gǔ zhī wáng zhě, lǐ dìng zhì lǐ, gōng chéng zuò lè, suǒ yǐ zhāo shì tiān dì, tǒng hé rén shén, lì dài yǐ lái, jiù zhāng sī zài. jì táng jì zhī luàn, xián hào wèi xū liáng yùn suī xìng, yīng jīng sǎo dì. zhuāng zōng qǐ yú shuò yě, jīng shǐ bà tú, qí suǒ cún zhě, bù guò biān bù zhèng shēng ér yǐ, xiān wáng yǎ lè, dài jiāng mǐn jué. dāng tóng guāng tiān chéng zhī jì, huò yǒu shì qīng miào, huò qí sì tài tán, suī sǔn jù yóu shī, ér gōng shāng shú biàn? suì shǐ qìng xiāng táo wǔ, rù hé hàn ér bù guī tāng huò shùn sháo, hùn líng gǔ ér jù shī. jì jìn gāo zǔ yǎn dēng dà bǎo, sī dí qián guī, yuán zhào yǒu sī, zhòng xìng èr wǔ. xuán shǔ fēng huǒ wèi luàn, míng fǎ wǎng xiū, hàn zuò jǐ hé, wú xiá zhì zuò. zhōu xiǎn dé wǔ nián dōng, jiāng lì suì zhàng, yǒu sī yǐ chóng yá shù yǔ, sù shè yú diàn tíng. shì zōng yīn qīn lín lè xuán, shì qí shēng zòu, jiàn zhōng qìng zhī lèi, yǒu shè ér bù jī zhě, xùn yú gōng shī, jiē bù néng duì. shì zōng cè rán, nǎi mìng hàn lín xué shì pàn tài cháng sì shì dòu yǎn cān xiáng qí zhì, yòu mìng shū mì shǐ wáng pǔ kǎo zhèng qí shēng. pǔ nǎi yòng gǔ lèi shǔ zhī fǎ, yǐ shěn qí dù, zào chéng lǜ zhǔn, qí zhuàng rú qín ér jù, fán shè shí sān xián yǐ dìng liù lǜ liù lǚ xuán xiāng wèi gōng zhī yì. shì zōng shàn zhī, shēn mìng bǎi guān yì ér xíng zhī. jīn yì bèi jì yú hòu, yǐ zhì wǔ dài yǎ lè yán gé zhī yóu yān.
古之王者,理定製禮,功成作樂,所以昭事天地,統和人神,歷代已來,舊章 斯在。洎唐季之亂,咸、鎬為墟;梁運雖興,《英》、《莖》掃地。莊宗起於朔野, 經始霸圖,其所存者,不過邊部鄭聲而已,先王雅樂,殆將泯絕。當同光、天成之 際,或有事清廟,或祈祀泰壇,雖簨虡猶施,而宮商孰辨?遂使磬襄、鞀武,入河、 漢而不歸;湯濩、舜韶,混陵谷而俱失。洎晉高祖奄登大寶,思迪前規,爰詔有司, 重興二舞。旋屬烽火為亂,明法罔修,漢祚幾何,無暇製作。周顯德五年冬,將立 歲仗,有司以崇牙樹羽,宿設於殿庭。世宗因親臨樂懸,試其聲奏,見鐘磬之類, 有設而不擊者,訊於工師,皆不能對。世宗惻然,乃命翰林學士、判太常寺事竇儼 參詳其制,又命樞密使王朴考正其聲。朴乃用古累黍之法,以審其度,造成律准, 其狀如琴而巨,凡設十三弦以定六律、六呂旋相為宮之義。世宗善之,申命百官議 而行之。今亦備紀於後,以志五代雅樂沿革之由焉。
liáng kāi píng chū, tài zǔ shòu chán, shǐ jiàn zōng miào, fán sì shì, měi shì yǒu dēng gē zhuó xiàn zhī wǔ:
梁開平初,太祖受禪,始建宗廟,凡四室,每室有登歌、酌獻之舞:
sù zǔ xuān yuán huáng dì shì yuē dà hé zhī wǔ.
肅祖宣元皇帝室曰《大合之舞》。
jìng zǔ guāng xiàn huáng dì shì yuē xiàng gōng zhī wǔ.
敬祖光憲皇帝室曰《象功之舞》。
xiàn zǔ zhāo wǔ huáng dì shì yuē lái yí zhī wǔ.
憲祖昭武皇帝室曰《來儀之舞》。
liè zǔ wén mù huáng dì shì yuē zhāo dé zhī wǔ.
烈祖文穆皇帝室曰《昭德之舞》。
dēng gē lè zhāng gè yī shǒu. wǔ dài huì yào yún: tài cháng shǎo qīng yáng huàn zhuàn.
登歌樂章各一首。《五代會要》云:太常少卿楊煥撰。
èr nián chūn, liáng zǔ jiāng yì jiāo yīn, yǒu sī zhuàn jìn lè míng wǔ míng:
二年春,梁祖將議郊禋,有司撰進樂名、舞名:
lè yuē qìng hé zhī lè.
樂曰《慶和之樂》。
wǔ yuē chóng dé zhī wǔ.
舞曰《崇德之舞》。
huáng dì xíng zòu qìng shùn.
皇帝行奏《慶順》。
diàn yù bó dēng gē zòu qìng píng.
奠玉帛登歌奏《慶平》。
yíng zǔ zòu qìng sù.
迎俎奏《慶肅》。
zhuó xiàn zòu qìng xī.
酌獻奏《慶熙》。
yǐn fú jiǔ zòu qìng lóng.
飲福酒奏《慶隆》。
sòng wén wǔ yíng wǔ wǔ zòu qìng róng.
送文舞迎武舞奏《慶融》。
yà xiàn zòu qìng hé.
亞獻奏《慶和》。
zhōng xiàn zòu qìng xiū.
終獻奏《慶休》。
lè zhāng gè yī shǒu.
樂章各一首。
tài miào yíng shén, wǔ míng kāi píng.
太廟迎神,舞名《開平》。
huáng dì xíng guàn shǒu dēng gē yǐn fú jiǔ chè dòu sòng shén, jiē zòu lè.
皇帝行、盥手、登歌、飲福酒、徹豆、送神,皆奏樂。
lè zhāng gè yī shǒu.
樂章各一首。
táng zhuāng zōng guāng shèng shén mǐn xiào huáng dì miào shì zhuó xiàn, wǔ wǔ chéng zhī wǔ.
唐莊宗光聖神閔孝皇帝廟室酌獻,舞《武成之舞》。
dēng gē lè zhāng yī shǒu. wǔ dài huì yào yún: shàng shū bīng bù shì láng cuī jū jiǎn zhuàn.
登歌樂章一首。《五代會要》云:尚書兵部侍郎崔居儉撰。
míng zōng shèng dé hé wǔ qīn xiào huáng dì miào shì zhuó xiàn, wǔ yōng xī zhī wǔ.
明宗聖德和武欽孝皇帝廟室酌獻,舞《雍熙之舞》。
dēng gē lè zhāng yī shǒu. wǔ dài huì yào yún: tài cháng qīng lú wén jì zhuàn.
登歌樂章一首。《五代會要》云:太常卿盧文紀撰。
jìn gāo zǔ shèng wén zhāng wǔ míng dé xiào huáng dì miào shì zhuó xiàn, wǔ xián hé zhī wǔ.
晉高祖聖文章武明德孝皇帝廟室酌獻,舞《咸和之舞》。
dēng gē lè zhāng yī shǒu. wǔ dài huì yào yún: tài zǐ bīn kè pàn tài cháng sì shì zhào guāng fǔ zhuàn.
登歌樂章一首。《五代會要》云:太子賓客、判太常寺事趙光輔撰。
hàn wén zǔ míng yuán huáng dì miào shì zhuó xiàn, wǔ líng zhǎng zhī wǔ.
漢文祖明元皇帝廟室酌獻,舞《靈長之舞》。
dé zǔ gōng xī huáng dì miào shì zhuó xiàn, wǔ jī shàn zhī wǔ.
德祖恭僖皇帝廟室酌獻,舞《積善之舞》。
yì zǔ zhāo xiàn huáng dì miào shì zhuó xiàn, wǔ xiǎn rén zhī wǔ.
翼祖昭獻皇帝廟室酌獻,舞《顯仁之舞》。
xiǎn zǔ zhāng shèng huáng dì miào shì zhuó xiàn, wǔ zhāng qìng zhī wǔ.
顯祖章聖皇帝廟室酌獻,舞《章慶之舞》。
dēng gē lè zhāng gè yī shǒu. wǔ dài huì yào yún: tài cháng qīng zhāng zhāo zhuàn.
登歌樂章各一首。《五代會要》云:太常卿張昭撰。
gāo zǔ ruì wén shèng wǔ zhāo sù xiào huáng dì miào shì zhuó xiàn, wǔ guān dé zhī wǔ.
高祖睿文聖武昭肅孝皇帝廟室酌獻,舞《觀德之舞》。
dēng gē lè zhāng yī shǒu.
登歌樂章一首。
zhōu xìn zǔ ruì hé huáng dì miào shì zhuó xiàn, wǔ sù yōng zhī wǔ.
周信祖睿和皇帝廟室酌獻,舞《肅雍之舞》。
xī zǔ míng xiàn huáng dì miào shì zhuó xiàn, wǔ zhāng dé zhī wǔ.
僖祖明憲皇帝廟室酌獻,舞《章德之舞》。
yì zǔ yì shùn huáng dì miào shì zhuó xiàn, wǔ shàn qìng zhī wǔ.
義祖翼順皇帝廟室酌獻,舞《善慶之舞》。
qìng zǔ zhāng sù huáng dì miào shì zhuó xiàn, wǔ guān chéng zhī wǔ.
慶祖章肅皇帝廟室酌獻,舞《觀成之舞》。
dēng gē lè zhāng gè yī shǒu.
登歌樂章各一首。
tài zǔ shèng shén gōng sù wén wǔ xiào huáng dì miào shì zhuó xiàn, wǔ míng dé zhī wǔ.
太祖聖神恭肅文武孝皇帝廟室酌獻,舞《明德之舞》。
shì zōng ruì wǔ xiào wén huáng dì miào shì zhuó xiàn, wǔ dìng gōng zhī wǔ.
世宗睿武孝文皇帝廟室酌獻,舞《定功之舞》。
dēng gē lè zhāng gè yī shǒu. wǔ dài huì yào yún: tài zǔ miào shì lè zhāng, tài cháng qīng tián mǐn zhuàn. shì zōng miào shì lè zhāng, hàn lín xué shì pàn tài cháng sì shì dòu yǎn zhuàn.
登歌樂章各一首。《五代會要》云:太祖廟室樂章,太常卿田敏撰。世宗廟室 樂章,翰林學士、判太常寺事竇儼撰。
lè zhāng cí duō bù lù.
樂章詞多不錄。
yòu lè zhāng
右樂章
jìn tiān fú sì nián shí èr yuè, lǐ guān zòu: lái suì zhēng dàn, wáng gōng shàng shòu, huáng dì jǔ jiǔ, qǐng zòu yuán tóng zhī lè zài jǔ jiǔ, zòu wén tóng zhī lè. cóng zhī.
晉天福四年十二月,禮官奏:「來歲正旦,王公上壽,皇帝舉酒,請奏《元同 之樂》;再舉酒,奏《文同之樂》。」從之。
wǔ nián, shǐ yì zhòng xìng èr wǔ, zhào yuē: zhèng dōng èr jié, cháo huì jiù yí, fèi yú lí luàn zhī shí, xìng zì hé píng zhī dài. jiāng qī bèi wù, quán xì yòng xīn xū yì zé rén, tóng wèi dìng zhì. qí zhèng dōng cháo huì lǐ jié lè zhāng èr wǔ háng liè děng shì yí, chà tài cháng qīng cuī zhuó yù shǐ zhōng chéng dòu zhēn gù xíng bù shì láng lǚ qí lǐ bù shì láng zhāng yǔn yǔ tài cháng sì guān yī yī xiáng dìng. lǐ cóng xīn yì, dào zài jiù zhāng, shù zhī zhì shì zhī hé, jiàn jiàn yí fēng zhī shàn. qí nián qiū, zhuó děng jù shù zhì dù shàng zòu yún:
五年,始議重興二舞,詔曰:「正冬二節,朝會舊儀,廢於離亂之時,興自和 平之代。將期備物,全系用心;須議擇人,同為定製。其正冬朝會禮節、樂章、二 舞行列等事宜,差太常卿崔梲、御史中丞竇貞固、刑部侍郎呂琦、禮部侍郎張允與 太常寺官一一詳定。禮從新意,道在舊章,庶知治世之和,漸見移風之善。」其年 秋,梲等具述制度上奏云:
àn lǐ yún: tiān zǐ yǐ dé wèi chē, yǐ lè wèi yù. dà lè yǔ tiān dì tóng hé, dà lǐ yǔ tiān dì tóng jié. yòu yuē: ān shàng zhì mín, mò shàn yú lǐ yí fēng yì sú, mò shàn yú lè. gù lè shū yì wǔ yún: fū lè zài ěr yuē shēng, zài mù yuē róng. shēng yīng hū ěr, kě yǐ tīng zhī róng cáng yú xīn, nán yǐ mào dǔ. gù shèng rén jiǎ gàn qī yǔ máo yǐ biǎo qí róng, fā yáng dǎo lì yǐ jiàn qí yì, shēng róng hé hé, dà lè bèi yǐ. yòu àn yì jìng, wèn gǔ chuī shí èr àn hé yú hé suǒ? dá yún: zhōu lǐ gǔ rén zhǎng liù gǔ sì jīn, hàn cháo nǎi yǒu huáng mén gǔ chuī. cuī bào gǔ jīn zhù yún: yīn zhāng qiān shǐ xī yù, dé mó hē dōu lēi yī qǔ, lǐ yán nián zēng zhī, fēn wèi èr shí bā qū. liáng zhì gǔ chuī qīng shāng lìng èr rén. táng yòu yǒu gāng gǔ jīn zhēng dà gǔ zhǎng míng gē xiāo jiā dí, hé wèi gǔ chuī shí èr àn, dà xiǎng huì zé shè yú xuán wài. cǐ nǎi shì shè èr wǔ jí gǔ chuī shí èr àn zhī yóu yě.
案《禮》云:「天子以德為車,以樂為御。」「大樂與天地同和,大禮與天地 同節。」又曰:「安上治民,莫善於禮;移風易俗,莫善於樂。」故樂書議舞云: 夫樂在耳曰聲,在目曰容。聲應乎耳,可以聽知;容藏於心,難以貌睹。故聖人假 干戚羽旄以表其容,發揚蹈厲以見其意,聲容和合,大樂備矣。又案《義鏡》,問 鼓吹十二案合於何所?答云:《周禮》鼓人掌六鼓四金,漢朝乃有黃門鼓吹。崔豹 《古今注》云:因張騫使西域,得《摩訶兜勒》一曲,李延年增之,分為二十八曲。 梁置鼓吹清商令二人。唐又有堈鼓、金鉦、大鼓、長鳴、歌簫、笳、笛,合為鼓吹 十二案,大享會則設於懸外。此乃是設二舞及鼓吹十二案之由也。
jīn yì yī cóng lìng shì, pái liè jiào xí. wén wǔ láng liù shí sì rén, fēn wèi bā yì, měi yì bā rén. zuǒ shǒu zhí yuè. lǐ yún: wěi yuè, yī qí shì zhī lè yě. zhōu lǐ yǒu yuè shī jiào guó zi, ěr yǎ yuē: yuè rú dí, sān kǒng ér duǎn, dà zhě qī kǒng, wèi zhī chǎn. lì dài yǐ lái, wén wǔ suǒ yòng, fán yòng yuè liù shí yǒu sì. yòu shǒu zhí dí, zhōu lǐ suǒ wèi yǔ wǔ yě. shū yún: wǔ gàn yǔ yú liǎng jiē. dí, shān zhì yě, yǐ zhì yǔ gōng xī lián zǎn ér wèi zhī. èr rén zhí dào qián yǐn, shù yú wǔ rén zhī wài. wǔ rén guān jìn xián guān, fú huáng shā páo, bái shā zhōng dān, zào lǐng biǎo, bái liàn yī gài dāng, bái bù dà kǒu kù, gé dài, wū pí lǚ, bái bù wà. wǔ wǔ láng liù shí sì rén, fēn wèi bā yì. zuǒ shǒu zhí gàn. gàn, dùn yě, jīn zhī páng pái, suǒ yǐ yì shēn yě, qí sè chì, zhōng huà shòu xíng, gù wèi zhī zhū gàn. zhōu lǐ suǒ wèi bīng wǔ, qǔ qí wǔ xiàng, yòng dùn liù shí yǒu sì. yòu shǒu zhí qī. qī, fǔ yě, shàng shì yǐ yù, gù wèi zhī yù qī. èr rén zhí jīng qián yǐn, jīng shì qí ér xiǎo, jiàng sè, huà shēng lóng. èr rén zhí táo gǔ, èr rén zhí duó. zhōu lǐ yǒu sì jīn zhī zòu, qí sān yuē jīn duó, yǐ tōng gǔ, xíng rú dà líng, yǎng ér zhèn zhī. jīn chún èr, měi chún èr rén jǔ zhī, yī rén zòu zhī. zhōu lǐ sì jīn zhī zòu, yī yuē jīn chún, yǐ hé gǔ, tóng zhù wèi zhī, qí sè hēi, qí xíng yuán, ruò chuí, shàng dà xià xiǎo, gāo sān chǐ liù cùn yǒu liù fēn, wéi èr chǐ sì cùn, shàng yǒu fú hǔ zhī zhuàng, páng yǒu ěr, shòu xíng xián huán. èr rén zhí náo yǐ cì zhī. zhōu lǐ sì jīn zhī zòu, èr yuē jīn náo, yǐ zhǐ gǔ, rú líng wú shé, yáo bǐng yǐ míng zhī. èr rén zhǎng xiàng zài zuǒ, lǐ yún: zhì luàn yǐ xiāng. zhì rú xiǎo gǔ, yòng pí wèi biǎo, shí zhī yǐ kāng, fǔ zhī yǐ jié lè. èr rén zhǎng yǎ zài yòu, lǐ yún: xùn jí yǐ yǎ. yǐ mù wèi zhī, zhuàng rú qī tǒng ér yǎn kǒu, dà èr chǐ wéi, zhǎng wǔ chǐ liù cùn, yǐ gǔ pí mán zhī, páng yǒu èr niǔ, xiū huà, bīn zuì ér chū, yǐ qì zhú dì, míng xíng bù shī jié. wǔ wǔ rén fú biàn, píng jīn zé, jīn zhī fēi sī dà xiù, fēi sī bù liǎng dāng, jiǎ jīn shì, bái liàn gài dāng, jǐn téng shé qǐ liáng dài, bào wén dà kǒu bù kù, niǎo pí xuē. gōng rén èr shí, shù yú wǔ rén zhī wài. wǔ biàn zhū huì, gé dài, niǎo pí lǚ, bái liàn shì gài dāng, bái bù wà. diàn tíng réng jiā gǔ chuī shí èr àn. yì jìng yún: cháng shè zhān àn, yǐ zhān wèi chuáng yě. jīn qǐng zhì dà chuáng shí èr, qìng róng jiǔ rén, zhèn zuò gē lè, qí chuáng wèi xióng pí chū bào téng yǐ zhī zhuàng yǐ chéng zhī, xiàng bǎi shòu lǜ wǔ zhī yì. fēn zhì yú jiàn gǔ zhī wài, gè sān àn, měi àn yǔ bǎo gǔ yī, dà gǔ yī, jīn chún yī, gē èr rén, xiāo èr rén, jiā èr rén. shí èr àn, lè gōng bǎi yǒu bā rén, wǔ láng yī bǎi sān shí yǒu èr rén, qǔ nián shí wǔ yǐ shàng, ruò guàn yǐ xià, róng zhǐ duān zhèng zhě. qí gē qǔ míng hào lè zhāng cí jù, zhōng shū tiáo zòu, chà guān xiū zhuàn.
今議一從令式,排列教習。文舞郎六十四人,分為八佾,每佾八人。左手執籥。 《禮》云:「葦籥,伊耆氏之樂也。」《周禮》有「籥師教國子」,《爾雅》曰: 籥如笛,三孔而短,大者七孔,謂之簅。歷代已來,文舞所用,凡用籥六十有四。 右手執翟,《周禮》所謂羽舞也。《書》云:「舞干羽於兩階。」翟,山雉也,以 雉羽公析連攢而為之。二人執纛前引,數於舞人之外。舞人冠進賢冠,服黃紗袍, 白紗中單,皁領褾,白練衤蓋襠,白布大口袴,革帶,烏皮履,白布襪。武舞郎六 十四人,分為八佾。左手執干。干,楯也,今之旁牌,所以翳身也,其色赤,中畫 獸形,故謂之硃干。《周禮》所謂兵舞,取其武象,用楯六十有四。右手執戚。戚, 斧也,上飾以玉,故謂之玉戚。二人執旌前引,旌似旗而小,絳色,畫升龍。二人 執鞀鼓,二人執鐸。《周禮》有四金之奏,其三曰金鐸,以通鼓,形如大鈴,仰而 振之。金錞二,每錞二人舉之,一人奏之。《周禮》四金之奏,一曰金錞,以和鼓, 銅鑄為之,其色黑,其形圓,若椎,上大下小,高三尺六寸有六分,圍二尺四寸, 上有伏虎之狀,旁有耳,獸形銜鐶。二人執鐃以次之。《周禮》四金之奏,二曰金 鐃,以止鼓,如鈴無舌,搖柄以鳴之。二人掌相在左,《禮》云:「治亂以相。」 制如小鼓,用皮為表,實之以糠,撫之以節樂。二人掌雅在右,《禮》云:「訊疾 以雅。」以木為之,狀如漆筒而弇口,大二尺圍,長五尺六寸,以羖皮鞔之,旁有 二紐,髹畫,賓醉而出,以器築地,明行不失節。武舞人服弁,平巾幘,金支緋絲 大袖,緋絲布裲襠,甲金飾,白練蓋襠,錦騰蛇起梁帶,豹文大口布袴,鳥皮靴。 工人二十,數於舞人之外。武弁硃翽,革帶,鳥皮履,白練礻蓋襠,白布襪。殿庭 仍加鼓吹十二案。《義鏡》云:常設氈案,以氈為床也。今請制大床十二,慶容九 人,振作歌樂,其床為熊羆貙豹騰倚之狀以承之,象百獸率舞之意。分置於建鼓之 外,各三案,每案羽葆鼓一,大鼓一,金錞一,歌二人,簫二人,笳二人。十二案, 樂工百有八人,舞郎一百三十有二人,取年十五已上,弱冠已下,容止端正者。其 歌曲名號、樂章詞句,中書條奏,差官修撰。
cóng zhī. ōu yáng shǐ cuī zhuó chuán: gāo zǔ zhào tài cháng fù wén wǔ èr wǔ, xiáng dìng zhèng dōng cháo huì lǐ jí lè zhāng. zì táng mò zhī luàn, lǐ lè zhì dù wáng shī yǐ jiǔ, zhuó yǔ yù shǐ zhōng chéng dòu zhēn gù xíng bù shì láng lǚ qí lǐ bù shì láng zhāng yǔn děng cǎo dìng zhī. qí nián dōng zhì, gāo zǔ huì cháo chóng yuán diàn, tíng shè gōng xuán, èr wǔ zài běi, dēng gē zài shàng. wén wǔ láng bā yì liù shí yǒu sì rén, guān jìn xián. huáng shā páo, bái zhōng dān, bái liàn shì gài dāng, bái bù dà kǒu kù, gé dài lǚ, zuǒ zhí niè, yòu bǐng dí, zhí dào yǐn zhě èr rén. wǔ wǔ láng bā yì liù shí yǒu sì rén, fú píng jīn zé, fēi sī bù dà xiù xiù dāng, jiǎ jīn shì, bái liàn shì gài dāng, jǐn téng shé qǐ liáng dài, bào wén dà kǒu kù, wū xuē, zuǒ zhí gàn, yòu zhí qī, zhí jīng yǐn zhě èr rén. jiā gǔ chuī shí èr àn, fù yǐ xióng bào, yǐ xiàng bǎi shòu lǜ wǔ. àn shè yǔ bǎo gǔ yī, dà gǔ yī, jīn chún yī, gē xiāo jiā gè èr rén. wáng gōng shàng shòu, tiān zǐ jǔ jué, zòu yuán tóng èr jǔ, dēng gē zòu wén tóng jǔ shí, wén wǔ zhāo dé, wǔ wǔ chéng gōng zhī qū. lǐ bì, gāo zǔ dà yuè, cì zhuó jīn bó, qún chén zuǒ yòu dǔ zhě jiē zàn tàn zhī. rán lǐ lè fèi jiǔ, ér zhì zuò jiǎn móu, yòu jì yǐ guī zī bù ní cháng fǎ qū, cān luàn yǎ yīn. qí lè gōng wǔ láng, duō jiào fāng líng rén bǎi gōng shāng jiǎ zhōu xiàn bì yì zhī rén, yòu wú lǎo shī liáng gōng jiào xí. míng nián zhēng dàn, fù zòu yú tíng, ér dēng gē fā shēng, bēi lí fán tè, rú xiè lù yú bìn zhī yīn, wǔ zhě háng liè jìn tuì, jiē bù yīng jié, wén zhě jiē bēi fèn. kāi yùn èr nián, tài cháng shǎo qīng táo gǔ zòu fèi èr wǔ.
從之。《歐陽史·崔梲傳》:高祖詔太常復文武二舞,詳定正冬朝會禮及樂章。 自唐末之亂,禮樂制度亡失已久,梲與御史中丞竇貞固、刑部侍郎呂琦、禮部侍郎 張允等草定之。其年冬至,高祖會朝崇元殿,廷設宮懸,二舞在北,登歌在上。文 舞郎八佾六十有四人,冠進賢。黃紗袍,白中單,白練礻蓋襠,白布大口袴,革帶 履,左執枿,右秉翟,執纛引者二人。武舞郎八佾六十有四人,服平巾幘,緋絲布 大袖繡襠,甲金飾,白練礻蓋襠,錦騰蛇起梁帶,豹文大口袴,烏靴,左執干,右 執戚,執旌引者二人。加鼓吹十二案,負以熊豹,以象百獸率舞。案設羽葆鼓一, 大鼓一,金錞一,歌簫、笳各二人。王公上壽,天子舉爵,奏《元同》;二舉,登 歌奏《文同》;舉食,文舞《昭德》,武舞《成功》之曲。禮畢,高祖大悅,賜梲 金帛,群臣左右睹者皆讚嘆之。然禮樂廢久,而製作簡繆,又繼以龜茲部《霓裳法 曲》,參亂雅音。其樂工舞郎,多教坊伶人、百工商賈、州縣避役之人,又無老師 良工教習。明年正旦,復奏於庭,而登歌發聲,悲離煩慝,如《薤露》、《虞殯》 之音,舞者行列進退,皆不應節,聞者皆悲憤。開運二年,太常少卿陶穀奏廢二舞。
hàn gāo zǔ shòu mìng zhī nián, qiū jiǔ yuè, quán tài cháng qīng zhāng zhāo shàng shū, zòu gǎi yī dài lè míng, qí lüè yuē?
漢高祖受命之年,秋九月,權太常卿張昭上疏,奏改一代樂名,其略曰?
xī zhōu gōng xiāng chéng wáng, zhì lǐ zuò lè, diàn tíng biàn zòu liù dài wǔ, suǒ wèi yún mén dà xián dà sháo dà xià dà huò dà wǔ yě. zhōu shì jì shuāi, wáng gāng bù zhèn, zhū lè duō fèi, wéi dà sháo dà wǔ èr qǔ cún yān. qín hàn yǐ lái, míng wèi èr wǔ: wén wǔ, sháo yě wǔ wǔ, wǔ yě. hàn shí gǎi wèi wén shǐ wǔ xíng zhī wǔ, lì dài yīn ér bù gǎi. zhēn guān zuò lè zhī shí, zǔ xiào sūn gǎi suí wén wǔ wèi zhì kāng zhī wǔ wǔ wǔ wèi kǎi ān zhī wǔ. zhēn guān zhōng, yǒu qín wáng pò zhèn lè gōng chéng qìng shàn lè èr wǔ, lè fǔ yòu yòng wèi èr wǔ, shì wǔ yǒu sì yān. qián cháo xíng yòng nián shēn, bù kě jù fèi, qí guó jiā yǎn bó líng tái, jí bié zhào gōng shī, gèng qí jié zòu, jīn gǎi qí míng, jù shū rú zuǒ: zǔ xiào sūn suǒ dìng èr wǔ míng, wén wǔ yuē zhì kāng zhī wǔ, qǐng gǎi zhì ān zhī wǔ wǔ wǔ yuē kǎi ān zhī wǔ, qǐng gǎi wèi zhèn dé zhī wǔ. zhēn guān zhōng èr wǔ míng, wén wǔ gōng chéng qìng shàn lè, qián cháo míng jiǔ gōng wǔ, qǐng gǎi wèi guān xiàng zhī wǔ wǔ wǔ qín wáng pò zhèn lè, qián cháo míng wèi qī dé wǔ, qǐng gǎi wèi jiǎng gōng zhī wǔ. qí zhì ān zhèn dé èr wǔ, qǐng yī jiù jiāo miào xíng yòng, yǐ wén wǔ jiàng shén, wǔ wǔ sòng shén. qí guān xiàng jiǎng gōng èr wǔ, qǐng yī jiù yàn huì xíng yòng.
昔周公相成王,制禮作樂,殿庭遍奏六代舞,所謂《雲門》、《大咸》、《大 韶》、《大夏》、《大濩》、《大武》也。周室既衰,王綱不振,諸樂多廢,惟 《大韶》、《大武》二曲存焉。秦、漢以來,名為二舞:文舞,《韶》也;武舞, 《武》也。漢時改為《文始》、《五行之舞》,歷代因而不改。貞觀作樂之時,祖 孝孫改隋文舞為《治康之舞》武舞為《凱安之舞》。貞觀中,有《秦王破陣樂》、 《功成慶善樂》二舞,樂府又用為二舞,是舞有四焉。前朝行用年深,不可遽廢, 俟國家偃伯靈台,即別召工師,更其節奏,今改其名,具書如左:祖孝孫所定二舞 名,文舞曰《治康之舞》,請改《治安之舞》;武舞曰《凱安之舞》,請改為《振 德之舞》。貞觀中二舞名,文舞《功成慶善樂》,前朝名《九功舞》,請改為《觀 象之舞》;武舞《秦王破陣樂》,前朝名為《七德舞》,請改為《講功之舞》。其 《治安》、《振德》二舞,請依舊郊廟行用,以文舞降神,武舞送神。其《觀象》、 《講功》二舞,請依舊宴會行用。
yòu qǐng gǎi shí èr hé lè yún:
又請改《十二和樂》云:
xī zhōu cháo zòu liù dài zhī lè, jí jīn èr wǔ zhī lèi shì yě. qí bīn jì cháng yòng, bié yǒu jiǔ xià zhī lè, jí sì xià huáng xià děng shì yě, liáng wǔ dì shàn yīn lè, gǎi jiǔ xià wèi shí èr yǎ, qián cháo zǔ xiào sūn gǎi yǎ wèi hé, shì bù xiāng yán yě. chén jīn gǎi hé wèi chéng, qǔ sháo lè jiǔ chéng zhī yì yě. shí èr chéng lè qū míng: jì tiān shén zòu yù hé zhī lè, qǐng gǎi wèi yīn chéng jì dì qí zòu shùn hé, qǐng gǎi wèi shùn chéng jì zōng miào zòu yǒng hé, qǐng gǎi wèi yù chéng jì tiān dì zōng miào, dēng gē zòu sù hé, qǐng gǎi wèi sù chéng huáng dì lín xuān zòu tài hé, qǐng gǎi wèi zhèng chéng wáng gōng chū rù zòu shū hé, qǐng gǎi wèi bì chéng huáng dì shí jǔ jí yǐn yàn zòu xiū hé, qǐng gǎi wèi dé chéng huáng dì shòu cháo huáng hòu rù gōng zòu zhèng hé, qǐng gǎi wèi xīng chéng huáng tài zǐ xuān xuán chū rù zòu chéng hé, qǐng gǎi wèi yǔn chéng yuán rì dōng zhì huáng dì lǐ huì, dēng gē zòu zhāo hé, qǐng gǎi wèi qìng chéng jiāo miào zǔ rù zòu yōng hé, qǐng gǎi wèi xīng chéng huáng dì jì xiǎng zhuó xiàn dú zhù wén jí yǐn fú shòu zuò zòu shòu hé, qǐng gǎi wèi shòu chéng.
昔周朝奏六代之樂,即今二舞之類是也。其賓祭常用,別有《九夏之樂》,即 《肆夏》、《皇夏》等是也,梁武帝善音樂,改《九夏》為《十二雅》,前朝祖孝 孫改雅為和,示不相沿也。臣今改和為成,取《韶》樂九成之義也。《十二成樂曲》 名:祭天神奏《豫和之樂》,請改為《禋成》;祭地祇奏《順和》,請改為《順成》; 祭宗廟奏《永和》,請改為《裕成》;祭天地、宗廟,登歌奏《肅和》,請改為 《肅成》;皇帝臨軒奏《太和》,請改為《政成》;王公出入奏《舒和》,請改為 《弼成》;皇帝食舉及飲宴奏《休和》,請改為《德成》;皇帝受朝、皇后入宮奏 《正和》,請改為《騂成》;皇太子軒懸出入奏《承和》,請改為《允成》;元日、 冬至皇帝禮會,登歌奏《昭和》,請改為《慶成》;郊廟俎入奏《雍和》,請改為 《騂成》;皇帝祭享、酌獻、讀祝文及飲福、受胙奏《壽和》,請改為《壽成》。
zǔ xiào sūn yuán dìng shí èr hé qū, kāi yuán cháo yòu zòu sān hé, suì yǒu shí wǔ hé zhī míng. fán zhì zuò lǐ fǎ, dòng yī diǎn gù, liáng zhì shí èr yǎ, gài qǔ shí èr tiān zhī chéng shù, qì bā yīn shí èr lǜ zhī biàn, zhé yì sān hé, yǒu guāi jī gǔ. yòu yuán cí jì suǒ yòng, bù kě jǐn qù, chén qǔ qí yī yān. jì kǒng xuān fù qí tài gōng miào jiàng shén zòu xuān hé, qǐng gǎi wèi shī yǎ zhī lè sān gōng shēng diàn huì qì xià jiē lǚ xíng zòu gāi hé, qǐng fèi, tóng yòng bì chéng xiǎng xiān nóng gēng jí tián zòu fēng hé, qǐng fèi, tóng yòng shùn chéng.
祖孝孫元定《十二和曲》,開元朝又奏三和,遂有《十五和》之名。凡製作禮 法,動依典故,梁置《十二雅》,蓋取十二天之成數,契八音十二律之變,輒益三 和,有乖稽古。又緣祠祭所用,不可盡去,臣取其一焉。祭孔宣父、齊太公廟降神 奏《宣和》,請改為《師雅之樂》;三公升殿、會訖下階履行奏《祴和》,請廢, 同用《弼成》;享先農、耕籍田奏《豐和》,請廢,同用《順成》。
yǐ shàng sì wǔ shí èr chéng yǎ lè děng qū, jīn jù lù hé yòng chù suǒ jí lè zhāng shǒu shù, yī yī tiáo lì zài xià.
已上四舞、《十二成》、《雅樂》等曲,今具錄合用處所及樂章首數,一一條 例在下。
qí gē cí wén bù lù.
其歌詞文不錄。