yīng ér duò dì, qí qì yě gū gū jí qí lǎo sǐ, jiā rén huán rào, qí kū yě hào táo. rán zé kū qì yě zhě, gù rén zhī suǒ yǐ chéng shǐ chéng zhōng yě. qí jiān rén pǐn zhī gāo xià, yǐ qí kū qì zhī duō guǎ wèi héng. gài kū qì zhě, líng xìng zhī xiàn xiàng yě, yǒu yī fēn líng xìng jí yǒu yī fēn kū qì, ér jì yù zhī shùn nì bù yǔ yān.
嬰兒墮地，其泣也呱呱；及其老死，家人環繞，其哭也號陶。然則哭泣也者，固人之所以成始成終也。其間人品之高下，以其哭泣之多寡為衡。蓋哭泣者，靈性之現象也，有一分靈性即有一分哭泣，而際遇之順逆不與焉。

mǎ yǔ niú, zhōng suì qín kǔ, shí bù guò chú mò, yǔ biān cè xiāng zhōng shǐ, kě wèi xīn kǔ yǐ, rán bù zhī kū qì, líng xìng quē yě. yuán hóu zhī wèi wù, tiào zhì yú shēn lín, yàn bǎo hū lí lì, zhì yì lè yě, ér shàn tí tí zhě, yuán hóu zhī kū qì yě. gù bó wù jiā yún: yuán hóu, dòng wù zhōng xìng zuì jìn rén zhě, yǐ qí yǒu líng xìng yě. gǔ shī yún: bā dōng sān xiá wū xiá zhǎng, yuán tí sān shēng duàn rén cháng. qí gǎn qíng wèi hé rú yǐ!
馬與牛，終歲勤苦，食不過芻秣，與鞭策相終始，可謂辛苦矣，然不知哭泣，靈性缺也。猿猴之為物，跳擲於深林，厭飽乎梨栗，至逸樂也，而善啼；啼者，猿猴之哭泣也。故博物家云：猿猴，動物中性最近人者，以其有靈性也。古詩云：「巴東三峽巫峽長，猿啼三聲斷人腸。」其感情為何如矣！

líng xìng shēng gǎn qíng, gǎn qíng shēng kū qì. kū qì jì yǒu liǎng lèi: yī wèi yǒu lì lèi, yī wèi wú lì lèi. chī ér ái nǚ, shī guǒ zé tí, yí zān yì qì, cǐ wèi wú lì lèi zhī kū qì chéng bēng qǐ fù zhī kū, zhú rǎn xiāng fēi zhī lèi, cǐ yǒu lì lèi zhī kū qì yě. yǒu lì lèi zhī kū qì yòu fēn liǎng zhǒng: yǐ kū qì wèi kū qì zhě, qí lì shàng ruò bù yǐ kū qì wèi kū qì zhě, qí lì shén jìn, qí xíng nǎi mí yuǎn yě.
靈性生感情，感情生哭泣。哭泣計有兩類：一為有力類，一為無力類。痴兒騃女，失果則啼，遺簪亦泣，此為無力類之哭泣；城崩杞婦之哭，竹染湘妃之淚，此有力類之哭泣也。有力類之哭泣又分兩種：以哭泣為哭泣者，其力尚弱；不以哭泣為哭泣者，其力甚勁，其行乃彌遠也。

lí sāo wèi qū dài fū zhī kū qì, zhuāng zi wèi méng sǒu zhī kū qì, shǐ jì wèi tài shǐ gōng zhī kū qì, cǎo táng shī jí wèi dù gōng bù zhī kū qì lǐ hòu zhǔ yǐ cí kū, bā dà shān rén yǐ huà kū wáng shí fǔ jì kū qì yú xī xiāng, cáo xuě qín jì kū qì yú hóng lóu mèng. wáng zhī yán yuē: bié hèn lí chóu, mǎn fèi fǔ nán táo xiè. chú zhǐ bǐ dài hóu shé, wǒ qiān zhǒng xiǎng sī xiàng shuí shuō? cáo zhī yán yuē: mǎn zhǐ huāng táng yán, yī bǎ xīn suān lèi dōu yún zuò zhě chī, shuí jiě qí zhòng yì? míng qí chá yuē qiān fāng yī kū, míng qí jiǔ yuē wàn yàn tóng bēi zhě: qiān fāng yī kū, wàn yàn tóng bēi yě.
《離騷》為屈大夫之哭泣，《莊子》為蒙叟之哭泣，《史記》為太史公之哭泣，《草堂詩集》為杜工部之哭泣；李後主以詞哭，八大山人以畫哭；王實甫寄哭泣於《西廂》，曹雪芹寄哭泣於《紅樓夢》。王之言曰：「別恨離愁，滿肺腑難陶泄。除紙筆代喉舌，我千種想思向誰說？」曹之言曰：「滿紙荒唐言，一把辛酸淚；都雲作者痴，誰解其中意？」名其茶曰「千芳一窟」，名其酒曰「萬艷同杯」者：千芳一哭，萬艷同悲也。

wú rén shēng jīn zhī shí, yǒu shēn shì zhī gǎn qíng, yǒu jiā guó zhī gǎn qíng, yǒu shè huì zhī gǎn qíng, yǒu zhǒng jiào zhī gǎn qíng. qí gǎn qíng yù shēn zhě, qí kū qì yù tòng: cǐ hóng dōu bǎi liàn shēng suǒ yǐ yǒu lǎo cán yóu jì zhī zuò yě.
吾人生今之時，有身世之感情，有家國之感情，有社會之感情，有種教之感情。其感情愈深者，其哭泣愈痛：此鴻都百鍊生所以有《老殘遊記》之作也。

qí jú yǐ cán, wú rén jiāng lǎo, yù bù kū qì yě de hū? wú zhī hǎi nèi qiān fāng, rén jiān wàn yàn, bì yǒu yǔ wú tóng kū tóng bēi zhě yān!
棋局已殘，吾人將老，欲不哭泣也得乎？吾知海內千芳，人間萬艷，必有與吾同哭同悲者焉！