àn: xuē shǐ shí huò zhì xù, yuán běn què yì, juǎn zhōng wéi yán fǎ zài zhī jiào xiáng, qí tián fù zá shuì zhū mén, jǐn cún dà lüè, yí míng chū shì shū yǐ yǒu cán què yě. jīn wú kě cǎi bǔ, gū cún qí jiù.
案:《薛史·食貨志序》,原本闕佚,卷中惟鹽法載之較詳,其田賦、雜稅諸 門,僅存大略,疑明初是書已有殘闕也。今無可採補,姑存其舊。
liáng zǔ zhī kāi guó yě, shǔ huáng cháo dà luàn zhī hòu. yǐ yí mén yī zhèn, wài yán fēng hòu, nèi pì wū lái, lì yǐ gēng sāng, báo yǐ zū fù, shì suī kǔ zhàn, mín zé lè shū, èr jì zhī jiān, é chéng bà yè. jí mò dì yǔ zhuāng zōng duì lěi yú hé shàng, hé nán zhī mín, suī kùn yú niǎn yùn, yì wèi zhì liú wáng, qí yì wú tā, gài fù liǎn qīng ér tián yuán kě liàn gù yě. jí zhuāng zōng píng dìng liáng shì, rèn lì rén kǒng qiān wèi zū yōng shǐ, jùn fǎ yǐ bō xià, hòu liǎn yǐ fèng shàng, mín chǎn suī jié, jūn shí shàng kuī. jiā zhī yǐ bīng gé, yīn zhī yǐ jī jǐn, bù sān sì nián, yǐ zhì diān yǔn, qí yì wú tā, gài fù yì zhòng ér huán qū shī wàng gù yě. àn: yǐ shàng jiàn róng zhāi sān bǐ suǒ yǐn xuē shǐ, yì qí wén yì, dāng xì shí huò zhì xù, jīn lù yú juàn shǒu.
梁祖之開國也,屬黃巢大亂之後。以夷門一鎮,外嚴烽堠,內辟污萊,厲以耕 桑,薄以租賦,士雖苦戰,民則樂輸,二紀之間,俄成霸業。及末帝與莊宗對壘於 河上,河南之民,雖困於輦運,亦未至流亡,其義無他,蓋賦斂輕而田園可戀故也。 及莊宗平定梁室,任吏人孔謙為租庸使,峻法以剝下,厚斂以奉上,民產雖竭,軍 食尚虧。加之以兵革,因之以饑饉,不三四年,以致顛隕,其義無他,蓋賦役重而 寰區失望故也。案:以上見《容齋三筆》所引《薛史》,繹其文義,當系《食貨志 序》,今錄於卷首。
táng tóng guāng sān nián èr yuè, chì: wèi fǔ xiǎo lǜ dòu shuì, měi mǔ jiǎn fàng sān shēng. chéng nèi diàn sì yuán yòu, bǐ lái wú shuì, qǐng yīn wěi mìng, suì yǒu pèi zhēng. hòu lái yǐ suǒ zhēng wù sè, tiān zhù jūn zhuāng yī cì, jiāng lìng tōng jì, yí shì jīn juān. jīn jù jǐn màn qù chù, yú jiàn shū shuì sī shàng, měi liǎng zuò sān děng, zhuó liàng nà qián, shōu shì jūn zhuāng yī cì, qí sī réng yǔ chú fàng. qí nián rùn shí èr yuè, lì bù shàng shū lǐ qí shàng yán: qǐng fù shuì bù yǐ zhé nà wèi shì, yī qiè yǐ běn shǎi shū guān, yòu bù yǐ niǔ pèi wèi míng, zhǐ yǐ zhèng shuì jiā nà. chì yuē: běn cháo zhēng kē, wéi pèi yǒu liǎng shuì, zhì yú zhé nà, dāng bù shī wèi. yí yī lǐ qí suǒ lùn, yīng zhú shuì hé nà qián wù hú dòu yán qián děng, yí lìng zū yōng sī zhǐ huī, bìng zhǔn yuán zhēng běn shǎi shū nà, bù dé gǎi gèng, ruò hé yǒu yí gǎi, jí xū jù shì yóu wén zòu.
唐同光三年二月,敕:「魏府小綠豆稅,每畝減放三升。城內店肆園囿,比來 無稅,頃因偽命,遂有配征。後來以所征物色,添助軍裝衣賜,將令通濟,宜示矜 蠲。今據緊慢去處,於見輸稅絲上,每兩作三等,酌量納錢,收市軍裝衣賜,其絲 仍與除放。」其年閏十二月,吏部尚書李琪上言:「請賦稅不以折納為事,一切以 本色輸官,又不以紐配為名,止以正稅加納。」敕曰:「本朝征科,惟配有兩稅, 至於折納,當不施為。宜依李琪所論,應逐稅合納錢物斛斗鹽錢等,宜令租庸司指 揮,並准元征本色輸納,不得改更,若合有移改,即須具事由聞奏。」
tiān chéng yuán nián sì yuè, chì: yīng nà xià qiū shuì, xiān yǒu shěng hào, měi dòu yī shēng, jīn hòu zhǐ nà zhèng shuì shù, bù liàng shěng hào. sì nián wǔ yuè, hù bù zòu: sān jīng yè dōu zhū dào zhōu fǔ, zhú nián suǒ zhēng xià qiū shuì zū, jiān yán qū zhé zhēng, zhū bān qián gǔ qǐ zhēng, gè shì qí dì jié hòu zǎo wǎn, fēn lì qī xiàn. qí yuè chì: bǎi xìng jīn nián xià miáo, wěi rén hù zì tōng gōng shǒu zhuàng, jù qǐng mǔ duō shǎo, wǔ jiā wèi bǎo, wěi wú yǐn lòu, zǎn lián shǒu zhuàng sòng yú běn zhōu, běn zhōu jù zhuàng sòng shěng, zhōu xiàn bù dé dié chāi rén jiǎn kuò, rú rén hù yǐn qī, xǔ lìng chén gào, qí tián bèi lìng bìng zhēng.
天成元年四月,敕:「應納夏秋稅,先有省耗,每斗一升,今後止納正稅數, 不量省耗。」四年五月,戶部奏:「三京、鄴都、諸道州府,逐年所征夏秋稅租, 兼鹽曲折征,諸般錢穀起征,各視其地節候早晚,分立期限。」其月敕:「百姓今 年夏苗,委人戶自通供手狀,具頃畝多少,五家為保,委無隱漏,攢連手狀送於本 州,本州具狀送省,州縣不得迭差人檢括,如人戶隱欺,許令陳告,其田倍令並征。」
zhǎng xìng èr nián liù yuè, chì: wěi zhū dào guān chá shǐ, shǔ xiàn yú měi cūn dìng yǒu lì rén hù chōng cūn zhǎng. yǔ cūn rén yì, yǒu lì rén hù chū shèng tián miáo, bǔ pín xià bù dài, kěn zhě jí jù zhuàng zhēng shōu, yǒu cí zhě jí pái duàn jiǎn kuò. zì jīn nián qǐ wèi dìng é. yǒu jīng zāi lì jí zhú nián bū chù, bù zài cǐ xiàn. sān nián shí èr yuè, sān sī zòu qǐng: zhū dào shàng gòng shuì wù, chōng bīng shì yī cì bù zú. qí tiān xià suǒ nà hú dòu jí qián, chú zhī shàn wài, qǐng yī shí zhé nà líng luó juàn bó. cóng zhī.
長興二年六月,敕:「委諸道觀察使,屬縣於每村定有力人戶充村長。與村人 議,有力人戶出剩田苗,補貧下不迨,肯者即具狀徵收,有詞者即排段檢括。自今 年起為定額。有經災沴及逐年逋處,不在此限。」三年十二月,三司奏請:「諸道 上供稅物,充兵士衣賜不足。其天下所納斛斗及錢,除支贍外,請依時折納綾羅絹 帛。」從之。
jìn tiān fú sì nián zhēng yuè, chì: yīng zhū dào jié dù cì shǐ, bù dé shàn jiā fù yì jí yú xiàn yì bié lì jiān zhēng. suǒ nà tián zū, wěi rén hù zì liàng zì jì.
晉天福四年正月,敕:「應諸道節度刺史,不得擅加賦役及於縣邑別立監征。 所納田租,委人戶自量自既。」
zhōu xiǎn dé sān nián shí yuè, xuān sān sī zhǐ huī zhū dào zhōu fǔ, jīn hòu xià shuì, yǐ liù yuè yī rì qǐ zhēng, qiū shuì zhì shí yuè yī rì qǐ zhēng, yǒng wèi dìng zhì. wǔ nián qī yuè, cì zhū dào jūn tián tú. shí yuè, mìng zuǒ sàn qí cháng shì ài yǐng děng sān shí sì rén, xià zhū zhōu jiǎn dìng mín zū. liù nián chūn, zhū dào shǐ chén huí, zǒng jì jiǎn dào hù èr bǎi sān shí wàn jiǔ qiān bā bǎi yī shí èr.
周顯德三年十月,宣三司指揮諸道州府,今後夏稅,以六月一日起征,秋稅至 十月一日起征,永為定製。五年七月,賜諸道《均田圖》。十月,命左散騎常侍艾 穎等三十四人,下諸州檢定民租。六年春,諸道使臣回,總計檢到戶二百三十萬九 千八百一十二。
táng tóng guāng èr nián, dù zhī zòu qǐng bǎng shì fǔ zhōu xiàn zhèn, jūn mín shāng lǚ fán yǒu mǎi mài, bìng xū shǐ bā shí mò qián.
唐同光二年,度支奏請榜示府州縣鎮,軍民商旅凡有買賣,並須使八十陌錢。
táng tóng guāng èr nián èr yuè, zhào yuē: qián zhě, jí gǔ zhī quán bù, gài qǔ qí liú xíng tiān xià, bù sǎn rén jiān, wú jī zhì zé jiāo yì tōng, duō zhù cáng zé shì nóng kùn, gù xī hàn xìng gǎi bì zhī zhì, lì gào mín zhī tiáo, suǒ yǐ quán xù jiǎ ér fáng dà jiān yě. yí lìng suǒ sī sàn xià zhōu fǔ, cháng xū jiǎn chá, bù de lìng fù shì fèn wài shōu zhù jiàn qián, yòu gōng rén xiāo zhù wèi tóng qì, jiān yán biān zhōu zhèn shè fǎ qián xiá, wù lìng shāng rén bān zài chū jìng. sān yuè, zhī táng zhōu yàn pián ān zòu: shì sì jiān diǎn jiǎn qián bó, nèi yǒu xī là xiǎo qián, jiǎn dé bù shǎo, jiē shì jiāng nán gāng shāng xié dài ér lái. zhào yuē: bó bù zhī bì, zá yǐ qiān xī, wéi shì jiāng hú zhī wài, dào zhù yóu duō, shì sì zhī jiān, gōng xíng wú wèi, yīn shì gāng shāng xié dài, zhōu jí wǎng lái, huàn yì hǎo qián, cáng zhù fù shì, shí wèi dù bì, xū yǒu tiáo liú. yí lìng jīng chéng zhū dào, yú fāng shì xíng shǐ qián nèi, diǎn jiǎn zá è qiān xī qián, bìng yí jìn duàn. yán jiāng zhōu xiàn, měi yǒu zhōu chuán dào àn, yán jiā jué chá, bù xǔ jiāng zá qiān xī è qián wǎng lái huàn yì hǎo qián, rú yǒu sī zài, bìng xíng shōu nà.
唐同光二年二月,詔曰:「錢者,即古之泉布,蓋取其流行天下,布散人間, 無積滯則交易通,多貯藏則士農困,故西漢興改幣之制,立告緡之條,所以權蓄賈 而防大奸也。宜令所司散下州府,常須檢察,不得令富室分外收貯見錢,又工人銷 鑄為銅器,兼沿邊州鎮設法鈐轄,勿令商人般載出境。」三月,知唐州晏駢安奏: 「市肆間點檢錢帛,內有錫鑞小錢,揀得不少,皆是江南綱商挾帶而來。」詔曰: 「帛布之幣,雜以鉛錫,惟是江湖之外,盜鑄尤多,市肆之間,公行無畏,因是綱 商挾帶,舟楫往來,換易好錢,藏貯富室,實為蠹弊,須有條流。宜令京城、諸道, 於坊市行使錢內,點檢雜惡鉛錫錢,並宜禁斷。沿江州縣,每有舟船到岸,嚴加覺 察,不許將雜鉛錫惡錢往來換易好錢,如有私載,並行收納。」
tiān chéng yuán nián bā yuè, zhōng shū mén xià zòu: fǎng wén jìn rì zhū dào zhōu fǔ suǒ mài tóng qì jià guì, duō shì xiāo róng jiàn qián, yǐ yāo hòu lì. nǎi xià zhào yuē: yí lìng biàn xíng xiǎo gào, rú yuán jiù xì tóng qì jí suì tóng, jí xǔ zhù zào. réng lìng shēng tóng qì wù měi jīn jià dìng èr bǎi wén, shú tóng qì wù měi jīn sì bǎi wén, rú wéi shěng jià, mǎi mài zhī rén yī dào zhù qián lǜ wén kē duàn.
天成元年八月,中書門下奏:「訪聞近日諸道州府所賣銅器價貴,多是銷熔見 錢,以邀厚利。」乃下詔曰:「宜令遍行曉告,如原舊系銅器及碎銅,即許鑄造。 仍令生銅器物每斤價定二百文,熟銅器物每斤四百文,如違省價,買賣之人依盜鑄 錢律文科斷。」
qīng tài èr nián shí èr yuè, zhào yù shǐ tái xiǎo gào zhōng wài, jīn yòng qiān qián, rú wéi fàn, zhǔn tiáo liú chù fēn.
清泰二年十二月,詔御史台曉告中外,禁用鉛錢,如違犯,准條流處分。
jìn tiān fú èr nián, zhào: jìn yī qiè tóng qì, qí tóng jìng jīn hòu guān zhù zào, yú dōng jīng zhì chǎng huò mài, xǔ rén shōu mǎi, yú zhū chù xìng fàn qù.
晉天福二年,詔:「禁一切銅器,其銅鏡今後官鑄造,於東京置場貨賣,許人 收買,於諸處興販去。」
zhōu guǎng shùn yuán nián sān yuè, chì: tóng fǎ, jīn hòu guān zhōng gèng bù jīn duàn, yī rèn xìng fàn, suǒ zài yī sè jí bù dé xiè pò wèi tóng qì huò mài, rú yǒu fàn zhě, yǒu rén jiū gào zhuō huò, suǒ fàn rén bù jì duō shǎo jīn liǎng, bìng chù sǐ. qí dì fēn suǒ yóu jié jí, jué jí zhàng shí qī fàng, lín bǎo rén jué tún zhàng shí qī fàng, qí gào shì rén gěi yǔ shǎng qián yī bǎi guàn wén.
周廣順元年三月,敕:「銅法,今後官中更不禁斷,一任興販,所在一色即不 得瀉破為銅器貨賣,如有犯者,有人糾告捉獲,所犯人不計多少斤兩,並處死。其 地分所由節級,決脊杖十七放,鄰保人決臀杖十七放,其告事人給與賞錢一百貫文。」
jiāng nán yīn táng jiù zhì, ráo zhōu zhì yǒng píng jiān, suì zhù qián, chí zhōu yǒng níng jiān jiàn zhōu yǒng fēng jiān, bìng suì zhù qián, háng zhōu zhì bǎo xìng jiān zhù qián.
江南因唐舊制,饒州置永平監,歲鑄錢,池州永寧監、建州永豐監,並歲鑄錢, 杭州置保興監鑄錢。
táng tóng guāng èr nián èr yuè, zhào yuē: huì jì zhī zhòng, xián cuó jū xiān, shěn bǐ liǎng chí, shí yǒu fēng lì. qǐng zì bīng gē rǎo rǎng, mín shù liú lí, jì chǎng wù yǐ huī cán, zhì chéng kè zhī kuī shī. zhòng zī qì lǐ, xū zhàng guī mó, jiāng lì shì yǐ chéng gōng, zài cóng zhǎng ér jiù biàn. yí lìng hé zhōng jié dù shǐ jì wáng lǐ jì lín jiān chōng zhì zhì ān yì jiě xiàn liǎng chí què yán shǐ, réng wěi biàn zhì, yī yī tiáo guàn. wǔ dài huì yào: tóng guāng sān nián èr yuè, chì: wèi fǔ měi nián suǒ zhēng suí sī yán qián, měi liǎng yǔ jiǎn fàng wǔ wén zhú nián rén biǎo mài cán yán shí yán dà yán tián cì lěng yán, měi dòu yǔ jiǎn wǔ shí luán yán yǔ jiǎn sān shí. tiān chéng yuán nián sì yuè, chì: zhū zhōu fǔ bǎi xìng hé sàn cán yán, jīn hòu měi nián zhǐ èr yuè nèi yí dù rén biǎo sàn, yī xià shuì xiàn nà qián. zhǎng xìng sì nián wǔ yuè qī rì, zhū dào yán qián zhuǎn yùn shǐ zòu: zhū dào zhōu fǔ yán fǎ tiáo liú yuán mò, yī gài dìng duó, jǐn jù rú hòu: yīng shí kē yán zhōu fǔ, shěng sī gè zhì què tiào zhé bó chǎng yuàn. yīng shì xiāng cūn, bìng tōng sī shāng xìng fàn. suǒ yǒu zhé bó bìng měi nián rén hù cán yán, bìng bù xǔ jiāng dài yī jīn yī liǎng rù chéng, qīn duó què tiào kè lì. rú wéi fàn zhě, yī liǎng yǐ shàng zhì yī jīn, mǎi mài rén gè zhàng liù shí yī jīn yǐ shàng zhì sān jīn, mǎi mài rén gè zhàng qī shí sān jīn yǐ shàng zhì wǔ jīn, mǎi mài rén gè zhàng bā shí wǔ jīn yǐ shàng zhì shí jīn, mǎi mài rén gè tú èr nián shí jīn yǐ shàng, bù jì duō shǎo, mǎi mài rén gè jué jí zhàng èr shí, chù sǐ. suǒ yǒu fàn yán rén suí xíng qián wù lǘ chù děng, bìng nà rù guān. suǒ yǒu yuán běn jiā yè zhuāng tián, rú shì quán jiā táo zǒu zhě, jí xíng diǎn nà. réng xǔ bān zài jiǎo hù jīng guò diàn zhǔ bìng jiǎo xià rén lì děng jiū gào, děng dì zhī yǔ yōu gěi. rú zhī qíng bù gào, yǔ mài yán rén tóng zuì. qí fàn yán rén jīng guò chù, dì fēn mén sī xiāng jiè xún jiǎn jié jí suǒ yóu bìng zhū sè guān lián rén děng, bù zhuān jué chá, wěi běn zhōu lín shí duàn qì bào shěng. rú shì mén sī guān jīn kǒu pù, zhuō huò sī yán, jí yī xià xiàng děng dì, zhī gěi yī bàn shǎng qián: shí jīn yǐ shàng zhì wǔ shí jīn, zhī shǎng qián èr shí qiān wǔ shí jīn yǐ shàng zhì yī bǎi jīn, zhī shǎng qián sān shí qiān yī bǎi jīn yǐ shàng, zhī shǎng qián wǔ shí qiān. yīng shí mò yán dì jiè, zhōu fǔ xiàn zhèn bìng yǒu què tiào chǎng yuàn jiǔ lái nèi wài jìn fǎ, jí wèi yī gài tiáo liú. yīng guā jiǎn jiān yán, bù jì duō shǎo jīn liǎng, bìng chù jí fǎ, jiān xǔ sì lín jí zhū sè rén děng chén gào, děng dì zhī gěi shǎng qián. yù zhǐ huī cǐ hòu fàn yī liǎng yǐ shàng zhì yī jīn, mǎi mài rén gè zhàng liù shí yī jīn yǐ shàng zhì èr jīn, mǎi mài rén gè zhàng qī shí èr jīn yǐ shàng zhì sān jīn, mǎi mài rén gè tú yī nián sān jīn yǐ shàng zhì wǔ jīn, mǎi mài rén gè tú èr nián wǔ jīn yǐ shàng, mǎi mài rén gè jué jí zhàng èr shí, chù sǐ. rú shì shōu dào jiǎn tǔ yán shuǐ, jí wěi běn chù jiān liàn yán shù, zhǔn tiáo kē duàn. huò yǒu yǐ céng wéi fàn, bù zhì sǐ xíng, jīng duàn hòu gōng rán bù jù tiáo liú zài fàn zhě, bù jì jīn liǎng duō shǎo, suǒ fàn rén bìng chù jí fǎ. qí yǒu què tiào chǎng yuàn yuán liáo jié jí rén lì jiān yán chí kè zào hù bān yán chuán gāng yā gāng jūn jiāng yá guān shāo gōng děng, jù zhī yán fǎ, rú yǒu gōng rán tōu dào guān yán, huò jiāng huò mài, qí mǎi mài rén jí wō pán zhǔ rén zhī qíng bù gào, bìng yī qián xiàng guā jiǎn lì, wǔ jīn yǐ shàng chù sǐ. qí zhū sè guān lián rén děng, bìng hé zhī shǎng qián, jí zhǔn luò jīng zhū zhèn tiáo liú shì lì zhǐ huī. kē mò qīng bái děng yán, yuán bù xǔ jiè fēn cān zá. qí kē yán xiān xǔ tōng shāng zhī shí zhǐ huī, bù dé jiāng dài rù mò yán dì jiè. rú yǒu wéi fàn, yī jīn yī liǎng, bìng chù jí fǎ, suǒ yǒu suí xíng wù sè, chú yán wài, yī bàn nà guān, yī bàn yǔ zhuō shì rén chōng shǎng. qí yú yán sè, wèi yǒu huà yī tiáo liú. qí luò jīng bìng zhèn dìng xíng zhōu guǎn nèi, duō běi jīng mò yán rù jiè, zhuō huò bìng yī luò jīng tiáo liú kē duàn. yù zhǐ huī cǐ hòu dàn shì kē mò qīng bái zhū sè yán qīn jiè cān zá, zhuō huò bìng zhǔn luò jīng tiáo liú shī xíng. yī yīng zhū dào, jīn hòu ruò zhuō huò fàn sī yán qū rén, zuì fàn fēn míng, zhèng gāi tiáo fǎ, biàn yǎng duàn qiǎn qì zòu. ruò shāo shè yí wù, zhǐ xū shēn zòu qǔ cái.
唐同光二年二月,詔曰:「會計之重,咸鹺居先,矧彼兩池,實有豐利。頃自 兵戈擾攘,民庶流離,既場務以隳殘,致程課之虧失。重茲葺理,須仗規模,將立 事以成功,在從長而就便。宜令河中節度使冀王李繼麟兼充制置安邑、解縣兩池榷 鹽使,仍委便制,一一條貫。」《五代會要》:同光三年二月,敕:「魏府每年所 征隨絲鹽錢,每兩與減放五文;逐年亻表賣蠶鹽、食鹽、大鹽、甜次冷鹽,每斗與 減五十;欒鹽與減三十。」天成元年四月,敕:「諸州府百姓合散蠶鹽,今後每年 只二月內一度亻表散,依夏稅限納錢。」長興四年五月七日,諸道鹽錢轉運使奏: 「諸道州府鹽法條流元末,一概定奪,謹具如後:應食顆鹽州府,省司各置榷糶折 博場院。應是鄉村,並通私商興販。所有折博並每年人戶蠶鹽,並不許將帶一斤一 兩入城,侵奪榷糶課利。如違犯者,一兩已上至一斤,買賣人各杖六十;一斤已上 至三斤,買賣人各杖七十;三斤已上至五斤,買賣人各杖八十;五斤已上至十斤, 買賣人各徒二年;十斤已上,不計多少,買賣人各決脊杖二十,處死。所有犯鹽人 隨行錢物、驢畜等,並納入官。所有元本家業莊田,如是全家逃走者,即行點納。 仍許般載腳戶、經過店主並腳下人力等糾告,等第支與優給。如知情不告,與賣鹽 人同罪。其犯鹽人經過處,地分門司、廂界巡檢、節級所由並諸色關連人等,不專 覺察,委本州臨時斷訖報省。如是門司關津口鋪,捉獲私鹽,即依下項等第,支給 一半賞錢:十斤以上至五十斤,支賞錢二十千;五十斤已上至一百斤,支賞錢三十 千;一百斤已上,支賞錢五十千。應食末鹽地界,州府縣鎮並有榷糶場院久來內外 禁法,即未一概條流。應刮鹼煎鹽,不計多少斤兩,並處極法,兼許四鄰及諸色人 等陳告,等第支給賞錢。欲指揮此後犯一兩已上至一斤,買賣人各杖六十;一斤已 上至二斤,買賣人各杖七十;二斤以上至三斤,買賣人各徒一年;三斤以上至五斤, 買賣人各徒二年;五斤已上,買賣人各決脊杖二十,處死。如是收到鹼土鹽水,即 委本處煎煉鹽數,准條科斷。或有已曾違犯,不至死刑,經斷後公然不懼條流再犯 者,不記斤兩多少,所犯人並處極法。其有榷糶場院員僚節級人力、煎鹽池客灶戶、 般鹽船綱、押綱軍將衙官梢工等,具知鹽法,如有公然偷盜官鹽,或將貨賣,其買 賣人及窩盤主人知情不告,並依前項刮鹼例,五斤已上處死。其諸色關連人等,並 合支賞錢,即准洛京諸鎮條流事例指揮。顆、末、青、白等鹽,元不許界分參雜。 其顆鹽先許通商之時指揮,不得將帶入末鹽地界。如有違犯,一斤一兩,並處極法, 所有隨行物色,除鹽外,一半納官,一半與捉事人充賞。其餘鹽色,未有畫一條流。 其洛京並鎮、定、邢州管內,多北京末鹽入界,捉獲並依洛京條流科斷。欲指揮此 後但是顆、末、青、白諸色鹽侵界參雜,捉獲並准洛京條流施行。」「一應諸道, 今後若捉獲犯私鹽曲人,罪犯分明,正該條法,便仰斷遣訖奏。若稍涉疑誤,只須 申奏取裁。」
jìn tiān fú zhōng, hé nán hé běi zhū zhōu, chú biào sàn cán yán zhēng qián wài, měi nián mò yán jiè fēn chǎng wù, yuē tiào yī shí qī wàn guàn yǒu yú. yán shì zhě chēng, suī dé cǐ qián, bǎi xìng duō fàn yán fǎ, qǐng jiāng shàng jiàn shí yán qián yú zhū dào zhōu fǔ jì hù, měi hù yī guàn zhì èr bǎi, wèi wǔ děng pèi zhī, rán hòu rèn rén zhú biàn xìng fàn, jì bù kuī guān, yòu yì bǎi xìng. cháo tíng xíng zhī, zhū chù chǎng wù yì qiě réng jiù. é ér yán huò dùn jiàn, qù chū yán yuǎn chù zhōu xiàn, měi jīn bù guò èr shí wén, jìn chù bù guò yī shí wén, zhǎng shì zhě yòu nán zhòu gǎi qí fǎ, zòu qǐng zhòng zhì yán chǎng shuì, gài yù jué qí xìng fàn, guī lì yú guān yě.
晉天福中,河南、河北諸州,除俵散蠶鹽征錢外,每年末鹽界分場務,約糶一 十七萬貫有餘。言事者稱,雖得此錢,百姓多犯鹽法,請將上件食鹽錢於諸道州府 計戶,每戶一貫至二百,為五等配之,然後任人逐便興販,既不虧官,又益百姓。 朝廷行之,諸處場務亦且仍舊。俄而鹽貨頓賤,去出鹽遠處州縣,每斤不過二十文, 近處不過一十文,掌事者又難驟改其法,奏請重製鹽場稅,蓋欲絕其興販,歸利於 官也。
qī nián shí èr yuè, xuān zhǐ xià sān sī: yīng yǒu wǎng lái yán huò xī shuì zhī, guò shuì měi jīn qī wén, zhù shuì měi jīn shí wén. qí zhū dào zhōu fǔ, yīng yǒu shǔ zhōu yán wù, bìng lìng shěng sī chāi rén gōu dāng. jì ér tiào yán suī duō, ér rén hù yán qián yòu bù fàng miǎn, zhì jīn mín shén ruò gān.. wǔ dài huì yào: jìn tiān fú yuán nián shí yī yuè, shè jié wén: luò jīng guǎn nèi zhú nián suǒ pèi rén hù shí yán, qǐ lái nián měi dòu jiǎn fàng shí wén.
七年十二月,宣旨下三司:應有往來鹽貨悉稅之,過稅每斤七文,住稅每斤十 文。其諸道州府,應有屬州鹽務,並令省司差人勾當。既而糶鹽雖多,而人戶鹽錢 又不放免,至今民甚若干。。《五代會要》:晉天福元年十一月,赦節文:「洛京 管內逐年所配人戶食鹽,起來年每斗減放十文。」
zhōu guǎng shùn yuán nián jiǔ yuè, zhào gǎi yán fǎ, fán fàn wǔ jīn yǐ shàng zhě chù sǐ, jiān jiǎn yán fàn yī jīn yǐ shàng zhě chù sǐ. xiān shì hàn fǎ bù jì jīn liǎng duō shǎo, bìng chù jí xíng, zhì shì shǐ gé zhī. sān nián sān yuè, zhào yuē: qīng bái chí wù, sù yǒu dìng guī, zhǐ zì jìn nián, pō guāi xún shǒu. bǐ lái qīng yán yī shí, chōu shuì qián bā bǎi wén zú mò yán yī dòu bái yán yī shí, chōu shuì qián wǔ bǎi wén yán wǔ shēng. qí hòu qīng yán yī shí, chōu qián yī qiān yán yī dòu. fǎng wén gēng gǎi yǐ lái, bù biàn shāng fàn, fān rén hàn hù, qiú lì jiān nán, yí yǔ yōu ráo, shù lìng cún jì. jīn hòu měi qīng yán yī shí, yī jiù chōu shuì qián bā bǎi wén, yǐ bā shí wǔ wèi mò, yán yī dòu bái yán yī shí, chōu shuì qián wǔ bǎi, yán wǔ shēng. cǐ wài gèng bù dé bié yǒu yāo qiú. fǎng wén biān shàng zhèn pù, yú fān hàn hù shì yì tiào dí, zhōng sī yǒu chōu shuì, jīn hòu yī qiè zhǐ jué. wǔ dài huì yào: zhōu guǎng shùn èr nián jiǔ yuè shí bā rì, chì: tiáo liú jìn sī yán qū fǎ rú hòu: yī zhū sè fàn yán qū, suǒ fàn yī jīn yǐ xià zhì yī liǎng, zhàng bā shí, pèi yì wǔ jīn yǐ xià yī jīn yǐ shàng, tú sān nián, pèi yì wǔ jīn yǐ shàng, bìng jué zhòng zhàng yī dùn, chù sǐ. yī yīng suǒ fàn yán qū, guān jīn mén sī xiāng xún mén bǎo, rú yǒu tòu lòu, bìng xíng kān duàn. yī guā jiǎn jiān liàn sī yán, suǒ fàn yī jīn yǐ xià, tú sān nián, pèi yì yī jīn yǐ shàng, bìng jué zhòng zhàng yī dùn, chù sǐ. fàn sī yán ruò zhuō dào jiǎn shuǐ, zhǐ jiān chéng yán, chèng pán dìng zuì, zhú chù fán yǒu jiǎn lǔ zhī dì, suǒ zài guān lì jié jí suǒ yóu, cháng xū xún jiǎn, cūn fāng lín bǎo, dì xiāng jué chá, ruò yǒu suǒ fàn chù zhāng lù, bìng xíng kān duàn. yī suǒ fàn sī yán, zhuō shì gào shì rén gè zhī shǎng qián, yǐ xì shěng qián chōng. zhì sǐ xíng zhě shǎng qián wǔ shí qiān, bù jí sǐ xíng zhě sān shí qiān. yī kē mò yán gè yǒu jiè fēn, ruò jiāng běn dì fēn yán qīn yuè jiāng jiè, tóng zhū sè fàn yán lì kē duàn. yī xiāng cūn rén hù, suǒ qǐng cán yán, zhǐ de jiāng guī líng jiǎn gōng shí, bù dé bié jiāng bó yì huò mài, tóu tuō yǔ rén. rú wéi, bìng tóng zhū sè fàn yán lì kē duàn. ruò shì suǒ qǐng cán yán, dào lù jīn jì xū jīng guò zhōu fǔ xiàn zhèn, wěi sān sī míng xíng zhǐ huī. yī fán mǎi yán qū, bìng xū yú guān chǎng wù nèi mǎi, ruò zhōng sī tóu tuō xìng fàn, qí mǎi mài rén bìng tóng zhū sè fàn yán qū lì kē duàn. yī zhū guān chǎng guān wù, rú yǒu xiàn yú chū shèng yán qū, bìng xǔ jǐn dǐ bào guān. rú zhōng sī huò mài zhě, mǎi mài rén bìng tóng zhū sè fàn yán qū lì kē duàn. ruò yán pù jiǔ diàn hù jí zhū sè rén yǔ chǎng yuàn zhōng sī huò mài zhě, bìng tóng zuì kē duàn. yī suǒ fàn sī yán qū, yǒu tóng qíng gòng fàn zhě, ruò shì gǔ ròu bēi yòu nú bì tóng fàn, zhǐ zuì jiā zhǎng zhǔ shǒu. rú jiā zhǎng zhǔ shǒu bù zhī qíng, zhǐ zuì zào yì zhě, yú jiǎn děng kē duàn. ruò shì tā rén tóng fàn, bìng tóng zuì duàn. ruò yǔ tā rén tóng fàn, jù zhú rén jiǎo xià suǒ fàn jīn liǎng, yī qīng zhòng duàn qiǎn. yī zhōu chéng xiàn zhèn guō xià rén hù, xì wū shuì hé qǐng yán zhě, ruò shì zhōu fǔ, bìng yú chéng nèi qǐng gěi, ruò shì wài xiàn zhèn guō xià rén hù, yì xǔ jiāng yán guī jiā gōng shí. yǎng běn xiàn yù qǔ zhú hù hé qǐng yán shù mù, zǎn dìng wén zhàng, bù lǐng rén hù qǐng bá, lēi běn chù guān lì jí suǒ zài chǎng wù, tóng diǎn jiǎn rù chéng. ruò xiàn zhèn guō xià rén hù, chéng wài bié yǒu zhuāng tián, yì yǎng běn xiàn yù xiān fēn bāi kāi zuò, wù lìng yī chù fēn gěi gōng shǐ. sān nián shí èr yuè, chì: zhū zhōu fǔ bìng wài xiàn zhèn chéng nèi, qí jū rén wū shuì yán, jīn hòu bù rén biǎo, qí yán qián yì bù zhēng nà. suǒ yǒu xiāng cūn rén hù hé qǐng cán yán, suǒ zài zhōu chéng xiàn zhèn yán qiè jiǎn xiào, bù dé fàng rù chéng mén.
周廣順元年九月,詔改鹽法,凡犯五斤已上者處死,煎鹼鹽犯一斤已上者處死。 先是漢法不計斤兩多少,並處極刑,至是始革之。三年三月,詔曰:「青白池務, 素有定規,只自近年,頗乖循守。比來青鹽一石,抽稅錢八百文足陌、鹽一斗;白 鹽一石,抽稅錢五百文、鹽五升。其後青鹽一石,抽錢一千、鹽一斗。訪聞更改已 來,不便商販,蕃人漢戶,求利艱難,宜與優饒,庶令存濟。今後每青鹽一石,依 舊抽稅錢八百文,以八十五為陌,鹽一斗;白鹽一石,抽稅錢五百,鹽五升。此外 更不得別有邀求。訪聞邊上鎮鋪,於蕃漢戶市易糶糴,衷私有抽稅,今後一切止絕。」 《五代會要》:周廣順二年九月十八日,敕:「條流禁私鹽曲法如後:一、諸色犯 鹽曲,所犯一斤已下至一兩,杖八十,配役;五斤以下一斤以上,徒三年,配役; 五斤以上,並決重杖一頓,處死。一、應所犯鹽曲,關津門司、廂巡門保,如有透 漏,並行勘斷。一、刮鹼煎煉私鹽,所犯一斤已下,徒三年,配役;一斤以上,並 決重杖一頓,處死。犯私鹽若捉到鹼水,只煎成鹽,秤盤定罪,逐處凡有鹼鹵之地, 所在官吏節級所由,常須巡檢,村坊鄰保,遞相覺察,若有所犯處彰露,並行勘斷。 一、所犯私鹽,捉事、告事人各支賞錢,以系省錢充。至死刑者賞錢五十千,不及 死刑者三十千。一、顆末鹽各有界分,若將本地分鹽侵越疆界,同諸色犯鹽例科斷。 一、鄉村人戶,所請蠶鹽,只得將歸零繭供食,不得別將博易貨賣,投托與人。如 違,並同諸色犯鹽例科斷。若是所請蠶鹽,道路津濟須經過州府縣鎮,委三司明行 指揮。一、凡買鹽曲,並須於官場務內買,若衷私投托興販,其買賣人並同諸色犯 鹽曲例科斷。一、諸官場官務,如有羨餘出剩鹽曲,並許盡底報官。如衷私貨賣者, 買賣人並同諸色犯鹽曲例科斷。若鹽鋪酒店戶及諸色人與場院衷私貨賣者,並同罪 科斷。一、所犯私鹽曲,有同情共犯者,若是骨肉卑幼奴婢同犯,只罪家長主首。 如家長主首不知情,只罪造意者,余減等科斷。若是他人同犯,並同罪斷。若與他 人同犯,據逐人腳下所犯斤兩,依輕重斷遣。一、州城縣鎮郭下人戶,系屋稅合請 鹽者,若是州府,並於城內請給,若是外縣鎮郭下人戶,亦許將鹽歸家供食。仰本 縣預取逐戶合請鹽數目,攢定文賬,部領人戶請拔,勒本處官吏及所在場務,同點 檢入城。若縣鎮郭下人戶,城外別有莊田,亦仰本縣預先分擘開坐,勿令一處分給 供使。」三年十二月,敕:「諸州府並外縣鎮城內,其居人屋稅鹽,今後不亻表, 其鹽錢亦不征納。所有鄉村人戶合請蠶鹽,所在州城縣鎮嚴切檢校,不得放入城門。」
xiǎn dé yuán nián shí èr yuè, shàng wèi shì chén yuē: zhèn lǎn shí mò yán zhōu jùn, fàn sī yán duō yú kē yán jiè fēn, gài bēi shī zhī dì, yì wèi guā jiǎn jiān zào, qǐ wéi wéi wǒ què fǎ, jiān yòu wū wǒ hǎo yán. kuàng mò yán jiān liàn, bān yùn fèi yòng bèi yú kē yán. jīn yí fēn gē shí yú zhōu, lìng shí kē yán, bù wéi niǎn yùn shěng lì, jiān qiě shǎo rén fàn jìn. zì shì cáo sòng yǐ xī shí yú zhōu, jiē jǐn shí kē yán. wǔ dài huì yào: xiǎn dé èr nián bā yuè èr shí sì rì, xuān tóu jié wén: gǎi lì yán fǎ rú hòu: yī shàn guó jūn táng chǎng wù xíng míng zhōu yán wù, yīng yǒu jiàn duǒ zhù yán huò chù, bìng jiān yán chǎng zào jí yīng shì jiǎn dì, bìng xū sì miàn xiū zhì qiáng qiàn. rú shì dì lǐ yáo yuǎn, nán wèi xiū zhì qiáng qiàn, jí zuò háo lí wèi guī gé. rú shì rén yú háo lí nèi tōu dào, jiā dài guān yán, jiān yú háo lí wài jiān zào yán huò, biàn yǎng shōu zhuō, jí xǔ zhū sè rén chén gào. suǒ fàn bù jì duō shǎo jīn liǎng, bìng jué zhòng zhàng yī dùn, chù sǐ. qí jīng lì dì fēn jí mén sī jié jí rén yuán, bìng dāng liàng zuì kān duàn. suǒ yǒu zhuō shì gào shì rén shǎng qián, yī liǎng yǐ shàng zhì yī jīn, shǎng qián èr shí qiān yī jīn yǐ shàng zhì shí jīn, shǎng qián sān shí qiān yī shí jīn yǐ shàng, shǎng qián wǔ shí qiān. yī yīng yǒu bù xì guān zhōng jiān yán chù jiǎn dì, bìng xū biāo shí, wěi běn zhōu fǔ chà gōng gàn zhí yuán yǔ xún jiǎn jié jí cūn bǎo dì zhǔ lín rén, tóng gòng xún jiǎn. ruò zhū sè rén tōu guā lǔ dì, biàn yǎng shōu zhuō, jí xǔ rén chén gào. ruò kān zhú bù xū, zhuō shì rén měi huò yī rén, shǎng juàn yī shí pǐ huò èr rén, shǎng juàn èr shí pǐ huò sān rén yǐ shàng, bù jì rén shù, shǎng juàn wǔ shí pǐ. guā jiǎn jiān yán rén bìng zhī qíng rén, suǒ fàn bù jì duō shǎo jīn liǎng, bìng jué zhòng zhàng yī dùn, chù sǐ. qí guā jiǎn chù dì fēn, bìng guā jiǎn rén zhù chù xún jiǎn jié jí suǒ yóu cūn bǎo děng, gè tú èr nián bàn, lìng zhòng yī yuè, yī jiù gōu dāng. guā jiǎn chù dì zhǔ, bù qiè jiǎn xiào, tú èr nián, lìng zhòng yī yuè. yī kē yán dì fēn jiè nèi, yǒu rén guā jiǎn jiān liàn yán huò, suǒ fàn bìng yī qián fǎ. yī jīn yuán gǎi jià mài yán, lǜ yǒu bié jiè fēn yán huò dì xiāng qīn fàn, jí zhū yán rù chéng, zhū sè fàn yán rén, lìng xià sān sī, yī xià xiàng tiáo liú kē duàn qí fàn yán rén suí xíng wù sè, gěi yǔ běn jiā, qí yán méi nà rù guān. suǒ jīng lì dì fēn jié jí rén yuán, bìng xíng kān duàn. yī liǎng zhì yī jīn, jué tún zhàng shí wǔ, lìng zhòng bàn yuè, zhuō shì gào shì rén shǎng qián wǔ qiān yī jīn yǐ shàng zhì yī shí jīn, tú yī nián bàn, lìng zhòng yī yuè, zhuō shì gào shì rén shǎng qián qī qiān shí jīn yǐ shàng, bù jì duō shǎo, tú èr nián, pèi fā yùn wù yì yī nián, zhuō shì gào shì rén shǎng qián shí qiān. yī zhū zhōu fǔ rén hù suǒ qǐng cán yán, bù dé yú xiāng cūn zhōng sī huò mài, jí xìn tuán tóu jiǎo hù xiàn sī qǐng yán jié jí suǒ yóu děng kè zhé tiào mài, rú yǒu fàn zhě, yī zhū sè fàn yán lì kē duàn. yī rú yǒu rén yú hé dōng jiè jiāng yán guò lái, jí zì jiā jiè nèi yǒu rén wǎng bǐ xìng fàn yán huò, suǒ fàn zhě bìng chù zhǎn. qí fàn yán rén suí xíng lǘ chù zī cái, bìng yǔ zhuō shì rén chōng shǎng. qìng zhōu qīng bái què shuì yuàn, yuán yǒu tòu shuì tiáo liú, suǒ yǒu suí xíng lǘ chù wù sè, yī bàn zhī yǔ zhuō shì rén chōng shǎng, qí yú yī bàn bìng yán, bìng nà rù guān. yù bìng qiě yī jiù yī dòu yǐ shàng zhì sān dòu zhàng qī shí, sān dòu yǐ shàng zhì wǔ dǒu tú yī nián, wǔ dǒu yǐ shàng chù sǐ. ān yì jiě xiàn liǎng chí què yán yuàn, hé zhōng jié dù jiān pàn zhī shí shēn dào huà yī shì jiàn tiáo liú děng, zhǔn chì dié, liǎng chí suǒ chū yán, jiù rì kǔ wú wén bǎng, rú shàn jiāng yī jīn yī liǎng, zhǔn yuán chì tiáo, bìng chù jí fǎ. qí fàn yán rén yīng yǒu qián wù, bìng yǔ zhuō shì rén chōng shǎng zhě. qiè yǐ liǎng chí jìn jí jùn zǔ, bù tōng rén xíng, sì miàn gè zhì chǎng mén gōng shè, fēn bāi yán chí dì fēn jū zhù, bìng zài jí wéi lǐ miàn, gèng bù bié yǒu chāi qiǎn, zhǐ lìng xún hù yán chí. rú cǐ hòu yǒu rén tōu dào guān yán yī jīn yī liǎng chū chí, qí fàn yán rén bìng zhǔn yuán chì tiáo liú chù fēn, yīng yǒu suí xíng qián wù bìng nà rù guān, qí zhuō shì rén yī xià xiàng dìng zhī yōu gěi. ruò shì xún jiǎn gōng shè chí chǎng mén zi, zì bù zhuān qiè xún chá, zhì yǒu tòu lòu dào jí wéi wài, bèi bié rén zhuō huò, jí yǒu jiū gào, jiān tóng háng fǎn gào, guān zhōng gèng bù zuò zuì, chén gào rén yì yī zhuō shì rén zhī shǎng. yīng yǒu zhī qíng tōu dào guān yán zhī rén, yì yī fàn yán rén yī lì chù duàn. qí bù zhī qíng guān lián rén, lín shí zhuó qíng dìng zuì. suǒ yǒu tòu lòu dì fēn gōng shè jí chí chǎng mén zi, rú shì tòu lòu chū yán èr shí jīn yǐ xià, tú yī nián bàn. yī shí jīn yǐ shàng zhì èr shí jīn, zhī shǎng qián yī shí qiān èr shí jīn yǐ shàng zhì wǔ shí jīn, zhī shǎng qián èr shí qiān wǔ shí jīn yǐ shàng zhì yī bǎi jīn, zhī shǎng qián sān shí qiān yī bǎi jīn yǐ shàng, zhī shǎng qián wǔ shí qiān. qián xiàng suǒ dìng duó dào yán fǎ tiáo liú, qí yīng shǔ zhōu fǔ zhuō huò dǐ fàn zhī rén, biàn wěi běn zhōu fǔ jiǎn tiáo liú kē duàn qì shēn zòu, bié bào shěng sī. qí shǔ shěng yuàn zhuō dào fàn yán zhī rén, gān sǐ xíng zhě, jí kān qíng zuì shēn shàng, hòu shěng sī zhǐ huī. bù zhì jí xíng zhě, biàn wěi wù sī zhǔn tiáo liú jué fàng qì shēn bào.
顯德元年十二月,上謂侍臣曰:「朕覽食末鹽州郡,犯私鹽多於顆鹽界分,蓋 卑濕之地,易為刮鹼煎造,豈惟違我榷法,兼又污我好鹽。況末鹽煎煉,般運費用 倍於顆鹽。今宜分割十餘州,令食顆鹽,不惟輦運省力,兼且少人犯禁。」自是曹、 宋已西十餘州,皆盡食顆鹽。《五代會要》:顯德二年八月二十四日,宣頭節文: 「改立鹽法如後:一、贍國軍堂場務、邢洺州鹽務,應有見垛貯鹽貨處,並煎鹽場 灶及應是鹼地,並須四面修置牆塹。如是地里遙遠,難為修置牆塹,即作壕籬為規 隔。如是人於壕籬內偷盜,夾帶官鹽,兼於壕籬外煎造鹽貨,便仰收捉,及許諸色 人陳告。所犯不計多少斤兩,並決重杖一頓,處死。其經歷地分及門司節級人員, 並當量罪勘斷。所有捉事、告事人賞錢,一兩以上至一斤,賞錢二十千;一斤已上 至十斤,賞錢三十千;一十斤已上,賞錢五十千。一、應有不系官中煎鹽處鹼地, 並須標識,委本州府差公幹職員與巡檢節級、村保、地主、鄰人,同共巡檢。若諸 色人偷刮鹵地,便仰收捉,及許人陳告。若勘逐不虛,捉事人每獲一人,賞絹一十 匹;獲二人,賞絹二十匹;獲三人已上,不計人數,賞絹五十匹。刮鹼煎鹽人並知 情人,所犯不計多少斤兩,並決重杖一頓,處死。其刮鹼處地分,並刮鹼人住處巡 檢、節級、所由、村保等,各徒二年半,令眾一月,依舊勾當。刮鹼處地主,不切 檢校,徒二年,令眾一月。一、顆鹽地分界內,有人刮鹼煎煉鹽貨,所犯並依前法。 一、今緣改價賣鹽,慮有別界分鹽貨遞相侵犯,及諸鹽入城,諸色犯鹽人,令下三 司,依下項條流科斷;其犯鹽人隨行物色,給與本家,其鹽沒納入官。所經歷地分 節級人員,並行勘斷。一兩至一斤,決臀杖十五,令眾半月,捉事、告事人賞錢五 千;一斤已上至一十斤,徒一年半,令眾一月,捉事、告事人賞錢七千;十斤已上, 不計多少,徒二年,配發運務役一年,捉事、告事人賞錢十千。一、諸州府人戶所 請蠶鹽,不得於鄉村衷私貨賣,及信團頭、腳戶、縣司、請鹽節級、所由等克折糶 賣,如有犯者,依諸色犯鹽例科斷。一、如有人於河東界將鹽過來,及自家界內有 人往彼興販鹽貨,所犯者並處斬。其犯鹽人隨行驢畜資財,並與捉事人充賞。」 「慶州青白榷稅院,元有透稅條流,所有隨行驢畜物色,一半支與捉事人充賞,其 餘一半並鹽,並納入官。欲並且依舊一斗已上至三斗杖七十,三斗已上至五斗徒一 年,五斗已上處死。安邑、解縣兩池榷鹽院,河中節度兼判之時申到畫一事件條流 等,准敕牒,兩池所出鹽,舊日苦無文榜,如擅將一斤一兩,准元敕條,並處極法。 其犯鹽人應有錢物,並與捉事人充賞者。切以兩池禁棘峻阻,不通人行,四面各置 場門弓射,分擘鹽池地分居住,並在棘圍裡面,更不別有差遣,只令巡護鹽池。如 此後有人偷盜官鹽一斤一兩齣池,其犯鹽人並准元敕條流處分,應有隨行錢物並納 入官,其捉事人依下項定支優給。若是巡檢、弓射、池場門子,自不專切巡察,致 有透漏到棘圍外,被別人捉獲,及有糾告,兼同行反告,官中更不坐罪,陳告人亦 依捉事人支賞。應有知情偷盜官鹽之人,亦依犯鹽人一例處斷。其不知情關連人, 臨時酌情定罪。所有透漏地分弓射及池場門子,如是透漏出鹽二十斤已下,徒一年 半。一十斤已上至二十斤,支賞錢一十千;二十斤已上至五十斤,支賞錢二十千; 五十斤已上至一百斤,支賞錢三十千;一百斤已上,支賞錢五十千。前項所定奪到 鹽法條流,其應屬州府捉獲抵犯之人,便委本州府檢條流科斷訖申奏,別報省司。 其屬省院捉到犯鹽之人,乾死刑者,即勘情罪申上,候省司指揮。不至極刑者,便 委務司准條流決放訖申報。」
cóng zhī.
從之。
sān nián shí yuè, chì: zhāng hé yǐ běi zhōu fǔ guǎn jiè, yuán shì guān chǎng tiào yán, jīn hòu chú chéng guō cǎo shì nèi, réng jiù jìn fǎ, qí xiāng cūn bìng xǔ yán huò tōng shāng. zhú chù yǒu jiǎn lǔ zhī dì, yī rèn rén hù jiān liàn, xìng fàn zé bù dé yú yuè zhāng hé, rù bù tōng shāng dì jiè. wén xiàn tōng kǎo: wǔ nián, jì qǔ jiāng běi zhū zhōu, táng zhǔ fèng biǎo rù gòng, yīn bái dì yǐ jiāng nán wú lǔ tián, yuàn dé hǎi líng yán jiān nán shǔ yǐ shàn jūn. dì yuē: hǎi líng zài jiāng běi nán yǐ jiāo jū, dāng bié yǒu chù fēn. nǎi zhào suì zhī yán èr shí wàn hú yǐ gěi jiāng nán, shì zú shāo shāo guī zhī.
三年十月,敕:「漳河已北州府管界,元是官場糶鹽,今後除城郭草市內,仍 舊禁法,其鄉村並許鹽貨通商。逐處有鹼鹵之地,一任人戶煎煉,興販則不得逾越 漳河,入不通商地界。」《文獻通考》:五年,既取江北諸州,唐主奉表入貢,因 白帝以江南無鹵田,願得海陵鹽監南屬以贍軍。帝曰:「海陵在江北難以交居,當 別有處分。」乃詔歲支鹽二十萬斛以給江南,士卒稍稍歸之。
zhōu xiǎn dé èr nián zhēng yuè, shì zōng wèi shì chén yuē: zhuǎn shū zhī wù, xiàng lái jiē gěi dòu hào, zì jìn hàn yǐ lái, bù yǔ zhī pò. cāng lǐn suǒ nà xīn wù, shàng chú shěng hào, kuàng shuǐ lù suǒ bān, qǐ wú sǔn zhé? qǐ jīn hòu měi shí yí yǔ hào yī dòu.
周顯德二年正月,世宗謂侍臣曰:「轉輸之物,向來皆給斗耗,自晉、漢已來, 不與支破。倉廩所納新物,尚除省耗,況水路所般,豈無損折?起今後每石宜與耗 一斗。」
táng tiān chéng sān nián qī yuè, zhào yuē: yīng sān jīng yè dōu zhū dào zhōu fǔ xiāng cūn rén hù, zì jīn nián qī yuè hòu, yú shì qiū tián miáo shàng, měi mǔ nà qū qián wǔ wén zú mò, yī rèn bǎi xìng zì zào sī qū, yùn jiǔ gōng jiā, qí qián suí xià qiū zhēng nà. qí jīng dū jí zhū dào zhōu fǔ xiàn zhèn fāng jiè nèi, yīng zhú nián mǎi guān qū jiǔ hù, biàn xǔ zì zào qū, yùn jiǔ huò mài. réng qǔ tiān chéng èr nián zhēng yuè zhì nián zhōng yī nián zhú hù jì suàn dōu mǎi qū qián shù nèi, shí fēn zhǐ nà èr fēn, yǐ chōng què jiǔ qián, biàn cóng jīn nián qī yuè hòu, guǎn shù zhēng nà. què jiǔ hù wài, qí yú zhū sè rén yì xǔ sī zào jiǔ qū gōng jiā, jí bù dé zhōng sī mài jiǔ, rú yǒu gù wéi, biàn jí jiū chá, lēi yī zhōng děng jiǔ hù nà què. qí fāng cūn yī rèn gū mài, bù zài nà què zhī xiàn. shí kǒng xún yǐ qū fǎ shā yī jiā yú luò yáng, huò xiàn cǐ yì, yǐ wèi ài qí rén, biàn yú guó, gù xíng zhī.
唐天成三年七月,詔曰:「應三京、鄴都、諸道州府鄉村人戶,自今年七月後, 於是秋田苗上,每畝納麴錢五文足陌,一任百姓自造私曲,醖酒供家,其錢隨夏秋 征納。其京都及諸道州府縣鎮坊界內,應逐年買官麯酒戶,便許自造曲,醖酒貨賣。 仍取天成二年正月至年終一年逐戶計算都買麴錢數內,十分只納二分,以充榷酒錢, 便從今年七月後,管數征納。榷酒戶外,其餘諸色人亦許私造酒麴供家,即不得衷 私賣酒,如有故違,便即糾察,勒依中等酒戶納榷。其坊村一任沽賣,不在納榷之 限。」時孔循以曲法殺一家於洛陽,或獻此議,以為愛其人,便於國,故行之。
zhǎng xìng yuán nián èr yuè, shè shū jié wén: zhū dào zhōu fǔ rén hù, měi qiū miáo yī mǔ shàng, yuán zhēng qū qián wǔ wén, jīn hòu tè fàng èr wén, zhǐ zhēng sān wén. èr nián, zhào yuē: jiǔ lǐ suǒ zhòng, qū niè shì xū, yuán mài jià tài gāo, jìn tiáo pō jùn, shì shù yīn sī ér dǐ fàn, xíng míng yóu shì yǐ zī zhāng. yuán xíng gǎi gé zhī wén, shù xī fán kē zhī zhèng, gè suí miáo mǔ, liàng dìng shuì qián. fǎng wén shù nián yǐ lái, suī fàn fǎ zhě xī, ér shāng mín zé shén. gài yǐ luàn lí rì jiǔ, pín xià hù duō, cái yù shēng píng, biàn qín jià sè, gè wù gēng tián záo jǐng, shú néng zhěn qū jiè zāo, jì suí lì yǐ jūn tān, suì bào xū ér shū nà, jiàn chéng diāo bì, shēn kě mǐn shāng. kuàng yù zhì fēng cái, bì chú shí bìng, yǒu lì zhī shì, fāng qiè shī xíng, wú míng zhī qiú, yóu yí fèi bà, dàn dé rì xīn zhī lǐ, hé cí xī gǎi zhī xián. yīng zài jīng zhū dào miáo mǔ shàng suǒ zhēng qū qián děng, biàn cóng jīn nián xià bìng fàng. qí qū guān zhōng zì zào, wěi zhú zhōu jiǎn jiù jià yī bàn, yú zài chéng pū duàn huò mài. chú zài chéng jū rén bù dé sī zào wài, xiāng cūn rén hù huò yào gōng jiā, yī rèn sī zào. chì xià zhī rì, rén shén yuè zhī.
長興元年二月,赦書節文:「諸道州府人戶,每秋苗一畝上,元征麴錢五文, 今後特放二文,只征三文。」二年,詔曰:「酒醴所重,曲櫱是須,緣賣價太高, 禁條頗峻,士庶因斯而抵犯,刑名由是以滋彰。爰行改革之文,庶息煩苛之政,各 隨苗畝,量定稅錢。訪聞數年已來,雖犯法者稀,而傷民則甚。蓋以亂離日久,貧 下戶多,才遇昇平,便勤稼穡,各務耕田鑿井,孰能枕曲藉糟,既隨例以均攤,遂 抱虛而輸納,漸成雕敝,深可憫傷。況欲致豐財,必除時病,有利之事,方切施行, 無名之求,尤宜廢罷,但得日新之理,何辭夕改之嫌。應在京諸道苗畝上所征麴錢 等,便從今年夏並放。其曲官中自造,委逐州減舊價一半,於在城撲斷貨賣。除在 城居人不得私造外,鄉村人戶或要供家,一任私造。」敕下之日,人甚悅之。
zhōu xiǎn dé sì nián qī yuè, zhào yuē: zhū dào zhōu fǔ qū wù, jīn hòu yī yī wǎng lì, guān zhōng jìn fǎ mài qū, zhú chù xiān zhì dōu wù, hòu chì dào rì, bìng yǎng tíng bà. jù jiàn zài qū shù, zhǔn bèi huò mǎi, jiān jù nián jì hé, shǐ qū shù yī shí tà zào, hòu rén hù jiāng dào jià qián, jù shù jì qū, bù dé shē mài yì pèi yǔ rén.
周顯德四年七月,詔曰:「諸道州府曲務,今後一依往例,官中禁法賣曲,逐 處先置都務,候敕到日,並仰停罷。據見在曲數,準備貨買,兼據年計合,使曲數 依時蹋造,候人戶將到價錢,據數計曲,不得賒賣抑配與人。