中層為上下必由之道，兩邊石辟各數十級。下層做個月洞，系出人總路。荷生剛到下層洞門，只聽一陣環佩聲，迎面走出花枝招展的兩個人來，便覺得鼻中一股清香，非蘭非麝，沁人心脾，自然會停了腳步。定睛一看，一個十四五歲的，身穿一件白紡綢大衫，二藍摹本緞的半臂，頭上挽了麻姑髻，當頭插一朵芍藥花，下截是青縐花邊褲，微露出紅蓮三寸，笑盈盈的，已似海棠花，嬌艷無比。一個年紀大些，真是寶月祥雲，明珠仙后，這道神采射將過來，荷生眼光自覺晃漾不定。幸是到了眼前，不得不把心神按定，閃過一旁，讓這兩人過去。這兩人也四目澄澄的瞧了一瞧。

hé shēng jué dé nà jué sè yǎn bō, gèng qīng zhù zài zì jǐ shēn shàng, nà yī lǚ hún líng ér hǎo xiàng jiù gěi tā dài qù tóng zhe chū le dòng, zǒu guò yuàn zi, jiāng cì zhuǎn chū zhèng diàn, zhè jué sè de huí tóu yī pàn, cái bǎ jīng hún sòng zhuǎn. zhè liǎng rén dōu bù jiàn le, liǎng tiáo tuǐ shàng rú dīng zhù. tíng yī huì, huǎn bù xiàng qián. huǎng huǎng hū hū, jì nà jué sè shēn shàng chuān de, shì yī jiàn xiāng huā biān qiǎn lán yún fú xiàn zhòu dān shān, xià miàn shì bǎi zhé dàn hóng zhòu qún, wēi lòu chū èr cùn xǔ zhǎi zhǎi de xiǎo gōng wān tóu shàng shì huàn gè lǎn yún jì, zān yī jì sù xīn huā, sì hū shì zhòu zhe chūn shān de guāng jǐng.
荷生覺得那絕色眼波，更傾注在自己身上，那一縷魂靈兒好像就給他帶去；同着出了洞，走過院子，將次轉出正殿，這絕色的回頭一盼，才把精魂送轉。這兩人都不見了，兩條腿尚如釘住。停一會，緩步向前。恍恍惚惚，記那絕色身上穿的，是一件鑲花邊淺藍雲蝠線縐單杉，下面是百折淡紅縐裙，微露出二寸許窄窄的小弓彎；頭上是換個懶雲髻，簪一技素馨花，似乎是縐着春山的光景。

yí lù shàng chū shén miǎo lǜ, xì xì zhuī mó, bù zhī bù jué yǐ zǒu dào hòu miàn gé shàng dì sān céng fú tī le. qiě xǐ bìng wú yī rén kuī jiàn xīn shì, yě jiù bù shàng fú tī, kào zhe wēi lán, xiǎng dào: nà yī gè shí sì wǔ suì de, shì gè shì ér, jué wú kě yí le. zhè yī gè jué sè shì nà yī jiā zhái juàn? zěn de rú xǔ nián qīng, zhǐ dài yī bì lái miào ne? ruò shuō shì xiǎo hù rén jiā, nà fú shì tài dù, wàn fēn bù xiàng. hāi! shì cǐ tiān shàng shén xiān, rén jiān jué sè, cǐ dì qīng lóu jué wú cǐ děng yóu wù, zhè yě bù yòng shuō fǒu rú guǒ yǒu zhè yàng yī gè rén, wú lùn dān màn yún, jiù shì qiū hén pà yě gǎn bù shàng! zhǐ shì rén jiā zhái juàn, wú xīn xiè hòu, xiāo shòu tā huì yǎn pín pín chuí pàn, yǐ suàn shì wǒ hé shēng cǐ shēng yàn fú, yǐ hòu hái yào zěn yàng ne! zhè yàng yī xiǎng, dùn shí bǎ xiān qián sī mù xīn cháng, rú zhuó xiàng bīng hú, bù liú zhā zǐ, dào yě shuǎng rán. liú lǎn yī huí, jué dé kǒu kě, huǎn bù chū lái. yī gè lǎo dào shì sòng shàng yī zhōng chá, què hē bù dé. qiáo zhe biǎo yǐ yǒu sān diǎn duō zhōng le, gǎn zhe chū mén, chuī guò qīng píng, kuà shàng mǎ, bǎ biān yī shāo, nà mǎ rú fēi de chí guī dà yíng qù le.
一路上出神渺慮，細細追摹，不知不覺已走到後面閣上第三層扶梯了。且喜並無一人窺見心事，也就步上扶梯，靠着危欄，想道：「那一個十四五歲的，是個侍兒，決無可疑了。這一個絕色是那一家宅眷？怎的如許年輕，只帶一婢來廟呢？若說是小戶人家，那服飾態度，萬分不像。咳！似此天上神仙，人間絕色，此地青樓決無此等尤物，這也不用說；否如果有這樣一個人，無論丹-、曼雲，就是秋痕怕也趕不上！只是人家宅眷，無心邂逅，消受他慧眼頻頻垂盼，已算是我荷生此生艷福，以後還要怎樣呢！」這樣一想，頓時把先前思暮心腸，如濯向冰壺，不留渣滓，倒也爽然。流覽一回，覺得口渴，緩步出來。一個老道士送上一鍾茶，卻喝不得。瞧着表已有三點多鐘了，趕着出門，吹過青萍，跨上馬，把鞭一捎，那馬如飛的馳歸大營去了。

kàn guān, nǐ dào hé shēng suǒ yù de jué sè, jiū jìng shì shuí? yuán lái jiù shì dù cǎi qiū. cǎi qiū zì nà rì jué jì chū mén, cì zǎo biàn hé tā mā zé le rì qī, dài zhe lǎo mā yā huán huǒ bàn shàng lù àn zhàn dào le tài yuán, jiù yù zài cài shì jiē yú yuán. zhè yuán suī bù shèn dà, què yě yǒu xiē shù mù chí xiǎng, shù shí jiān suì fáng mì shì. běn shì jù jiā bié yè, hòu lái zhōng luò, cǐ yuán yòu bù zhuǎn shòu yú rén, guān bì shù nián, wū yǔ jiàn jiàn tā huài. cǎi qiū qù qiū yǐ èr qiān jīn mǎi zhī, lüè jiā xiū qì, biàn yě yōu yǎ yì cháng. zhǐ shì tā niáng jiǎ shì, yīn tú cì gǎn mào, chéng le zhòng zhèng, rì zhòng yī rì. cǎi qiū zhòu yè fú shì, zhuǎn bǎ lái fǎng zhī kè, gài xíng xiè jué. cǐ shí yǐ bàn gè duō yuè le, jiàn tā mā bìng shì yǒu zēng wú jiǎn, yīn cǐ tè lái lǚ xiān gé qiú qiān xǔ yuàn, bù xiǎng yù jiàn hé shēng.
看官，你道荷生所遇的絕色，究竟是誰？原來就是杜采秋。采秋自那日決計出門，次早便和他媽擇了日期，帶着老嬤、丫鬟、夥伴上路．按站到了太原，就寓在菜市街愉園。這園雖不甚大，卻也有些樹木池享，數十間邃房密室。本是巨家別業，後來中落，此園又不轉售於人，關閉數年，屋宇漸漸塌壞。采秋去秋以二千金買之，略加修葺，便也幽雅異常。只是他娘賈氏，因途次感冒，成了重症，日重一日。采秋晝夜伏侍，轉把來訪之客，概行謝絕。此時已半個多月了，見他媽病勢有增無減，因此特來呂仙閣求籤許願，不想遇見荷生。

qí shí cǎi qiū yì zhōng yǒu hé shēng, què bù céng jiàn guò zhè gè rén hé shēng mù zhōng yǒu cǎi qiū, yòu bù céng wén yǒu zhè gè rén. rán hé shēng kàn bu chū cǎi qiū shì gè jì nǚ, cǎi qiū què kàn de chū xíng shēng shì gè míng liú, yí lù xiǎng dào: zhè rén fēng shén chéng chè, gù pàn bù fán, dìng shì gè nán biān chū sè rén wù. yīn yòu xiǎng dào: cǐ rén huò qiě jiù shì zǐ cāng shuō de hán hé shēng, nà miào mén wài liǔ yīn shuān yī pǐ mǎ, xì qīng hǎi cōng, bú shì dà yíng, nà lǐ yǒu cǐ hǎo mǎ? zhèng zài chū shén, chē yǐ dào jiā. xiǎng tā mā bìng shì wēi dǔ, lǚ xiān gé de qiān yòu bù shèn hǎo, yě bǎ lù shàng suǒ yǒu xiǎng tóu, yī qí liào kāi le. zhè qiě àn xià.
其實采秋意中有荷生，卻不曾見過這個人；荷生目中有采秋，又不曾聞有這個人。然荷生看不出采秋是個妓女，采秋卻看得出行生是個名流，一路想道：「這人丰神澄澈，顧盼不凡，定是個南邊出色人物。」因又想道：「此人或且就是紫滄說的韓荷生，那廟門外柳蔭拴一匹馬，系青海驄，不是大營，那裡有此好馬？」正在出神，車已到家。想他媽病勢危篤，呂仙閣的簽又不甚好，也把路上所有想頭，一齊撂開了。這且按下。

què shuō chī zhū yóu chāng liáng yì qǐ chéng, shí jiǔ rì wǔ hòu yǐ dào xī ān, suí biàn xiè zhuāng lǚ diàn, jiù gù dìng zhǎng chē. yīn hé nán tǔ fěi chū méi wú cháng, yǔ chē fū yuē dìng, qǔ dào shān xī, sì shí bā rì dào jīng. yī miàn fēn fù gēn rén jiǎn diǎn xíng lǐ, yī miàn xiě le jǐ fēng chuān xìn, jiāo gěi guǎng hàn jiā dīng huí qù xiāo chà.
卻說痴珠由菖涼驛起程，十九日午後已到西安，隨便卸裝旅店，就雇定長車。因河南土匪出沒無常，與車夫約定，取道山西，四十八日到京。一面吩咐跟人檢點行李，一面寫了幾封川信，交給廣漢家丁回去銷差。

cǐ shí yǐ shì huáng hūn, chī zhū yě bù huàn yī fú, zuò chē xiàng hóng bù jiē wáng shù yù jiā lái, bù xiǎng shù yù fū fù shuāng shuāng de wài jiā qù le. chī zhū zhǐ de bǎ tā jiā lǐ zuò yī jiǎn tiě, bìng shī èr shǒu liú bié, chàng rán ér fǎn. shī yún:
此時已是黃昏，痴珠也不換衣服，坐車向紅布街王漱玉家來，不想漱玉夫婦雙雙的外家去了。痴珠只得把他家裡作一柬帖，並詩二首留別，悵然而返。詩云：

sà nián jù sàn zǒng guān qíng, xiāo jǐn lí hún shì cǐ xíng.
卅年聚散總關情，銷盡離魂是此行。

qù rì kǔ duō lái rì shǎo, chūn fēng qī jué zi guī shēng.
去日苦多來日少，春風淒絕子規聲。

kè náng yóu shì qù nián pín, hú hǎi fú chén shèng yī shēn.
客囊猶似去年貧，湖海浮沉剩一身。

dōng gé hé shí zhòng huà jiù? kě lián cháng duàn zài lái rén!
東閣何時重話舊？可憐腸斷再來人！

nà wáng jiā guǎn shì jiā rén liú fú, wèi zhe chī zhū shì shù yù jí ài jìng de péng yǒu, sān gēng tiān zì jǐ pǎo lái qǐng ān, sòng guò jiǔ lái, zài sān wǎn liú. chī zhū gū qiě dá yīng, qí shí tiān yī liàng, biàn zhuāng chē shàng lù qù le.
那王家管事家人劉福，為着痴珠是漱玉極愛敬的朋友，三更天自己跑來請安，送過酒萊，再三挽留。痴珠姑且答應，其實天一亮，便裝車上路去了。

chī zhū zì yòu běn xì jiāo yǎng, ruò guàn zài dì, wén zhāng fēng cǎi, qīng dòng yī shí. jiān zhī nèi guó wú yōu, jǐn lái cháng yǒu, yǐ cǐ qīng qiú féi mǎ, mù chǔ cháo qín, míng sù qīng xīn, měi rén jiě pèi. shí nián yǐ hòu, mù jī shí jiān, cháng huí lí wěi, bīn péng líng luò, qí jiù xiāo chén. cǐ fān jīng nián bá shè, nèi jiǒng yú shàn jiā zhī wú shù, wài qióng yú shòu shì zhī bù yí. nán wàng cāng huáng, lián tiān fēng huǒ xī xíng zhí zhú, zā dì jīng zhēn. pī yuè zǎn chéng, yè chí qū zhī yǐ cuì wàng yún zhì qǐ, fāng qǐ chù zhī bù tuì. yōu néng shāng rén, láo yǐ zhì jí. èr shí yī yè gǎn dào tóng guān, biàn shén sī lǎn dài, bù sī yǐn shí. cì rì wǔ gēng qǐ lái, jué dé tóu yūn yǎn huā, kǒu zhōng gān zào, hǎo bù nán shòu. miǎn qiáng zhēng zhā, chū guān liú hé. xiǎo fēng pū miàn, dǒu rán sì zhī fā dǒu, yá guān zhàn dé kē kē de xiǎng, jiào tū tóu jiāng liǎng chuáng mián bèi yā zài shēn shàng, quán rán méi yòng. zhí dào hán yáng zhèn dǎ jiān, fú xià jiàn qū, chuī xià shā yào, lüè jué ān jìng.
痴珠自幼本系嬌養，弱冠在第，文章丰采，傾動一時。兼之內國無憂，僅來常有，以此輕裘肥馬，暮楚朝秦，名宿傾心，美人解佩。十年以後，目擊時艱，腸回嫠緯，賓朋零落，耆舊銷沉。此番經年跋涉，內窘於贍家之無術，外窮於售世之不宜。南望倉皇，連天烽火；西行躑躅，匝地荊榛。披月趲程，業馳驅之已瘁；望雲陟屺，方啟處之不退。憂能傷人，勞以致疾。二十一夜趕到潼關，便神思懶怠，不思飲食。次日五更起來，覺得頭暈眼花，口中乾燥，好不難受。勉強掙扎，出關流河。曉風撲面，陡然四支發抖，牙關戰得磕磕的響，叫禿頭將兩床棉被壓在身上，全然沒用。直到韓陽鎮打尖，服下建曲，吹下痧藥，略覺安靜。

shì wǎn dào le pú guān, xiǎng yù qiú yī, yīn yì qǐ yī gè gù jiù lái. cǐ rén xìng qián míng tóng xiù, zì zi shǒu, běn nán biān rén, shàn yī, suí huàn cǐ dì, bàn qǐ yán wù, zì hào yù fēng. chī zhū lìng rén chí jiǎn xiāng yāo, hòu zhì sān gēng bú dào, chī zhū zhǐ de fù zhī yī xiào. shuì zhì wǔ gēng, tóu mù bǐ rì jiān qīng shuǎng, ér liǎng jiǎo suān tòng, bù kě qū shēn. cǐ běn chī zhū jiù jí, jìn lái hǎo le, cǐ shí chóng yòu dà fā. yí lù dào nán wèi tū tóu fú shàng fú xià, yòu yào shōu tái pù gài, yòu yào liào lǐ yǐn shí, yòu yào guǎn lǐ yín qián, rì yè xīn qín, jí qí láo cuì. chī zhū wěi shí guò yì bù qù. xíng zhì huò zhōu, zhí yǒu tóng xiāng zuǒ ǒu fáng xiào lián, zhǎng jiào cǐ dì, dài mì yī pū, míng huàn mù shēng, shāo fēn tū tóu xīn kǔ. xiào lián yīn lì quàn chī zhū jiù yī tài yuán, qiě jiāng tā de jiā xìn qǔ chū gěi chī zhū qiáo, shuō shì èr yuè hòu zéi shì jiàn píng, gù xiāng shí shì, kě yǐ wú yōu. chī zhū jué dé lüè lüè fàng xīn, shù rì zhī jiān jiù yě dào le tài yuán.
是晚到了蒲關，想欲求醫，因憶起一個故舊來。此人姓錢名同秀，字子守，本南邊人，善醫，隨宦此地，辦起鹽務，字號「裕豐」。痴珠令人持柬相邀，候至三更不到，痴珠只得付之一笑。睡至五更，頭目比日間清爽，而兩腳酸痛，不可屈伸。此本痴珠舊疾，近來好了，此時重又大發。一路倒難為禿頭扶上扶下，又要收抬鋪蓋，又要料理飲食，又要管理銀錢，日夜辛勤，極其勞瘁。痴珠委實過意不去。行至霍州，值有同鄉左藕肪孝廉，掌教此地，代覓一仆，名喚穆升，稍分禿頭辛苦。孝廉因力勸痴珠就醫太原，且將他的家信取出給痴珠瞧，說是二月後賊勢漸平，故鄉時事，可以無憂。痴珠覺得略略放心，數日之間就也到了太原。

xiān shì zài lǚ diàn zhù le yī rì, cáo zá bù kān. suì zū le fén dī shàng fén shén miào xī yuàn yī suǒ kè fáng yǎng bìng. dāng xià shōu shí xíng lǐ, zuò chē dào le yù suǒ, dào yě qián qián jìng jìng yī suǒ fáng wū. shàng fáng sì jiān wū zi, zhōng jiān shì kè tīng, dōng wū liǎng jiān shì wò shì, xī wū shì xià rén de zhù wū. yuàn zhōng yǒu liǎng zhū dà huái shù zhē zhù le, bù jiàn tiān rì. hòu miàn yě shì gè dà yuàn zi, què shì cǎo shēn yī chǐ. dōng biān shì cháo xī xiǎo lóu yī zuò, lóu xià zuǒ biān wū fàng kǒu guān běn, què shì kōng de, chī zhū yě bù lǐ lùn. yòu biān shì chú fáng. xī biān shì qiáng, qiáng shàng yǒu zhòng mén. tōng zhe qiū huá táng láng wǔ.
先是在旅店住了一日，嘈雜不堪。遂租了汾堤上汾神廟西院一所客房養病。當下收拾行李，坐車到了寓所，倒也乾乾淨淨一所房屋。上房四間屋子，中間是客廳，東屋兩間是臥室，西屋是下人的住屋。院中有兩株大槐樹遮住了，不見天日。後面也是個大院子，卻是草深一尺。東邊是朝西小樓一座，樓下左邊屋放口棺本，卻是空的，痴珠也不理論。右邊是廚房。西邊是牆，牆上有重門。通着秋華堂廊廡。

tū tóu mù shēng gǎn zhe jiāng pù gài qǔ chū, zhèng zài dǎ zhǎn, zhǐ jiàn yī gè hé shàng huān tiān xǐ dì yuǎn yuǎn de jiào jiāng guò lái dào: wǒ dào shì nà yī wèi wéi lǎo yé, què yuán lái jiù shì chī zhū lǎo yé! chī zhū guǎi zhe jiǎo xiàng qián yī kàn, yě huān xǐ dào: xīn yìn, nǐ rú hé zài zhè lǐ? kàn guān, zhè xīn yìn hé shàng rǔ dào shì shuí? yuán lái jiù shì fén shén miào zhù chí. tā běn xì xī hú jìng cí sì zhī kè, gōng shī shū, xiàng nián chī zhū jiù pìn lín ān, yǔ xīn yìn wèi fāng wài jiāo, wǎng lái qīn mì. hòu lái chī zhū jiě guǎn, xīn yìn yǐ xīn jí fā yuàn cháo shān, háng nán hǎi, shè é méi, qián nián dǐng lǐ wǔ tái hòu, jiāng biàn dào rù dōu, guān shēn yán zhǔ fén shén cí. chī zhū cǐ lái, dé féng xīn yìn, yě suàn yì xiǎng bú dào zhī shì.
禿頭、穆升趕着將鋪蓋取出，正在打展，只見一個和尚歡天喜地遠遠的叫將過來道：「我道是那一位韋老爺，卻原來就是痴珠老爺！」痴珠拐着腳向前一看，也歡喜道：「心印，你如何在這裡？」看官，這心印和尚汝道是誰？原來就是汾神廟住持。他本系西湖淨慈寺知客，工詩書，向年痴珠就聘臨安，與心印為方外交，往來親密。後來痴珠解館，心印以心疾發願朝山，航南海，涉峨眉，前年頂禮五台後，將便道入都，官紳延主汾神祠。痴珠此來，得逢心印，也算意想不到之事。

dāng xià bǐ cǐ shī lǐ, lüè xù bié hòu zōng jī. xīn yìn jiàn chī zhū chū bān jìn lái, yī qiè wèi zēng ān zhì, qiě xíng lǐ yì jí xiāo tiáo, biàn xiàng mù shēng dào: zhè biān quē shén me jiā huǒ, jí guǎn xiàng dāng jiā qǔ qù. yī miàn shuō, yī miàn qǐ lái xié chī zhū de shǒu dào: lǎo sēng chān nǐ dào fāng zhàng tǎng tǎng ba, ràng tā men shōu shí tuǒ tiē, nǐ zài guò lái. chī zhū yě zì qíng yuàn. xīn yìn hé tū tóu yí lù zhào yīng, chī zhū pán shān de lái dào fāng zhàng, biàn tǎng zài xīn yìn chuáng shàng, yǔ xīn yìn chàng tán shí yú nián fēn shǒu de shì. yīn shuō dào: zì hèn huá shèng shí, bù zǎo zì dìng, zhì yú zhōng nián, jiā pín shēn jiàn, yǎng bìng wèi jū, jīng shén bù chǐ, nà néng bù bìng rén gāo máng ne! xīn yìn wèi dào: bǎi nián lǎo shù zhōng qín sè, yī zhì jiù shuǐ cáng jiāo lóng. rén shēng jì yù hé cháng, ǒu zhān qīng yàng, pà shén me lī. chī zhū dào: gōng míng fù guì, mìng yě! zhǐ shàng yǒu lǎo mǔ, xià yǒu ruò dì, jì cǐ shí jiān, zhì shēng jì zhuō, zhè xīn zěn fàng de xià. xīn yìn dào: zhè yě zhǐ de suí yuán. suì quàn chī zhū chī le liǎng wǎn xī fàn. fàn hòu shuì le yī jué, liǎng jiǎo téng tòng yǐ lüè sōng dòng. dào le èr gēng, dà jiā chān fú guò lái, wǎn xī wú huà.
當下彼此施禮，略敘別後蹤跡。心印見痴珠初搬進來，一切未曾安置，且行李亦極蕭條，便向穆升道：「這邊缺什麼傢伙，即管向當家取去。」一面說，一面起來攜痴珠的手道：「老僧攙你到方丈躺躺吧，讓他們收拾妥帖，你再過來。」痴珠也自情願。心印和禿頭一路照應，痴珠蹣跚的來到方丈，便躺在心印床上，與心印暢談十餘年分手的事。因說道：「自恨華盛時，不早自定，至於中年，家貧身賤，養病畏疽，精神不齒，那能不病人膏盲呢！」心印慰道：「百年老樹中琴瑟，一觶舊水藏蛟龍。人生際遇何常，偶沾清恙，怕什麼哩。」痴珠道：「功名富貴，命也！只上有老母，下有弱弟，際此時艱，治生計拙，這心怎放得下。」心印道：「這也只得隨緣。」遂勸痴珠吃了兩碗稀飯。飯後睡了一覺，兩腳疼痛已略鬆動。到了二更，大家攙扶過來，晚夕無話。

cì rì wǔ yuè chū yī, chī zhū huàn guò yī mào, mù shēng fú zhe, xiǎng dào guān yīn gé shāo xiāng. gāng zhuǎn guò, zhǐ jiàn yī zhèn pú fù yā huán, pěng zhe yī qīng nián shào fù jìn lái, chī zhū zhǐ de zhàn zhù. nà shǎo fù què yě tíng bù, jiāng chī zhū dǎ lüè yī huí, xiàng yī pú fù shuō le jǐ jù huà, jìng zì shàng tú qù le. zhè pú fù biàn zǒu dào chī zhū gēn qián, wèn dào: lǎo yé kě xìng wéi? guān zhāng kě shì yù zì páng me? chī zhū chén yín wèi dá. mù shēng shuō dào: xìng míng què shì, nǐ zěn de wèn lī? pú fù dào: shì wǒ men tài tài zé wèn ne. biàn rú fēi de shàng gé huí huà. chī zhū xiǎng dào: zhè shǎo fù miàn shú de hěn, yī shí jì bù qǐ le. tā lái wèn wǒ, zì rán shì rèn dé wǒ ne.
次日五月初一，痴珠換過衣帽，穆升扶着，想到觀音閣燒香。剛轉過，只見一陣僕婦丫鬟，捧着一青年少婦進來，痴珠只得站住。那少婦卻也停步，將痴珠打掠一回，向一僕婦說了幾句話，徑自上圖去了。這僕婦便走到痴珠跟前，問道：「老爺可姓韋？官章可是玉字旁麼？」痴珠沉吟未答。穆升說道：「姓名卻是，你怎的問哩？」僕婦道：「是我們太太則問呢。」便如飛的上閣回話。痴珠想道：「這少婦面熟得很，一時記不起了。他來問我，自然是認得我呢。」

kàn guān, rǔ dào zhè shǎo fù yòu shì shuí ne? yuán lái jiù shì pú guān yóu zǒng bīng zhǎng líng zì hè xiān zhī mèi dà yíng lǐ fù jiāng qiáo sōng zì sù rú de fū rén. shí wǔ nián qián, yóu hè xiān zhī fù guān míng bǐng xūn, tí dū dōng yuè shuǐ shī, chī zhū bǐ shí céng jiù qí xī xí zhī pìn. tā xiōng mèi liǎng gè, yī cái shí liù suì, yī cái shí sān suì, shī dì zhī jiān, jí qí xiāng de. wèi jí yī nián, yóu tí dū diào rèn guǎng dōng. chī zhū zhōng hòu, yòu nán běi bēn chí, yě xiǎo dé hè xiān zhōng le wǔ jìn tǔ, què bù zhī dào jiù zài jiāng nán suí biāo, shù nián zhī jiān, yǐ jiāng nán jūn gōng jì zhì zǒng bīng, qiě bù xiǎo dé jí zài pú guān. rú jīn rèn qǐ lái, què dé liǎng wèi dì zǐ. chī zhū zài bīng zhōu yǎng bìng, yǒu zhè duō jiù rén, yě bù jì mò le. zhèng shì:
看官，汝道這少婦又是誰呢？原來就是蒲關游總兵長齡字鶴仙之妹、大營李副將喬松字謖如的夫人。十五年前，游鶴仙之父官名炳勛，提督東越水師，痴珠彼時曾就其西席之聘。他兄妹兩個，一才十六歲，一才十三歲，師弟之間，極其相得。未及一年，游提督調任廣東。痴珠中後，又南北奔馳，也曉得鶴仙中了武進土，卻不知道就在江南隨標，數年之間，以江南軍功記至總兵，且不曉得即在蒲關。如今認起來，卻得兩位弟子。痴珠在并州養病，有這多舊人，也不寂寞了。正是：

xiāng féng bù xiāng shí, jiāo bì shī dāng qián.
相逢不相識，交臂失當前。

xiāng shí hū xiāng féng, xiāng féng qǐ ǒu rán.
相識忽相逢，相逢豈偶然。

yù zhī hòu shì rú hé, qiě tīng xià huí fēn jiě.
欲知後事如何，且聽下回分解。