lǐ jiàn jí, xǔ zhōu rén. běn xìng wáng, fù zhì. jiàn jí shǎo shì lǐ hǎn zhī wèi jì gāng, guāng qǐ zhōng, hǎn zhī yè wǔ huáng yú jìn yáng, yīn xuǎn bù xià xiāo yǒng zhě bǎi rén yǐ xiàn, jiàn jí zài jí zhōng. hòu yǐ gōng shǔ yá zhí, diǎn yì ér jūn, jí cì xìng míng. tiān yòu qī nián, gǎi kuāng wèi jūn dōu xiào. bǎi xiāng zhī yì, biàn jiāng hán qíng zhuī zhōu dé wēi zhì gāo yì nán yě hé shàng, zhèn dìng bīng è qiáo dào, hán qíng xuǎn jīng bīng xiān duó zhī. zhuāng zōng dēng gāo ér wàng, zhèn dìng bīng jiāng nǜ, wèi jiàn jí yuē: " rú zéi guò qiáo, zé shì bù kě è, qīng jì ruò hé?" jiàn jí yú bù xuǎn shì èr bǎi, tǐng qiāng dà zào, yù biàn jūn, què zhī yú qiáo xià. èr yuè, wáng shī gōng wèi, wèi rén yè chū fàn wǒ yíng, jiàn jí shè fú dài zhī, è qí guī lù, jǐn yì zhī. liú xún zhī yíng shēn xiàn, yuè yú bù chū, hū yī dàn zòng bīng gōng zhèn dìng zhī yíng, jūn zhōng téng luàn, jiàn jí lǜ yín qiāng jìn bīng qiān rén fù zhī, jī bài biàn jūn, zhuī bēn zhì qí lěi. yuán chéng zhī zhàn, jiàn jí shǒu xiàn qí zhèn, shòu tiān xióng jūn jiào liàn shǐ. bā yuè, qiān liáo zhōu cì shǐ. shí sì nián, cóng jī qì dān yú yōu zhōu, pò zhī. shí èr yuè, cóng gōng yáng liú, zì yín zhì wǔ, biàn jūn yīng chéng jù shǒu, jiàn jí zì fù jiā wěi yīn qiàn, shuài xiān dēng tī, suì bá zhī. hú liǔ zhī yì, qián jūn dòu náo, jì wǎn, biàn jūn dēng tǔ shān, jiàn jí yī zhàn duó zhī. zhuāng zōng yù shōu jūn, jí cháo hé zhàn. jiàn jí héng shuò dāng qián, yuē:" zéi dà jiàng yǐ wáng, chéng cǐ yì jī, wáng dàn dēng shān, guān chén pò zéi!" jí yǐn yín qiāng xiào jié dà hū fèn jī, sān jūn zēng qì, yóu shì wáng shī fù zhèn, yǐ gōng shòu jiǎn jiào sī kōng wèi bó nèi wài yá dōu jiāng.
李建及,许州人。本姓王,父质。建及少事李罕之为纪纲,光启中,罕之谒武 皇于晋阳,因选部下骁勇者百人以献,建及在籍中。后以功署牙职,典义兒军,及 赐姓名。天祐七年,改匡卫军都校。柏乡之役,汴将韩勍追周德威至高邑南野河上, 镇、定兵扼桥道,韩勍选精兵先夺之。庄宗登高而望,镇、定兵将衄,谓建及曰: “如贼过桥,则势不可遏,卿计若何?”建及于部选士二百,挺枪大噪,御汴军, 却之于桥下。二月,王师攻魏,魏人夜出犯我营,建及设伏待之,扼其归路,尽殪 之。刘鄩之营莘县,月余不出,忽一旦纵兵攻镇、定之营,军中腾乱,建及率银枪 劲兵千人赴之,击败汴军,追奔至其垒。元城之战,建及首陷其阵,授天雄军教练 使。八月,迁辽州刺史。十四年,从击契丹于幽州,破之。十二月,从攻杨刘,自 寅至午,汴军婴城拒守,建及自负葭苇堙堑,率先登梯,遂拔之。胡柳之役,前军 逗挠,际晚,汴军登土山,建及一战夺之。庄宗欲收军,诘朝合战。建及横槊当前, 曰:“贼大将已亡,乘此易击,王但登山,观臣破贼!”即引银枪效节大呼奋击, 三军增气,由是王师复振,以功授检校司空、魏博内外衙都将。
shí liù nián, biàn jiāng hè guī gōng dé shèng nán chéng, yǐ zhàn chuán shí yú sōu, zhú zé wéi zhī, è duàn jīn lù, wáng shī bù dé dù. chéng zhōng shǐ shí jiāng jǐn, shǒu chéng jiāng shì yán shǎng wēi jí, zhuāng zōng lìng jī bó jūn mén, zhào néng pò zéi chuán zhě. jīn rén yǒu mǎ pò lóng zhě, néng shuǐ yóu, nǎi lìng wǎng jiàn yán shǎng, yán shǎng yán:" wēi jiǒng jí yǐ, suǒ zhēng guǐ kè." shí zhào chuán mǎn hé, liú shǐ yǔ jí, jiàn jí bèi zhòng kǎi, zhí shuò hū yuē:" qǐ yǒu yī yī dài shuǐ, zòng zéi rú cǐ!" nǎi yǐ èr chuán shí jiǎ shì, jiē duǎn bīng chí fǔ, jìng dǐ liáng zhī zhàn jiàn, fǔ qí zé yòu lìng shàng liú jù wèng, jī xīn qí shàng, shùn liú zòng huǒ, yǐ gōng qí jiàn. xū yú, yān yàn téng chì, liáng jūn duàn lǎn ér dùn jiàn jí nǎi rù nán chéng, hè guī jiě wéi ér qù. qí nián shí èr yuè, yǔ biàn jiāng wáng zàn zhàn yú qī chéng, jiàn jí shāng shǒu, zhuāng zōng jiě yù yī jīn dài cì zhī.
十六年,汴将贺瑰攻德胜南城,以战船十余艘,竹笮维之,扼断津路,王师不 得渡。城中矢石将尽,守城将氏延赏危急,庄宗令积帛军门,召能破贼船者。津人 有马破龙者,能水游,乃令往见延赏,延赏言:“危窘极矣,所争晷刻。”时棹船 满河,流矢雨集,建及被重铠,执槊呼曰:“岂有一衣带水,纵贼如此!”乃以二 船实甲士,皆短兵持斧,径抵梁之战舰,斧其笮;又令上流具甕,积薪其上,顺流 纵火,以攻其舰。须臾,烟焰腾炽,梁军断缆而遁;建及乃入南城,贺瑰解围而去。 其年十二月,与汴将王瓚战于戚城,建及伤手,庄宗解御衣金带赐之。
jiàn jí yǒu dǎn qì, kāng kǎi bù qún, lín zhèn jū lǚ, yì qì héng zhuàng, zì zhuāng zōng zhì wèi zhōu, jiàn jí dōu zǒng nèi wài yá yín qiāng xiào jié zhàng qián qīn jūn, shàn yú fǔ yù, suǒ de shǎng cì, jiē fēn gěi bù xià, jué gān fēn shǎo, pō qià jūn qíng. yòu lèi lì zhàn gōng, xióng yǒng guàn jué, cí liè zhě jì chán zhī. shí huàn guān wéi lìng tú jiān jiàn jí jūn, měi yú zhuāng zōng qián yán: " jiàn jí yǐ jiā cái zhòu shī, qí qū xiàng zhì yì bù xiǎo, bù kě lìng diǎn yá bīng." zhuāng zōng yīn cāi zhī. jiàn jí xìng jì zhōng jìn, suī zhī chán gòu, bù gǎi qí cāo.
建及有胆气,慷慨不群,临阵鞠旅,意气横壮,自庄宗至魏州,建及都总内外 衙银枪效节帐前亲军,善于抚御,所得赏赐,皆分给部下,绝甘分少,颇洽军情。 又累立战功,雄勇冠绝,雌劣者忌谗之。时宦官韦令图监建及军,每于庄宗前言: “建及以家财骤施,其趋向志意不小,不可令典衙兵。”庄宗因猜之。建及性既忠 荩,虽知谗构,不改其操。
shí qī nián sān yuè, shòu dài zhōu cì shǐ. bā yuè, yǔ lǐ cún shěn fù hé zhōng, jiě tóng zhōu zhī wéi. jiàn jí shǎo yù huò luàn, jiǔ cóng zhàn zhèn, shǐ shí suǒ zhōng, jī wú wán fū, hòu yǒu gōng jiàn yí, sī xīn fèn yù. shì suì, zú yú tài yuán, shí nián wǔ shí qī.
十七年三月,授代州刺史。八月,与李存审赴河中,解同州之围。建及少遇祸 乱,久从战阵,矢石所中,肌无完肤,后有功见疑,私心愤郁。是岁,卒于太原, 时年五十七。
shí jūn lì, zhào zhōu zhāo qìng rén yě, yì wèi zhī shí jiā cái. chū shì dài zhōu cì shǐ lǐ kè róu, hòu lì lǐ sì zhāo wèi yá xiào, lì diǎn zhū jūn. jiā chéng zhī yì, jūn lì měi chū tiǎo zhàn, huài biàn jūn zhà lěi, fú qín ér hái. bā nián, yǔ biàn jūn zhàn yú lóng huà yuán, bài zhī, huò qí dà jiàng bo wò yǐ xiàn. sì zhāo měi chū zhēng, bǐ jūn lì wèi qián fēng, dí rén wèi zhī. wáng tán zhī bī jìn yáng yě, chéng zhōng wú bèi, ān jīn quán qū shì rén yǐ dēng pí, bǎo jù bù wán. shí zhuāng zōng zài wèi bó, jiù yīng bù xiá, rén xīn wēi jù, sì zhāo qiǎn jūn lì lǜ wǔ bǎi qí, zì shàng dǎng zhāo fā mù zhì. wáng tán yóu jūn è fén qiáo, jūn lì yī zhàn bài zhī, jìng zhì chéng xià, chí tū zhǎn jī, chū rù rú shén, dà hū yuē:" zhāo yì shì zhōng dà jūn zhì yǐ!" shì yè rù chéng, yǔ ān jīn quán děng fèn chū zhū mén jī shā yú wài, chí míng, liáng jūn bài zǒu. shí qī nián, jiāng bīng tún dé shèng. shí biàn jūn zì huá zhōu zhuǎn xiǎng yǐ gěi yáng cūn zhài, zhuāng zōng qīn lǜ qí jūn yú hé wài, xún àn ér shàng, yāo jī zhī. biàn rén jù yáng cūn wǔ shí lǐ, yú hé qū pān zhāng cūn zhù lěi yǐ zhù jūn chǔ, zhuāng zōng lìng zhū jūn gōng zhī. biàn rén shè fú yú yào lù, nì zhàn wěi bài, wáng shī chéng zhī, cù rù lěi mén, liáng fú bīng qǐ, yīn yǔ xuè zhàn. jūn lì yǔ zhèn zhōu dà jiàng wáng zhāo xiàn rù zéi lěi, shí zhū jiàng bù xiào xiàn zéi zhě shí yú rén, jūn lì bèi zhí, sòng yú biàn. liáng zǔ sù zhī qí xiāo yǒng, yù yòng zhī wèi jiāng, xiè ér xià yù. jiǔ zhī, liáng zhǔ qiǎn rén yòu zhī, jūn lì yuē:" bài jūn zhī jiàng, nán yǔ yì yǒng, rú yù jiāng wǒ, wǒ suī zhēn chéng xiào mìng, néng xìn wǒ hū? rén jiē yǒu jūn, wú hé rěn fǎn wèi chóu rén zāi!" jì ér zhū jiàng bèi lù, shàng xī jūn lì bù zhī hài. tóng guāng yuán nián, zhuāng zōng zhì biàn qián yī rì, liáng zhǔ shǐ lìng shā zhī.
石君立,赵州昭庆人也,亦谓之石家财。初事代州刺史李克柔,后隶李嗣昭为 牙校,历典诸军。夹城之役,君立每出挑战,坏汴军栅垒,俘擒而还。八年,与汴 军战于龙化园,败之,获其大将卜渥以献。嗣昭每出征,俾君立为前锋,敌人畏之。 王檀之逼晋阳也,城中无备,安金全驱市人以登陴,保聚不完。时庄宗在魏博,救 应不暇,人心危惧,嗣昭遣君立率五百骑,自上党朝发暮至。王檀游军扼汾桥,君 立一战败之,径至城下,驰突斩击,出入如神,大呼曰:“昭义侍中大军至矣!” 是夜入城,与安金全等分出诸门击杀于外,迟明,梁军败走。十七年,将兵屯德胜。 时汴军自滑州转饷以给杨村寨,庄宗亲率骑军于河外,循岸而上,邀击之。汴人距 杨村五十里,于河曲潘张村筑垒以贮军储,庄宗令诸军攻之。汴人设伏于要路,逆 战伪败,王师乘之,蹙入垒门,梁伏兵起,因与血战。君立与镇州大将王钊陷入贼 垒,时诸将部校陷贼者十余人,君立被执,送于汴。梁祖素知其骁勇,欲用之为将, 械而下狱。久之,梁主遣人诱之,君立曰:“败军之将,难与议勇,如欲将我,我 虽真诚效命,能信我乎?人皆有君,吾何忍反为仇人哉!”既而诸将被戮,尚惜君 立不之害。同光元年,庄宗至汴前一日,梁主始令杀之。
gāo xíng guī, yàn rén yě. jiā shì yǒng hàn, yǔ dì xíng zhōu jù yǒu wǔ yì, chū shì yàn wèi qí jiāng, xiāo guǒ chū zhū jiàng zhī yòu. yàn shuài liú shǒu guāng jiàn nì bù dào, zhuāng zōng lìng zhōu dé wēi zhēng zhī, shǒu guāng dà jù, yǐ xíng guī wèi wǔ zhōu cì shǐ, lìng zhāng jī jiǎo zhī shì. shí míng zōng jiāng bīng zhù dé wēi píng yàn, é wén xíng guī zhì, lǜ qí yǐ yù zhī. míng zōng yù yǐ nì shùn zhī lǐ, xíng guī nǎi jiàng. shǒu guāng jiāng yuán xíng qīn zài shān běi, wén xíng guī yǒu biàn, jí lǜ bù xià jūn zhòng yǐ gōng xíng guī. xíng guī qiǎn dì xíng zhōu gào jí yú zhōu dé wēi, dé wēi mìng míng zōng lǐ sì běn ān jīn quán jiāng bīng yuán zhī. míng zōng pò xíng qīn yú guǎng biān jūn, xíng qīn yì jiàng. xún yǐ xíng guī wèi shuò zhōu cì shǐ, lì xīn lán èr jùn, qiān yún zhōu liú hòu. tiān chéng chū, shòu dèng zhōu jié dù shǐ, xún yí zhèn ān zhōu. xíng guī xìng tān bǐ, duǎn yú wéi zhèng, zài ān zhōu rì, xíng shì duō bù fǎ. fù shǐ fàn yán cè zhě, yōu zhōu rén yě, xìng gāng zhí, lèi wèi bīn zhí, jí zuǒ xíng guī, dǔ qí tān wěi, yīn qiáng jiàn zhī, xíng guī bù cóng. hòu yán cè yīn rù zòu, xiàn fēng zhāng yú què xià, shì yǒu sān tiáo: yī qǐng bù jīn guò huái zhū yáng, ér jìn sī mián pǐ bó, yǐ shí zhōng guó yī qǐng yú shān lín yào hài zhì jūn zhèn, yǐ jué kòu dào yī shù fān hóu zhī bì, qǐng chì cóng shì míng jiàn zhēng zhī, bù cóng, lìng zhū jūn xiào liè bān tíng zhēng. xíng guī wén zhī, shēn xián zhī. hòu yīn shù bīng zuò luàn, wū zòu yán cè yǔ zhī tóng móu, fù zǐ jù lù yú biàn, wén zhě yuān zhī. wèi jǐ, xíng guī yǐ jí zú. zhào zèng tài wèi.
高行珪,燕人也。家世勇悍,与弟行周俱有武艺,初仕燕为骑将,骁果出诸将 之右。燕帅刘守光僭逆不道,庄宗令周德威征之,守光大惧,以行珪为武州刺史, 令张犄角之势。时明宗将兵助德威平燕,俄闻行珪至,率骑以御之。明宗谕以逆顺 之理,行珪乃降。守光将元行钦在山北,闻行珪有变,即率部下军众以攻行珪。行 珪遣弟行周告急于周德威,德威命明宗、李嗣本、安金全将兵援之。明宗破行钦于 广边军,行钦亦降。寻以行珪为朔州刺史,历忻、岚二郡,迁云州留后。天成初, 授邓州节度使,寻移镇安州。行珪性贪鄙,短于为政,在安州日,行事多不法。副 使范延策者,幽州人也,性刚直,累为宾职,及佐行珪,睹其贪猥,因强谏之,行 珪不从。后延策因入奏,献封章于阙下,事有三条:一请不禁过淮猪羊,而禁丝绵 匹帛,以实中国;一请于山林要害置军镇,以绝寇盗;一述籓侯之弊,请敕从事明 谏诤之,不从,令诸军校列班廷诤。行珪闻之,深衔之。后因戍兵作乱,诬奏延策 与之同谋,父子俱戮于汴,闻者冤之。未几,行珪以疾卒。诏赠太尉。
zhāng tíng yù, dài běi rén yě. yòu shì wǔ huáng yú yún zhōng, cóng píng huáng cháo, tǎo wáng xíng yú, zì háng jiān jiàn shēng wèi xiǎo jiāng. zhuāng zōng dìng wèi, bǔ tiān xióng jūn zuǒ xiāng mǎ bù dōu yú hòu, lì wèi cí xí sān zhōu cì shǐ. tóng guāng sān nián, chú xīn zhōu jié dù shǐ. sāi shàng duō shì, tíng yù wú kòng zhì zhī shù, biān bǐ cháng sǒng. tiān chéng sān nián, zú yú zhì suǒ. zhào zèng tài bǎo.
张廷裕,代北人也。幼事武皇于云中,从平黄巢,讨王行瑜,自行间渐升为小 将。庄宗定魏,补天雄军左厢马步都虞候,历蔚、慈、隰三州刺史。同光三年,除 新州节度使。塞上多事,廷裕无控制之术,边鄙常耸。天成三年,卒于治所。诏赠 太保。
wáng sī tóng, yōu zhōu rén yě. fù jìng róu, lì yíng píng rú tán yíng wǔ zhōu cì shǐ. sī tóng mǔ jí liú rén gōng zhī nǚ yě, gù sī tóng chū shì rén gōng wèi zhàng xià jūn xiào. huì liú shǒu guāng gōng rén gōng yú dà ān shān, sī tóng yǐ bù xià bīng guī tài yuán, shí nián shí liù, wǔ huáng mìng wèi fēi téng zhǐ huī shǐ. cóng zhuāng zōng píng dìng shān dōng, lèi diǎn zhū jūn.
王思同,幽州人也。父敬柔,历瀛、平、儒、檀、营五州刺史。思同母即刘仁 恭之女也,故思同初事仁恭为帐下军校。会刘守光攻仁恭于大安山,思同以部下兵 归太原,时年十六,武皇命为飞腾指挥使。从庄宗平定山东,累典诸军。
sī tóng xìng shū jùn, cū yǒu wén, xìng xǐ wèi shī shén, yú rén chàng hè, zì chēng jì mén zhàn kè. wèi wáng jì jí dài zhī ruò zi. shí nèi yǎng lǚ zhī róu shì xìng shèng gōng, pō yòng shì, sī tóng bù píng zhī. lǚ wèi zhōng nán shān shī, mò jù yǒu" tóu" zì, sī tóng hé yuē:" liào yī zhí nǐ chōng xiāo hàn, lài yǒu qīng tiān yā zhe tóu." qí suǒ wéi shī jù, jiē cǐ lèi yě. měi cóng zhēng, bì zài xìng shèng zhàng xià, rán tóng guāng cháo, wèi zhǐ zhèng zhōu cì shǐ. míng zōng zài jūn shí, sù zhī zhī, jí wèi hòu, yòng wèi tóng zhōu jié dù shǐ, wèi jǐ, yí zhèn lǒng yòu. sī tóng hào wén shì, wú xián bù xiào, bì guǎn jiē huì yí, suì fèi shù shí wàn. zài qín zhōu lěi nián, biān mín huái huì, huá róng níng xī. cháng xīng yuán nián, rù cháo, jiàn yú zhōng xīng diàn. míng zōng wèn qín zhōu biān shì, duì yuē:" qín zhōu yǔ tǔ bō jiē jìng, fān bù duō wéi fǎ dù. chén shè fǎ zhāo huái, yán biān zhì zhài sì shí yú suǒ, kòng qí yào hài. měi fān rén hù shì yǐn shí zhī jiè shàng, lìng nà qì xiè." yīn shǒu zhǐ huà qín zhōu shān chuān yào hài kòng è chù. míng zōng yuē:" rén yán sī tóng bù guǎn shì, qǐ jí cǐ yé!" shí liǎng chuān pàn, yù yòng zhī, qiě liú zuǒ yòu, gù shòu yòu wǔ wèi jiāng jūn. bā yuè, shòu xī nán miàn xíng yíng mǎ bù dōu yú hòu. jiǔ yuè, qiān jīng zhào yǐn xī jīng liú shǒu. fá shǔ zhī yì, wèi xiān fēng zhǐ huī shǐ. shí jìng táng rù dà sàn guān. sī tóng shì yǒng xiān rù jiàn mén, dà jūn wèi xiāng jì, fù bèi dǒng zhāng bīng zhú chū zhī. jí jìng táng bān shī, sī tóng yǐ céng huò jiàn mén zhī gōng, yí zhèn shān nán xī dào.
思同性疏俊,粗有文,性喜为诗什,与人唱和,自称蓟门战客。魏王继岌待之 若子。时内养吕知柔侍兴圣宫,颇用事,思同不平之。吕为终南山诗,末句有“头” 字,思同和曰:“料伊直拟冲霄汉,赖有青天压著头。”其所为诗句,皆此类也。 每从征,必在兴圣帐下,然同光朝,位止郑州刺史。明宗在军时,素知之,即位后, 用为同州节度使,未几,移镇陇右。思同好文士,无贤不肖,必馆接贿遗,岁费数 十万。在秦州累年,边民怀惠,华戎宁息。长兴元年,入朝,见于中兴殿。明宗问 秦州边事,对曰:“秦州与吐蕃接境,蕃部多违法度。臣设法招怀,沿边置寨四十 余所,控其要害。每蕃人互市、饮食之界上,令纳器械。”因手指画秦州山川要害 控扼处。明宗曰:“人言思同不管事,岂及此耶!”时两川叛,欲用之,且留左右, 故授右武卫将军。八月,授西南面行营马步都虞候。九月,迁京兆尹、西京留守。 伐蜀之役,为先锋指挥使。石敬瑭入大散关。思同恃勇先入剑门,大军未相继,复 被董璋兵逐出之。及敬瑭班师,思同以曾获剑门之功,移镇山南西道。
sān nián, liǎng chuān jiāo bīng, míng zōng lǜ bìng zài yī rén, zé cháo tíng nán zhì, mì zhào sī tóng xiāng dù xíng shì, jí chéng jiàn yòng jūn, shì wèi xíng ér dǒng zhāng bài. bā yuè, fù wèi jīng zhào yǐn jiān xī jīng liú shǒu. shí lù wáng zhèn fèng xiáng, yǔ zhī lín jìng, jí lù wáng bù bǐng cháo zhǐ, zhì shū yú qín jīng yōng liáng bīn zhū shuài, yán:" zéi chén luàn zhèng, shǔ xiān dì jí dǔ, móu hài qín wáng, yíng lì sì jūn, zì shàn quán bǐng, yǐ zhì cán hài gǔ ròu, yáo dòng fān yuán. jù xiān rén jī yè, hū yān zhuì dì, gù shì xīn rù cháo, yǐ chú jūn cè, shì jì zhī hòu, xiè bìng guī fān. rán fān dǐ sù pín. bīng lì jù kùn, yù xī guó shì, gòng jì jí nàn." nǎi lìng xiǎo líng nǚ shí rén yǐ wǔ xián jì jiàn sī tóng, yīn huān fěng dòng, yòu lìng jūn xiào sòng shěn wēn zhě, qǐng shǐ yú yōng, ruò bù cóng mìng, jí dú tú zhī. yòu lìng tuī guān hǎo zhāo fǔ lì zhū yán yì yǐ shū xí qǐ bīng. huì fù bù shǔ yào yàn chóu zhì, fāng yàn, ér jì shǐ shì zhì, nǎi jī zhī yú yù. yàn chóu qǐng zhū shěn wēn, jū sòng zhāo fù quē. shí sī tóng yǐ qiǎn qí zi rù cháo yán shì, cháo tíng jiā zhī, nǎi yǐ sī tóng wèi fèng xiáng xíng yíng dōu bù shǔ, qǐ jūn yíng yú fú fēng.
三年,两川交兵,明宗虑并在一人,则朝廷难制,密诏思同相度形势,即乘间 用军,事未行而董璋败。八月,复为京兆尹兼西京留守。时潞王镇凤翔,与之邻境, 及潞王不禀朝旨,致书于秦、泾、雍、梁、邠诸帅,言:“贼臣乱政,属先帝疾笃, 谋害秦王,迎立嗣君,自擅权柄,以致残害骨肉,摇动籓垣。惧先人基业,忽焉坠 地,故誓心入朝,以除君侧,事济之后,谢病归籓。然籓邸素贫。兵力俱困,欲希 国士,共济急难。”乃令小伶女十人以五弦技见思同,因欢讽动,又令军校宋审温 者,请使于雍,若不从命,即独图之。又令推官郝昭、府吏硃延乂以书檄起兵。会 副部署药彦稠至,方宴,而妓、使适至,乃击之于狱。彦稠请诛审温,拘送昭赴阙。 时思同已遣其子入朝言事,朝廷嘉之,乃以思同为凤翔行营都部署,起军营于扶风。
sān yuè shí sì rì, yǔ zhāng qián zhāo huì yú qí xià, tī chōng dà jí. shí wǔ rì, jìn shōu dōng xī guān chéng, chéng zhōng zhàn bèi bù wán, rán sǐ lì yù hàn, wài bīng shāng yí zhě shí èr sān. shí liù rì, fù jìn gōng qí chéng, lù wáng dēng pí qì yù yú wài, wén zhě bēi zhī. zhāng qián zhāo xìng biǎn, jí dàn, xī nán yòng jūn, yǔ dōu jiān jiē xuè rèn yǐ dū jūn shì, jūn shì qí gòu, fǎn gōng qián zhāo, qián zhāo yuè mǎ bì zhī. shí yǔ lín zhǐ huī shǐ yáng sī quán yǐn jūn zì xī mén xiān rù, sī tóng wèi zhī zhī, yóu dū shì dēng chéng. é ér yán wèi zhǐ huī shǐ yǐn huī hū yuē:" xī chéng jūn yǐ rù chéng shòu shǎng yǐ, jūn shì kě jiě jiǎ!" qì zhàng zhī shēng, zhèn dòng tiān dì. rì wǔ, luàn jūn bì jí, jīng zhōu zhāng cóng bīn bīn zhōu kāng fú hé zhōng ān yàn wēi jiē dùn qù. shí qī rì, sī tóng yǔ yào yàn chóu cháng cóng jiǎn jù zhì cháng ān, liú suì yōng bì guān bù nèi, nǎi bēn tóng guān.
三月十四日,与张虔钊会于岐下,梯冲大集。十五日,进收东西关城,城中战 备不完,然死力御捍,外兵伤夷者十二三。十六日,复进攻其城,潞王登陴泣谕于 外,闻者悲之。张虔钊性褊,诘旦,西南用军,与都监皆血刃以督军士,军士齐诟, 反攻虔钊,虔钊跃马避之。时羽林指挥使杨思权引军自西门先入,思同未之知,犹 督士登城。俄而严卫指挥使尹晖呼曰:“西城军已入城受赏矣,军士可解甲!”弃 仗之声,振动天地。日午,乱军毕集,泾州张从宾、邠州康福、河中安彦威皆遁去。 十七日,思同与药彦稠、苌从简俱至长安,刘遂雍闭关不内,乃奔潼关。
èr shí èr rì, lù wáng zhì zhāo yīng, qián fēng zhí sī tóng lái xiàn. wáng wèi zuǒ yòu yuē:" sī tóng jì guāi yú shì, rán jìn xīn yú suǒ fèng, yì kě jiā yě." gù wèi zhào shǒu jūn yuē:" sī tóng ěr zhī gù rén, kě xíng yà zhī yú lù, dá yǔ fǔ wèi zhī yì." sī tóng zhì, lù wáng ràng zhī yuē:" zéi chén qīng wǒ guó jiā, cán hài gǔ ròu, fēi yǔ dì zhī guò. wǒ qǐ bīng qí shān, gài zhū yī èr zéi chén ěr, ěr hé shǒu shǔ liǎng duān, duō fāng wù wǒ, jīn rì zhī zuì, qí kě táo hū!" sī tóng yuē:" chén qǐ zì háng jiān, shòu xiān cháo jué mìng, bǐng máo zhàng yuè, lèi lì zhòng fān, zhōng wú xiǎn xiào yǐ dá shū yù. chén fēi bù zhī pān lóng fù fèng zé fú duō, fú shuāi jiù ruò zé huò sù, dàn kǒng míng mù zhī hòu, wú miàn jiàn xiān dì. xìn gǔ gāo yuán, léi qiú zhī cháng fēn yě." lù wáng wèi zhī gǎi róng, xú wèi zhī yuē:" qiě qì xiē." lù wáng yù yòng zhī, ér yáng sī quán zhī tú chǐ jiàn qí miàn, lǚ qǐ liú yán lǎng, yán" sī tóng bù kě liú, lǜ shī shì xīn." yòu, lù wáng rù cháng ān shí, yǐn huī jǐn dé sī tóng jiā cái jí zhū jì nǚ, gù yóu è sī tóng, yǔ liú yán lǎng jí yán zhī. shǔ wáng zuì, bù dài bào, shā sī tóng bìng qí zi dé shèng. lù wáng xǐng, zhào sī tóng, zuǒ yòu bào yǐ zhū zhī yǐ. lù wáng nù yán lǎng, lèi rì jiē xī zhī. jí hàn gāo zǔ jí wèi, zhào zèng shì zhōng.
二十二日,潞王至昭应,前锋执思同来献。王谓左右曰:“思同计乖于事,然 尽心于所奉,亦可嘉也。”顾谓赵守钧曰:“思同尔之故人,可行迓之于路,达予 抚慰之意。”思同至,潞王让之曰:“贼臣倾我国家,残害骨肉,非予弟之过。我 起兵岐山,盖诛一二贼臣耳,尔何首鼠两端,多方误我,今日之罪,其可逃乎!” 思同曰:“臣起自行间,受先朝爵命,秉旄仗钺,累历重籓,终无显效以答殊遇。 臣非不知攀龙附凤则福多,扶衰救弱则祸速,但恐瞑目之后,无面见先帝。衅鼓膏 原,缧囚之常分也。”潞王为之改容,徐谓之曰:“且憩歇。”潞王欲用之,而杨 思权之徒耻见其面,屡启刘延朗,言“思同不可留,虑失士心。”又,潞王入长安 时,尹晖尽得思同家财及诸妓女,故尤恶思同,与刘延朗亟言之。属王醉,不待报, 杀思同并其子德胜。潞王醒,召思同,左右报已诛之矣。潞王怒延朗,累日嗟惜之。 及汉高祖即位,诏赠侍中。
suǒ zì tōng, zì dé zhī, tài yuán qīng yuán rén yě. fù jì zhāo, yǐ zì tōng guì, shòu guó zǐ jiàn jì jiǔ zhì shì. zì tōng shǎo néng qí shè, cháng yú shān shù shè liè, zhuāng zōng zhèn tài yuán shí, yù zhī yú yě, xùn qí xìng míng, jí bǔ yòu fān zhí jūn shǐ. hòu yīn cóng liè, shè zhòng zǒu lù, zhuǎn zhǐ huī shǐ. zuǒ zhōu dé wēi gōng yàn jūn yú zhuō zhōu, qín yàn jiāng guō zài jūn. cóng zhuāng zōng dìng wèi bó, gǎi tū qí zhǐ huī shǐ. míng zōng jí wèi, zì suí jià zuǒ yòu xiāng mǎ jūn dōu zhǐ huī shòu xīn zhōu cì shǐ. suì yú zhào hái, fù diǎn jìn bīng, lǐng sháo zhōu cì shǐ, chū wèi dà tóng jūn jié dù shǐ. lèi suì yí zhèn zhōng wǔ, gǎi jīng zhào yǐn xī jīng liú shǒu. yáng yàn wēn jù hé zhōng zuò luàn, zì tōng lǜ shī tǎo píng zhī, shòu hé zhōng jié dù shǐ. xún zì fū zhōu rù wèi yòu lóng wǔ tǒng jūn. chū, zì tōng jì píng yáng yàn wēn, dài mò dì zhèn hé zhōng, lín shì shī yú zhōu xuán, mò dì shēn xián zhī. tōng jiàn: zì tōng zhì zhèn, chéng ān zhòng huì zhǐ, jí jūn fǔ jiǎ zhàng shù shàng zhī, yǐ wéi cóng kē sī zào, lài wáng dé fēi jū zhōng bǎo hù, cóng kē yóu shì de miǎn. jí mò dì jí wèi, zì tōng yōu jì qiú sǐ. qīng tài yuán nián qī yuè, yīn cháo tuì shè luò, zì nì ér zú.
索自通,字得之,太原清源人也。父继昭,以自通贵,授国子监祭酒致仕。自 通少能骑射,尝于山墅射猎,庄宗镇太原时,遇之于野,讯其姓名,即补右番直 军使。后因从猎,射中走鹿,转指挥使。佐周德威攻燕军于涿州,擒燕将郭在钧。 从庄宗定魏博,改突骑指挥使。明宗即位,自随驾左右厢马军都指挥授忻州刺史。 岁余召还,复典禁兵,领韶州刺史,出为大同军节度使。累岁移镇忠武,改京兆尹、 西京留守。杨彦温据河中作乱,自通率师讨平之,授河中节度使。寻自鄜州入为右 龙武统军。初,自通既平杨彦温,代末帝镇河中,临事失于周旋,末帝深衔之。 《通鉴》:自通至镇,承安重诲指,籍军府甲仗数上之,以为从珂私造,赖王德妃 居中保护,从珂由是得免。及末帝即位,自通忧悸求死。清泰元年七月,因朝退涉 洛,自溺而卒。
zi wàn jìn, zhōu xiǎn dé zhōng, lì rèn fāng zhèn.
子万进,周显德中,历任方镇。