hòu táng cháng xīng yuán nián jiǔ yuè, tài cháng lǐ yuàn zòu:" lái nián sì yuè mèng xià, dì xiǎng yú tài miào. jǐn àn lǐ jīng, sān nián yī xiá yǐ mèng dōng, wǔ nián yī dì yǐ mèng xià. yǐ huǐ wèi huǐ zhī zhǔ, bìng hé shí yú tài zǔ zhī miào, zhú miào gōng chén, pèi xiǎng yú tài miào zhī tíng. běn cháo bǎo yìng yuán nián dìng lǐ, fèng jǐng huáng dì wèi shǐ fēng zhī zǔ. jì miào hào tài zǔ, bǎi dài bù qiān, měi yù dì xiá, wèi jū dōng xiàng zhī zūn, zì dài zǔ yuán huáng dì gāo zǔ tài zōng yǐ xià, liè shèng zǐ sūn, gè xù zhāo mù nán běi xiāng xiàng, hé shí yú qián. shèng cháo zhōng xīng, chóng xiū zōng miào, jīn tài miào jiàn xiǎng gāo zǔ tài zōng yì zōng zhāo zōng xiàn zǔ tài zǔ zhuāng zōng qī miào, tài zǔ jǐng huáng dì zài tiāo miào zhī shù, bù liè miào xiǎng. jiāng lái dì lǐ, ruò fèng gāo zǔ jū dōng xiàng zhī zūn, zé dì xiǎng bù jí yú tài zǔ dài zǔ ruò yǐ tiāo miào tài zǔ jū dōng xiàng zhī wèi, zé yòu wéi yú lǐ yì. jīn suǒ sī xiū fèng tiāo miào shén zhǔ, jí zhū sè fǎ wù yǐ bèi, hé yù qǐng cān xiáng, shì xū jù zhuàng shēn zòu." chì xià shàng shū shěng jí bǎi guān xiáng yì. hù bù shàng shū hán yàn yùn děng zòu yì yuē:" fú yǐ běn cháo zūn shòu mìng zhī zǔ jǐng huáng dì wèi shǐ fēng zhī jūn, bǎi dài bù qiān, zhǎng jū miào shí, zì zhēn guān zhì yú tiān yòu, wú suǒ gǎi gèng, shèng zǔ shén sūn, zuǒ zhāo yòu mù. zì zhōng xīng guó zuò, zài yì zōng bēng, yǐ tài zǔ jǐng huáng dì zài tiāo miào zhī shù, bù liè zǔ zōng, yù zūn tài zǔ zhī wèi, jiāng xíng dōng xiàng zhī yí, yuán mìng qún chén, tóng yì kě fǒu. fú xiáng běn cháo liè shèng zhī jiù diǎn, míng huáng dìng lǐ zhī xīn guī, kāi yuán shí nián, tè lì jiǔ miào, zǐ sūn zūn shǒu, lì dài wú kuī. jīn jì xíng dìng lǐ zhī guī, yòu yǐ tiāo tài zǔ zhī shì. xī dé zōng cháo, jiāng xíng dì xiá zhī lǐ, yán zhēn qīng yì qǐng fèng xiàn zǔ jū dōng xiàng zhī wèi, jǐng huáng dì zàn jū zhāo mù zhī liè, kǎo zhī yú zhēn yuán, zé yǐ wéi wù, xíng zhī yú jīn rì, zhèng dé qí lǐ. jīn yù qǐng měi yù dì xiá zhī suì, zàn fèng jǐng huáng dì jū dōng xiàng zhī zūn, zì yuán huáng dì yǐ xià, xù liè zhāo mù." cóng zhī.
后唐长兴元年九月,太常礼院奏:“来年四月孟夏,禘飨于太庙。谨按礼经, 三年一祫以孟冬,五年一禘以孟夏。已毁未毁之主,并合食于太祖之庙,逐庙功臣, 配飨于太庙之庭。本朝宝应元年定礼,奉景皇帝为始封之祖。既庙号太祖,百代不 迁,每遇禘祫,位居东向之尊,自代祖元皇帝、高祖、太宗已下,列圣子孙,各序 昭穆南北相向,合食于前。圣朝中兴,重修宗庙,今太庙见飨高祖、太宗、懿宗、 昭宗、献祖、太祖、庄宗七庙,太祖景皇帝在祧庙之数,不列庙飨。将来禘礼,若 奉高祖居东向之尊,则禘飨不及于太祖、代祖;若以祧庙太祖居东向之位,则又违 于礼意。今所司修奉祧庙神主,及诸色法物已备,合预请参详,事须具状申奏。” 敕下尚书省集百官详议。户部尚书韩彦恽等奏议曰:“伏以本朝尊受命之祖景皇帝 为始封之君,百代不迁,长居庙食,自贞观至于天祐,无所改更,圣祖神孙,左昭 右穆。自中兴国祚,再议宗祊,以太祖景皇帝在祧庙之数,不列祖宗,欲尊太祖之 位,将行东向之仪,爰命群臣,同议可否。伏详本朝列圣之旧典,明皇定礼之新规, 开元十年,特立九庙,子孙遵守,历代无亏。今既行定礼之规,又以祧太祖之室。 昔德宗朝,将行禘祫之礼,颜真卿议请奉献祖居东向之位,景皇帝暂居昭穆之列, 考之于贞元,则以为误,行之于今日,正得其礼。今欲请每遇禘祫之岁,暂奉景皇 帝居东向之尊,自元皇帝以下,叙列昭穆。”从之。
zhōu guǎng shùn sān nián dōng shí yuè, lǐ yí shǐ zòu:" jiāo miào zhù wén, lǐ lì yún: gǔ zhě wén zì jiē shū yú cè, ér yǒu cháng duǎn zhī chà. wèi jìn jiāo miào zhù wén shū yú cè. táng chū xī yòng zhù bǎn, wéi líng miào yòng yù cè, míng huáng qīn jì jiāo miào, yòng yù wèi cè. dé zōng cháo, bó shì lù chún yì, zhǔn lǐ yòng zhù bǎn, jì yǐ fán zhī, kě qí yì. zhēn yuán liù nián qīn jì, yòu yòng zhú cè, dāng sī zhǔn kāi yuán lǐ, bìng yòng zhù bǎn. liáng cháo yī lǐ xíng zhī, zhì míng zōng jiāo tiān, yòu yòng zhú cè. jīn xiáng zhuó lǐ lì, yǔn yǐ zhù bǎn wèi yí." zhào cóng zhī.
周广顺三年冬十月,礼仪使奏:“郊庙祝文,礼例云:古者文字皆书于册,而 有长短之差。魏、晋郊庙祝文书于册。唐初悉用祝版,唯陵庙用玉册,明皇亲祭郊 庙,用玉为册。德宗朝,博士陆淳议,准礼用祝版,祭已燔之,可其议。贞元六年 亲祭,又用竹册,当司准《开元礼》,并用祝版。梁朝依礼行之,至明宗郊天,又 用竹册。今详酌礼例,允以祝版为宜。”诏从之。
qí nián jiǔ yuè, nán jiāo, lǐ yí shǐ zòu:" jiāo sì suǒ yòng guī bì zhì dù, zhǔn lǐ, sì shàng dì yǐ cāng bì sì dì qí yǐ huáng cóng sì wǔ dì yǐ guī zhāng hǔ huáng cóng, qí yù gè yī běn fāng zhèng sè, sì rì yuè yǐ guī zhāng, sì shén zhōu yǐ liǎng guī yǒu dǐ. qí yòng bì, tiān yǐ cāng sè, dì yǐ huáng sè, pèi dì yǐ bái sè, rì yuè wǔ dì gè cóng běn fāng zhī sè, jiē zhǎng yī zhàng bā chǐ. qí guī bì zhī zhuàng, pì yuán ér cóng bā fāng, guī shàng ruì ér xià fāng, bàn guī yuē zhāng, hǔ wèi hǔ xíng, bàn bì yuē huáng, qí guī bì cóng huáng jiē zhǎng yī chǐ èr cùn sì. guī yǒu dǐ, dǐ, běn yě, guī zhe yú bì ér zhěng sù yě. rì yuè xīng chén yǐ guī bì wǔ cùn, qián jiàn guī bì suī yǒu tú yàng, ér cháng duǎn zhī shuō huò shū. àn táng kāi yuán zhōng, míng huáng zhào yuē:" sì shén yǐ yù, qǔ qí jīng jié, bǐ lái yòng mín, bù kě xíng yě. rú huò yǐ yù nán bàn, níng xiǎo qí zhì dù, yǐ qǔ qí zhēn.' jīn jiāo miào suǒ xiū guī bì, liàng yù dà xiǎo, bù bì jiē cóng gǔ zhì, fú qǐng xià suǒ sī xiū zhì." cóng zhī.
其年九月,南郊,礼仪使奏:“郊祀所用珪璧制度,准礼,祀上帝以苍璧;祀 地祇以黄琮;祀五帝以珪璋琥璜琮,其玉各依本方正色,祀日月以珪璋,祀神州以 两珪有邸。其用币,天以苍色,地以黄色,配帝以白色,日月五帝各从本方之色, 皆长一丈八尺。其珪璧之状,譬圆而琮八方,珪上锐而下方,半珪曰璋,琥为虎形, 半璧曰璜,其珪璧琮璜皆长一尺二寸四。珪有邸,邸,本也,珪著于璧而整肃也。 日月星辰以珪璧五寸,前件珪璧虽有图样,而长短之说或殊。按唐开元中,明皇诏 曰:“祀神以玉,取其精洁,比来用珉,不可行也。如或以玉难办,宁小其制度, 以取其真。’今郊庙所修珪璧,量玉大小,不必皆从古制,伏请下所司修制。”从 之。
xiǎn dé sì nián xià sì yuè, lǐ guān bó shì děng zhǔn zhào, yì jì qì jì yù zhì dù yǐ wén. shí guó zǐ jì jiǔ yǐn zhuō yǐn cuī líng ēn sān lǐ yì zōng yún:" cāng bì suǒ yǐ sì tiān, qí zhǎng shí yǒu èr cùn, gài fǎ tiān zhī shí èr shí." yòu yǐn jiāng dū jí bái hǔ tōng děng zhū shū suǒ shuō, yún:" bì jiē wài yuán nèi fāng." yòu yún:" huáng cóng suǒ yǐ sì dì, qí zhǎng shí cùn, yǐ fǎ dì zhī shù. qí cóng wài fāng nèi yuán, bā jiǎo ér yǒu hǎo." guó zǐ bó shì niè chóng yì yǐ wéi bì nèi wài jiē yuán, qí jìng jiǔ cùn. yòu àn ruǎn shì zhèng xuán tú jiē yún jiǔ cùn, zhōu lǐ yù rén zhí yòu yǒu jiǔ cùn zhī bì. jí yǐn ěr yǎ yún:" ròu bèi hǎo wèi zhī bì, hǎo bèi ròu wèi zhī yuàn, ròu hǎo ruò yī wèi zhī huán." guō pú zhù yún:" hǎo, kǒng yě ròu, biān yě." ér bù zài chǐ cùn zhī shù. chóng yì yòu yǐn dōng guān yù rén yún" bì hǎo sān cùn", ěr yǎ yún" ròu bèi hǎo wèi zhī bì", liǎng biān ròu gè sān cùn, tōng hǎo gòng jiǔ cùn, zé qí bì jiǔ cùn míng yǐ. chóng yì yòu yún:" huáng cóng bā fāng yǐ xiàng dì, měi jiǎo gè shàn chū yī cùn liù fēn, gòng zhǎng bā cùn, hòu yī cùn. àn zhōu lǐ shū jí ruǎn shì tú bìng wú hǎo." yòu yǐn dōng guān yù rén yún:" cóng bā jiǎo ér wú hǎo." chóng yì yòu yún:" cóng huáng guī bì, jù shì sì tiān dì zhī qì, ér ěr yǎ wéi yán bì huán yuàn sān zhě yǒu hǎo, qí yú huáng cóng zhū qì, bìng bù yán zhī, zé huáng cóng bā jiǎo ér wú hǎo míng yǐ." tài cháng qīng tián mǐn yǐ xià yì, yǐ wéi yǐn zhuō suǒ shuō suī yǒu suǒ jù, ér chóng yì yuán zhōu lǐ zhèng wén, qí lǐ shāo yōu, qǐng cóng zhī. qí zhū jì qì zhì dù, yì duō yǐ chóng yì suǒ yì wèi dìng.
显德四年夏四月,礼官博士等准诏,议祭器、祭玉制度以闻。时国子祭酒尹拙 引崔灵恩《三礼义宗》云:“苍璧所以祀天,其长十有二寸,盖法天之十二时。” 又引《江都集》、《白虎通》等诸书所说,云:“璧皆外圆内方。”又云:“黄琮 所以祀地,其长十寸,以法地之数。其琮外方内圆,八角而有好。”国子博士聂崇 义以为璧内外皆圆,其径九寸。又按阮氏、郑玄图皆云九寸,《周礼·玉人》职又 有九寸之璧。及引《尔雅》云:“肉倍好谓之璧,好倍肉谓之瑗,肉好若一谓之环。” 郭璞注云:“好,孔也;肉,边也。”而不载尺寸之数。崇义又引《冬官·玉人》 云“璧好三寸”,《尔雅》云“肉倍好谓之璧”,两边肉各三寸,通好共九寸,则 其璧九寸明矣。崇义又云:“黄琮八方以象地,每角各剡出一寸六分,共长八寸, 厚一寸。按《周礼疏》及阮氏图并无好。”又引《冬官·玉人》云:“琮八角而无 好。”崇义又云:“琮璜珪璧,俱是祀天地之器,而《尔雅》唯言璧环瑗三者有好, 其余黄琮诸器,并不言之,则黄琮八角而无好明矣。”太常卿田敏以下议,以为尹 拙所说虽有所据,而崇义援《周礼》正文,其理稍优,请从之。其诸祭器制度,亦 多以崇义所议为定。
xiǎn dé èr nián qiū bā yuè, bīng bù shàng shū zhāng zhāo shàng yán:" jīn yuè shí èr rì, fú méng chén cí zhào duì, miàn fèng shèng zhǐ, měi nián sì jì, duō yòng tài láo, niàn qí gēng jià zhī láo, gèng bèi xī shēng zhī yòng, bǐ zhū huàn yǎng, tè kě mǐn shāng, lìng chén děng tǎo gù shì, kě yǐ tā shēng dài fǒu. chén yǎng bǐng lún yán, tuì xún lǐ jí, qí sān shēng bā guǐ zhī zhì, wǔ lǐ liù lè zhī wén, zhe zài diǎn yí, dié xiāng yán xí, lèi jīng cháo dài, wú suǒ gǎi gèng. chén wén gǔ zhě fán shǔ bǎi tún, shàng duō zhì lüè, jìn zé liáng wǔ miàn shēng zhú pú, bù kě zōng shī, suī hào shēng zhī dé zé rán, yú fèng xiān zhī yí tài liè. gài lǐ zhǔ yú xìn, xiào běn yīn xīn, shǔ jì fēi xīn, guǐ shén xiǎng dé, bù bì shēng láo zhī jù xì, biān dòu zhī fāng yuán, gǒu xuè sì zhǎng bǎo yú zōng tiāo, ér shēng zǔ hé xū yú jiǎn lì. dàn yǐ guó zhī dà shì, rú zhě jiǔ xíng, yì yǐ tā láo, kǒng wèi wèi biàn. yǐ chén yú jiàn, qí nán běi jiāo zōng miào shè jì cháo rì xī yuè děng dà cí, rú huáng dì qīn xíng shì, bèi sān shēng rú yǒu sī shè xíng shì, zé yòng shǎo láo yǐ xià. suī fēi jiù diǎn, guì jiǎn shēng niú." shì shí tài cháng qīng tián mǐn yòu zòu yún:
显德二年秋八月,兵部尚书张昭上言:“今月十二日,伏蒙宸慈召对,面奉圣 旨,每年祀祭,多用太牢,念其耕稼之劳,更备牺牲之用,比诸豢养,特可愍伤, 令臣等讨故事,可以他牲代否。臣仰禀纶言,退寻礼籍,其三牲八簋之制,五礼六 乐之文,著在典彝,迭相沿袭,累经朝代,无所改更。臣闻古者燔黍捭豚,尚多质 略,近则梁武面牲竹脯,不可宗师,虽好生之德则然,于奉先之仪太劣。盖礼主于 信,孝本因心,黍稷非馨,鬼神飨德,不必牲牢之巨细,笾豆之方圆,苟血祀长保 于宗祧,而牲俎何须于茧栗。但以国之大事,儒者久行,易以他牢,恐未为便。以 臣愚见,其南北郊、宗庙社稷、朝日夕月等大祠,如皇帝亲行事,备三牲;如有司 摄行事,则用少牢已下。虽非旧典,贵减牲牛。”是时太常卿田敏又奏云:
chén fèng shèng zhǐ wèi cí jì yòng dú shì. jīn tài pú sì gōng dú, yì nián sì jì dōu yòng dú èr shí èr tóu. táng huì yào wǔ dé jiǔ nián shí yuè zhào:" jì sì zhī yì, běn yǐ wéi mín, qióng mín shì shén, yǒu guāi zhèng zhí, shā niú bù rú yuè jì, míng dé jí shì xīn xiāng, wàng gǔ tuī jīn, mín shén yī kuí. qí jì yuán qiū fāng zé zōng miào yǐ wài, bìng kě zhǐ yòng shǎo láo, yòng shǎo láo zhě yòng tè shēng dài. shí hé nián fēng, rán hòu kè xiū cháng lǐ." yòu àn huì yào tiān bǎo liù zài zhēng yuè shí sān rì shè wén:" jì sì zhī diǎn, xī shēng suǒ bèi, jiāng yǒu dá yú qián chéng, gài bù zī yú guǎng shā. zì jīn hòu měi dà jì sì, yìng yòng xīng dú, yí lìng suǒ sī liàng jiǎn qí shù, réng yǒng wèi héng shì. qí nián qǐ qǐng yǐ jiù liào měi nián yòng dú èr bǎi yī shí èr tóu, jīn qǐng jiǎn yī bǎi qī shí sān tóu, zhǐ yòng sān shí jiǔ tóu, yú cí xiǎng bìng tíng yòng dú." zhì shàng yuán èr nián jiǔ yuè èr shí yī rì shè wén:" guó zhī dà shì, jiāo sì wèi xiān, guì qí zhì chéng, bù měi duō pǐn. shǔ jì suī shè, yóu huò fēi xīn shēng láo kōng duō, wèi wèi néng xiǎng. yuán qiū fāng zé, rèn yī héng shì, zōng miào zhū cí, lín shí xiàn shú, yòng huái míng dé zhī xīn, shù hé xī lín zhī jì. qí nián qǐ qǐng hào tiān shàng dì tài miào gè tài láo yī, yú jì bìng suí shì shì gōng." ruò jù tiān bǎo liù zài, zì èr bǎi yī shí èr tóu jiǎn yòng sān shí jiǔ tóu jù wǔ dé jiǔ nián, měi nián yòng dú shí tóu, yuán qiū sì, fāng zé yī, zōng miào wǔ jù shàng yuán èr nián qǐ qǐng zhǐ hào tiān shàng dì tài miào, yòu wú fāng zé, zé jiǔ tóu yǐ. jīn guó jiā yòng niú, bǐ kāi yuán tiān bǎo zé bù duō, bǐ wǔ dé shàng yuán zé guò qí dà bàn. àn huì yào, tài pú sì yǒu mù jiān, zhǎng zī kè zhī shì. qǐ jīn hòu tài pú sì yǎng zī kè niú, qí dú yù jì hào tiān qián sān yuè yǎng zhī dí gōng, qǔ qí dàng dí qīng jié, yú jì zé bù yǎng dí gōng. ruò lín shí mǎi niú, kǒng fēi diǎn gù.
臣奉圣旨为祠祭用犊事。今太仆寺供犊,一年四季都用犊二十二头。《唐会要》 武德九年十月诏:“祭祀之意,本以为民,穷民事神,有乖正直,杀牛不如礿祭, 明德即是馨香,望古推今,民神一揆。其祭圜丘、方泽、宗庙已外,并可止用少牢, 用少牢者用特牲代。时和年丰,然后克修常礼。”又按《会要》天宝六载正月十三 日赦文:“祭祀之典,牺牲所备,将有达于虔诚,盖不资于广杀。自今后每大祭祀, 应用骍犊,宜令所司量减其数,仍永为恆式。其年起请以旧料每年用犊二百一十二 头,今请减一百七十三头,止用三十九头,余祠飨并停用犊。”至上元二年九月二 十一日赦文:“国之大事,郊祀为先,贵其至诚,不美多品。黍稷虽设,犹或非馨; 牲牢空多,未为能飨。圜丘、方泽,任依恆式,宗庙诸祠,临时献熟,用怀明德之 馨,庶合西邻之祭。其年起请昊天上帝、太庙各太牢一,余祭并随事市供。”若据 天宝六载,自二百一十二头减用三十九头;据武德九年,每年用犊十头,圜丘四, 方泽一,宗庙五;据上元二年起请只昊天上帝、太庙,又无方泽,则九头矣。今国 家用牛,比开元、天宝则不多,比武德、上元则过其大半。案《会要》,太仆寺有 牧监,掌孳课之事。乞今后太仆寺养孳课牛,其犊遇祭昊天前三月养之涤宫,取其 荡涤清洁,余祭则不养涤宫。若临时买牛,恐非典故。
fèng chì:" jì sì shàng chéng, zhù shǐ guì xìn, fēi chéng yǔ xìn, hé yǐ shì shén! yuè jì zhòng yú shā niú, shǔ jì qīng yú míng dé, xī shēng zhī shù, jù zài diǎn jīng. qián dài yǐ lái, huò yǒu zēng sǔn, yí cǎi zhuó zhōng zhī lǐ, qiě cóng guì shǎo zhī wén. qǐ jīn hòu jì yuán qiū fāng zé shè jì, bìng yī jiù yòng dú qí tài miào jí zhū cí, yí zhǔn shàng yuán èr nián jiǔ yuè èr shí yī rì zhì, bìng bù yòng dú. rú huáng dì qīn xíng shì, zé yī cháng shì."
奉敕:“祭祀尚诚,祝史贵信,非诚与信,何以事神!礿祭重于杀牛,黍稷轻 于明德,牺牲之数,具载典经。前代以来,或有增损,宜采酌中之礼,且从贵少之 文。起今后祭圜丘、方泽、社稷,并依旧用犊;其太庙及诸祠,宜准上元二年九月 二十一日制,并不用犊。如皇帝亲行事,则依常式。”
hòu táng tóng guāng èr nián sān yuè shí rì, cí bù zòu:" běn cháo jiù yí, tài wēi gōng měi nián wǔ cún xiàn, qí nán jiāo tán měi nián sì cí jì. lì bù shēn zòu, qǐng chà zhōng shū mén xià shè tài wèi xíng shì, qí tài miào jí zhū jiāo tán, bìng lì bù chà sān pǐn yǐ shàng shè tài wèi xíng shì." cóng zhī. zhì qí nián qī yuè, zhōng shū mén xià zòu:" jù shàng shū cí bù zhuàng, měi nián tài wēi gōng wǔ jiàn xiàn, nán jiāo tán sì cí jì, bìng zǎi xiàng shè tài wèi xíng shì, wéi tài miào shí jì, dú qiǎn shù liáo, suī wèi jiù guī, lǜ chéng quē lǐ. chén děng shāng liáng, jīn hòu tài miào cí jì, yì wàng chà zǎi chén xíng shì." cóng zhī.
后唐同光二年三月十日,祠部奏:“本朝旧仪,太微宫每年五存献,其南郊坛 每年四祠祭。吏部申奏,请差中书门下摄太尉行事,其太庙及诸郊坛,并吏部差三 品已上摄太尉行事。”从之。至其年七月,中书门下奏:“据尚书祠部状,每年太 微宫五荐献,南郊坛四祠祭,并宰相摄太尉行事,惟太庙时祭,独遣庶僚,虽为旧 规,虑成阙礼。臣等商量,今后太庙祠祭,亦望差宰臣行事。”从之。
sān nián shí yī yuè, lǐ yí shǐ zòu:" fú zhǔn lǐ jīng, sàng sān nián bù jì, wéi jì tiān dì shè jì wèi yuè fú xíng shì, cǐ gǔ zhì yě. yuán zì hàn wén, yì zūn shén qì, wù xùn gōng jué sī zhī yì, xíng yǐ rì yì yuè zhī zuò zhì, shì jiǔ xiāng yán, lǐ cóng shùn biàn. jīn yuán líng yǐ bì, xiáng liàn jì chú, zōng miào bù kě yǐ fá xiǎng, shén qí bù kě yǐ fèi sì, yí zūn lǐ yì, shì zhǎn xiào sī. fú qǐng zì zhēn jiǎn tài hòu shēng fù lǐ bì, yīng zōng miào yí lè jí qún sì, bìng zhǔn jiù shī xíng." cóng zhī.
三年十一月,礼仪使奏:“伏准礼经,丧三年不祭,惟祭天地社稷为越绋行事, 此古制也。爰自汉文,益尊神器,务徇公绝私之义,行以日易月之作制,事久相沿, 礼从顺变。今园陵已毕,祥练既除,宗庙不可以乏享,神祇不可以废祀,宜遵礼意, 式展孝思。伏请自贞简太后升祔礼毕,应宗庙仪乐及群祀,并准旧施行。”从之。
tiān chéng sì nián jiǔ yuè, tài cháng sì zòu:" fú jiàn dà cí zé chà zǎi chén xíng shì, zhōng cí zé chà zhū sì qīng jiān xíng shì, xiǎo cí zé wěi tài zhù fèng lǐ. jīn hòu fán xiǎo cí, qǐng chà wǔ pǐn guān xíng shì." cóng zhī. qí nián shí yuè, zhōng shū mén xià zòu:" tài wēi gōng tài miào nán jiāo tán, zǎi chén xíng shì sù zhāi, bǎi guān jiē rù bái shì. fú yǐ fèng mìng xíng shì, jīng chéng zhāi sù, tǎng biàn jiàn yú cháo guān, shè jiù qián yú cí jì. jīn hòu zǎi chén xíng shì, wén wǔ liǎng bān, wàng jīn bìng bù dé dào sù zhāi chù zhě." fèng chì yí yī. qí nián shí èr yuè, zhōng shū mén xià zòu:" jīn hòu zǎi chén zhì zhāi nèi, qǐng bù yā bān, bù zhī yìn, bù qǐ jū. huò yù guó jì, yīng xíng shì guān shòu shì jiè, bìng bù fù xíng xiāng, bìng bù zòu fù xíng shā gōng shì. jí dà cí zhì zhāi nèi, qǐng bù kāi yàn." cóng zhī.
天成四年九月,太常寺奏:“伏见大祠则差宰臣行事,中祠则差诸寺卿监行事, 小祠则委太祝、奉礼。今后凡小祠,请差五品官行事。”从之。其年十月,中书门 下奏:“太微宫、太庙、南郊坛,宰臣行事宿斋,百官皆入白事。伏以奉命行事, 精诚斋宿,傥遍见于朝官,涉就虔于祠祭。今后宰臣行事,文武两班,望今并不得 到宿斋处者。”奉敕宜依。其年十二月,中书门下奏:“今后宰臣致斋内,请不押 班,不知印,不起居。或遇国忌,应行事官受誓戒,并不赴行香,并不奏覆刑杀公 事。及大祠致斋内,请不开宴。”从之。
cháng xīng èr nián wǔ yuè, shàng shū zuǒ chéng cuī jū jiǎn zòu:" dà cí zhōng cí chà guān xíng shì, huáng dì suī bù yù jì, qí rì yì bù shì cháo, fú jiàn chē jià qí rì huò chū, yú lǐ bù biàn. jīn hòu qǐng měi yù dà cí zhōng cí, chē jià bù chū." cóng zhī.
长兴二年五月,尚书左丞崔居俭奏:“大祠、中祠差官行事,皇帝虽不预祭, 其日亦不视朝,伏见车驾其日或出,于理不便。今后请每遇大祠、中祠,车驾不出。” 从之。
sì nián èr yuè, tài cháng bó shì lù háng zòu:" bǐ lái xiǎo cí yǐ shàng, gōng qīng jiē zhe jì fú xíng shì. jìn rì wéi jiāo miào tài wēi gōng jù jì fú, wǔ jiāo yíng qì rì yuè zhū cí, bìng zhǐ cháng fú xíng shì, jiān běn sī zhí shì rén děng, jiē zhe suí shì yī zhuāng, láng jí xié lǚ, biàn suí gōng qīng shēng jiàng yú tán shàn. àn cí bù lìng, zhōng cí yǐ shàng, yīng zhāi láng děng shēng tán xíng shì zhě, bìng gěi jié fú, shì bì shōu nà. jīn hòu zhōng cí yǐ shàng, gōng qīng qǐng jù jì fú, zhí shì shēng tán rén bìng zhe lǚ, jù fēi yī zé zi. yòu, chén jiǎn lǐ gé xīn yí, tài wēi gōng shǐ mǎo shí xíng shì. jìn nián yī zhū jiāo miào lì, wǔ gēng chū biàn xíng shì, jīn hòu qǐng yī jiù yǐ mǎo shí." cóng zhī.
四年二月,太常博士路航奏:“比来小祠已上,公卿皆著祭服行事。近日唯郊 庙、太微宫具祭服,五郊迎气、日月诸祠,并只常服行事,兼本司执事人等,皆著 随事衣装,狼藉鞋履,便随公卿升降于坛墠。按祠部令,中祠以上,应斋郎等升坛 行事者,并给洁服,事毕收纳。今后中祠已上,公卿请具祭服,执事升坛人并著履, 具绯衣帻子。又,臣检《礼阁新仪》,太微宫使卯时行事。近年依诸郊庙例,五更 初便行事,今后请依旧以卯时。”从之。
qīng tài yuán nián wǔ yuè, zhōng shū mén xià zòu:" jù tài cháng lǐ yuàn shēn, míng zōng shèng dé hé wǔ qīn xiào huáng dì jīn yuè èr shí rì fù miào, tài wèi hé chà zǎi chén shè xíng. yuán féng dào zài jiǎ lǐ yú shí bā rì sī jì, zài zhì zhāi nèi jīn liú zhāo yòu zòu jiàn pàn sān sī shì fán, qǐng miǎn sì shì. jīn yǔ lǐ guān cān zhuó, zhū sī jì rì, yù dà cháo huì, rù gé xuān zhào, shàng fù cháo cān. jīn fù xiǎng shì dà, jì rì shǔ sī, zhāi rì qǐng bǐ dà cháo huì xuān zhào lì, chà lǐ yú xíng shì." cóng zhī.
清泰元年五月,中书门下奏:“据太常礼院申,明宗圣德和武钦孝皇帝今月二 十日祔庙,太尉合差宰臣摄行。缘冯道在假;李愚十八日私忌,在致斋内;今刘昭 又奏见判三司事烦,请免祀事。今与礼官参酌,诸私忌日,遇大朝会,入阁宣召, 尚赴朝参。今祔飨事大,忌日属私,斋日请比大朝会宣召例,差李愚行事。”从之。
jìn kāi yùn sān nián liù yuè, xī jīng liú sī jiān jì shǐ zòu:" yǐ cí jì suǒ dìng xíng shì guān, lín rì huò yù jí bìng, huò fèng zhào fù quē, liú sī lì bù láng zhōng yī rén zhǔ pàn, yǒu quē biàn yī cì dì dìng míng, shù wú quē shì." cóng zhī. yǒng lè dà diǎn juǎn yī wàn qī qiān wǔ shí èr.
晋开运三年六月,西京留司监祭使奏:“以祠祭所定行事官,临日或遇疾病, 或奉诏赴阙,留司吏部郎中一人主判,有阙便依次第定名,庶无阙事。”从之。 《永乐大典》卷一万七千五十二。
táng tiān chéng sān nián shí yī yuè, tài cháng dìng yì táng shǎo dì shì, miào hào jǐng zōng. bó shì lǚ péng guī zòu:" jǐn àn lǐ jīng, chén bù lěi jūn, chēng tiān yǐ shì zhī, shì yǐ běn cháo gù shì, mìng tài wèi lǜ bǎi liáo fèng shì cè gào tiān yú yuán qiū, huí dú yú líng zuò qián, bìng zài qī yuè zhī nèi, shì cè rù líng. ruò zhuī zūn dìng shì, mìng tài wèi dú shì cè yú tài miào, cáng cè yú běn miào. fú yǐ jǐng zōng huáng dì, qǐng fù shěn yuān, suì yuè shēn yuǎn, yuán líng yǐ xiū, bù fù yú miào, zé jǐng zōng huáng dì qīn zài qī miào zhī wài. jīn shèng cháo shēn yuān, zhuī zūn dìng shì, chóng xīn dì hào, xū zhuàn lǐ yí. yòu, lǐ yún: jūn bù yú nián bù rù zōng miào. qiě hàn zhī shāng chōng zhì, jūn chén yǐ chéng, jìn zhī huì huái mǐn, jù fù jiān nán, jiē bù liè gāo shí, zhǐ sì yú yuán qǐn. chén děng qiè xiáng gù shí, yù qǐng lì jǐng zōng huáng dì miào yú yuán suǒ, mìng shǐ fèng cè shū bǎo shòu, shàng shì yú miào, biàn fèng tài láo sì zhī, qí sì shí wěi shǒu fèng jiàn. qǐng xià shàng shū shěng jí sān xǐng guān xiáng yì shī xíng." yòu sàn qí cháng shì xiāo xī fǔ děng yì qǐng yī lǐ yuàn suǒ zòu. fèng chì: yí lìng běn zhōu chéng nèi xuǎn dì qǐ miào. nǎi yú cáo zhōu lì miào.
唐天成三年十一月,太常定议唐少帝谥,庙号景宗。博士吕朋龟奏:“谨按礼 经,臣不诔君,称天以谥之,是以本朝故事,命太尉率百僚奉谥册告天于圜丘,回 读于灵座前,并在七月之内,谥册入陵。若追尊定谥,命太尉读谥册于太庙,藏册 于本庙。伏以景宗皇帝,顷负沈冤,岁月深远,园陵已修,不祔于庙,则景宗皇帝 亲在七庙之外。今圣朝申冤,追尊定谥,重新帝号,须撰礼仪。又,《礼》云:君 不逾年不入宗庙。且汉之殇、冲、质,君臣已成,晋之惠、怀、愍,俱负艰难,皆 不列高食,止祀于园寝。臣等切详故实,欲请立景宗皇帝庙于园所,命使奉册书宝 绶,上谥于庙,便奉太牢祀之,其四时委守奉荐。请下尚书省集三省官详议施行。” 右散骑常侍萧希甫等议请依礼院所奏。奉敕:宜令本州城内选地起庙。乃于曹州立 庙。
sì nián wǔ yuè, zhōng shū mén xià zòu:" xiān jù tài cháng sì dìng shǎo dì shì zhāo xuān guāng liè xiào huáng dì, hào jǐng zōng zhě. fú yǐ jǐng zōng shēng céng wèi dì, xiǎng nǎi chéng tiāo, jì hào jǐng zōng, hé rù zōng miào, rú bù rù zōng miào, nán yǐ yán zōng. yú lǐ ér lùn, tiāo yī yuǎn miào, ān shǎo dì shén zhǔ yú tài miào, jí zhāo mù xù ér zōng sì zhèng. jīn huò qiě jū bié miào, jí qǐng bù yán jǐng zōng, dàn yún zhāo xuān guāng liè xiào huáng dì. jiān cè wén nèi yǒu' jī' zì, shì míng huáng miào huì, suī xún cháng zhào chì jiē bù huí bì, shǎo dì shì jì shì zhī sūn, bù yù chì liè shèng zhī huì, jīn gǎi' jī' wèi' zōng' zì." cóng zhī. wǔ dài huì yào: fēng sú tōng chén kǒng zhāng yún: zūn bēi yǒu xù, sàng jì āi jìng, gè yǒu yōu zhōng, yù lìng yán zhe ér kě zūn, shì shī ér bù fàn. lǐ yún:" zú kū zhī hòu, zǎi zhí mù duó xùn yú gōng, yuē shě gù ér huì xīn." gù, wèi huǐ miào zhī zhǔ yě, ēn yuǎn shǔ jué, míng bù kě huì. jīn zhāo xuān shǎng qù míng huáng shí sì shì, zòu gǎi cè wén, fēi diǎn gù yě.
四年五月,中书门下奏:“先据太常寺定少帝谥昭宣光烈孝皇帝,号景宗者。 伏以景宗生曾为帝,飨乃承祧,既号景宗,合入宗庙,如不入宗庙,难以言宗。于 理而论,祧一远庙,安少帝神主于太庙,即昭穆序而宗祀正。今或且居别庙,即请 不言景宗,但云昭宣光烈孝皇帝。兼册文内有‘基’字,是明皇庙讳,虽寻常诏敕 皆不回避,少帝是继世之孙,不欲斥列圣之讳,今改‘基’为‘宗’字。”从之。 《五代会要》:《风俗通》陈孔璋云:尊卑有叙,丧祭哀敬,各有攸终,欲令言著 而可遵,事施而不犯。《礼》云:“卒哭之后,宰执木铎徇于宫,曰舍故而讳新。” 故,谓毁庙之主也,恩远属绝,名不可讳。今昭宣上去明皇十四世,奏改册文,非 典故也。
bā yuè wù shēn, míng zōng fú yǎn miǎn, yù wén míng diàn, zhuī cè zhāo xuān guāng liè xiào huáng dì. lǐ bì, cè shǐ bīng bù shàng shū lú zhì yā cè chū yìng tiān mén dēng chē, lǔ bù gǔ chuī qián dǎo, rù dōu tíng yì, yì rì, dēng chē fù cáo zhōu. shí yì zhě yǐ zhuī zūn zé kě, lì zhī wèi zōng, bù rù tài miào, shēn wèi shī lǐ. fū yán zōng zhě, gōng yè zuǎn yú zǔ mí, dé zé bèi yú shēng mín, fā hào shēn lìng kě yě. qiě huī wáng zuǎn sì zhī rì, guó mìng chū yú zéi chén, jūn fù xián yuān, mǔ hòu tú tàn, zāo lí fàng zhú, dǐng zuò fù wáng, zhuī shì yì míng, dāng xún gù shí. rú hàn zhī chōng zhì, jìn zhī mǐn huái, dàn zūn chēng ér wú miào hào qián dài wáng guó zhě zhōu nǎn hàn xiàn wèi chén liú, yì bù chēng zōng zhōng xīng zhī zhuī shì zhě rú zǐ yīng, guāng wǔ jìng wú zhuī zōng zhī diǎn. shè rú zì wǒ zuò gǔ, zhuó yú rén qíng, zé wèi zhī wèi" jǐng xuān guāng liè", shēn bù chēng yě. gǔ zhī zhōu jǐng hàn jǐng zhōu xuān hàn xuān, jiē zhōng xīng zài zào zhī zhǔ. zhì rú guó cháo, tài zǔ yuē jǐng huáng dì, yǐ shòu mìng ér yǒu táng shì, xuān zōng huáng dì yǐ gé dài chéng yùn, huáng gāng fù zhèn gù yě. jīn huī wáng wáng guó zhuì yè, wèi zhī" xuān jǐng", dé wú miù hū! xiān shì, tài cháng jì zòu, xià shàng shū shěng jí yì, suī yǒu zhì zhě, yī wéi bù yán. zhì shì, jì lì wèi jǐng zōng, líng hào wēn líng, nǎi yú cáo zhōu zhì miào, yǐ shí gào xiǎng, réng yǐ běn zhōu cì shǐ yǐ xià wèi sān xiàn guān. hòu zǎi chén zhī qí fēi, zòu qù miào hào.
八月戊申,明宗服兗冕,御文明殿,追册昭宣光烈孝皇帝。礼毕,册使兵部尚 书卢质押册出应天门登车,卤簿鼓吹前导,入都亭驿,翌日,登车赴曹州。时议者 以追尊则可,立之为宗,不入太庙,深为失礼。夫言宗者,功业纂于祖祢,德泽被 于生民,发号申令可也。且辉王纂嗣之日,国命出于贼臣,君父衔冤,母后涂炭, 遭罹放逐,鼎祚覆亡,追谥易名,当循故实。如汉之冲、质,晋之闵、怀,但尊称 而无庙号;前代亡国者周赧、汉献、魏陈留,亦不称宗;中兴之追谥者孺子婴,光 武竟无追宗之典。设如自我作古,酌于人情,则谓之为“景宣光烈”,深不称也。 古之周景、汉景、周宣、汉宣,皆中兴再造之主。至如国朝,太祖曰景皇帝,以受 命而有唐室,宣宗皇帝以隔代承运,皇纲复振故也。今辉王亡国坠业,谓之“宣景”, 得无谬乎!先是,太常既奏,下尚书省集议,虽有智者,依违不言。至是,既立为 景宗,陵号温陵,乃于曹州置庙,以时告享,仍以本州刺史以下为三献官。后宰臣 知其非,奏去庙号。
jìn tiān fú sì nián shí yī yuè, tài cháng lǐ yuàn zòu: yì lì táng cháo dì miào, yǐn wǔ dé nián gù shì, sì suí sān dì. jīn qǐng lì jìn cháo zhuāng zōng míng zōng mǐn dì sān miào, shù hé qián guī. zhào yuē:" dé mò shèng yú jì jué, lǐ mò zhòng yú fèng xiān. zhuāng zōng lì xīng fù zhī gōng, míng zōng chuí guāng dà zhī yè, dǎi hū mǐn dì, shí jì běn zhī, rán zé pī xù hóng yuán, jiē zūn táng shì. jì zhōu zhě xū chóng hòu jì, sì hàn zhě bì fèng gāo huáng, jiāng qǐ yán cí, dāng chóng mào diǎn. yí lì táng gāo zǔ tài zōng jí zhuāng zōng míng zōng mǐn dì wǔ miào." qí yuè, tài cháng lǐ yuàn yòu zòu:" táng miào zhì dù, qǐng yǐ zhì dé gōng zhèng diàn gé wèi wǔ shì, sān fēn zhī, nán qù dì sì chǐ, yǐ shí wèi kǎn, zhōng róng èr zhǔ. miào zhī nán yī wū sān mén, mén jǐ èr shí yǒu sì dōng xī yī wū yī mén, mén wú qǐ jǐ. sì zhòng zhī jì, yī yáng yī shǐ, rú qí zhōng cí, bì bó shēng láo zhī lèi, guāng lù zhǔ zhī. cí zhù zhī wén, bù jìn bù shǔ, shén chú zhī jù, hóng lú dū zhī. wǔ dì wǔ hòu, fán shí zhǔ, wèi qiān zhě liù, wèi lì zhě sì, wèi shì zhě sān. gāo zǔ tài zōng yǔ qí hòu jì zhuāng zōng míng zōng, qí zhǔ zài qīng huà lǐ zhī qǐn gōng, jì qián èr rì, yǐ diàn zhōng sǎn shàn èr shí, yíng zhì xīn miào yǐ xiǎng sì. mǐn huáng dì zhuāng zōng míng zōng èr hòu jí lǔ guó kǒng fū rén shén zhǔ sì zuò, qǐng xiū zhì fù miào, jí sān hòu qǐng dìng shì fǎ." cóng zhī.
晋天福四年十一月,太常礼院奏:议立唐朝帝庙,引武德年故事,祀隋三帝。 今请立近朝庄宗、明宗、闵帝三庙,庶合前规。诏曰:“德莫盛于继绝,礼莫重于 奉先。庄宗立兴复之功,明宗垂光大之业,逮乎闵帝,实继本枝,然则丕绪洪源, 皆尊唐室。继周者须崇后稷,嗣汉者必奉高皇,将启严祠,当崇茂典。宜立唐高祖、 太宗及庄宗、明宗、闵帝五庙。”其月,太常礼院又奏:“唐庙制度,请以至德宫 正殿隔为五室,三分之,南去地四尺,以石为坎,中容二主。庙之南一屋三门,门 戟二十有四;东西一屋一门,门无棨戟。四仲之祭,一羊一豕,如其中祠,币帛牲 牢之类,光禄主之。祠祝之文,不进不署,神厨之具,鸿胪督之。五帝五后,凡十 主,未迁者六,未立者四,未谥者三。高祖、太宗与其后暨庄宗、明宗,其主在清 化里之寝宫,祭前二日,以殿中伞扇二十,迎置新庙以享祀。闵皇帝、庄宗明宗二 后及鲁国孔夫人神主四座,请修制祔庙,及三后请定谥法。”从之。
zhōu guǎng shùn yuán nián èr yuè, tài cháng lǐ yuàn shàng yán:" zhǔn chì, qiān hàn miào rù shēng píng gōng. qí táng jìn liǎng cháo, jiē zhǐ wǔ miào qiān yí, jīn hàn qī miào, wèi shěn zǒng yí, wèi fù zhǐ yí wǔ miào? chì yí zhǔn qián chì, bìng yí yú shēng píng gōng. qí fǎ wù shén chú zhāi yuàn jì fú jì qì zhuàn liào, jiē yī zhōng cí lì, yòng shǎo láo, guāng lù děng sì gěi qí dú wén tài zhù jí fèng lǐ láng, tài cháng sì chà. měi zhòng xiǎng, yǐ hàn zōng zi wèi sān xiàn." cóng zhī.
周广顺元年二月,太常礼院上言:“准敕,迁汉庙入升平宫。其唐、晋两朝, 皆止五庙迁移,今汉七庙,未审总移,为复只移五庙?敕宜准前敕,并移于升平宫。 其法物、神厨、斋院、祭服、祭器、馔料,皆依中祠例,用少牢,光禄等寺给;其 读文太祝及奉礼郎,太常寺差。每仲飨,以汉宗子为三献。”从之。