jì kāng zi wèn yú kǒng zǐ yuē: jiù wén wǔ dì zhī míng, ér bù zhī qí shí, qǐng wèn hé wèi wǔ dì?
季康子問於孔子曰:「舊聞五帝之名,而不知其實,請問何謂五帝?」
kǒng zǐ yuē: xī qiū yě wén zhū lǎo dān yuē: tiān yǒu wǔ xíng, mù huǒ jīn shuǐ tǔ, fēn shí huà yù, yǐ chéng wàn wù, qí shén wèi zhī wǔ dì. gǔ zhī wáng zhě, yì dài ér gǎi hào, qǔ fǎ wǔ xíng, wǔ xíng gèng wáng, zhōng shǐ xiāng shēng, yì xiàng qí yì. gù qí wèi míng wáng zhě, ér sǐ pèi wǔ xíng. shì yǐ tài hào pèi mù, yán dì pèi huǒ, huáng dì pèi tǔ, shǎo hào pèi jīn, zhuān xū pèi shuǐ.
孔子曰:「昔丘也聞諸老聃曰:『天有五行,木、火、金、水、土,分時化育,以成萬物,其神謂之五帝。』古之王者,易代而改號,取法五行,五行更王,終始相生,亦象其義。故其為明王者,而死配五行。是以太皞配木,炎帝配火,黃帝配土,少皞配金,顓頊配水。」
kāng zǐ yuē: tài hào shì qí shǐ zhī mù hé rú? kǒng zǐ yuē: wǔ xíng yòng shì, xiān qǐ yú mù. mù dōng fāng. wàn wù zhī chū jiē chū yān. shì gù wáng zhě zé zhī, ér shǒu yǐ mù dé wáng tiān xià. qí cì zé yǐ suǒ shēng zhī xíng zhuǎn xiāng chéng yě.
康子曰:「太皞氏其始之木何如?」孔子曰:「五行用事,先起於木。木、東方。萬物之初皆出焉。是故王者則之,而首以木德王天下。其次則以所生之行、轉相承也。」
kāng zǐ yuē: wú wén gōu máng wèi mù zhèng, zhù róng wèi huǒ zhèng, rù shōu wèi jīn zhèng, xuán míng wèi shuǐ zhèng, hòu tǔ wèi tǔ zhèng. cǐ zé wǔ xíng zhī zhǔ ér bù luàn. chēng yuē dì zhě hé yě?
康子曰:「吾聞勾芒為木正,祝融為火正,蓐收為金正,玄冥為水正,后土為土正。此則五行之主而不亂。稱曰帝者何也?」
fū zǐ yuē: fán wǔ zhèng zhě, wǔ xíng zhī guān míng. wǔ xíng zuǒ chéng shàng dì, ér chēng wǔ dì, tài hào zhī shǔ pèi yān. yì yún dì, cóng qí hào. xī shǎo hào shì zhī zǐ yǒu sì shū, yuē zhòng, yuē gāi, yuē xiū, yuē xī. shí néng jīn mù jí shuǐ, shǐ zhòng wèi gōu máng, gāi wèi rù shōu, xiū jí xī wèi xuán míng. zhuān xū shì zhī zǐ yuē lí, wèi zhù róng. gōng gōng shì zhī zǐ yuē gōu lóng, wèi hòu tǔ. cǐ wǔ zhě gè yǐ qí suǒ néng yè wèi guān zhí, shēng wèi shàng gōng, sǐ wèi guì shén, bié chēng wǔ sì, bù dé tóng dì.
夫子曰:「凡五正者,五行之官名。五行佐成上帝,而稱五帝,太皞之屬配焉。亦云帝,從其號。昔少皞氏之子有四叔,曰重,曰該,曰修,曰熙。實能金木及水,使重為勾芒,該為蓐收,修及熙為玄冥。顓頊氏之子曰黎,為祝融。龔工氏之子曰勾龍,為后土。此五者各以其所能業為官職,生為上公,死為貴神,別稱五祀,不得同帝。」
kāng zǐ yuē: rú cǐ zhī yán, dì wáng gǎi hào, yú wǔ xíng zhī dé, gè suǒ tǒng. zé qí suǒ yǐ xiāng biàn zhě, jiē zhǔ hé shì?
康子曰:「如此之言,帝王改號,於五行之德,各所統。則其所以相變者,皆主何事?」
kǒng zǐ yuē: suǒ shàng zé gè cóng qí suǒ wáng zhī dé cì yān. xià hòu shì yǐ jīn dé wáng ér shàng hēi, dà shì liǎn yòng hūn, róng shì chéng lí, shēng yòng xuán. yīn rén yǐ shuǐ dé, shàng bái, dà shì liǎn yòng rì zhōng, róng shì chéng hàn, shēng yòng bái. zhōu rén yǐ mù dé wáng, shàng chì, dà shì liǎn yòng rì chū, róng shì chéng yuán, shēng yòng xīng. cǐ sān dài zhī suǒ yǐ bù tóng.
孔子曰:「所尚則各從其所王之德次焉。夏后氏以金德王而尚黑,大事斂用昏,戎事乘驪,牲用玄。殷人以水德,尚白,大事斂用日中,戎事乘翰,牲用白。周人以木德王,尚赤,大事斂用日出,戎事乘騵,牲用騂。此三代之所以不同。」
kāng zǐ yuē: táng yú èr dì, qí suǒ shàng zhě hé sè?
康子曰:「唐、虞二帝,其所尚者何色?」
kǒng zǐ yuē: yáo yǐ huǒ dé wáng, sè shàng huáng. shùn yǐ tǔ dé wáng, sè shàng qīng.
孔子曰:「堯以火德王,色尚黃。舜以土德王,色尚青。」
kāng zǐ yuē: táo táng yǒu yú xià hòu yīn zhōu dú bù dé pèi wǔ dì, yì zhě dé bù jí shàng gǔ yé? jiāng yǒu xiàn hū?
康子曰:「陶唐、有虞、夏後、殷、周獨不得配五帝,意者德不及上古耶?將有限乎?」
kǒng zǐ yuē: gǔ zhī píng zhì shuǐ tǔ jí bō zhí bǎi gǔ zhě zhòng yǐ, wéi gōu lóng jiān shí yú shè, ér qì wèi jì shén, yì dài fèng zhī, wú gǎn yì zhě, míng bù kě yǔ děng. gù zì tài hào yǐ jiàng, dǎi yú zhuān xū, qí yīng wǔ xíng ér wáng, shù fēi tú wǔ, ér pèi wǔ dì, shì qí dé bù kě yǐ duō yě.
孔子曰:「古之平治水土及播殖百穀者眾矣,唯勾龍兼食於社,而棄為稷神,易代奉之,無敢益者,明不可與等。故自太皞以降,逮於顓頊,其應五行而王,數非徒五,而配五帝,是其德不可以多也。」