qì dān zhě, gǔ xiōng nú zhī zhǒng yě. dài jū liáo zé zhī zhōng, huáng shuǐ nán àn, nán jù yú guān yī qiān yī bǎi lǐ, yú guān nán jù yōu zhōu qī bǎi lǐ, běn xiān bēi zhī jiù dì yě. qí fēng tǔ rén wù, shì dài jūn zhǎng, qián shǐ zài zhī xiáng yǐ.
契丹者,古匈奴之种也。代居辽泽之中,潢水南岸,南距榆关一千一百里,榆 关南距幽州七百里,本鲜卑之旧地也。其风土人物,世代君长,前史载之详矣。
táng xián tōng mò, qí wáng yuē xī lǐ jì, jiāng tǔ shāo dà, lèi lái zhāo gòng. guāng qǐ zhōng, qí wáng qìn dān zhě, chéng zhōng yuán duō gù, běi biān wú bèi, suì cán shí zhū jùn, dá dá xī shì wéi zhī shǔ, xián bèi qū yì, zú zhàng jìn shèng, yǒu shí rù kòu. liú rén gōng zhèn yōu zhōu, sù zhī qì dān jūn qíng wěi, xuǎn jiāng liàn bīng, chéng qiū shēn rù, yú zhāi xīng lǐng tǎo zhī, shuāng jiàng qiū mù, jí fán sāi xià yě cǎo yǐ kùn zhī, mǎ duō jī sǐ, jí yǐ liáng mǎ lù rén gōng, yǐ shì mù dì. rén gōng jì nián huāng zì, chū jū dà ān shān, qì dān bèi méng, shù lái kòu chāo. shí liú shǒu guāng shù píng zhōu, qì dān shí lǐ wáng zǐ lǜ wàn qí gōng zhī, shǒu guāng wěi yǔ zhī hé, zhāng wò mù yú chéng wài yǐ xiǎng zhī, bù zú jiù xí, fú jiǎ qǐ, qín shí lǐ wáng zǐ rù chéng. bù zú jù kū, qǐng nà mǎ wǔ qiān yǐ shú zhī, bù xǔ, qìn dān qǐ méng nà lù yǐ qiú zhī, zì shì shí yú nián bù néng fàn sāi.
唐咸通末,其王曰锡里济,疆土稍大,累来朝贡。光启中,其王沁丹者,乘中 原多故,北边无备,遂蚕食诸郡,达靼、奚、室韦之属,咸被驱役,族帐浸盛,有 时入寇。刘仁恭镇幽州,素知契丹军情伪,选将练兵,乘秋深入,逾摘星岭讨之, 霜降秋暮,即燔塞下野草以困之,马多饥死,即以良马赂仁恭,以市牧地。仁恭季 年荒恣,出居大安山,契丹背盟,数来寇钞。时刘守光戍平州,契丹实里王子率万 骑攻之,守光伪与之和,张幄幕于城外以享之,部族就席,伏甲起,擒实里王子入 城。部族聚哭,请纳马五千以赎之,不许,沁丹乞盟纳赂以求之,自是十余年不能 犯塞。
jí qìn dān zhèng shuāi, yǒu bié bù zhǎng yē lǜ ān bā jiān, zuì tuī xióng jìng, zú zhàng jiàn shèng, suì dài qìn dān wéi zhǔ. xiān shì, qì dān zhī xiān dà hè shì yǒu shèng bīng sì wàn, fēn wéi bā bù, měi bù jiē hào dà rén, nèi tuī yī rén wéi zhǔ, jiàn qí gǔ yǐ zūn zhī, měi sān nián dì qí míng yǐ dài zhī. jí ān bā jiān wéi zhǔ, nǎi hù qiáng shì yǒng, bù shòu zhū zú zhī dài, suì zì chēng guó zhǔ. tiān yòu sì nián, dà kòu yún zhōng, hòu táng wǔ huáng qiǎn shǐ lián hé, yīn yǔ zhī miàn huì yú yún zhōng dōng chéng, dà jù xiǎng lǐ, yán rù zhàng zhōng, yuē wèi xiōng dì, wèi zhī yuē:" táng shì wèi zéi suǒ cuàn, wú yù jīn dōng dà jǔ, dì kě yǐ jīng qí èr wàn, tóng shōu biàn luò." ān bā jiān xǔ zhī, cì yǔ shén hòu, liú mǎ sān qiān pǐ yǐ dá kuàng. zuǒ yòu xián quàn wǔ huáng kě chéng jiàn lǔ zhī, wǔ huáng yuē:" nì zéi wèi tiǎn, bù kě shī xìn yú bù luò, zì wáng zhī dào yě." nǎi jǐn lǐ qiǎn zhī. jí liáng zǔ jiàn hào, ān bā jiān yì qiǎn shǐ sòng míng mǎ nǚ kǒu diāo pí děng qiú fēng cè. liáng zǔ yǔ zhī shū yuē: " zhèn jīn tiān xià jiē píng, wéi yǒu tài yuán wèi fú, qīng néng cháng qū jīng jiǎ, jìng zhì xīn zhuāng, wèi wǒ jiǎn bǐ kòu chóu, yǔ ěr biàn xíng fēng cè." zhuāng zōng chū sì shì, yì qiǎn shǐ gào āi, lù yǐ jīn zēng, qiú qí jūn yǐ jiù lù zhōu, dá qí shǐ yuē: " wǒ yǔ xiān wáng wèi xiōng dì, ér jí wú ér yě, níng yǒu fù bù zhù zi yé!" xǔ chū shī, huì lù píng ér zhǐ. liú shǒu guāng mò nián kē cǎn, jūn shì wáng pàn jiē rù qì dān. jì zhōu dé wēi gōng wéi yōu zhōu. yàn zhī jūn mín duō wèi suǒ kòu lüè, jì jǐn dé yàn zhōng rén shì, jiào zhī wén fǎ, yóu shì jiàn shèng. shí sān nián bā yuè, ān bā jiān lǜ zhū bù hào chēng bǎi wàn, zì lín shèng xiàn zhèn wǔ, cháng qū yún shuò, běi biān dà rǎo. zhuāng zōng fù yuán yú dài, dí zhòng fāng tuì. shí sì nián, xīn zhōu dà jiàng lú wén jìn wèi zhòng suǒ pò, shā xīn zhōu tuán liàn shǐ lǐ cún jǔ yú qí gōu guān, fǎn gōng xīn wǔ. zhōu dé wēi yǐ zhòng jī zhī, wén jìn bù lì, nǎi bēn yú qì dān, yǐn qí zhòng xiàn xīn zhōu. zhōu dé wēi lǜ bīng sān wàn yǐ tǎo zhī, běi qí yuán xīn zhōu, dé wēi wèi qí suǒ bài, shā shāng dài jìn, qì dān chéng shèng gōng yōu zhōu. shì shí, huò yán qì dān sān shí wàn, huò yán wǔ shí wàn, yōu jì zhī běi, suǒ zài běi qí jiē mǎn. zhuāng zōng qiǎn míng zōng yǔ lǐ cún shěn yán bǎo jiāng bīng jiù yōu zhōu, suì jiě qí wéi, yǔ zài zhuāng zōng jì zhōng.
及沁丹政衰,有别部长耶律安巴坚,最推雄劲,族帐渐盛,遂代沁丹为主。先 是,契丹之先大贺氏有胜兵四万,分为八部,每部皆号大人,内推一人为主,建旗 鼓以尊之,每三年第其名以代之。及安巴坚为主,乃怙强恃勇,不受诸族之代,遂 自称国主。天祐四年,大寇云中,后唐武皇遣使连和,因与之面会于云中东城,大 具享礼,延入帐中,约为兄弟,谓之曰:“唐室为贼所篡,吾欲今冬大举,弟可以 精骑二万,同收汴、洛。”安巴坚许之,赐与甚厚,留马三千匹以答贶。左右咸劝 武皇可乘间掳之,武皇曰:“逆贼未殄,不可失信于部落,自亡之道也。”乃尽礼 遣之。及梁祖建号,安巴坚亦遣使送名马、女口、貂皮等求封册。梁祖与之书曰: “朕今天下皆平,唯有太原未服,卿能长驱精甲,径至新庄,为我翦彼寇雠,与尔 便行封册。”庄宗初嗣世,亦遣使告哀,赂以金缯,求骑军以救潞州,答其使曰: “我与先王为兄弟,兒即吾兒也,宁有父不助子耶!”许出师,会潞平而止。刘守 光末年苛惨,军士亡叛皆入契丹。洎周德威攻围幽州。燕之军民多为所寇掠,既尽 得燕中人士,教之文法,由是渐盛。十三年八月,安巴坚率诸部号称百万,自麟、 胜陷振武,长驱云、朔,北边大扰。庄宗赴援于代,敌众方退。十四年,新州大将 卢文进为众所迫,杀新州团练使李存矩于祁沟关,返攻新、武。周德威以众击之, 文进不利,乃奔于契丹,引其众陷新州。周德威率兵三万以讨之,北骑援新州,德 威为其所败,杀伤殆尽,契丹乘胜攻幽州。是时,或言契丹三十万,或言五十万, 幽蓟之北,所在北骑皆满。庄宗遣明宗与李存审、阎宝将兵救幽州,遂解其围,语 在《庄宗纪》中。
shí bā nián shí yuè, zhèn zhōu dà jiàng zhāng wén lǐ shì qí shuài wáng róng, zhuāng zōng tǎo zhī, shí dìng zhōu wáng chù zhí yǔ wén lǐ hé móu, qiǎn wēi sāi jūn shǐ wáng yù fù yǐn qì dān wèi yuán. shí èr yuè, ān bā jiān qīng sāi rù kòu, gōng wéi yōu zhōu, lǐ shào hóng yǐ bīng chéng shǒu. qì dān cháng qū xiàn zhuō jùn, zhí cì shǐ lǐ sì bì, jìn gōng yì dìng, zhì xīn lè, dù shā hé, wáng dōu qiǎn shǐ gào jí. shí zhuāng zōng zài zhèn zhōu xíng yíng, wén qián fēng bào" qì dān dù shā hé", jūn zhōng xián kǒng, yì zhě qǐng quán shì zhèn zhōu zhī wéi yǐ bì zhī. zhuāng zōng yuē:" bà wáng jǔ shì, zì yǒu tiān dào, qì dān qí rú wǒ hé! guó chū, tū jué rù kòu, zhì yú wèi běi, gāo zǔ yù qì cháng ān, qiān dū fán dèng, tài shǒu yuē:" xiǎn yǔn kǒng chì, zì gǔ yǒu zhī, wèi wén qiān yí dū yì. huò qù bìng, hàn tíng jiàng shuài, yóu qiě zhì miè xiōng nú, kuàng dì wáng yìng yùn, ér yù yí dōu bì kòu zāi!" wén huáng xióng wǔ, bù shù nián fú èr tū jué wèi wèi shì. jīn wú yǐ shù wàn zhī zhòng ān jí shān dōng, wáng dé míng sī yǎng xiǎo rén, ān bā jiān shēng zhǎng biān dì, qǐ yǒu tuì bì zhī lǐ, wú hé miàn shì cāng shēng zāi! ěr cáo dàn jià mǎ tóng háng, kàn wú pò zhī." zhuāng zōng qīn yù tiě qí wǔ qiān, zhì xīn chéng běi, yù qì dān qián fēng wàn qí, zhuāng zōng jīng jiǎ zì sāng lín tū chū, guāng míng zhào rì, zhū bù è rán huǎn tuì, zhuāng zōng fēn èr guǎng yǐ chéng zhī, běi qí sàn tuì. shí shā hé wēi bīng, qí mǎ duō xiàn, ān bā jiān tuì bǎo wàng dū. shì yè, zhuāng zōng cì dìng zhōu, yì rì chū zhàn, yù xī zhǎng tuō nuò wǔ qiān qí, zhuāng zōng qīn jūn qiān qí yǔ zhī dòu, wèi qí suǒ wéi, wài jiù bù jí, zhuāng zōng tǐng mǎ fèn yuè, chū rù shù sì, hān zhàn bù jiě. lǐ sì zhāo wén qí jí yě, sǎ qì ér wǎng, gōng pò qí zhèn, yē zhuāng zōng ér guī. shí qì dān zhí dà xuě, yě wú suǒ lüè, mǎ wú chú cǎo, dòng sǐ zhě xiāng wàng yú lù. ān bā jiān zhào lú wén jìn, yǐ shǒu zhǐ tiān wèi zhī yuē:" tiān wèi lìng wǒ dào cǐ." nǎi yǐn zhòng běi qù. zhuāng zōng lǜ jīng bīng qí niè qí hòu, měi jīng ān bā jiān yě sù zhī suǒ, bù jiē zài dì, fāng ér huán zhī, suī qù, wú yī jīng luàn zhě, zhuāng zōng wèi zuǒ yòu yuē:" fān rén fǎ lìng rú shì, qǐ zhōng guó suǒ jí!" zhuāng zōng zhì yōu zhōu, fā èr bǎi qí zhēn zhī, jiē wèi qì dān suǒ huò, zhuāng zōng nǎi hái.
十八年十月,镇州大将张文礼弑其帅王镕,庄宗讨之,时定州王处直与文礼合 谋,遣威塞军使王郁复引契丹为援。十二月,安巴坚倾塞入寇,攻围幽州,李绍宏 以兵城守。契丹长驱陷涿郡,执刺史李嗣弼,进攻易、定,至新乐,渡沙河,王都 遣使告急。时庄宗在镇州行营,闻前锋报“契丹渡沙河”,军中咸恐,议者请权释 镇州之围以避之。庄宗曰:“霸王举事,自有天道,契丹其如我何!国初,突厥入 寇,至于渭北,高祖欲弃长安,迁都樊、邓,太守曰:“猃狁孔炽,自古有之,未 闻迁移都邑。霍去病,汉廷将帅,犹且志灭匈奴,况帝王应运,而欲移都避寇哉!” 文皇雄武,不数年俘二突厥为卫士。今吾以数万之众安集山东,王德明厮养小人, 安巴坚生长边地,岂有退避之理,吾何面视苍生哉!尔曹但驾马同行,看吾破之。” 庄宗亲御铁骑五千,至新城北,遇契丹前锋万骑,庄宗精甲自桑林突出,光明照日, 诸部愕然缓退,庄宗分二广以乘之,北骑散退。时沙河微冰,其马多陷,安巴坚退 保望都。是夜,庄宗次定州,翌日出战,遇奚长托诺五千骑,庄宗亲军千骑与之斗, 为其所围,外救不及,庄宗挺马奋跃,出入数四,酣战不解。李嗣昭闻其急也,洒 泣而往,攻破其阵,掖庄宗而归。时契丹值大雪,野无所掠,马无刍草,冻死者相 望于路。安巴坚召卢文进,以手指天谓之曰:“天未令我到此。”乃引众北去。庄 宗率精兵骑蹑其后,每经安巴坚野宿之所,布秸在地,方而环之,虽去,无一茎乱 者,庄宗谓左右曰:“蕃人法令如是,岂中国所及!”庄宗至幽州,发二百骑侦之, 皆为契丹所获,庄宗乃还。
tiān yòu mò, ān bā jiān nǎi zì chēng huáng dì, shǔ zhōng guó guān hào. qí sú jiù suí xù mù, sù wú yì wū, dé yàn rén suǒ jiào, nǎi wèi chéng guō gōng shì zhī zhì yú mò běi, jù yōu zhōu sān qiān lǐ, míng qí yì yuē xī lóu yì, wū mén jiē dōng xiàng, rú chē zhàng zhī fǎ. chéng nán bié zuò yī chéng, yǐ shí hàn rén, míng yuē hàn chéng, chéng zhōng yǒu fó sì sān, sēng ní qiān rén. qí guó rén hào ān bā jiān wèi tiān huáng wáng. tóng guāng zhōng, ān bā jiān shēn zhe pì dì zhī zhì, yù shōu bīng dà jǔ, lǜ bó hǎi zhǒng qí hòu. sān nián, jǔ qí zhòng tǎo bó hǎi zhī liáo dōng, lìng tuō nuò lú wén jìn jù yíng píng děng zhōu, rǎo wǒ yàn jì.
天祐末,安巴坚乃自称皇帝,署中国官号。其俗旧随畜牧,素无邑屋,得燕人 所教,乃为城郭宫室之制于漠北,距幽州三千里,名其邑曰西楼邑,屋门皆东向, 如车帐之法。城南别作一城,以实汉人,名曰汉城,城中有佛寺三,僧尼千人。其 国人号安巴坚为天皇王。同光中,安巴坚深著辟地之志,欲收兵大举,虑渤海踵其 后。三年,举其众讨渤海之辽东,令托诺、卢文进据营、平等州,扰我燕蓟。
míng zōng chū zuǎn sì, qiǎn gòng fèng guān yáo kūn gào āi, zhì xī lóu yì, shǔ ān bā jiān zài bó hǎi, yòu jìng zhì shèn zhōu, qí qū wàn lǐ. jì zhì, yè jiàn ān bā jiān, yán rù qióng lú, ān bā jiān shēn cháng jiǔ chǐ, bèi jǐn páo, dà dài chuí hòu, yǔ qī duì tà yǐn jiàn kūn. kūn wèi zhì mìng, ān bā jiān xiān wèn yuē:" wén ěr hàn tǔ hé nán hé běi gè yǒu yì tiān zi, xìn hū?" kūn yuē:" hé nán tiān zǐ, jīn nián sì yuè yī rì luò yáng jūn biàn, jīn xiōng wèn zhì yǐ. hé běi zǒng guǎn lìng gōng, bǐ wèi wèi zhōu jūn luàn, xiān dì zhào lìng chú tǎo, jì wén nèi nán, jūn zhòng lí xīn, jí jīng chéng wú zhǔ, shàng xià jiān cè lìng gōng, qǐng zhǔ shè jì, jīn yǐ shùn rén wàng dēng dì wèi yǐ." ān bā jiān hào táo, shēng lèi jù fā, yuē:" wǒ yǔ hé dōng xiān shì yuē wèi xiōng dì, hé nán tiān zǐ wú ér yě. jìn wén hàn dì bīng luàn, diǎn dé jiǎ mǎ wǔ wàn qí, bǐ yù zì wǎng luò yáng jiù zhù wǒ ér, yòu yuán bó hǎi wèi xià, wǒ ér guǒ zhì rú cǐ, yuān zāi!" qì xià bù néng yǐ. yòu wèi kūn yuē:" jīn hàn tǔ tiān zǐ, chū wén luò yáng yǒu nán, bù jí jiù, zhì lìng jí cǐ." kūn yuē:" fēi bù jí qiè, dì yuǎn zǔ gé bù jí yě." yòu yuē:" wǒ ér jì cú, dāng hé qǔ wǒ shāng liáng, ān dé zì biàn!" kūn yuē:" wú huáng jiāng bīng èr shí nián, wèi zhì dà zǒng guǎn, suǒ bù jīng bīng sān shí wàn, zhòng kǒu yī xīn, shèng jiān tuī dài, wéi zhī zé lì jiàn huò shēng, fēi bù zhī bǐng tiān huáng wáng yì zhǐ, wú nài rén xīn hé." qí zi tuō yún zài cè, wèi kūn yuē:" hàn shǐ wù duō tán." yīn yǐn zuǒ shì qiān niú qī tián zhī shuō yǐ zhé kūn, kūn yuē:" yìng tiān shùn rén, bù tóng pǐ fū zhī yì, zhī rú tiān huáng wáng chū lǐng guó shì, qǐ shì qiáng qǔ zhī yé!" ān bā jiān yīn yuē:" lǐ dāng rú cǐ, wǒ hàn guó ér zi zhì yǒu cǐ nán, wǒ zhī zhī yǐ. wén cǐ ér yǒu gōng bì èr qiān, lè guān qiān rén, zhōng rì fàng yīng zǒu gǒu, dān jiǔ shì sè, bù xī rén mín, rèn shǐ bù xiào, zhì dé tiān xià jiē nù. wǒ zì wén rú sī, cháng yōu qīng fù, yī yuè qián yǐ yǒu rén lái bào, zhī wǒ ér yǒu shì, wǒ biàn jǔ jiā duàn jiǔ, jiě fàng yīng quǎn, xiū bà lè guān. wǒ yì yǒu zhū bù jiā lè qiān rén, fēi gōng yàn wèi cháng wàng jǔ. wǒ ruò suǒ wéi shì wǒ ér, yì yīng bù néng chí jiǔ yǐ, zì cǐ yuàn yǐ wéi jiè." yòu yuē:" hàn guó ér yǔ wǒ suī fù zǐ, yì céng bǐ cǐ chóu dí, jù yǒu ě xīn, yǔ ěr jīn tiān zǐ wú è, zú dé huān hǎo. ěr xiān fù mìng, wǒ xù jiāng mǎ wàn qí zhì yōu zhèn yǐ nán, yǔ ěr jiā tiān zǐ miàn wèi méng yuē, wǒ yào yōu zhōu, lìng hàn ér bǎ zhuō, gèng bù fù qīn rù hàn jiè." yòu wèn:" hàn shōu dé xī chuān, xìn bù?" kūn yuē:" qù nián jiǔ yuè chū bīng, shí yī yuè shí liù rì shōu xià dōng xī chuān, dé bīng mǎ èr shí wàn, jīn bó wú suàn. huáng dì chū jí wèi, wèi bàn sòng lái, xù dāng qiǎn shǐ zhì yǐ." ān bā jiān xīn rán yuē:" wén xī yǒu jiàn gé, bīng mǎ cóng hé guò de?" kūn yuē:" chuān lù suī xiǎn, rán xiān cháo shōu fù hé nán, yǒu jīng bīng sì shí wàn, liáng mǎ shí wàn qí, dàn tōng rén xíng chǔ, biàn néng qù de, shì jiàn gé rú píng dì ěr." ān bā jiān shàn hàn yǔ, wèi kūn yuē: " wú jiě hàn yǔ, lì kǒu bù gǎn yán, jù bù rén xiào wǒ, lìng bīng shì qiè ruò gù yě." kūn zhì zhǐ sān rì, ān bā jiān bìng shāng hán. yī xī, dà xīng yǔn yú qí zhàng qián, é ér zú yú fú yú chéng, shí tiān chéng yuán nián qī yuè èr shí qī rì yě. qí qī shū lū shì zì lǜ zhòng hù qí sàng guī xī lóu, kūn yì cóng xíng, dé bào ér hái. jì ér shū lū shì lì qí cì zǐ dé guāng wèi qú shuài, yǐ zǒng guó shì, xún qiǎn shǐ gào āi, míng zōng wèi zhī chuò cháo. míng nián zhēng yuè, zàng ān bā jiān yú mù yè shān, wěi shì yuē" dà shèng huáng dì".
明宗初纂嗣,遣供奉官姚坤告哀,至西楼邑,属安巴坚在渤海,又径至慎州, 崎岖万里。既至,谒见安巴坚,延入穹庐,安巴坚身长九尺,被锦袍,大带垂后, 与妻对榻引见坤。坤未致命,安巴坚先问曰:“闻尔汉土河南、河北各有一天子, 信乎?”坤曰:“河南天子,今年四月一日洛阳军变,今凶问至矣。河北总管令公, 比为魏州军乱,先帝诏令除讨,既闻内难,军众离心,及京城无主,上下坚册令公, 请主社稷,今已顺人望登帝位矣。”安巴坚号咷,声泪俱发,曰:“我与河东先世 约为兄弟,河南天子吾兒也。近闻汉地兵乱,点得甲马五万骑,比欲自往洛阳救助 我兒,又缘渤海未下,我兒果致如此,冤哉!”泣下不能已。又谓坤曰:“今汉土 天子,初闻洛阳有难,不急救,致令及此。”坤曰:“非不急切,地远阻隔不及也。” 又曰:“我兒既殂,当合取我商量,安得自便!”坤曰:“吾皇将兵二十年,位至 大总管,所部精兵三十万,众口一心,圣坚推戴,违之则立见祸生,非不知禀天皇 王意旨,无奈人心何。”其子托云在侧,谓坤曰:“汉使勿多谈。”因引左氏牵牛 蹊田之说以折坤,坤曰:“应天顺人,不同匹夫之义,只如天皇王初领国事,岂是 强取之耶!”安巴坚因曰:“理当如此,我汉国兒子致有此难,我知之矣。闻此兒 有宫婢二千,乐官千人,终日放鹰走狗,耽酒嗜色,不惜人民,任使不肖,致得天 下皆怒。我自闻如斯,常忧倾覆,一月前已有人来报,知我兒有事,我便举家断酒, 解放鹰犬,休罢乐官。我亦有诸部家乐千人,非公宴未尝妄举。我若所为似我兒, 亦应不能持久矣,自此愿以为戒。”又曰:“汉国兒与我虽父子,亦曾彼此雠敌, 俱有恶心,与尔今天子无恶,足得欢好。尔先复命,我续将马万骑至幽、镇以南, 与尔家天子面为盟约,我要幽州,令汉兒把捉,更不复侵入汉界。”又问:“汉收 得西川,信不?”坤曰:“去年九月出兵,十一月十六日收下东、西川,得兵马二 十万,金帛无算。皇帝初即位,未办送来,续当遣使至矣。”安巴坚忻然曰:“闻 西有剑阁,兵马从何过得?”坤曰:“川路虽险,然先朝收复河南,有精兵四十万, 良马十万骑,但通人行处,便能去得,视剑阁如平地耳。”安巴坚善汉语,谓坤曰: “吾解汉语,历口不敢言,惧部人效我,令兵士怯弱故也。”坤至止三日,安巴坚 病伤寒。一夕,大星殒于其帐前,俄而卒于扶余城,时天成元年七月二十七日也。 其妻舒噜氏自率众护其丧归西楼,坤亦从行,得报而还。既而舒噜氏立其次子德光 为渠帅,以总国事,寻遣使告哀,明宗为之辍朝。明年正月,葬安巴坚于木叶山, 伪谥曰“大圣皇帝”。
ān bā jiān fán sān zi, zhǎng yuē rén huáng wáng tuō yún, jí dōng dān wáng yě cì yuē yuán shuài tài zǐ, jí dé guāng yě yòu yuē ā dūn shǎo jūn. dé guāng běn míng yào kù jì, hòu mù zhōng huá wén zì, suì gǎi yān. táng tiān chéng chū, ān bā jiān sǐ, qí mǔ lìng dé guāng quán zhǔ yá zhàng, lìng shǎo zǐ ā dūn shǎo jūn wǎng bó hǎi guó dài tuō yún. tuō yún jiāng lì, ér dé guāng sù wèi bù zú suǒ fú, yòu qí mǔ yì cháng zhōng ài, gù yīn ér lì zhī. míng zōng shí, dé guāng qiǎn shǐ mó lín děng sān shí yú rén lái xiū hǎo, yòu qiǎn shǐ wèi fù qiú bēi shí, míng zōng xǔ zhī, cì yǔ shén hòu, bìng cì qí mǔ yīng luò jǐn cǎi. zì shì shān běi ān jìng, fān hàn bù xiāng qīn rǎo.
安巴坚凡三子,长曰人皇王托云,即东丹王也;次曰元帅太子,即德光也;幼 曰阿敦少君。德光本名耀库济,后慕中华文字,遂改焉。唐天成初,安巴坚死,其 母令德光权主牙帐,令少子阿敦少君往渤海国代托云。托云将立,而德光素为部族 所伏,又其母亦常钟爱,故因而立之。明宗时,德光遣使摩琳等三十余人来修好, 又遣使为父求碑石,明宗许之,赐与甚厚,并赐其母璎珞锦彩。自是山北安静,蕃 汉不相侵扰。
sān nián, dé guāng wěi gǎi wéi tiān xiǎn yuán nián. shì suì, dìng zhōu wáng dōu zuò luàn, qiú yuán yú qì dān, dé guāng xiàn píng zhōu, qiǎn tuō nuò yǐ qí wǔ qiān yuán dōu yú zhōng shān, zhāo tǎo shǐ wáng yàn qiú pò zhī yú qǔ yáng, tuō nuò zǒu bǎo zéi chéng. qí nián qī yuè, yòu qiǎn tè lī gǔn lǜ qī qiān qí jiù dìng zhōu, wáng yàn qiú nì zhàn yú táng hé běi, dà pò zhī. yōu zhōu zhào dé jūn yǐ shēng bīng jiē yú yào lù, shēng qín tè lī gǔn děng shǒu lǐng wǔ shí yú rén xiàn què xià. míng nián, wáng dōu píng, qín tuō nuò jí yú zhòng, zhǎn zhī. zì shì qì dān dà cuò, shù nián bù gǎn kuī biān. cháng qiǎn niǔ hè měi líng lái qiú tuō nuò hái gǔ, míng zōng nù qí zhà, zhǎn zhī. cháng xīng èr nián, dōng dān wáng tuō yún zài què xià, qí mǔ jì fā shǐ shēn bào, cháo tíng yì yōu róng zhī.
三年,德光伪改为天显元年。是岁,定州王都作乱,求援于契丹,德光陷平州, 遣托诺以骑五千援都于中山,招讨使王晏球破之于曲阳,托诺走保贼城。其年七月, 又遣特哩衮率七千骑救定州,王晏球逆战于唐河北,大破之。幽州赵德钧以生兵接 于要路,生擒特哩衮等首领五十余人献阙下。明年,王都平,擒托诺及余众,斩之。 自是契丹大挫,数年不敢窥边。尝遣纽赫美陵来求托诺骸骨,明宗怒其诈,斩之。 长兴二年,东丹王托云在阙下,其母继发使申报,朝廷亦优容之。
cháng xīng mò, qì dān pò yún zhōu, míng zōng mìng jìn gāo zǔ wèi hé dōng jié dù shǐ jiān běi miàn fān hàn zǒng guǎn. qīng tài sān nián, jìn gāo zǔ wèi zhāng jìng dá děng gōng wéi shén jí, qiǎn zhǐ huī shǐ hé fú jī biǎo qǐ shī, yuàn wèi chén zǐ. dé guāng bái qí mǔ yuē: " ér zuó mèng tài yuán shí láng fā shǐ dào guó, jīn guǒ zhì yǐ, shì fú tiān yì, bì xū fù zhī." dé guāng nǎi zì lǜ wǔ wàn qí yóu yàn mén zhì jìn yáng, jí rì dà pò jìng dá zhī zhòng yú chéng xià, xún cè jìn gāo zǔ wèi dà jìn huáng dì, yuē wèi fù zǐ zhī guó, gē yōu zhōu guǎn nèi jí xīn wǔ yún yīng shuò zhōu zhī dì yǐ lù zhī, réng měi suì xǔ shū bó sān shí wàn. shí yōu zhōu zhào dé jūn tún bīng yú tuán bǎi gǔ, qiǎn shǐ zhì mù zhàng, qiú lì jǐ wèi dì, yǐ shí shì shì xí tài yuán, dé guāng duì shǐ zhǐ zhàng qián yī shí yuē:" wǒ yǐ xǔ shí láng wèi fù zǐ zhī méng, shí làn kě gǎi yǐ." yáng guāng yuǎn děng shā zhāng jìng dá jiàng yú qì dān, dé guāng xì wèi guāng yuǎn děng yuē:" ěr bèi dà shì è hàn ér, bù yòng yán lào, shí què yī wàn pǐ zhàn mǎ." guāng yuǎn děng dà cán. jìn gāo zǔ nán xíng, dé guāng zì sòng zhì lù zhōu. shí zhào dé jūn zhào yán shòu zì lù zhōu chū jiàng yú qì dān, dé guāng suǒ zhī, lìng suí yá zhàng. jìn gāo zǔ rù luò, xún qiǎn zǎi xiàng zhào yíng zhì xiè yú qì dān. tiān fú sān nián, yòu qiǎn zǎi chén féng dào zuǒ pú yè liú xù děng chí jié cè dé guāng jí qí mǔ shì huī hào, jī lǔ bù yí fú fǎ fú chē lù yú běn guó xíng lǐ. dé guāng dà yuè, xún qiǎn shǐ fèng jìn gāo zǔ wèi yīng wǔ míng yì huáng dì. shì suì, qì dān gǎi tiān xiǎn shí yī nián wèi huì tóng yuán nián, yǐ zhào yán shòu wèi shū mì shǐ, shēng yōu zhōu wèi nán jīng, yǐ zhào sī wēn wèi nán jīng liú shǒu, jì ér dé guāng qǐng jìn gāo zǔ bù chēng chén, bù shàng biǎo, lái wǎng jiān tí zhǐ yòng jiā rén lǐ, dàn yún" ér huáng dì", jìn zǔ hòu jī jīn bó yǐ xiè zhī. jìn zǔ fèng qì dān shèn zhì, suì shí wèn yí, qìng diào zhī lǐ, bì lìng yōu hòu. měi běi shǐ zhì, jí yú bié diàn zhì jìng. dé guāng měi yǒu yāo qǐng, xiǎo bù rú yì, zé lái qiǎn zé, jìn zǔ měi qū jǐ yǐ fèng zhī, zhōng jìn zǔ shì, lüè wú xìn xì.
长兴末,契丹迫云州,明宗命晋高祖为河东节度使兼北面蕃汉总管。清泰三年, 晋高祖为张敬达等攻围甚急,遣指挥使何福赍表乞师,愿为臣子。德光白其母曰: “兒昨梦太原石郎发使到国,今果至矣,事符天意,必须赴之。”德光乃自率五万 骑由雁门至晋阳,即日大破敬达之众于城下,寻册晋高祖为大晋皇帝,约为父子之 国,割幽州管内及新、武、云、应、朔州之地以赂之,仍每岁许输帛三十万。时幽 州赵德钧屯兵于团柏谷,遣使至幕帐,求立己为帝,以石氏世袭太原,德光对使指 帐前一石曰:“我已许石郎为父子之盟,石烂可改矣。”杨光远等杀张敬达降于契 丹,德光戏谓光远等曰:“尔辈大是恶汉兒,不用盐酪,食却一万匹战马。”光远 等大惭。晋高祖南行,德光自送至潞州。时赵德钧、赵延寿自潞州出降于契丹,德 光锁之,令随牙帐。晋高祖入洛,寻遣宰相赵莹致谢于契丹。天福三年,又遣宰臣 冯道、左仆射刘昫等持节册德光及其母氏徽号,赍卤簿、仪伏、法服、车辂于本国 行礼。德光大悦,寻遣使奉晋高祖为英武明义皇帝。是岁,契丹改天显十一年为会 同元年,以赵延寿为枢密使,升幽州为南京,以赵思温为南京留守,既而德光请晋 高祖不称臣,不上表,来往缄题止用家人礼,但云“兒皇帝”,晋祖厚赍金帛以谢 之。晋祖奉契丹甚至,岁时问遗,庆吊之礼,必令优厚。每北使至,即于别殿致敬。 德光每有邀请,小不如意,则来谴责,晋祖每屈己以奉之,终晋祖世,略无衅隙。
jí shǎo dì sì wèi, qiǎn shǐ rù qì dān, dé guāng yǐ shǎo dì bù xiān chéng bǐng, shàn jí zūn wèi, suǒ jī wén zì, lüè qù chén lǐ, dà nù, xíng yú zé ràng, cháo tíng shǐ qù, jí jiā qiǎn rǔ. huì qì dān huí tú shǐ qiáo róng běi guī, shì wèi qīn jūn dōu zhǐ huī shǐ jǐng yán guǎng wèi róng yuē:" xiān cháo shì qì dān suǒ lì, sì jūn nǎi zhōng guó zì cè, chēng sūn kě yǐ, chēng chén wèi kě. zhōng guó zì yǒu shí wàn kǒu héng mó jiàn, yào zhàn jí lái!" róng zhì běn guó, jù yán qí shì, dé guāng dà nù, huì qīng zhōu yáng guāng yuǎn pàn, qiǎn shǐ gòu zhī. míng nián dōng, dé guāng lǜ zhū bù nán xià, kāi yùn yuán nián chūn, xiàn qí zhōu, zhí dǐ dà hé, shǎo dì xìng chán zhōu yǐ yù zhī. qí nián sān yuè, dé guāng bài yú yáng chéng, qì qí chē zhàng, chéng yī tuó tuó bēn zhì yōu zhōu. yīn nù qí shī lǜ, zì dà shǒu lǐng yǐ xià gè zhàng shù bǎi, wéi zhào yán shòu miǎn yān. shì shí, qì dān lián suì rù kòu, jìn shì pí yú bèn mìng, biān mín bèi kǔ, jǐ wú níng rì, jìn xiāng sāng wéi hàn quàn shǎo dì qiú hé yú qì dān, yǐ shū guó nàn, shǎo dì xǔ zhī, nǎi qiǎn shǐ fèng biǎo chēng chén, bēi cí shǒu guò. shǐ huí, dé guāng bào yuē:" dàn shǐ sāng wéi hàn jǐng yán guǎng zì lái, bìng gē zhèn zhèn yǔ wǒ, zé kě tōng hé yě." cháo tíng zhī qí bù kě, nǎi zhǐ. shí qì dān zhū bù pín nián chū zhēng, qí guó jūn chén shāo yàn bīng gé, dé guāng mǔ cháng wèi fān hàn chén liáo yuē:" nán cháo hàn ér zhēng de yī xiàng wò yé! zì gǔ jí jīn, wéi wén hàn lái hé fān, bù wén fān qù hé hàn, dài yī hàn ér dí dàng huí xīn, zé wǒ yì bù xī tōng hǎo yě."
及少帝嗣位,遣使入契丹,德光以少帝不先承禀,擅即尊位,所赍文字,略去 臣礼,大怒,形于责让,朝廷使去,即加谴辱。会契丹回图使乔荣北归,侍卫亲军 都指挥使景延广谓荣曰:“先朝是契丹所立,嗣君乃中国自册,称孙可矣,称臣未 可。中国自有十万口横磨剑,要战即来!”荣至本国,具言其事,德光大怒,会青 州杨光远叛,遣使构之。明年冬,德光率诸部南下,开运元年春,陷祁州,直抵大 河,少帝幸澶州以御之。其年三月,德光败于阳城,弃其车帐,乘一橐驼奔至幽州。 因怒其失律,自大首领已下各杖数百,唯赵延寿免焉。是时,契丹连岁入寇,晋氏 疲于奔命,边民被苦,几无宁日,晋相桑维翰劝少帝求和于契丹,以纾国难,少帝 许之,乃遣使奉表称臣,卑辞首过。使回,德光报曰:“但使桑维翰、景延广自来, 并割镇、镇与我,则可通和也。”朝廷知其不可,乃止。时契丹诸部频年出征,其 国君臣稍厌兵革,德光母尝谓蕃汉臣僚曰:“南朝汉兒争得一向卧耶!自古及今, 惟闻汉来和蕃,不闻蕃去和汉,待伊汉兒的当回心,则我亦不惜通好也。”
sān nián, lè shòu jiān jūn wáng luán jì yǒu mì zòu, kǔ yán yíng mào kě qǔ zhī zhuàng. shí yuè, shǎo dì qiǎn dù zhòng wēi lǐ shǒu zhēn děng lǜ bīng jīng lüè. shí yī yuè, fān jiāng gāo móu hàn bài jìn shī yú yíng zhōu zhī běi, liáng hàn zhāng sǐ zhī. qì dān zhǔ wén jìn jì chū shī, zì lǜ zhū bù yóu yì dìng dǐ zhèn zhōu, dù zhòng wēi děng zì yíng zhōu xī qū cháng shān, zhì zhōng dù qiáo, dí yǐ zhì yǐ, liǎng jūn gé hū shuǐ ér zhài yān. shí èr yuè shí rì, dù zhòng wēi lǜ zhū jūn jiàng yú qì dān, yǔ zài jìn shǎo dì jì zhōng. shí èr rì, dé guāng rù zhèn zhōu, dà kào jiàng shì. shí sì rì, zì zhèn zhōu nán xíng, zhōng dù jiàng jūn suǒ shì jiǎ zhàng bǎi wàn jì, bìng lìng yú zhèn zhōu shōu zhù, zhàn mǎ shù wàn pǐ, cháng qū ér běi. mìng zhāng yàn zé lǐng èr qiān qí xiān qū dōng jīng, qiǎn zhòng wēi bù xiá jiàng bīng qǔ xíng xiāng lù qián jìn. jìn shǎo dì qiǎn zi yán xù yán bǎo fèng jiàng biǎo yú qì dān, bìng chuán guó bǎo yī niǔ zhì yá zhàng. míng nián chūn zhēng yuè shuò rì, dé guāng zhì biàn běi, wén wǔ bǎi guān yíng yú lù. shì rì rù gōng, zhì hūn fù chū, cì yú chì gǎng. wǔ rì, xuān zhì jiàng jìn shǎo dì wèi fù yì hóu, yú huáng lóng fǔ ān zhì. qī rì, dé guāng fù zì chì gǎng rù jū yú dà nèi, fēn mìng shǐ chén yú jīng chéng jí wǎng zhū dào kuò jiè qián bó. suì mìng yǐ lǐ sōng wèi xī shū mì shǐ, yǐ féng dào wèi tài fù, yǐ zuǒ pú yè hé níng jí běi lái hàn lín xué shì chéng zhǐ zhāng lì wèi zǎi xiàng. èr yuè shuò rì, dé guāng fú hàn fǎ fú, zuò chóng yuán diàn shòu fān hàn cháo hè, xuān zhì dà shè tiān xià, gǎi jìn guó wèi dà liáo guó. yǐ zhào yán shòu wèi dà chéng xiàng, jiān zhèng shì lìng, chōng shū mì shǐ jiān zhōng jīng liú shǒu. jiàng dōng jīng wèi fáng yù zhōu, xún fù wèi xuān wǔ jūn.
三年,乐寿监军王峦继有密奏,苦言瀛、鄚可取之状。十月,少帝遣杜重威、 李守贞等率兵经略。十一月,蕃将高牟翰败晋师于瀛州之北,梁汉璋死之。契丹主 闻晋既出师,自率诸部由易、定抵镇州,杜重威等自瀛州西趋常山,至中渡桥,敌 已至矣,两军隔滹水而寨焉。十二月十日,杜重威率诸军降于契丹,语在《晋少帝 纪》中。十二日,德光入镇州,大犒将士。十四日,自镇州南行,中渡降军所释甲 仗百万计,并令于镇州收贮,战马数万匹,长驱而北。命张彦泽领二千骑先趋东京, 遣重威部辖降兵取邢、相路前进。晋少帝遣子延煦、延宝奉降表于契丹,并传国宝 一纽至牙帐。明年春正月朔日,德光至汴北,文武百官迎于路。是日入宫,至昏复 出,次于赤岗。五日,宣制降晋少帝为负义侯,于黄龙府安置。七日,德光复自赤 岗入居于大内,分命使臣于京城及往诸道括借钱帛。遂命以李崧为西枢密使,以 冯道为太傅,以左仆射和凝及北来翰林学士承旨张砺为宰相。二月朔日,德光服汉 法服,坐崇元殿受蕃汉朝贺,宣制大赦天下,改晋国为大辽国。以赵延寿为大丞相, 兼政事令,充枢密使兼中京留守。降东京为防御州,寻复为宣武军。
shí wǔ rì, hàn gāo zǔ jiàn hào yú jìn yáng, dé guāng wén zhī, xuē duó hàn zǔ guān jué. shì yuè, jìn zhōu lù zhōu bìng guī hé dōng. shí dào zéi suǒ zài qún qǐ, gōng jié zhōu jùn, duàn chán zhōu fú liáng. qì dān dà kǒng, yán hé zhū fān zhèn bìng yǐ fù xīn zhèn zhī. sān yuè shuò rì, dé guāng zuò chóng yuán diàn, xíng rù gé zhī lǐ, dǔ hàn jiā yí fǎ zhī shèng, dà yuè. yǐ qí dà jiāng xiāo hàn wèi biàn zhōu jié dù shǐ. shí qī rì, dé guāng běi hái. fā lí dōng jīng, sù yú chì gāng, yǒu dà shēng rú léi, qǐ yú yá zhàng zhī xià, qì dān zì lí yáng jì hé, cì tāng yīn xiàn jiè, yǒu yī gāng, tǔ rén wèi zhī chóu sǐ gāng, dé guāng qì yú qí shàng, wèi xuān huī shǐ gāo xūn yuē:" wǒ zài shàng guó, yǐ dǎ wéi shí ròu wéi lè, zì jí hàn dì, měi měi bù kuài, wǒ ruò dé guī běn tǔ, sǐ yì wú hèn." xūn tuì ér wèi rén yuē:" qí yǔ tōu, dài jiāng sǐ yǐ." shí zéi shuài liáng huī jù xiāng zhōu, dé guāng qīn lǜ zhū bù yǐ gōng zhī. sì yuè sì rì, tú qí chéng ér qù. dé guāng wén hé yáng jūn luàn, wèi fān hàn chén liáo yuē:" wǒ yǒu sān shī: shā shàng guó bīng shì, dǎ cǎo gǔ, yī shī yě tiān xià kuò qián, èr shī yě bù xún qiǎn jié dù shǐ guī fān, sān shī yě." shí liù rì, cì yú luán chéng xiàn shā hǔ lín zhī cè, shí dé guāng yǐ dé hán rè jí shù rì yǐ, mìng bù rén jī jiǔ pú, dǎo yú dé jí zhī dì. shí bā rì bū shí, yǒu dà xīng luò yú qióng lú zhī qián, ruò bèng huǒ ér sàn, dé guāng jiàn zhī, xī wàng ér tuò, lián hū yuē:" liú zhī yuǎn miè, liú zhī yuǎn miè!" shì yuè èr shí yī rì zú, shí nián sì shí liù, zhǔ qì dān fán èr shí èr nián. qì dān rén pò qí shī, zhāi qù cháng wèi, yǐ yán wò zhī, zài ér běi qù, hàn rén mù zhī wèi" dì bā" yān. àn" yǐ xià yuán běn quē yì. jù wǔ dài huì yào yún: sì yuè shí bā rì, dé guāng zú yú luán chéng. wǔ yuè, xuān qiǎn zhì, yǐ yǒng kāng wáng xí wèi. yǒng kāng wáng zhě, dōng dān wáng zhī zhǎng zǐ, yǐ qí yuè èr shí yī rì lǐng bù zú guī guó, gǎi huì tóng shí nián wèi tiān lù yuán nián, zì chēng tiān shòu huáng dì. hàn gān yòu sān nián shí yī yuè, lǜ qí shù wàn, xiàn xíng zhōu zhī nèi qiū xiàn shēn zhōu zhī ráo yáng xiàn. zhōu guǎng shùn yuán nián zhēng yuè, tài zǔ mìng zuǒ qiān niú wèi jiāng jūn zhū xiàn wǎng xiū hé hǎo, yǒng kāng wáng yì qiǎn shǐ bào mìng, xiàn liáng mǎ sì pǐ, tài zǔ fù qiǎn shàng shū zuǒ chéng tián mǐn gòng fèng guān jiǎng guāng suì xián mìng wǎng pìn. qí nián sì yuè, tián mǐn děng huí, yǒng kāng wáng qiǎn shǐ xiàn bì yù jīn dù yín guǒ ān pèi, bìng mǎ sì shí pǐ. qí yuè, tài zǔ yòu mìng zuǒ jīn wú jiāng jūn yáo hàn yīng zuǒ shén wǔ jiàng jūn huá guāng yì wǎng shǐ. qí nián jiǔ yuè, yǒng kāng wáng wèi bù xià tài níng wáng suǒ shì, dé guāng zhī zǐ lēi suǒ bù bīng zhū tài níng wáng zì lì, chēng yīng lì yuán nián, hào tiān shùn huáng dì. xiǎn dé yuán nián chūn, tài yuán liú chóng jiāng tú nán kòu, qì dān jiāng yáng yǎn lǜ qí wàn yú yǐ zhù zhī. sān yuè, shì zōng qīn zhēng, yǔ chóng zhàn yú lù zhōu gāo píng xiàn zhī nán yuán, chóng jūn dà bài, qì dān zhòng qì jiǎ ér dùn. èr nián sān yuè, mìng xǔ zhōu jié dù shǐ wáng yàn chāo děng zhù lěi yú lǐ yàn kǒu, yǔ qì dān shù qiān qí zhàn yú ān píng xiàn, bài zhī.
十五日,汉高祖建号于晋阳,德光闻之,削夺汉祖官爵。是月,晋州、潞州并 归河东。时盗贼所在群起,攻劫州郡,断澶州浮梁。契丹大恐,沿河诸籓镇并以腹 心镇之。三月朔日,德光坐崇元殿,行入阁之礼,睹汉家仪法之盛,大悦。以其大 将萧翰为汴州节度使。十七日,德光北还。发离东京,宿于赤冈,有大声如雷,起 于牙帐之下,契丹自黎阳济河,次汤阴县界,有一冈,土人谓之愁死冈,德光憩于 其上,谓宣徽使高勋曰:“我在上国,以打围食肉为乐,自及汉地,每每不快,我 若得归本土,死亦无恨。”勋退而谓人曰:“其语偷,殆将死矣。”时贼帅梁晖据 相州,德光亲率诸部以攻之。四月四日,屠其城而去。德光闻河阳军乱,谓蕃汉臣 僚曰:“我有三失:杀上国兵士,打草谷,一失也;天下括钱,二失也;不寻遣节 度使归籓,三失也。”十六日,次于栾城县杀虎林之侧,时德光已得寒热疾数日矣, 命部人赍酒脯,祷于得疾之地。十八日晡时,有大星落于穹庐之前,若迸火而散, 德光见之,西望而唾,连呼曰:“刘知远灭,刘知远灭!”是月二十一日卒,时年 四十六,主契丹凡二十二年。契丹人破其尸,摘去肠胃,以盐沃之,载而北去,汉 人目之为“帝羓”焉。案“以下原本阙佚。据《五代会要》云:四月十八日,德光 卒于栾城。五月,宣遣制,以永康王袭位。永康王者,东丹王之长子,以其月二十 一日领部族归国,改会同十年为天禄元年,自称天授皇帝。汉乾祐三年十一月,率 骑数万,陷邢州之内丘县、深州之饶阳县。周广顺元年正月,太祖命左千牛卫将军 硃宪往修和好,永康王亦遣使报命,献良马四匹,太祖复遣尚书左丞田敏、供奉官 蒋光遂衔命往聘。其年四月,田敏等回,永康王遣使献碧玉金镀银裹鞍辔,并马四 十匹。其月,太祖又命左金吾将军姚汉英、左神武将军华光裔往使。其年九月,永 康王为部下太宁王所弑,德光之子勒所部兵诛太宁王自立,称应历元年,号天顺皇 帝。显德元年春,太原刘崇将图南寇,契丹将杨兗率骑万余以助之。三月,世宗亲 征,与崇战于潞州高平县之南原,崇军大败,契丹众弃甲而遁。二年三月,命许州 节度使王彦超等筑垒于李晏口,与契丹数千骑战于安平县,败之。