gān yòu sān nián chūn zhēng yuè jǐ hài shuò, dì bù shòu cháo hè. fèng xiáng xíng yíng dōu bù shǔ zhào huī zòu, qián yuè èr shí sì rì, shōu fù fèng xiáng, nì zéi wáng jǐng chóng jǔ zú zì fán ér sǐ. dīng wèi, fèng xiáng jié dù shǐ chōng xī nán xíng yíng dōu bù shǔ zhào huī jiā jiān shì zhōng. wù shēn, mì zhōu cì shǐ wáng wàn gǎn zòu, fèng zhào lǐng bīng rù hǎi zhōu jiè, zhì dí shuǐ zhèn, fú lüè fén dàng, gèng qǐng yì bīng. zhào qián yí zhōu cì shǐ guō qióng lǜ jìn jūn fù zhī. gēng wǔ, qián yǒng xìng jūn jié dù fù shǐ ān yǒu guī chú míng, liú dēng zhōu shā mén dǎo. xiān shì, yǒu guī quán zhī yǒng xìng jūn fǔ shì, jí zhào sī wǎn zhī bēn chōng, yǒu guī shī shǒu chéng chí, zhì shì nǎi zhèng qí zuì yān. guǐ hài, yǐ qián bīn zhōu jié dù shǐ sòng yàn yún wèi tài zǐ tài shī zhì shì. bǐng yín, fēn mìng shǐ chén fù yǒng xìng fèng xiáng hé zhōng, shōu zàng yòng bīng yǐ lái suǒ zài hái gǔ. shí yǐ yǒu sēng jù dú lóu èr shí wàn yǐ. qián yí zhōu cì shǐ guō qióng zòu, bù shǔ bīng shì, shēn rù hǎi zhōu zéi jiè. shì yuè, yǒu hú dēng míng dé lóu, zhǔ zhě huò zhī, hú máo zhǎng ér fù xià bié yǒu èr zú.
乾祐三年春正月己亥朔,帝不受朝賀。鳳翔行營都部署趙暉奏,前月二十四日, 收復鳳翔,逆賊王景崇舉族自燔而死。丁未,鳳翔節度使、充西南行營都部署趙暉 加兼侍中。戊申,密州刺史王萬敢奏,奉詔領兵入海州界,至荻水鎮,俘掠焚盪, 更請益兵。詔前沂州刺史郭瓊率禁軍赴之。庚午,前永興軍節度副使安友規除名, 流登州沙門島。先是,友規權知永興軍府事,及趙思綰之奔沖,友規失守城池,至 是乃正其罪焉。癸亥,以前邠州節度使宋彥筠為太子太師致仕。丙寅,分命使臣赴 永興、鳳翔、河中,收葬用兵已來所在骸骨。時已有僧聚髑髏二十萬矣。前沂州刺 史郭瓊奏,部署兵士,深入海州賊界。是月,有狐登明德樓,主者獲之,狐毛長而 腹下別有二足。
èr yuè xīn sì, qīng zhōu zòu, guō qióng bù shǔ bīng shì, zì hǎi zhōu huí zhì dāng dào. jiǎ shēn, shū mì shǐ guō wēi xún biān huí. dīng hài, rǔ zhōu fáng yù shǐ liú shěn jiāo zú. yǐ wèi, yǐ qián ān zhōu jié dù shǐ liú suì níng wèi zuǒ wǔ wèi shàng jiāng jūn, yǐ fū zhōu jié dù shǐ jiāo jì xūn wèi yòu wǔ wèi shàng jiāng jūn, yǐ qián yǒng xìng jūn jié dù shǐ zhào zàn wèi zuǒ xiāo wèi shàng jiāng jūn.
二月辛巳,青州奏,郭瓊部署兵士,自海州回至當道。甲申,樞密使郭威巡邊 回。丁亥,汝州防禦使劉審交卒。乙未,以前安州節度使劉遂凝為左武衛上將軍, 以鄜州節度使焦繼勛為右武衛上將軍,以前永興軍節度使趙贊為左驍衛上將軍。
sān yuè jǐ hài, xú zhōu bù sòng suǒ huò huái nán dōu jiāng lǐ huī děng sān shí sān rén xùn yú shì, gěi shān mào fàng hái běn tǔ. shì yuè, yè dōu liú shǒu gāo xíng zhōu yǎn zhōu fú yàn qīng yùn zhōu mù róng yàn chāo xī jīng liú shǒu bái wén kē zhèn zhōu wǔ xíng dé ān zhōu yáng xìn lù zhōu cháng sī fǔ zhōu zhé cóng ruǎn jiē zì zhèn lái cháo, jiā qìng jié gù yě. wù wǔ, yàn qún chén yú yǒng fú diàn, dì chū jǔ lè. rén xū, yè dōu gāo xíng zhōu yí zhèn yùn zhōu, yǎn zhōu fú yàn qīng yí zhèn qīng zhōu, bìng jiā yì fēng. jiǎ zǐ, xī jīng liú shǒu bái wén kē lù zhōu cháng sī zhèn zhōu wǔ xíng dé bìng jìn yì fēng, yùn zhōu mù róng yàn chāo yí zhèn yǎn zhōu.
三月己亥,徐州部送所獲淮南都將李暉等三十三人徇於市,給衫帽放還本土。 是月,鄴都留守高行周、兗州符彥卿、鄆州慕容彥超、西京留守白文珂、鎮州武行 德、安州楊信、潞州常思、府州折從阮皆自鎮來朝,嘉慶節故也。戊午,宴群臣於 永福殿,帝初舉樂。壬戌,鄴都高行周移鎮鄆州,兗州符彥卿移鎮青州,並加邑封。 甲子,西京留守白文珂、潞州常思、鎮州武行德並進邑封,鄆州慕容彥超移鎮兗州。
xià sì yuè wù chén shuò, xíng zhōu xuē huái ràng yí zhèn tóng zhōu, xiāng zhōu guō jǐn hé yáng lǐ huī bìng jìn yì fēng. gēng wǔ, fǔ zhōu zhé cóng ruǎn yí zhèn dèng zhōu. xīn wèi, gù shēn zhōu cì shǐ shǐ wàn shān zèng tài fù. xiān shì, qì dān rù biān, wàn shān chéng shǒu, guō wēi qiǎn suǒ wàn jìn lǜ qí qī bǎi tún shēn zhōu. yī rì, qì dān shù qiān qí pò zhōu dōng mén, wàn shān fù zǐ lǜ bīng bǎi yú rén xí zhī. qì dān wěi tuì shí yú lǐ, ér fú bīng fā, wàn shān xuè zhàn, jí qǐng jiù yú wàn jìn, wàn jìn lè bīng bù chū, wàn shān sǐ zhī, liáo shǐ shì zōng jì: tiān lù sān nián shā shēn zhōu cì shǐ shǐ wàn shān. qì dān yì jiě qù. shí lùn yǐ wàn jìn wèi zuì, gù jiā wàn shān zèng diǎn yān. rén shēn, huá zhōu liú cí yí zhèn xíng zhōu, ān zhōu yáng xìn yí zhèn fū zhōu, bèi zhōu wáng lìng wēn yí zhèn ān zhōu, bìng jiā yì fēng. yǐ fū zhōu liú hòu wáng ráo wèi huá zhōu jié dù shǐ, yǐ qí lái cháo gù yě. dīng chǒu, shàng shí fèng yù wáng shào yǐn chú míng, liú shā mén dǎo, zuò nì jūn yíng nǚ kǒu yě. xīn sì, yǐ xuān huī běi yuàn shǐ wú qián yù wèi zhèng zhōu fáng yù shǐ. shí shū mì shǐ yáng bīn shàng zhāng qǐ jiě shū jī, dì mìng zhòng shǐ yù zhī yuē: shū jī zhī zhí, shě qīng yòng shuí? hū yǒu cǐ zhāng, mò yǒu rén lí jiān fǒu? qián yù zài bàng yáng yán yuē: shū mì zhòng dì, nán yǐ jiǔ chù, bǐ hòu lái zhě dié jū, xiàng gōng cí ràng shì yě. zhōng shǐ hái jù zòu, dì bù yuè, gù yǒu shì mìng. rén wǔ, yǐ shū mì shǐ guō wēi yè dōu liú shǒu, yī qián shū mì shǐ. zhào hé běi zhū zhōu, yīng bīng jiǎ qián bó liáng cǎo yī bǐng guō wēi chù fēn. guǐ wèi, fǔ zhōu yǒng ān jūn é yí tíng, mìng jiàng wèi tuán liàn zhōu. wù zǐ, hàn lín xué shì chéng zhǐ hù bù shàng shū wáng rén yù bà zhí, shǒu bīng bù shàng shū. zuǒ qiān niú shàng jiāng jūn zhāng guàn zú. gēng yín, yǐ xī nán miàn shuǐ lù zhuǎn yùn shǐ shàng shū gōng bù shì láng lǐ gǔ wèi chén zhōu cì shǐ. zuǒ jīn wú shàng jiāng jūn zhì shì mǎ wàn zú. jiǎ wǔ, yǐ qián huá zhōu jié dù shǐ ān shěn xìn wèi zuǒ wèi shàng jiāng jūn, yǐ qián lù zhōu jié dù shǐ zhāng cóng ēn wèi yòu wèi shàng jiāng jūn.
夏四月戊辰朔,邢州薛懷讓移鎮同州,相州郭謹、河陽李暉並進邑封。庚午, 府州折從阮移鎮鄧州。辛未,故深州刺史史萬山贈太傅。先是,契丹入邊,萬山城 守,郭威遣索萬進率騎七百屯深州。一日,契丹數千騎迫州東門,萬山父子率兵百 餘人襲之。契丹偽退十餘里,而伏兵發,萬山血戰,急請救於萬進,萬進勒兵不出, 萬山死之,《遼史·世宗紀》:天祿三年殺深州刺史史萬山。契丹亦解去。時論以 萬進為罪,故加萬山贈典焉。壬申,華州劉詞移鎮邢州,安州楊信移鎮鄜州,貝州 王令溫移鎮安州,並加邑封。以鄜州留後王饒為華州節度使,以其來朝故也。丁丑, 尚食奉御王紹隱除名,流沙門島,坐匿軍營女口也。辛巳,以宣徽北院使吳虔裕為 鄭州防禦使。時樞密使楊邠上章乞解樞機,帝命中使諭之曰:「樞機之職,舍卿用 誰?忽有此章,莫有人離間否?」虔裕在傍揚言曰:「樞密重地,難以久處,俾後 來者迭居,相公辭讓是也。」中使還具奏,帝不悅,故有是命。壬午,以樞密使郭 威鄴都留守,依前樞密使。詔河北諸州,應兵甲、錢帛、糧草一稟郭威處分。癸未, 府州永安軍額宜停,命降為團練州。戊子,翰林學士承旨、戶部尚書王仁裕罷職, 守兵部尚書。左千牛上將軍張瓘卒。庚寅,以西南面水陸轉運使、尚書工部侍郎李 穀為陳州刺史。左金吾上將軍致仕馬萬卒。甲午,以前華州節度使安審信為左衛上 將軍,以前潞州節度使張從恩為右衛上將軍。
wǔ yuè wù xū shuò, dì yù chóng yuán diàn shòu cháo. bǐng wǔ, yǐ huáng dì xìng yuán jié dù shǐ xūn wèi kāi fēng yǐn, jiā jiān zhōng shū lìng, wèi chū gé. jiǎ zǐ, zhào: zhū dào zhōu fǔ chà zhì sàn cóng guān, dà fǔ wǔ bǎi rén, shàng zhōu sān bǎi rén, xià zhōu èr bǎi rén, lēi běn chù tuán jí guǎn xì, lì jié jí jiǎn xiào jiào xí, yǐ jǐng bèi zhōu chéng.
五月戊戌朔,帝御崇元殿受朝。丙午,以皇弟興元節度使勛為開封尹,加兼中 書令,未出閣。甲子,詔:「諸道州府差置散從官,大府五百人,上州三百人,下 州二百人,勒本處團集管系,立節級檢校教習,以警備州城。」
rùn yuè guǐ sì, jīng shī dà fēng yǔ, huài yíng shě, chuī zhèng mén fēi qǐ, shí shù bù ér duò, bá dà mù shù shí, zhèn sǐ zhě liù qī rén, shuǐ píng dì chǐ yú, chí huáng jiē yì. shì yuè, gōng zhōng yǒu guài wù, tóu wǎ shí, jī chuāng hàn fēi, rén bù néng zhì.
閏月癸巳,京師大風雨,壞營舍,吹鄭門扉起,十數步而墮,拔大木數十,震 死者六七人,水平地尺余,池隍皆溢。是月,宮中有怪物,投瓦石,擊窗撼扉,人 不能制。
liù yuè gēng zǐ, yǐ guó zi jì jiǔ tián mǐn wèi shàng shū yòu chéng. guǐ mǎo, tài pú qīng zhì shì xiè pān zú, chuò shì cháo yī rì. zhèng zhōu zòu, hé jué yuán wǔ xiàn jiè. yǐ mǎo, sī tiān tāi shàng yán, zhèn xīng nì xíng, zhì tài wēi zuǒ yē mén wài, zì wù shēn nián bā yuè shí èr rì, rù tài wēi xī yuán, fàn shàng jiāng píng xīng zhí fǎ, gōu jǐ wǎng lái, zhì jǐ yǒu nián shí yī yuè shí èr rì yè, fāng chū zuǒ yē mén shùn xíng, zì jīn nián zhēng yuè shí rì yè, fù nì xíng rù dōng yuán, zhì zuǒ yē mén.
六月庚子,以國子祭酒田敏為尚書右丞。癸卯,太僕卿致仕謝攀卒,輟視朝一 日。鄭州奏,河決原武縣界。乙卯,司天台上言,鎮星逆行,至太微左掖門外,自 戊申年八月十二日,入太微西垣,犯上將屏星執法,勾己往來,至己酉年十一月十 二日夜,方出左掖門順行,自今年正月十日夜,復逆行入東垣,至左掖門。
qiū qī yuè gēng wǔ, hé yáng zòu, hé zhǎng sān zhàng wǔ chǐ. yǐ hài, cāng zhōu zòu, jī yǔ yuē yī zhàng èr chǐ. ān zhōu zòu, gōu hé fàn yì, zhōu chéng nèi shuǐ shēn qī chǐ. bǐng zǐ, dì yù chóng yuán diàn, shòu huáng tài hòu cè, mìng zǎi chén sū féng jí xíng lǐ. xīn sì, sān sī shǐ zòu: zhōu xiàn lìng lù zuǒ guān, qǐng jù hù jí duō shǎo, liàng dìng fèng hù: xiàn sān qiān hù yǐ shàng, lìng yuè shí qiān, zhǔ bù bā qiān èr qiān hù yǐ shàng, lìng yuè bā qiān, zhǔ bù wǔ qiān èr qiān hù yǐ xià, lìng yuè liù qiān, zhǔ bù sì qiān. měi hù yuè chū qián wǔ bǎi, bìng yǐ guǎn nèi zhōng děng hù chōng. lù shì cān jūn pàn sī fèng qián, shì zhōu jiè lìng zuǒ, qǔ qí duō zhě gěi zhī, qí fèng hù yǔ miǎn xiàn sī chāi yì. cóng zhī.
秋七月庚午,河陽奏,河漲三丈五尺。乙亥,滄州奏,積雨約一丈二尺。安州 奏,溝河泛溢,州城內水深七尺。丙子,帝御崇元殿,授皇太后冊,命宰臣蘇逢吉 行禮。辛巳,三司使奏:「州縣令錄佐官,請據戶籍多少,量定俸戶:縣三千戶已 上,令月十千,主簿八千;二千戶已上,令月八千,主簿五千;二千戶已下,令月 六千,主簿四千。每戶月出錢五百,並以管內中等戶充。錄事參軍、判司俸錢,視 州界令佐,取其多者給之,其俸戶與免縣司差役。」從之。
bā yuè xīn hài, yǐ méng zhōu chéng huáng shén wèi líng gǎn wáng, cóng hú nán qǐng yě. shí hǎi zéi gōng zhōu chéng, zhōu rén dǎo yú shén, chéng dé bù xiàn, gù yǒu shì qǐng. xīn yǒu, gěi shì zhōng táo gǔ shàng yán, qǐng tíng wǔ rì nèi diàn zhuǎn duì. cóng zhī. rén xū, yǐ bīng bù shì láng yú dé chén wèi yù shǐ zhōng chéng, biān wèi wèi bīng bù shì láng.
八月辛亥,以蒙州城隍神為靈感王,從湖南請也。時海賊攻州城,州人禱於神, 城得不陷,故有是請。辛酉,給事中陶穀上言,請停五日內殿轉對。從之。壬戌, 以兵部侍郎於德辰為御史中丞,邊蔚為兵部侍郎。
jiǔ yuè xīn sì, lǎng zhōu jié dù shǐ mǎ xī è zòu qǐng yú jīng shī bié zhì dǐ yuàn. bù yǔn. shì shí, xī è yǔ qí dì hú nán jié dù shǐ xī guǎng fāng gòu xì qiáng zhī yuàn, gù yǒu shì qǐng. dì yǐ hú nán yǐ yǒu dǐ wù, bù kě gèng zhì, yóu shì bù yǔn, réng mìng jiàng zhào hé jiě yān.
九月辛巳,朗州節度使馬希萼奏請於京師別置邸院。不允。是時,希萼與其弟 湖南節度使希廣方構鬩牆之怨,故有是請。帝以湖南已有邸務,不可更置,由是不 允,仍命降詔和解焉。
dōng shí yuè jǐ hài, dì shòu yú jìn jiāo. bǐng wǔ, hú nán mǎ xī guǎng qiǎn shǐ shàng zhāng, qiě yán jīng nán huái nán guǎng nán sān dào jié gòu, yù fēn gē hú xiāng, qǐ liáo fā bīng shī, yǐ wèi yuán zhù. shí cháo tíng fāng yì qǐ jūn, huì nèi nán, bù guǒ xíng. dīng wèi, liǎng zhè qián hóng chù jiā zhū dào bīng mǎ yuán shuài. wù shēn, zhāng dé jūn jié dù shǐ guō jǐn zú. guǐ chǒu, yǐ qián tóng zhōu jié dù shǐ zhāng yàn yūn wèi xiāng zhōu jié dù shǐ. xīn yǒu, yuè fàn xīn dà xīng.
冬十月己亥,帝狩於近郊。丙午,湖南馬希廣遣使上章,且言荊南、淮南、廣 南三道結構,欲分割湖、湘,乞聊發兵師,以為援助。時朝廷方議起軍,會內難, 不果行。丁未,兩浙錢宏俶加諸道兵馬元帥。戊申,彰德軍節度使郭謹卒。癸丑, 以前同州節度使張彥贇為相州節度使。辛酉,月犯心大星。
shí yī yuè jiǎ zǐ shuò, rì yǒu shí zhī. yǐ chǒu, yǒng zhōu táng jiāng jūn cí zèng tài bǎo, cóng hú nán qǐng yě. jǐ sì, rì nán zhì, dì yù chóng yuán diàn shòu cháo hè, zhàng wèi rú shì. xīn wèi, zhào shì wèi bù jūn dōu zhǐ huī shǐ wáng yīn jiāng bīng tún chán zhōu. bǐng zǐ, zhū shū mì shǐ yáng bīn shì wèi dōu zhǐ huī shǐ shǐ hóng zhào sān sī shǐ wáng zhāng, yí qí zú. shì rì píng dàn, jiǎ shì shù shí rén yóu guǎng zhèng diàn chū, zhì dōng wǔ xià, hài bīn děng yú gé nèi, sǐ yú luàn rèn zhī xià. yòu zhū hóng zhào dì xiǎo dǐ jūn dōu yú hòu hóng lǎng rú jīng shǐ zhēn yàn qí nèi cháng shì xīn cóng shěn yáng bīn zi bǐ bù yuán wài láng tíng kǎn yòu wèi jiāng jūn tíng wěi yòu zàn shàn dài fū tíng yǐ wáng zhāng zhí yòu lǐng wèi jiāng jūn mín zǐ xù hù bù yuán wài láng zhāng yí sù shū mì yuàn fù chéng xuān guō yóng kòng hè dōu yú hòu gāo jìn shì wèi dōu chéng jú jīng nán jīn sān sī dōu gōu guān chái xùn děng. fēn bīng shōu bǔ bīn děng jiā shǔ jí bù qǔ qiàn cóng, jǐn lù zhī. shǎo qǐng, shū mì chéng zhǐ niè wén jìn jí zhào zǎi chén bǎi liáo, bān yú chóng yuán diàn, tíng xuān yuē: yáng bīn shǐ hóng zhào wáng zhāng děng tóng móu pàn nì, yù wēi zōng shè, bìng zhǎn zhī, yǔ qīng děng tóng qìng. bān tuì, zhào zhū jūn jiāng xiào zhì wàn suì diàn, dì qīn yù shǐ hóng zhào děng yù móu nì luàn zhī zhuàng, qiě yán: hóng zhào děng qī zhèn nián yòu, zhuān quán shàn mìng, shǐ rǔ bèi cháng huái yōu kǒng, zì cǐ zhèn zì yǔ rǔ děng wèi zhǔ, bì wú héng yōu yě. zhū jūn jiāng xiào bài xiè ér tuì. zhào qián rèn jié dù shǐ cì shǐ tǒng jūn děng shàng diàn yù zhī. dì qiǎn jūn shì shǒu zhuō gōng chéng zhū mén, bǐ jìn rì gàn, cháo chén bù chū gōng mén ér qù. shì rì qíng jì wú yún, ér hūn wù méng méng, yǒu rú wēi yǔ, rén qíng zhuì kǒng. rì jiāng wǔ, zài yáng bīn děng shí yú shī, fēn bào yú nán běi shì. shì rì, dì qiǎn fù xīn jī mì zhào wǎng chán zhōu yè dōu, lìng chán zhōu jié dù shǐ lǐ hóng yì zhū shì wèi bù jūn dōu zhǐ huī shǐ wáng yīn, lìng yè dōu tún zhù hù shèng zuǒ xiāng dōu zhǐ huī shǐ guō chóng fèng guó zuǒ xiāng dōu zhǐ huī shǐ cáo yīng hài shū mì shǐ guō wēi jí xuān huī shǐ wáng jùn. jí zhào yùn zhōu gāo xíng zhōu qīng zhōu fú yàn qīng yǒng xìng guō cóng yì yǎn zhōu mù róng yàn chāo tóng zhōu xuē huái ràng zhèng zhōu wú qián yù chén zhōu lǐ gǔ děng fù què. yǐ zǎi chén sū féng jí quán zhī shū mì yuàn shì, qián qīng zhōu liú zhū quán zhī kāi fēng fǔ shì, shì wèi mǎ jūn dōu zhǐ huī shǐ lǐ hóng jiàn pàn shì wèi sī shì, nèi kè shěng shǐ yán jìn qīng quán shì wèi mǎ jūn dōu zhǐ huī shǐ.
十一月甲子朔,日有食之。乙丑,永州唐將軍祠贈太保,從湖南請也。己巳, 日南至,帝御崇元殿受朝賀,仗衛如式。辛未,詔侍衛步軍都指揮使王殷將兵屯澶 州。丙子,誅樞密使楊邠、侍衛都指揮使史宏肇、三司使王章,夷其族。是日平旦, 甲士數十人由廣政殿出,至東廡下,害邠等於閣內,死於亂刃之下。又誅宏肇弟小 底軍都虞候宏朗、如京使甄彥奇、內常侍辛從審、楊邠子比部員外郎廷侃、右衛將 軍廷偉、右贊善大夫廷倚、王章侄右領衛將軍旻、子婿戶部員外郎張貽肅、樞密院 副承宣郭顒、控鶴都虞候高進、侍衛都承局荊南金、三司都勾官柴訓等。分兵收捕 邠等家屬及部曲傔從,盡戮之。少頃,樞密承旨聶文進急召宰臣百僚,班於崇元殿, 庭宣曰:「楊邠、史宏肇、王章等同謀叛逆,欲危宗社,並斬之,與卿等同慶。」 班退,召諸軍將校至萬歲殿,帝親諭史宏肇等欲謀逆亂之狀,且言:「宏肇等欺朕 年幼,專權擅命,使汝輩常懷憂恐,自此朕自與汝等為主,必無橫憂也。」諸軍將 校拜謝而退。召前任節度使、刺史、統軍等上殿諭之。帝遣軍士守捉宮城諸門,比 近日旰,朝臣步出宮門而去。是日晴霽無雲,而昏霧濛濛,有如微雨,人情惴恐。 日將午,載楊邠等十餘屍,分暴於南北市。是日,帝遣腹心齎密詔往澶州、鄴都, 令澶州節度使李洪義誅侍衛步軍都指揮使王殷,令鄴都屯駐護聖左廂都指揮使郭崇、 奉國左廂都指揮使曹英害樞密使郭威及宣徽使王峻。急詔鄆州高行周、青州符彥卿、 永興郭從義、兗州慕容彥超、同州薛懷讓、鄭州吳虔裕、陳州李穀等赴闕。以宰臣 蘇逢吉權知樞密院事,前青州劉銖權知開封府事,侍衛馬軍都指揮使李洪建判侍衛 司事,內客省使閻晉卿權侍衛馬軍都指揮使。
dīng chǒu, chán zhōu jié dù shǐ lǐ hóng yì shòu dé mì zhào, zhī shì bù kè, nǎi yǐn shǐ rén jiàn wáng yīn. yīn yǔ hóng yì qiǎn běn zhōu fù shǐ chén guāng suì jī suǒ shòu mì zhào, chí zhì yè dōu. sòng shǐ: shǎo dì qiǎn gòng fèng guān mèng yè jī mì zhào, lìng hóng yì shā wáng yīn. hóng yì sù qiè nuò, lǜ yīn jué, qiān yán bù gǎn fā, jù yǐn yè jiàn yīn. yīn nǎi gù yè, sòng mì zhào yú zhōu zǔ. guō wēi dé zhī, jí zhào wáng jùn guō chóng cáo yīng jí zhū jūn jiāng xiào, zhì yá shǔ shì zhào, jiān gào yáng shǐ zhū gōng yuān wǎng zhī zhuàng, qiě yuē: rǔ děng dāng fèng xíng zhào zhǐ, duàn yǔ shǒu yǐ bào tiān zǐ, zì qǔ gōng míng. guō chóng děng yǔ zhū jiāng xiào qián yuē: cǐ shì bì fēi shèng yì, jí shì lǐ yè děng qiè fā, jiǎ rú cǐ bèi biàn wò quán bǐng, guó dé ān hū! shì kě chén lùn, hé xū zì qì, zhì qiān zài zhī xià bèi cǐ è míng. chóng děng yuàn cóng gōng rù cháo, miàn zì xǐ xuě. yú shì jiāng xiào děng qǐng wēi rù cháo, yǐ chú jūn cè zhī è, gòng ān tiān xià. dōng dōu shì lüè: hàn yǐn dì qiǎn shǐ hài tài zǔ, wèi rén pǔ yuē: gōng yǒu dà gōng yú cháo tíng, wò qiáng bīng, lín zhòng zhèn, yǐ chán jiàn yí, qǐ kě zuò ér dài bì! jiào yǐ yì qí yǔ, yún zhū jiāng shì, yǐ jī nù zhòng xīn. tài zǔ nà qí yán. yì rì, guō wēi yǐ zhòng nán xíng. wù yín, yè bīng zhì chán zhōu. gēng chén, zhì huá zhōu, jié dù shǐ sòng yán wò kāi mén yíng jiàng. shì rì, zhào qián kāi fēng yǐn hóu yì qián fū zhōu jié dù shǐ zhāng yàn chāo quán shì wèi mǎ jūn dōu zhǐ huī shǐ yán jìn qīng zhèng zhōu fáng yù shǐ wú qián yù děng, lǜ jìn jūn fù chán zhōu shǒu zhuō.
丁丑,澶州節度使李洪義受得密詔,知事不克,乃引使人見王殷。殷與洪義遣 本州副使陳光穗齎所受密詔,馳至鄴都。《宋史》:少帝遣供奉官孟業齎密詔,令 洪義殺王殷。洪義素怯懦,慮殷覺,遷延不敢發,遽引業見殷。殷乃錮業,送密詔 於周祖。郭威得之,即召王峻、郭崇、曹英及諸軍將校,至牙署視詔,兼告楊、史 諸公冤枉之狀,且曰:「汝等當奉行詔旨,斷予首以報天子,自取功名。」郭崇等 與諸將校前曰:「此事必非聖意,即是李業等竊發,假如此輩便握權柄,國得安乎! 事可陳論,何須自棄,致千載之下被此惡名。崇等願從公入朝,面自洗雪。」於是 將校等請威入朝,以除君側之惡,共安天下。《東都事略》:漢隱帝遣使害太祖, 魏仁浦曰:「公有大功於朝廷,握強兵,臨重鎮,以讒見疑,豈可坐而待斃!」教 以易其語,雲誅將士,以激怒眾心。太祖納其言。翌日,郭威以眾南行。戊寅,鄴 兵至澶州。庚辰,至滑州,節度使宋延渥開門迎降。是日,詔前開封尹侯益、前鄜 州節度使張彥超、權侍衛馬軍都指揮使閻晉卿、鄭州防禦使吳虔裕等,率禁軍赴澶 州守捉。
xīn sì, dì zhī xiǎo shù yán tuō zì běi huí. xiān shì, dì qiǎn yán tuō zhēn yè jūn suǒ zhì, wèi yóu qí suǒ huò, guō wēi jí qiǎn huí, yīn lìng fù zòu fù què zhī yì, réng yǐ mì zòu zhì yán tuō yī lǐng zhōng. dì lǎn zòu, jí zhào lǐ yè shì zhī, niè wén jìn guō yǔn míng zài bàng, jù xíng yú sè. chū yì chē jià xìng chán zhōu, jí wén yè bīng yǐ zhì hé shàng, nǎi zhǐ. dì dà jù, sī wèi zǎi chén dòu zhēn gù děng yuē: zuó lái zhī shì, tài cǎo cǎo ěr! lǐ yè děng qǐng dì qīng fǔ kù yǐ gěi zhū jūn, zǎi xiàng sū yǔ guī yǐ wèi wèi kě. yè bài yǔ guī yú dì qián, yuē: xiàng gōng qiě wèi guān jiā, mò xī fǔ kù. suì xià lìng shì wèi jūn rén gěi èr shí mín, xià jūn gè gěi shí mín, qí běi lái jiāng shì yì zhǔn cǐ. réng qiǎn běi lái jiāng shì zài yíng zǐ dì gè jī jiā wèn, xiàng běi yù zhī. rén wǔ, yè jūn zhì fēng qiū. mù róng yàn chāo zì zhèn chí zhì, dì suì yǐ jūn lǚ zhī shì wěi zhī. sòng shǐ hóu yì chuán yún: zhōu tài zǔ qǐ bīng, yǐn dì yì chū shī yù zhī. yì xiàn jì yuē: wáng zhě wú dí yú tiān xià, bīng bù yí qīng chū, kuàng dà míng shù zú, jiā shǔ jǐn zài jīng chéng, bù rú bì guān yǐ cuò qí ruì, qiǎn qí mǔ qī fā jiàng yǐ zhāo zhī, kě bù zhàn ér dìng. mù róng yàn chāo yǐ wèi yì shuāi lǎo, zuò nuò fū jì, jǔ zhī. yàn chāo wèi dì yuē: bì xià wù yōu, chén dāng shēng zhì qí kuí shǒu. yàn chāo tuì, jiàn niè wén jìn, xún běi lái bīng shù jí jiāng xiào míng shì, wén jìn gào zhī. yàn chāo jù, yuē: dà shì jù zéi, bù yí qīng ěr! yòu qiǎn yuán zhī liú zhòng jìn wáng zhī zé děng chū shī, yǐ jì qián jūn. mù róng yàn chāo yǐ dà jūn zhù yú qī lǐ jiāo, jué qiàn yǐ zì wèi, dū xià lǜ fāng shì chū jiǔ shí yǐ xiǎng jūn. guǐ wèi, chē jià láo jūn, jí rì hái gōng. yì rì, mù róng yàn chāo yáng yán yuē: guān jiā gōng zhōng wú shì, míng rì zài chū, guān chén pò zéi. jiǎ shēn, chē jià fù chū, xìng qī lǐ diàn jūn yíng. wáng shī zhèn yú liú zi bēi, yǔ yè jūn xiāng wàng. tài hòu yǐ dì zhì wǎn zài wài, qiǎn zhōng shǐ wèi niè wén jìn yuē: zéi jūn zài jìn, dà xū yòng yì! wén jìn yuē: yǒu chén zài, bì bù shī cè, zòng yǒu yī bǎi gè guō wēi, yì dāng shēng qín zhī ěr! yàn chāo qīng tuō, xiān jī běi jūn, guō wēi mìng hé fú jìn wáng yàn chāo lǐ yún děng dà hé qí yǐ chéng zhī. yàn chāo tuì què, sǐ zhě bǎi yú rén, yú shì zhū jūn duó qì, shāo shāo bēn yú běi jūn. wú qián yù zhāng yàn chāo děng xiāng jì ér qù, mù róng yàn chāo yǐ bù xià shí shù qí bēn yǎn zhōu. shì yè, dì yǔ zǎi chén cóng guān sù yú yě cì, hóu yì jiāo jì xūn qián bēn yè jūn.
辛巳,帝之小豎嵒脫自北回。先是,帝遣嵒脫偵鄴軍所至,為游騎所獲,郭威 即遣回,因令附奏赴闕之意,仍以密奏置嵒脫衣領中。帝覽奏,即召李業示之,聶 文進、郭允明在傍,懼形於色。初議車駕幸澶州,及聞鄴兵已至河上,乃止。帝大 懼,私謂宰臣竇貞固等曰:「昨來之事,太草草耳!」李業等請帝傾府庫以給諸軍, 宰相蘇禹珪以為未可。業拜禹珪於帝前,曰:「相公且為官家,莫惜府庫。」遂下 令侍衛軍人給二十緡,下軍各給十緡,其北來將士亦准此。仍遣北來將士在營子弟 各齎家問,向北諭之。壬午,鄴軍至封丘。慕容彥超自鎮馳至,帝遂以軍旅之事委 之。《宋史·侯益傳》云:周太祖起兵,隱帝議出師御之。益獻計曰:「王者無敵 於天下,兵不宜輕出,況大名戍卒,家屬盡在京城,不如閉關以挫其銳,遣其母妻 發降以招之,可不戰而定。」慕容彥超以為益衰老,作懦夫計,沮之。彥超謂帝曰: 「陛下勿憂,臣當生致其魁首。」彥超退,見聶文進,詢北來兵數及將校名氏,文 進告之。彥超懼,曰:「大是劇賊,不宜輕耳!」又遣袁鳷、劉重進、王知則等出 師,以繼前軍。慕容彥超以大軍駐於七里郊,掘塹以自衛,都下率坊市出酒食以餉 軍。癸未,車駕勞軍,即日還宮。翌日,慕容彥超揚言曰:「官家宮中無事,明日 再出,觀臣破賊。」甲申,車駕復出,幸七里店軍營。王師陣於劉子陂,與鄴軍相 望。太后以帝至晚在外,遣中使謂聶文進曰:「賊軍在近,大須用意!」文進曰: 「有臣在,必不失策,縱有一百個郭威,亦當生擒之耳!」彥超輕脫,先擊北軍, 郭威命何福進、王彥超、李筠等大合騎以乘之。彥超退卻,死者百餘人,於是諸軍 奪氣,稍稍奔於北軍。吳虔裕、張彥超等相繼而去,慕容彥超以部下十數騎奔兗州。 是夜,帝與宰臣從官宿於野次,侯益、焦繼勛潛奔鄴軍。
yǐ yǒu dàn, dì cè mǎ zhì yuán huà mén, liú zhū zài mén shàng, wèn dì zuǒ yòu: bīng mǎ hé zài? nǎi shè zuǒ yòu. dì huí, yǔ sū féng jí guō yǔn míng yì xī běi cūn shè, guō yǔn míng zhī shì bù jì, nǎi zì rèn yú dì ér bēng, shí nián èr shí. sū féng jí guō yǔn míng jiē zì shā. shì rì, zhōu tài zǔ zì yíng chūn mén rù, zhū jūn dà lüè, yān huǒ sì fā, yì rì zhì bū fāng dìng. qián huá zhōu jié dù shǐ bái zài yún wèi luàn bīng suǒ hài, lì bù shì láng zhāng yǔn zhuì wū ér sǐ. zhōu tài zǔ jì rù jīng chéng, mìng yǒu sī qiān dì zǐ gōng yú tài píng gōng. huò yuē: kě yī wèi gāo guì xiāng gōng gù shì, yǐ gōng lǐ zàng zhī. zhōu zǔ yuē: yǔ diān pèi zhī zhōng, bù néng hù wèi zhì zūn, yǐ zhì yú cǐ, ruò yòu biǎn jiàng, rén wèi wǒ hé! yú shì zhào zé rì jǔ āi, mìng qián zōng zhèng qīng liú hào zhǔ sàng. bǐng xū, tài hòu gào yuē:
乙酉旦,帝策馬至元化門,劉銖在門上,問帝左右:「兵馬何在?」乃射左右。 帝回,與蘇逢吉、郭允明詣西北村舍,郭允明知事不濟,乃剚刃於帝而崩,時年二 十。蘇逢吉、郭允明皆自殺。是日,周太祖自迎春門入,諸軍大掠,煙火四發,翌 日至晡方定。前滑州節度使白再筠為亂兵所害,吏部侍郎張允墜屋而死。周太祖既 入京城,命有司遷帝梓宮於太平宮。或曰:「可依魏高貴鄉公故事,以公禮葬之。」 周祖曰:「予顛沛之中,不能護衛至尊,以至於此,若又貶降,人謂我何!」於是 詔擇日舉哀,命前宗正卿劉皞主喪。丙戌,太后誥曰:
gāo zǔ huáng dì jiǎn luàn chú xiōng, biàn jiā wèi guó, jiù shēng líng yú tú tàn, chuàng wáng yè yú jiān nán, fǔ dìng huán qū, jù yí gōng jiàn. shū mì shǐ guō wēi yáng bīn shì wèi shǐ shǐ hóng zhào sān sī shǐ wáng zhāng qīn chéng gù mìng, fǔ lì shǎo jūn, xié lì tóng xīn, ān bāng dìng guó. xuán shǔ sì fāng duō shì, sān pàn lián héng, wú shǔ nèi qīn, qì dān qǐ xìn, zhēng lí xiōng jù, zōng shè diàn wēi. guō wēi shòu rèn zhuān zhēng, tí gē jìn tǎo, gōng dāng shǐ shí, jǐn sǎo yān chén, wài kòu dàng píng, zhōng yuán níng mì. fù yǐ qiáng dí wèi tiǎn, biān sāi duō jiān, yǔn lài bǎo chén, wǎng lín dà yè, jiāng chǎng yǒu fān lí zhī gù, cháo tíng kuān xiāo gàn zhī yōu. bù wèi xiōng shù lián móu, qún xiǎo dé zhì, mì cáng fēng rèn, qiè fā diàn tíng, yǐ shā hài qí zhōng liáng, fāng zòu wén yú shǎo zhǔ, wú gū shòu lù, yǒu kǒu chēng yuān. ér yòu qián chāi shǐ chén, jiǎo jī xuān mìng, móu hài shū mì shǐ guō wēi xuān huī shǐ wáng jùn shì wèi bù jūn dōu zhǐ huī shǐ wáng yīn děng. rén zhī wú zuì, tiān bù zhù jiān.
高祖皇帝翦亂除凶,變家為國,救生靈於塗炭,創王業於艱難,甫定寰區,遽 遺弓劍。樞密使郭威楊邠、侍衛使史弘肇、三司使王章親承顧命,輔立少君,協力 同心,安邦定國。旋屬四方多事,三叛連衡,吳、蜀內侵,契丹啟釁,烝黎凶懼, 宗社阽危。郭威授任專征,提戈進討,躬當矢石,盡掃煙塵,外寇蕩平,中原寧謐。 復以強敵未殄,邊塞多艱,允賴寶臣,往臨大鄴,疆場有籓籬之固,朝廷寬宵旰之 憂。不謂凶豎連謀,群小得志,密藏鋒刃,竊發殿庭,已殺害其忠良,方奏聞於少 主,無辜受戮,有口稱冤。而又潛差使臣,矯齎宣命,謀害樞密使郭威、宣徽使王 峻、侍衛步軍都指揮使王殷等。人知無罪,天不助奸。
jīn zhě, guō wēi, wáng jùn, chán zhōu jié dù shǐ lǐ hóng yì, qián cáo zhōu fáng yù shǐ hé fú jìn, qián fù zhōu fáng yù shǐ wáng yàn chāo, qián bó zhōu cì shǐ lǐ yún, běi miàn xíng yíng mǎ bù dōu zhǐ huī shǐ guō chóng, bù jūn dōu zhǐ huī shǐ cáo yīng, hù shèng dōu zhǐ huī shǐ bái zhòng zàn suǒ wàn jìn tián jǐng xián fán ài néng lǐ wàn quán shǐ yàn chāo, fèng guó dōu zhǐ huī shǐ zhāng duó wáng huī hú lì, nǔ shǒu zhǐ huī shǐ hé yūn děng, jìng lǐng bīng shī, lái ān shè jì. nì dǎng huáng chéng shǐ lǐ yè nèi kè shěng shǐ yán jìn qīng shū mì dōu chéng zhǐ niè wén jìn fēi lóng shǐ hòu zàn hàn lín chá jiǔ shǐ guō yǔn míng děng, xié jūn yú dà nèi, chū zhàn yú jìn jiāo, jí zhì lì qióng, suì xíng shì nì, yuān fèn zhī jí, jīn gǔ wèi wén.
今者,郭威,王峻,澶州節度使李洪義,前曹州防禦使何福進,前復州防禦使 王彥超,前博州刺史李筠,北面行營馬步都指揮使郭崇,步軍都指揮使曹英,護聖 都指揮使白重贊、索萬進、田景咸、樊愛能、李萬全、史彥超,奉國都指揮使張鐸、 王暉、胡立,弩手指揮使何贇等,徑領兵師,來安社稷。逆黨皇城使李業、內客省 使閻晉卿、樞密都承旨聶文進、飛龍使後贊、翰林茶酒使郭允明等,脅君於大內, 出戰於近郊,及至力窮,遂行弒逆,冤憤之極,今古未聞。
jīn zé xiōng dǎng jì chú, qún qíng gòng yuè. shén qì bù kě yǐ wú zhǔ, wàn jī bù kě yǐ jiǔ kuàng, yí zé xián jūn, yǐ ān tiān xià. hé dōng jié dù shǐ chóng xǔ zhōu jié dù shǐ xìn, jiē gāo zǔ zhī dì, xú zhōu jié dù shǐ yūn kāi fēng yǐn chéng xūn, gāo zǔ zhī nán, jù liè pán wéi, jiē jū píng hàn, yí lìng wén wǔ bǎi pì, yì zé sì jūn, yǐ chéng dà tǒng yún.
今則凶黨既除,群情共悅。神器不可以無主,萬機不可以久曠,宜擇賢君,以 安天下。河東節度使崇、許州節度使信,皆高祖之弟,徐州節度使贇、開封尹承勛, 高祖之男,俱列盤維,皆居屏翰,宜令文武百辟,議擇嗣君,以承大統雲。
shū mì shǐ guō wēi yǐ xiāo qiáng biàn qǐ, zōng shí wú fèng, lǜ qún chén hòu tài hòu, qǐng dìng suǒ lì, qiě yán: kāi fēng yǐn chéng xūn, gāo zǔ huáng dì zhī ài zi yě, qǐng lì wèi sì. tài hòu gào yǐ chéng xūn léi bìng rì jiǔ, bù néng zì jǔ. zhōu tài zǔ yǔ zhū jiāng qǐng shì chéng xūn qǐ jū, jí shì zhī, fāng xìn, suì yì lì gāo zǔ cóng zi xú zhōu jié dù shǐ yūn wèi sì. jǐ chǒu, tài hòu gào yuē: tiān wèi huǐ huò, sàng luàn hóng duō, sì wáng yòu chōng, qún xiōng bì huò, gòu jiān móu yú zào cì, zòng dú chài yú sī xū, jiāng xiāng dà chén, lián jǐng shòu lù, gǔ gōng liáng zuǒ, wú zuì jiàn tú, xíng lù zī jiē, qún xīn è wàn, zé gāo zǔ zhī hóng liè jiāng zhuì yú dì. lài dà chén guō wēi děng, jī yáng zhōng yì, zhěng jì diān wēi, chú è màn yǐ wú yí, bǐ zhuì liú zhī bù jué. zōng tiāo shì zhòng, zuǎn jì cái nán, jì wén jiāng xiāng zhī móu, fù kǎo shī guī zhī zhào, tiān rén xié zàn, shè jì shì yī. xú zhōu jié dù shǐ yūn, bǐng shàng shèng zhī zī, bào zhōng hé zhī dé, xiān huáng rú zi, zhōng ài tè shēn, gù kě yǐ zi yù zhào mín, jūn lín wàn guó, yí lìng suǒ sī zé rì bèi fǎ jià fèng yíng jí huáng dì wèi. yú xì! shén qì zhì zhòng, tiān bù fāng jiān, zhì lǐ bǎo bāng, bù kě yǐ bù jìng, yí móu tīng zhèng, bù kě yǐ bù qín, yǔn zhí jué zhōng, zhī yīng jǐng mìng. shì rì, qiǎn qián tài shī féng dào děng wǎng xú fèng yíng. zhōu tài zǔ yǐ sì jūn wèi zhì, wàn jī bù kě zàn kuàng, lǜ qún chén qǐng tài hòu lín cháo, gào dá yuē: zuó yǐ jiān xié gòu xìn, luàn wǒ bāng jiā, xūn dé xiào zhōng, jiǎn chú xiōng tè, fǔ cóng rén yù, yǐ lì sì jūn, zōng shè wēi ér zài ān, jì gāng huài ér fù zhèn. huáng dì fǎ jià wèi zhì, shù shì fāng yīn, bǎi pì shàng yán, qǐng yǔ lì zhèng, yí yǔn yú yì, quán zǒng wàn jī, zhǐ yú jiā xún, jí fù míng pì yún. àn qián dài gù shì, tài shàng huáng chēng gào, tài huáng tài hòu huáng tài hòu yuē lìng, jīn yún gào, yǒu sī wù yě. yǐ xuān huī nán yuàn shǐ wáng jùn wèi shū mì shǐ, yòu shén wǔ tǒng jūn yuán zhī wèi xuān huī nán yuàn shǐ, chén zhōu cì shǐ lǐ gǔ quán pàn sān sī, bù jūn dōu zhǐ huī shǐ wáng yīn wèi shì wèi qīn jūn mǎ bù dōu zhǐ huī shǐ, hù shèng zuǒ xiāng dōu zhǐ huī shǐ guō chóng wèi shì wèi mǎ jūn dōu zhǐ huī shǐ, fèng guó zuǒ xiāng dōu zhǐ huī shǐ cáo yīng wèi shì wèi bù jūn dōu zhǐ huī shǐ. zhèn zhōu xíng zhōu chí zòu, qì dān kòu míng zhōu, xiàn nèi qiū xiàn. shí qì dān yǒng kāng wáng wū yù lǜ bù zú liǎng dào rù biān, nèi qiū chéng xiǎo ér gù, qì dān gōng zhī, wǔ rì bù xià, dí rén shāng zhě shén zhòng. shí yǒu guān jūn wǔ bǎi, zài chéng fáng shù, gōng jí, guān jūn jiàng yú dí, tú qí chéng ér qù. liáo shǐ shì zōng jì: shí yuè, zì jiāng nán fá, gōng xià ān píng nèi qiū shù lù děng chéng, dà huò ér hái. gēng yín, shū mì shǐ guō wēi zòu, zuǒ jūn xún kān dé fēi lóng shǐ hòu zàn kuǎn fú, yǔ sū féng jí lǐ yè yán jìn qīng niè wén jìn guō yǔn míng děng tóng móu, lìng sàn yuán dōu yú hòu bēn dé děng xià shǒu shā hài shǐ hóng zhào děng. quán kāi fēng yǐn liú zhū jù fú, péng fù lǐ yè wèi luàn, tú hài jiāng xiāng jiā shǔ. qí liú zhū děng zhǔn gào zhǐ chù zhì qì, bìng sū féng jí guō yǔn míng yán jìn qīng niè wén jìn shǒu jí, bìng xiāo yú nán běi shì, qí gǔ ròu fàng qì. xīn mǎo, hé běi zhū zhōu chí bào, qì dān shēn rù. tài hòu gào yuē: wáng shì duō gù, biān jìng wèi níng, nèi nán suī píng, wài kòu réng chì. jù běi miàn zòu bào, qiáng dí bēn chōng, jì fā bīng shī, wèi wén píng tiǎn, xū láo shàng jiāng, zàn zì lín róng. yí lìng shū mì shǐ guō wēi bù shǔ dà jūn, zǎo móu yǎn jī. qí jūn guó shù shì, quán wěi zǎi chén dòu zhēn gù sū yǔ guī shū mì shǐ wáng jùn děng shāng liáng shī xíng. zài jīng mǎ bù bīng shì, wěi wáng yīn dū dà tí jǔ.
樞密使郭威以蕭牆變起,宗祏無奉,率群臣候太后,請定所立,且言:「開封 尹承勛,高祖皇帝之愛子也,請立為嗣。」太后告以承勛羸病日久,不能自舉。周 太祖與諸將請視承勛起居,及視之,方信,遂議立高祖從子、徐州節度使贇為嗣。 己丑,太后誥曰:「天未悔禍,喪亂宏多,嗣王幼沖,群凶蔽惑,構奸謀於造次, 縱毒蠆於斯須,將相大臣,連頸受戮,股肱良佐,無罪見屠,行路咨嗟,群心扼腕, 則高祖之洪烈將墜於地。賴大臣郭威等,激揚忠義,拯濟顛危,除惡蔓以無遺,俾 綴旒之不絕。宗祧事重,纘繼才難,既聞將相之謀,復考蓍龜之兆,天人協贊,社 稷是依。徐州節度使贇,稟上聖之資,抱中和之德,先皇如子,鍾愛特深,固可以 子育兆民,君臨萬國,宜令所司擇日備法駕奉迎即皇帝位。於戲!神器至重,天步 方艱,致理保邦,不可以不敬,貽謀聽政,不可以不勤,允執厥中,祗膺景命。」 是日,遣前太師馮道等往徐奉迎。周太祖以嗣君未至,萬機不可暫曠,率群臣請太 後臨朝,誥答曰:「昨以奸邪構釁,亂我邦家,勛德效忠,剪除凶慝,俯從人慾, 已立嗣君,宗社危而再安,紀綱壞而復振。皇帝法駕未至,庶事方殷,百辟上言, 請予蒞政,宜允輿議,權總萬機,止於浹旬,即復明辟」雲。按前代故事,太上皇 稱誥,太皇太后、皇太后曰令,今雲誥,有司誤也。以宣徽南院使王峻為樞密使, 右神武統軍袁鳷為宣徽南院使,陳州刺史李穀權判三司,步軍都指揮使王殷為侍衛 親軍馬步都指揮使,護聖左廂都指揮使郭崇為侍衛馬軍都指揮使,奉國左廂都指揮 使曹英為侍衛步軍都指揮使。鎮州、邢州馳奏,契丹寇洺州,陷內丘縣。時契丹永 康王烏裕率部族兩道入邊,內丘城小而固,契丹攻之,五日不下,敵人傷者甚眾。 時有官軍五百,在城防戍,攻急,官軍降於敵,屠其城而去。《遼史·世宗紀》: 十月,自將南伐,攻下安平、內丘、束鹿等城,大獲而還。庚寅,樞密使郭威奏, 左軍巡勘得飛龍使後贊款伏,與蘇逢吉、李業、閻晉卿、聶文進、郭允明等同謀, 令散員都虞候奔德等下手殺害史宏肇等。權開封尹劉銖具伏,朋附李業為亂,屠害 將相家屬。其劉銖等准誥旨處置訖,並蘇逢吉、郭允明、閻晉卿、聶文進首級,並 梟於南北市,其骨肉放棄。辛卯,河北諸州馳報,契丹深入。太后誥曰:「王室多 故,邊境未寧,內難雖平,外寇仍熾。據北面奏報,強敵奔沖,繼發兵師,未聞平 殄,須勞上將,暫自臨戎。宜令樞密使郭威部署大軍,早謀掩擊。其軍國庶事,權 委宰臣竇貞固、蘇禹珪、樞密使王峻等商量施行。在京馬步兵士,委王殷都大提舉。
shí èr yuè jiǎ wǔ shuò, guō wēi lǐng dà jūn běi zhēng. dīng yǒu, yǐ hàn lín xué shì shàng shū hù bù shì láng zhī zhì gào fàn zhì wèi shū mì fù shǐ. dōng dōu shì lüè: zhōu tài zǔ zhēng lǐ shǒu zhēn, měi cháo tíng qiǎn shǐ jī zhào, chù fēn jūn shì, jiē zhōng jī huì, tài zǔ wèn: shuí wèi cǐ cí? shǐ zhě yǐ fàn zhì duì, tài zǔ yuē: zǎi xiàng qì yě. tài zǔ qǐ bīng rù jīng shī, jù lìng cǎo tài hòu gào jí yì yíng xiāng yīn gōng yí zhù. nǎi bái tài hòu, yǐ zhì wèi bīng bù shì láng shū mì fù shǐ. shǎn zhōu lǐ hóng xìn zòu, mǎ bù dōu zhǐ huī shǐ niè zhào fèng guó zhǐ huī shǐ yáng dé hù shèng zhǐ huī shǐ kāng shěn chéng děng, yǔ jié dù shǐ pàn guān lù tāo zhǎng shū jì zhāng dòng dōu yā yá yáng shào qíng děng, tóng qíng móu pàn, bìng shā zhī. wéi kāng shěn chéng yè zhōng fàng huǒ zhǎn guān, bēn guī jīng shī. chū, cháo yì yǐ zhū dào fāng zhèn jiē shì xūn chén, bù ān zhèng lǐ, qí dōu yā yá kǒng mù guān, lìng sān sī jūn jiāng nèi xuǎn cái bǔ zhī, fān shuài bù yuè, gù hóng xìn yīn cháo tíng duō gù, wū zòu jiā hài yān. rén yín, hú nán shàng yán, lǎng zhōu mǎ xī è yǐn wǔ xī mán jí huái nán hóng zhōu jūn lái gōng dāng dào, wàng liàng chà bīng shì yú huái jìng qiān yǐn. yǐ sì, qiǎn qián zī zhōu cì shǐ chén ēn ràng lǐng jūn rù huái nán jiè, yǐ pián yí jìn qǔ. xīn hài, qiǎn zǎi xiàng sū yǔ guī jí cháo chén shí yuán, wǎng sòng zhōu yíng fèng sì jūn. rén zǐ, shū mì shǐ guō wēi cì chán zhōu, hé fú jìn yǐ xià jí zhū jūn jiāng shì, fú yōng wēi qǐng wèi tiān zǐ, jí rì nán hái. wēi shàng zhāng yú tài hòu, yán wèi zhū jūn suǒ pò bān shī. gēng shēn, wēi zhì běi jiāo, zhù jūn yú gāo mén cūn. xǔ zhōu xún jiǎn qián shēn zhōu cì shǐ mǎ duó zòu, jié dù shǐ liú xìn zì shā. rén xū, fèng tài hòu gào, mìng shū mì shǐ shì zhōng guō wēi jiān guó, zhōng wài shù shì, bìng qǔ jiān guó chù fēn. xiān shì, shū mì shǐ wáng jùn yǐ xiāng yīn gōng yǐ zài sòng zhōu, lǜ wén chán zhōu zhī shì, zuǒ yòu biàn shēng, qiǎn shì wèi mǎ jūn zhǐ huī shǐ guō chóng lǜ qī bǎi qí wǎng wèi zhī. dōng dōu shì lüè guō chóng chuán: wáng jùn qiǎn chóng lǜ qī bǎi qí jù, yù yú suī yáng, chóng yuē: chán zhōu bīng biàn, qiǎn chóng lái wèi chéng yú, fēi yǒu tā yě. jù yán jūn qíng yǒu shǔ, tiān mìng yǐ dìng, zhí chóng shǒu ér qì, chóng jí sòng jiù guǎn. jǐ wèi, tài hòu gào yuē: bǐ zhě, shū mì shǐ guō wēi, zhì ān shè jì, yì lì zhǎng jūn, yǐ xú zhōu jié dù shǐ yūn, gāo zǔ jìn qīn, lì wèi hàn sì, yuán zì fān zhèn, zhēng fù jīng shī. suī gào mìng xún xíng, ér jūn qíng bù fù, tiān dào zài běi, rén xīn mí dōng, shì dāng gǎi bo zhī chū, bǐ yīng fēn tǔ zhī mìng. yūn kě jiàng shòu kāi fǔ yí tóng sān sī jiǎn xiào tài shī shàng zhù guó, fēng xiāng yīn gōng, shí yì sān qiān hù, shí shí fēng wǔ bǎi hù.
十二月甲午朔,郭威領大軍北征。丁酉,以翰林學士、尚書戶部侍郎、知制誥 范質為樞密副使。《東都事略》:周太祖征李守貞,每朝廷遣使齎詔,處分軍事, 皆中機會,太祖問:「誰為此辭?」使者以范質對,太祖曰:「宰相器也。」太祖 起兵入京師,遽令草太后誥及議迎湘陰公儀注。乃白太后,以質為兵部侍郎、樞密 副使。陝州李洪信奏,馬步都指揮使聶召、奉國指揮使楊德、護聖指揮使康審澄等, 與節度使判官路濤、掌書記張洞、都押衙楊紹勍等,同情謀叛,並殺之。惟康審澄 夜中放火斬關,奔歸京師。初,朝議以諸道方鎮皆是勛臣,不諳政理,其都押衙孔 目官,令三司軍將內選才補之,籓帥不悅,故洪信因朝廷多故,誣奏加害焉。壬寅, 湖南上言,朗州馬希萼引五谿蠻及淮南洪州軍來攻當道,望量差兵士於淮境牽引。 乙巳,遣前淄州刺史陳恩讓領軍入淮南界,以便宜進取。辛亥,遣宰相蘇禹珪及朝 臣十員,往宋州迎奉嗣君。壬子,樞密使郭威次澶州,何福進已下及諸軍將士,扶 擁威請為天子,即日南還。威上章於太后,言為諸軍所迫班師。庚申,威至北郊, 駐軍於皋門村。許州巡檢、前申州刺史馬鐸奏,節度使劉信自殺。壬戌,奉太后誥, 命樞密使侍中郭威監國,中外庶事,並取監國處分。先是,樞密使王峻以湘陰公已 在宋州,慮聞澶州之事,左右變生,遣侍衛馬軍指揮使郭崇率七百騎往衛之。《東 都事略·郭崇傳》:王峻遣崇率七百騎拒,遇於睢陽,崇曰:「澶州兵變,遣崇 來衛乘輿,非有他也。」具言軍情有屬,天命已定,執崇手而泣,崇即送就館。 己未,太后誥曰:「比者,樞密使郭威,志安社稷,議立長君,以徐州節度使贇, 高祖近親,立為漢嗣,爰自籓鎮,征赴京師。雖誥命尋行,而軍情不附,天道在北, 人心靡東,適當改卜之初,俾膺分土之命。贇可降授開府儀同三司、檢校太師、上 柱國,封湘陰公,食邑三千戶,食實封五百戶。」
míng nián zhēng yuè dīng mǎo, tài hòu gào, fèng fú bǎo yú jiān guó, kě jí huáng dì wèi. zhōu tài zǔ jiàn zuò, fèng tài hòu wèi mǔ, qiān yú xī gōng, shàng zūn hào yuē zhāo shèng tài hòu. shì yuè shí wǔ rì, zhōu tài zǔ yǔ bǎi liáo yì dì bìn gōng, chéng fú qīn diàn, bù shì cháo qī rì. yòu zhào tài cháng dìng shì yuē yǐn. yǐ qí nián bā yuè èr rì, fù qiǎn qián zōng zhèng qīng liú hào hù líng chūn, bèi yí zhàng, zàng yú xǔ zhōu yáng dí xiàn zhī yǐng líng, fù shén zhǔ yú gāo zǔ zhī qǐn gōng. dì zī mào bái xī, méi mù shū lǎng, wèi jí wèi shí, mù duō shǎn chè, tuò tì bù zhǐ, jí wèi zhī shǐ, jù wú cǐ tài, jí nèi nán jiāng zuò, fù rú gù. dì zì guān xī píng dìng zhī hòu, shāo zì jiāo yì, rán wèi dàn dà chén, wèi zhì zòng zì. cháng yīn gān xiàng chà tè, gōng zhōng huò yǒu guài yì, zhào sī tiān jiān zhào yán yì xùn qí xiū jiù, yán yì duì yǐ xiū dé jí wú huàn, jì tuì, qiǎn zhōng shǐ jiù wèn yán yì yuē: hé zhě wèi dé? yán yì quàn dú zhēn guān zhèng yào. ěr hòu yǔ niè wén jìn guō yǔn míng hòu zàn xiá xí, xìn qí xié shuō, yǐ zhì yú bài. gāo zǔ zhī zhēng yè chéng yě, yī rì, dì yǔ tài zǔ yuē: wǒ yè lái mèng ěr wèi lǘ, fù wǒ shēng tiān, jì shě ěr, é biàn wèi lóng, shě wǒ nán qù, shì hé xiáng yě? zhōu tài zǔ fǔ zhǎng ér xiào. míng fú xī xiǎng, qǐ ǒu rán zāi!
明年正月丁卯,太后誥,奉符寶於監國,可即皇帝位。周太祖踐阼,奉太后為 母,遷於西宮,上尊號曰昭聖太后。是月十五日,周太祖與百僚詣帝殯宮,成服親 奠,不視朝七日。又詔太常定諡曰「隱」。以其年八月二日,復遣前宗正卿劉皞護 靈輴,備儀仗,葬於許州陽翟縣之潁陵,祔神主於高祖之寢宮。帝姿貌白晰,眉目 疏朗,未即位時,目多閃掣,唾洟不止,即位之始,遽無此態,及內難將作,復如 故。帝自關西平定之後,稍自驕易,然畏憚大臣,未至縱恣。嘗因乾象差忒,宮中 或有怪異,召司天監趙延乂訊其休咎,延乂對以修德即無患,既退,遣中使就問延 乂曰:「何者為德?」延乂勸讀《貞觀政要》。邇後與聶文進、郭允明、後贊狎習, 信其邪說,以至於敗。高祖之徵鄴城也,一日,帝語太祖曰:「我夜來夢爾為驢, 負我升天,既舍爾,俄變為龍,舍我南去,是何祥也?」周太祖撫掌而笑。冥符肸 蠁,豈偶然哉!
shǐ chén yuē: yǐn dì yǐ shàng yòu zhī nián, sì xīn zào zhī yè. shòu mìng zhī zhǔ, dé fēi yǔ tāng fǔ zhèng zhī chén, fù fēi yī lǚ. jiāng yù bǎo yán hóng zhī yùn, shǒu bù bá zhī jī, gù bù kě de yě. rán xī cuī sān pàn, suī jǐn miè yú chán qiāng, ér nèi rěn qún xiōng, é zì qǔ yú láng bèi. zì gǔ fù zōng jué sì zhī sù zhě, wèi yǒu rú dì zhī shén yě. yī! gài rén móu zhī fú zāng, fēi tiān mìng zhī jù duó yě.
史臣曰:隱帝以尚幼之年,嗣新造之業。受命之主,德非禹、湯;輔政之臣, 復非伊、呂。將欲保延洪之運,守不拔之基,固不可得也。然西摧三叛,雖僅滅於 欃槍,而內稔群凶,俄自取於狼狽。自古覆宗絕祀之速者,未有如帝之甚也。噫! 蓋人謀之弗臧,非天命之遽奪也。