tài zǔ wǔ huáng dì, huì kè yòng, běn xìng zhū yé shì, qí xiān lǒng yòu jīn chéng rén yě. shǐ zǔ bá yě, táng zhēn guān zhōng wèi mò lí jūn shǐ, cóng tài zōng tǎo gāo lì xuē yán tuó yǒu gōng, wèi jīn fāng dào fù dōu hù, yīn jiā yú guā zhōu. tài zōng píng xuē yán tuó zhū bù, yú ān xī běi tíng zhì dōu hù shǔ zhī, fēn tóng luó pū gǔ zhī rén, zhì shā tuó dū fǔ. gài běi tíng yǒu qì yuē shā tuó, gù yīn yǐ wèi míng yān. yǒng huī zhōng, yǐ bá yě wèi dū du, qí hòu zi sūn wǔ shì xiàng chéng. zēng zǔ jǐn zhōng, zhēn yuán zhōng, jì wèi shā tuó fǔ dū du. jì ér wèi tǔ bō suǒ xiàn, nǎi jǔ qí zú qī qiān zhàng xǐ yú gān zhōu. jǐn zhōng xún lǜ bù zhòng sān wàn dōng bēn, é ér tǔ bō zhuī bīng dà zhì, jǐn zhōng zhàn mò. zǔ zhí yí, jí jǐn zhōng zhī zhǎng zi yě, shōu hé yú zhòng, zhì yú líng zhōu, dé zōng mìng wèi yīn shān fǔ dū du. yuán hé chū, rù wèi jīn wú jiāng jūn, qiān wèi zhōu cì shǐ dài běi xíng yíng zhāo fǔ shǐ. xīn táng shū shā tuó chuán: yuán hé sān nián, jǐn zhōng kuǎn líng zhōu sāi, zhào chù qí bù yán zhōu zhì yīn shān fǔ, yǐ zhí yí wèi fǔ bīng mǎ shǐ. cháo zhǎng ān, shòu tè jìn jīn wú wèi jiāng jūn. cóng gōng zhèn zhōu, jìn wèi zhōu cì shǐ. pò wú yuán jì, shòu jiǎn xiào xíng bù shàng shū. zhǎng qìng chū, pò zéi shēn zhōu, rù cháo liú sù wèi, bài jīn wú wèi jiāng jūn. tài hé zhōng, shòu yīn shān fǔ dū du dài běi xíng yíng zhāo fǔ shǐ. zhuāng zōng jí wèi, zhuī shì wèi zhāo liè huáng dì, miào hào yì zǔ. liè kǎo guó chāng, běn míng chì xīn, táng shuò zhōu cì shǐ. xián tōng zhōng, tǎo páng xūn yǒu gōng, rù wèi jīn wú shàng jiāng jūn, cì xìng lǐ shì, míng guó chāng, dài zhōu yǒu táng gù lóng wǔ jūn tǒng jūn jiǎn xiào sī tú zèng tài bǎo lǒng sì lǐ gōng shén dào bēi yún: gōng huì guó chāng, zì dé xìng. réng xì zhèng wáng fáng. chū wèi zhèn wǔ jié dù shǐ, xún wèi tǔ hún suǒ xí, tuì bǎo yú shén wǔ chuān. wǔ huáng zhèn tài yuán, biǎo wèi dài běi jūn jié dù shǐ. zhōng hé sān nián hōng. zhuāng zōng jí wèi, zhuī shì wèi wén huáng, miào hào xiàn zǔ.
太祖武皇帝,諱克用,本姓硃耶氏,其先隴右金城人也。始祖拔野,唐貞觀中 為墨離軍使,從太宗討高麗、薛延陀有功,為金方道副都護,因家於瓜州。太宗平 薛延陀諸部,於安西、北庭置都護屬之,分同羅、仆骨之人,置沙陀督府。蓋北庭 有磧曰沙陀,故因以為名焉。永徽中,以拔野為都督,其後子孫五世相承。曾祖盡 忠,貞元中,繼為沙陀府都督。既而為吐蕃所陷,乃舉其族七千帳徙於甘州。盡忠 尋率部眾三萬東奔,俄而吐蕃追兵大至,盡忠戰歿。祖執宜,即盡忠之長子也,收 合餘眾,至於靈州,德宗命為陰山府都督。元和初,入為金吾將軍,遷蔚州刺史、 代北行營招撫使。《新唐書·沙陀傳》:元和三年,盡忠款靈州塞,詔處其部鹽州 置陰山府,以執宜為府兵馬使。朝長安,授特進、金吾衛將軍。從攻鎮州,進蔚州 刺史。破吳元濟,授檢校刑部尚書。長慶初,破賊深州,入朝留宿衛,拜金吾衛將 軍。太和中,授陰山府都督、代北行營招撫使。莊宗即位,追諡為昭烈皇帝,廟號 懿祖。烈考國昌,本名赤心,唐朔州刺史。咸通中,討龐勛有功,入為金吾上將軍, 賜姓李氏,名國昌,代州有《唐故龍武軍統軍檢校司徒贈太保隴四李公神道碑》云: 公諱國昌,字德興。仍系鄭王房。出為振武節度使,尋為吐渾所襲,退保於神武川。 武皇鎮太原,表為代北軍節度使。中和三年薨。莊宗即位,追諡為文皇,廟號獻祖。
wǔ huáng jí xiàn zǔ zhī dì sān zi yě. mǔ qín shì, yǐ dà zhōng shí nián bǐng zǐ suì jiǔ yuè èr shí èr rì, shēng yú shén wǔ chuān zhī xīn chéng. zài rèn shí sān yuè, zài dàn zhī jì, mǔ jiān wēi zhě jìng xī. zú rén yōu hài, shì yào yú yàn mén, yù shén sǒu gào yuē: fēi wū yī suǒ jí, kě chí guī, jǐn lǜ bù rén, bèi jiǎ chí máo, jī zhēng gǔ, yuè mǎ dà zào, huán suǒ jū sān zhōu ér zhǐ. zú rén rú qí jiào, guǒ wú yàng ér shēng. shì shí, hóng guāng zhú shì, bái qì chōng tíng, jǐng shuǐ bào yì. wǔ huáng shǐ yán, xǐ jūn zhōng yǔ, tiáo chèn shàn qí shè, yǔ chái lèi chí chěng xī xì, bì chū qí yòu. nián shí sān, jiàn shuāng fú xiáng yú kōng, shè zhī lián zhōng, zhòng jiē chén fú. xīn chéng běi yǒu pí shā tiān wáng cí, cí qián jǐng yī rì fèi yì, wǔ huáng yīn chí jiǔ ér diàn yuē: yǔ yǒu zūn zhǔ jì mín zhī zhì, wú hé jǐng yì, gù wèi chá qí huò fú, wéi tiān wáng ruò yǒu shén qí, kě yǔ pū jiāo zhī tán. diàn jiǔ wèi yǐ, yǒu shén rén bèi jīn jiǎ chí gē, yǐn rán chū yú bì jiān, jiàn zhě dà jīng zǒu, wéi wǔ huáng cóng róng ér tuì, yóu shì yì zì fù.
武皇即獻祖之第三子也。母秦氏,以大中十年丙子歲九月二十二日,生於神武 川之新城。在妊十三月,載誕之際,母艱危者竟夕。族人憂駭,市藥於雁門,遇神 叟告曰:「非巫醫所及,可馳歸,盡率部人,被甲持旄,擊鉦鼓,躍馬大噪,環所 居三周而止。」族人如其教,果無恙而生。是時,虹光燭室,白氣充庭,井水暴溢。 武皇始言,喜軍中語,齠齔善騎射,與儕類馳騁嬉戲,必出其右。年十三,見雙鳧 翔於空,射之連中,眾皆臣伏。新城北有毗沙天王祠,祠前井一日沸溢,武皇因持 酒而奠曰:「予有尊主濟民之志,無何井溢,故未察其禍福,惟天王若有神奇,可 與仆交卮談。」奠酒未已,有神人被金甲持戈,隱然出於壁間,見者大驚走,惟武 皇從容而退,由是益自負。
xiàn zǔ zhī tǎo páng xūn yě, wǔ huáng nián shí wǔ, cóng zhēng, cuī fēng xiàn zhèn, chū zhū jiāng zhī yòu, jūn zhōng mù wèi fēi hǔ zǐ. zéi píng, xiàn zǔ shòu zhèn wǔ jié dù shǐ, wǔ huáng wèi yún zhōng yá jiāng. cháng zài yún zhōng, sù yú bié guǎn, yōng jì zuì qǐn, yǒu xiá ér chí rèn yù hài wǔ huáng jí tū rù qū shì, dàn jiàn liè huǒ chì hè yú zhàng zhōng, xiá ér hài yì ér tuì. yòu cháng yǔ dá dá bù rén jiǎo shèng, dá dá zhǐ shuāng diāo yú kōng yuē: gōng néng yī fā zhōng fǒu? wǔ huáng jí wān hú fā shǐ, lián guàn shuāng diāo, biān rén bài fú. jí zhuàng, wèi yún zhōng shǒu zhuō shǐ, shì fáng yù shǐ zhī mó, yǔ tóng liè chén jí xiè shě, yīn xì shēng jùn gé, jù mó zhī zuò, mó yì bù gǎn jié.
獻祖之討龐勛也,武皇年十五,從征,摧鋒陷陣,出諸將之右,軍中目為「飛 虎子」。賊平,獻祖授振武節度使,武皇為雲中牙將。嘗在雲中,宿於別館,擁妓 醉寢,有俠兒持刃欲害武皇;及突入曲室,但見烈火熾赫於帳中,俠兒駭異而退。 又嘗與達靼部人角勝,達靼指雙鵰於空曰:「公能一發中否?」武皇即彎弧發矢, 連貫雙鵰,邊人拜伏。及壯,為雲中守捉使,事防禦使支謨,與同列晨集廨舍,因 戲升郡閣,踞謨之座,謨亦不敢詰。
gān fú sān nián, cháo tíng yǐ duàn wén chǔ wèi dài běi shuǐ lù fā yùn yún zhōu fáng yù shǐ. shí suì jiàn jī, wén chǔ shāo xuē jūn shí, zhū jūn xián yuàn. wǔ huáng wèi yún zhōng fáng biān dū jiāng, bù xià zhēng sù yǐ jūn shí bù chōng, biān xiào chéng huái sù wáng xíng shěn gài yù lǐ cún zhāng xuē tiě shān kāng jūn lì děng, jí yōng wǔ huáng rù yún zhōu, zhòng qiě wàn rén, yíng yú dòu jī tái, chéng zhōng xiè wén chǔ chū, yǐ yīng yú wài. zhū jiāng liè zhuàng yǐ wén, qǐng shòu wǔ huáng máo yuè, cháo tíng bù yǔn, zhēng zhū dào bīng yǐ tǎo zhī.
乾符三年,朝廷以段文楚為代北水陸發運、雲州防禦使。時歲荐饑,文楚稍削 軍食,諸軍咸怨。武皇為雲中防邊督將,部下爭訴以軍食不充,邊校程懷素、王行 審、蓋寓、李存璋、薛鐵山、康君立等,即擁武皇入雲州,眾且萬人,營於鬥雞台, 城中械文楚出,以應於外。諸將列狀以聞,請授武皇旄鉞,朝廷不允,征諸道兵以 討之。
gān fú wǔ nián, huáng cháo dù jiāng, qí shì zī màn, tiān zǐ nǎi wù qí shì, yǐ wǔ huáng wèi dà tóng jūn jié dù shǐ jiǎn xiào gōng bù shàng shū. dōng, xiàn zǔ chū shī tǎo dǎng xiàng, tǔ hún hè lián duó chéng xū xiàn zhèn wǔ, jǔ zú wèi tǔ hún suǒ lǔ. wǔ huáng zhì dìng biān jūn yíng xiàn zǔ guī yún zhōu, yún zhōu shǒu jiāng jù guān bù nà. wǔ huáng lüè wèi shuò zhī dì, dé sān qiān rén, tún shén wǔ chuān zhī xīn chéng. hè biān duó zhòu yè gōng wéi, wǔ huáng kūn dì sān rén sì miàn yīng zéi, é ér xiàn zǔ zì wèi zhōu yǐn jūn zhì, tǔ hún tuì zǒu, zì shì jūn shì fù zhèn. tiān zǐ yǐ hè lián duó wèi dà tóng jūn jié dù shǐ, réng mìng jìn jūn yǐ tǎo wǔ huáng.
乾符五年,黃巢渡江,其勢滋蔓,天子乃悟其事,以武皇為大同軍節度使、檢 校工部尚書。冬,獻祖出師討党項,吐渾赫連鐸乘虛陷振武,舉族為吐渾所擄。武 皇至定邊軍迎獻祖歸雲州,雲州守將拒關不納。武皇略蔚、朔之地,得三千人,屯 神武川之新城。赫邊鐸晝夜攻圍,武皇昆弟三人四面應賊,俄而獻祖自蔚州引軍至, 吐渾退走,自是軍勢復振。天子以赫連鐸為大同軍節度使,仍命進軍以討武皇。
gān fú liù nián chūn, cháo tíng yǐ zhāo yì jié dù shǐ lǐ jūn chōng běi miàn zhāo tǎo shǐ, jiāng shàng dǎng tài yuán zhī shī guò shí lǐng guān, tún yú dài zhōu, yǔ yōu zhōu lǐ kě jǔ huì hè lián duó tóng gōng wèi zhōu. xiàn zǔ yǐ yī jūn yù zhī, wǔ huáng yǐ yī jūn nán dǐ zhē lǔ chéng yǐ jù lǐ jūn. shì dōng dà xuě, gōng nǔ xián zhé, nán jūn kǔ hán, lín zhàn dà bài, bēn guī dài zhōu, lǐ jūn zhōng liú shǐ ér zú.
乾符六年春,朝廷以昭義節度使李鈞充北面招討使,將上黨、太原之師過石嶺 關,屯於代州,與幽州李可舉會赫連鐸同攻蔚州。獻祖以一軍御之,武皇以一軍南 抵遮虜城以拒李鈞。是冬大雪,弓弩弦折,南軍苦寒,臨戰大敗,奔歸代州,李鈞 中流矢而卒。
guǎng míng yuán nián chūn, tiān zǐ fù mìng yuán shuài lǐ zhuō lǜ bīng shù wàn tún dài zhōu. wǔ huáng lìng jūn shǐ fù wén dá qǐ bīng yú wèi zhōu, shuò zhōu cì shǐ gāo wén jí yǔ xuē gé ān qìng děng bù jiāng fù wén dá sòng yú lǐ zhuō. liù yuè, lǐ zhuō yǐn dà jūn gōng wèi zhōu, xiàn zǔ zhàn bù lì, nǎi lǜ qí zú bēn yú dá dá bù. jū shù yuè, tǔ hún hè lián duó mì qiǎn rén lù dá dá yǐ lí jiān xiàn zǔ, jì ér jiàn shēng cāi zǔ. wǔ huáng zhī zhī, měi zhào qí háo yòu shè liè yú yě, huò yǔ zhī bǎi bù chí shè mǎ biān, huò yǐ xuán zhēn shù yè wèi de, zhōng zhī rú shén, yóu shì bù rén xīn fú, bù gǎn qiè fā. é ér huáng cháo zì jiāng huái běi dù, wǔ huáng chuí niú shāi jiǔ, xiǎng qí qiú shǒu. jiǔ hān, yù zhī yuē: yǔ fù zǐ wèi zéi chén chán jiān, bào guó wú yóu. jīn wén huáng cháo běi fàn jiāng huái, bì wèi zhōng yuán zhī huàn. yī rì tiān zǐ shè yòu, yǒu zhào zhēng bīng, pū yǔ gōng děng xiàng nán ér dìng tiān xià, shì yǔ xīn yě. rén shēng shì jiān, guāng jǐng jǐ hé, hé néng zhōng lǎo shā duī zhōng zāi! gōng děng miǎn zhī. dá dá zhī wú liú yì, jiē shì rán wú jiān.
廣明元年春,天子復命元帥李涿率兵數萬屯代州。武皇令軍使傅文達起兵於蔚 州,朔州刺史高文集與薛葛、安慶等部將縛文達送於李涿。六月,李涿引大軍攻蔚 州,獻祖戰不利,乃率其族奔於達靼部。居數月,吐渾赫連鐸密遣人賂達靼以離間 獻祖,既而漸生猜阻。武皇知之,每召其豪右射獵於野,或與之百步馳射馬鞭,或 以懸針樹葉為的,中之如神,由是部人心伏,不敢竊發。俄而黃巢自江、淮北渡, 武皇椎牛釃酒,饗其酋首。酒酣,諭之曰:「予父子為賊臣讒間,報國無由。今聞 黃巢北犯江、淮,必為中原之患。一日天子赦宥,有詔徵兵,仆與公等向南而定天 下,是予心也。人生世間,光景幾何,曷能終老沙堆中哉!公等勉之。」達靼知無 留意,皆釋然無間。
shì suì shí yī yuè, huáng cháo kòu tóng guān, tiān zǐ lìng hé dōng jiān jūn chén jǐng sī wèi dài běi qǐ jūn shǐ, shōu bīng pò zéi. shí èr yuè, huáng cháo fàn zhǎng ān, xī zōng xìng shǔ, chén jǐng sī yǔ lǐ yǒu jīn fà shā tuó zhū bù wǔ qiān qí nán fù jīng shī. yǒu jīn jí wǔ huáng zhī zú fù yě. tōng jiàn: yǒu jīn chū yǔ gāo wén jí bìng jiàng yú lǐ zuó, gù dé yǔ chén jǐng sī nán fù jīng shī.
是歲十一月,黃巢寇潼關,天子令河東監軍陳景思為代北起軍使,收兵破賊。 十二月,黃巢犯長安,僖宗幸蜀,陳景思與李友金髮沙陀諸部五千騎南赴京師。友 金即武皇之族父也。《通鑑》:友金初與高文集並降於李琢,故得與陳景思南赴京 師。
zhōng hé yuán nián èr yuè, yǒu jīn jūn zhì jiàng zhōu, jiāng dù hé, cì shǐ qú zhěn wèi chén jǐng sī yuē: cháo zéi fāng shèng, bù rú qiě hái dài běi, xú tú lì hài. sì yuè, yǒu jīn xuán jūn yàn mén, qú zhěn zhì dài zhōu, bàn yuè zhī jiān, mù bīng sān wàn, yíng yú guō xiàn zhī xī. qí jūn jiē běi biān wǔ bù zhī zhòng, bù xián jūn fǎ, qú zhěn lǐ yǒu jīn bù néng zhì. yǒu jīn wèi jǐng sī yuē: xìng dà zhòng, chéng dà shì, dāng wēi míng sù zhe, zé kě yǐ fú rén. jīn jūn suī shù wàn, gǒu wú shàn shuài, jìn yì wú gōng. wú xiōng lǐ sī tú fù zǐ, qù suì huò zuì yú guó jiā, jīn jì běi bù, xióng wǔ zhī lüè, wèi zhòng suǒ tuī. ruò biāo qí jí zòu zhào hái, dài běi zhī rén, yī huī xiǎng yīng, zé yāo zéi bù zú píng yě. jǐng sī rán zhī, cù zòu xíng zài. tiān zǐ nǎi yǐ wǔ huáng wèi yàn mén jié dù shǐ, réng lìng yǐ běn jūn tǎo zéi. xīn táng shū wáng zhòng róng chuán: zhòng róng jù huáng cháo fù zhèn, yōu zhī, yǔ fù guāng jì, fù guāng yuē: wǒ shì yǔ lǐ kè yòng gòng yōu huàn, qí rén zhōng bù gù nán, sǐ yì rú jǐ, ruò qǐ shī yān, shì miè bù jì. nǎi qiǎn shǐ zhě yuē lián hé. lǐ yǒu jīn fà wǔ bǎi qí jī zhào zhào wǔ huáng yú dá dá, wǔ huáng jí lǜ dá dá zhū bù wàn rén qū yàn mén. wǔ yuè, zhěng bīng èr wàn, nán xiàng jīng shī. tài yuán zhèng cóng dǎng yǐ bīng shǒu shí lǐng guān, wǔ huáng nǎi yǐn jūn chū tā dào zhì tài yuán chéng xià, huì dà yǔ, bān shī yú yàn mén.
中和元年二月,友金軍至絳州,將渡河,刺史瞿稹謂陳景思曰:「巢賊方盛, 不如且還代北,徐圖利害。」四月,友金旋軍雁門,瞿稹至代州,半月之間,募兵 三萬,營於崞縣之西。其軍皆北邊五部之眾,不閒軍法,瞿稹、李友金不能制。友 金謂景思曰:「興大眾,成大事,當威名素著,則可以伏人。今軍雖數萬,苟無善 帥,進亦無功。吾兄李司徒父子,去歲獲罪於國家,今寄北部,雄武之略,為眾所 推。若驃騎急奏召還,代北之人,一麾響應,則妖賊不足平也。」景思然之,促奏 行在。天子乃以武皇為雁門節度使,仍令以本軍討賊。《新唐書·王重榮傳》:重 榮懼黃巢復振,憂之,與復光計,復光曰:「我世與李克用共憂患,其人忠不顧難, 死義如己,若乞師焉,事蔑不濟。」乃遣使者約連和。李友金髮五百騎齎詔召武皇 於達靼,武皇即率達靼諸部萬人趨雁門。五月,整兵二萬,南向京師。太原鄭從讜 以兵守石嶺關,武皇乃引軍出他道;至太原城下,會大雨,班師於雁門。
zhōng hé èr nián bā yuè, xiàn zǔ zì dá dá bù lǜ qí zú guī dài zhōu. shí yuè, wǔ huáng lǜ xīn dài wèi shuò dá dá zhī jūn sān wàn wǔ qiān qí fù nán yú jīng shī. xiān yí xí tài yuán, zhèng cóng dǎng jù guān bù nà, wǔ huáng yǐ bīng jī zhī, jìn jūn zhì chéng xià, qiǎn rén jī bì mǎ yí cóng dǎng cóng dǎng yì qiǎn rén kuì wǔ huáng huò bì xiǎng xì jūn qì. wǔ huáng nán qù, zì yīn dì qū jìn jiàng. shí èr yuè, wǔ huáng zhì hé zhōng.
中和二年八月,獻祖自達靼部率其族歸代州。十月,武皇率忻、代、蔚、朔、 達靼之軍三萬五千騎赴難於京師。先移檄太原,鄭從讜拒關不納,武皇以兵擊之, 進軍至城下,遣人齎幣馬遺從讜;從讜亦遣人饋武皇貨幣、饗餼、軍器。武皇南去, 自陰地趨晉、絳。十二月,武皇至河中。
zhōng hé sān nián zhēng yuè, jìn guó gōng wáng duó chéng zhì shòu wǔ huáng dōng běi miàn xíng yíng dōu tǒng. wǔ huáng lìng qí dì kè xiū lǐng qián fēng wǔ bǎi qí dù hé shì zéi, huáng cháo qiǎn jiāng mǐ zhòng wēi jī zhòng lù jí wěi zhào yǐ cì wǔ huáng wǔ huáng nà qí lù yǐ gěi zhū jiāng, fán qí wěi zhào. shì shí, zhū dào qín wáng zhī shī yún jí jīng jī, rán yǐ zéi shì shàng chì, wèi gǎn zhēng fēng. jí wǔ huáng jiāng zhì, zéi shuài xiāng wèi yuē: yā ér jūn zhì, dāng bì qí fēng. wǔ huáng yǐ bīng zì xià yáng jì hé. èr yuè, yíng yú gān kēng diàn. huáng cháo dà jiāng shàng ràng lín yán wáng fán zhào zhāng děng yǐn jūn shí wǔ wàn tún yú liáng tián pō. yì rì, dà jūn hé zhàn, zì wǔ jí bū, cháo zéi dà bài. shì yè, zéi zhòng dùn jù huá zhōu. wǔ huáng jìn jūn wéi zhī, cháo dì huáng yè huáng kuí gù shǒu. sān yuè, shàng ràng yǐn dà jūn fù yuán, wǔ huáng lǜ bīng wàn yú nì zhàn yú líng kǒu, cháo jūn dà bài, wǔ huáng jìn jūn wèi qiáo. yì rì, huáng kuí qì huá zhōu ér dùn. wáng duó chéng zhì shòu wǔ huáng yàn mén jié dù shǐ jiǎn xiào shàng shū zuǒ pú shè. sì yuè, huáng cháo fán zhǎng ān, shōu qí yú zhòng, dōng zǒu lán guān. wǔ huáng shí shōu jīng shī. qī yuè, tiān zǐ shòu wǔ huáng jīn zǐ guāng lù dài fū jiǎn xiào zuǒ pú shè hé dōng jié dù shǐ. jiù táng shū xī zōng jì: wǔ yuè, zhì yǐ yàn mén yǐ běi xíng yíng jié dù xīn dài wèi shuò děng zhōu guān chá chù zhì děng shǐ jiǎn xiào shàng shū zuǒ pú shè dài zhōu cì shǐ shàng zhù guó shí yì qī bǎi hù lǐ kè yòng jiǎn xiào sī kōng tóng píng zhāng shì jiān tài yuán yǐn běi jīng liú shǒu, chōng hé dōng jié dù guǎn nèi guān chá chù zhì děng shǐ. xīn táng shū shā tuó chuán yún: shōu jīng shī gōng dì yī, jìn tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì lǒng xī jùn gōng. wèi jǐ, yǐ kè yòng lǐng hé dōng jié dù.
中和三年正月,晉國公王鐸承制授武皇東北面行營都統。武皇令其弟克修領前 鋒五百騎渡河視賊,黃巢遣將米重威齎重賂及偽詔以賜武皇;武皇納其賂以給諸將, 燔其偽詔。是時,諸道勤王之師雲集京畿,然以賊勢尚熾,未敢爭鋒。及武皇將至, 賊帥相謂曰:「鴉兒軍至,當避其鋒。」武皇以兵自夏陽濟河。二月,營於乾坑店。 黃巢大將尚讓、林言、王璠、趙璋等引軍十五萬屯於梁田坡。翼日,大軍合戰,自 午及晡,巢賊大敗。是夜,賊眾遁據華州。武皇進軍圍之,巢弟黃鄴、黃揆固守。 三月,尚讓引大軍赴援,武皇率兵萬餘逆戰於零口,巢軍大敗,武皇進軍渭橋。翼 日,黃揆棄華州而遁。王鐸承制授武皇雁門節度使、檢校尚書左僕射。四月,黃巢 燔長安,收其餘眾,東走藍關。武皇時收京師。七月,天子授武皇金紫光祿大夫、 檢校左僕射、河東節度使。《舊唐書·僖宗紀》:五月,制以雁門以北行營節度、 忻代蔚朔等州觀察處置等使、檢校尚書左僕射、代州刺史、上柱國、食邑七百戶李 克用檢校司空、同平章事兼太原尹、北京留守,充河東節度、管內觀察處置等使。 《新唐書·沙陀傳》云:收京師功第一,進同中書門下平章事、隴西郡公。未幾, 以克用領河東節度。
shì shí, wǔ huáng jì shōu zhǎng ān, jūn shì shén xióng, zhū hóu zhī shī jiē wèi zhī. wǔ huáng yī mù wēi miǎo, gù qí shí hào wèi dú yǎn lóng. shì yuè, wǔ huáng zhàng jié fù zhèn. qiǎn shǐ bào zhèng cóng dǎng, qǐng zhì zhuāng guī cháo. wǔ huáng cì yú jiāo wài, yīn wǎng fù yàn mén níng jìn xiàn zǔ. bā yuè, zì yàn mén fù zhèn hé dōng, shí nián èr shí yǒu bā. shí yī yuè, píng lù zhōu, biǎo qí dì kè xiū wèi zhāo yì jié dù shǐ. lù shuài mèng fāng lì tuì bǎo yú xíng zhōu.
是時,武皇既收長安,軍勢甚雄,諸侯之師皆畏之。武皇一目微眇,故其時號 為「獨眼龍」。是月,武皇仗節赴鎮。遣使報鄭從讜,請治裝歸朝。武皇次於郊外, 因往赴雁門寧覲獻祖。八月,自雁門赴鎮河東,時年二十有八。十一月,平潞州, 表其弟克修為昭義節度使。潞帥孟方立退保於邢州。
shí èr yuè, xǔ shuài tián cóng yì biàn shuài zhū wēn xú shuài shí pǔ chén zhōu cì shǐ zhào chōu gè qiǎn shǐ lái gào, yǐ cháo cài hé cóng, xiōng fēng shàng chì, qǐng wǔ huáng gòng lì tǎo zéi.
十二月,許帥田從異、汴帥硃溫、徐帥時溥、陳州刺史趙犨各遣使來告,以巢、 蔡合從,凶鋒尚熾,請武皇共力討賊。
zhōng hé sì nián chūn, wǔ huáng lǜ fān hàn zhī shī wǔ wàn, zì zé lù jiāng xià tiān jǐng guān hé yáng jié dù shǐ zhū gé shuǎng cí yǐ hé qiáo bù wán, nǎi tún bīng yú wàn shàn. shù rì. yí jūn zì hé zhōng nán dù, qū rǔ luò. sì yuè, wǔ huáng hé xú biàn zhī shī pò shàng ràng yú tài kāng, zhǎn huò wàn jì, jìn gōng zéi yú xī huá, zéi jiāng huáng yè qì yíng ér dùn. shì yè dà yǔ, cháo yíng zhōng jīng luàn, nǎi qì xī huá zhī lěi, tuì yíng chén zhōu běi gù yáng lǐ. wǔ yuè guǐ hài, dà yǔ zhèn diàn, píng dì shuǐ shēn shù chǐ, zéi yíng wèi shuǐ suǒ piào ér kuì. wù chén, wǔ huáng yǐn jūn yíng yú zhōng mù, dà pò zéi yú wáng mǎn dù. gēng wǔ, cháo zéi dà zhì, jì biàn ér běi. shì yè, fù dà yǔ, zéi dǎng jīng kuì. wǔ huáng yíng yú zhèng zhōu, zéi zhòng fēn kòu biàn jìng. wǔ huáng dù biàn, yù zéi jiāng dù ér nán, bàn jì jī zhī, dà bài zhī, lín zhèn zhǎn zéi jiāng lǐ zhōu wáng jì ān yáng jǐng biāo děng. shì yè, zéi dà bài, cán zhòng bǎo yú zuò xiàn yuān jù. dà jūn niè zhī, huáng cháo nǎi xié qī zǐ xiōng dì qiān yú rén dōng zǒu, wǔ huáng zhuī zéi zhì yú cáo zhōu.
中和四年春,武皇率蕃漢之師五萬,自澤、潞將下天井關;河陽節度使諸葛爽 辭以河橋不完,乃屯兵於萬善。數日。移軍自河中南渡,趨汝、洛。四月,武皇合 徐、汴之師破尚讓於太康,斬獲萬計,進攻賊於西華,賊將黃鄴棄營而遁。是夜大 雨,巢營中驚亂,乃棄西華之壘,退營陳州北故陽里。五月癸亥,大雨震電,平地 水深數尺,賊營為水所漂而潰。戊辰,武皇引軍營於中牟,大破賊於王滿渡。庚午, 巢賊大至,濟汴而北。是夜,復大雨,賊黨驚潰。武皇營於鄭州,賊眾分寇汴境。 武皇渡汴,遇賊將渡而南,半濟擊之,大敗之,臨陣斬賊將李周、王濟安、陽景彪 等。是夜,賊大敗,殘眾保於胙縣、冤句。大軍躡之,黃巢乃攜妻子兄弟千餘人東 走,武皇追賊至於曹州。
shì yuè, bān shī guò biàn, biàn shuài yíng láo yú fēng chán sì, qǐng wǔ huáng xiū yú fǔ dì, nǎi yǐ cóng guān sān bǎi rén jí jiān jūn shǐ chén jǐng sī guǎn yú shàng yuán yì. shì yè, zhāng lè chén yàn xí, biàn shuài zì zuǒ xiǎng, chū zhēn bì yòu quàn. wǔ huáng jiǔ hān, xì zhū shì jì, yǔ biàn shuài wò shǒu, xù pò zéi shì yǐ wèi lè. biàn shuài sù jì wǔ huáng, nǎi yǔ qí jiāng yáng yàn hóng mì móu qiè fā, yàn hóng yú xiàng mò lián chē shù shān, yǐ è bēn cuàn zhī lù. shí wǔ huáng zhī cóng guān jiē zuì, é ér fú bīng cuàn fā, lái gōng chuán shě. wǔ huáng fāng dà zuì, zào shēng dòng dì, cóng guān shí yú rén hàn zéi. shì rén guō jǐng zhū miè zhú fú wǔ huáng, yǐ yīn mù guǒ zhī, nì yú chuáng xià, yǐ shuǐ sǎ miàn, xú yuē: biàn shuài móu hài sī kōng! wǔ huáng fāng zhāng mù ér qǐ, yǐn gōng kàng zéi. yǒu qǐng, yān huǒ sì hé, fù dà yǔ zhèn diàn, wǔ huáng dé cóng zhě xuē tiě shān hè huí gú děng shù rén ér qù. yǔ shuǐ rú shù, bù biàn rén wù, suí diàn guāng dēng wèi shì mén, zhuì chéng ér chū, dé hái běn yíng. jiān jūn chén jǐng sī dà jiāng shǐ jìng sī bìng yù hài. wǔ huáng jì hái yíng, yǔ liú fū rén xiāng xiàng tòng kū. jié dàn, yù lēi jūn gōng biàn, fū rén yuē: sī kōng bǐ wèi guó jiā tǎo zéi, fù dōng zhū hóu zhī jí, suī biàn rén móu hài, zì yǒu zhāo tíng lùn liè. ruò fǎn gē gōng chéng, zé qū zài wǒ yě, rén dé yǐ wèi cí. nǎi shōu jūn ér qù, chí xí yú biàn shuài. biàn shuài bào yuē: qiè fā zhī yè, fēi pū běn xīn, shì cháo tíng qiǎn tiān shǐ yǔ yá jiāng yáng yàn hóng tóng móu yě. wǔ huáng zì wǔ láo guān xī qū pú shǎn ér xuán. qiū qī yuè, zhì tài yuán. wǔ huáng zì yǐ lèi lì dà gōng, wèi biàn shuài yuàn tú, xiàn méi zhū jiāng, nǎi shàng zhāng shēn lǐ. jí wǔ huáng biǎo zhì, cháo tíng dà kǒng, qiǎn nèi chén xuān yù, xún jiā shǒu tài fù tóng píng zhāng shì lǒng xī jùn wáng.
是月,班師過汴,汴帥迎勞於封禪寺,請武皇休於府第,乃以從官三百人及監 軍使陳景思館於上源驛。是夜,張樂陳宴席,汴帥自佐饗,出珍幣侑勸。武皇酒酣, 戲諸侍妓,與汴帥握手,敘破賊事以為樂。汴帥素忌武皇,乃與其將楊彥洪密謀竊 發,彥洪於巷陌連車樹柵,以扼奔竄之路。時武皇之從官皆醉,俄而伏兵竄發,來 攻傳舍。武皇方大醉,噪聲動地,從官十餘人捍賊。侍人郭景銖滅燭扶武皇,以茵 幕裹之,匿於床下,以水灑面,徐曰:「汴帥謀害司空!」武皇方張目而起,引弓 抗賊。有頃,煙火四合,復大雨震電,武皇得從者薛鐵山、賀回鶻等數人而去。雨 水如澍,不辨人物,隨電光登尉氏門,縋城而出,得還本營。監軍陳景思、大將史 敬思並遇害。武皇既還營,與劉夫人相向慟哭。詰旦,欲勒軍攻汴,夫人曰:「司 空比為國家討賊,赴東諸侯之急,雖汴人謀害,自有朝廷論列。若反戈攻城,則曲 在我也,人得以為辭。」乃收軍而去,馳檄於汴帥。汴帥報曰:「竊發之夜,非仆 本心,是朝廷遣天使與牙將楊彥洪同謀也。」武皇自武牢關西趨蒲、陝而旋。秋七 月,至太原。武皇自以累立大功,為汴帥怨圖,陷沒諸將,乃上章申理。及武皇表 至,朝廷大恐,遣內臣宣諭,尋加守太傅、同平章事、隴西郡王。
guāng qǐ yuán nián sān yuè, yōu zhōu lǐ kě jǔ zhèn zhōu wáng jǐng chóng lián bīng kòu dìng zhōu, jié dù shǐ wáng chù cún qiú yuán yú wǔ huáng wǔ huáng qiǎn dà jiāng kāng jūn lì ān lǎo xuē kě guō chuài lǜ bīng fù zhī. wǔ yuè, zhèn rén gōng wú jí, wǔ huáng qīn lǐng bīng jiù zhī. zhèn rén tuì bǎo xīn chéng, wǔ huáng gōng zhī, zhǎn shǒu wàn yú jí, huò mǎ qiān pǐ. wáng chù cún yì bài yàn jūn yú yì zhōu.
光啟元年三月,幽州李可舉、鎮州王景崇連兵寇定州,節度使王處存求援於武 皇;武皇遣大將康君立、安老、薛可、郭啜率兵赴之。五月,鎮人攻無極,武皇親 領兵救之。鎮人退保新城,武皇攻之,斬首萬餘級,獲馬千匹。王處存亦敗燕軍於 易州。
shí yī yuè, hé zhōng wáng zhòng róng qiǎn shǐ lái qǐ shī, qiě yán bīn zhōu zhū méi fèng xiáng lǐ fú jiāng jiā bīng yú jǐ. chū, wǔ huáng yǔ biàn rén gòu yuàn, qián hòu bā biǎo, qǐng xuē duó biàn shuài guān jué, zì yǐ běn jūn jìn tǎo. tiān zǐ lèi qiǎn nèi chén yáng fù gōng xuān zhǐ, lìng qiě quán dà tǐ, wǔ huáng bù shí fèng zhào, tiān zǐ pō yòu biàn shuài. shí guān jūn róng shǐ tián lìng zī jūn cè shàn quán, è wáng zhòng róng yǔ wǔ huáng jiāo gù, jiāng lí qí shì, nǎi yí zhòng róng yú dìng zhōu. zhòng róng gào yú wǔ huáng, wǔ huáng shàng zhāng yán: lǐ fú zhū méi xié xié jì zhèng, dǎng bì zhū wēn. chén yǐ diǎn jiǎn fān hàn jūn wǔ wàn, qǔ lái nián dù hé, xiān zhǎn zhū méi lǐ fú, rán hòu píng dàng zhū wēn. xīn táng shū wáng zhòng róng chuán: zhào kè yòng jiāng bīng yuán hé zhōng, zhòng róng yí kè yòng shū, qiě yán: fèng mì zhào, xū gōng dào, shǐ wǒ tú gōng, cǐ lìng zī zhū quán zhōng zhū méi zhī huò shàng yě. yīn shì wěi zhào. kè yòng fāng yǔ quán zhōng yǒu xì, xìn zhī, qǐng tǎo quán zhōng jí méi. tiān zǐ lǎn biǎo, qiǎn shǐ pì yù bǎi duān, yáo chuán xiāng wàng. jì ér zhū méi yǐn bīn fèng zhī shī gōng hé zhōng, wáng zhòng róng chū shī jù zhàn. zhū méi jūn yú shā yuàn, duì lěi yuè yú. shí èr yuè, wǔ huáng yǐn jūn dù hé, yǔ zhū méi jué zhàn, méi dà bài, shōu jūn yè dùn, rù yú jīng shī. shí jīng chéng dà hài. tiān zǐ xìng fèng xiáng, wǔ huáng tuì jūn yú hé zhōng.
十一月,河中王重榮遣使來乞師,且言邠州硃玫、鳳翔李符將加兵於己。初, 武皇與汴人構怨,前後八表,請削奪汴帥官爵,自以本軍進討。天子累遣內臣楊復 恭宣旨,令且全大體,武皇不時奉詔,天子頗右汴帥。時觀軍容使田令孜君側擅權, 惡王重榮與武皇膠固,將離其勢,乃移重榮於定州。重榮告於武皇,武皇上章言: 「李符、硃玫挾邪忌正,黨庇硃溫。臣已點檢蕃漢軍五萬,取來年渡河,先斬硃玫、 李符,然後平盪硃溫。」《新唐書·王重榮傳》:詔克用將兵援河中,重榮貽克用 書,且言:「奉密詔,須公到,使我圖公,此令孜、硃全忠、硃玫之惑上也。」因 示偽詔。克用方與全忠有隙,信之,請討全忠及玫。天子覽表,遣使譬喻百端,軺 傳相望。既而硃玫引邠、鳳之師攻河中,王重榮出師拒戰。硃玫軍於沙苑,對壘月 余。十二月,武皇引軍渡河,與硃玫決戰,玫大敗,收軍夜遁,入於京師。時京城 大駭。天子幸鳳翔,武皇退軍於河中。
guāng qǐ èr nián zhēng yuè, xī zōng zhù bì yú bǎo jī, wǔ huáng zì hé zhōng qiǎn shǐ shàng zhāng, qǐng chē jià hái jīng, qiě yán dà jūn zhǐ zhū xiōng dǎng. shí tián lìng zī qǐng xī zōng nán xìng xìng yuán, wǔ huáng suì bān shī. zhū méi yú fèng xiáng lì sì xiāng wáng yùn wèi dì, yǐ wěi zhào cì wǔ huáng, wǔ huáng fán zhī, xiè qí shǐ, chí xí zhū fāng zhèn, qiǎn shǐ fèng biǎo yú xíng zài. jiǔ yuè, wǔ huáng qiǎn zhāo yì jié dù shǐ lǐ kè xiū tǎo mèng fāng lì yú xíng zhōu, dà bài fāng lì zhī zhòng yú jiāo gǎng, zhǎn shǒu shù qiān jí. yǐ dà jiāng ān jīn jùn wèi xíng zhōu cì shǐ, yǐ fǔ qí jiàng rén. shí yuè, jìn gōng xíng zhōu, xíng rén chū zhàn, yòu bài zhī. yú fāng lì qiú yuán yú zhèn zhōu, zhèn rén chū bīng sān wàn yǐ yuán fāng lì, kè xiū bān shī.
光啟二年正月,僖宗駐蹕於寶雞,武皇自河中遣使上章,請車駕還京,且言大 軍止誅凶黨。時田令孜請僖宗南幸興元,武皇遂班師。硃玫於鳳翔立嗣襄王熅為帝, 以偽詔賜武皇,武皇燔之,械其使,馳檄諸方鎮,遣使奉表於行在。九月,武皇遣 昭義節度使李克修討孟方立於邢州,大敗方立之眾於焦崗,斬首數千級。以大將安 金俊為邢州刺史,以撫其降人。十月,進攻邢州,邢人出戰,又敗之。盂方立求援 於鎮州,鎮人出兵三萬以援方立,克修班師。
guāng qǐ sān nián liù yuè, hé zhōng jié dù shǐ wáng zhòng róng wèi bù jiāng cháng xíng rú suǒ shā, wǔ huáng biǎo zhòng róng xiōng zhòng yíng wèi shuài. qī yuè, wǔ huáng yǐ ān jīn jùn wèi zé zhōu cì shǐ. shí zhāng quán yì zì hé yáng jù zé zhōu, jí lǐ hǎn zhī shōu fù hé yáng, zhào quán yì lìng shǒu luò yáng, quán yì nǎi qì zé zhōu ér qù, gù yǐ jīn jùn shǒu zhī.
光啟三年六月,河中節度使王重榮為部將常行儒所殺,武皇表重榮兄重盈為帥。 七月,武皇以安金俊為澤州刺史。時張全義自河陽據澤州,及李罕之收復河陽,召 全義令守洛陽,全義乃棄澤州而去,故以金俊守之。
wén dé yuán nián èr yuè, xī zōng zì xìng yuán hái jīng. sān yuè, xī zōng bēng, zhāo zōng jí wèi, yǐ wǔ huáng wèi kāi fǔ yí tóng sān sī jiǎn xiào tài shī jiān shì zhōng lǒng xī jùn wáng, shí yì qī qiān hù, shí shí fēng èr bǎi hù. hé nán yǐn zhāng quán yì qián bīng yè xí lǐ hǎn zhī yú hé yáng, chéng xiàn, jǔ zú wèi quán yì suǒ lǔ hǎn zhī yú yuán huò miǎn, suì lái guī yú wǔ huáng. qiǎn lǐ cún xiào xuē ā tán shǐ yǎn ér ān jīn jùn ān xiū xiū jiāng qī qiān qí sòng hǎn zhī zhì hé yáng. biàn jiāng dīng huì niú cún jié gé cóng zhōu jiāng bīng fù yuán, lǐ cún xiào lǜ jīng qí nì zhàn yú wēn xiàn. biàn rén jì è tài xíng zhī lù, cún xiào diàn jūn ér tuì. qí jiāng ān xiū xiū yǐ zhàn bù lì, bēn yú cài. wǔ huáng yǐ hǎn zhī wèi zé zhōu cì shǐ, yáo lǐng hé yáng jié dù shǐ. shí yuè, xíng zhōu mèng fāng lì qiǎn dà jiāng xī zhōng xìn jiāng bīng sān wàn kòu liáo zhōu, wǔ huáng dà pò zhī, zhǎn shǒu wàn jí, shēng qín xī zhōng xìn.
文德元年二月,僖宗自興元還京。三月,僖宗崩,昭宗即位,以武皇為開府儀 同三司、檢校太師、兼侍中、隴西郡王,食邑七千戶,食實封二百戶。河南尹張全 義潛兵夜襲李罕之於河陽,城陷,舉族為全義所擄;罕之逾垣獲免,遂來歸於武皇。 遣李存孝、薛阿檀、史儼兒、安金俊、安休休將七千騎送罕之至河陽。汴將丁會、 牛存節、葛從周將兵赴援,李存孝率精騎逆戰於溫縣。汴人既扼太行之路,存孝殿 軍而退。騎將安休休以戰不利,奔於蔡。武皇以罕之為澤州刺史,遙領河陽節度使。 十月,邢州孟方立遣大將奚忠信將兵三萬寇遼州,武皇大破之,斬首萬級,生擒奚 忠信。
lóng jì yuán nián wǔ yuè, qiǎn lǐ hǎn zhī lǐ cún xiào gōng xíng zhōu. liù yuè, xià cí zhōu. xíng jiāng mǎ gài lǜ bīng shù wàn lái jù zhàn, hǎn zhī bài zhī yú liú lí bēi, shēng qín mǎ gài, xùn yú chéng xià. mèng fāng lì huì hèn, yǐn zhèn ér sǐ. sān jūn lì qí zhí qiān wèi liú hòu, shǐ qiú yuán yú biàn. biàn jiāng wáng qián yù lǜ jīng jiǎ shù bǎi rù yú xíng zhōu, hǎn zhī děng bān shī.
龍紀元年五月,遣李罕之、李存孝攻邢州。六月,下磁州。邢將馬溉率兵數萬 來拒戰,罕之敗之於琉璃陂,生擒馬溉,徇於城下。孟方立恚恨,飲鴆而死。三軍 立其侄遷為留後,使求援於汴。汴將王虔裕率精甲數百入於邢州,罕之等班師。
dà shùn yuán nián, qiǎn lǐ cún xiào gōng xíng zhōu, mèng qiān yǐ xíng míng cí sān zhōu jiàng, zhí biàn jiāng wáng qián yù sān bǎi rén yǐ xiàn. wǔ huáng xǐ mèng qiān yú tài yuán, yǐ ān jīn jùn wèi xíng míng tuán liàn shǐ. sān yuè, zhāo yì jūn jié dù shǐ lǐ kè xiū zú, yǐ lǐ kè gōng wèi lù zhōu jié dù shǐ. shì yuè, wǔ huáng gōng yún zhōu, bá qí dōng chéng. hè lián duó qiú yuán yú yàn, yàn shuài lǐ kuāng wēi jiāng bīng sān wàn yǐ fù zhī, zhàn yú chéng xià, yàn jūn dà bài. shí xú zhōu shí pǔ wèi biàn jūn suǒ gōng, qiǎn shǐ lái qiú yuán, wǔ huáng mìng shí jūn hé yóu yǎn yùn yǐ fù zhī.
大順元年,遣李存孝攻邢州,孟遷以邢、洺、磁三州降,執汴將王虔裕三百人 以獻。武皇徙孟遷於太原,以安金俊為邢洺團練使。三月,昭義軍節度使李克修卒, 以李克恭為潞州節度使。是月,武皇攻雲州,拔其東城。赫連鐸求援於燕,燕帥李 匡威將兵三萬以赴之,戰於城下,燕軍大敗。時徐州時溥為汴軍所攻,遣使來求援, 武皇命石君和由兗、鄆以赴之。
wǔ yuè, lù zhōu jūn luàn, shā jié dù shǐ lǐ kè gōng, zhōu rén tuī yá jiāng ān jū shòu wèi liú hòu, nán jié biàn jiāng. shí lù zhī xiǎo jiāng féng bà yōng pàn tú sān qiān qí zhù yú qìn shuǐ, jū shòu shǐ rén zhào zhī, féng bà bù zhì. jū shòu jù, chū bēn zhì zhǎng zi, wèi cūn xū suǒ shā, chuán shǒu yú bà bà suì rù lù zhōu, zì wèi liú hòu. wǔ huáng qiǎn dà jiāng kāng jūn lì lǐ cún xiào děng gōng zhī, biàn jiāng zhū chóng jié gé cóng zhōu lǜ bīng rù lù zhōu yǐ gù zhī. shì shí, yōu zhōu lǐ kuāng wēi yún zhōu hè lián duó yǔ biàn shuài xié móu, lián shàng biǎo qǐng jiā bīng yú tài yuán, zǎi xiàng zhāng jùn kǒng wěi zàn chéng qí shì. liù yuè, tiān zǐ xuē duó wǔ huáng guān jué, yǐ zhāng jùn wèi zhāo tǎo shǐ, yǐ jīng zhào yǐn sūn kuí wèi fù, huá zhōu hán jiàn wèi xíng yíng dōu yú hòu, yǐ biàn shuài wèi hé dōng nán miàn zhāo tǎo shǐ, yōu zhōu lǐ kuāng wēi wèi hé dōng běi miàn zhāo tǎo shǐ, yún zhōu hè lián duó wèi fù. biàn jiāng zhū yǒu yù jiāng bīng tún jìn jiàng, shí biàn jūn yǐ jù lù zhōu, yòu qiǎn dà jiāng lǐ dǎng děng lǜ jūn shù wàn, jí gōng zé zhōu, wǔ huáng qiǎn lǐ cún xiào zì lù zhōu jiāng sān qiān qí yǐ yuán zhī. biàn jiāng dèng jì yún yǐ yī jūn fàn zhèn, cún xiào zhuī jī, qín qí dōu jiāng shí shù rén, huò mǎ qiān yú pǐ. shì yè, lǐ dǎng shōu jūn ér tuì, dà jūn yǎn jī zhì mǎ láo guān, zhǎn shǒu wàn yú jí, zhuī xí zhì huái zhōu ér hái. cún xiào fù yǐn jūn gōng lù zhōu.
五月,潞州軍亂,殺節度使李克恭,州人推牙將安居受為留後,南結汴將。時 潞之小將馮霸擁叛徒三千騎駐於沁水,居受使人召之,馮霸不至。居受懼,出奔至 長子,為村胥所殺,傳首於霸;霸遂入潞州,自為留後。武皇遣大將康君立、李存 孝等攻之,汴將硃崇節、葛從周率兵入潞州以固之。是時,幽州李匡威、雲州赫連 鐸與汴帥協謀,連上表請加兵於太原,宰相張浚、孔緯贊成其事。六月,天子削奪 武皇官爵,以張浚為招討使,以京兆尹孫揆為副,華州韓建為行營都虞候,以汴帥 為河東南面招討使,幽州李匡威為河東北面招討使,雲州赫連鐸為副。汴將硃友裕 將兵屯晉、絳,時汴軍已據潞州,又遣大將李讜等率軍數萬,急攻澤州,武皇遣李 存孝自潞州將三千騎以援之。汴將鄧季筠以一軍犯陣,存孝追擊,擒其都將十數人, 獲馬千餘匹。是夜,李讜收軍而退,大軍掩擊至馬牢關,斬首萬餘級,追襲至懷州 而還。存孝復引軍攻潞州。
bā yuè, cún xiào qín xīn shòu zhāo yì jié dù shǐ sūn kuí. chū, cháo tíng shòu kuí jié yuè, yǐ běn jūn qǔ dāo huáng lǐng lù fù rèn, cún xiào zhēn zhī zhī, yǐn qí sān bǎi fú yú zhǎng zi xiàn yá gǔ jiān. kuí jiàn yá chí jié, bāo yī dà gài, yōng zhòng ér xíng, cún xiào tū chū gǔ kǒu, suì qín kuí jí zhōng shǐ hán guī fàn, bìng jiāng xiào wǔ bǎi rén. cún xiào xiè kuí děng, yǐ zǔ liàn xì zhī, huán yú lù zhōu, suì xiàn yú wǔ huáng. wǔ huáng wèi kuí yuē: gōng jìn shēn zhī shì, ān yán xú bù kě zhì dá guān, hé yòng rú shì! kuí wú yǐ duì, lìng xì yú jìn yáng yù. wǔ huáng jiāng yòng wèi fù shǐ, shǐ rén yòu zhī, kuí yán bù xùn, suì shā zhī.
八月,存孝擒新授昭義節度使孫揆。初,朝廷授揆節鉞,以本軍取刀黃嶺路赴 任,存孝偵知之,引騎三百伏於長子縣崖谷間。揆建牙持節,褒衣大蓋,擁眾而行, 存孝突出谷口,遂擒揆及中使韓歸范,並將校五百人。存孝械揆等,以組練系之, 環於潞州,遂獻於武皇。武皇謂揆曰:「公搢紳之士,安言徐步可至達官,何用如 是!」揆無以對,令繫於晉陽獄。武皇將用為副使,使人誘之,揆言不遜,遂殺之。
jiǔ yuè, biàn jiāng gé cóng zhōu qì lù zhōu ér dùn, wǔ huáng yǐ kāng jūn lì wèi lù zhōu jié dù shǐ, yǐ lǐ cún xiào wèi fén zhōu cì shǐ. shí yuè, zhāng jùn zhī shī rù jìn zhōu, yóu jūn zhì fén xí. wǔ huáng qiǎn xuē tiě shān lǐ chéng sì jiāng qí sān qiān chū yīn dì guān, yíng yú hóng dòng, qiǎn lǐ cún xiào jiāng bīng wǔ qiān, yíng yú zhào chéng. huá zhōu hán jiàn yǐ zhuàng shì sān bǎi rén mào fàn cún xiào zhī yíng, cún xiào zhuī jī, zhí yā jìn zhōu xī mén, zhāng jùn zhī shī chū zhàn, wèi cún xiào suǒ bài, zì shì bì bì bù chū. cún xiào yǐn jūn gōng jiàng zhōu. shí èr yuè, jìn zhōu cì shǐ zhāng xíng gōng qì chéng ér bēn, hán jiàn zhāng jùn yóu hán shān lù dùn qù.
九月,汴將葛從周棄潞州而遁,武皇以康君立為潞州節度使,以李存孝為汾州 刺史。十月,張浚之師入晉州,游軍至汾、隰。武皇遣薛鐵山、李承嗣將騎三千出 陰地關,營於洪洞,遣李存孝將兵五千,營於趙城。華州韓建以壯士三百人冒犯存 孝之營,存孝追擊,直壓晉州西門,張浚之師出戰,為存孝所敗,自是閉壁不出。 存孝引軍攻絳州。十二月,晉州刺史張行恭棄城而奔,韓建、張浚由含山路遁去。
dà shùn èr nián chūn zhēng yuè, wǔ huáng shàng zhāng shēn lǐ, qí lüè yuē: chén jīn shēn wú guān jué, míng shì zuì rén, bù gǎn guī bì xià fān fāng, qiě yù yú hé zhōng jì yù, jìn tuì xíng zhǐ, fú hòu shèng cái. tiān zǐ xún jiù jiā shǒu zhōng shū lìng. ōu yáng shǐ: èr yuè, fù bài kè yòng hé dōng jié dù shǐ lǒng xī jùn wáng, jiā jiǎn xiào tài shī jiān zhōng shū lìng. shì yuè, wèi bó wèi biàn jiāng gé cóng zhōu suǒ kòu, jié dù shǐ luó hóng xìn qiǎn shǐ lái qiú yuán, wǔ huáng chū shī yǐ fù zhī.
大順二年春正月,武皇上章申理,其略曰:「臣今身無官爵,名是罪人,不敢 歸陛下籓方,且欲於河中寄寓,進退行止,伏候聖裁。」天子尋就加守中書令。 《歐陽史》:二月,復拜克用河東節度使、隴西郡王,加檢校太師、兼中書令。是 月,魏博為汴將葛從周所寇,節度使羅宏信遣使來求援,武皇出師以赴之。
sān yuè, xíng zhōu jié dù shǐ ān zhī jiàn pàn, bēn qīng zhōu. tiān zǐ yǐ zhī jiàn wèi shén wǔ tǒng jūn, zì dì zhōu sù hé guī cháo. yùn zhōu zhū xuān yāo zhǎn yú hé shàng, chuán shǒu jìn yáng. yǐ lǐ cún xiào wèi xíng zhōu jié dù shǐ. sì yuè, wǔ huáng dà jǔ bīng tǎo hè lián duó yú yún zhōu, qiǎn qí jiāng xuē ā tán lǜ qián jūn yǐ jìn gōng, wǔ huáng shè fú bīng yú yù hé zhī shàng, dà pò zhī, yīn qiàn shǒu qí chéng. qī yuè, wǔ huáng jìn jūn liǔ huì, hè lián duó lì qū shí jǐn, bēn yú tǔ hún bù, suì guī yōu zhōu, yún zhōu píng. wǔ huáng biǎo shí shàn yǒu wèi dà tóng jūn fáng yù shǐ. xíng zhōu jié dù shǐ lǐ cún xiào yǐ zhèn zhōu wáng róng tuō fù biàn rén, móu luàn hé shuò, běi lián yàn kòu, qǐng chéng yún dài zhī jié, píng dìng yàn zhào, wǔ huáng rán zhī. bā yuè, dà sōu yú jìn yáng, suì nán xún zé lù, lüè dì huái mèng, hé yáng zhào kè yù wàng fēng sòng kuǎn, qǐng xiū lín hǎo. jiǔ yuè, sōu yú xíng zhōu. shí yuè, lǐ cún xiào dǒng qián jūn gōng lín chéng, zhèn rén wǔ wàn yíng yú lín chéng xī běi lóng wěi gǎng. wǔ huáng lìng lǐ cún shěn lǐ cún xián yǐ bù jūn gōng zhī, zhèn rén dà bài, shā huò wàn jì, bá lín chéng, jìn gōng yuán shì. yōu zhōu lǐ kuāng wēi yǐ bù qí wǔ wàn yíng yú hào yì, yǐ yuán zhèn zhōu, wǔ huáng fēn bīng dà lüè, xuán jūn xíng zhōu.
三月,邢州節度使安知建叛,奔青州。天子以知建為神武統軍,自棣州溯河歸 朝。鄆州硃瑄邀斬於河上,傳首晉陽。以李存孝為邢州節度使。四月,武皇大舉兵 討赫連鐸於雲州,遣騎將薛阿檀率前軍以進攻,武皇設伏兵於御河之上,大破之, 因塹守其城。七月,武皇進軍柳會,赫連鐸力屈食盡,奔於吐渾部,遂歸幽州,雲 州平。武皇表石善友為大同軍防禦使。邢州節度使李存孝以鎮州王熔託附汴人,謀 亂河朔,北連燕寇,請乘雲、代之捷,平定燕、趙,武皇然之。八月,大搜於晉陽, 遂南巡澤、潞,略地懷、孟,河陽趙克裕望風送款,請修鄰好。九月,蒐於邢州。 十月,李存孝董前軍攻臨城,鎮人五萬營於臨城西北龍尾崗。武皇令李存審、李存 賢以步軍攻之,鎮人大敗,殺獲萬計,拔臨城,進攻元氏。幽州李匡威以步騎五萬 營於鄗邑,以援鎮州,武皇分兵大掠,旋軍邢州。