strong duǎn yī pǐ mǎ suì mù cóng jūn　 huǒ shù yín huā yuán xiāo zòu kǎi strong
短衣匹馬歲暮從軍　火樹銀花元宵奏凱

huà shuō tài yuán běn gǔ jì zhōu zhī dì, dōng lián yàn yù, xī jiè dà hé, běi yǒu níng wǔ piān tóu yàn mén zhū guān, zuò zhì chēng xióng, yì rán wèi shén jīng yòu wèi. nì wō lián nián yóu hǎi dào róu lìn gè shěng, běi tiān jīn dēng lái, nán zé yóu níng bō zī rǎo zhè jiāng, yóu guā zhōu zī rǎo sān jiāng. fù yuán jīn rén cè lì wěi qí gù shì, fēng le yuè xī jù kòu yuán shòu quán, qiè jù jīn líng. yú shì huái hǎi zhī jiān, dà hé nán běi yǐ jí liǎng hú, tǔ fěi fēng qǐ, nì wō suì dé yǐ héng xíng wú jì. cháo tíng fù é rì kuī, jūn chǔ rì fēn, quán kào xī chuí wán shàn zhī qū zhuǎn shū zhī yīng. shān yòu yóu jī jiāng píng bì, xī běi gāo yú. shì nián chūn jiān, yù zhōu jié dù wǔ gōng bù xià guān jūn, dié huò shèng zhàng, guò wō shì jù, gōu yǐn hé dōng tǔ fěi, cuàn rén píng yáng, jì yù jié lián guān wài huí fān gè bù, yóu cǎo dì qián rén yàn yún. xìng míng jīng lüè běi lái, shì zú yòng mìng, jiàn cì pū miè. shì yǐ zhù jié bīng zhōu chéng zhōng, xiāng jī jiǎo miè. hán hé shēng jiù pìn dào jūn, mó dùn cǎo xí, chí chóu gāo chàng, cǐ qí yú shì. shǐ ér jì zhōu sù qīng, jì ér xié tóng yù zhōu wǔ jié dù guān jūn, kè qī jiǎo zéi, dé yǐ zhuān chóu gè dào jūn xiǎng. cǐ jiē hán hé shēng yī lì zàn chéng, jīng lüè suǒ yǐ shí fēn qì zhòng.
話說太原本古冀州之地，東連燕、豫，西界大河，北有寧武、偏頭、雁門諸關，坐制稱雄，屹然為神京右衛。逆倭連年由海道蹂躪各省，北天津、登、萊，南則由寧波滋擾浙江，由瓜州滋擾三江。復援金人冊立偽齊故事，封了粵西巨寇員壽泉，竊踞金陵。於是淮海之間，大河南北以及兩湖，土匪蜂起，逆倭遂得以橫行無忌。朝廷賦額日虧，軍儲日紛，全靠西陲完善之區轉輸支應。山右尤畿疆屏蔽，西北膏腴。是年春間，豫州節度武公部下官軍，迭獲勝仗，過倭勢巨，勾引河東土匪，竄人平陽，計欲結連關外回番各部，由草地潛人燕、雲。幸明經略北來，士卒用命，漸次撲滅。是以駐節并州城中，相機剿滅。韓荷生就聘到軍，磨盾草檄，持籌高唱，此其餘事。始而冀州肅清，繼而協同豫州武節度官軍，剋期剿賊，得以專籌各道軍餉。此皆韓荷生一力贊成，經略所以十分器重。

hū hū zhī jiān, zǎo shì shí èr yuè le. yī rì, tàn mǎ bào chēng: kǒu wài huí mín jù zhòng shù shí wàn, shāi jiǔ shà xuè, jiāng yóu guān wài zhí pū xuān huà jǐn zhōu děng chù. jīng lüè jí qǐng hé shēng jì yì, hé shēng xiào dào: cǐ yáo yán yě. zì gǔ chū sài bì zài chūn xià, mù xià qióng dōng, màn shān jī xuě, wú lùn huí mín bú shì gāng jīn tiě lē, shì xiǎng cǎo kū shuǐ hé, rén mǎ rú hé zǒu dé qù ne? dàn biān jìng jìn shāo níng jìng, yǒu cǐ yáo yán, yì bù kě bù zǎo wèi fáng bèi. yǐ yú jiàn liào zhī, dà yuē huí mín jiāng kuāng wǒ zhāng huáng běi gù, chéng xū dù hé lǔ lüè, gù zào cǐ yáo yán, jiào wǒ gù bǐ shī cǐ. wèi jīn zhī jì, dāng xiān wěi yú yuán qián wǎng tóng guān, tàn zhēn dòng jìng, gèng chuán xí yōng zhōu jié dù, zǎo wèi bǔ zhì. pú guān yī dài, yì bù kě bù àn àn jiè yán. lǎo jīng lüè gāo jiàn yǐ wèi hé rú?
忽忽之間，早是十二月了。一日，探馬報稱：「口外回民聚眾數十萬，釃酒歃血，將由關外直撲宣化、錦州等處。」經略急請荷生計議，荷生笑道：「此謠言也。自古出塞必在春夏，目下窮冬，漫山積雪，毋論回民不是鋼筋鐵肋，試想草枯水涸，人馬如何走得去呢？但邊境近稍寧靜，有此謠言，亦不可不早為防備。以愚見料之，大約回民將誆我張皇北顧，乘虛渡河擄掠，故造此謠言，教我顧彼失此。為今之計，當先委於員前往潼關，探偵動靜，更傳檄雍州節度，早為捕治。蒲關一帶，亦不可不暗暗戒嚴。老經略高見以為何如？」

jīng lüè xǐ dào: xiān shēng cǐ lùn, dòng chè fěi tú fèi fǔ. huà yóu wèi bì, zhǐ jiàn mén shàng chuán gǔ, dì jìn pú guān zǒng bīng shāo jiǎo wén shū yī jiǎo, jīng lüè máng xié hé shēng yī tóng bèi lǎn, dào:
經略喜道：「先生此論，洞徹匪徒肺腑。」話猶未畢，只見門上傳鼓，遞進蒲關總兵燒角文書一角，經略忙偕荷生一同被覽，道：

zhèn shǒu pú guān zǒng bīng yóu zhǎng líng, jǐn bǐng jié shuài dà rén gé xià. jìng bǐng zhě: shí èr yuè shí qī rì
鎮守蒲關總兵游長齡，謹稟節帥大人閣下。敬稟者：十二月十七日

wǔ kè, jù huáng hé dù kǒu xún jiǎn yuán shì guī bǐng chēng, tàn dé shí liù rì yè sān gēng, tóng guān chéng zhōng shī
午刻，據黃河渡口巡檢原士規稟稱，「探得十六日夜三更，潼關城中失

huǒ, guān mén dà kāi, huí mín wàn yú rén, gǔ zào ér rén. yī chéng wén wǔ, jù bèi shā hài. shēng yán jù zhòng
火，關門大開，回民萬餘人，鼓譟而人。一城文武，俱被殺害。聲言聚眾

sān shí wàn rén, jiāng xíng běi dù. bēi zhèn jí kè chū wǎng hé gàn chá kàn, jiàn zéi bīng zhàng fáng bù mǎn xī
三十萬人，將行北渡」。卑鎮即刻出往河干察看，見賊兵帳房布滿西

àn. xiàn pú guān shǒu bīng zì cái chè hòu, zhǐ yǒu bā bǎi yú míng. shēn kǒng bīng lì dān báo, bù zú fáng yù.
岸。現蒲關守兵自裁撤後，只有八百餘名。深恐兵力單薄，不足防禦。

xìng gè xiāng jù yǒu tuán yǒng, lì è hé àn. wéi lǜ fēng yōng ér zhì, zhòng guǎ bù dí. zhuān cǐ fēi bǐng.
幸各鄉俱有團勇，力扼河岸。惟慮蜂擁而至，眾寡不敵。專此飛稟。

kàn bì, biàn xiàng hé shēng dào: guǒ bù chū xiān shēng suǒ liào. dàn shì yǐ zhì cǐ, rú hé shì hǎo?
看畢，便向荷生道：「果不出先生所料。但事已至此，如何是好？」

hé shēng kǎi rán dào: cǐ děng wū hé zhī zhòng, dà rén dāng yǐ xiān shēng duó zhī, biàn lìng jiě sàn, wàn bù kě piàn kè chí yán. jīn rì yǐ sì xià duō zhōng le, dà rén qǐ mǎ, wàn bù jí shì. qǐ fā lìng jiàn, diào yán cān jiāng lín yóu jī gè dài zuǒ yòu yì bīng yī qiān míng, lián yè chū chéng zhù zā, wǔ gēng jiān chéng zǎn xíng, xiàn wǔ rì dào pú. dà rén yú míng rì wèi kè, tǒng lǐng dà bīng, chū chéng shí lǐ zhù zā, èr shí èr rì zhǎng xíng. mǒu yuàn suí biān dèng, gōng dà rén zhǐ huī. jīng lüè chí yí dào: jiù bīng rú jiù huǒ, yīn dāng yǐ sù wèi miào. dàn jīn rì jí xíng diào bīng, kǒng shì yǒu bù jí, nài hé? hé shēng dào: zuǒ yòu yì bīng jí zài běn yíng, jūn zhuāng yuán wú bù bèi, zhe jīn yè zhù zā chéng wài, zhèng wèi bīng dīng yī qiè hóu liáng qì xiè jì ěr. zéi yí lù bì yǒu ěr mù, ruò zhī dà bīng jí dào, zì rán xīn shēng wèi jǔ. jù bào jù zhòng sān shí wàn rén, cǐ zì jiǎo zéi xū zhāng shēng shì, rán shù wàn rén shì bì yǒu de. cǐ shù wàn rén wèi bì jiē wú fù mǔ xiōng dì qī zǐ tián chǎn, dà bàn wèi zéi bī xié chū lái. mǒu qǐng wèi mì xíng xiǎo shì, lìng qí zì xiāng lí yì. qiě píng rì guān jūn jiù dào, chóu zhí bàn zhuāng, rì yán yī rì, jiù bīng jǐ yǒu chí zhì bàn gè yuè shàng wèi chū chéng zhě. dà rén cháo wén jǐng, mù chū bīng, shǔ bèi wén fēng, dìng dāng dǎn luò. kàn mǒu zhàng jiàn wèi dà rén shā zéi lī. jīng lüè dào: xiān shēng jì huà zhōu dào, jí qǐng xiān shēng tóng háng, suǒ yǒu jī yí, xī píng xiān shēng diào dù. shuō bì, biàn chuán zhōng jūn pěng guò lìng jiàn, jiào suí hé shēng dào zhàng qián shī lìng.
荷生慨然道：「此等烏合之眾，大人當以先聲奪之，便令解散，萬不可片刻遲延。今日已四下多鍾了，大人起馬，萬不及事。乞發令箭，調顏參將、林游擊各帶左右翼兵一千名，連夜出城駐紮，五更兼程趲行，限五日到蒲。大人於明日未刻，統領大兵，出城十里駐紮，二十二日長行。某願隨鞭鐙，供大人指揮。」經略遲疑道：「救兵如救火，因當以速為妙。但今日即行調兵，恐勢有不及，奈何？」荷生道：「左右翼兵即在本營，軍裝原無不備，着今夜駐紮城外，正為兵丁一切餱糧器械計耳。賊一路必有耳目，若知大兵即到，自然心生畏沮。據報『聚眾三十萬人』，此自狡賊虛張聲勢，然數萬人是必有的。此數萬人未必皆無父母兄弟妻子田產，大半為賊逼脅出來。某請為密行曉示，令其自相離異。且平日官軍就道，籌值辦裝，日延一日，救兵幾有遲至半個月尚未出城者。大人朝聞警，暮出兵，鼠輩聞風，定當膽落。看某仗劍為大人殺賊哩。」經略道：「先生計畫周到，即請先生同行，所有機宜，悉憑先生調度。」說畢，便傳中軍捧過令箭，教隨荷生到帳前施令。

guǒ rán shì quán zài shǒu, wēi xìn jí rén, èr shí rì yī zǎo, yán lín èr jiāng zǎo yǐ dài bīng xiàng pú zhōu jìn xíng qù le. dì èr rì, jīng lüè yì xié hé shēng chū chéng, jiāng yī qiè chóu xiǎng shì yí, tǒng jiāo jié dù cáo gōng. hé shēng yòu jiāng píng rì xiān cuī nà yī chù, xiān jiě nà yī chù, mǒu chù yòng mǒu rén, mǒu rén shú mǒu shì, kāi míng jié lüè, sòng gěi cáo gōng. cáo gōng jiē bàn, zì bù fèi shǒu, yě zhe shí qīn fú hé shēng cái gàn. zhè qiě àn xià.
果然事權在手，威信及人，二十日一早，顏、林二將早已帶兵向蒲州進行去了。第二日，經略亦偕荷生出城，將一切籌餉事宜，統交節度曹公。荷生又將平日先催那一處，先解那一處，某處用某人，某人熟某事，開明節略，送給曹公。曹公接辦，自不費手，也着實欽服荷生材幹。這且按下。

qiě shuō yán lín èr jiāng, xiǎo yè qǐ xíng, dào de zhōng tú, hū fèng lìng jiàn yī zhī, jǐn náng yī gè, nèi gù fēng mì zhá. èr rén máng chāi kāi tóng kàn, dào:
且說顏、林二將，曉夜起行，到得中途，忽奉令箭一枝，錦囊一個，內固封密札。二人忙拆開同看，道：

qǐng tàn dé hé nán tǔ fěi ā dà láng děng, yīn tóng guān shī shǒu, shì fù fēng qǐ, gōng xiàn shǎn zhōu. liǎng
頃探得河南土匪阿大郎等，因潼關失守，勢復蜂起，攻陷陝州。兩

jiāng jūn suǒ dài zuǒ yòu yì bīng, yóu xiǎo lù xīng chí, chāo zhì shǎn zhōu, yī gǔ jiān chú, wú liú yī rén. zài yú
將軍所帶左右翼兵，由小路星馳，抄至陝州，一鼓殲除，無留一人。再於

xiá shí guān zuǒ yòu shù lín zhōng, liú bīng èr bǎi míng, bù shí xún shào, duō shè zú qí, yǐ wèi yí bīng. dìng yú
硤石關左右樹林中，留兵二百名，不時巡哨，多設族旗，以為疑兵。定於

zhēng yuè shí wǔ rì èr gēng hòu zhì tóng guān, kàn chéng zhōng huǒ qǐ jiē yīng, bù dé yǒu wéi!
正月十五日二更後至潼關，看城中火起接應，不得有違！

kàn bì, jí zhào mì zhá cuī bīng qián jìn qù le.
看畢，急照密札催兵前進去了。

kàn guān, nǐ dào yán lín èr jiāng, shì hé děng yàng rén? yán cān jiāng míng chāo, xì wǔ jìn shì chū shēn lín yóu jī míng yǒng, xì yíng wǔ chū shēn. yán shàn shǐ dān dāo, lín shàn shǐ huà jǐ, jù yǒu wàn fū bù dāng zhī yǒng. qiě liǎng rén gè yǒu yī yàng jué jì: yán cān jiāng néng yú bǎi bù zhī wài shù lín zhōng shù guò dì jǐ zhī dì jǐ yè, shè zhī wú yǒu bù zhōng lín yóu jī néng fā lián zhū jiàn, yī kāi gōng shè dào sān rén, zài wú mén dé guò de. zhǐ shì xīn qì cū bào, yán cí dà zhuàng, dòng zhé dé zuì zhǎng guān, yǐ zhì shí nián hái shì yī gè shǒu bèi yī gè qiān zǒng. zì jīng lüè dào jìn, kè fù píng yáng, huì jiǎo chén rǔ, tā èr rén biàn chāo qún jué lún, wèi jīng lüè shǎng shí le. bù bàn nián jiān, yǐ jūn gōng zhuó zhì cān yóu, yǎn jiàn dé qù zǒng bīng bù yuǎn lī. kàn guān! rǔ dào rén shēng kě bú yào féng gè zhī jǐ me?
看官，你道顏、林二將，是何等樣人？顏參將名超，系武進士出身；林游擊名勇，系營伍出身。顏善使單刀，林善使畫戟，俱有萬夫不當之勇。且兩人各有一樣絕技：顏參將能於百步之外樹林中數過第幾枝第幾葉，射之無有不中；林游擊能發連珠箭，一開弓射倒三人，再無門得過的。只是心氣粗暴，言詞大戇，動輒得罪長官，以致十年還是一個守備、一個千總。自經略到晉，克復平陽，會剿陳、汝，他二人便超群絕輪，為經略賞識了。不半年間，以軍功擢至參、游，眼見得去總兵不遠哩。看官！汝道人生可不要逢個知己麼？

xián huà xiū jiǎng. shuō tā liǎng rén dào le hé nán, guǒ rán tǔ fěi zòng héng, fén cūn jié shě. yán lín liǎng jiāng suǒ dài jiē bǎi zhàn zhī bīng, fēn lù jiǎo chú, bù rì jí jiāng shǎn zhōu shōu fù. bìng àn zhe jiǎn tiě, zài xiá shí guān yī dài shè le yí bīng, zhuān děng shí wǔ rì dào tóng guān jiē yīng. zàn qiě bù biǎo.
閒話休講。說他兩人到了河南，果然土匪縱橫，焚村劫舍。顏、林兩將所帶皆百戰之兵，分路剿除，不日即將陝州收復。並按着柬帖，在硤石關一帶設了疑兵，專等十五日到潼關接應。暫且不表。

qiě shuō nà zéi fěi jù le tóng guān, shí yú rì bù néng dù hé. chéng zhōng bù guò shù lǐ dì fāng néng gòu sōu dé chū jǐ duō liáng cǎo? jiāng xiàng huá yīn jìn fā, yòu bèi xī ān zhòng bīng lán zhù qù lù. jiāng wǎng hé nán lǔ lüè, hū wén jīng lüè qiǎn jiāng, jiāng shǎn zhōu tǔ fěi zhǎn shā wú yí. bìng tàn dé yí lù jūn yǒu fú bīng, jǐ cì chū chéng, jù bèi guān jūn jī tuì. qiě wū hé zhī zhòng, běn wú jì lǜ, guó rén yǔ fān rén, yǒu yǒng wú móu, nòng dé gè gè hún jīng dǎn zhàn, yǐ yǒu sàn xīn.
且說那賊匪據了潼關，十餘日不能渡河。城中不過數里地方．能夠搜得出幾多糧草？將向華陰進發，又被西安重兵攔住去路。將往河南擄掠，忽聞經略遣將，將陝州土匪斬殺無遺。並探得一路均有伏兵，幾次出城，俱被官軍擊退。且烏合之眾，本無紀律，國人與番人，有勇無謀，弄得個個魂驚膽戰，已有散心。

hū yī rì, tóng guān chéng zhōng tiē le jǐ shí chù dà yíng gào shì, zhòng rén qiáo dào:
忽一日，潼關城中貼了幾十處大營告示，眾人瞧道：

qīn chà dà chén jīng lüè yǒu nán shì xí yī děng wēi yǒng hóu míng shì: wèi kǎi qiè xiǎo yù shì. ěr shǎn gān
欽差大臣經略酉南世襲一等威勇侯明示：為愷切曉諭事。爾陝甘

huí mín, zì lǐ táng yǐ lái, zhuǎn xǐ nèi dì, shí máo jiàn tǔ, qiān yǒu yú suì. wǒ cháo tiān fù dì zài, hàn
回民，自李唐以來，轉徙內地，食毛踐土，千有餘歲。我朝天覆地載，漢

mín huí mín, cóng wú qí shì. nǎi zhě dào wō fàn gù, tiān dì bù róng, shén rén gòng fèn. mù shì yǐ qióng zhī
民回民，從無歧視。乃者道倭犯顧，天地不容，神人共憤。目是已窮之

jì, jīng wú kě tū zhī wéi. fǔ dǐ yóu hún, gǒu yán dàn xī. ěr děng nǎi shòu qí zhǐ huī, bìng gōu fān bù,
技，京無可突之圍。釜底遊魂，苟延旦夕。爾等乃受其指揮，並勾番部，

jiān xié liáng mín. qǐ zhī tiān shàng jūn lái, ruò fēng sǎo yè hàn jiā bīng dào, rú rì wò shuāng. běn jué qīn chéng
兼脅良民。豈知天上軍來，若風掃葉；漢家兵到，如日沃霜。本爵欽承

wēi mìng, tǒng lǐng yuán róng, zhāo mù xī quán yǒng zhī cái, tuán liàn jí zhǎo yá zhī lì. yàn xī pái chū, zhēng cuì fú
威命，統領元戎，招募悉拳勇之材，團練集爪牙之利。燕犀排出，爭粹芙

róng dài mǎ qū lái, jiǔ féi shǒu qīng. sì wéi pào huǒ, zhōng tiān chè liè quē zhī biān yī piàn dāo guāng, bàn yè
蓉；代馬驅來，久肥首清。四圍炮火，中天掣列缺之鞭；一片刀光，半夜

shè wàng qǐng zhī pò. wèi fēng lì zhé, táng fǔ tú láo. wéi sī èr bǎi nián liè shèng chuí mò, dàn yǒu rú shāng zhī
射望請之魄。蝟鋒立折，螳斧徒勞。惟思二百年列聖垂漠，但有如傷之

niàn shí yú wàn shēng líng jiù nì, shuí wú yù zhěng zhī xīn. wèi cǐ, tè xuān míng yù: ěr děng jù yǒu guān hái,
念；十餘萬生靈就溺，誰無欲拯之心。為此，特宣明諭：爾等俱有官骸，

yì niàn jiāo zhū zhī cǎn shuí wú qī zǐ, yì sī hū wǒ zhī yuān. bīng nòng huáng chí, yuán shǔ wú zhī chì zǐ gē
亦念驕誅之慘；誰無妻子，意思乎我之冤。兵弄潢池，原屬無知赤子；戈

tóu mù yě, jí wèi guī shùn qián lí. běn jué jì wǎng bù jiù, xián yǔ wéi xīn. yǔ yǐ miǎn sǐ zhī pái, shì
投牧野，即為歸順黔黎。本爵既往不咎，咸與維新。予以免死之牌，示

zhī tóu shēng zhī lù. tǎng zhí mí bù wù, gān xīn cóng nì, zé chéng pò zhī rì, bì jǐn shā nǎi zhǐ. qí wú
之投生之路。倘執迷不悟，甘心從逆，則城破之日，必盡殺乃止。其毋

wǔ! mǒu nián zhēng yuè mǒu rì gěi.
侮！某年正月某日給。

yú shì huí mín měi yè zhé yǒu bǎi yú rén zhuì chéng sī yì dà yíng, qiú gěi miǎn sǐ pái. xún rì zhī jiān, lái zhě yù zhòng, jiāng shí wàn miǎn sǐ pái gěi fā dài jǐn.
於是回民每夜輒有百餘人縋城私詣大營，求給免死牌。旬日之間，來者愈眾，將十萬免死牌給發殆盡。

jīng lüè yī qiè shì wù, jù yǔ hé shēng jì yì. qiě lǚ fèng yán zhǐ, jí mìng kè fù tóng guān, biàn jué shí fēn chóu lǜ. nà hé shēng měi rì réng shì qīng qiú shòu dài, yǐn jiǔ fù shī, bìng chuán zhī pú guān chéng nèi jū mín, zhào jiù ān yè, kāi fàng huā dēng. dào le shí wǔ rì zǎo chén, hé shēng zài jīng lüè zhàng zhōng, chuán chū lìng jiàn èr zhī, mì zhá èr gè, yī gè yǔ pú guān yóu zǒng bīng, yī gè yǔ běn yíng lǐ fù jiāng. èr rén kàn le mì zhá, gè zì fēn tóu xíng shì, zhòng rén jiē bù zhī shì hé yuán gù. dào le huáng hūn shí hòu, chéng zhōng yín huā huǒ shù, yī sè tōng míng. hé shēng chéng mǎ, dài le wǔ shí míng bīng, zài dēng shì yóu le yī huí, zì xíng chū chéng qù le. jīng lüè yíng mén, háo bù jiàn xiē dòng jìng.
經略一切事務，俱與荷生計議。且屢奉嚴旨，急命克復潼關，便覺十分愁慮。那荷生每日仍是輕裘綬帶，飲酒賦詩，並傳知蒲關城內居民，照舊安業，開放花燈。到了十五日早晨，荷生在經略帳中，傳出令箭二枝，密札二個，一個與蒲關游總兵，一個與本營李副將。二人看了密札，各自分頭行事，眾人皆不知是何緣故。到了黃昏時候，城中銀花火樹，一色通明。荷生乘馬，帶了五十名兵，在燈市遊了一回，自行出城去了。經略營門，毫不見些動靜。

zài shuō yán lín èr jiāng, dào le shí wǔ rì wǔ hòu, xíng zhì yú guān èr shí lǐ wài, bǎo cān zhàn fàn, yù bèi jiē yīng. xiān chà tàn mǎ tàn tīng, huí bào: dà yíng zéi yíng, gé hé xiāng duì, wèi zēng dǎ zhàng. èr rén xīn zhōng yí huò. bù yī huì, rì sè xī chén, yuè guāng dōng shàng, èr rén qí mǎ dāng xiān, wēi yí wàng tóng guān jìn fā. dào le guān qián, yǐ jiāng jìn èr gēng shí hòu. zhǐ jiàn yuè míng rú zhòu, gé hé dà yíng nèi gǔ jiǎo wú shēng, yòu wú chuán zhī dù hé, zhǐ hǎo jiāng bīng zài hàn àn zhā zhù. yòu guò le yī gè gēng cì, réng wú xiāo xī, sì zhī yǎn zhǐ wǎng chéng zhōng kàn zhe. bīng shì men yě yǒu zuò de, yě yǒu lì de, dōu mó quán cā zhǎng, děng hòu dǎ zhàng. měng rán yī huí tóu, jiàn gé hé dà yíng zhōng chì de de yī zhī hào huǒ téng qǐ, zhí shàng yún xiāo. èr jiāng biàn zhī yǒu le xiāo xī, biàn mìng zhòng bīng yī qí shàng mǎ. suí hòu yòu jiàn qǐ le liǎng zhī hào huǒ. huà yán wèi liǎo, guān nèi xìn pào lián shēng, yuè míng zhī xià, lì kàn bu chū huǒ guāng, zhǐ jiàn gǔn gǔn hēi yān, chōng tiān sì qǐ, rén shēng dǐng fèi.
再說顏、林二將，到了十五日午後，行至漁關二十里外，飽餐戰飯，預備接應。先差探馬探聽，回報：「大營、賊營，隔河相對，未曾打仗。」二人心中疑惑。不一會，日色西沉，月光東上，二人騎馬當先，逶迤望潼關進發。到了關前，已將近二更時候。只見月明如晝，隔河大營內鼓角無聲，又無船隻渡河，只好將兵在漢岸扎住。又過了一個更次，仍無消息，四隻眼只往城中看着。兵士們也有坐的，也有立的，都磨拳擦掌，等候打仗。猛然一回頭，見隔河大營中赤的的一枝號火騰起，直上雲霄。二將便知有了消息，便命眾兵一齊上馬。隨後又見起了兩枝號火。話言未了，關內信炮連聲，月明之下，例看不出火光，只見滾滾黑煙，沖天四起，人聲鼎沸。

èr jiāng biàn lìng jūn shì shùn fēng xiàng zéi yíng fàng qǐ huǒ lái. huī bīng shàng qián, zhèng yào chōng shā, gé hé dà yíng yě jiù dà kāi yíng mén, wàn jù qí chū, dōu zài dōng àn shàng liè chéng duì wǔ, què bù dù hé. nà shí chéng wài zéi yíng, zhèng zài shuì mèng zhī zhōng jīng xǐng, cāng zú jiē zhàn. zěn dāng èr jiāng de bīng xiāo jiāng yǒng, shà shí yǐ jīng sǐ le yī bàn, yī bàn pāo gē qì jiǎ, yán hé táo shēng. zhèng zài zhuī shā zhī jì, chéng nèi guān mén dà kāi, xiān yōng chū sān wǔ bǎi rén, jiē shì huáng bù bāo tóu, dà shēng zhāo hū guān bīng: jìn chéng shā zéi! sì wàng chéng shàng duǒ kǒu, rén jù zhàn mǎn, dí lóu shàng xuán chū yī zhǎn dà hóng dēng, shàng xiě zhe dǒu dà de yī gè shùn zì. èr rén kàn le dà xǐ, qiě bù qù zhuī gǎn yú zéi, dài lǐng zhòng bīng shā jìn chéng lái.
二將便令軍士順風向賊營放起火來。麾兵上前，正要衝殺，隔河大營也就大開營門，萬炬齊出，都在東岸上列成隊伍，卻不渡河。那時城外賊營，正在睡夢之中驚醒，倉卒接戰。怎當二將的兵驍將勇，霎時已經死了一半，一半拋戈棄甲，沿河逃生。正在追殺之際，城內關門大開，先擁出三五百人，皆是黃布包頭，大聲招呼官兵：「進城殺賊！」四望城上垛口，人俱站滿，敵樓上懸出一盞大紅燈，上寫着斗大的一個「順」字。二人看了大喜，且不去追趕余賊，帶領眾兵殺進城來。

shì yè, zéi zhòng tuán tàn dé pú guān nèi dà fàng huā dēng, suǒ yǐ háo wú fáng bèi. bàn yè hū rán tīng dé sì chù huǒ qǐ, rén shēng dà hū dào: wǒ děng jiē míng dà rén guān jūn, tóu xiáng zhě miǎn sǐ! suǒ yǒu zéi shǒu shā lóng bā jǐ, dài zhe yī gān xīn fù, yī shí cuò shǒu bù jí, sì sàn pǎo chū, zì xiāng jiàn tà, sǐ zhě bù jì qí shù. zhèng yào chū chéng, yíng tóu yù zhe yán lín èr jiāng, yī zhèn hǎo shā. zhǐ jiàn shī héng biàn xiàng, xuè liú chéng qú. biàn zhé zhuǎn tóu lái, xiǎng chū dōng mén táo mìng. èr jiāng suí hòu zhèng gǎn, hū jiàn zéi fěi fēn fēn dǎo dì, sì lù pào xiǎng qiāng míng, yíng miàn zài dāo guāng zhōng shǎn chū yī jiāng, shǒu wǔ dà dāo, zhèng zài nà lǐ shā zéi, yóu rú kǎn guā qiè cài. yuán lái shì pú guān yóu zǒng bīng. jiàn le èr rén, shí fēn dà xǐ, biàn dào: míng yé yǒu lìng chuán yǔ èr wèi, jiàn tóu bāo huáng bù zhě miǎn sǐ! yú shì hé bīng yī chù, sōu shā chéng zhōng fān huí jí gè bù, jiù miè yān huǒ, ān fǔ liáng mín.
是夜，賊眾團探得蒲關內大放花燈，所以毫無防備。半夜忽然聽得四處火起，人聲大呼道：「我等皆明大人官軍，投降者免死！」所有賊首沙龍巴戟，帶着一干心腹，一時措手不及，四散跑出，自相踐踏，死者不計其數。正要出城，迎頭遇着顏、林二將，一陣好殺。只見屍橫遍巷，血流成渠。便折轉頭來，想出東門逃命。二將隨後正趕，忽見賊匪紛紛倒地，四路炮響槍鳴，迎面在刀光中閃出一將，手舞大刀，正在那裡殺賊，猶如砍瓜切菜。原來是蒲關游總兵。見了二人，十分大喜，便道：「明爺有令傳與二位，見頭包黃布者免死！」於是合兵一處，搜殺城中番、回及各部，救滅煙火，安撫良民。

cǐ shí yǐ shì sì gēng, chéng nèi chéng wài zhè yī zhèn shā sǐ de chū, yuē yǒu wàn rén, tóu xiáng zhě yì yǒu wàn zhòng. zhǐ yǒu zéi shǒu shù rén, shàng dài zhe yī huǒ hàn zéi, pàn mìng shā chū chéng wài. yòu hé chéng wài de yú zéi fān rén huí rén, yī gòng shàng yǒu shù qiān, biàn xiǎng dù hé wǎng xī qiǎng lüè. hū jiàn gé hé àn shàng yī piàn huǒ guāng, mián gèn bù jué, suì jiào fān bīng yǐn lù, dǎ cǎo dì nèi shùn zhe hé wǎng xī xíng zǒu. què xǐ huí tóu yī kàn, bìng wú zhuī bīng, suì fàng xīn dà dǎn ér jìn. yì yù dài tiān míng zhī hòu, xún zhe cūn zhuāng, lǔ xiē yǐn shí. yòu zǒu le yī gè gēng cì, yǐ shì wǔ gēng guò le. yuē mò yě zǒu le èr sān shí lǐ, yuè sè jiàn jiàn xī chén, fú fú xiǎo fēng, chuī dé nà hé àn shàng bài wěi cóng lú shā shā luàn xiǎng. yuǎn yuǎn wàng jiàn hé páng, shì yǒu jǐ liàng dà chē tíng zhù. wǎng qián zài zǒu, huāng cǎo yù duō. zhèng zài xún mì lù jìng, hū tīng yī shēng pào xiǎng, sān miàn huǒ guāng zhòu fā, qián hòu jù bèi dà chē mǎn zài chái cǎo, guàn shàng le yóu, bǎ lù dōu sāi duàn. yī zhèn fēng guò, biàn dì de kū cǎo hōng hōng shāo zhe, cǎo nèi xiān mái xià wú shù de tiě pào, yǐn zháo yào xiàn, zhí liè héng fēi. zhǐ shāo dé zhè yī huǒ shù qiān zéi fěi, shàng tiān wú lù, rén dì wú mén, zhǐ wǎng hé zhōng luàn tiào, nì sǐ de yě bù jì qí shù. qí yú jūn jiāo tóu làn é, xuè rǎn huáng shā le! kàn guān, nǐ dào zhè chǎng huǒ shì nà lǐ lái de? jiù shì hé shēng zǎo chén pài de lǐ fù jiāng zài cǐ mái fú, suàn dìng zéi jūn bì yóu cǐ lù, gù cǐ shāo tā yī gè jǐn jué.
此時已是四更，城內城外這一陣殺死的出，約有萬人，投降者亦有萬眾。只有賊首數人，尚帶着一夥悍賊，拚命殺出城外。又合城外的余賊番人、回人，一共尚有數千，便想渡河往西搶掠。忽見隔河岸上一片火光，綿亘不絕，遂教番兵引路，打草地內順着河往西行走。卻喜回頭一看，並無追兵，遂放心大膽而進。意欲待天明之後，尋着村莊，擄些飲食。又走了一個更次，已是五更過了。約莫也走了二三十里，月色漸漸西沉，拂拂曉風，吹得那河岸上敗葦叢蘆沙沙亂響。遠遠望見河旁，似有幾輛大車停住。往前再走，荒草愈多。正在尋覓路徑，忽聽一聲炮響，三面火光驟發，前後俱被大車滿載柴草，灌上了油，把路都塞斷。一陣風過，遍地的枯草烘烘燒着，草內先埋下無數的鐵炮，引着藥線，直裂橫飛。只燒得這一夥數千賊匪，上天無路，人地無門，只往河中亂跳，溺死的也不計其數。其餘均焦頭爛額，血染黃沙了！看官，你道這場火是那裡來的？就是荷生早晨派的李副將在此埋伏，算定賊軍必由此路，故此燒他一個盡絕。

hé shēng dài le shù shí míng xīn fù jiàn zú, zhèng zài gāo fù liào wàng, jiàn dà gōng yǐ chéng, shí fēn huān xǐ. shí dōng fāng yǐ bái, suí jí yǔ lǐ fù jiāng huì zài yī chù, xiàng tóng guān lái. fāng dào guān xià, zǎo wàng jiàn jīng lüè dà chǔn, zhèng zài dù hé, yán lín yóu lǐ sì jiāng, jiē liè duì xiāng yíng. jīng lüè yí dào xī àn, jiàn le hé shēng bìng sì jiāng, biàn xiào yín yín de xiàng hé shēng gǒng shǒu dào: shēn láo xiān shēng miào suàn, bìng zhū jiāng qín láo, yī zhàn gōng chéng, kě xǐ kě hè! sòng yǔ hé shēng bìng mǎ rén chéng, chū bǎng ān mín. jiāng shēng qín zéi shǒu, yī qí xiāo zhǎn shì zhòng. wěi yuán xùn wèn wèi chū chéng huí mín: yǒu juàn shǔ zhě, xī lìng huí jí qí dān shēn zhě, jiāo dì fāng guān ān chā. shí yōng zhōu jié dù zhù zā tóng zhōu, yuē qī xiāng jiàn, gāo yàn sān rì. xiá shí guān fú bīng èr bǎi míng, yì yǐ diào huí, dà bīng biàn kǎi gē dù hé, kǒu tài yuán qù le. fán qín jìn guān mín, wú bù yǎng mù hé shēng fēng cǎi, měi chū, zhì dào tú yōng jǐ bù kāi. kàn guān, rǔ dào rè nào bù rè nào ne! zhèng shì:
荷生帶了數十名心腹健卒，正在高阜瞭望，見大功已成，十分歡喜。時東方已白，隨即與李副將會在一處，向潼關來。方到關下，早望見經略大蠢，正在渡河，顏、林、游、李四將，皆列隊相迎。經略一到西岸，見了荷生並四將，便笑吟吟的向荷生拱手道：「深勞先生妙算，並諸將勤勞，一戰功成，可喜可賀！」送與荷生並馬人城，出榜安民。將生擒賊首，一齊梟斬示眾。委員訊問未出城回民：有眷屬者，悉令回籍；其單身者，交地方官安插。時雍州節度駐紮同州，約期相見，高宴三日。硤石關伏兵二百名，亦已調回，大兵便凱歌渡河，口太原去了。凡秦晉官民，無不仰慕荷生丰采，每出，至道途擁擠不開。看官，汝道熱鬧不熱鬧呢！正是：

gǒu yǒu yòng wǒ, wéi wò yùn chóu.
苟有用我，帷幄運籌。

qīng qiú huǎn dài, míng shì fēng liú.
輕裘緩帶，名士風流。

zì shì dào wō wén fēng, zài bù gǎn kuī cì shān yòu le.
自是道倭聞風，再不敢窺伺山右了。

yù zhī hòu shì rú hé, qiě tīng xià huí fēn jiě.
欲知後事如何，且聽下回分解。