tài zǔ wǔ huáng dì, huì kè yòng, běn xìng zhū yé shì, qí xiān lǒng yòu jīn chéng rén yě. shǐ zǔ bá yě, táng zhēn guān zhōng wèi mò lí jūn shǐ, cóng tài zōng tǎo gāo lí xuē yán tuó yǒu gōng, wèi jīn fāng dào fù dū hù, yīn jiā yú guā zhōu. tài zōng píng xuē yán tuó zhū bù, yú ān xī běi tíng zhì dū hù shǔ zhī, fēn tóng luó pū gǔ zhī rén, zhì shā tuó dū fǔ. gài běi tíng yǒu qì yuē shā tuó, gù yīn yǐ wéi míng yān. yǒng huī zhōng, yǐ bá yě wèi dū du, qí hòu zǐ sūn wǔ shì xiàng chéng. zēng zǔ jǐn zhōng, zhēn yuán zhōng, jì wèi shā tuó fǔ dū du. jì ér wèi tǔ bō suǒ xiàn, nǎi jǔ qí zú qī qiān zhàng xǐ yú gān zhōu. jìn zhōng xún lǜ bù zhòng sān wàn dōng bēn, é ér tǔ bō zhuī bīng dà zhì, jìn zhōng zhàn mò. zǔ zhí yí, jí jìn zhōng zhī zhǎng zǐ yě, shōu hé yú zhòng, zhì yú líng zhōu, dé zōng mìng wèi yīn shān fǔ dū du. yuán hé chū, rù wèi jīn wú jiāng jūn, qiān wèi zhōu cì shǐ dài běi xíng yíng zhāo fǔ shǐ. xīn táng shū shā tuó chuán: yuán hé sān nián, jìn zhōng kuǎn líng zhōu sāi, zhào chù qí bù yán zhōu zhì yīn shān fǔ, yǐ zhí yí wèi fǔ bīng mǎ shǐ. cháo cháng ān, shòu tè jìn jīn wú wèi jiāng jūn. cóng gōng zhèn zhōu, jìn wèi zhōu cì shǐ. pò wú yuán jì, shòu jiǎn jiào xíng bù shàng shū. cháng qìng chū, pò zéi shēn zhōu, rù cháo liú sù wèi, bài jīn wú wèi jiāng jūn. tài hé zhōng, shòu yīn shān fǔ dū du dài běi xíng yíng zhāo fǔ shǐ. zhuāng zōng jí wèi, zhuī shì wèi zhāo liè huáng dì, miào hào yì zǔ. liè kǎo guó chāng, běn míng chì xīn, táng shuò zhōu cì shǐ. xián tōng zhōng, tǎo páng xūn yǒu gōng, rù wèi jīn wú shàng jiàng jūn, cì xìng lǐ shì, míng guó chāng, dài zhōu yǒu táng gù lóng wǔ jūn tǒng jūn jiǎn jiào sī tú zèng tài bǎo lǒng sì lǐ gōng shén dào bēi yún: gōng huì guó chāng, zì dé xīng. réng xì zhèng wáng fáng. chū wèi zhèn wǔ jié dù shǐ, xún wèi tǔ hún suǒ xí, tuì bǎo yú shén wǔ chuān. wǔ huáng zhèn tài yuán, biǎo wèi dài běi jūn jié dù shǐ. zhōng hé sān nián hōng. zhuāng zōng jí wèi, zhuī shì wéi wén huáng, miào hào xiàn zǔ.
太祖武皇帝,讳克用,本姓硃耶氏,其先陇右金城人也。始祖拔野,唐贞观中 为墨离军使,从太宗讨高丽、薛延陀有功,为金方道副都护,因家于瓜州。太宗平 薛延陀诸部,于安西、北庭置都护属之,分同罗、仆骨之人,置沙陀督府。盖北庭 有碛曰沙陀,故因以为名焉。永徽中,以拔野为都督,其后子孙五世相承。曾祖尽 忠,贞元中,继为沙陀府都督。既而为吐蕃所陷,乃举其族七千帐徙于甘州。尽忠 寻率部众三万东奔,俄而吐蕃追兵大至,尽忠战殁。祖执宜,即尽忠之长子也,收 合余众,至于灵州,德宗命为阴山府都督。元和初,入为金吾将军,迁蔚州刺史、 代北行营招抚使。《新唐书·沙陀传》:元和三年,尽忠款灵州塞,诏处其部盐州 置阴山府,以执宜为府兵马使。朝长安,授特进、金吾卫将军。从攻镇州,进蔚州 刺史。破吴元济,授检校刑部尚书。长庆初,破贼深州,入朝留宿卫,拜金吾卫将 军。太和中,授阴山府都督、代北行营招抚使。庄宗即位,追谥为昭烈皇帝,庙号 懿祖。烈考国昌,本名赤心,唐朔州刺史。咸通中,讨庞勋有功,入为金吾上将军, 赐姓李氏,名国昌,代州有《唐故龙武军统军检校司徒赠太保陇四李公神道碑》云: 公讳国昌,字德兴。仍系郑王房。出为振武节度使,寻为吐浑所袭,退保于神武川。 武皇镇太原,表为代北军节度使。中和三年薨。庄宗即位,追谥为文皇,庙号献祖。
wǔ huáng jí xiàn zǔ zhī dì sān zi yě. mǔ qín shì, yǐ dà zhōng shí nián bǐng zǐ suì jiǔ yuè èr shí èr rì, shēng yú shén wǔ chuān zhī xīn chéng. zài rèn shí sān yuè, zài dàn zhī jì, mǔ jiān wēi zhě jìng xī. zú rén yōu hài, shì yào yú yàn mén, yù shén sǒu gào yuē:" fēi wū yī suǒ jí, kě chí guī, jǐn lǜ bù rén, bèi jiǎ chí máo, jī zhēng gǔ, yuè mǎ dà zào, huán suǒ jū sān zhōu ér zhǐ." zú rén rú qí jiào, guǒ wú yàng ér shēng. shì shí, hóng guāng zhú shì, bái qì chōng tíng, jǐng shuǐ bào yì. wǔ huáng shǐ yán, xǐ jūn zhōng yǔ, tiáo chèn shàn qí shè, yǔ chái lèi chí chěng xī xì, bì chū qí yòu. nián shí sān, jiàn shuāng fú xiáng yú kōng, shè zhī lián zhòng, zhòng jiē chén fú. xīn chéng běi yǒu pí shā tiān wáng cí, cí qián jǐng yī rì fèi yì, wǔ huáng yīn chí jiǔ ér diàn yuē:" yǔ yǒu zūn zhǔ jì mín zhī zhì, wú hé jǐng yì, gù wèi chá qí huò fú, wéi tiān wáng ruò yǒu shén qí, kě yǔ pū jiāo zhī tán." diàn jiǔ wèi yǐ, yǒu shén rén bèi jīn jiǎ chí gē, yǐn rán chū yú bì jiān, jiàn zhě dà jīng zǒu, wéi wǔ huáng cóng róng ér tuì, yóu shì yì zì fù.
武皇即献祖之第三子也。母秦氏,以大中十年丙子岁九月二十二日,生于神武 川之新城。在妊十三月,载诞之际,母艰危者竟夕。族人忧骇,市药于雁门,遇神 叟告曰:“非巫医所及,可驰归,尽率部人,被甲持旄,击钲鼓,跃马大噪,环所 居三周而止。”族人如其教,果无恙而生。是时,虹光烛室,白气充庭,井水暴溢。 武皇始言,喜军中语,龆龀善骑射,与侪类驰骋嬉戏,必出其右。年十三,见双凫 翔于空,射之连中,众皆臣伏。新城北有毗沙天王祠,祠前井一日沸溢,武皇因持 酒而奠曰:“予有尊主济民之志,无何井溢,故未察其祸福,惟天王若有神奇,可 与仆交卮谈。”奠酒未已,有神人被金甲持戈,隐然出于壁间,见者大惊走,惟武 皇从容而退,由是益自负。
xiàn zǔ zhī tǎo páng xūn yě, wǔ huáng nián shí wǔ, cóng zhēng, cuī fēng xiàn zhèn, chū zhū jiàng zhī yòu, jūn zhōng mù wèi" fēi hǔ zǐ". zéi píng, xiàn zǔ shòu zhèn wǔ jié dù shǐ, wǔ huáng wèi yún zhōng yá jiāng. cháng zài yún zhōng, sù yú bié guǎn, yōng jì zuì qǐn, yǒu xiá ér chí rèn yù hài wǔ huáng jí tū rù qū shì, dàn jiàn liè huǒ chì hè yú zhàng zhōng, xiá ér hài yì ér tuì. yòu cháng yǔ dá dá bù rén jiǎo shèng, dá dá zhǐ shuāng diāo yú kōng yuē:" gōng néng yī fà zhōng fǒu?" wǔ huáng jí wān hú fā shǐ, lián guàn shuāng diāo, biān rén bài fú. jí zhuàng, wèi yún zhōng shǒu zhuō shǐ, shì fáng yù shǐ zhī mó, yǔ tóng liè chén jí xiè shě, yīn xì shēng jùn gé, jù mó zhī zuò, mó yì bù gǎn jí.
献祖之讨庞勋也,武皇年十五,从征,摧锋陷阵,出诸将之右,军中目为“飞 虎子”。贼平,献祖授振武节度使,武皇为云中牙将。尝在云中,宿于别馆,拥妓 醉寝,有侠兒持刃欲害武皇;及突入曲室,但见烈火炽赫于帐中,侠兒骇异而退。 又尝与达靼部人角胜,达靼指双雕于空曰:“公能一发中否?”武皇即弯弧发矢, 连贯双雕,边人拜伏。及壮,为云中守捉使,事防御使支谟,与同列晨集廨舍,因 戏升郡阁,踞谟之座,谟亦不敢诘。
gān fú sān nián, cháo tíng yǐ duàn wén chǔ wèi dài běi shuǐ lù fā yùn yún zhōu fáng yù shǐ. shí suì jiàn jī, wén chǔ shāo xuē jūn shí, zhū jūn xián yuàn. wǔ huáng wèi yún zhōng fáng biān dū jiāng, bù xià zhēng sù yǐ jūn shí bù chōng, biān xiào chéng huái sù wáng xíng shěn gài yù lǐ cún zhāng xuē tiě shān kāng jūn lì děng, jí yōng wǔ huáng rù yún zhōu, zhòng qiě wàn rén, yíng yú dòu jī tái, chéng zhōng xiè wén chǔ chū, yǐ yīng yú wài. zhū jiàng liè zhuàng yǐ wén, qǐng shòu wǔ huáng máo yuè, cháo tíng bù yǔn, zhēng zhū dào bīng yǐ tǎo zhī.
乾符三年,朝廷以段文楚为代北水陆发运、云州防御使。时岁荐饥,文楚稍削 军食,诸军咸怨。武皇为云中防边督将,部下争诉以军食不充,边校程怀素、王行 审、盖寓、李存璋、薛铁山、康君立等,即拥武皇入云州,众且万人,营于斗鸡台, 城中械文楚出,以应于外。诸将列状以闻,请授武皇旄钺,朝廷不允,征诸道兵以 讨之。
gān fú wǔ nián, huáng cháo dù jiāng, qí shì zī màn, tiān zǐ nǎi wù qí shì, yǐ wǔ huáng wèi dà tóng jūn jié dù shǐ jiǎn xiào gōng bù shàng shū. dōng, xiàn zǔ chū shī tǎo dǎng xiàng, tǔ hún hè lián duó chéng xū xiàn zhèn wǔ, jǔ zú wèi tǔ hún suǒ lǔ. wǔ huáng zhì dìng biān jūn yíng xiàn zǔ guī yún zhōu, yún zhōu shǒu jiāng jù guān bù nà. wǔ huáng lüè wèi shuò zhī dì, dé sān qiān rén, tún shén wǔ chuān zhī xīn chéng. hè biān duó zhòu yè gōng wéi, wǔ huáng kūn dì sān rén sì miàn yīng zéi, é ér xiàn zǔ zì wèi zhōu yǐn jūn zhì, tǔ hún tuì zǒu, zì shì jūn shì fù zhèn. tiān zǐ yǐ hè lián duó wèi dà tóng jūn jié dù shǐ, réng mìng jìn jūn yǐ tǎo wǔ huáng.
乾符五年,黄巢渡江,其势滋蔓,天子乃悟其事,以武皇为大同军节度使、检 校工部尚书。冬,献祖出师讨党项,吐浑赫连铎乘虚陷振武,举族为吐浑所掳。武 皇至定边军迎献祖归云州,云州守将拒关不纳。武皇略蔚、朔之地,得三千人,屯 神武川之新城。赫边铎昼夜攻围,武皇昆弟三人四面应贼,俄而献祖自蔚州引军至, 吐浑退走,自是军势复振。天子以赫连铎为大同军节度使,仍命进军以讨武皇。
gān fú liù nián chūn, cháo tíng yǐ zhāo yì jié dù shǐ lǐ jūn chōng běi miàn zhāo tǎo shǐ, jiāng shàng dǎng tài yuán zhī shī guò shí lǐng guān, tún yú dài zhōu, yǔ yōu zhōu lǐ kě jǔ huì hè lián duó tóng gōng wèi zhōu. xiàn zǔ yǐ yī jūn yù zhī, wǔ huáng yǐ yī jūn nán dǐ zhē lǔ chéng yǐ jù lǐ jūn. shì dōng dà xuě, gōng nǔ xián zhé, nán jūn kǔ hán, lín zhàn dà bài, bēn guī dài zhōu, lǐ jūn zhōng liú shǐ ér zú.
乾符六年春,朝廷以昭义节度使李钧充北面招讨使,将上党、太原之师过石岭 关,屯于代州,与幽州李可举会赫连铎同攻蔚州。献祖以一军御之,武皇以一军南 抵遮虏城以拒李钧。是冬大雪,弓弩弦折,南军苦寒,临战大败,奔归代州,李钧 中流矢而卒。
guǎng míng yuán nián chūn, tiān zǐ fù mìng yuán shuài lǐ zhuō lǜ bīng shù wàn tún dài zhōu. wǔ huáng lìng jūn shǐ fù wén dá qǐ bīng yú wèi zhōu, shuò zhōu cì shǐ gāo wén jí yǔ xuē gé ān qìng děng bù jiàng fù wén dá sòng yú lǐ zhuō. liù yuè, lǐ zhuō yǐn dà jūn gōng wèi zhōu, xiàn zǔ zhàn bù lì, nǎi lǜ qí zú bēn yú dá dá bù. jū shù yuè, tǔ hún hè lián duó mì qiǎn rén lù dá dá yǐ lí jiàn xiàn zǔ, jì ér jiàn shēng cāi zǔ. wǔ huáng zhī zhī, měi zhào qí háo yòu shè liè yú yě, huò yǔ zhī bǎi bù chí shè mǎ biān, huò yǐ xuán zhēn shù yè wèi de, zhōng zhī rú shén, yóu shì bù rén xīn fú, bù gǎn qiè fā. é ér huáng cháo zì jiāng huái běi dù, wǔ huáng chuí niú shāi jiǔ, xiǎng qí qiú shǒu. jiǔ hān, yù zhī yuē:" yǔ fù zǐ wèi zéi chén chán jiān, bào guó wú yóu. jīn wén huáng cháo běi fàn jiāng huái, bì wèi zhōng yuán zhī huàn. yī rì tiān zǐ shè yòu, yǒu zhào zhēng bīng, pū yǔ gōng děng xiàng nán ér dìng tiān xià, shì yǔ xīn yě. rén shēng shì jiān, guāng jǐng jǐ hé, hé néng zhōng lǎo shā duī zhōng zāi! gōng děng miǎn zhī." dá dá zhī wú liú yì, jiē shì rán wú jiàn.
广明元年春,天子复命元帅李涿率兵数万屯代州。武皇令军使傅文达起兵于蔚 州,朔州刺史高文集与薛葛、安庆等部将缚文达送于李涿。六月,李涿引大军攻蔚 州,献祖战不利,乃率其族奔于达靼部。居数月,吐浑赫连铎密遣人赂达靼以离间 献祖,既而渐生猜阻。武皇知之,每召其豪右射猎于野,或与之百步驰射马鞭,或 以悬针树叶为的,中之如神,由是部人心伏,不敢窃发。俄而黄巢自江、淮北渡, 武皇椎牛酾酒,飨其酋首。酒酣,谕之曰:“予父子为贼臣谗间,报国无由。今闻 黄巢北犯江、淮,必为中原之患。一日天子赦宥,有诏征兵,仆与公等向南而定天 下,是予心也。人生世间,光景几何,曷能终老沙堆中哉!公等勉之。”达靼知无 留意,皆释然无间。
shì suì shí yī yuè, huáng cháo kòu tóng guān, tiān zǐ lìng hé dōng jiān jūn chén jǐng sī wèi dài běi qǐ jūn shǐ, shōu bīng pò zéi. shí èr yuè, huáng cháo fàn cháng ān, xī zōng xìng shǔ, chén jǐng sī yǔ lǐ yǒu jīn fà shā tuó zhū bù wǔ qiān qí nán fù jīng shī. yǒu jīn jí wǔ huáng zhī zú fù yě. tōng jiàn: yǒu jīn chū yǔ gāo wén jí bìng jiàng yú lǐ zuó, gù dé yǔ chén jǐng sī nán fù jīng shī.
是岁十一月,黄巢寇潼关,天子令河东监军陈景思为代北起军使,收兵破贼。 十二月,黄巢犯长安,僖宗幸蜀,陈景思与李友金发沙陀诸部五千骑南赴京师。友 金即武皇之族父也。《通鉴》:友金初与高文集并降于李琢,故得与陈景思南赴京 师。
zhōng hé yuán nián èr yuè, yǒu jīn jūn zhì jiàng zhōu, jiāng dù hé, cì shǐ qú zhěn wèi chén jǐng sī yuē:" cháo zéi fāng shèng, bù rú qiě hái dài běi, xú tú lì hài." sì yuè, yǒu jīn xuán jūn yàn mén, qú zhěn zhì dài zhōu, bàn yuè zhī jiān, mù bīng sān wàn, yíng yú guō xiàn zhī xī. qí jūn jiē běi biān wǔ bù zhī zhòng, bù xián jūn fǎ, qú zhěn lǐ yǒu jīn bù néng zhì. yǒu jīn wèi jǐng sī yuē:" xìng dà zhòng, chéng dà shì, dāng wēi míng sù zhe, zé kě yǐ fú rén. jīn jūn suī shù wàn, gǒu wú shàn shuài, jìn yì wú gōng. wú xiōng lǐ sī tú fù zǐ, qù suì huò zuì yú guó jiā, jīn jì běi bù, xióng wǔ zhī lüè, wèi zhòng suǒ tuī. ruò piào qí jí zòu zhào hái, dài běi zhī rén, yī huī xiǎng yìng, zé yāo zéi bù zú píng yě." jǐng sī rán zhī, cù zòu xíng zài. tiān zǐ nǎi yǐ wǔ huáng wèi yàn mén jié dù shǐ, réng lìng yǐ běn jūn tǎo zéi. xīn táng shū wáng zhòng róng chuán: zhòng róng jù huáng cháo fù zhèn, yōu zhī, yǔ fù guāng jì, fù guāng yuē:" wǒ shì yǔ lǐ kè yòng gòng yōu huàn, qí rén zhōng bù gù nán, sǐ yì rú jǐ, ruò qǐ shī yān, shì miè bù jì." nǎi qiǎn shǐ zhě yuē lián hé. lǐ yǒu jīn fà wǔ bǎi qí jī zhào zhào wǔ huáng yú dá dá, wǔ huáng jí lǜ dá dá zhū bù wàn rén qū yàn mén. wǔ yuè, zhěng bīng èr wàn, nán xiàng jīng shī. tài yuán zhèng cóng dǎng yǐ bīng shǒu shí lǐng guān, wǔ huáng nǎi yǐn jūn chū tā dào zhì tài yuán chéng xià, huì dà yǔ, bān shī yú yàn mén.
中和元年二月,友金军至绛州,将渡河,刺史瞿稹谓陈景思曰:“巢贼方盛, 不如且还代北,徐图利害。”四月,友金旋军雁门,瞿稹至代州,半月之间,募兵 三万,营于崞县之西。其军皆北边五部之众,不闲军法,瞿稹、李友金不能制。友 金谓景思曰:“兴大众,成大事,当威名素著,则可以伏人。今军虽数万,苟无善 帅,进亦无功。吾兄李司徒父子,去岁获罪于国家,今寄北部,雄武之略,为众所 推。若骠骑急奏召还,代北之人,一麾响应,则妖贼不足平也。”景思然之,促奏 行在。天子乃以武皇为雁门节度使,仍令以本军讨贼。《新唐书·王重荣传》:重 荣惧黄巢复振,忧之,与复光计,复光曰:“我世与李克用共忧患,其人忠不顾难, 死义如己,若乞师焉,事蔑不济。”乃遣使者约连和。李友金发五百骑赍诏召武皇 于达靼,武皇即率达靼诸部万人趋雁门。五月,整兵二万,南向京师。太原郑从谠 以兵守石岭关,武皇乃引军出他道;至太原城下,会大雨,班师于雁门。
zhōng hé èr nián bā yuè, xiàn zǔ zì dá dá bù lǜ qí zú guī dài zhōu. shí yuè, wǔ huáng lǜ xīn dài wèi shuò dá dá zhī jūn sān wàn wǔ qiān qí fù nàn yú jīng shī. xiān yí xí tài yuán, zhèng cóng dǎng jù guān bù nà, wǔ huáng yǐ bīng jī zhī, jìn jūn zhì chéng xià, qiǎn rén jī bì mǎ yí cóng dǎng cóng dǎng yì qiǎn rén kuì wǔ huáng huò bì xiǎng xì jūn qì. wǔ huáng nán qù, zì yīn dì qū jìn jiàng. shí èr yuè, wǔ huáng zhì hé zhōng.
中和二年八月,献祖自达靼部率其族归代州。十月,武皇率忻、代、蔚、朔、 达靼之军三万五千骑赴难于京师。先移檄太原,郑从谠拒关不纳,武皇以兵击之, 进军至城下,遣人赍币马遗从谠;从谠亦遣人馈武皇货币、飨饩、军器。武皇南去, 自阴地趋晋、绛。十二月,武皇至河中。
zhōng hé sān nián zhēng yuè, jìn guó gōng wáng duó chéng zhì shòu wǔ huáng dōng běi miàn xíng yíng dū tǒng. wǔ huáng lìng qí dì kè xiū lǐng qián fēng wǔ bǎi qí dù hé shì zéi, huáng cháo qiǎn jiàng mǐ zhòng wēi jī zhòng lù jí wěi zhào yǐ cì wǔ huáng wǔ huáng nà qí lù yǐ gěi zhū jiàng, fán qí wěi zhào. shì shí, zhū dào qín wáng zhī shī yún jí jīng jī, rán yǐ zéi shì shàng chì, wèi gǎn zhēng fēng. jí wǔ huáng jiāng zhì, zéi shuài xiāng wèi yuē:" yā ér jūn zhì, dāng bì qí fēng." wǔ huáng yǐ bīng zì xià yáng jì hé. èr yuè, yíng yú gān kēng diàn. huáng cháo dà jiàng shàng ràng lín yán wáng fán zhào zhāng děng yǐn jūn shí wǔ wàn tún yú liáng tián pō. yì rì, dà jūn hé zhàn, zì wǔ jí bū, cháo zéi dà bài. shì yè, zéi zhòng dùn jù huá zhōu. wǔ huáng jìn jūn wéi zhī, cháo dì huáng yè huáng kuí gù shǒu. sān yuè, shàng ràng yǐn dà jūn fù yuán, wǔ huáng lǜ bīng wàn yú nì zhàn yú líng kǒu, cháo jūn dà bài, wǔ huáng jìn jūn wèi qiáo. yì rì, huáng kuí qì huá zhōu ér dùn. wáng duó chéng zhì shòu wǔ huáng yàn mén jié dù shǐ jiǎn jiào shàng shū zuǒ pú yè. sì yuè, huáng cháo fán cháng ān, shōu qí yú zhòng, dōng zǒu lán guān. wǔ huáng shí shōu jīng shī. qī yuè, tiān zǐ shòu wǔ huáng jīn zǐ guāng lù dài fu jiǎn jiào zuǒ pú yè hé dōng jié dù shǐ. jiù táng shū xī zōng jì: wǔ yuè, zhì yǐ yàn mén yǐ běi xíng yíng jié dù xīn dài wèi shuò děng zhōu guān chá chǔ zhì děng shǐ jiǎn jiào shàng shū zuǒ pú yè dài zhōu cì shǐ shàng zhù guó shí yì qī bǎi hù lǐ kè yòng jiǎn jiào sī kōng tóng píng zhāng shì jiān tài yuán yǐn běi jīng liú shǒu, chōng hé dōng jié dù guǎn nèi guān chá chǔ zhì děng shǐ. xīn táng shū shā tuó chuán yún: shōu jīng shī gōng dì yī, jìn tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì lǒng xī jùn gōng. wèi jǐ, yǐ kè yòng lǐng hé dōng jié dù.
中和三年正月,晋国公王铎承制授武皇东北面行营都统。武皇令其弟克修领前 锋五百骑渡河视贼,黄巢遣将米重威赍重赂及伪诏以赐武皇;武皇纳其赂以给诸将, 燔其伪诏。是时,诸道勤王之师云集京畿,然以贼势尚炽,未敢争锋。及武皇将至, 贼帅相谓曰:“鸦兒军至,当避其锋。”武皇以兵自夏阳济河。二月,营于乾坑店。 黄巢大将尚让、林言、王璠、赵璋等引军十五万屯于梁田坡。翼日,大军合战,自 午及晡,巢贼大败。是夜,贼众遁据华州。武皇进军围之,巢弟黄鄴、黄揆固守。 三月,尚让引大军赴援,武皇率兵万余逆战于零口,巢军大败,武皇进军渭桥。翼 日,黄揆弃华州而遁。王铎承制授武皇雁门节度使、检校尚书左仆射。四月,黄巢 燔长安,收其余众,东走蓝关。武皇时收京师。七月,天子授武皇金紫光禄大夫、 检校左仆射、河东节度使。《旧唐书·僖宗纪》:五月,制以雁门以北行营节度、 忻代蔚朔等州观察处置等使、检校尚书左仆射、代州刺史、上柱国、食邑七百户李 克用检校司空、同平章事兼太原尹、北京留守,充河东节度、管内观察处置等使。 《新唐书·沙陀传》云:收京师功第一,进同中书门下平章事、陇西郡公。未几, 以克用领河东节度。
shì shí, wǔ huáng jì shōu cháng ān, jūn shì shén xióng, zhū hóu zhī shī jiē wèi zhī. wǔ huáng yī mù wēi miǎo, gù qí shí hào wèi" dú yǎn lóng". shì yuè, wǔ huáng zhàng jié fù zhèn. qiǎn shǐ bào zhèng cóng dǎng, qǐng zhì zhuāng guī cháo. wǔ huáng cì yú jiāo wài, yīn wǎng fù yàn mén níng jìn xiàn zǔ. bā yuè, zì yàn mén fù zhèn hé dōng, shí nián èr shí yǒu bā. shí yī yuè, píng lù zhōu, biǎo qí dì kè xiū wéi zhāo yì jié dù shǐ. lù shuài mèng fāng lì tuì bǎo yú xíng zhōu.
是时,武皇既收长安,军势甚雄,诸侯之师皆畏之。武皇一目微眇,故其时号 为“独眼龙”。是月,武皇仗节赴镇。遣使报郑从谠,请治装归朝。武皇次于郊外, 因往赴雁门宁觐献祖。八月,自雁门赴镇河东,时年二十有八。十一月,平潞州, 表其弟克修为昭义节度使。潞帅孟方立退保于邢州。
shí èr yuè, xǔ shuài tián cóng yì biàn shuài zhū wēn xú shuài shí pǔ chén zhōu cì shǐ zhào chōu gè qiǎn shǐ lái gào, yǐ cháo cài hé cóng, xiōng fēng shàng chì, qǐng wǔ huáng gòng lì tǎo zéi.
十二月,许帅田从异、汴帅硃温、徐帅时溥、陈州刺史赵犨各遣使来告,以巢、 蔡合从,凶锋尚炽,请武皇共力讨贼。
zhōng hé sì nián chūn, wǔ huáng lǜ fān hàn zhī shī wǔ wàn, zì zé lù jiāng xià tiān jǐng guān hé yáng jié dù shǐ zhū gě shuǎng cí yǐ hé qiáo bù wán, nǎi tún bīng yú wàn shàn. shù rì. yí jūn zì hé zhōng nán dù, qū rǔ luò. sì yuè, wǔ huáng hé xú biàn zhī shī pò shàng ràng yú tài kāng, zhǎn huò wàn jì, jìn gōng zéi yú xī huá, zéi jiāng huáng yè qì yíng ér dùn. shì yè dà yǔ, cháo yíng zhōng jīng luàn, nǎi qì xī huá zhī lěi, tuì yíng chén zhōu běi gù yáng lǐ. wǔ yuè guǐ hài, dà yǔ zhèn diàn, píng dì shuǐ shēn shù chǐ, zéi yíng wèi shuǐ suǒ piào ér kuì. wù chén, wǔ huáng yǐn jūn yíng yú zhōng mù, dà pò zéi yú wáng mǎn dù. gēng wǔ, cháo zéi dà zhì, jì biàn ér běi. shì yè, fù dà yǔ, zéi dǎng jīng kuì. wǔ huáng yíng yú zhèng zhōu, zéi zhòng fēn kòu biàn jìng. wǔ huáng dù biàn, yù zéi jiāng dù ér nán, bàn jì jī zhī, dà bài zhī, lín zhèn zhǎn zéi jiāng lǐ zhōu wáng jì ān yáng jǐng biāo děng. shì yè, zéi dà bài, cán zhòng bǎo yú zuò xiàn yuān jù. dà jūn niè zhī, huáng cháo nǎi xié qī zǐ xiōng dì qiān yú rén dōng zǒu, wǔ huáng zhuī zéi zhì yú cáo zhōu.
中和四年春,武皇率蕃汉之师五万,自泽、潞将下天井关;河阳节度使诸葛爽 辞以河桥不完,乃屯兵于万善。数日。移军自河中南渡,趋汝、洛。四月,武皇合 徐、汴之师破尚让于太康,斩获万计,进攻贼于西华,贼将黄鄴弃营而遁。是夜大 雨,巢营中惊乱,乃弃西华之垒,退营陈州北故阳里。五月癸亥,大雨震电,平地 水深数尺,贼营为水所漂而溃。戊辰,武皇引军营于中牟,大破贼于王满渡。庚午, 巢贼大至,济汴而北。是夜,复大雨,贼党惊溃。武皇营于郑州,贼众分寇汴境。 武皇渡汴,遇贼将渡而南,半济击之,大败之,临阵斩贼将李周、王济安、阳景彪 等。是夜,贼大败,残众保于胙县、冤句。大军蹑之,黄巢乃携妻子兄弟千余人东 走,武皇追贼至于曹州。
shì yuè, bān shī guò biàn, biàn shuài yíng láo yú fēng shàn sì, qǐng wǔ huáng xiū yú fǔ dì, nǎi yǐ cóng guān sān bǎi rén jí jiān jūn shǐ chén jǐng sī guǎn yú shàng yuán yì. shì yè, zhāng lè chén yàn xí, biàn shuài zì zuǒ xiǎng, chū zhēn bì yòu quàn. wǔ huáng jiǔ hān, xì zhū shì jì, yǔ biàn shuài wò shǒu, xù pò zéi shì yǐ wéi lè. biàn shuài sù jì wǔ huáng, nǎi yǔ qí jiāng yáng yàn hóng mì móu qiè fā, yàn hóng yú xiàng mò lián chē shù zhà, yǐ è bēn cuàn zhī lù. shí wǔ huáng zhī cóng guān jiē zuì, é ér fú bīng cuàn fā, lái gōng chuán shě. wǔ huáng fāng dà zuì, zào shēng dòng dì, cóng guān shí yú rén hàn zéi. shì rén guō jǐng zhū miè zhú fú wǔ huáng, yǐ yīn mù guǒ zhī, nì yú chuáng xià, yǐ shuǐ sǎ miàn, xú yuē:" biàn shuài móu hài sī kōng!" wǔ huáng fāng zhāng mù ér qǐ, yǐn gōng kàng zéi. yǒu qǐng, yān huǒ sì hé, fù dà yǔ zhèn diàn, wǔ huáng dé cóng zhě xuē tiě shān hè huí hú děng shù rén ér qù. yǔ shuǐ rú shù, bù biàn rén wù, suí diàn guāng dēng wèi shì mén, zhuì chéng ér chū, dé huán běn yíng. jiān jūn chén jǐng sī dà jiàng shǐ jìng sī bìng yù hài. wǔ huáng jì hái yíng, yǔ liú fū rén xiāng xiàng tòng kū. jí dàn, yù lēi jūn gōng biàn, fū rén yuē:" sī kōng bǐ wèi guó jiā tǎo zéi, fù dōng zhū hóu zhī jí, suī biàn rén móu hài, zì yǒu zhāo tíng lùn liè. ruò fǎn gē gōng chéng, zé qū zài wǒ yě, rén dé yǐ wéi cí." nǎi shōu jūn ér qù, chí xí yú biàn shuài. biàn shuài bào yuē:" qiè fā zhī yè, fēi pū běn xīn, shì cháo tíng qiǎn tiān shǐ yǔ yá jiāng yáng yàn hóng tóng móu yě." wǔ huáng zì wǔ láo guān xī qū pú shǎn ér xuán. qiū qī yuè, zhì tài yuán. wǔ huáng zì yǐ lèi lì dà gōng, wèi biàn shuài yuàn tú, xiàn méi zhū jiàng, nǎi shàng zhāng shēn lǐ. jí wǔ huáng biǎo zhì, cháo tíng dà kǒng, qiǎn nèi chén xuān yù, xún jiā shǒu tài fù tóng píng zhāng shì lǒng xī jùn wáng.
是月,班师过汴,汴帅迎劳于封禅寺,请武皇休于府第,乃以从官三百人及监 军使陈景思馆于上源驿。是夜,张乐陈宴席,汴帅自佐飨,出珍币侑劝。武皇酒酣, 戏诸侍妓,与汴帅握手,叙破贼事以为乐。汴帅素忌武皇,乃与其将杨彦洪密谋窃 发,彦洪于巷陌连车树栅,以扼奔窜之路。时武皇之从官皆醉,俄而伏兵窜发,来 攻传舍。武皇方大醉,噪声动地,从官十余人捍贼。侍人郭景铢灭烛扶武皇,以茵 幕裹之,匿于床下,以水洒面,徐曰:“汴帅谋害司空!”武皇方张目而起,引弓 抗贼。有顷,烟火四合,复大雨震电,武皇得从者薛铁山、贺回鹘等数人而去。雨 水如澍,不辨人物,随电光登尉氏门,缒城而出,得还本营。监军陈景思、大将史 敬思并遇害。武皇既还营,与刘夫人相向恸哭。诘旦,欲勒军攻汴,夫人曰:“司 空比为国家讨贼,赴东诸侯之急,虽汴人谋害,自有朝廷论列。若反戈攻城,则曲 在我也,人得以为辞。”乃收军而去,驰檄于汴帅。汴帅报曰:“窃发之夜,非仆 本心,是朝廷遣天使与牙将杨彦洪同谋也。”武皇自武牢关西趋蒲、陕而旋。秋七 月,至太原。武皇自以累立大功,为汴帅怨图,陷没诸将,乃上章申理。及武皇表 至,朝廷大恐,遣内臣宣谕,寻加守太傅、同平章事、陇西郡王。
guāng qǐ yuán nián sān yuè, yōu zhōu lǐ kě jǔ zhèn zhōu wáng jǐng chóng lián bīng kòu dìng zhōu, jié dù shǐ wáng chù cún qiú yuán yú wǔ huáng wǔ huáng qiǎn dà jiàng kāng jūn lì ān lǎo xuē kě guō chuài lǜ bīng fù zhī. wǔ yuè, zhèn rén gōng wú jí, wǔ huáng qīn lǐng bīng jiù zhī. zhèn rén tuì bǎo xīn chéng, wǔ huáng gōng zhī, zhǎn shǒu wàn yú jí, huò mǎ qiān pǐ. wáng chù cún yì bài yàn jūn yú yì zhōu.
光启元年三月,幽州李可举、镇州王景崇连兵寇定州,节度使王处存求援于武 皇;武皇遣大将康君立、安老、薛可、郭啜率兵赴之。五月,镇人攻无极,武皇亲 领兵救之。镇人退保新城,武皇攻之,斩首万余级,获马千匹。王处存亦败燕军于 易州。
shí yī yuè, hé zhōng wáng zhòng róng qiǎn shǐ lái qǐ shī, qiě yán bīn zhōu zhū méi fèng xiáng lǐ fú jiāng jiā bīng yú jǐ. chū, wǔ huáng yǔ biàn rén gòu yuàn, qián hòu bā biǎo, qǐng xuē duó biàn shuài guān jué, zì yǐ běn jūn jìn tǎo. tiān zǐ lèi qiǎn nèi chén yáng fù gōng xuān zhǐ, lìng qiě quán dà tǐ, wǔ huáng bù shí fèng zhào, tiān zǐ pō yòu biàn shuài. shí guān jūn róng shǐ tián lìng zī jūn cè shàn quán, è wáng zhòng róng yǔ wǔ huáng jiāo gù, jiāng lí qí shì, nǎi yí zhòng róng yú dìng zhōu. zhòng róng gào yú wǔ huáng, wǔ huáng shàng zhāng yán: " lǐ fú zhū méi xié xié jì zhèng, dǎng bì zhū wēn. chén yǐ diǎn jiǎn fān hàn jūn wǔ wàn, qǔ lái nián dù hé, xiān zhǎn zhū méi lǐ fú, rán hòu píng dàng zhū wēn." xīn táng shū wáng zhòng róng chuán: zhào kè yòng jiāng bīng yuán hé zhōng, zhòng róng yí kè yòng shū, qiě yán:" fèng mì zhào, xū gōng dào, shǐ wǒ tú gōng, cǐ lìng zī zhū quán zhōng zhū méi zhī huò shàng yě." yīn shì wěi zhào. kè yòng fāng yǔ quán zhōng yǒu xì, xìn zhī, qǐng tǎo quán zhōng jí méi. tiān zǐ lǎn biǎo, qiǎn shǐ pì yù bǎi duān, yáo chuán xiāng wàng. jì ér zhū méi yǐn bīn fèng zhī shī gōng hé zhōng, wáng zhòng róng chū shī jù zhàn. zhū méi jūn yú shā yuàn, duì lěi yuè yú. shí èr yuè, wǔ huáng yǐn jūn dù hé, yǔ zhū méi jué zhàn, méi dà bài, shōu jūn yè dùn, rù yú jīng shī. shí jīng chéng dà hài. tiān zǐ xìng fèng xiáng, wǔ huáng tuì jūn yú hé zhōng.
十一月,河中王重荣遣使来乞师,且言邠州硃玫、凤翔李符将加兵于己。初, 武皇与汴人构怨,前后八表,请削夺汴帅官爵,自以本军进讨。天子累遣内臣杨复 恭宣旨,令且全大体,武皇不时奉诏,天子颇右汴帅。时观军容使田令孜君侧擅权, 恶王重荣与武皇胶固,将离其势,乃移重荣于定州。重荣告于武皇,武皇上章言: “李符、硃玫挟邪忌正,党庇硃温。臣已点检蕃汉军五万,取来年渡河,先斩硃玫、 李符,然后平荡硃温。”《新唐书·王重荣传》:诏克用将兵援河中,重荣贻克用 书,且言:“奉密诏,须公到,使我图公,此令孜、硃全忠、硃玫之惑上也。”因 示伪诏。克用方与全忠有隙,信之,请讨全忠及玫。天子览表,遣使譬喻百端,轺 传相望。既而硃玫引邠、凤之师攻河中,王重荣出师拒战。硃玫军于沙苑,对垒月 余。十二月,武皇引军渡河,与硃玫决战,玫大败,收军夜遁,入于京师。时京城 大骇。天子幸凤翔,武皇退军于河中。
guāng qǐ èr nián zhēng yuè, xī zōng zhù bì yú bǎo jī, wǔ huáng zì hé zhōng qiǎn shǐ shàng zhāng, qǐng chē jià hái jīng, qiě yán dà jūn zhǐ zhū xiōng dǎng. shí tián lìng zī qǐng xī zōng nán xìng xìng yuán, wǔ huáng suì bān shī. zhū méi yú fèng xiáng lì sì xiāng wáng yūn wèi dì, yǐ wěi zhào cì wǔ huáng, wǔ huáng fán zhī, xiè qí shǐ, chí xí zhū fāng zhèn, qiǎn shǐ fèng biǎo yú xíng zài. jiǔ yuè, wǔ huáng qiǎn zhāo yì jié dù shǐ lǐ kè xiū tǎo mèng fāng lì yú xíng zhōu, dà bài fāng lì zhī zhòng yú jiāo gǎng, zhǎn shǒu shù qiān jí. yǐ dà jiàng ān jīn jùn wèi xíng zhōu cì shǐ, yǐ fǔ qí jiàng rén. shí yuè, jìn gōng xíng zhōu, xíng rén chū zhàn, yòu bài zhī. yú fāng lì qiú yuán yú zhèn zhōu, zhèn rén chū bīng sān wàn yǐ yuán fāng lì, kè xiū bān shī.
光启二年正月,僖宗驻跸于宝鸡,武皇自河中遣使上章,请车驾还京,且言大 军止诛凶党。时田令孜请僖宗南幸兴元,武皇遂班师。硃玫于凤翔立嗣襄王煴为帝, 以伪诏赐武皇,武皇燔之,械其使,驰檄诸方镇,遣使奉表于行在。九月,武皇遣 昭义节度使李克修讨孟方立于邢州,大败方立之众于焦岗,斩首数千级。以大将安 金俊为邢州刺史,以抚其降人。十月,进攻邢州,邢人出战,又败之。盂方立求援 于镇州,镇人出兵三万以援方立,克修班师。
guāng qǐ sān nián liù yuè, hé zhōng jié dù shǐ wáng zhòng róng wèi bù jiàng cháng xíng rú suǒ shā, wǔ huáng biǎo zhòng róng xiōng zhòng yíng wèi shuài. qī yuè, wǔ huáng yǐ ān jīn jùn wèi zé zhōu cì shǐ. shí zhāng quán yì zì hé yáng jù zé zhōu, jí lǐ hǎn zhī shōu fù hé yáng, zhào quán yì lìng shǒu luò yáng, quán yì nǎi qì zé zhōu ér qù, gù yǐ jīn jùn shǒu zhī.
光启三年六月,河中节度使王重荣为部将常行儒所杀,武皇表重荣兄重盈为帅。 七月,武皇以安金俊为泽州刺史。时张全义自河阳据泽州,及李罕之收复河阳,召 全义令守洛阳,全义乃弃泽州而去,故以金俊守之。
wén dé yuán nián èr yuè, xī zōng zì xìng yuán hái jīng. sān yuè, xī zōng bēng, zhāo zōng jí wèi, yǐ wǔ huáng wèi kāi fǔ yí tóng sān sī jiǎn jiào tài shī jiān shì zhōng lǒng xī jùn wáng, shí yì qī qiān hù, shí shí fēng èr bǎi hù. hé nán yǐn zhāng quán yì qián bīng yè xí lǐ hǎn zhī yú hé yáng, chéng xiàn, jǔ zú wèi quán yì suǒ lǔ hǎn zhī yú yuán huò miǎn, suì lái guī yú wǔ huáng. qiǎn lǐ cún xiào xuē ā tán shǐ yǎn ér ān jīn jùn ān xiū xiū jiāng qī qiān qí sòng hǎn zhī zhì hé yáng. biàn jiāng dīng huì niú cún jié gé cóng zhōu jiāng bīng fù yuán, lǐ cún xiào lǜ jīng qí nì zhàn yú wēn xiàn. biàn rén jì è tài xíng zhī lù, cún xiào diàn jūn ér tuì. qí jiāng ān xiū xiū yǐ zhàn bù lì, bēn yú cài. wǔ huáng yǐ hǎn zhī wèi zé zhōu cì shǐ, yáo lǐng hé yáng jié dù shǐ. shí yuè, xíng zhōu mèng fāng lì qiǎn dà jiàng xī zhōng xìn jiāng bīng sān wàn kòu liáo zhōu, wǔ huáng dà pò zhī, zhǎn shǒu wàn jí, shēng qín xī zhōng xìn.
文德元年二月,僖宗自兴元还京。三月,僖宗崩,昭宗即位,以武皇为开府仪 同三司、检校太师、兼侍中、陇西郡王,食邑七千户,食实封二百户。河南尹张全 义潜兵夜袭李罕之于河阳,城陷,举族为全义所掳;罕之逾垣获免,遂来归于武皇。 遣李存孝、薛阿檀、史俨兒、安金俊、安休休将七千骑送罕之至河阳。汴将丁会、 牛存节、葛从周将兵赴援,李存孝率精骑逆战于温县。汴人既扼太行之路,存孝殿 军而退。骑将安休休以战不利,奔于蔡。武皇以罕之为泽州刺史,遥领河阳节度使。 十月,邢州孟方立遣大将奚忠信将兵三万寇辽州,武皇大破之,斩首万级,生擒奚 忠信。
lóng jì yuán nián wǔ yuè, qiǎn lǐ hǎn zhī lǐ cún xiào gōng xíng zhōu. liù yuè, xià cí zhōu. xíng jiāng mǎ gài lǜ bīng shù wàn lái jù zhàn, hǎn zhī bài zhī yú liú lí bēi, shēng qín mǎ gài, xùn yú chéng xià. mèng fāng lì huì hèn, yǐn zhèn ér sǐ. sān jūn lì qí zhí qiān wèi liú hòu, shǐ qiú yuán yú biàn. biàn jiāng wáng qián yù lǜ jīng jiǎ shù bǎi rù yú xíng zhōu, hǎn zhī děng bān shī.
龙纪元年五月,遣李罕之、李存孝攻邢州。六月,下磁州。邢将马溉率兵数万 来拒战,罕之败之于琉璃陂,生擒马溉,徇于城下。孟方立恚恨,饮鸩而死。三军 立其侄迁为留后,使求援于汴。汴将王虔裕率精甲数百入于邢州,罕之等班师。
dà shùn yuán nián, qiǎn lǐ cún xiào gōng xíng zhōu, mèng qiān yǐ xíng míng cí sān zhōu jiàng, zhí biàn jiāng wáng qián yù sān bǎi rén yǐ xiàn. wǔ huáng xǐ mèng qiān yú tài yuán, yǐ ān jīn jùn wèi xíng míng tuán liàn shǐ. sān yuè, zhāo yì jūn jié dù shǐ lǐ kè xiū zú, yǐ lǐ kè gōng wèi lù zhōu jié dù shǐ. shì yuè, wǔ huáng gōng yún zhōu, bá qí dōng chéng. hè lián duó qiú yuán yú yàn, yàn shuài lǐ kuāng wēi jiāng bīng sān wàn yǐ fù zhī, zhàn yú chéng xià, yàn jūn dà bài. shí xú zhōu shí pǔ wèi biàn jūn suǒ gōng, qiǎn shǐ lái qiú yuán, wǔ huáng mìng shí jūn hé yóu yǎn yùn yǐ fù zhī.
大顺元年,遣李存孝攻邢州,孟迁以邢、洺、磁三州降,执汴将王虔裕三百人 以献。武皇徙孟迁于太原,以安金俊为邢洺团练使。三月,昭义军节度使李克修卒, 以李克恭为潞州节度使。是月,武皇攻云州,拔其东城。赫连铎求援于燕,燕帅李 匡威将兵三万以赴之,战于城下,燕军大败。时徐州时溥为汴军所攻,遣使来求援, 武皇命石君和由兗、郓以赴之。
wǔ yuè, lù zhōu jūn luàn, shā jié dù shǐ lǐ kè gōng, zhōu rén tuī yá jiāng ān jū shòu wèi liú hòu, nán jié biàn jiāng. shí lù zhī xiǎo jiàng féng bà yōng pàn tú sān qiān qí zhù yú qìn shuǐ, jū shòu shǐ rén zhào zhī, féng bà bù zhì. jū shòu jù, chū bēn zhì zhǎng zǐ, wèi cūn xū suǒ shā, chuán shǒu yú bà bà suì rù lù zhōu, zì wèi liú hòu. wǔ huáng qiǎn dà jiàng kāng jūn lì lǐ cún xiào děng gōng zhī, biàn jiāng zhū chóng jié gé cóng zhōu lǜ bīng rù lù zhōu yǐ gù zhī. shì shí, yōu zhōu lǐ kuāng wēi yún zhōu hè lián duó yǔ biàn shuài xié móu, lián shàng biǎo qǐng jiā bīng yú tài yuán, zǎi xiàng zhāng jùn kǒng wěi zàn chéng qí shì. liù yuè, tiān zǐ xuē duó wǔ huáng guān jué, yǐ zhāng jùn wèi zhāo tǎo shǐ, yǐ jīng zhào yǐn sūn kuí wèi fù, huá zhōu hán jiàn wèi xíng yíng dōu yú hòu, yǐ biàn shuài wèi hé dōng nán miàn zhāo tǎo shǐ, yōu zhōu lǐ kuāng wēi wèi hé dōng běi miàn zhāo tǎo shǐ, yún zhōu hè lián duó wèi fù. biàn jiāng zhū yǒu yù jiāng bīng tún jìn jiàng, shí biàn jūn yǐ jù lù zhōu, yòu qiǎn dà jiàng lǐ dǎng děng lǜ jūn shù wàn, jí gōng zé zhōu, wǔ huáng qiǎn lǐ cún xiào zì lù zhōu jiāng sān qiān qí yǐ yuán zhī. biàn jiāng dèng jì yún yǐ yī jūn fàn zhèn, cún xiào zhuī jī, qín qí dōu jiāng shí shù rén, huò mǎ qiān yú pǐ. shì yè, lǐ dǎng shōu jūn ér tuì, dà jūn yǎn jī zhì mǎ láo guān, zhǎn shǒu wàn yú jí, zhuī xí zhì huái zhōu ér hái. cún xiào fù yǐn jūn gōng lù zhōu.
五月,潞州军乱,杀节度使李克恭,州人推牙将安居受为留后,南结汴将。时 潞之小将冯霸拥叛徒三千骑驻于沁水,居受使人召之,冯霸不至。居受惧,出奔至 长子,为村胥所杀,传首于霸;霸遂入潞州,自为留后。武皇遣大将康君立、李存 孝等攻之,汴将硃崇节、葛从周率兵入潞州以固之。是时,幽州李匡威、云州赫连 铎与汴帅协谋,连上表请加兵于太原,宰相张浚、孔纬赞成其事。六月,天子削夺 武皇官爵,以张浚为招讨使,以京兆尹孙揆为副,华州韩建为行营都虞候,以汴帅 为河东南面招讨使,幽州李匡威为河东北面招讨使,云州赫连铎为副。汴将硃友裕 将兵屯晋、绛,时汴军已据潞州,又遣大将李谠等率军数万,急攻泽州,武皇遣李 存孝自潞州将三千骑以援之。汴将邓季筠以一军犯阵,存孝追击,擒其都将十数人, 获马千余匹。是夜,李谠收军而退,大军掩击至马牢关,斩首万余级,追袭至怀州 而还。存孝复引军攻潞州。
bā yuè, cún xiào qín xīn shòu zhāo yì jié dù shǐ sūn kuí. chū, cháo tíng shòu kuí jié yuè, yǐ běn jūn qǔ dāo huáng lǐng lù fù rèn, cún xiào zhēn zhī zhī, yǐn qí sān bǎi fú yú cháng zǐ xiàn yá gǔ jiān. kuí jiàn yá chí jié, bāo yī dà gài, yōng zhòng ér xíng, cún xiào tū chū gǔ kǒu, suì qín kuí jí zhōng shǐ hán guī fàn, bìng jiàng xiào wǔ bǎi rén. cún xiào xiè kuí děng, yǐ zǔ liàn xì zhī, huán yú lù zhōu, suì xiàn yú wǔ huáng. wǔ huáng wèi kuí yuē:" gōng jìn shēn zhī shì, ān yán xú bù kě zhì dá guān, hé yòng rú shì!" kuí wú yǐ duì, lìng xì yú jìn yáng yù. wǔ huáng jiāng yòng wèi fù shǐ, shǐ rén yòu zhī, kuí yán bù xùn, suì shā zhī.
八月,存孝擒新授昭义节度使孙揆。初,朝廷授揆节钺,以本军取刀黄岭路赴 任,存孝侦知之,引骑三百伏于长子县崖谷间。揆建牙持节,褒衣大盖,拥众而行, 存孝突出谷口,遂擒揆及中使韩归范,并将校五百人。存孝械揆等,以组练系之, 环于潞州,遂献于武皇。武皇谓揆曰:“公搢绅之士,安言徐步可至达官,何用如 是!”揆无以对,令系于晋阳狱。武皇将用为副使,使人诱之,揆言不逊,遂杀之。
jiǔ yuè, biàn jiāng gé cóng zhōu qì lù zhōu ér dùn, wǔ huáng yǐ kāng jūn lì wèi lù zhōu jié dù shǐ, yǐ lǐ cún xiào wèi fén zhōu cì shǐ. shí yuè, zhāng jùn zhī shī rù jìn zhōu, yóu jūn zhì fén xí. wǔ huáng qiǎn xuē tiě shān lǐ chéng sì jiāng qí sān qiān chū yīn dì guān, yíng yú hóng dòng, qiǎn lǐ cún xiào jiāng bīng wǔ qiān, yíng yú zhào chéng. huá zhōu hán jiàn yǐ zhuàng shì sān bǎi rén mào fàn cún xiào zhī yíng, cún xiào zhuī jī, zhí yā jìn zhōu xī mén, zhāng jùn zhī shī chū zhàn, wèi cún xiào suǒ bài, zì shì bì bì bù chū. cún xiào yǐn jūn gōng jiàng zhōu. shí èr yuè, jìn zhōu cì shǐ zhāng xíng gōng qì chéng ér bēn, hán jiàn zhāng jùn yóu hán shān lù dùn qù.
九月,汴将葛从周弃潞州而遁,武皇以康君立为潞州节度使,以李存孝为汾州 刺史。十月,张浚之师入晋州,游军至汾、隰。武皇遣薛铁山、李承嗣将骑三千出 阴地关,营于洪洞,遣李存孝将兵五千,营于赵城。华州韩建以壮士三百人冒犯存 孝之营,存孝追击,直压晋州西门,张浚之师出战,为存孝所败,自是闭壁不出。 存孝引军攻绛州。十二月,晋州刺史张行恭弃城而奔,韩建、张浚由含山路遁去。
dà shùn èr nián chūn zhēng yuè, wǔ huáng shàng zhāng shēn lǐ, qí lüè yuē:" chén jīn shēn wú guān jué, míng shì zuì rén, bù gǎn guī bì xià fān fāng, qiě yù yú hé zhōng jì yù, jìn tuì xíng zhǐ, fú hòu shèng cái." tiān zǐ xún jiù jiā shǒu zhōng shū lìng. ōu yáng shǐ: èr yuè, fù bài kè yòng hé dōng jié dù shǐ lǒng xī jùn wáng, jiā jiǎn jiào tài shī jiān zhōng shū lìng. shì yuè, wèi bó wèi biàn jiāng gé cóng zhōu suǒ kòu, jié dù shǐ luó hóng xìn qiǎn shǐ lái qiú yuán, wǔ huáng chū shī yǐ fù zhī.
大顺二年春正月,武皇上章申理,其略曰:“臣今身无官爵,名是罪人,不敢 归陛下籓方,且欲于河中寄寓,进退行止,伏候圣裁。”天子寻就加守中书令。 《欧阳史》:二月,复拜克用河东节度使、陇西郡王,加检校太师、兼中书令。是 月,魏博为汴将葛从周所寇,节度使罗宏信遣使来求援,武皇出师以赴之。
sān yuè, xíng zhōu jié dù shǐ ān zhī jiàn pàn, bēn qīng zhōu. tiān zǐ yǐ zhī jiàn wèi shén wǔ tǒng jūn, zì dì zhōu sù hé guī cháo. yùn zhōu zhū xuān yāo zhǎn yú hé shàng, chuán shǒu jìn yáng. yǐ lǐ cún xiào wèi xíng zhōu jié dù shǐ. sì yuè, wǔ huáng dà jǔ bīng tǎo hè lián duó yú yún zhōu, qiǎn qí jiāng xuē ā tán lǜ qián jūn yǐ jìn gōng, wǔ huáng shè fú bīng yú yù hé zhī shàng, dà pò zhī, yīn qiàn shǒu qí chéng. qī yuè, wǔ huáng jìn jūn liǔ huì, hè lián duó lì qū shí jǐn, bēn yú tǔ hún bù, suì guī yōu zhōu, yún zhōu píng. wǔ huáng biǎo shí shàn yǒu wèi dà tóng jūn fáng yù shǐ. xíng zhōu jié dù shǐ lǐ cún xiào yǐ zhèn zhōu wáng róng tuō fù biàn rén, móu luàn hé shuò, běi lián yàn kòu, qǐng chéng yún dài zhī jié, píng dìng yān zhào, wǔ huáng rán zhī. bā yuè, dà sōu yú jìn yáng, suì nán xún zé lù, lüè dì huái mèng, hé yáng zhào kè yù wàng fēng sòng kuǎn, qǐng xiū lín hǎo. jiǔ yuè, sōu yú xíng zhōu. shí yuè, lǐ cún xiào dǒng qián jūn gōng lín chéng, zhèn rén wǔ wàn yíng yú lín chéng xī běi lóng wěi gǎng. wǔ huáng lìng lǐ cún shěn lǐ cún xián yǐ bù jūn gōng zhī, zhèn rén dà bài, shā huò wàn jì, bá lín chéng, jìn gōng yuán shì. yōu zhōu lǐ kuāng wēi yǐ bù qí wǔ wàn yíng yú hào yì, yǐ yuán zhèn zhōu, wǔ huáng fēn bīng dà lüè, xuán jūn xíng zhōu.
三月,邢州节度使安知建叛,奔青州。天子以知建为神武统军,自棣州溯河归 朝。郓州硃瑄邀斩于河上,传首晋阳。以李存孝为邢州节度使。四月,武皇大举兵 讨赫连铎于云州,遣骑将薛阿檀率前军以进攻,武皇设伏兵于御河之上,大破之, 因堑守其城。七月,武皇进军柳会,赫连铎力屈食尽,奔于吐浑部,遂归幽州,云 州平。武皇表石善友为大同军防御使。邢州节度使李存孝以镇州王熔托附汴人,谋 乱河朔,北连燕寇,请乘云、代之捷,平定燕、赵,武皇然之。八月,大搜于晋阳, 遂南巡泽、潞,略地怀、孟,河阳赵克裕望风送款,请修邻好。九月,蒐于邢州。 十月,李存孝董前军攻临城,镇人五万营于临城西北龙尾岗。武皇令李存审、李存 贤以步军攻之,镇人大败,杀获万计,拔临城,进攻元氏。幽州李匡威以步骑五万 营于鄗邑,以援镇州,武皇分兵大掠,旋军邢州。