strong qiú zhí yán méi hàn lín yīng zhào　 fù xún jùn ōu jié dù cè xūn strong
求直言梅翰林應詔　復潯郡歐節度策勛

huà shuō zhè nián qiū jiān, zhǎng xīng jiàn zài xī běi fāng, guāng yǒu shù shí zhàng, zhí shè dōng nán. nì zéi sì yǎn gǒu shì dà chāng jué. kàn guān, nǐ dào zhè sì yǎn gǒu shì shuí? yuán lái biàn shì qiū xīn yuàn de bān zhǎng lǐ gǒu tóu. dāng shí, chī zhū shuō tā huì zuò qiáng dào, rén dōu bù xìn, bù xiǎng tā què zhēn zuò hàn zéi. tā zì zhèng dìng kuò le niú shì xiāng lóng, biàn yǔ tā jié méng de jǐ gè xiōng dì, pǎo dào huái běi. shì zhí jīn líng tú shā zhī hòu, yuán nì wěi rèn róng hé róng fǎ zhǔ chí hào lìng, chū bǎng zhāo xián. gǒu tóu yín yuán xiàn cè, pò le wū yī guān jūn, yòu pò le fáng shǒu qī nián zhī liù hé sān hé dà jié zhī yì shī. yuán nì dà xǐ, yǐ wèi qí cái, jiāng huái běi xī guī guǎn xiá. qí shí, huái yuǎn yī dài, lǚ zhào shòu zǎo fǎn zhèng le. gǒu tóu lǐng zhe shù wàn rén mǎ, zhǐ piāo pō tài hú, lái wǎng qián shān.
話說這年秋間，長星見在西北方，光有數十丈，直射東南。逆賊四眼狗勢大猖厥。看官，你道這四眼狗是誰？原來便是秋心院的班長李狗頭。當時，痴珠說他會做強盜，人都不信，不想他卻真做悍賊。他自正定括了牛氏箱籠，便與他結盟的幾個兄弟，跑到淮北。適值金陵屠殺之後，員逆委任榮合、榮法主持號令，出榜招賢。狗頭夤緣獻策，破了烏衣官軍，又破了防守七年之六合、三河大捷之義師。員逆大喜，以為奇才，將淮北悉歸管轄。其實，懷遠一帶，呂肇受早反正了。狗頭領着數萬人馬，只飄泊太湖，來往潛山。

dāng xià cháo tíng wèi zhe dōng nán mí làn, tiān xiàng gào jǐng, zhào zhōng wài wén wǔ jí jūn mín rén děng, zhí yán shí wù. zhè méi ōu liǎng gè jìn jīng, de zháo le shì chà. xiǎo cén què zhuǎn gè yù shǐ. xiǎng qǐ chī zhū lín xíng sòng de xù wén, shì jiào tā kān pò le qī pǐn guān, jiāng tiān xià suǒ yǒu jī bì hé pán tuō chū, zuò gè hōng hōng liè liè de nán zǐ, jiù yě gǔ dòng xiǎo cén xiōng zhōng jǐ duō kuài lěi, jǐ duō rè xuè, zhǐ shì chéng bù chū jī huì. zhè huì yán lù dà kāi, tā yòu dé le yù shǐ, biàn qiāo qiāo zuò qǐ yī zhé, bù dàn bù yǔ jiàn qiū shāng liáng, biàn shì dān yě bù zhī dào, jìng zì dì le. lüè yún:
當下朝廷為着東南糜爛，天象告警，詔中外文武及軍民人等，直言時務。這梅、歐兩個晉京，得着了試差。小岑卻轉個御史。想起痴珠臨行送的序文，是教他勘破了七品官，將天下所有積弊和盤托出，做個轟轟烈烈的男子，就也鼓動小岑胸中幾多塊壘，幾多熱血，只是乘不出機會。這會言路大開，他又得了御史，便悄悄做起一折，不但不與劍秋商量，便是丹-也不知道，徑自遞了。略云：

chén méi shān zòu, wèi yīng zhào zhí chén yǎng qí shèng jiàn shì: chén wén gǔ sān gōng yǒu yīn shuǐ hàn cè miǎn, yǒu
臣梅山奏，為應詔直陳、仰祈聖鑒事：臣聞古三公有因水旱策免，有

bù dài cè miǎn ér zì xíng yǐn tuì zhě, hé kuàng tiān xiàng shì jǐng yú shàng, rén shì chuǎn wù yú xià ér nèi gé dà
不待策免而自行引退者，何況天象示警於上，人事舛迕於下；而內閣大

chén yóu xún cháng xí gù, lǚ jìn lǚ tuì yú wěi wěi nuò nuò zhī jiān, qīng yè mén xīn, qí néng zì wèi hū,
臣猶循常襲故，旅進旅退於唯唯諾諾之間，清夜捫心，其能自慰乎，

fū yòng rén xíng zhèng, qí jiāng yòng wèi yòng jiāng xíng wèi xíng zhī jì, chā zhī háo lí, shī zhī qiān lǐ. tiān
夫用人行政，其將用未用、將行未行之際，差之毫厘，失之千里。天

yán zhǐ chǐ, hū xī kě tōng, wéi yǒu nèi gé ér yǐ. shēn jū mì wù zhī dì, gǒu huái jiān mò zhī fēng, zé zǎi
顏咫尺，呼吸可通，惟有內閣而已。身居密勿之地，苟懷緘默之風，則宰

xiāng yì hé cháng zhī yǒu? yī qiè fán rén, jiē kě wèi zhī, yòu hé jí mèng bo yǐ qiú yě.
相亦何常之有？一切凡人，皆可為之，又何藉夢卜以求也。

dōng nán jūn wù, jī jīn èr shí yǒu yú nián yǐ. mín shēng diān pèi, guó tǎng kōng xū, jǐn rén néng yán, qí
東南軍務，稽今二十有餘年矣。民生顛沛，國帑空虛，盡人能言，其

shí jǐn rén bù gǎn yán qí suǒ yǐ rán zhī gù. chén sī zì fèn mèn, jí yù míng mù zhāng dǎn, wèi wǒ huáng shàng chén
實盡人不敢言其所以然之故。臣私自憤懣，急欲明目張胆，為我皇上陳

zhī: fēng jiāng huài yú gè dào jié dù. gè dào jié dù fēi yǒu táng mò zhī héng yě, ér píng jū xiè dá, lín shì
之：封疆壞於各道節度。各道節度非有唐末之橫也，而平居泄沓，臨事

zhāng huáng, yǒu sàng shī zhě, yǒu rǔ guó zhě, yǒu wén fēng zhī dùn zhě, yǒu jī biàn nèi kuì zhě, yǒu fèng xióng yì càn
張皇，有喪師者，有辱國者，有聞風知遁者，有激變內潰者，有奉熊義燦

wèi zǔ shī ér yǐ fǔ wù shì zhě, yǒu yáng sì chāng zhī fù zhé ér yǐ lín wèi hè zhě, yǒu yōng gòng zì zhòng ér
為祖師而以撫誤事者，有楊嗣昌之覆轍而以鄰為壑者，有擁共自重而

yóu yì yǐ bì zéi fēng mí xiǎng zì yú ér gāo jū yǐ yǎng zéi shì zhě. fán cǐ zhǒng zhǒng pī móu, nèi gé qǐ bù
游弋以避賊鋒、縻餉自娛而高居以養賊勢者。凡此種種紕繆，內閣豈不

zhī zhī? yǒu yù shì yán cān yǐ zhòng fēng jiāng zhě hū?
知之？有遇事嚴參以重封疆者乎？

zì wō nì nèi fàn, gōu jié shuǐ lù jù dào yǐ jí huí jiāng xī zàng, cháo tíng mìng jiāng chū shī, bù xī juān
自倭逆內犯，勾結水陸劇盜以及回疆西藏，朝廷命將出師，不惜捐

wàn wàn tǎng jīn, wèi mín chú hài, dé yáng ēn pǔ, gāi jiāng shuài yí hé rú nǔ lì róng háng? nǎi lǎo chéng diāo xiè.
萬萬帑金，為民除害，德洋恩普，該將帥宜何如努力戎行？乃老成凋謝。

jì wú jì qǐ zhī cái, jié xí xiāng yán, dòng yǒu fèn jūn zhī jiāng. wǎng zhě jīn líng lún xiàn, shè nán běi èr shuài:
既無繼起之才，結習相沿，動有僨軍之將。往者金陵淪陷，設南北二帥：

běi shuài xiāo yáo hé shàng, nán shuài fù zhōng shān. zhuǎn shùn shù nián, zhōng yú fù méi, wèi xiāo gàn yōu. fāng qí
北帥逍遙河上，南帥-負鐘山。轉瞬數年，終於覆沒，為宵旰憂。方其

wèi bài, jǐn yī yù shí, chàng yōu gē wǔ, qí sī yǎng jiàn wán qǐ, xī yáng yān, mò bù yǒu sāng zhōng zhī xǐ, zhì
未敗，錦衣玉食，倡優歌舞，其廝養賤紈綺，吸洋煙，莫不有桑中之喜，志

nì qì duò zéi fēn yī dòng, rú yǐ jūn shòu fǔ. hài yú liǎng jiā, xiōng yú ér guó, fù zhé xiāng xún céng gè
溺氣惰；賊氛一動，如以菌受斧。害於兩家，凶於而國，覆轍相尋；曾個

zhī jiè. nèi gé ěr mù yóu rén, yǒu xiān jī yì chù, yǐ sù róng háng zhě píng? fēng jiāng rú cǐ, róng háng rú
知戒。內閣耳目猶人，有先機議處，以肅戎行者平？封疆如此，戎行如

cǐ! cǐ hé shí zāi? cǐ hé shì zhàn?
此！此何時哉？此何勢戰？

gāi dà chén děng xiāng gù bù fā yī cè, shì shì yǎng láo shén suàn, yǐ shǔ quán wú xīn gān, nǎi yóu xùn qíng
該大臣等相顧不發一策，事事仰勞神算，已屬全無心肝，乃猶徇情

yǎn shì, xiáo luàn shì fēi, zhì lìng wài yì fèi téng. huò yuē shòu huì róng jiān, huò yuē qián zōng tōng zéi. shèng míng
掩飾，淆亂是非，致令外議沸騰。或曰受賄容奸，或曰潛蹤通賊。聖明

zhī shì, chén bù gǎn wèi rán. dì niàn gāi dà chén shì shòu guó ēn, shēn yīng lóng yù, hé yǐ zuò shì shí jiān, hàn
之世，臣不敢謂然。第念該大臣世受國恩，身膺隆遇，何以坐視時艱，悍

rán yú tiān rén zhī jiāo pò, céng wú suǒ dòng yú zhōng yě?
然於天人之交迫，曾無所動於中也？

jīn rì zhī shì, bì xiān jī zhuó yáng qīng, rú yī zhì jí, fú zhèng qì shǐ kě yù wài xié. fú wéi shèng
今日之事，必先激濁揚清，如醫治疾，扶正氣始可御外邪。伏唯聖

jiàn, fǔ nà chú ráo, tè shēn gān duàn, zé mín shēng zì fù, guó jì zì shū, chén bù shèng gǎn jī zhī zhì. jǐn
鑒，俯納芻蕘，特伸乾斷，則民生自復，國計自紓，臣不勝感激之至。謹

zòu.
奏。

cì rì, nèi gé chuán zhǐ: yù shǐ méi shān, zhōng dǎng kě jiā, zhe shǎng rén cān èr jīn, yuán zhé gāi dà chén yuè zhī, gè míng bái huí zòu. xiǎo cén xiè ēn xià lái, mǎn cháo gōng qīng, wú bù gǎi róng.
次日，內閣傳旨：御史梅山，忠讜可嘉，着賞人參二斤，原折該大臣閱之，各明白回奏。小岑謝恩下來，滿朝公卿，無不改容。

dāng xià huí yù, jiàn qiū yǐ zǎo lái le, jiē zhe, xiào dào: shì bié sān rì, dāng guā mù xiāng dài. xiǎo cén yě xiào dào: zhè shì chī zhū tái jǔ wǒ, dé le liǎng jīn rén cān. suí jí zuò xià, tán le cháo zhōng qíng shì. jiàn qiū biàn shuō dào: chī zhū yì lùn, duō shì xíng bù qù ne. jiù rú zhè zhé yì lùn, yě shì chéng cǐ jī huì, cái yòng de zháo. xiǎo cén tàn dào: suī yǒu zhì huì, bù rú chéng shì suī yǒu jī, bù rú dài shí. zì gǔ shì zhè bān ne. jiàn qiū dào: qián liǎng tiān, hé shēng jì lái chī zhū shī wén jí fù běn, shī dào bà le, nà wén jí zhōng yì lùn, dōu hài rén tīng wén de hěn. wǒ lüè qiáo liǎng piān nǐ shū, yī shì qǐng cái tài: yī yuē rèn dà yuán ér zēng shè zhōu xiàn yī yuē tài shì zǐ ér shèn zhòng shī rú yī yuē cái yíng wǔ ér lì xíng tún zhèng yī yuē cái xū lì ér cān yòng shì rén. yī shì qǐng fèi bà: yī yuē bà biān fáng ér réng shè shàng sī yī yuē bà lí jīn ér dà kāi hǎi jìn yī yuē fèi jīn yín ér gèng zào guān qián yī yuē fèi kē jǔ ér zé chéng jiàn zhǔ. yī piān dōu yǒu shù wàn zì, dú zhī lìng wǒ xiǎo rú shé jiǎo.
當下回寓，劍秋已早來了，接着，笑道：「士別三日，當刮目相待。」小岑也笑道：「這是痴珠抬舉我，得了兩斤人參。」隨即坐下，談了朝中情事。劍秋便說道：「痴珠議論，多是行不去呢。就如這折議論，也是乘此機會，才用得着。」小岑嘆道：「雖有智慧，不如乘勢；雖有-基，不如待時。自古是這般呢。」劍秋道：「前兩天，荷生寄來痴珠詩文集副本，詩倒罷了，那文集中議論，都駭人聽聞得很。我略瞧兩篇擬疏，一是請裁汰：一曰認大員而增設州縣；一曰汰士子而慎重師儒；一曰裁營伍而力行屯政；一曰裁胥吏而參用士人。一是請廢罷：一曰罷邊防而仍設上司；一曰罷厘金而大開海禁；一曰廢金銀而更造官錢；一曰廢科舉而責成薦主。一篇都有數萬字，讀之令我小儒舌撟。」

xiǎo cén dào: xíng yuán shì xíng bù qù ne, zhǐ zhè yì lùn, dōu shì rèn zhēn dān dāng tiān xià shì de wén zì, rén cún zhèng jǔ, biàn zì yì yì. nǐ dào tā qiān kuò me? jiù rú tā shuō yòng bīng dà lüè shì xiān hé wō yí, tīng qí zì shēng zì miè zài qīng nèi kòu, shàng bǎo shǔ, xià fù wǔ hàn, zuò gè nán běi shū niǔ, rán hòu cóng shàng yóu gōng lù jiǎo bàn, shuǐ lù bìng jìn, lì è zéi kēng. nǐ dào shì bú shì ne? xiàn zài shén me rén néng le cǐ yī jú ne? jiàn qiū dào: zhè yī fù yì lùn, wǒ yě tīng tā shuō guò, hé shēng sù rú dōu jiāng cǐ zuò gè zhàng zhōng mì běn, qí shí yī gè rén shì zuò bù lái ne. xiǎo cén xiào dào: tiān xià shì nà lǐ yǒu yī gè rén bàn dé chū ne? qǐ qiáng chuí niú, guà xí jí zhòng.
小岑道：「行原是行不去呢，只這議論，都是認真擔當天下事的文字，人存政舉，便自易易。你道他遷闊麼？就如他說用兵大略是先和倭夷，聽其自生自滅；再清內寇，上保蜀，下復武漢，做個南北樞紐，然後從上游公路剿辦，水陸並進，力厄賊吭。你道是不是呢？現在什麼人能了此一局呢？」劍秋道：「這一付議論，我也聽他說過，荷生、謖如都將此做個帳中秘本，其實一個人是做不來呢。」小岑笑道：「天下事那裡有一個人辦得出呢？起牆椎牛，掛席集眾。」

zhèng dài shuō xià, mén shàng bào: yǒu kè lái. nǐ dào shì shén me kè ne, yuán lái jiù shì xiè xiǎo lín zhèng zhòng chí. qián gè yuè xiǎo lín yǐ yù shǐ fàng le huái hǎi dào, zhòng chí yǐ lǐ shǎo fàng le huái běi jié dù. liǎng gè jù yīn dì fāng cán pò, wú chù zhāng luó, bù néng chū jīng. zhè rì cóng nèi chéng chū lái, dé gè míng jīng lüè rén jiān de xìn, yǐ cǐ tóng fǎng xiǎo cén. dào de kào wǎn, jiàn guò shàng yù, shì shǒu fǔ yǔ gào, cháo tíng yǐ xī běi sù qīng, céng jīng lüè rén gé, suǒ yǒu wèi liǎo shì jiàn, zhe jiāo hán yí shǒu hù shuài yìn bàn lǐ.
正待說下，門上報：「有客來。」你道是什麼客呢，原來就是謝小林、鄭仲池。前個月小林以御史放了淮海道，仲池以理少放了淮北節度。兩個俱因地方殘破，無處張羅，不能出京。這日從內城出來，得個明經略人間的信，以此同訪小岑。到得靠晚，見過上諭，是「首輔予告，朝廷以西北肅清，層經略人閣，所有未了事件，着交韓彝守護帥印辦理」。

dào de dì sān rì, nèi gé chuán zhǐ: hú běi hàn yáng fǔ zhe méi shān bǔ shòu. xiǎo cén jiào kǔ lián tiān. dān biàn mán yuàn tā: shàng dé hǎo zhé. rú jīn dé le zhè gè qù chù, shàng bù zháo cūn, xià bù zháo diàn, yòu shì bù néng bù zǒu de. dǎo shì jiàn qiū tì tā zhāng luó chū jīng, shuō shì cháo tíng yīn nǐ kěn shuō huà, cái jiào nǐ yī huī chū shǒu, bù jiǔ jiù yǒu hǎo chù. quàn tā zǒu le.
到得第三日，內閣傳旨：湖北漢陽府着梅山補授。小岑叫苦連天。丹-便埋怨他：「上得好折。如今得了這個去處，上不着村，下不着店，又是不能不走的。」倒是劍秋替他張羅出京，說是「朝廷因你肯說話，才叫你一麾出守，不久就有好處。」勸他走了。

què shuō zhòng chí jié dù huái běi, yǔ zhào shòu qià shì tóng guān. zhào shòu cǐ kè yōng le huái hǎi qiān yú lǐ qián liáng yán kè, fèng zhào tǎo zéi, zì lú jiāng yǐ zhì hé hán, lián yíng bǎi yú zuò, jīng qí yào rì, rén mǎ duī yún. zhòng chí zhǔ pú wéi wéi, yī gè pò miào. yī rì, tí dū fǔ bīng dīng qiǎng rén fù nǚ, tǔ tuán bù yī, nào qǐ shì lái. mù zhōng péng yǒu shuō xū dì fāng guān dàn yā, zhào shòu biàn wǎng bài zhòng chí.
卻說仲池節度淮北，與肇受恰是同官。肇受此刻擁了淮海千餘里錢糧鹽課，奉詔討賊，自廬江以至和、含，連營百餘座，旌旗耀日，人馬堆雲。仲池主僕囗囗，依個破廟。一日，提督府兵丁搶人婦女，土團不依，鬧起事來。幕中朋友說須地方官彈壓，肇受便往拜仲池。

zhòng chí chì gāi guǎn guān liǎng biān hé jiě, jiù yě qián wǎng huí bài. zhè zhào shòu gāo xìng, kāi qǐ yè yàn. yú shì wàn jù qí míng, bǎi huā dá chū, luó huán gōng chú zhōng zhī měi shàn, wǔ guǎng hán gōng lǐ zhī yǔ yī. jiǔ xíng shù xún, fū rén chū jiàn, zhū guāng cè jù, pèi xiǎng liú pā. zhào shòu què xiǎo xiù tū jīn, xiào xiàng zhòng chí dào wǒ bù guàn chuān zhe dà yī. zhòng chí yī miàn zhāo hū fū rén, yī miàn shuō dào: wǒ men xiōng dì, jǐn kě tuō lüè xíng jī. zhào shòu jiù zhǐ zuǒ biān yī zuò, jiào fū rén zuò xià, xiàng zhòng chí shuō dào: tā wén yǎ, bù bǐ wǒ lǔ mǎng wǔ fū, zhe tā fèng péi, wǒ jiù zài zhè kàng shàng shāo yān ba. yú shì biàn zhě huán zhě, liú mù yú dēng guāng yān qì zhī zhōng gē rén wǔ rén, mó jiān yú fēng jiǔ fán yáo zhī dì.
仲池飭該管官兩邊和解，就也前往回拜。這肇受高興，開起夜宴。於是萬炬齊明，百花沓出，羅郇公廚中之美膳，舞廣寒宮裡之羽衣。酒行數巡，夫人出見，珠光側聚，佩響流葩。肇受卻小袖禿襟，笑向仲池道；「我不慣穿着大衣。」仲池一面招呼夫人，一面說道：「我們兄弟，盡可脫略形跡。」肇受就指左邊一座，教夫人坐下，向仲池說道：「他文雅，不比我鹵莽武夫，着他奉陪，我就在這炕上燒煙吧。」於是弁者鬟者，流目於燈光煙氣之中；歌人舞人，摩肩於豐酒繁餚之地。

zhòng chí qǐ cí zài sān, wú nài zhào shòu fū fù lǐ yì yīn qín, chí zhì yī xià zhōng cái dé sàn xí. lín xíng, zhào shòu qǔ gè chén chén de bāo guǒ, nà rù zhòng chí xiù lǐ, xiào yín yín de dào: liáo yǐ zhì bié. zhòng chí bù jiě, wú kě dá yīng, zhǐ de shōu le. dǐ yù, jiǎn kāi bāo guǒ, càn càn jīn tiáo.
仲池起辭再三，無奈肇受夫婦禮意殷勤，遲至一下鍾才得散席。臨行，肇受取個沉沉的包裹，納入仲池袖裡，笑吟吟的道：「聊以志別。」仲池不解，無可答應，只得收了。抵寓，檢開包裹，燦燦金條。

cì rì tiān míng, hū bào: tí dū guà yìn zǒu le. suǒ yǒu bǎi yú zuò bì lěi, jù shì kōng yíng. yuán lái zhào shòu jūn lìng, jǐn shì àn hào, nà rì huáng hūn, zhè duō bīng jù yǐ lù xù dēng zhōu xí sàn hòu, zhào shòu bì táo gè fèng lǎo mǔ, jiù yě chū chéng, wàn fān jìng guà, shuō shì xiàng hǎi mén ér qù. rú xǔ zhòng lèi, jìng yī xī bá zhái, qí bù qí ne? zhè lǐ zhòng chí chà yì yī fān, jiāng tí dū de yìn, zàn xíng hù lǐ. fāng zhāo mù xiāng yǒng, lián luò tǔ tuán, xiǎng wèi zì qiáng zhī jì, bù xiǎng zhū shì bàn wèi dé shǒu, gǒu tóu què lái le. kōng kōng yī chéng, rú hé kě shǒu? tīng shuō bǎo shān yíng bīng qiáng mǎ zhuàng, biàn xiàng bǎo shān tóu bèn. zuò cǐ huái běi qiān yú lǐ, jìng wèi gǒu tóu qiè jù.
次日天明，忽報：「提督掛印走了。所有百餘座壁壘，俱是空營。」原來肇受軍令，僅是暗號，那日黃昏，這多兵俱已陸續登舟；席散後，肇受、碧桃各奉老母，就也出城，萬帆竟掛，說是向海門而去。如許重累，竟一夕拔宅，奇不奇呢？這裡仲池詫異一番，將提督的印，暫行護理。方招募鄉勇，聯絡土團，想為自強之計，不想諸事辦未得手，狗頭卻來了。空空一城，如何可守？聽說寶山營兵強馬壯，便向寶山投奔。坐此淮北千餘里，竟為狗頭竊踞。

zài shuō xiǎo cén nà yī zhé lì hài bù guò, cān dào le jǐ gè dà lǎo, zhèng fǎ le jǐ gè jié dù, zhè shì xiǎo cén xiǎng bù chū ne. wèi zhe xiǎo cén zòu zhǔn, dà jiā yī zuǐ xué shé, dōu shuō qǐ huà lái, biàn móu gé bù qīng. hái shì míng jīng lüè dào jīng, màn màn de huí zhuǎn shèng yì, cái dé guī jié, jiù huó le duō shǎo rén zhǐ rì rì jiē jiàn cháo shì, yán lǎn rén cái, zǒng bù dé gè dān dāng quán jú de rén, shí zài shí fēn fán nǎo.
再說小岑那一折利害不過，參倒了幾個大老，正法了幾個節度，這是小岑想不出呢。為着小岑奏准，大家依嘴學舌，都說起話來，便繆葛不清。還是明經略到京，慢慢的迴轉聖意，才得歸結，救活了多少人；只日日接見朝士，延攬人才，總不得個擔當全局的人，實在十分煩惱。

yī rì, xiǎng qǐ lǐ sù rú, qià hǎo chū le zhào shòu tí dū de quē, biàn jí lì bǎo jiàn, dé le yù zhǐ. guò le shù rì, mén shàng dì le yī fēng shū, chāi yuè shì shì jiǎng ōu yě yán shì de shū, yuē yǒu yī qiān yú zì, dà yì shì shuō nà chǔ běi huái nán xíng shì jí è zéi yào hài zhī chù, yòu shuō fēng jiāng dà lì, tuī wěi sù bù zhī bīng, zhè shì wú zhì zhě jiè kǒu zhī cí. shì wèn gè dào jié dù, gòng dài shū bù zhī xián, qiě yǒu biāo bīng zhī zhǎng, rú hé shuō dé bù zhī bīng? qǐng yǐ gè dào jūn wù, jù guī gè dào jié dù dū bàn, wù yōng lìng pài dà chén. yòu shuō shì jīn tiān xià suī duō shì, rán chéng dé zhì jié lěi luò tōng zhī gǔ jīn zhī rén, fēn bù zhōng wài yào lù, yī yǐ miè dào zéi ān yuán yuán wèi niàn, gōng xiào wèi bì bù kě jiàn zhì. dà xǐ dào: zhè děng yì lùn, yǔ hé shēng yì bān tōng dá, kě yǐ dà yòng. cì rì, biàn chéng yù lǎn, fèng zhǐ zhào jiàn. jiàn qiū kǒu cái běn shì hǎo de, shì rì zòu duì, yáng yáng sǎ sǎ, dà chēng shèng zhǐ, jiù fàng gè yuè è jié dù. bì cí zhè rì, bǎo le xiǎo cén yǔ yóu hè xiān. bù shù rì, hè xiān fàng le chǔ běi tí dū, xiǎo cén zhuó le jīng yí guān chá.
一日，想起李謖如，恰好出了肇受提督的缺，便極力保薦，得了諭旨。過了數日，門上遞了一封書，拆閱是侍講歐冶言事的書，約有一千餘字，大意是說那「楚北淮南形勢及扼賊要害之處」，又說「封疆大吏，推諉素不知兵，這是無志者藉口之辭。試問各道節度，共帶樞部之銜，且有標兵之掌，如何說得不知兵？請以各道軍務，俱歸各道節度督辦，勿庸另派大臣。」又說是「今天下雖多事，然誠得志節磊落、通知古今之人，分布中外要路，一以滅盜賊、安元元為念，功效未必不可漸致」。大喜道：「這等議論，與荷生一般通達，可以大用。」次日，便呈御覽，奉旨召見。劍秋口才本是好的，是日奏對，洋洋灑灑，大稱聖旨，就放個岳鄂節度。陛辭這日，保了小岑與游鶴仙。不數日，鶴仙放了楚北提督，小岑擢了荊宜觀察。

cǐ shí chǔ nán wán gù, suī bǎo qìng wǔ gāng jūn yǒu zéi zōng, ān huà yì yáng jūn dāng dǔ jiǎo, ér dà jú shì gè ān jìng. chǔ běi wǔ chāng shī shǒu sān cì, hàn yáng shī shǒu sì cì, zì jīng yí yǐ xià, qiān yú lǐ wǎ lì zhī chǎng, zéi shàng pán jù, yǐ wèi chū rén kǒng dào. kě lián xiǎo cén qiè le dān , jī lǚ fán chéng, wú kě zhuó shǒu. hòu lái zhuó le jīng zhí dào, cái zào qǐ zhàn chuán, zhāo xiē shuǐ yǒng.
此時楚南完固，雖寶慶、武岡均有賊蹤，安化、益陽均當堵剿，而大局是個安靜。楚北武昌失守三次，漢陽失守四次，自荊宜以下，千餘里瓦礫之場，賊尚盤踞，以為出人孔道。可憐小岑挈了丹-，羈旅樊城，無可着手。後來擢了荊直道，才造起戰船，招些水勇。

zhí zhe jiàn qiū yě dào, dài dé xuān fǔ jīng bīng èr qiān, zhù zā jīng zhōu, huì hé xiǎo cén mù de shuǐ yǒng yī qiān, jí yóu hè xiān dài lái tài yuán jīng ruì sān qiān. gòng chéng liù qiān rén, zé rì chū shī. gāo wū jiàn líng, guà fān dōng xià, kè le shí shǒu, yòu kè jiā yú, zhí báo wǔ chāng chéng xià. chéng zéi fù yú zì gù. jiàn qiū bō yī zhī bīng lì è ān lù dé ān yuán zéi, xiǎo cén shuǐ shī fù le hàn kǒu zhèn, hàn yáng zéi biàn yě bù gǎn lí chéng bàn bù. yú shì chéng zéi jí jí.
值着劍秋也到，帶得宣府精兵二千，駐紮荊州，會合小岑募的水勇一千，及游鶴仙帶來太原精銳三千。共成六千人，擇日出師。高屋建瓴，掛帆東下，克了石首，又克嘉魚，直薄武昌城下。城賊負隅自固。劍秋撥一枝兵力扼安陸、德安援賊，小岑水師復了漢口鎮，漢陽賊便也不敢離城半步。於是城賊岌岌。

zài shuō xiǎo cén jìn rì shōu gè shào nián, xìng bāo míng qǐ, zhè bāo qǐ shì gè mài gān zhè wèi shēng de. jiàn qiū yě shōu gè shào nián, xìng huáng míng rú xīn, zhè rú xīn shì gè gē mǎ cǎo chū shēn de. liǎng rén jù shēng de miàn rú mǎn yuè, mù rú liú xīng, xiāo jiàn duō lì. bāo qǐ yuán liàn gè fù rén, yīn cǐ tóu le xiǎo cén, chōng gè qīn bīng. rú xīn yě liàn gè nǚ rén, tì tā yǎng mǎ.
再說小岑近日收個少年，姓包名起，這包起是個賣甘蔗為生的。劍秋也收個少年，姓黃名如心，這如心是個割馬草出身的。兩人俱生得面如滿月，目如流星，驍健多力。包起緣戀個婦人，因此投了小岑，充個親兵。如心也戀個女人，替他養馬。

yī rì, xuě lǐ gē cǎo, jiàn qiū qiáo jiàn tā dān yī lái qù, huī hàn rú yǔ, dà xiāng chà yì. hòu yòu jiàn tā jià yù shēng mǎ, jiǎo jié yì cháng, jiù tí bá tā chōng gè qīn bīng. nà bāo qǐ rú xīn liàn de nǚ rén, nǐ dào shì shuí? yuán lái jiù shì nà nián qiū huá táng bān mǎ jiě de liǔ qīng yān zhī. tā gū sǎo èr rén, yóu tài yuán zǒu le dà tóng xuān huà, biàn zì zhí lì zhuǎn dào hé nán, xiǎo zhù fán chéng. liǔ qīng què jié shí le bāo qǐ, yān zhī jiù yě jié shí liǎo rú xīn. zhè liǎng duì shào nián fū fù, gǎn zhe chī zhū shī yì, biàn xiàng jūn yíng zhōng rén tóu kào.
一日，雪裡割草，劍秋瞧見他單衣來去，揮汗如雨，大相詫異。後又見他駕馭生馬，矯捷異常，就提拔他充個親兵。那包起、如心戀的女人，你道是誰？原來就是那年秋華堂搬馬解的柳青、胭脂。他姑嫂二人，由太原走了大同、宣化，便自直隸轉到河南，小住樊城。柳青卻結識了包起，胭脂就也結識了如心。這兩對少年夫婦，感着痴珠詩意，便向軍營中人投靠。

bāo qǐ shì yīng xiǎo cén zhāo mù, rú xīn suàn shì jiàn qiū tí bá chū lái. měi féng chū duì, zhè liǎng rén dōu yǒu gè niáng zǐ bāng shǒu, chōng fēng xiàn ruì, jí wèi dé lì yǐ cǐ jī gōng, dōu dé le qián chéng. yíng zhōng rén jiāng bāo qǐ rú xīn huàn zuò fēi hǔ, liǔ qīng yān zhī huàn zuò cí xióng. zhè yè gōng dǎ wǔ chāng, rú xīn fū fù dài le bǎi yú rén, cì zhì sān gēng, qù gè kōng, fēi yuè ér shàng, fàng huǒ dà hū. chéng zéi xīn dǎn jù hán, hēi yè lǐ zì xíng tú shā, yān zhī yǐ bá jiōng, zhāo dà jūn rù chéng le.
包起是應小岑招募，如心算是劍秋提拔出來。每逢出隊，這兩人都有個娘子幫手，衝鋒陷銳，極為得力；以此積功，都得了前程。營中人將包起、如心喚做「飛虎」，柳青、胭脂喚做「雌熊」。這夜攻打武昌，如心夫婦帶了百餘人，伺至三更，覷個空，飛躍而上，放火大呼。城賊心膽俱寒，黑夜裡自行屠殺，胭脂已拔扃，招大軍入城了。

cì rì, xiǎo cén kè fù hàn yáng, yě shì bāo qǐ liǔ qīng zhī lì. jiàn qiū dà xǐ, dōu bō bǔ le yíng guān. chéng shèng gōng zǒu ān lù dé ān děng zéi, chǔ běi yì qǐ sù qīng.
次日，小岑克復漢陽，也是包起、柳青之力。劍秋大喜，都撥補了營官。乘勝攻走安陸、德安等賊，楚北一起肅清。

zhǐ wǔ hàn liǎng chéng, gōng xiè yǐ kōng, rén wù rú guǐ, hè xiān yīn quàn jiàn qiū yí zhù yuè zhōu, jiàn qiū xiào dào: mào lán lǚ, yǐ qǐ shān lín. bù jiù shì zhè dì fāng me? gǒu cǐ ér bù néng shǒu, qù zhī tā chù hé yì? xī zhōu shì zhēng huái, shī chū jiāng hàn jìn dài píng wú, móu zài jīng xiāng wáng wèn ruì zào chuán, xún jiāng ér xià táo kǎn zhī xūn, zhèn shǒu wǔ chāng sòng yuè wǔ mù lǐ zhōng dìng móu huà yuè è, jūn yǐ cǐ dì wèi yào tú. wǒ men yào xiǎng kòng zhì zhǎng jiāng píng dìng dōng nán, qǐ róng qì qù cǐ dì? ér qiě yào shǒu cǐ dì, hái yào gōng pò jiǔ jiāng ne.
只武漢兩城，公廨已空，人物如鬼，鶴仙因勸劍秋移駐岳州，劍秋笑道：「『-冒藍縷，以啟山林。』不就是這地方麼？苟此而不能守，去之他處何益？昔周室征淮，師出江漢；晉代平吳，謀在荊襄；王汶睿造船，循江而下；陶侃之勛，鎮守武昌；宋岳武穆、李忠定謀畫岳、鄂，均以此地為要圖。我們要想控制長江、平定東南，豈容棄去此地？而且要守此地，還要攻破九江呢。」

kàn guān tīng shuō: jiǔ jiāng xì dà jiāng zuǒ yòu yī gè shū niǔ, zéi yǐ jīn líng wèi fù xīn, yǐ jiǔ jiāng wèi mén hù, shè guān kē liáng. jiǔ jiāng zhī zéi, yòu shì xiǎo chí kǒu hú kǒu wèi jī jiǎo. jiǔ jiāng yǒu zéi, è zhōu shǒu bú zhù, jīn líng yì kè fù bù lái. yǐ cǐ jiàn qiū xiǎo cén jí yú mù shuǐ yǒng, zào chuán jiàn. yǒu zhì shì chéng, bù shàng liǎng yuè, biàn zēng shuǐ yǒng sān qiān rén, nián jì dōu shì sān shí yǐ xià de, zhàn jiàn bā jiǔ bǎi hào, dà xiǎo pào wèi èr qiān zūn. xiǎo cén dū shuài kè fù le xiǎo chí kǒu wěi chéng, jìn wéi hú kǒu.
看官聽說：九江系大江左右一個樞紐，賊以金陵為腹心，倚九江為門戶，設官科糧。九江之賊，又恃小池口、湖口為犄角。九江有賊，鄂州守不住，金陵亦克復不來。以此劍秋、小岑急於募水勇，造船艦。有志事成，不上兩月，便增水勇三千人，年紀都是三十以下的，戰艦八九百號，大小炮位二千尊。小岑督率克復了小池口偽城，進圍湖口。

cǐ shí hè xiān dài èr qiān lù shī, xià yuán nán chāng, liú xià yī qiān lù shī, jiàn qiū jiù lìng bāo qǐ rú xīn liǎng fū fù guǎn dài, yíng xiǎo chí kǒu chéng lǐ. dào le cì nián, hú kǒu réng nán dé shǒu. yī rì, xiǎo cén huàn guò bāo qǐ, fù ěr shù yǔ. bāo qǐ guī yíng, biàn chuán lìng lù shī, bá yíng jìn jiǎo sù sōng tài hú.
此時鶴仙帶二千陸師，下援南昌，留下一千陸師，劍秋就令包起、如心兩夫婦管帶，營小池口城裡。到了次年，湖口仍難得手。一日，小岑喚過包起，附耳數語。包起歸營，便傳令陸師，拔營進剿宿松、太湖。

cì rì, hú kǒu chū duì, nèi hú wài jiāng, pào huǒ sì hé. shuǐ lù hàn zéi wú shù, xī lì kàng jù. fāng xuè zhàn jiān, hū rán yī duì bù jūn, cóng shān hòu lián bì dà hū, tū rén xiàn chéng. chuán zéi àn zéi xiāng gù hài è, bù zhī cǐ zhī bīng cóng hé ér zhì, rǎng rǎng rǎo rǎo zhī zhōng, xiè bù néng jǔ, qiāng bù néng fā. wǒ jūn chéng shì zhuī zhú, yīn fēng zòng huǒ, bǎ liǎng àn jiā shǒu de wěi chéng, yì qǐ kè fù. zéi chuán shù bǎi hào, fén duó yī kōng, piàn fān bù fǎn. cǐ shí huǒ shēng shuǐ shēng rén mǎ xuān téng shēng, zhèn tiān dòng dì. chuán zéi yě yǒu sǐ yú shuǐ de, yě yǒu sǐ yú huǒ de, àn zéi yě yǒu luò huāng pǎo de, yě yǒu shòu dāo shāng de, yě yǒu kǎn dào tóu de, yě yǒu jiàn tà sǐ de, zhēn shā dé mǎn jiāng jiē shī, mǎn hú shì xuè.
次日，湖口出隊，內湖外江，炮火四合。水陸悍賊無數，悉力抗拒。方血戰間，忽然一隊步軍，從山後連臂大呼，突人縣城。船賊岸賊相顧駭愕，不知此支兵從何而至，攘攘擾擾之中，械不能舉，槍不能發。我軍乘勢追逐，因風縱火，把兩岸夾守的偽城，一起克復。賊船數百號，焚奪一空，片帆不返。此時火聲、水聲、人馬喧騰聲，震天動地。船賊也有死於水的，也有死於火的，岸賊也有落荒跑的，也有受刀傷的，也有砍倒頭的，也有踐踏死的，真殺得滿江皆屍，滿湖是血。

kàn guān, nǐ dào nà yī duì bù jūn, shì nà lǐ lái ne? yuán lái bāo qǐ yáng yán jìn jiǎo sù tài, què yú yè jiān jiāng yī qiān rén qián zì xiǎo chí kǒu, biàn rù zhàn chuán, rào chū hú kǒu shí lǐ. tiān fǔ lí míng, zhè yī qiān rén jǐn shù dēng àn, gāo jù hú kǒu xiàn chéng hòu shān diān mái fú. dào de chéng zéi huì hé shuǐ zéi, zhè yī duì biàn shā xià lái le, yǐ cǐ dà jié.
看官，你道那一隊步軍，是那裡來呢？原來包起揚言進剿宿、太，卻於夜間將一千人潛自小池口，便入戰船，繞出湖口十里。天甫黎明，這一千人盡數登岸，高踞湖口縣城後山巔埋伏。到得城賊會合水賊，這一隊便殺下來了，以此大捷。

dāng xià shuǐ yǒng è zài jiāng shàng, lù shī wéi le xún chéng. chéng zéi liáng cǎo yǒu yú, táo cuàn wú lù. wǒ jūn sì miàn huán hōng, tā dào chéng yuán bǎi yú zhàng, biàn qín le wěi zhēn tiān hòu líng zǐ rōng děng, zhé yú shì. zì shì pó yáng shù bǎi lǐ, suì wú zéi zōng. jiàn qiū lùn gōng, yǐ xiǎo cén wèi zuì, fèng zhǐ zhuó le hú nán jié dù, hè xiān jiā le tóu pǐn dǐng dài, bāo qǐ rú xīn dōu shēng le cān jiāng. zhèng shì:
當下水勇扼在江上，陸師圍了潯城。城賊糧草有餘，逃竄無路。我軍四面環轟，塌倒城垣百餘丈，便擒了偽貞天候凌紫茸等，磔於市。自是鄱陽數百里，遂無賊蹤。劍秋論功，以小岑為最，奉旨擢了湖南節度，鶴仙加了頭品頂戴，包起、如心都升了參將。正是：

jī zhuó yáng qīng, rén cái bèi qǐ.
激濁揚清，人才輩起。

dú yǒu qiú rán, tuán yì wàn lǐ.
獨有虬髯，摶翼萬里。

yù zhī hòu shì rú hé, qiě tīng xià huí fēn jiě.
欲知後事如何，且聽下回分解。