yǒng jiā zhī luàn, hǎi nèi fēn bēng, líng guān yuè qì, jiē méi yú liú shí. jiāng zuǒ chū lì zōng miào, shàng shū xià tài cháng jì sì suǒ yòng lè míng. tài cháng hè xún dá yún:" wèi shì zēng sǔn hàn lè, yǐ wéi yī dài zhī lǐ, wèi shěn dà jìn lè míng suǒ yǐ wéi yì. zāo lí sāng luàn, jiù diǎn bù cún. rán cǐ zhū lè jiē hé zhī yǐ zhōng lǜ, wén zhī yǐ wǔ shēng, yǒng zhī yú gē cí, chén zhī yú wǔ liè. gōng xuán zài tíng, qín sè zài táng, bā yīn dié zòu, yǎ yuè bìng zuò, dēng gē xià guǎn, gè yǒu cháng yǒng, zhōu rén zhī jiù yě. zì hàn shì yǐ lái, yī fǎng cǐ lǐ, zì zào xīn shī ér yǐ. jiù jīng huāng fèi, jīn jì sàn wáng, yīn yùn qū zhé, yòu wú shí zhě, zé yú jīn nán yǐ yì yán." yú shí yǐ wú yǎ yuè qì jí líng rén, shěng tài lè bìng gǔ chuī lìng. shì hòu pō dé dēng gē, shí jǔ zhī lè, yóu yǒu wèi bèi. tài níng mò, míng dì yòu fǎng ruǎn fú děng zēng yì zhī. xián hé zhōng, chéng dì nǎi fù zhì tài lè guān, jiū jí yí yì, ér shàng wèi yǒu jīn shí yě. yǔ liàng wèi jīng zhōu, yǔ xiè shàng xiū fù yǎ yuè, wèi jù ér liàng hōng. yǔ yì huán wēn zhuān shì jūn lǚ, yuè qì zài kù, suì zhì xiǔ huài yān. jí mù róng rén juàn píng rǎn mǐn, bīng gē zhī jì, ér yè xià lè rén yì pō yǒu lái zhě. yǒng hé shí yī nián, xiè shàng zhèn shòu yáng, yú shì cǎi shí lè rén, yǐ bèi tài lè, bìng zhì shí qìng, yǎ yuè shǐ pō jù. miàn wáng měng píng yè, mù róng shì suǒ de yuè shēng yòu rù guān yòu. tài yuán zhōng, pò fú jiān, yòu huò qí yuè gōng yáng shǔ děng, xián xí jiù lè, yú shì sì xiāng jīn shí shǐ bèi yān. nǎi shǐ cáo pí wáng xún děng zēng zào zōng miào gē shī, rán jiāo sì suì bù shè lè. jīn liè qí cí yú hòu yún.
永嘉之乱,海内分崩,伶官乐器,皆没于刘、石。江左初立宗庙,尚书下太常祭祀所用乐名。太常贺循答云:“魏氏增损汉乐,以为一代之礼,未审大晋乐名所以为异。遭离丧乱,旧典不存。然此诸乐皆和之以钟律,文之以五声,咏之于歌辞,陈之于舞列。宫悬在庭,琴瑟在堂,八音迭奏,雅乐并作,登歌下管,各有常咏,周人之旧也。自汉氏以来,依仿此礼,自造新诗而已。旧京荒废,今既散亡,音韵曲折,又无识者,则于今难以意言。”于时以无雅乐器及伶人,省太乐并鼓吹令。是后颇得登歌,食举之乐,犹有未备。太宁末,明帝又访阮孚等增益之。咸和中,成帝乃复置太乐官,鸠集遗逸,而尚未有金石也。庾亮为荆州,与谢尚修复雅乐,未具而亮薨。庾翼、桓温专事军旅,乐器在库,遂至朽坏焉。及慕容亻隽平冉闵,兵戈之际,而鄴下乐人亦颇有来者。永和十一年,谢尚镇寿阳,于是采拾乐人,以备太乐,并制石磬,雅乐始颇具。面王猛平鄴,慕容氏所得乐声又入关右。太元中,破苻坚,又获其乐工杨蜀等,闲习旧乐,于是四厢金石始备焉。乃使曹毗、王珣等增造宗庙歌诗,然郊祀遂不设乐。今列其词于后云。
gē xuān dì cáo pí
歌宣帝曹毗
yú hè gāo zǔ, dé xié líng fú. yìng yùn bō luàn, lí zhěng tiān qú. xūn gé yǔ zhòu, huà dòng bā qū. sù yǐ diǎn xíng, táo yǐ xuán zhū. shén shí tǔ ruì, líng zhī zì fū. zhào jī tiān mìng, dào jūn táng yú.
于赫高祖,德协灵符。应运拨乱,厘整天衢。勋格宇宙,化动八区。肃以典刑,陶以玄珠。神石吐瑞,灵芝自敷。肇基天命,道均唐虞。
gē jǐng dì cáo pí
歌景帝曹毗
jǐng huáng chéng yùn, zuǎn lóng hóng xù. huáng luó zhòng kàng, tiān huī zài jǔ. chǔn yǐ èr kòu, rǎo wǒ yáng chǔ. nǎi zhěng yuán róng, yǐ gāo qí fǔ. wěi wěi shén suàn, hè hè wáng lǚ. jīng ní jì píng, gōng guān dì yǔ.
景皇承运,纂隆洪绪。皇罗重抗,天晖再举。蠢矣二寇,扰我扬楚。乃整元戎,以膏齐斧。亹亹神算,赫赫王旅。鲸鲵既平,功冠帝宇。
gē wén dì cáo pí
歌文帝曹毗
tài zǔ qí shèng, wáng yóu dàn róng. rén jiào sì sāi, tiān jī lèi chóng. huáng shì duō nàn, yán qīng zǐ gōng. wēi lì qiū shuāng, huì guò chūn fēng. píng shǔ yí chǔ, yǐ wén yǐ róng. yǎn yǒu cān xū, shēng liú wú qióng.
太祖齐圣,王猷诞融。仁教四塞,天基累崇。皇室多难,严清紫宫。威厉秋霜,惠过春风。平蜀夷楚,以文以戎。奄有参墟,声流无穷。
gē wǔ dì cáo pí
歌武帝曹毗
yú mù wǔ huáng, yǔn gōng qīn míng. yīng qī dēng chán, lóng fēi zǐ tíng. bǎi kuí shí xù, tīng duàn yǐ qíng. shū yù jì bīn, wěi wú yì píng. chén liú gān lù, xiāo yìng lǎng xīng. yě yǒu jī rǎng, lù chuí sòng shēng.
于穆武皇,允龚钦明。应期登禅,龙飞紫庭。百揆时序,听断以情。殊域既宾,伪吴亦平。晨流甘露,宵映朗星。野有击壤,路垂颂声。
gē yuán dì cáo pí
歌元帝曹毗
yùn tún bǎi liù, tiān luó jiě guàn. yuán huáng bó xīng, wǎng lóng jiāng hàn. yǎng qí qī zhèng, fǔ píng huò luàn. huà ruò fēng xíng, zé yóu yǔ sàn. lún guāng gèng yào, jīn huī fù huàn. dé guān qiān zǎi, wèi yǒu yú càn.
运屯百六,天罗解贯。元皇勃兴,网笼江汉。仰齐七政,俯平祸乱。化若风行,泽犹雨散。沦光更曜,金辉复焕。德冠千载,蔚有余粲。
gē míng dì cáo pí
歌明帝曹毗
míng míng sù zǔ, chǎn hóng dì zuò. yīng fēng sù fā, qīng huī zài lù. jiān nì zòng tè, wǎng shì huáng dù. gōng zhèn zhū qí, suì huō tiān bù. hóng yóu yǔn sāi, gāo luó yún bù. pǐn wù xián níng, hóng jī yǒng gù.
明明肃祖,阐弘帝祚。英风夙发,清晖载路。奸逆纵忒,罔式皇度。躬振硃旗,遂豁天步。宏猷允塞,高罗云布。品物咸宁,洪基永固。
gē chéng dì cáo pí
歌成帝曹毗
yú xiū xiǎn zōng, dào zé xuán bō. shì xuān dé yīn, chàng wù yǐ hé. mài dé dǎo rén, fěi lǐ bù guò. fū yǐ chún fēng, zhuó yǐ qīng bō. lián lǐ yìng fù, míng fèng qī kē. tóng guī fàng xūn, yì gài shān hé.
于休显宗,道泽玄播。式宣德音,暢物以和。迈德蹈仁,匪礼不过。敷以纯风,濯以清波。连理映阜,鸣凤栖柯。同规放勋,义盖山河。
gē kāng dì cáo pí
歌康帝曹毗
kāng huáng mù mù, yǎng sì hóng dé. wèi ér bù zǎi, yǎ yīn sì sāi. xián xié yǐ chéng, zhèn wù yǐ mò. wēi jìng qū yǔ, dào xuān bāng guó.
康皇穆穆,仰嗣洪德。为而不宰,雅音四塞。闲邪以诚,镇物以默。威静区宇,道宣邦国。
gē mù dì cáo pí
歌穆帝曹毗
xiào zōng sù zhé, xiū yīn jiǔ zāng. rú bǐ chén lí, yào jǐng fú sāng. chuí xùn huá wò, liú rùn bā huāng. yōu zàn xuán miào, yuán gāi diǎn zhāng. xī píng jiàn shǔ, běi jìng jiù jiāng. gāo yóu yuǎn chàng, cháo yǒu yí fāng.
孝宗夙哲,休音久臧。如彼晨离,耀景扶桑。垂训华幄,流润八荒。幽赞玄妙,爰该典章。西平僭蜀,北静旧疆。高猷远暢,朝有遗芳。
gē āi dì cáo pí
歌哀帝曹毗
yú mù āi huáng, shèng xīn xū yuǎn. yǎ hǎo xuán gǔ, dà tíng shì jiàn. dào shàng wú wéi, zhì cún yì jiǎn. huà ruò fēng xíng, shí yóu cǎo yǎn. suī yuē dēng xiá, huī yīn mí chǎn. yīn yīn yún sháo, jìn měi jìn shàn.
于穆哀皇,圣心虚远。雅好玄古,大庭是践。道尚无为,治存易简。化若风行,时犹草偃。虽曰登遐,徽音弥阐。愔愔《云》《韶》,尽美尽善。
gē jiǎn wén dì wáng xún
歌简文帝王珣
huáng yǐ jiǎn wén, yú zhāo yú tiān. líng míng ruò shén, zhōu dàn rú chuān. chōng yīng qí lái, shí yǔ qí qiān. wěi wěi xīn huà, rì yòng bù yán. yì ér yǒu qīn, jiǎn ér kě chuán. guān liú mí yuǎn, qiú běn yú xuán.
皇矣简文,于昭于天。灵明若神,周淡如川。冲应其来,实与其迁。亹亹心化,日用不言。易而有亲,简而可传。观流弥远,求本逾玄。
gē xiào wǔ dì wáng xún
歌孝武帝王珣
tiān jiàn yǒu jìn, qīn zāi liè zōng. tóng guī wén kǎo, xuán mò yǔn gōng. wēi ér bù měng, yuē ér néng tōng. shén zhēng yī zhèn, jiǔ yù lái tóng. dào jī huái hǎi, yǎ sòng zì dōng. qì táo chún lù, huà xié shí yōng.
天监有晋,钦哉烈宗。同规文考,玄默允恭。威而不猛,约而能通。神钲一震,九域来同。道积淮海,雅颂自东。气陶醇露,化协时雍。
sì shí cí sì cáo pí
四时祠祀曹毗
sù sù qīng miào, wēi wēi shèng gōng. wàn guó lái bīn, lǐ yí yǒu róng. zhōng gǔ zhèn, jīn shí xī. xuān zhào zuò, wǔ kāi jī. shén sī lè xī! lǐ guǎn xián, yǒu lái sī hé. shuō gōng dé, tǔ qīng gē. shén sī lè xī! yáng yáng xuán huà, rùn bèi jiǔ rǎng. mín wú bù yuè, dào wú bù wǎng. lǐ yǒu yí, lè yǒu shì. yǒng jiǔ gōng, yǒng wú jí. shén sī lè xī!
肃肃清庙,巍巍圣功。万国来宾,礼仪有容。钟鼓振,金石熙。宣兆祚,武开基。神斯乐兮!理管弦,有来斯和。说功德,吐清歌。神斯乐兮!洋洋玄化,润被九壤。民无不悦,道无不往。礼有仪,乐有式。咏九功,永无极。神斯乐兮!
hàn shí yǒu duǎn xiāo náo gē zhī lè, qí qū yǒu zhū lù sī bēi wēng ài rú zhāng shàng zhī huí yōng lí zhàn chéng nán wū shān gāo shàng líng qiāng jìn jiǔ jūn mǎ huáng fāng shù yǒu suǒ sī zhì zi bān shèng rén chū shàng xié lín gāo tái yuǎn rú qī shí liú wù chéng xuán yún huáng jué xíng diào gān děng qū, liè yú gǔ chuī, duō xù zhàn zhèn zhī shì.
汉时有《短箫铙歌》之乐,其曲有《硃鹭》、《思悲翁》、《艾如张》、《上之回》、《雍离》、《战城南》、《巫山高》、《上陵》、《将进酒》、《君马黄》、《芳树》、《有所思》、《雉子班》、《圣人出》、《上邪》、《临高台》、《远如期》、《石留》、《务成》、《玄云》、《黄爵行》《钓竿》等曲,列于鼓吹,多序战阵之事。
jí wèi shòu mìng, gǎi qí shí èr qǔ, shǐ móu xí wèi cí, shù yǐ gōng dé dài hàn. gǎi zhū lù wèi chǔ zhī píng, yán wèi yě. gǎi sī bēi wēng wèi zhàn xíng yáng, yán cáo gōng yě. gǎi ài rú zhāng wèi huò lǚ bù, yán cáo gōng dōng wéi lín huái, qín lǚ bù yě. gǎi shàng zhī huí wèi kè guān dù, yán cáo gōng yǔ yuán shào zhàn, pò zhī yú guān dù yě. gǎi yōng lí wèi jiù bāng, yán cáo gōng shèng yuán shào yú guān dù, hái qiáo shōu cáng sǐ wáng shì zú yě. gǎi zhàn chéng nán wèi dìng wǔ gōng, yán cáo gōng chū pò yè, wǔ gōng zhī dìng shǐ hū cǐ yě. gǎi wū shān gāo wèi tú liǔ chéng, yán cáo gōng yuè běi sāi, lì bái tán, pò sān jùn wū huán yú liǔ chéng yě. gǎi shàng líng wèi píng nán jīng, yán cáo gōng píng jīng zhōu yě. gǎi qiāng jìn jiǔ wèi píng guān zhōng, yán cáo gōng zhēng mǎ chāo, dìng guān zhōng yě. gǎi yǒu suǒ sī wèi yīng dì qī, yán wén dì yǐ shèng dé shòu mìng, yìng yùn qī yě. gǎi fāng shù wèi yōng xī, yán wèi shì lín qí guó, jūn chén yōng mù, shù jī xián xī yě. gǎi shàng xié wèi tài hé, yán míng dì jì tǐ chéng tǒng, tài hé gǎi yuán, dé zé liú bù yě. qí yú bìng tóng jiù míng.
及魏受命,改其十二曲,使缪袭为词,述以功德代汉。改《硃鹭》为《楚之平》,言魏也。改《思悲翁》为《战荥阳》,言曹公也。改《艾如张》为《获吕布》,言曹公东围临淮,擒吕布也。改《上之回》为《克官渡》,言曹公与袁绍战,破之于官渡也。改《雍离》为《旧邦》,言曹公胜袁绍于官渡,还谯收藏死亡士卒也。改《战城南》为《定武功》,言曹公初破鄴,武功之定始乎此也。改《巫山高》为《屠柳城》,言曹公越北塞,历白檀,破三郡乌桓于柳城也。改《上陵》为《平南荆》,言曹公平荆州也。改《将进酒》为《平关中》,言曹公征马超,定关中也。改《有所思》为《应帝期》,言文帝以圣德受命,应运期也。改《芳树》为《邕熙》,言魏氏临其国,君臣邕穆,庶绩咸熙也。改《上邪》为《太和》,言明帝继体承统,太和改元,德泽流布也。其余并同旧名。
shì shí wú yì shǐ wéi zhāo zhì shí èr qǔ míng, yǐ shù gōng dé shòu mìng. gǎi zhū lù wèi yán jīng quē, yán hàn shì shuāi, sūn jiān fèn xùn měng zhì, niàn zài kuāng jiù, wáng jī shǐ hū cǐ yě. gǎi sī bēi wēng wèi hàn zhī jì, yán jiān dào hàn zhī wēi, tòng dǒng zhuō zhī luàn, xīng bīng fèn jī, gōng gài hǎi nèi yě. gǎi ài rú zhāng wèi shū wǔ shī, yán quán zú fù zhī yè ér zhēng fá yě. gǎi shàng zhī huí wèi wū lín, yán wèi wǔ jì pò jīng zhōu, shùn liú dōng xià, yù lái zhēng fēng, quán mìng jiāng zhōu yú nì jī zhī yú wū lín ér pò zǒu yě. gǎi yōng lí wèi qiū fēng, yán quán yuè yǐ shǐ rén, rén wàng qí sǐ yě. gǎi zhàn chéng nán wèi kè wǎn chéng, yán wèi wǔ zhì tú bìng jiān, ér quán qīn zhēng, pò zhī yú wǎn yě. gǎi wū shān gāo wèi guān bèi dé, yán shǔ jiāng guān yǔ bèi qì wú dé, quán yǐn shī fú jiāng ér qín zhī yě. gǎi shàng líng qū wèi tōng jīng zhōu, yán quán yǔ shǔ jiāo hǎo qí méng, zhōng yǒu guān yǔ zì shī zhī qiān, zhōng fù chū hǎo yě. gǎi qiāng jìn jiǔ wèi zhāng hóng dé, yán quán zhāng qí dà dé, ér yuǎn fāng lái fù yě. gǎi yǒu suǒ sī wèi shùn lì shǔ, yán quán shùn lù tú zhī fú, ér jiàn dà hào yě. gǎi fāng shù wèi chéng tiān mìng, yán qí shí zhǔ shèng dé jiàn wèi, dào huà zhì shèng yě. gǎi shàng xié qū wèi xuán huà, yán qí shí zhǔ xiū wén wǔ, zé tiān ér xíng, rén zé liú qià, tiān xià xǐ lè yě. qí yú yì yòng jiù míng bù gǎi.
是时吴亦使韦昭制十二曲名,以述功德受命。改《硃鹭》为《炎精缺》,言汉室衰,孙坚奋迅猛志,念在匡救,王迹始乎此也。改《思悲翁》为《汉之季》,言坚悼汉之微,痛董卓之乱,兴兵奋击,功盖海内也。改《艾如张》为《摅武师》,言权卒父之业而征伐也。改《上之回》为《乌林》,言魏武既破荆州,顺流东下,欲来争锋,权命将周瑜逆击之于乌林而破走也。改《雍离》为《秋风》,言权悦以使人,人忘其死也。改《战城南》为《克皖城》,言魏武志图并兼,而权亲征,破之于皖也。改《巫山高》为《关背德》,言蜀将关羽背弃吴德,权引师浮江而擒之也。改《上陵曲》为通荆州,言权与蜀交好齐盟,中有关羽自失之愆,终复初好也。改《将进酒》为《章洪德》,言权章其大德,而远方来附也。改《有所思》为《顺历数》,言权顺箓图之符,而建大号也。改《芳树》为《承天命》,言其时主圣德践位,道化至盛也。改《上邪曲》为《玄化》,言其时主修文武,则天而行,仁泽流洽,天下喜乐也。其余亦用旧名不改。
jí wǔ dì shòu shàn, nǎi lìng fù xuán zhì wèi èr shí èr piān, yì shù yǐ gōng dé dài wèi. gǎi zhū lù wèi líng zhī xiáng, yán xuān dì zhī zuǒ wèi, yóu yú shùn zhī shì yáo, jì yǒu shí ruì zhī zhēng, yòu néng yòng wǔ yǐ zhū mèng dá zhī nì mìng yě. gǎi sī bēi wēng wèi xuān shòu mìng, yán xuān dì yù zhū gě liàng, yǎng wēi zhòng, yùn shén bīng, liàng zhèn bù ér sǐ yě. gǎi ài rú zhāng wèi zhēng liáo dōng, yán xuān dì líng dà hǎi zhī biǎo, tǎo miè gōng sūn shì ér xiāo qí shǒu yě. gǎi shàng zhī huí wèi xuān fǔ zhèng, yán xuān dì shèng dào shēn yuǎn, bō luàn fǎn zhèng, wǎng luó wén wǔ zhī cái, yǐ dìng èr yí zhī xù yě. gǎi yōng lí wéi shí yùn duō nàn, yán xuān dì zhì tǎo wú fāng, yǒu zhēng wú zhàn yě. gǎi zhàn chéng nán wèi jǐng lóng fēi, yán jǐng dì kè míng wēi jiào, shǎng shùn yí nì, lóng wú jiāng, chóng hóng jī yě. gǎi wū shān gāo wèi píng yù héng, yán jǐng dì yī wàn guó zhī shū fēng, qí sì hǎi zhī guāi xīn, lǐ xián yǎng shì, ér zuǎn hóng yè yě. gǎi shàng líng wéi wén huáng tǒng bǎi kuí, yán wén dì shǐ tǒng bǎi kuí, yòng rén yǒu xù, yǐ fū tài píng zhī huà yě. gǎi qiāng jìn jiǔ wèi yīn shí yùn, yán yīn shí yùn biàn, shèng móu qián shī, jiě cháng shé zhī jiāo, lí qún jié zhī dǎng, yǐ wǔ jì wén, yǐ mài qí dé yě. gǎi yǒu suǒ sī wèi wéi yōng shǔ, yán wén dì jì píng wàn shèng zhī shǔ, fēng jiàn wàn guó, fù wǔ děng zhī jué yě. gǎi fāng shù wèi tiān xù, yán shèng huáng yīng lì shòu shàn, hóng jì dà huà, yòng rén gè jǐn qí cái yě. gǎi shàng xié wèi dà jìn chéng yùn qī, yán shèng huáng yīng lù shòu tú, huà xiàng shén míng yě. gǎi jūn mǎ huáng wèi jīn líng yùn, yán shèng huáng jiàn zuò, zhì jìng zōng miào, ér xiào dào héng yú tiān xià yě. gǎi zhì zi bān wèi yú mù wǒ huáng, yán shèng huáng shòu shàn, dé hé shén míng yě. gǎi shèng rén chū wèi zhòng chūn zhèn lǚ, yán dà jìn shēn wén wǔ zhī jiào, tián liè yǐ shí yě. gǎi lín gāo tái wèi xià miáo tián, yán dà jìn tián shòu shùn shí, wèi miáo chú hài yě. gǎi yuǎn rú qī wèi zhòng qiū xiǎn tián, yán dà jìn suī yǒu wén dé, bù fèi wǔ shì, shùn shí yǐ shā fá yě. gǎi shí liú wèi shùn tiān dào, yán zhòng dōng dà yuè, yòng wǔ xiū wén, dà jìn zhī dé pèi tiān yě. gǎi wù chéng wéi táng yáo, yán shèng huáng zhì dì wèi, dé huà guāng sì biǎo yě. xuán yún yī jiù míng, yán shèng huáng yòng rén, gè jǐn qí cái yě. gǎi huáng jué xíng wéi bó yì, yán chì wū xián shū, yǒu zhōu yǐ xìng, jīn shèng huáng shòu mìng, shén què lái yě. diào gān yī jiù míng, yán shèng huáng dé pèi yáo shùn, yòu yǒu lǚ wàng zhī zuǒ, jì dà gōng, zhì tài píng yě. qí cí bìng liè zhī yú hòu yún.
及武帝受禅,乃令傅玄制为二十二篇,亦述以功德代魏。改《硃鹭》为《灵之祥》,言宣帝之佐魏,犹虞舜之事尧,既有石瑞之徵,又能用武以诛孟达之逆命也。改《思悲翁》为《宣受命》,言宣帝御诸葛亮,养威重,运神兵,亮震怖而死也。改《艾如张》为《征辽东》,言宣帝陵大海之表,讨灭公孙氏而枭其首也。改《上之回》为《宣辅政》,言宣帝圣道深远,拨乱反正,网罗文武之才,以定二仪之序也。改《雍离》为《时运多难》,言宣帝致讨吴方,有征无战也。改《战城南》为《景龙飞》,言景帝克明威教,赏顺夷逆,隆无疆,崇洪基也。改《巫山高》为《平玉衡》,言景帝一万国之殊风,齐四海之乖心,礼贤养士,而纂洪业也。改《上陵》为《文皇统百揆》,言文帝始统百揆,用人有序,以敷太平之化也。改《将进酒》为《因时运》,言因时运变,圣谋潜施,解长蛇之交,离群桀之党,以武济文,以迈其德也。改《有所思》为《惟庸蜀》,言文帝既平万乘之蜀,封建万国,复五等之爵也。改《芳树》为《天序》,言圣皇应历受禅,弘济大化,用人各尽其才也。改《上邪》为《大晋承运期》,言圣皇应箓受图,化象神明也。改《君马黄》为《金灵运》,言圣皇践阼,致敬宗庙,而孝道行于天下也。改《雉子班》为《于穆我皇》,言圣皇受禅,德合神明也。改《圣人出》为《仲春振旅》,言大晋申文武之教,畋猎以时也。改《临高台》为《夏苗田》,言大晋畋狩顺时,为苗除害也。改《远如期》为《仲秋狝田》,言大晋虽有文德,不废武事,顺时以杀伐也。改《石留》为《顺天道》,言仲冬大阅,用武修文,大晋之德配天也。改《务成》为《唐尧》,言圣皇陟帝位,德化光四表也。《玄云》依旧名,言圣皇用人,各尽其材也。改《黄爵行》为《伯益》,言赤乌衔书,有周以兴,今圣皇受命,神雀来也。《钓竿》依旧名,言圣皇德配尧舜,又有吕望之佐,济大功,致太平也。其辞并列之于后云。
líng zhī xiáng
灵之祥
líng zhī xiáng, shí ruì zhāng. jīng jīn dé, chū xī fāng. tiān jiàng mìng, shòu xuān huáng. yīng qī yùn, shí lóng xiāng. jì dà shùn, zuǒ táo táng. zàn wǔ wén, jiàn dì gāng. mèng shì pàn, jù nán jiāng. zhuī yǒu hù, luàn wǔ cháng. wú kòu pàn, shǔ lǔ qiáng. jiāo shì méng, lián xiá huāng. xuān hè nù, fèn yīng yáng. zhèn gān wēi, yào diàn guāng. líng jiǔ tiān, xiàn shí chéng. xiāo nì mìng, zhěng yǒu shēng. wàn guó ān, sì hǎi níng.
灵之祥,石瑞章。旌金德,出西方。天降命,授宣皇。应期运,时龙骧。继大舜,佐陶唐。赞武文,建帝纲。孟氏叛,据南疆。追有扈,乱五常。吴寇叛,蜀虏强。交誓盟,连遐荒。宣赫怒,奋鹰扬。震乾威,曜电光。陵九天,陷石城。枭逆命,拯有生。万国安,四海宁。
xuān shòu mìng
宣受命
xuān shòu mìng, yìng tiān jī, fēng yún shí dòng shén lóng fēi. yù gé liàng, zhèn yōng liáng. biān jìng ān, yí xià kāng. wù jié shì, qín dìng qīng. lǎn yīng xióng, bǎo chí yíng. shēn mù mù, hè míng míng. chōng ér tài, tiān zhī jīng. yǎng wēi zhòng, yùn shén bīng. liàng nǎi zhèn bì, tiān xià ān níng.
宣受命,应天机,风云时动神龙飞。御葛亮,镇雍梁。边境安,夷夏康。务节事,勤定倾。揽英雄,保持盈。深穆穆,赫明明。冲而泰,天之经。养威重,运神兵。亮乃震毙,天下安宁。
zhēng liáo dōng
征辽东
zhēng liáo dōng, dí shī jù, wēi líng mài rì yù. gōng sūn jì shòu shǒu, qún nì pò dǎn, xián zhèn bù. shuò běi xiǎng yìng, hǎi biǎo jǐng fù. wǔ gōng hè hè, dé yún bù.
征辽东,敌失据,威灵迈日域。公孙既授首,群逆破胆,咸震怖。朔北响应,海表景附。武功赫赫,德云布。
xuān fǔ zhèng
宣辅政
xuān huáng fǔ zhèng, shèng liè shēn. bō luàn fǎn zhèng, shùn tiān xīn. wǎng luó wén wǔ cái, shèn jué suǒ shēng. suǒ shēng xián, yí jiào shī. ān shàng zhì mín, huà fēng yí. zhào chuàng dì jī, hóng yè chuí. yú shuò míng míng, shí hè xì. gōng jì wàn shì, dìng èr yí. dìng èr yí, yún xíng yǔ shī, hǎi wài fēng chí.
宣皇辅政,圣烈深。拨乱反正,顺天心。网罗文武才,慎厥所生。所生贤,遗教施。安上治民,化风移。肇创帝基,洪业垂。于铄明明,时赫戏。功济万世,定二仪。定二仪,云行雨施,海外风驰。
shí yùn duō nàn
时运多难
shí yùn duō nàn, dào jiào fū. tiān dì biàn huà, yǒu yíng xū. chǔn ěr wú mán, wǔ shì jiāng hú. wǒ huáng hè sī, zhì tiān zhū. yǒu zhēng wú zhàn, mǐ qí tú. tiān wēi héng bèi, kuò dōng yú.
时运多难,道教痡。天地变化,有盈虚。蠢尔吴蛮,武视江湖。我皇赫斯,致天诛。有征无战,弭其图。天威横被,廓东隅。
jǐng lóng fēi
景龙飞
jǐng lóng fēi, yù tiān wēi. cōng jiàn xuán chá, dòng yǔ shén míng xié jī. cóng zhī zhě xiǎn, nì zhī zhě miè yí. wén jiào fū, wǔ gōng wēi. pǔ bèi sì hǎi, wàn bāng wàng fēng, mò bù lái suí. shèng dé qián duàn, xiān tiān fú wéi. fú wéi xiáng, xiǎng shì yǒng zhǎng. měng yǐ zhì kuān, dào huà guāng. hè míng míng, zuò lóng wú jiāng. dì jī wéi qī, yǒu mìng jì jí, chóng cǐ hóng jī.
景龙飞,御天威。聪鉴玄察,动与神明协机。从之者显,逆之者灭夷。文教敷,武功巍。普被四海,万邦望风,莫不来绥。圣德潜断,先天弗违。弗违祥,享世永长。猛以致宽,道化光。赫明明,祚隆无疆。帝绩惟期,有命既集,崇此洪基。
píng yù héng
平玉衡
píng yù héng, jiū jiān huí. wàn guó shū fēng, sì hǎi guāi. lǐ xián yǎng shì, jī yù yīng xióng, sī xīn qí. zuǎn róng hóng yè, chóng huáng jiē. pǐn wù xián hēng, shèng jìng rì jī. cōng jiàn jǐn xià qíng, míng míng zōng tiān jī.
平玉衡,纠奸回。万国殊风,四海乖。礼贤养士,羁御英雄,思心齐。纂戎洪业,崇皇阶。品物咸亨,圣敬日跻。聪鉴尽下情,明明综天机。
wén huáng tǒng bǎi kuí
文皇统百揆
wén huáng tǒng bǎi kuí, jì tiān lǐ wàn fāng. wǔ jiàng zhèn sì yú, yīng zuǒ yíng cháo táng, móu yán xié qiū lán, qīng fēng fā qí fāng. hóng zé suǒ jiàn rùn, lì shí wèi guī zhāng. dà dào móu wǔ dì, shèng dé yú sān wáng. xián guāng dà, shàng cān tiān yǔ dì, zhì huà wú nèi wài. wú nèi wài, liù hé bìng kāng yì. bìng kāng yì, gòu zī jiā huì. zài xī xī yǔ nóng, dà jìn dé sī mài. zhèn zhēng jí zhū zhōu, wèi fān wèi. gōng jì sì hǎi, hóng liè liú wàn shì.
文皇统百揆,继天理万方。武将镇四隅,英佐盈朝堂,谋言协秋兰,清风发其芳。洪泽所渐润,砾石为珪璋。大道侔五帝,盛德逾三王。咸光大,上参天与地,至化无内外。无内外,六合并康乂。并康乂,遘兹嘉会。在昔羲与农,大晋德斯迈。镇征及诸州,为籓卫。功济四海,洪烈流万世。
yīn shí yùn
因时运
yīn shí yùn, shèng cè shī. cháng shé jiāo jiě, qún jié lí. shì qióng bēn wú, shòu qí lì. wéi wǔ jìn, shěn dà jì. shí mài qí dé, qīng yī shì.
因时运,圣策施。长蛇交解,群桀离。势穷奔吴,兽骑厉。惟武进,审大计。时迈其德,清一世。
wéi yōng shǔ
惟庸蜀
wéi yōng shǔ, jiàn hào tiān yī yú. liú bèi nì dì mìng, chán liàng chéng qí yú. yōng zhòng shù shí wàn, kuī xì chéng wǒ xū. yì qí jìn yǔ xí, tiān xià bù huáng jū. jiāng wéi lǚ kòu biān, lǒng shàng wèi huāng wú. wén huáng mǐn sī mín, lì shì shòu zuì gū. wài mó fān píng chén, nèi mó zhòng shì fū. zhǎo yá yīng zhǐ shòu, fù xīn xiàn liáng tú. liáng tú xié chéng wén, dà xīng bǎi wàn jūn. léi gǔ zhèn dì qǐ, měng shì líng fú yún. bū lǔ wèi tiān zhū, miàn fù zào lěi mén. wàn lǐ tóng fēng jiào, nì mìng chēng qiè chén. guāng jiàn wǔ děng, jì gāng tiān rén.
惟庸蜀,僭号天一隅。刘备逆帝命,禅亮承其余。拥众数十万,窥隙乘我虚。驿骑进羽檄,天下不遑居。姜维屡寇边,陇上为荒芜。文皇愍斯民,历世受罪辜。外谟籓屏臣,内谟众士夫。爪牙应指受,腹心献良图。良图协成文,大兴百万军。雷鼓震地起,猛势陵浮云。逋虏畏天诛,面缚造垒门。万里同风教,逆命称妾臣。光建五等,纪纲天人。
tiān xù
天序
tiān xù, yīng lì shòu shàn, chéng líng hù. yù qún lóng, lēi chī wǔ. hóng jì dà huà, yīng juàn zuò fǔ. míng míng tǒng wàn jī, hè hè zhèn sì fāng, jiù yáo jì qì zhī chóu, xié lán fāng. lǐ wáng chén, fù zhào mín. huà zhī rú tiān yǔ dì, shuí gǎn ài qí shēn?
天序,应历受禅,承灵祜。御群龙,勒螭武。弘济大化,英隽作辅。明明统万机,赫赫镇四方,咎繇稷契之畴,协兰芳。礼王臣,覆兆民。化之如天与地,谁敢爱其身?
dà jìn chéng yùn qī
大晋承运期
dà jìn chéng yùn qī, dé lóng shèng huáng. shí qīng yàn, bái rì chuí guāng. yīng lù tú, zhì dì wèi, jì tiān zhèng yù héng. huà xíng xiàng shén míng, zhì zāi dào lóng yú yǔ táng. yuán shǒu fū hóng huà, bǎi liáo gǔ gōng bìng zhōng liáng. shí tài kāng, lóng lóng hè hè, fú zuò yíng wú jiāng.
大晋承运期,德隆圣皇。时清晏,白日垂光。应箓图,陟帝位,继天正玉衡。化行象神明,至哉道隆虞与唐。元首敷洪化,百僚股肱并忠良。时太康,隆隆赫赫,福祚盈无疆。
jīn líng yùn
金灵运
jīn líng yùn, tiān fú fā. shèng zhēng jiàn, cān rì yuè. wéi wǒ huáng, tǐ shén shèng. shòu wèi chán, yìng tiān mìng. huáng zhī xìng, líng yǒu zhēng. dēng dà lù, yù wàn shèng. huáng zhī fǔ, ruò hǎn wǔ. zhǎo yá fèn, mò zhī yù. huáng zhī zuǒ, zàn qīng huà. bǎi shì lǐ, wàn bāng hè. shén zhī yīng, jiā ruì zhāng. gōng xiǎng lǐ, jiàn xiān huáng. lè shí zòu, qìng guǎn qiāng. gǔ yīn yīn, zhōng huáng huáng. diàn zūn zǔ, shí yù shāng. shén xīn xiǎng, xián yuè kāng. yàn sūn zi, yòu wú jiāng. dà xiào zhēng zhēng, dé jiào bèi wàn fāng.
金灵运,天符发。圣徵见,参日月。惟我皇,体神圣。受魏禅,应天命。皇之兴,灵有徵。登大麓,御万乘。皇之辅,若阚武。爪牙奋,莫之御。皇之佐,赞清化。百事理,万邦贺。神祗应,嘉瑞章。恭享礼,荐先皇。乐时奏,磬管锵。鼓殷殷,钟锽锽。奠樽俎,实玉觞。神歆飨,咸悦康。宴孙子,祐无疆。大孝蒸蒸,德教被万方。
yú mù wǒ huáng
于穆我皇
yú mù wǒ huáng, shèng dé shèng qiě míng. shòu shàn jūn shì, guāng jì qún shēng. pǔ tiān shuài tǔ, mò bù lái tíng. yóng yóng liù hé nèi, wàng fēng yǎng tài qīng. wàn guó yōng yōng, xìng sòng shēng. dà huà qià, dì píng ér tiān chéng. qī zhèng qí, yù héng wéi píng. é é zuǒ mìng, jì jì qún yīng. sù yè qián qián, wàn jī shì jīng. suī zhì xìng, fěi huāng níng. qiān dào lè, chōng bù yíng. tiān dì hé dé, rì yuè tóng róng. hè hè huáng huáng, yào yōu míng. sān guāng kè cóng, yú xiǎn tiān, chuí jǐng xīng. lóng fèng zhēn, gān lù xiāo líng. sù shén zhī, zhī shàng líng. wàn wù xīn dài, zì tiān xiào qí chéng.
于穆我皇,盛德圣且明。受禅君世,光济群生。普天率土,莫不来庭。颙颙六合内,望风仰泰清。万国雍雍,兴颂声。大化洽,地平而天成。七政齐,玉衡惟平。峨峨佐命,济济群英。夙夜乾乾,万机是经。虽治兴,匪荒宁。谦道乐,冲不盈。天地合德,日月同荣。赫赫煌煌,曜幽冥。三光克从,于显天,垂景星。龙凤臻,甘露宵零。肃神祗,祗上灵。万物欣戴,自天效其成。
zhòng chūn zhèn lǚ
仲春振旅
zhòng chūn zhèn lǚ, dà zhì rén, wǔ jiào yú shí rì xīn. shī zhí tí, gōng zhí gǔ. zuò zuò cóng, jié yǒu xù. shèng yǐ yǔn wén yǔn wǔ! sōu tián biǎo mà, shēn fǎ shì. suì wéi jìn, xiàn shè jì. yǔn yǐ shí, míng guó zhì. wén wǔ bìng yòng, lǐ zhī jīng. liè chē rú zhàn, dà jiào míng, gǔ jīn shuí néng qù bīng? dà jìn jì tiān, jì qún shēng.
仲春振旅,大致人,武教于时日新。师执提,工执鼓。坐作从,节有序。盛矣允文允武!搜田表祃,申法誓。遂围禁,献社祭。允以时,明国制。文武并用,礼之经。列车如战,大教明,古今谁能去兵?大晋继天,济群生。
xià miáo tián
夏苗田
xià miáo tián, yùn jiàng cú. jūn guó yì róng, wén wǔ shū. nǎi mìng qún lì, zhuàn chē tú, biàn qí hào míng, zàn qì shū. wáng jūn qǐ bā mén, xíng tóng shàng dì jū. shí lù jiàn dà huī, yún qí yì zǐ xū. bǎi guān xiàng qí shì, jí zé jí, xú zé xú. huí héng xuán zhěn, bà zhèn bì chē. xiàn qín xiǎng sì, zhēng zhēng pèi yǒu yú. wéi dà jìn, dé cān liǎng yí, huà yún fū.
夏苗田,运将徂。军国异容,文武殊。乃命群吏,撰车徒,辩其号名,赞契书。王军启八门,行同上帝居。时路建大麾,云旗翳紫虚。百官象其事,疾则疾,徐则徐。回衡旋轸,罢阵弊车。献禽享祀,蒸蒸配有虞。惟大晋,德参两仪,化云敷。
zhòng qiū xiǎn tián
仲秋狝田
zhòng qiū xiǎn tián, jīn dé cháng gāng. liáng fēng qīng qiě lì, níng lù jié wèi shuāng. bái cáng sī chén, jīn sǔn shí yīng yáng. yīng yáng yóu shàng fù, shùn tiān yǐ shā fá, chūn qiū shí xù. léi tíng zhèn wēi yào, jìn tuì yóu zhēng gǔ. zhì qín sì bēng, yǔ máo zhī yòng chōng jūn fǔ. hè hè dà jìn dé, fēn liè líng sān wǔ. fū huà yǐ wén, suī ān bù fèi wǔ. guāng zhái sì hǎi, yǒng xiǎng tiān zhī hù.
仲秋狝田,金德常纲。凉风清且厉,凝露结为霜。白藏司辰,金隼时鹰扬。鹰扬犹尚父,顺天以杀伐,春秋时序。雷霆震威曜,进退由钲鼓。致禽祀祊,羽毛之用充军府。赫赫大晋德,芬烈陵三五。敷化以文,虽安不废武。光宅四海,永享天之祜。
shùn tiān dào
顺天道
shùn tiān dào, wò shén qì, sān shí shì, jiǎng wǔ shì. dōng dà yuè, míng zhuó zhèn gǔ duó, jīng qí xiàng hóng ní. wén zhì qí zhōng, wǔ bù qióng wǔ. dòng jūn shì zhòng, lǐ chéng ér yì jǔ. sān qū yǐ chóng rén, jìn zhǐ bù shī qí xù. bīng zú liàn, jiāng rú hǎn wǔ. wéi hǎn wǔ, qì líng qīng yún. jiě wéi sān miàn, shā bù tiǎn qún. yǎn jīng huī, bān liù jūn. xiàn xiǎng zhēng, xiū diǎn wén. jiā dà jìn, dé pèi tiān. lù bào gōng, jué qí xián. xiǎng yàn lè, shòu zī bǎi lù, shòu wàn nián.
顺天道,握神契,三时示,讲武事。冬大阅,鸣镯振鼓铎,旌旗象虹霓。文制其中,武不穷武。动军誓众,礼成而义举。三驱以崇仁,进止不失其序。兵卒练,将如阚武。惟阚武,气陵青云。解围三面,杀不殄群。偃旌麾,班六军。献享蒸,修典文。嘉大晋,德配天。禄报功,爵俟贤。飨燕乐,受兹百禄,寿万年。
táng yáo
唐尧
táng yáo zī wù chéng, qiān qiān dé qí xìng. jī jiàn zhōng guāng dà, lǚ shuāng zhì jiān bīng. shén míng dào zì chéng, hé hǎi yóu kě níng. shùn yǔ tǒng bǎi kuí, yuán kǎi yǐ cì shēng. shàn ràng yīng dà lì, ruì shèng shì xiàng chéng. wǒ huáng zhì dì wèi, píng héng zhèng zhǔn shéng. dé huà fēi sì biǎo, xiáng qì jiàn qí zhēng. xìng wáng zuò qí dàn, wáng zhǔ tián zì jīn. zhì yuǎn yóu jìn shǐ, fù kuì chéng shān líng. pī tú àn xiān jí, yǒu qí zhèng líng yè.
唐尧谘务成,谦谦德其兴。积渐终光大,履霜致坚冰。神明道自成,河海犹可凝。舜禹统百揆,元凯以次升。禅让应大历,睿圣世相承。我皇陟帝位,平衡正准绳。德化飞四表,祥气见其徵。兴王坐俟旦,亡主恬自矜。致远由近始,覆篑成山陵。披图案先籍,有其证灵液。
xuán yún
玄云
xuán yún qǐ qiū shān, xiáng qì wàn lǐ huì. lóng fēi hé wān wān, fèng xiáng hé huì huì. xī zài táng yú cháo, shí jiàn qīng yún jì. jīn qīn yóu wàn guó, liú xìng yì tiān wài. hè míng zài hòu yuán, qīng yīn suí fēng mài. chéng tāng lóng xiǎn mìng, yī zhì lái rú fēi. zhōu wén liè wèi bīn, suì zài lǚ wàng guī. fú hé rú yǐng xiǎng, xiān tiān tiān bù wéi. chuò gēng zōng dì gāng, jiě hè jīn tiān wéi. yuán gōng pèi èr wáng, fēn xīn shì suǒ xī. wǒ huáng xù qún cái, hóng liè hé wēi wēi. huán huán zhēng sì biǎo, jì jì lǐ wàn jī. shén huà gǎn wú fāng, máo cái yíng dì jī. pī xiǎn wéi mèi dàn, rì xīn kǒng suǒ zī. mào zāi míng shèng dé, rì yuè tóng guāng huī.
玄云起丘山,祥气万里会。龙飞何蜿蜿,凤翔何翙翙。昔在唐虞朝,时见青云际。今亲游万国,流兴溢天外。鹤鸣在后园,清音随风迈。成汤隆显命,伊挚来如飞。周文猎渭滨,遂载吕望归。符合如影响,先天天不违。辍耕综地纲,解褐衿天维。元功配二王,芬馨世所稀。我皇叙群才,洪烈何巍巍。桓桓征四表,济济理万机。神化感无方,髦才盈帝畿。丕显惟昧旦,日新孔所谘。茂哉明圣德,日月同光辉。
bó yì
伯益
bó yì zuǒ shùn yǔ, zhí zhǎng shān yǔ chuān. dé móu shí liù xiāng, sī xīn rù wú jiàn. zhì lǐ zhōu wàn wù, xià zhī zhòng niǎo yán. huáng què yīng qīng huà, xiáng xí hé piān piān. hé míng qī tíng shù, pái huái yún rì jiān. xià jié wèi wú dào, mì wǎng shī shān hé. kù zhù zhèn xiān wǎng, dāng nài huáng què hé. yīn tāng chóng tiān dé, qù qí sān miàn luó. xiāo yáo qún fēi lái, míng shēng nǎi fù hé. zhū què zuò nán sù, fèng huáng tǒng yǔ qún. chì wū xián shū zhì, tiān mìng ruì zhōu wén. shén què jīn lái yóu, wèi wǒ shòu mìng jūn. jiā xiáng zhì tiān hé, gào zé lóng qīng yún. lán fēng fā fāng qì, gài shì tóng qí fēn.
伯益佐舜禹,职掌山与川。德侔十六相,思心入无间。智理周万物,下知众鸟言。黄雀应清化,翔习何翩翩。和鸣栖庭树,徘徊云日间。夏桀为无道,密网施山河。酷祝振纤网,当柰黄雀何。殷汤崇天德,去其三面罗。逍遥群飞来,鸣声乃复和。硃雀作南宿,凤皇统羽群。赤乌衔书至,天命瑞周文。神雀今来游,为我受命君。嘉祥致天和,膏泽隆青云。兰风发芳气,盖世同其芬。
diào gān
钓竿
diào gān hé rǎn rǎn, gān ěr fāng qiě xiān. lín chuān yùn sī xīn, wēi lún shěn jiǔ quán. tài gōng bǎo cǐ shù, nǎi zài líng mì piān. jī biàn suí wù yí, jīng miào guàn wèi rán. yóu yú jīng zhe diào, qián lóng fēi lì tiān. lì tiān ān suǒ zhì? fǔ yì xiáng tài qīng. tài qīng yī hé yì, liǎng yí chū hún chéng. yù héng zhèng sān chén, zào huà fù qún xíng. tuì yuàn fǔ shèng jūn, yǔ shén hé qí líng. wǒ jūn hóng yuǎn lüè, tiān rén bù zú bìng. tiān rén chū bìng shí, mèi mèi hé máng máng. rì yuè yǒu zhēng zhào, wén xiàng xìng èr huáng. chī yóu luàn shēng líng, huáng dì yòng bīng zhēng wàn fāng. dǎi xià yǔ ér dé shuāi, sān dài bù jí yú yǔ táng. wǒ huáng shèng dé pèi yáo shùn, shòu shàn jí zuò xiǎng tiān xiáng. lǜ tǔ méng yòu, mí bù sù, shù shì kāng. shù shì kāng, mù mù míng míng. hé bǎi lù, bǎo wú jí, yǒng tài píng.
钓竿何冉冉,甘饵芳且鲜。临川运思心,微纶沈九泉。太公宝此术,乃在《灵秘》篇。机变随物移,精妙贯未然。游鱼惊著钓,潜龙飞戾天。戾天安所至?抚翼翔太清。太清一何异,两仪出浑成。玉衡正三辰,造化赋群形。退愿辅圣君,与神合其灵。我君弘远略,天人不足并。天人初并时,昧昧何芒芒。日月有徵兆,文象兴二皇。蚩尤乱生灵,黄帝用兵征万方。逮夏禹而德衰,三代不及虞与唐。我皇盛德配尧舜,受禅即阼享天祥。率土蒙祐,靡不肃,庶事康。庶事康,穆穆明明。荷百禄,保无极,永太平。
pí wǔ, wèi xiáng suǒ qǐ, rán hàn dài yǐ shī yú yàn xiǎng yǐ. fù yì zhāng héng suǒ fù, jiē qí shì yě. jiù qū yǒu wǔ piān, yī guān dōng yǒu xián nǚ, èr zhāng hé èr nián zhōng, sān lè jiǔ cháng, sì sì fāng huáng, wǔ diàn qián shēng guì shù, qí cí bìng wáng. cáo zhí pí wǔ shī xù yún:" gù hàn líng dì xī yuán gǔ chuī yǒu lǐ jiān zhě, néng pí wǔ, zāo shì huāng luàn, jiān bō yuè guān xī, suí jiāng jūn duàn wēi. xiān dì wén qí jiù jì, xià shū zhào jiān. jiān nián yú qī shí, zhōng jiān fèi ér bù wéi, yòu gǔ qū shén duō miù wù, yì dài zhī wén, wèi bì xiāng xí, gù yī qián qū zuò xīn gē wǔ piān." jí tài shǐ zhōng, yòu zhì qí cí yān. qí wǔ gù cháng èr bā, huán xuán jiāng jiàn wèi, shàng shū diàn zhōng láng yuán míng zǐ qǐ zēng mǎn bā yì. tài shǐ zhōng gē cí jīn liè zhī hòu yún.
鼙舞,未详所起,然汉代已施于燕享矣。傅毅、张衡所赋,皆其事也。旧曲有五篇,一、《关东有贤女》,二、《章和二年中》,三、《乐久长》,四、《四方皇》,五、《殿前生桂树》,其辞并亡。曹植《鼙舞诗序》云:“故汉灵帝西园鼓吹有李坚者,能鼙舞,遭世荒乱,坚播越关西,随将军段煨。先帝闻其旧伎,下书召坚。坚年逾七十,中间废而不为,又古曲甚多谬误,异代之文,未必相袭,故依前曲作新歌五篇。”及泰始中,又制其辞焉。其舞故常二八,桓玄将僭位,尚书殿中郎袁明子启增满八佾。泰始中歌辞今列之后云。
pí wǔ gē shī wǔ piān
鼙舞歌诗五篇
hóng yè piān dāng wèi qū míng míng wèi huáng dì, gǔ qū guān dōng yǒu xián nǚ.
洪业篇当魏曲《明明魏皇帝》,古曲《关东有贤女》。
xuān wén chuàng hóng yè, shèng dé zài tài shǐ. shèng huáng yīng líng fú, shòu mìng jūn sì hǎi. wàn guó hé suǒ lè? shàng yǒu míng tiān zǐ. táng yáo chán dì wèi, yú shùn wéi gōng jǐ. gōng jǐ zhèng nán miàn, dào huà yǔ shí yí. dà shè dàng méng jiàn, wén jiào bèi huáng zhī. xiàng tiān zé dì, tǐ wú wéi. cōng míng pèi rì yuè, shén shèng cān liǎng yí. suī yǒu sān xiōng lèi, jìng yán wú suǒ shī. xiàng tiān zé dì, tǐ wú wéi. jì qì bìng zuǒ mìng, yī lǚ shēng wáng chén. lán zhǐ dēng cháo sì, xià wú shī sù rén. shēng fā xiǎng zì yīng, biǎo lì jǐng lái fù. xiāo hǎn shùn jī zhì, qián lóng shēng tiān lù. bèi wù lì chéng qì, biàn tōng jí qí shù. bǎi shì yǐ shí xù, wàn jī yǒu cháng dù. xùn zhī yǐ kè ràng, nà zhī yǐ zhōng shù. qún xià yǎng qīng fēng, hǎi wài tóng huān mù. xiàng tiān zé dì, huà yún bù. xī rì guì diāo shì, jīn shàng jiǎn yǔ sù. xī rì duō xiān jiè, jīn qù qíng yǔ gù. xiàng tiān zé dì, huà yún bù. jì jì dà cháo shì, sù yè zōng wàn jī. wàn jī wú fèi lǐ, míng míng jiàng xùn zī. chén pì liè xīng jǐng, jūn pèi cháo rì huī. shì yè bìng tōng jì, gōng liè hé wēi wēi. wǔ dì jì sān huáng, sān huáng shì suǒ guī. shèng dé yīng qī yùn, tiān tiān dì bù néng wéi. yǎng zhī mí yǐ gāo, yóu tiān bù kě jiē. jiāng fù yù lóng shì, fèng huáng zài tíng qī.
宣文创洪业,盛德在泰始。圣皇应灵符,受命君四海。万国何所乐?上有明天子。唐尧禅帝位,虞舜惟恭己。恭己正南面,道化与时移。大赦荡萌渐,文教被黄支。象天则地,体无为。聪明配日月,神圣参两仪。虽有三凶类,静言无所施。象天则地,体无为。稷契并佐命,伊吕升王臣。兰芷登朝肆,下无失宿人。声发响自应,表立景来附。哮阚顺羁制,潜龙升天路。备物立成器,变通极其数。百事以时叙,万机有常度。训之以克让,纳之以忠恕。群下仰清风,海外同欢慕。象天则地,化云布。昔日贵雕饰,今尚俭与素。昔日多纤介,今去情与故。象天则地,化云布。济济大朝士,夙夜综万机。万机无废理,明明降训谘。臣譬列星景,君配朝日辉。事业并通济,功烈何巍巍。五帝继三皇,三皇世所归。圣德应期运,天天地不能违。仰之弥已高,犹天不可阶。将复御龙氏,凤皇在庭栖。
tiān mìng piān dāng wèi qū tài hé yǒu shèng dì, gǔ qū zhāng hé èr nián zhōng.
天命篇当魏曲《太和有圣帝》,古曲《章和二年中》。
shèng zǔ shòu tiān mìng, yīng qī fǔ wèi huáng. rù zé zōng wàn jī, chū zé zhēng sì fāng. cháo tíng wú yí lǐ, fāng biǎo níng qiě kāng. dào lóng shùn chén yáo, jī dé yú tài wáng. mèng dù zǔ qióng xiǎn, zào luàn tiān yī yú. shén bīng chū bù yì, fèng mìng zhì tiān zhū. shè shàn fá yǒu zuì, yuán è zōng wèi xū. wēi fēng zhèn jìn shǔ, wǔ liè shè qiáng wú. zhū gě bù zhī mìng, sì nì luàn tiān cháng. yōng tú shí yú wàn, shù lái kòu biān jiāng. wǒ huáng mài shén wǔ, zhí yuè zhèn yōng liáng. liàng nǎi wèi tiān wēi, wèi zhàn xiān pū jiāng. yíng xū zì rán yùn, shí biàn gù duō jiān. dōng zhēng líng hǎi biǎo, wàn lǐ kè cháo xiǎn. shòu yí qí qī zhèng, cáo shuǎng yòu tāo tiān. qún xiōng shòu zhū jí, bǎi lù xián lái zhēn. huáng huá yīng fú shǐ, wáng líng wèi huò xiān.
圣祖受天命,应期辅魏皇。入则综万机,出则征四方。朝廷无遗理,方表宁且康。道隆舜臣尧,积德逾太王。孟度阻穷险,造乱天一隅。神兵出不意,奉命致天诛。赦善罚有罪,元恶宗为虚。威风震劲蜀,武烈慑强吴。诸葛不知命,肆逆乱天常。拥徒十余万,数来寇边疆。我皇迈神武,执钺镇雍凉。亮乃畏天威,未战先仆僵。盈虚自然运,时变故多艰。东征陵海表,万里克朝鲜。受遗齐七政,曹爽又滔天。群凶受诛殛,百禄咸来臻。黄华应福始,王凌为祸先。
jǐng huáng piān dāng wèi qū wèi lì zhǎng, gǔ qū lè jiǔ cháng.
景皇篇当魏曲《魏历长》,古曲《乐久长》。
jǐng huáng dì, cōng míng mìng shì shēng, shèng dé cān tiān dì. dì wáng dào dà, chuàng jī jì yǐ nán, jì shì yì wèi yì. wài zé xià hóu xuán, nèi zé zhāng yǔ lǐ, sān xiōng gòu nì, luàn dì jì. shùn tiān xíng zhū, qióng qí jiān guǐ. biān jiāng yù qí jiàn, qián móu bù dé qǐ. zuì rén xián fú gū, wēi fēng zhèn wàn lǐ. píng héng zōng wàn jī, wàn jī wú bù lǐ. shào líng huán bù jūn, nèi wài hé fēn fēn. zhòng xiǎo biàn chéng qún, méng mèi zì xīn, zhì luàn bù fēn. ruì shèng dú duàn, jì wǔ cháng yǐ wén. shùn tiān wéi fèi lì, sǎo ní pī fú yún. yún ní jì yǐ pì, qīng hé wèi jǐ jiān, yǔ xí shǒu wěi zhì, biàn qǐ dōng nán fān. jiǎn qīn wèi cháng shé, wài zé píng wú mán. wàn guó fēn sāo rǎo, qī qī tiān xià jù bù ān. shén wǔ yù liù jūn, wǒ huáng zhí yuè zhēng. jiǎn qīn qǐ shòu chūn, qián fēng jù xiàng chéng. chū qí bù yì, bìng zòng qí bīng. qí bīng chéng nán yù, miào shèng shí nán zhī. liǎng jūn bù qī yù, dí tuì jì wú shī. bào qí wéi wǔ jìn, dà zhàn shā yáng bēi. qīn nǎi wáng hún zǒu, bēn lǔ ruò yún pī. tiān yīn shè yǒu zuì, dōng tǔ fàng jīng ní.
景皇帝,聪明命世生,盛德参天地。帝王道大,创基既已难,继世亦未易。外则夏侯玄,内则张与李,三凶构逆,乱帝纪。顺天行诛,穷其奸宄。边将御其渐,潜谋不得起。罪人咸伏辜,威风振万里。平衡综万机,万机无不理。召陵桓不君,内外何纷纷。众小便成群,蒙昧恣心,治乱不分。睿圣独断,济武常以文。顺天惟废立,扫霓披浮云。云霓既已辟,清和未几间,羽檄首尾至,变起东南籓。俭钦为长蛇,外则凭吴蛮。万国纷骚扰,戚戚天下惧不安。神武御六军,我皇执钺征。俭钦起寿春,前锋据项城。出其不意,并纵奇兵。奇兵诚难御,庙胜实难支。两军不期遇,敌退计无施。豹骑惟武进,大战沙阳陂。钦乃亡魂走,奔虏若云披。天因赦有罪,东土放鲸鲵。
dà jìn piān dāng wèi qū tiān shēng zhēng mín, gǔ qū sì fāng huáng.
大晋篇当魏曲《天生蒸民》,古曲《四方皇》。
hè hè dà jìn, yú mù wén wáng. dàng dàng wēi wēi, dào mài táo táng. shì chēng sān huáng wǔ dì, jí jīn zhòng qí guāng. jiǔ dé kè míng, wén jì xiǎn, wǔ yòu zhāng. sī hóng liù hé, jiān jì wàn fāng. nèi jǔ yuán kǎi, cháo zhèng yǐ gāng. wài jiǎn wǔ chén, shí wéi yīng yáng. mí shùn bù huái, nì mìng sī wáng. rén pèi chūn rì, wēi yú qiū shuāng. jì jì duō shì, tóng zī lán fāng. táng yú zhì zhì, sì xiōng tāo tiān. zhì tǎo jiǎn qīn, wǎng bù sù qián. huà gǎn hǎi nèi, hǎi wài lái bīn. xiàn qí shēng yuè, bìng chēng qiè chén. xī shǔ huá xià, jiàn hào fāng yù. mìng jiāng zhì tǎo, wěi guó jī fú. wú rén fàng mìng, féng hǎi zǔ jiāng. fēi shū gào yù, xiǎng yìng lái tóng. xiān wáng jiàn wàn guó, jiǔ fú wèi fān wèi. wáng qín huài zhū hóu, xù zuò bù èr shì. lì dài bù néng fù, hū yú wǔ bǎi suì. wǒ huáng mài shèng dé, yīng qī chuàng diǎn zhì. fēn tǔ wǔ děng, fān guó zhèng fēng jiè. shēn shēn wén wǔ zuǒ, qiān qiū gòu jiā huì. hóng zé yì qū nèi, rén fēng xiáng hǎi wài.
赫赫大晋,于穆文王。荡荡巍巍,道迈陶唐。世称三皇五帝,及今重其光。九德克明,文既显,武又彰。思弘六合,兼济万方。内举元凯,朝政以纲。外简武臣,时惟鹰扬。靡顺不怀,逆命斯亡。仁配春日,威逾秋霜。济济多士,同兹兰芳。唐虞至治,四凶滔天。致讨俭钦,罔不肃虔。化感海内,海外来宾。献其声乐,并称妾臣。西蜀猾夏,僭号方域。命将致讨,委国稽服。吴人放命,冯海阻江。飞书告喻,响应来同。先王建万国,九服为籓卫。亡秦坏诸侯,序祚不二世。历代不能复,忽逾五百岁。我皇迈圣德,应期创典制。分土五等,籓国正封界。莘莘文武佐,千秋遘嘉会。洪泽溢区内,仁风翔海外。
míng jūn piān dāng wèi qū wèi jūn jì bù yì, gǔ qū diàn qián shēng guì shù.
明君篇当魏曲《为君既不易》,古曲《殿前生桂树》。
míng jūn yù sì hǎi, tīng jiàn jǐn wù qíng. gù wàng yǒu qiǎn fá, yè zhōng shēn bì róng. lán zhǐ chū huāng yě, wàn lǐ shēng zǐ tíng. cí cǎo huì táng jiē, sǎo jié bù dé shēng. néng fǒu mò xiāng méng, bǎi guān zhèng qí míng. gōng jǐ shèn yǒu wéi, yǒu wéi wú bù chéng. àn jūn bù zì xìn, qún xià zhí yì duān. zhèng zhí luó jìn rùn, jiān chén duó qí quán. suī yù jìn zhōng chéng, jié shé bù gǎn yán. jié shé yì hé dàn, jìn zhōng wèi shēn huàn. qīng liú qǐ bù jié, fēi chén zhuó qí yuán. qí lù lìng rén mí, wèi yuǎn shèng bù hái. zhōng chén lì jūn cháo, zhèng sè bù gù shēn. xié zhèng bù bìng cún, pì ruò hú yǔ qín. hú qín yǒu hé shí, xié zhèng gè yì jīn. zhōng chén yù míng jūn, qián qián wéi rì xīn. qún mù tǒng zài gāng, zhòng xīng gòng běi chén. shè lìng zāo àn zhǔ, chì tuì wèi fán rén. suī báo gōng shí yòng, bái máo yóu wèi zhēn. bīng shuāng zhòu yè jié, lán guì cuī wèi xīn. xié chén duō duān biàn, yòng xīn hé wěi qū. biàn pì shùn qíng zhǐ, dòng suí jūn suǒ yù. tōu ān lè mù qián, bù wèn qīng yǔ zhuó. jī wěi wǎng shí zhǔ, yǎng jiāo yǐ chí lù. yán xíng héng xiāng wéi, nán yàn shén xī gǔ. mèi sǐ shè gān méi, jué lù zé miè zú.
明君御四海,听鉴尽物情。顾望有谴罚,谒忠身必荣。兰芷出荒野,万里升紫庭。茨草秽堂阶,扫截不得生。能否莫相蒙,百官正其名。恭己慎有为,有为无不成。暗君不自信,群下执异端。正直罗浸润,奸臣夺其权。虽欲尽忠诚,结舌不敢言。结舌亦何惮,尽忠为身患。清流岂不洁,飞尘浊其源。岐路令人迷,未远胜不还。忠臣立君朝,正色不顾身。邪正不并存,譬若胡与秦。胡秦有合时,邪正各异津。忠臣遇明君,乾乾惟日新。群目统在纲,众星共北辰。设令遭暗主,斥退为凡人。虽薄供时用,白茅犹为珍。冰霜昼夜结,兰桂摧为薪。邪臣多端变,用心何委曲。便辟顺情指,动随君所欲。偷安乐目前,不问清与浊。积伪罔时主,养交以持禄。言行恆相违,难餍甚谿谷。昧死射乾没,觉露则灭族。
fú wǔ, chū zì jiāng zuǒ. jiù yún wú wǔ, jiǎn qí gē, fēi wú cí yě. yì chén yú diàn tíng. yáng hóng xù yún:" zì dào jiāng nán jiàn bái fú wǔ, huò yán bái fú jiū wǔ, yún yǒu cǐ lái shù shí nián yǐ. chá qí cí zhǐ, nǎi shì wú rén huàn sūn hào nüè zhèng, sī shǔ jìn yě." jīn liè zhī yú hòu yún.
拂舞,出自江左。旧云吴舞,检其歌,非吴辞也。亦陈于殿庭。杨泓序云:“自到江南见《白符舞》,或言《白凫鸠舞》,云有此来数十年矣。察其辞旨,乃是吴人患孙皓虐政,思属晋也。”今列之于后云。
fú wǔ gē shī wǔ piān
拂舞歌诗五篇
bái jiū piān
白鸠篇
piān piān bái jiū, zài fēi zài míng. huái wǒ jūn dé, lái jí jūn tíng. bái què chéng ruì, sù yǔ míng xiān. xiáng tíng wǔ yì, yǐ yīng rén gān. jiǎo jiǎo míng jiū, huò dān huò huáng. lè wǒ jūn huì, zhèn yǔ lái xiáng. dōng bì yú guāng, yú zài jiāng hú. huì ér bù fèi, jìng wǒ wēi qū. cè wǒ liáng sì, xí wǒ qū chí. yǔ jūn zhōu xuán, lè dào wàng jī. wǒ xīn xū jìng, wǒ zhì zhān rú. tán qín gǔ sè, liáo yǐ zì yú. líng yún dēng tái, fú yóu tài qīng. pān lóng fù fèng, zì wàng shēn qīng.
翩翩白鸠,再飞再鸣。怀我君德,来集君庭。白雀呈瑞,素羽明鲜。翔庭舞翼,以应仁乾。皎皎鸣鸠,或丹或黄。乐我君惠,振羽来翔。东壁余光,鱼在江湖。惠而不费,敬我微躯。策我良驷,习我驱驰。与君周旋,乐道忘饥。我心虚静,我志沾濡。弹琴鼓瑟,聊以自娱。陵云登台,浮游太清。攀龙附凤,自望身轻。
jì jì piān
济济篇
chàng chàng fēi wǔ qì liú fāng, zhuī niàn sān wǔ dà qǐ huáng. qù shī yǒu, shí kě xíng, qù lái shí tóng cǐ wèi yāng. shí rǎn rǎn, jìn sāng yú, dàn dāng yǐn jiǔ wèi huān yú. shuāi lǎo shì, yǒu hé qī, duō yōu gěng gěng nèi huái sī, shēn chí kuàng, yú dú xī, yuàn dé huáng pǔ zhòng suǒ yī. ēn gǎn rén, shì wú bǐ, bēi gē qiě wǔ wú jí yǐ.
暢暢飞舞气流芳,追念三五大绮黄。去失有,时可行,去来时同此未央。时冉冉,近桑榆,但当饮酒为欢娱。衰老逝,有何期,多忧耿耿内怀思,深池旷,鱼独希,愿得黄浦众所依。恩感人,世无比,悲歌且舞无极已。
dú lù piān
独禄篇
dú dú lù lù, shuǐ shēn ní zhuó. ní zhuó shàng kě, shuǐ shēn shā wǒ. yōng yōng shuāng yàn, yóu xì tián pàn. wǒ yù shè yàn, niàn zi gū sàn. piān piān fú píng, dé fēng yáo qīng. wǒ xīn hé hé, yǔ zhī tóng bìng. kōng chuáng dī wéi, shéi zhī wú rén. yè yī jǐn xiù, shuí bié wěi zhēn. dāo míng qiào zhōng, yǐ chuáng wú shī. fù yuān bù bào, yù huó hé wéi. měng shòu bān bān, yóu xì shān jiān. shòu yù niè rén, bù bì háo xián.
独独禄禄,水深泥浊。泥浊尚可,水深杀我。雍雍双雁,游戏田畔。我欲射雁,念子孤散。翩翩浮萍,得风摇轻。我心何合,与之同并。空床低帏,谁知无人。夜衣锦绣,谁别伪真。刀鸣鞘中,倚床无施。父冤不报,欲活何为。猛兽班班,游戏山间。兽欲啮人,不避豪贤。
jié shí piān
碣石篇
dōng lín jié shí, yǐ guān cāng hǎi. shuǐ hé dàn dàn, shān dǎo sǒng zhì. shù mù cóng shēng, bǎi cǎo fēng mào. qiū fēng xiāo sè, hóng bō yǒng qǐ. rì yuè zhī xíng, ruò chū qí zhōng. xīng hàn càn làn, ruò chū qí lǐ. xìng shèn zhì zāi, gē yǐ yǒng zhì. guān cāng hǎi
东临碣石,以观沧海。水何淡淡,山岛竦峙。树木丛生,百草丰茂。秋风萧瑟,洪波涌起。日月之行,若出其中。星汉灿烂,若出其里。幸甚至哉,歌以咏志。《观沧海》
mèng dōng shí yuè, běi fēng pái huái. tiān qì sù qīng, fán shuāng fēi fēi. kūn jī chén míng, yàn guò nán fēi. zhì niǎo qián cáng, xióng pí kū qī. nòu bó tíng zhì, nóng shōu jī chǎng. nì lǚ zhěng shè, yǐ tōng jiǎ shāng. xìng shèn zhì zāi, gē yǐ yǒng zhì. dōng shí yuè
孟冬十月,北风徘徊。天气肃清,繁霜霏霏。鹍鸡晨鸣,雁过南飞。鸷鸟潜藏,熊罴窟栖。耨鑮停置,农收积场。逆旅整设,以通贾商。幸甚至哉,歌以咏志。《冬十月》
xiāng tǔ bù tóng, hé shuò lóng sāi. liú sī fú piāo, zhōu chuán xíng nán. zhuī bù zhī dì, fēng lài shēn ào. shuǐ jié bù liú, bīng jiān kě dǎo. shì yǐn zhě pín, yǒng xiá qīng fēi. xīn cháng tàn yuàn, qī qī duō bēi. xìng shèn zhì zāi, gē yǐ yǒng zhì. tǔ bù tóng
乡土不同,河朔隆塞。流澌浮漂,舟船行难。锥不之地,丰籁深奥。水竭不流,冰坚可蹈。士隐者贫,勇侠轻非。心常叹怨,戚戚多悲。幸甚至哉,歌以咏志。《土不同》
shén guī suī shòu, yóu yǒu jìng shí. téng shé chéng wù, zhōng wèi tǔ huī. jì lǎo fú lì, zhì zài qiān lǐ. liè shì mù nián, zhuàng xīn bù yǐ. yíng suō zhī qī, bù dàn zài tiān. yǎng yí zhī fú, kě dé yǒng nián. xìng shèn zhì zāi, gē yǐ yǒng zhì. guī suī shòu
神龟虽寿,犹有竟时。腾蛇乘雾,终为土灰。骥老伏枥,志在千里。烈士暮年,壮心不已。盈缩之期,不但在天。养怡之福,可得永年。幸甚至哉,歌以咏志。《龟虽寿》
huái nán wáng piān
淮南王篇
huái nán wáng, zì yán zūn, bǎi chǐ gāo lóu yǔ tiān lián. hòu yuán záo jǐng yín zuò chuáng, jīn píng sù gěng jí hán jiāng. jí hán jiāng, yǐn shào nián, shào nián yǎo tiǎo hé néng xián. yáng shēng bēi gē yīn jué tiān. wǒ yù dù hé hé wú liáng, yuàn zuò shuāng huáng gǔ, hái gù xiāng. hái gù xiāng, rù gù lǐ, pái huái gù xiāng, ruò shēn bù yǐ. fán wǔ qí gē wú bù tài, pái huái sāng zǐ yóu tiān wài.
淮南王,自言尊,百尺高楼与天连。后园凿井银作床,金瓶素绠汲寒浆。汲寒浆,饮少年,少年窈窕何能贤。扬声悲歌音绝天。我欲渡河河无梁,愿作双黄鹄,还故乡。还故乡,入故里,徘徊故乡,若身不已。繁舞奇歌无不泰,徘徊桑梓游天外。
gǔ jiǎo héng chuī qū. gǔ, àn zhōu lǐ" yǐ gǔ gǔ jūn shì". jiǎo, shuō zhě yún, chī yóu shì shuài chī mèi yǔ huáng dì zhàn yú zhuō lù, dì nǎi shǐ mìng chuī jiǎo wèi lóng míng yǐ yù zhī. qí hòu wèi wǔ běi zhēng wū wán, yuè shā mò ér jūn shì sī guī, yú shì jiǎn wèi zhōng míng, ér yóu gèng bēi yǐ.
鼓角横吹曲。鼓,案《周礼》“以GW鼓鼓军事”。角,说者云,蚩尤氏帅魑魅与黄帝战于涿鹿,帝乃始命吹角为龙鸣以御之。其后魏武北征乌丸,越沙漠而军士思归,于是减为中鸣,而尤更悲矣。
hú jiǎo zhě, běn yǐ yīng hú jiā zhī shēng, hòu jiàn yòng zhī héng chuī, yǒu shuāng jiǎo, jí hú lè yě. zhāng bó wàng rù xī yù, chuán qí fǎ yú xī jīng, wéi dé mó hē dōu lēi yī qǔ. lǐ yán nián yīn hú qū gèng zào xīn shēng èr shí bā jiě, shèng yú yǐ wéi wǔ lè. hòu hàn yǐ gěi biān jiāng, hé dì shí, wàn rén jiāng jūn de yòng zhī. wèi jìn yǐ lái, èr shí bā jiě bù fù jù cún, yòng zhě yǒu huáng gǔ lǒng tóu chū guān rù guān chū sài rù sāi shé yáng liǔ huáng tán zi chì zhī yáng wàng xíng rén shí qū.
胡角者,本以应胡笳之声,后渐用之横吹,有双角,即胡乐也。张博望入西域,传其法于西京,惟得《摩诃兜勒》一曲。李延年因胡曲更造新声二十八解,乘舆以为武乐。后汉以给边将,和帝时,万人将军得用之。魏晋以来,二十八解不复具存,用者有《黄鹄》、《陇头》、《出关》、《入关》、《出塞》、《入塞》、《折杨柳》、《黄覃子》、《赤之杨》、《望行人》十曲。
àn wèi jìn zhī shì, yǒu sūn shì shàn hóng jiù qū, sòng shí shàn jī jié chàng hè, chén zuǒ shàn qīng gē, liè hé shàn chuī dí, hǎo suǒ shàn dàn zhēng, zhū shēng shàn pí pá, yóu fā xīn shēng. gù fù xuán zhù shū yuē:" rén ruò qīn suǒ wén ér hū suǒ jiàn, bù yì huò hū? shè cǐ liù rén shēng yú shàng shì, yuè jīn gǔ ér wú lì, hé dàn kuí yá tóng qì zāi!" àn cǐ shuō, zé zì zī yǐ hòu, jiē sūn zhū děng zhī yí zé yě.
案魏晋之世,有孙氏善弘旧曲,宋识善击节唱和,陈左善清歌,列和善吹笛,郝索善弹筝,硃生善琵琶,尤发新声。故傅玄著书曰:“人若钦所闻而忽所见,不亦惑乎?设此六人生于上世,越今古而无俪,何但夔牙同契哉!”案此说,则自兹以后,皆孙硃等之遗则也。
xiāng hè, hàn jiù gē yě, sī zhú gèng xiāng hè, zhí jié zhě gē. běn yī bù, wèi míng dì fēn wéi èr, gēng dì yè sù. běn shí qī qū, zhū shēng sòng zhí liè hé děng fù hé zhī wèi shí sān qǔ.
相和,汉旧歌也,丝竹更相和,执节者歌。本一部,魏明帝分为二,更递夜宿。本十七曲,硃生、宋职、列和等复合之为十三曲。
dàn gē, sì qū, chū zì hàn shì. wú xián jié, zuò jì zuì xiān chàng, yī rén chàng, sān rén hé. wèi wǔ dì yóu hǎo zhī. shí yǒu sòng róng huá zhě, qīng chè hǎo shēng, shàn chàng cǐ qū, dāng shí zhī tè miào. zì jìn yǐ lái bù fù chuán, suì jué.
但歌,四曲,出自汉世。无弦节,作伎最先唱,一人唱,三人和。魏武帝尤好之。时有宋容华者,清彻好声,善唱此曲,当时之特妙。自晋以来不复传,遂绝。
fán yuè zhāng gǔ cí, jīn zhī cún zhě, bìng hàn shì jiē mò yáo ōu, jiāng nán kě cǎi lián wū shēng shí wǔ zǐ bái tóu yín zhī shǔ yě. wú gē zá qū bìng chū jiāng nán, dōng jìn yǐ lái, shāo yǒu zēng guǎng.
凡乐章古辞,今之存者,并汉世街陌谣讴,《江南可采莲》、《乌生十五子》、《白头吟》之属也。吴歌杂曲并出江南,东晋以来,稍有增广。
zǐ yè gē zhě, nǚ zǐ míng zǐ yè, zào cǐ shēng. xiào wǔ tài yuán zhōng, láng yá wáng kē zhī jiā yǒu guǐ gē zǐ yè, zé zǐ yè shì cǐ shí yǐ qián rén yě.
《子夜歌》者,女子名子夜,造此声。孝武太元中,琅邪王轲之家有鬼歌《子夜》,则子夜是此时以前人也。
fèng jiāng chú gē zhě, jiù qū yě. yīng qú bǎi yī shī yún" yán shì fèng jiāng chú", rán zé qí lái jiǔ yǐ. qián xī gē zhě, chē qí jiāng jūn shěn chōng suǒ zhì.
《凤将雏歌》者,旧曲也。应璩《百一诗》云“言是《凤将雏》”,然则其来久矣。《前溪歌》者,车骑将军沈充所制。
ā zi jí huān wén gē zhě, mù dì shēng píng chū, gē bì zhé hū" ā zi, rǔ wén bù?" yǔ zài wǔ xíng zhì. hòu rén yǎn qí shēng, yǐ wéi cǐ èr qǔ.
《阿子》及《欢闻歌》者,穆帝升平初,歌毕辄呼“阿子,汝闻不?”语在《五行志》。后人衍其声,以为此二曲。
tuán shàn gē zhě, zhōng shū lìng wáng mín yǔ sǎo bì yǒu qíng, ài hào shén dǔ, sǎo chuí tà bì guò kǔ, bì sù shàn gē, ér mín hǎo zhuō bái tuán shàn, gù zhì cǐ gē.
《团扇歌》者,中书令王珉与嫂婢有情,爱好甚笃,嫂捶挞婢过苦,婢素善歌,而珉好捉白团扇,故制此歌。
ào náo gē zhě, lóng ān chū sú wén é yáo zhī qū, yǔ zài wǔ xíng zhì.
《懊憹歌》者,隆安初俗闻讹谣之曲,语在《五行志》。
zhǎng shǐ biàn zhě, sī tú zuǒ zhǎng shǐ wáng xīn lín bài suǒ zhì.
《长史变》者,司徒左长史王廞临败所制。
fán cǐ zhū qū, shǐ jiē tú gē, jí ér bèi zhī guǎn xián. yòu yǒu yīn sī zhú jīn shí, zào gē yǐ bèi zhī, wèi shì sān diào gē cí zhī lèi shì yě.
凡此诸曲,始皆徒歌,即而被之管弦。又有因丝竹金石,造歌以被之,魏世三调歌辞之类是也。
bēi bàn wǔ, àn tài kāng zhōng tiān xià wèi jìn shì níng wǔ, wù shǒu yǐ jiē bēi bàn fǎn fù zhī. cǐ zé hàn shì wéi yǒu
《杯柈舞》,案太康中天下为《晋世宁舞》,务手以接杯柈反覆之。此则汉世惟有
bàn wǔ, ér jìn jiā zhī yǐ bēi, fǎn fù zhī yě.
柈舞,而晋加之以杯,反覆之也。
gōng mò wǔ, jīn zhī jīn wǔ yě. xiāng chuán yún xiàng zhuāng jiàn wǔ, xiàng bó yǐ xiù gé zhī, shǐ bù dé hài hàn gāo zǔ, qiě yǔ xiàng zhuāng yún" gōng mò"! gǔ rén xiāng hū yuē gōng, yán gōng mò hài hàn wáng yě. jīn zhī yòng jīn gài xiàng xiàng bó yī xiù zhī yí shì. rán àn qín cāo yǒu gōng mò dù hé qū, rán zé qí shēng suǒ cóng lái yǐ jiǔ, sú yún xiàng bó, fēi yě.
《公莫舞》,今之《巾舞》也。相传云项庄剑舞,项伯以袖隔之,使不得害汉高祖,且语项庄云“公莫”!古人相呼曰公,言公莫害汉王也。今之用巾盖像项伯衣袖之遗式。然案《琴操》有《公莫渡河曲》,然则其声所从来已久,俗云项伯,非也。
bái sī níng wǔ, àn wǔ cí yǒu jīn páo zhī yán. sī níng běn wú dì suǒ chū, yí shì wú wǔ yě. jìn pái gē yòu yún:" jiǎo jiǎo bái xù, jié jié wèi shuāng." wú yīn hū xù wèi sī níng, yí bái sī níng jí bái xù yě.
《白纟宁舞》,案舞辞有巾袍之言。纟宁本吴地所出,宜是吴舞也。晋《俳歌》又云:“皎皎白绪,节节为双。”吴音呼绪为纟宁,疑白纟宁即白绪也。
duó wǔ gē yī piān, fān wǔ gē yī piān, gǔ wǔ jì liù qū, bìng chén yú yuán huì.
《铎舞歌》一篇,《幡舞歌》一篇,《鼓舞伎》六曲,并陈于元会。
hòu hàn zhēng dàn, tiān zǐ lín dé yáng diàn shòu cháo hè, shè lì cóng xī fāng lái, xì yú diàn qián, jī shuǐ huà chéng bǐ mù yú, tiào yuè sòu shuǐ, zuò wù yì rì. bì, yòu huà chéng lóng, zhǎng bā jiǔ zhàng, chū shuǐ yóu xì, xuàn yào rì guāng. yǐ liǎng dà sī shéng xì liǎng zhù tóu, xiāng qù shù zhàng, liǎng chàng nǚ duì wǔ, xíng yú shéng shàng, xiāng féng qiè jiān ér bù qīng. wèi jìn qì jiāng zuǒ, yóu yǒu xià yù gāng dǐng jù xiàng xíng rǔ shén guī biàn wǔ bēi fù líng yuè guì shù bái xuě huà dì chéng chuān zhī lè.
后汉正旦,天子临德阳殿受朝贺,舍利从西方来,戏于殿前,激水化成比目鱼,跳跃嗽水,作雾翳日。毕,又化成龙,长八九丈,出水游戏,炫耀日光。以两大丝绳系两柱头,相去数丈,两倡女对舞,行于绳上,相逢切肩而不倾。魏晋讫江左,犹有《夏育扛鼎》、《巨象行乳》、《神龟抃舞》、《背负灵岳》、《桂树白雪》、《画地成川》之乐。
chéng dì xián kāng qī nián, shàng shū cài mó zòu:" bā nián zhèng huì yí zhù, wéi zuò gǔ chuī zhōng gǔ, qí yú jì lè jǐn bù zuò." shì zhōng zhāng chéng jǐ shì huáng mén shì láng chén kuí bó, yǐ wéi" wáng zhě guān shí shè jiào, zhì yú jí xiōng shū duàn, bù yì zhī dào yě. jīn sì fāng guān lǐ, líng yǒu bīn diào zhī wèi, tíng zòu gōng xuán zhī lè, èr lǐ jiān yòng, āi yuè bù fēn, tǐ guó jīng zhì, mò dà yú cǐ". zhào yuē:" jīn jì yǐ tiān xià tǐ dà, lǐ cóng quán yí, sān zhèng zhī xiǎng, yí jǐn yòng jí lǐ yě. zhì yú ěr mù zhī lè, suǒ bù rěn wén, gù quē zhī ěr. shì zhī dà zhě, bù guò shàng shòu jiǔ, chēng wàn suì, yǐ xǔ qí dà, bù zú fù quē zhōng gǔ gǔ chuī yě."
成帝咸康七年,尚书蔡谟奏:“八年正会仪注,惟作鼓吹钟鼓,其余伎乐尽不作。”侍中张澄、给事黄门侍郎陈逵驳,以为“王者观时设教,至于吉凶殊断,不易之道也。今四方观礼,陵有傧吊之位,庭奏宫悬之乐,二礼兼用,哀乐不分,体国经制,莫大于此”。诏曰:“今既以天下体大,礼从权宜,三正之飨,宜尽用吉礼也。至娱耳目之乐,所不忍闻,故阙之耳。事之大者,不过上寿酒,称万岁,已许其大,不足复阙钟鼓鼓吹也。”
chéng kuí yòu qǐ:" jīn dà lǐ suī jiàng, shì jí yú cháo. rán bīn diào xiǎn yú yuán líng, zé wèi miè yǒu āi lǐ fú dìng yú diǎn wén, yì wú jìn jí. shì yǐ xián níng zhī huì, yǒu chè lè zhī diǎn, shí xiān cháo jī gǔ xiàn zhāng, chuí shì wàn shì zhě yě." zhào yuē:" ruò yuán rì dà xiǎng, wàn guó cháo zōng, tíng fèi zhōng gǔ zhī zòu, suì quē qǐ jū zhī jié, cháo wú qìng zhì zhī yīn, bīn wú dǎo lǚ zhī dù, qí yú shì yì, bù yì quē hū! wéi kě liàng qīng zhòng, yǐ zhì shì zhōng."
澄、逵又启:“今大礼虽降,事吉于朝。然傧吊显于园陵,则未灭有哀;礼服定于典文,义无尽吉。是以咸宁之会,有撤乐之典,实先朝稽古宪章,垂式万世者也。”诏曰:“若元日大飨,万国朝宗,庭废钟鼓之奏,遂阙起居之节,朝无磬制之音,宾无蹈履之度,其于事义,不亦阙乎!惟可量轻重,以制事中。”
sàn qí shì láng gù zhēn biǎo yuē:" chén wén shèng wáng zhì lè, zàn yáng zhèng dào, yǎng yǐ rén yì, fáng qí yín yì, shàng xiǎng zōng miào, xià xùn lí yuán, tǐ wǔ xíng zhī zhèng yīn, xié bā fēng yǐ táo wù. gōng shēng zhèng fāng ér hǎo yì, jiǎo shēng jiān qí ér lǜ lǐ, xián gē zhōng gǔ jīn shí zhī zuò bèi yǐ. gù tōng shén zhì huà, yǒu lǜ wǔ zhī gǎn, yí fēng yì sú, zhì hé lè zhī jí. mò shì zhī jì, shè lǐ wài zhī guān, nì xíng lián dào, tóu zú rù jǔ zhī shǔ, pí fū wài bō, gān xīn nèi cuī, dūn bǐ xíng wěi, yóu wèi wù jiàn, shěn yī shēng líng, ér bù cè chuàng. jiā sì hǎi cháo jìn, yán guān dì tíng, ěr líng yǎ sòng zhī shēng, mù dǔ wēi yí zhī xù, zú yǐ tà tiān, tóu yǐ lǚ dì, fǎn tiān dì zhī zhì shùn, shāng yí lún zhī dà fāng. jīn yí dí duì àn, wài yù wèi jí, bīng shí qī shēng, wàng shēn fù nàn, guò tài zhī xì, rì lǐn wǔ dǒu. fāng sǎo shén zhōu, jīng lüè zhōng diàn, ruò cǐ zhī shì, bù kě shì yuǎn. yí xià tài cháng, zuǎn bèi yǎ yuè, xiāo sháo jiǔ chéng, wéi xīn yú shèng yùn, gōng dé sòng shēng, yǒng zhe yú lái yè, cǐ nǎi suǒ yǐ' yàn jí huáng tiān, kè chāng jué hòu' zhě yě. zhū jì ér shāng rén zhě, jiē yí chú zhī. liú jiǎn jiǎn zhī dé, mài kāng zāi zhī yǒng, qīng fēng jì xíng, xià yīng rú cǎo, cǐ zhī wèi yě. yú guǎn zhī chéng, wéi chuí cǎi chá!" yú shì chú gāo huán zǐ lù qí xíng biē shí jí qí wáng juǎn yī zé ér děng lè, yòu jiǎn qí lǐn. qí hòu fù gāo huán zǐ lù yān.
散骑侍郎顾臻表曰:“臣闻圣王制乐,赞扬政道,养以仁义,防其淫佚,上享宗庙,下训黎元,体五行之正音,协八风以陶物。宫声正方而好义,角声坚齐而率礼,弦歌钟鼓金石之作备矣。故通神至化,有率舞之感,移风易俗,致和乐之极。末世之伎,设礼外之观,逆行连倒,头足入筥之属,皮肤外剥,肝心内摧,敦彼行苇,犹谓勿践,矧伊生灵,而不侧怆。加四海朝觐,言观帝庭,耳聆《雅》《颂》之声,目睹威仪之序,足以蹋天,头以履地,反天地之至顺,伤彝伦之大方。今夷狄对岸,外御为急,兵食七升,忘身赴难,过泰之戏,日廪五斗。方扫神州,经略中甸,若此之事,不可示远。宜下太常,纂备雅乐,箫《韶》九成,惟新于盛运,功德颂声,永著于来叶,此乃所以‘燕及皇天,克昌厥后’者也。诸伎而伤人者,皆宜除之。流简俭之德,迈康哉之咏,清风既行,下应如草,此之谓也。愚管之诚,惟垂采察!”于是除《高絙》、《紫鹿》、《跂行》、《鳖食》及《齐王卷衣》、《笮兒》等乐,又减其廪。其后复《高絙》、《紫鹿》焉。