zhāng quán yì, zì guó wéi, pú zhōu lín pú rén. chū míng jū yán, cì míng quán yì, liáng zǔ gǎi wéi zōng shì zhuāng zōng dìng hé nán, fù míng quán yì. zǔ liǎn, fù chéng, shì wèi tián nóng. quán yì wèi xiàn sè fū, cháng wèi lìng suǒ rǔ. gān fú mò, huáng cháo qǐ yuān jù, quán yì wáng mìng rù cháo jūn. cháo rù cháng ān, yǐ quán yì wèi lì bù shàng shū, chōng shuǐ yùn shǐ. cháo bài, yī zhū gě shuǎng yú hé yáng, lèi qiān zhì bì xiào, lǚ yǒu zhàn gōng, shuǎng biǎo wèi zé zhōu cì shǐ. guāng qǐ chū, shuǎng zú, qí zi zhòng fāng wèi liú hòu. bù jiàng liú jīng yǔ lǐ hǎn zhī zhēng jù luò yáng, hǎn zhī bài jīng yú shèng shàn sì, chéng shèng yù gōng hé yáng, yíng yú luò kǒu. jīng qiǎn quán yì jù zhī, quán yì nǎi yǔ hǎn zhī tóng méng jié yì, fǎn gōng jīng yú hé yáng, wèi jīng suǒ bài, shōu hé yú zhòng, yǔ hǎn zhī jù huái zhōu, qǐ shī yú wǔ huáng. wǔ huáng qiǎn zé zhōu cì shǐ ān jīn jùn zhù zhī, jìn gōng hé yáng, liú jīng zhòng fāng wěi chéng bēn biàn, hǎn zhī suì zì lǐng hé yáng, biǎo quán yì wèi hé nán yǐn.
张全义,字国维,濮州临濮人。初名居言,赐名全义,梁祖改为宗奭;庄宗定 河南,复名全义。祖琏,父诚,世为田农。全义为县啬夫,尝为令所辱。乾符末, 黄巢起冤句,全义亡命入巢军。巢入长安,以全义为吏部尚书,充水运使。巢败, 依诸葛爽于河阳,累迁至裨校,屡有战功,爽表为泽州刺史。光启初,爽卒,其子 仲方为留后。部将刘经与李罕之争据洛阳,罕之败经于圣善寺,乘胜欲攻河阳,营 于洛口。经遣全义拒之,全义乃与罕之同盟结义,返攻经于河阳,为经所败,收合 余众,与罕之据怀州,乞师于武皇。武皇遣泽州刺史安金俊助之,进攻河阳,刘经、 仲方委城奔汴,罕之遂自领河阳,表全义为河南尹。
quán yì xìng qín jiǎn, shàn fǔ jūn mín, suī zéi kòu chōng chì, ér quàn gēng wù nóng, yóu shì cāng chǔ yīn jī. wáng shǐ zhì luò, yú huī xià bǎi rén zhōng, xuǎn kě shǐ zhě yī shí bā rén, mìng zhī yuē tún jiāng. měi rén gěi qí yī kǒu, bǎng yī dào, yú jiù shí bā xiàn zhōng, lìng zhāo nóng hù, lìng zì gēng zhòng, liú mín jiàn guī. wáng yú bǎi rén zhōng, yòu xuǎn kě shǐ zhě shí bā rén, mìng zhī yuē tún fù, mín zhī lái zhě fǔ suí zhī, chú shā rén zhě sǐ, yú dàn jiā zhàng ér yǐ, wú zhòng xíng, wú zū shuì, liú mín zhī guī jiàn zhòng. wáng yòu yú huī xià xuǎn shū jì yī shí bā rén, mìng zhī yuē tún pàn guān. bù yī èr nián, shí bā tún zhōng měi tún hù zhì shù qiān. wáng mìng nóng xì, xuǎn dīng fū shòu yǐ gōng shǐ qiāng jiàn, wèi zuò zuò jìn tuì zhī fǎ. xíng zhī yī èr nián, měi tún zēng hù. dà zhě liù qī qiān, cì zhě sì qiān, xià zhī èr sān qiān, gòng dé dīng fū xián gōng shǐ qiāng jiàn zhě èr wàn yú rén. yǒu zéi dào jí shí qín bǔ zhī, xíng kuān shì jiǎn, yuǎn jìn guī zhī rú shì. wǔ nián zhī nèi, hào wèi fù shù, yú shì zòu měi xiàn chú lìng bù zhǔ zhī. hǎn zhī tān bào bù fǎ, jūn zhōng fá shí, měi qǔ gěi yú quán yì. èr rén chū xiāng dé shèn huān, ér zhì shì qiú qǔ wú yàn, dòng jiā líng lì, quán yì kǔ zhī. wén dé yuán nián sì yuè, hǎn zhī chū jūn kòu jìn jiàng, quán yì chéng qí wú bèi, qián bīng xí qǔ hé yáng, quán yì nǎi jiān lǐng hé yáng jié dù. luò yáng jìn shēn jiù wén jì yún: hǎn zhī zhèn sān chéng, zhī wáng zhuān yǐ jiào mín gēng zhī wèi wù, cháng xuān yán yú zhòng yuē:" tián shè wēng hé zú dàn." wáng wén zhī, miè rú yě. měi fēi chǐ shū yú wáng, qiú jūn shí jí jiān bó, wáng yuē:" lǐ tài fù suǒ yào, bù dé bù fèng zhī." zuǒ yòu jí bīn xí xián yǐ wéi bù kě yǔ, wáng yuē:" dì yǔ zhī." shì ruò wèi zhī zhě, zuǒ yòu bù xiǎo. hǎn zhī wèi wáng wèi jǐ, bù shè bèi. yīn hǎn zhī jǔ bīng shōu huái zé, wáng nǎi mì zhào tún bīng, qián shī yè fā, chí míng rù sān chéng. hǎn zhī nǎi táo dùn tóu hé dōng, cháo tíng jí shòu wáng jiān zhèn sān chéng. hǎn zhī qiú yuán yú wǔ huáng, wǔ huáng fù qiǎn bīng gōng bài hé yáng, huì biàn rén jiù zhì ér tuì. liáng zǔ yǐ dīng huì shǒu hé yáng, quán yì fù wèi hé nán yǐn jiǎn jiào sī kōng. quán yì gǎn liáng zǔ yuán zhù zhī ēn, zì shì yī fù, jiē cóng qí zhì.
全义性勤俭,善抚军民,虽贼寇充斥,而劝耕务农,由是仓储殷积。王始至洛, 于麾下百人中,选可使者一十八人,命之曰屯将。每人给旗一口,榜一道,于旧十 八县中,令招农户,令自耕种,流民渐归。王于百人中,又选可使者十八人,命之 曰屯副,民之来者抚绥之,除杀人者死,余但加杖而已,无重刑,无租税,流民之 归渐众。王又于麾下选书计一十八人,命之曰屯判官。不一二年,十八屯中每屯户 至数千。王命农隙,选丁夫授以弓矢枪剑,为坐作进退之法。行之一二年,每屯增 户。大者六七千,次者四千,下之二三千,共得丁夫闲弓矢、枪剑者二万余人。有 贼盗即时擒捕之,刑宽事简,远近归之如市。五年之内,号为富庶,于是奏每县除 令簿主之。罕之贪暴不法,军中乏食,每取给于全义。二人初相得甚欢,而至是求 取无厌,动加凌轹,全义苦之。文德元年四月,罕之出军寇晋、绛,全义乘其无备, 潜兵袭取河阳,全义乃兼领河阳节度。《洛阳搢绅旧闻记》云:罕之镇三城,知王 专以教民耕织为务,常宣言于众曰:“田舍翁何足惮。”王闻之,蔑如也。每飞尺 书于王,求军食及缣帛,王曰:“李太傅所要,不得不奉之。”左右及宾席咸以为 不可与,王曰:“第与之。”似若畏之者,左右不晓。罕之谓王畏己,不设备。因 罕之举兵收怀、泽,王乃密召屯兵,潜师夜发,迟明入三城。罕之乃逃遁投河东, 朝廷即授王兼镇三城。罕之求援于武皇,武皇复遣兵攻败河阳,会汴人救至而退。 梁祖以丁会守河阳,全义复为河南尹、检校司空。全义感梁祖援助之恩,自是依附, 皆从其制。
chū, cài zéi sūn rú zhū gě shuǎng zhēng jù luò yáng, dié xiāng gōng fá, qī bā nián jiān, dū chéng huī jìn, mǎn mù jīng zhēn. quán yì chū zhì, wéi yǔ bù xià jù jū gù shì, jǐng yì qióng mín, bù mǎn bǎi hù. quán yì shàn yú fǔ nà, kè bù rén pī zhēn zhǒng yì, qiě gēng qiě zhàn, yǐ sù yì niú, suì zī kěn pì, zhāo fù liú sàn, dài zhī rú zi. měi nóng xiáng quàn gēng zhī shǐ, quán yì bì zì lì quǎn mǔ, xiǎng yǐ jiǔ shí, zhèng kuān shì jiǎn, lì bù gǎn qī. shù nián zhī jiān, jīng jī wú xián tián, biān hù wǔ liù wàn. nǎi zhù lěi yú gù shì, jiàn zhì fǔ shǔ, yǐ fáng wài kòu. luò yáng jìn shēn jiù wén jì: wáng měi xǐ mín lì gēng zhī zhě, mǒu jiā jīn nián cán mài shàn, qù dū chéng yī shè zhī nèi, bì mǎ zú jí zhī, xī zhào qí jiā lǎo yòu, qīn wèi láo zhī, cì yǐ jiǔ shí chá cǎi, zhàng fū yí zhī bù kù, fù rén qún shān, shí mín jiān shàng yī qīng, fù rén jiē qīng juàn wèi zhī. qǔ qí xīn mài xīn jiǎn, duì zhī xǐ dòng yán sè, mín jiān yǒu qiè yán zhě yuē:" dài wáng jiàn hǎo shēng jì, děng xián bù xiào, wéi jiàn hǎo cán mài jí xiào ěr." qí zhēn pǔ jiē cǐ lèi. měi guān qiū jià, jiàn tián zhōng wú cǎo zhě, bì xià mǎ mìng bīn kè guān zhī, zhào tián zhǔ wèi láo zhī, cì zhī yī wù. ruò jiàn hé zhōng yǒu cǎo, dì gēng bù shú, lì zhào tián zhǔ jí zhòng jué zé zhī. ruò miáo huāng dì shēng, jí zhī, mín sù yǐ niú pí huò quē rén gēng chú, zé tián biān xià mǎ, lì zhào qí lín wǔ zé zhī yuē:" cǐ shǎo rén niú, hé bù zhòng zhù zhī." lín wǔ jiē fú zuì, jí shè zhī. zì shì luò yáng zhī mín wú yuǎn jìn, mín zhī shǎo niú zhě xiāng lǜ zhù zhī, shǎo rén zhě yì rán. tián fū tián fù, xiāng quàn yǐ gēng sāng wèi wù, shì yǐ jiā yǒu xù jī, shuǐ hàn wú jī mín. wáng chéng xìn, měi shuǐ hàn qí jì, bì jù tāng mù, sù shí bié qǐn, zhì cí jì suǒ, yǎn rán ruò duì zhì zūn, róng rú bù zú. yù hàn, qí dǎo wèi yǔ, zuǒ yòu bì yuē:" wáng kě kāi tǎ", jí wú wèi shī tǎ yě, zài lóng mén guǎng huà sì. wáng jí yī yán ér kāi tǎ, wèi cháng bù shù yǔ, gù dāng shí lǐ yàn yún:" wáng dǎo yǔ, mǎi yǔ jù."
初,蔡贼孙儒、诸葛爽争据洛阳,迭相攻伐,七八年间,都城灰烬,满目荆榛。 全义初至,惟与部下聚居故市,井邑穷民,不满百户。全义善于抚纳,课部人披榛 种艺,且耕且战,以粟易牛,岁滋垦辟,招复流散,待之如子。每农祥劝耕之始, 全义必自立畎亩,饷以酒食,政宽事简,吏不敢欺。数年之间,京畿无闲田,编户 五六万。乃筑垒于故市,建置府署,以防外寇。《洛阳缙绅旧闻记》:王每喜民力 耕织者,某家今年蚕麦善,去都城一舍之内,必马足及之,悉召其家老幼,亲慰劳 之,赐以酒食茶彩,丈夫遗之布裤,妇人裙衫,时民间尚衣青,妇人皆青绢为之。 取其新麦新茧,对之喜动颜色,民间有窃言者曰:“大王见好声妓,等闲不笑,惟 见好蚕麦即笑尔。”其真朴皆此类。每观秋稼,见田中无草者,必下马命宾客观之, 召田主慰劳之,赐之衣物。若见禾中有草,地耕不熟,立召田主集众决责之。若苗 荒地生,诘之,民诉以牛疲或阙人耕锄,则田边下马,立召其邻仵责之曰:“此少 人牛,何不众助之。”邻仵皆伏罪,即赦之。自是洛阳之民无远近,民之少牛者相 率助之,少人者亦然。田夫田妇,相劝以耕桑为务,是以家有蓄积,水旱无饥民。 王诚信,每水旱祈祭,必具汤沐,素食别寝,至祠祭所,俨然若对至尊,容如不足。 遇旱,祈祷未雨,左右必曰:“王可开塔”,即无畏师塔也,在龙门广化寺。王即 依言而开塔,未尝不澍雨,故当时俚谚云:“王祷雨,买雨具。”
liáng zǔ pò zhāo zōng dōng qiān, mìng quán yì shàn zhì luò yáng gōng chéng, lěi nián fāng jí. zhāo zōng zhì luò yáng, liáng zǔ jiāng tú chán dài, lǜ quán yì xīn yǒu yì tóng, nǎi yǐ pàn guān wéi zhèn wèi hé nán yǐn, suì yí quán yì wèi tiān píng jūn jié dù shǐ shǒu zhōng shū lìng dōng píng wáng. luò yáng jìn shēn jiù wén jì: qí wáng yǔ liáng zǔ hù wèi zhōng shū lìng shàng shū lìng, jí liáng zǔ jiān sì zhèn, qí wáng lèi biǎo ràng jiān zhèn, gài qián shí liáng zǔ jiān xióng, bì qí quán wèi, yù tú zì quán zhī jì. liáng zǔ jīng yíng bà yè, wài zé gān gē lǚ dòng, nèi zé tǎng yǔ jù xū, qí wáng xī xīn jìn lì, qīng jié cái zī zhù zhī. qí nián bā yuè, zhāo zōng yù shì, huī wáng jí wèi. shí yuè, fù yǐ quán yì wèi hé nán yǐn, jiān zhōng wǔ jūn jié dù shǐ pàn liù jūn zhū wèi shì. liáng zǔ jiàn hào, yǐ quán yì jiān hé yáng jié dù shǐ, fēng wèi wáng. kāi píng èr nián, cè bài tài bǎo jiān shǎn guó jié dù shǐ hé yáng yǐn. sì nián, cè bài tài fù hé nán yǐn pàn liù jūn, jiān zhèng huá děng zhōu jié dù shǐ. gān huà yuán nián, cè bài tài shī. èr nián, zhū yǒu guī cuàn nì, yǐ quán yì wèi shǒu tài wèi hé nán yǐn sòng bó jié dù shǐ jiān guó jì shǐ. liáng mò dì sì wèi yú biàn, yǐ quán yì wèi luò jīng liú shǒu, jiān zhèn hé yáng. wèi jǐ, shòu tiān xià bīng mǎ fù yuán shuài.
梁祖迫昭宗东迁,命全义缮治洛阳宫城,累年方集。昭宗至洛阳,梁祖将图禅 代,虑全义心有异同,乃以判官韦震为河南尹,遂移全义为天平军节度使、守中书 令、东平王。《洛阳搢绅旧闻记》:齐王与梁祖互为中书令、尚书令,及梁祖兼四 镇,齐王累表让兼镇,盖潜识梁祖奸雄,避其权位,欲图自全之计。梁祖经营霸业, 外则干戈屡动,内则帑庾俱虚,齐王悉心尽力,倾竭财资助之。其年八月,昭宗遇 弑,辉王即位。十月,复以全义为河南尹,兼忠武军节度使、判六军诸卫事。梁祖 建号,以全义兼河阳节度使,封魏王。开平二年,册拜太保、兼陕虢节度使、河阳 尹。四年,册拜太傅、河南尹、判六军,兼郑、滑等州节度使。乾化元年,册拜太 师。二年,硃友珪篡逆,以全义为守太尉、河南尹、宋亳节度使兼国计使。梁末帝 嗣位于汴,以全义为洛京留守,兼镇河阳。未几,授天下兵马副元帅。
mò dì jì nián, zhào zhāng yòng shì, duàn níng wèi běi miàn zhāo tǎo shǐ, zhòu jū zhū jiàng zhī yòu. quán yì zhī qí bù kě, qiǎn shǐ qǐ liáng mò dì yuē:" lǎo chén shòu xiān cháo zhòng gù, méng bì xià wěi yǐ fù yuán shuài zhī míng. chén suī chí mù, shàng kě dǒng jūn, qǐng fù běi miàn bīng bǐng, shù fēn xiāo gàn. duàn níng wǎn jìn, dé wèi fú rén, kǒng rén qíng bù hé, bài luàn guó zhèng." bù tīng. quán yì tuō zhū shì chuí sān shí nián, liáng zǔ mò nián, cāi jì sù jiàng, yù hài quán yì zhě shù sì, quán yì dān shēn qū shì, xī yǐ jiā cái gòng fèng. jì liáng zǔ hé shuò sàng shī zhī hòu, yuè xiàn kǎi mǎ, yǐ bǔ qí jūn yòu yǐ fú qín jìn cuì, wú yǐ jiā zhū, gù jìng miǎn yú huò. quán yì qī chǔ shì, míng mǐn yǒu cái lüè. liáng zǔ zì bǎi xiāng shī lǜ hòu, lián nián qīn zhēng hé shuò, xīn yí quán yì, huò zuǒ yòu chán jiān, chǔ shì měi rù gōng, wěi qū shēn lǐ. yǒu shí nù bù kě cè, jí zhào quán yì, chǔ shì yè jiàn liáng zǔ, lì shēng yán yuē:" zōng shì zhòng tián sǒu ěr, sān shí yú nián, luò chéng sì miàn, kāi huāng zhǔ jí, zhāo jù jūn fù, zī bì xià chuàng yè. jīn nián chǐ shuāi xiǔ, zhǐ jǐng dài jǐn, ér dà jiā yí zhī, hé yě?" liáng zǔ jù xiào ér wèi yuē:" wǒ wú ě xīn, yù wù duō yán." luò yáng jìn shēn jiù wén jì yún: liáng zǔ cāi jì wáng, lǜ wèi hòu huàn, qián hòu yù shā zhī zhě shù sì, fū rén chǔ shì miàn qǐng liáng zǔ dé miǎn, liáng zǔ suì yǐ qí zi fú wáng nà qí wáng zhī nǚ.
末帝季年,赵、张用事,段凝为北面招讨使,骤居诸将之右。全义知其不可, 遣使启梁末帝曰:“老臣受先朝重顾,蒙陛下委以副元帅之名。臣虽迟暮,尚可董 军,请付北面兵柄,庶分宵旰。段凝晚进,德未服人,恐人情不和,败乱国政。” 不听。全义托硃氏垂三十年,梁祖末年,猜忌宿将,欲害全义者数四,全义单身曲 事,悉以家财贡奉。洎梁祖河朔丧师之后,月献铠马,以补其军;又以服勤尽瘁, 无以加诸,故竟免于祸。全义妻储氏,明敏有才略。梁祖自柏乡失律后,连年亲征 河朔,心疑全义,或左右谗间,储氏每入宫,委曲伸理。有时怒不可测,急召全义, 储氏谒见梁祖,厉声言曰:“宗奭种田叟耳,三十余年,洛城四面,开荒劚棘,招 聚军赋,资陛下创业。今年齿衰朽,指景待尽,而大家疑之,何也?”梁祖遽笑而 谓曰:“我无恶心,妪勿多言。”《洛阳搢绅旧闻记》云:梁祖猜忌王,虑为后患, 前后欲杀之者数四,夫人储氏面请梁祖得免,梁祖遂以其子福王纳齐王之女。
zhuāng zōng píng liáng, quán yì zì luò fù jìn, ní shǒu dài zuì. zhuāng zōng fǔ wèi jiǔ zhī, yǐ qí nián lǎo, lìng rén yē ér shēng diàn, yàn cì jìn huān, zhào huáng zǐ jì jí huáng dì cún jì děng jiē xiōng shì zhī. xiān shì, tiān yòu shí wǔ nián, liáng mò dì zì biàn qū luò, jiāng sì yú yuán qiū. shí wáng shī gōng xià yáng liú, xùn dì cáo pú, liáng mò dì jù, jí guī yú biàn, qí lǐ bù suí, rán qí fǎ wù xián zài. zhì shì, quán yì nǎi zòu yuē:" qǐng bì xià biàn xìng luò yáng, chén yǐ yǒu jiāo lǐ zhī bèi." yì rì, zhì yǐ quán yì fù wèi shàng shū lìng wèi wáng hé nán yǐn. míng nián èr yuè, jiāo yīn lǐ bì, yǐ quán yì wèi shǒu tài wèi zhōng shū lìng hé nán yǐn, gǎi fēng qí wáng, jiān lǐng hé yáng. xiān shì, zhū liáng shí gōng yù suǒ fèi, jiē chū hé nán fǔ, qí hòu kǒng qiān qīn xuē qí quán, zhōng guān gè lǐng nèi sī shǐ wù, huò háo duó qí tián yuán jū dì, quán yì nǎi xī lù jìn nà. sì nián, luò hé nán yǐn, shòu zhōng wǔ jūn jié dù shǐ jiǎn jiào tài shī shàng shū lìng. huì zhào zài lǐ jù wèi zhōu, dōu jūn jìn tǎo wú gōng. shí míng zōng yǐ wèi qún xiǎo jiàn dié, duān jū sī dì. quán yì yǐ wò jí wén biàn, yōu jù bù shí, hōng yú luò yáng sī dì, shí nián qī shí wǔ. tiān chéng chū, cè zèng tài shī, shì yuē zhōng sù.
庄宗平梁,全义自洛赴觐,泥首待罪。庄宗抚慰久之,以其年老,令人掖而升 殿,宴赐尽欢,诏皇子继岌、皇弟存纪等皆兄事之。先是,天祐十五年,梁末帝自 汴趋洛,将祀于圆丘。时王师攻下杨刘,徇地曹、濮,梁末帝惧,急归于汴,其礼 不遂,然其法物咸在。至是,全义乃奏曰:“请陛下便幸洛阳,臣已有郊礼之备。” 翌日,制以全义复为尚书令、魏王、河南尹。明年二月,郊禋礼毕,以全义为守太 尉中书令、河南尹,改封齐王,兼领河阳。先是,硃梁时供御所费,皆出河南府, 其后孔谦侵削其权,中官各领内司使务,或豪夺其田园居第,全义乃悉录进纳。四 年,落河南尹,授忠武军节度使、检校太师、尚书令。会赵在礼据魏州,都军进讨 无功。时明宗已为群小间谍,端居私第。全义以卧疾闻变,忧惧不食,薨于洛阳私 第,时年七十五。天成初,册赠太师,谥曰忠肃。
quán yì lì shǒu tài shī tài fù tài wèi zhōng shū lìng, fēng wáng, yì wàn sān qiān hù. fán lǐng fāng zhèn luò yùn shǎn huá sòng, sān lì hé yáng, zài lǐng xǔ zhōu, nèi wài guān lì èr shí jiǔ rèn, yǐn zhèng hé luò, fán sì shí nián, wèi jí rén chén, shàn bǎo zhōng jí zhě, gài yī rén ér yǐ. quán yì pǔ hòu dà dù, dūn běn wù shí, qǐ zhàn shì ér wàng gōng míng, zūn rú yè ér lè shàn dào. jiā fēi shì zú, ér jiǎng ài yì guān, kāi mù fǔ pì shì, bì qiú wàng shí, shǔ yì bǔ zòu, bù rèn lì rén. wèi jí wáng gōng, bù yī luó qǐ, xīn fèng shì lǎo, ér bù nì zuǒ dào. rú shì shù zhě, rén yǐ wéi nán. zì zhuāng zōng zhì luò yáng, qū xiàng zhě jiē yóu jìng yǐ xī ēn chǒng, quán yì bù gǎi sù lǚ, jǐn chéng ér yǐ. yán shì zhě yǐ liáng zǔ wèi wǒ shì chóu, yí zhuó guān fán jiù, quán yì dú shàng zhāng shēn lǐ, yì zhě jiā zhī.
全义历守太师、太傅、太尉、中书令,封王,邑万三千户。凡领方镇洛、郓、 陕、滑、宋,三莅河阳,再领许州,内外官历二十九任,尹正河、洛,凡四十年, 位极人臣,善保终吉者,盖一人而已。全义朴厚大度,敦本务实,起战士而忘功名, 尊儒业而乐善道。家非士族,而奖爱衣冠,开幕府辟士,必求望实,属邑补奏,不 任吏人。位极王公,不衣罗绮,心奉释、老,而不溺左道。如是数者,人以为难。 自庄宗至洛阳,趋向者皆由径以希恩宠,全义不改素履,尽诚而已。言事者以梁祖 为我世雠,宜斫棺燔柩,全义独上章申理,议者嘉之。
liú huáng hòu cháng cóng zhuāng zōng xìng qí dì, zòu yún:" qiè hái yòu yù luàn, shī fù mǔ, yù bài quán yì wèi yì fù." xǔ zhī. quán yì qǐ shǒu zòu yuē:" huáng hòu wàn guó zhī mǔ yí, gǔ jīn wèi yǒu cǐ shì, chén wú dì zì chǔ." zhuāng zōng dūn bī zài sān, bù huò yǐ, nǎi shòu liú hòu zhī bài. jì fēi suǒ yuàn, jūn zǐ bù yǐ wéi fēi. rán quán yì shào zhǎng jūn zhōng, lì xìng pǔ zhì, fán bǎi xìng yǒu cí sòng, yǐ xiān sù zhě wèi de lǐ, yǐ shì rén duō wǎng làn, wéi shí suǒ fēi. yòu cháng nù hé nán xiàn lìng luó guàn, yīn píng liú hòu zèn yú zhuāng zōng, bǐ guàn fēi zuì ér sǐ, lù shī yú fǔ mén, yuān wǎng zhī shēng, wén yú yuǎn jìn, sī yì liáng yù zhī wēi xiá yě. wǔ dài shǐ quē wén: liáng gān huà yuán nián qī yuè xīn chǒu, liáng zǔ xìng quán yì sī dì. jiǎ chén, guī dà nèi. liáng shǐ chēng:" shàng bù yù, yàn qiū shǔ, xìng zōng shì sī dì shù rì, zǎi chén shì shì yú rén zhèng tíng, chóng zhèng zhū sī bìng zhǐ yú hé nán fǔ xiè shǔ." shì chuán liáng zǔ luàn quán yì zhī jiā, fù nǚ xī jiē jìn yù, qí zi jì zuò bù shèng fèn chǐ, yù zì rèn yú liáng zǔ. quán yì zhǐ zhī yuē:" wú qǐng zài hé yáng, zāo lǐ hǎn zhī zhī nán, yǐn tài yuán jūn wéi bì jīng nián, dàn mù xiè yǐ dù zhāo xī, sǐ zài qǐng kè, dé tā jiù yuán, yǐ zhì jīn rì, cǐ ēn bù kě fù yě." qí zi nǎi zhǐ. liáng shǐ yún yún zhě, huì guó è yě. chén jǐn àn, chūn qiū zhuāng èr nián, jīng yuē:" shí yǒu èr yuè, fū rén jiāng shì huì qí hóu yú zhuó." chuán yuē:" shū jiān yě." fū jīng yán huì zhě, huì è, lǐ yě chuán shū jiān zhě, bào qí zuì yǐ chuí jiè yě. yòu zhuāng èr shí èr nián, chuán shū: chén wán yǐn huán gōng jiǔ, gōng yuē:" yǐ huǒ jì zhī." cí yuē:" chén bo qí zhòu, wèi bǔ qí yè." qǐ yǒu tiān zǐ xìng rén chén zhī jiā, liú zhǐ shù rì, jiān luàn méng yǐ. kuàng quán yì běn chū cháo zéi, bài yī hé yáng jié dù shǐ zhū gě shuǎng, shuǎng yòng wèi zé zhōu cì shǐ, jí shuǎng sǐ, quán yì shì shuǎng zi zhòng fāng, jí yǔ lǐ hǎn zhī tóng zhú zhòng fāng, hǎn zhī shuài hé yáng, quán yì wèi hé nán yǐn, wèi jǐ, yòu zhú hǎn zhī, zì jù hé yáng, qí fān fù yě rú cǐ. zì shì tuō jī zhū liáng, zhuó sàng táng shì, wéi qín quàn kè, qí shí liǎn mín fù zéi, yǐ gù ēn chǒng. liáng shí, yuè jìn kǎi mǎ, yǐ bǔ jūn shí. jí liáng zǔ wèi yǒu guī suǒ shì, shǒu jìn qián yī bǎi wàn, yǐ zhù shān líng. zhuāng zōng píng zhōng yuán, quán yì hé yǔ jìng xiáng lǐ zhèn děng zú zhū, yòu tōng lù yú liú huáng hòu, chéng zhuāng zōng xìng luò, yán chén yǐ yǒu jiāo tiān fèi yòng. fū quán yì pǐ fū yě, qǐ néng zì zhí cái fù, qí bō xià fèng shàng yě yòu rú cǐ. wǎn nián bǎo zhèng míng zōng, yù wèi zǐ sūn zhī fú, shī fāng dù hé, yè dōu bīng luàn, quán yì yōu hàn bù shí, zhōng yǐ è sǐ. wèi sǐ qián, qí zi jì yè sòng dì rǔ zhōu fáng yù shǐ jì sūn, zhuāng zōng biǎn fáng zhōu sī hù, cì zì jìn. qí zhì lüè yuē:" qīn duó fù quán, huò luàn jiā shì, jì niǎo shòu zhī xíng, chù xiāo jìng zhī xīn." qí yù jiā wú fǎ yě yòu rú cǐ. hé nán lìng luó guàn, fāng zhèng wén zhāng zhī shì, shì quán yì shāo màn, quán yì nù gào liú huáng hòu, bì guàn yú kū mù zhī xià, cháo yě yuān zhī. luò yáng jiān jūn shǐ cháng shōu de lǐ tài wèi píng quán zhuāng xǐng jiǔ shí, quán yì qiú zhī, jiān jūn bù yǔ, quán yì lì shā zhī, qí fù shì zuò wēi yě yòu rú cǐ. gài luàn shì zéi chén ěr, dé bǎo shǒu lǐng, wèi xìng yǐ duō. jìn tiān fú zhōng, qí zi jì zuò móu fǎn fú zhū, shí zhě zhī yú yāng zài qí zǐ sūn yě. chén dú zhuāng zōng shí lù, jiàn shǐ guān xù quán yì chuán, xū měi yóu shén, zhì jīn fù sú wú shí zhī shì, shàng yǐ quán yì wéi míng chén, gù yīn bǔ quē wén, cū lùn shì jī yún.
刘皇后尝从庄宗幸其第,奏云:“妾孩幼遇乱,失父母,欲拜全义为义父。” 许之。全义稽首奏曰:“皇后万国之母仪,古今未有此事,臣无地自处。”庄宗敦 逼再三,不获已,乃受刘后之拜。既非所愿,君子不以为非。然全义少长军中,立 性朴滞,凡百姓有词讼,以先诉者为得理,以是人多枉滥,为时所非。又尝怒河南 县令罗贯,因凭刘后谮于庄宗,俾贯非罪而死,露尸于府门,冤枉之声,闻于远近, 斯亦良玉之微瑕也。《五代史阙文》:梁乾化元年七月辛丑,梁祖幸全义私第。甲 辰,归大内。梁史称:“上不豫,厌秋暑,幸宗奭私第数日,宰臣视事于仁政亭, 崇政诸司并止于河南府廨署。”世传梁祖乱全义之家,妇女悉皆进御,其子继祚不 胜愤耻,欲剚刃于梁祖。全义止之曰:“吾顷在河阳,遭李罕之之难,引太原军围 闭经年,啖木屑以度朝夕,死在顷刻,得他救援,以至今日,此恩不可负也。”其 子乃止。梁史云云者,讳国恶也。臣谨案,《春秋》庄二年,《经》曰:“十有二 月,夫人姜氏会齐侯于禚。”《传》曰:“书奸也。”夫《经》言会者,讳恶,礼 也;《传》书奸者,暴其罪以垂诫也。又《庄》二十二年,《传》书:陈完饮桓公 酒,公曰:“以火继之。”辞曰:“臣卜其昼,未卜其夜。”岂有天子幸人臣之家, 留止数日,奸乱萌矣。况全义本出巢贼,败依河阳节度使诸葛爽,爽用为泽州刺史, 及爽死,全义事爽子仲方,即与李罕之同逐仲方,罕之帅河阳,全义为河南尹,未 几,又逐罕之,自据河阳,其翻覆也如此。自是托迹硃梁,斫丧唐室,惟勤劝课, 其实敛民附贼,以固恩宠。梁时,月进铠马,以补军实。及梁祖为友珪所弑,首进 钱一百万,以助山陵。庄宗平中原,全义合与敬翔、李振等族诛,又通赂于刘皇后, 乘庄宗幸洛,言臣已有郊天费用。夫全义匹夫也,岂能自殖财赋,其剥下奉上也又 如此。晚年保证明宗,欲为子孙之福,师方渡河,鄴都兵乱,全义忧憾不食,终以 饿死。未死前,其子继业讼弟汝州防御使继孙,庄宗贬房州司户,赐自尽。其制略 曰:“侵夺父权,惑乱家事,继鸟兽之行,畜枭獍之心。”其御家无法也又如此。 河南令罗贯,方正文章之士,事全义稍慢,全义怒告刘皇后,毙贯于枯木之下,朝 野冤之。洛阳监军使尝收得李太尉平泉庄醒酒石,全义求之,监军不与,全义立杀 之,其附势作威也又如此。盖乱世贼臣耳,得保首领,为幸已多。晋天福中,其子 继祚谋反伏诛,识者知余殃在其子孙也。臣读《庄宗实录》,见史官叙《全义传》, 虚美尤甚,至今负俗无识之士,尚以全义为名臣,故因补阙文,粗论事迹云。
zhū yǒu qiān, zì dé guāng, xǔ zhōu rén, běn míng jiǎn. zǔ yán, fù cóng, shì wèi chén xǔ xiǎo xiào. guǎng míng zhī luàn, jiǎn qù xiāng lǐ, shì miǎn chí zhèn jiāng bǎi kuí wèi bù lì. cháng wèi dào yú shí háo sān xiāng zhī jiān, piāo jié xíng lǚ. hòu shì shǎn zhōu jié dù shǐ wáng gǒng, jī láo zhì jūn xiào. gǒng xìng yán jí, yù xià wú ēn, yá jiāng lǐ fán zhě, gǒng shēn suǒ yǐ ài, xiǎo yǒu wéi wǔ, bào jiā chuí jī, fán yīn xián zhī. guāng huà yuán nián, gǒng yǔ dì hé zhōng jié dù shǐ kē xiāng chí, gān gē rì xún, gǒng bīng lǚ bài, bù wǔ lí xīn. èr nián liù yuè, fán shā gǒng, guī fù biàn rén, liáng zǔ biǎo fán wèi shǎn zhōu jié dù shǐ. fán yì kē cǎn, jūn qíng bù yè, jiǎn fù gōng fán, fán mào rèn huò miǎn, táo guī yú biàn. sān nián, liáng zǔ biǎo jiǎn wèi shǎn zhōu liú hòu. jiǔ yuè, tiān zǐ shòu yǐ máo yuè. chē jià zài fèng xiáng, liáng zǔ wǎng lái, jiǎn shì zhī yì jǐn, zòu shòu píng zhāng shì. tiān fù mò, zhāo zōng qiān dū luò yáng, zhù bì yú shǎn. shí cháo shì jīng luàn, zān shang bù bèi, jiǎn xiàn shàng bǎi fù, qǐng gěi bǎi guān, cháo róng shāo bèi. yǐ yíng fèng gōng, qiān jiǎn jiào shì zhōng. jiǎn yǔ liáng zǔ tóng zōng, nǎi chén qíng yú liáng zǔ yuē:" pū wèi chóng jiāng xiāng, bǐ wú xūn láo, jiē yuán shuài lìng gōng shēng chéng zhī zào yě. yuàn yǐ wēi shēng huī fěn wèi xiào, qǐ yǐ xìng míng, jiān suí zōng shì." liáng zǔ shēn shǎng qí xīn, nǎi míng zhī wèi yǒu qiān, biān rù shǔ jí, dài yù tóng yú jǐ zi. yǒu qiān yì jìn xīn yè zàn, gōng liè jū duō.
硃友谦,字德光,许州人,本名简。祖岩,父琮,世为陈、许小校。广明之乱, 简去乡里,事渑池镇将柏夔为部隶。尝为盗于石壕、三乡之间,剽劫行旅。后事陕 州节度使王珙,积劳至军校。珙性严急,御下无恩,牙将李璠者,珙深所倚爱,小 有违忤,暴加箠击,璠阴衔之。光化元年,珙与弟河中节度使珂相持,干戈日寻, 珙兵屡败,部伍离心。二年六月,璠杀珙,归附汴人,梁祖表璠为陕州节度使。璠 亦苛惨,军情不叶,简复攻璠,璠冒刃获免,逃归于汴。三年,梁祖表简为陕州留 后。九月,天子授以旄钺。车驾在凤翔,梁祖往来,简事之益谨,奏授平章事。天 复末,昭宗迁都洛阳,驻跸于陕。时朝士经乱,簪裳不备,简献上百副,请给百官, 朝容稍备。以迎奉功,迁检校侍中。简与梁祖同宗,乃陈情于梁祖曰:“仆位崇将 相,比无勋劳,皆元帅令公生成之造也。愿以微生灰粉为效,乞以姓名,肩随宗室。” 梁祖深赏其心,乃名之为友谦,编入属籍,待遇同于己子。友谦亦尽心叶赞,功烈 居多。
liáng zǔ jiàn hào, yí shòu hé zhōng jié dù shǐ jiǎn jiào tài wèi, lèi bài zhōng shū lìng, fēng jì wáng. jí zhū yǒu guī shì nì, yǒu qiān yì bù yì, suī miǎn fèng wěi mìng, zhōng huái yàng yàng. yǒu guī zhēng zhī, yǒu qiān cí yǐ běi miàn qīn yì, wèi bīn yǒu yuē: " yǒu guī shì xiān dì jiǎ zǐ, gǎn xíng dà nì, yú wèi liè wéi chéng, ēn yú fù zǐ, lùn gōng xiào dé, hé ràng yī rén, jù yǐ píng shēng fù tuō zhī ēn, qū shēn yú nì shù zhī shǒu!" suì bù fèng mìng. qí nián bā yuè, yǒu guī qiǎn dà jiàng niú cún jié kāng huái yīng hán qíng gōng zhī, yǒu qiān qǐ shī yú zhuāng zōng. zhuāng zōng qīn zǒng jūn fù yuán, yǔ biàn jūn yù yú píng yáng, dà pò zhī. ōu yáng shǐ: jìn wáng chū zé lù yǐ jiù zhī, zhuī huái yīng yú jiě xiàn, dà bài zhī. zhuī zhì bái jìng lǐng, yè bǐng jù jī zhī, huái yīng yòu bài. yīn yǔ yǒu qiān huì yú yī shì, yǒu qiān shèng chén gǎn kǎi, yuàn dūn méng yuē, zhuāng zōng huān shén. yǒu qiān chéng zuì hān qǐn yú zhàng zhōng, zhuāng zōng shú shì zhī, wèi zuǒ yòu yuē:" jì wáng zhēn guì rén yě, dàn hàn qí bì duǎn ěr." jí liáng mò dì sì wèi, yǐ ēn lǐ jié qí xīn yǒu qiān yì xùn cí chēng fān, xíng qí zhēng shuò.
梁祖建号,移授河中节度使、检校太尉,累拜中书令,封冀王。及硃友珪弑逆, 友谦意不怿,虽勉奉伪命,中怀怏怏。友珪征之,友谦辞以北面侵轶,谓宾友曰: “友珪是先帝假子,敢行大逆,余位列维城,恩逾父子,论功校德,何让伊人,讵 以平生附托之恩,屈身于逆竖之手!”遂不奉命。其年八月,友珪遣大将牛存节、 康怀英、韩勍攻之,友谦乞师于庄宗。庄宗亲总军赴援,与汴军遇于平阳,大破之。 《欧阳史》:晋王出泽潞以救之,追怀英于解县,大败之。追至白迳岭,夜秉炬击 之,怀英又败。因与友谦会于猗氏,友谦盛陈感慨,愿敦盟约,庄宗欢甚。友谦乘 醉鼾寝于帐中,庄宗熟视之,谓左右曰:“冀王真贵人也,但憾其臂短耳。”及梁 末帝嗣位,以恩礼结其心;友谦亦逊辞称籓,行其正朔。
tiān yòu shí qī nián, yǒu qiān xí qǔ tóng zhōu, yǐ qí zi lìng dé wèi shuài, qǐng jié yuè yú liáng, bù huò. yǒu qiān jí qǐng zhī yú zhuāng zōng, lìng mù kè wáng zhèng yán yǐ jié máo cì zhī, liáng jiāng liú xún yǐn hào gōng tóng zhōu, yǒu qiān lái gào jí, zhuāng zōng qiǎn lǐ sì zhāo lǐ cún shěn jiāng bīng fù zhī, bài biàn jūn yú huá běi, jiě wéi ér hái. chū, liú xún bīng zhì pú zhōng, cāng chǔ kuì fá, rén xīn lí èr, jūn mín jiàng xiào, xián yù guī liáng. yǒu qiān zhū zǐ lìng xī děng yì shuō qí fù yuē:" jìn wáng suī tuī xīn yú wǒ, rán xuán bīng fù yuán, jí wéi xiāng yìng, níng wǒ fù rén, zé fú yí zhòng. qǐng nà kuǎn yú liáng, hòu liú xún bīng tuì hòu, yǔ jìn wáng xiū hǎo." yǒu qiān yuē:" jìn wáng qīn fù yǔ jí, yè bàn bǐng zhú zhàn zéi, miàn wèi méng shì, bù fù chū xīn. zuó wén wú gào nán, mìng jiāng xīng xíng, zhù wǒ zī liáng, fēn wǒ yī jù, ér yù fān fù bèi huì, suǒ wèi dèng qí hóu yún ' rén jiāng bù shí wú yú' yě." jí pò liáng jūn, jiā shǒu tài wèi xī píng wáng.
天祐十七年,友谦袭取同州,以其子令德为帅,请节钺于梁,不获。友谦即请 之于庄宗,令幕客王正言以节旄赐之,梁将刘鄩、尹皓攻同州,友谦来告急,庄宗 遣李嗣昭、李存审将兵赴之,败汴军于滑北,解围而还。初,刘鄩兵至蒲中,仓储 匮乏,人心离贰,军民将校,咸欲归梁。友谦诸子令锡等亦说其父曰:“晋王虽推 心于我,然悬兵赴援,急维相应,宁我负人,择福宜重。请纳款于梁,候刘鄩兵退 后,与晋王修好。”友谦曰:“晋王亲赴予急,夜半秉烛战贼,面为盟誓,不负初 心。昨闻吾告难,命将星行,助我资粮,分我衣屦,而欲翻覆背惠,所谓邓祁侯云 ‘人将不食吾余’也。”及破梁军,加守太尉、西平王。
tóng guāng yuán nián, zhuāng zōng miè liáng, yǒu qiān jìn yú luò yáng. zhuāng zōng zhì yàn xiǎng láo, chǒng xī wú suàn, qīn zhuó shāng shǔ yǒu qiān yuē:" chéng wú dà yè zhě, gōng zhī lì yě." jì guī fān, qǐng gē cí xí èr jùn, yī jiù lì hé zhōng, bù xǔ, zhào yǐ jiàng zhōu lì zhī. yòu qǐng jiě xiàn liǎng chí què yán, měi é shū shěng kè, xǔ zhī. jí jiāo lǐ bì, yǐ yǒu qiān wèi shǒu tài shī shàng shū lìng, jìn shí yì zhì wàn bā qiān hù. sān nián, cì xìng, míng jì lín, biān rù shǔ jí, cì zhī tiě quàn, shù sǐ zuì. yǐ qí zi lìng dé wèi suì zhōu jié dù shǐ, lìng xī wèi xǔ zhōu jié dù shǐ. yī mén sān zhèn, zhū zǐ wèi cì shǐ zhě liù qī rén, jiàng xiào pōu zhú zhě yòu wǔ liù rén, ēn chǒng zhī shèng, shí wú yǔ bǐ.
同光元年,庄宗灭梁,友谦觐于洛阳。庄宗置宴飨劳,宠锡无算,亲酌觞属友 谦曰:“成吾大业者,公之力也。”既归籓,请割慈、隰二郡,依旧隶河中,不许, 诏以绛州隶之。又请解县两池榷盐,每额输省课,许之。及郊礼毕,以友谦为守太 师、尚书令,进食邑至万八千户。三年,赐姓,名继麟,编入属籍,赐之铁券,恕 死罪。以其子令德为遂州节度使,令锡为许州节度使。一门三镇,诸子为刺史者六 七人,将校剖竹者又五六人,恩宠之盛,时无与比。
zhuāng zōng jì nián, shāo dài shù zhèng, xiàng bó líng guān, gàn yù guó shì. shí fāng miàn zhū hóu jiē xíng lù yí, huò qiú lù yú jì lín, suī mǐn fǔ yīng fèng, bù mǎn qí qǐng. qiě yuē:" hé zhōng tǔ báo mín pín, hòu kuàng nán bàn." yóu shì qún xiǎo xián yuàn, suì jiā wū gòu. guō chóng tāo tǎo bā shǔ, zhēng shī yú hé zhōng, jì lín lìng qí zi lìng dé lǜ shī fù zhī. líng guān jǐng jìn yǔ qí dǎng gòu yuē:" zuó wáng shī chū qǐ, jì lín yǐ wéi tǎo jǐ, pō yǒu jù mìng zhī yì, ruò bù chú yí, rú guó jiā yǒu jí, bì wèi hòu huàn." guō chóng tāo jì zhū, huàn guān yù shèng, suì gòu chéng qí zuì, wèi zhuāng zōng yuē:" chóng tāo qiáng xiàng yú shǔ, gài yǔ hé zhōng xiǎng yìng." jì lín wén zhī jù, jiāng fù jīng shī, miàn sù qí shì. qí bù jiàng yuē:" wáng yǒu dà gōng yú guó, mì ěr jīng chéng, qún xiǎo liú yán, hé zú jiè yì. duān jū fèng zhí, chán xié zì xiāo, bù kě qīng xíng." jì lín yuē:" guō gōng gōng bèi yú wǒ, shàng wéi rén gòu xiàn, wú ruò dé miàn tiān yán, zì chén gān gé, zé liú yán zhě huò zuì yǐ." sì nián zhēng yuè, jì lín rù jìn. jǐng jìn wèi zhuāng zōng yuē:" hé zhōng rén yǒu gào biàn zhě, yán jì lín yǔ chóng tāo móu pàn, wén chóng tāo sǐ, yòu yǔ lǐ cún yì gòu sōng nì, dāng duàn bù duàn, huò bù xuán zhǒng." qún yān yì kǒu tóng cí, zhuāng zōng hài huò bù néng jué. shì yuè èr shí sān rì, shòu jì lín huá zhōu jié dù shǐ. shì yè, lìng zhū shǒu yīn yǐ bīng wéi qí dì, qín zhī, zhū yú huī ān mén wài zhào jì jí zhū lìng dé yú suì zhōu, wáng sī tóng zhū lìng xī yú xǔ zhōu, wú zhěn cuàn wù yún: líng guān shǐ yàn qióng chuán, yǒu qiān yǒu zi jiàn huī bèi shā. chuán zhōng wèi zài. mìng xià lǔ qí zhū qí zú yú hé zhōng. chū, lǔ qí zhì, yǒu qiān qī zhāng shì lǜ qí jiā shǔ èr bǎi yú kǒu jiàn lǔ qí yuē:" qǐng shū gǔ ròu míng zì, wú zhì tā rén hèng sǐ." jiāng xíng, zhāng shì chí xiān cì tiě quàn shòu lǔ qí yuē:" huáng dì suǒ cì yě." shì shí, bǎi kǒu tú dì, yuān kù zhī shēng, xíng lù liú tì.
庄宗季年,稍怠庶政,巷伯伶官,干预国事。时方面诸侯皆行赂遗,或求赂于 继麟,虽僶俛应奉,不满其请。且曰:“河中土薄民贫,厚贶难办。”由是群小咸 怨,遂加诬构。郭崇韬讨巴、蜀,征师于河中,继麟令其子令德率师赴之。伶官景 进与其党构曰:“昨王师初起,继麟以为讨己,颇有拒命之意,若不除移,如国家 有急,必为后患。”郭崇韬既诛,宦官愈盛,遂构成其罪,谓庄宗曰:“崇韬强项 于蜀,盖与河中响应。”继麟闻之惧,将赴京师,面诉其事。其部将曰:“王有大 功于国,密迩京城,群小流言,何足介意。端居奉职,谗邪自销,不可轻行。”继 麟曰:“郭公功倍于我,尚为人构陷,吾若得面天颜,自陈肝膈,则流言者获罪矣。” 四年正月,继麟入觐。景进谓庄宗曰:“河中人有告变者,言继麟与崇韬谋叛,闻 崇韬死,又与李存乂构松逆,当断不断,祸不旋踵。”群阉异口同辞,庄宗骇惑不 能决。是月二十三日,授继麟滑州节度使。是夜,令硃守殷以兵围其第,擒之,诛 于徽安门外;诏继岌诛令德于遂州,王思同诛令锡于许州,吴缜《篡误》云:《伶 官史彦琼传》,友谦有子建徽被杀。传中未载。命夏鲁奇诛其族于河中。初,鲁奇 至,友谦妻张氏率其家属二百余口见鲁奇曰:“请疏骨肉名字,无致他人横死。” 将刑,张氏持先赐铁券授鲁奇曰:“皇帝所赐也。”是时,百口涂地,冤酷之声, 行路流涕。
xiān shì, hé zhōng yá chéng hūn zhě yè jiàn fù rén shù shí, xuàn fú jìng zhuāng, pū mǎ xuàn yào, zì wài chí chěng, xiào yǔ qū yá chéng. hūn zhě bù zhī qí gù, bù gǎn jí, zhì mén pái qí ér rù, jì ér jiōng suǒ rú gù, fù wú rén jī, nǎi zhī yāo guǐ yě. yòu jì lín dēng xiāo yáo lóu, wén kū shēng sì hé, jí rì xùn zhī, xiàng wú sàng zhě, gé suì nǎi zú zhū. jí míng zōng jí wèi, shǐ xià zhào zhāo xuě yān.
先是,河中衙城阍者夜见妇人数十,袨服靓妆,仆马炫耀,自外驰骋,笑语趋 衙城。阍者不知其故,不敢诘,至门排骑而入,既而扃锁如故,复无人迹,乃知妖 鬼也。又继麟登逍遥楼,闻哭声四合,诘日讯之,巷无丧者,隔岁乃族诛。及明宗 即位,始下诏昭雪焉。
shǐ chén yuē: quán yì yī féng luàn shì, shí lǐng míng fān, ér néng miǎn liáng zǔ zhī xióng cāi, shòu zhuāng zōng zhī hòu yù, suī yóu gōng shùn, yì xì huò cái. chuán suǒ wèi" huò yǐ fān shēn" zhě, quán yì dé zhī yǐ. yǒu qiān xiàng bèi wèi móu, èr sān qí dé, kǎo qí xíng shì, yì fěi chún chén. rán quán zú zhī zhū, huò sī kù yǐ, dé fēi guǐ shén hài yíng, ér tiān dào è mǎn hū!
史臣曰:全义一逢乱世,十领名籓,而能免梁祖之雄猜,受庄宗之厚遇,虽由 恭顺,亦系货财。《传》所谓“货以籓身”者,全义得之矣。友谦向背为谋,二三 其德,考其行事,亦匪纯臣。然全族之诛,祸斯酷矣,得非鬼神害盈,而天道恶满 乎!