strong rǎn xiāng sī xú gān qiú jì strong
染相思徐乾求計
shī yuē:
詩曰:
fēng sòng gē shēng yuè yǐng hán, jīng huí hún mèng lèi sī cán.
風送歌聲月影寒,驚回魂夢淚思殘。
lán qiáo yǒu lù céng tōng fǒu, gū xiàng míng shān zuì bì dān.
藍橋有路曾通否,姑向明山醉碧丹。
huà shuō xú yuán wài dāng rì yīn tóng hàn wén qù wǔ tiáo jiē yào diàn, kàn jiàn bái shì měi mào chāo qún, xīn zhōng shí fēn ài mù, huí jiā zhāo sī mù xiǎng, zhǎng xū duǎn tàn. yuàn jūn chén shì lǚ cì xún wèn, zhǐ shì bù dá. shù rì zhī jiān, bìng dǎo shū fáng, biàn shēn rú huǒ, fú yào wú xiào. jǔ jiā jīng huāng, zǒu tóu wú lù. nèi zhōng yī gè jiā rén míng huàn lái xìng, dāng rì céng gēn yuán wài tóng qù, pō zhī qí yì. lì zài jiē xià tàn dào: yǎn qián pú sà bù bài, yào bài xī tiān huó fó! bù fáng yuàn jūn chū lái, tīng zài ěr duǒ nèi, wèn dào: lái xìng, nǐ shuō shén me yǎn qián pú sà bù bài, yào bài xī tiān huó fó? lái xìng dào: āi, yuàn jūn, yuán wài cǐ bìng shì zì hài de. yuàn jūn dào: zěn me zì hài, nǐ shuō wǒ tīng. lái xìng yù shuō yòu zhù. yuàn jūn nù dào: yào shuō biàn shuō, chóu chú zuò shèn. lái xìng bèi yuàn jūn pán wèn bù guò, zhǐ de dào: yuàn jūn, yuán wài yīn wèi qián rì kàn jiàn xǔ guān rén de hún jiā bái shì shēng de shí fēn měi mào, huí lái sī xiǎng, yù chū zhè bìng, qǐ bú shì zì hài de.
話說徐員外當日因同漢文去五條街藥店,看見白氏美貌超群,心中十分愛慕,回家朝思暮想,長吁短嘆。院君陳氏屢次詢問,只是不答。數日之間,病倒書房,遍身如火,服藥無效。舉家驚慌,走投無路。內中一個家人名喚來興,當日曾跟員外同去,頗知其意。立在階下嘆道:「眼前菩薩不拜,要拜西天活佛!」不防院君出來,聽在耳朵內,問道:「來興,你說甚麼『眼前菩薩不拜,要拜西天活佛』?」來興道:「噯,院君,員外此病是自害的。」院君道:「怎麼自害,你說我聽。」來興欲說又住。院君怒道:「要說便說,躊躇作甚。」來興被院君盤問不過,只得道:「院君,員外因為前日看見許官人的渾家白氏生得十分美貌,回來思想,郁出這病,豈不是自害的。」
yuàn jūn tīng le, yòu hǎo qì yòu hǎo xiào, bù rù shū fáng, jiē kāi zhàng, zuò zài chuáng yán. kàn jiàn yuán wài hūn chén bù xǐng, jiào dào: xiàng gōng shēn tǐ ruò hé? yuán wài liǎng yǎn qù dìng yuàn jūn, bàn shǎng wú yán, zhǐ shì tàn qì. yuàn jūn dào: xiàng gōng, nǐ jīn dào cǐ yǒu shèn xīn shì, bù fáng yǔ qiè shuō míng, qiè bú shì hàn dù zhī fù, xiàng gōng bù xū zhē yǎn. yuán wài bèi yuàn jūn yī yǔ dào zhe gēn yuán, liào xiǎng nán mán, suì jiào shēng: xián qī, yú fū yīn wèi kàn jiàn xǔ jiā bái shì měi mào, zhāo xī sī xiǎng, zhì chéng cǐ bìng. xián qī yǒu hé miào jì, néng shǐ wǒ dé yǔ bái shì xiāng huì, bù rán xìng mìng dà liào nán bǎo. yuàn jūn xiào dào: xiàng gōng, nǐ zhēn chī le, zì jiā yǒu qī yǒu qiè, liàng nà bái shì bài liǔ cán huā, yǒu hé hǎo chù, ér wèi tā hài chū cǐ bìng. jīn xiàng gōng jì rán rú cǐ zhōng qíng, dài qiè xì sī yī cè, liáo jiù xiàng gōng biàn liǎo. yuán wài tīng bà, xǐ dào: xián qī ruò yǒu miào jì, kuài xiē wèi yú fū shè fǎ zé gè.
院君聽了,又好氣又好笑,步入書房,揭開帳,坐在床沿。看見員外昏沉不省,叫道:「相公身體若何?」員外兩眼覷定院君,半晌無言,只是嘆氣。院君道:「相公,你今到此有甚心事,不妨與妾說明,妾不是悍妒之婦,相公不須遮掩。」員外被院君一語道着根源,料想難瞞,遂叫聲:「賢妻,愚夫因為看見許家白氏美貌,朝夕思想,致成此病。賢妻有何妙計,能使我得與白氏相會,不然性命大料難保。」院君笑道:「相公,你真痴了,自家有妻有妾,諒那白氏敗柳殘花,有何好處,而為他害出此病。今相公既然如此鍾情,待妾細思一策,療救相公便了。」員外聽罷,喜道:「賢妻若有妙計,快些為愚夫設法則個。」
yuàn jūn dī tóu yī xiǎng, jiào shēng: xiàng gōng, qiè yǒu yī jì zài cǐ, dàn xū qí xiàng gōng shēn yù, fāng kě yòng dé. yuán wài dào: xián qī jì yǒu miào jì, wǒ zì méi yào yǒu xǐ. suì yī yuè zuò qǐ, yāo qiú yuàn jūn shuō míng. yuàn jūn dào: xiàn jīn shū fáng tíng zhōng mǔ dān shèng kāi, jiǎ yì zuò wǒ qù qǐng tā lái shǎng wán mǔ dān, tā ruò lái shí, jiāng jiǔ yán pái zài shū fáng, xiàng gōng kě duǒ zài fáng zhōng. dài jiǔ yán bà, tóng tā rù fáng gēng yī, wǒ jiǎ yì chū qù, xǔ shí yú rù wǎng zhōng, bù pà tā bù shùn cóng. zhǐ shì xiàng gōng wèi yù, xū dài shēn tǐ zhuàng jiàn fāng kě. yuán wài jiàn shuō dà xǐ, dào: xián qī guǒ rán miào jì, yú fū de bìng yǐ qù yǒu bā fēn le. yuàn jūn xiào dào: xiàng gōng kuān xīn xiē, bù yòng xìng jí. èr rén xiāng shì ér xiào. zhèng shì:
院君低頭一想,叫聲:「相公,妾有一計在此,但須俟相公身愈,方可用得。」員外道:「賢妻既有妙計,我自沒藥有喜。」遂一躍坐起,要求院君說明。院君道:「現今書房庭中牡丹盛開,假意作我去請他來賞玩牡丹,他若來時,將酒筵排在書房,相公可躲在房中。待酒筵罷,同他入房更衣,我假意出去,許時魚入網中,不怕他不順從。只是相公未愈,須待身體壯健方可。」員外見說大喜,道:「賢妻果然妙計,愚夫的病已去有八分了。」院君笑道:「相公寬心些,不用性急。」二人相視而笑。正是:
níng xiàng mǔ dān huā xià sǐ, fēng liú zuò guǐ yě gān xīn.
寧向牡丹花下死,風流作鬼也甘心。
guò le jǐ rì, yuán wài shēn tǐ hǎo le, yǔ yuàn jūn jì yì tíng dāng, jí chà lái xìng chí tiē qù qǐng bái shì míng zǎo fù xí. lái xìng diǎn tóu huì yì, lǐng mìng chū mén, lái dào hàn wén diàn zhōng. jiào shēng: xǔ guān rén, jiā yuàn jūn yīn shū fáng mǔ dān shèng kāi, què hǎo yuán wài bù zài, tè lìng xiǎo rén fèng tiē lái qǐng bái yuàn jūn qián qù shǎng wán, wàng guān rén fǔ yǔn. shuō bì, jiāng tiē dì yǔ hàn wén. hàn wén jiē guò dào: zěn hǎo yào nǐ jiā yuàn jūn fèi xīn. qǐng zuò. suì jí rù nèi, xiào duì bái shì dào: xú jiā yuàn jūn chāi rén chí tiē qǐng nǐ míng zǎo qù shǎng mǔ dān, wèi zhī nǐ yào qù fǒu? bái shì xīn xià yǐ zhī jiù lǐ, xīn rán yīng yǔn. hàn wén chū lái duì lái xìng dào: fán nǐ duō duō fù shàng yuàn jūn, míng zǎo zào fǔ lǐng qíng, zhǐ shì bù kě duō fèi. lái xìng xǐ nuò, máng bié le hàn wén, zhuǎn huí jiā zhōng huí fù yuán wài. yuán wài dà xǐ, bā bù dé jí kè jiù shì míng zǎo. zhèng shì:
過了幾日,員外身體好了,與院君計議停當,即差來興持帖去請白氏明早赴席。來興點頭會意,領命出門,來到漢文店中。叫聲:「許官人,家院君因書房牡丹盛開,卻好員外不在,特令小人奉帖來請白院君前去賞玩,望官人俯允。」說畢,將帖遞與漢文。漢文接過道:「怎好要你家院君費心。請坐。」遂即入內,笑對白氏道:「徐家院君差人持帖請你明早去賞牡丹,未知你要去否?」白氏心下已知就裡,欣然應允。漢文出來對來興道:「煩你多多覆上院君,明早造府領情,只是不可多費。」來興喜諾,忙別了漢文,轉回家中回復員外。員外大喜,巴不得即刻就是明早。正是:
àn bèi tōu xiāng qiè yù shǒu, móu qǔ fāng zī lì zhì rén.
暗備偷香竊玉手,謀取芳姿麗質人。
yī xiǔ yǐ guò, míng zǎo qīng chén qǐ lái, jiā zhōng pái shè tíng dāng, zhǐ jiàn lái xìng zǒu lái bào dào: xǔ jiā yuàn jūn jiào dào mén le. yuán wài huāng máng duǒ rù fáng qù. yuàn jūn chū lái yíng jiē, bái shì luò le jiào, huǎn bù shàng tīng. yuàn jūn jǔ mù yī kàn, guǒ rán yǒu chén yú luò yàn zhī zī, bì yuè xiū huā zhī tài, àn dào: guài bù dé xiàng gōng wèi tā xiǎng chū bìng lái. suì lìng dǎ fā jiào fū huí qù.
一宿已過,明早清晨起來,家中排設停當,只見來興走來報道:「許家院君轎到門了。」員外慌忙躲入房去。院君出來迎接,白氏落了轎,緩步上廳。院君舉目一看,果然有沉魚落雁之姿,閉月羞花之態,暗道:怪不得相公為他想出病來。遂令打發轎夫回去。
èr rén tīng shàng xù lǐ zuò dìng, bái shì kāi yán dào: zhuō fū shòu yuán wài tí bá dà ēn, wèi zēng bào dá fēn háo, jīn qiè yòu méng yuàn jūn jiàn zhào, yù què kǒng dǎo bù gōng, shì yǐ qū fù qián lái, jìng lǐng shèng qíng. yuàn jūn xiào dào: shěn shěn yán zhòng, shǐ nú bù ān. nú yīn yuán wài chū mén tàn qīn, míng rì fāng dé huí lái, shì jiàn mǔ dān shèng kāi, tè jù bēi jiǔ, yāo qū shěn shěn tóng shǎng, wàn qí wù xián xiè dú. bái shì qǐ shēn chēng xiè. èr rén xù huà zhī jiān, lái xìng shàng lái bǐng dào: jiǔ yán yǐ bèi, qǐng yuàn jūn fù xí. yuàn jūn tóng le bái shì lái dào shū fáng, kàn nà mǔ dān, guǒ rán hóng bái jìng xiù, nóng yàn zhēng yán, èr rén shǎng kàn yī fān. shǐ bì cuī gǎn rù xí, yuàn jūn tuī xùn bái shì shàng zuò, zì jǐ zhǔ wèi xiàng péi. jiǔ guò shù xún, bái shì qǐ shēn gào cí. yuàn jūn dào: shěn shěn, wǒ hé nǐ rù fáng gēng yī, xiāo qiǎn zé gè. bái shì diǎn tóu yīng nuò, suì tóng yuàn jūn jìn fáng, tuō yī zuò dìng. yuàn jūn jiào chá, lián jiào shù shēng wú rén dá yīng. yuàn jūn jiǎ yì dào: zhè xiē jiàn bì bù zhī hé qù, wú yī gè zài cǐ cì hou, shěn shěn qǐng zuò, dài nú qù qǔ. bái shì dào: zěn hǎo láo dòng yuàn jūn qù qǔ. yuàn jūn xiāo: dāng dé. shuō bà, fān shēn chū fáng.
二人廳上敘禮坐定,白氏開言道:「拙夫受員外提拔大恩,未曾報答分毫,今妾又蒙院君見召,欲卻恐蹈不恭,是以趨赴前來,敬領盛情。」院君笑道:「嬸嬸言重,使奴不安。奴因員外出門探親,明日方得回來,適見牡丹盛開,特具杯酒,邀屈嬸嬸同賞,萬祈勿嫌褻瀆。」白氏起身稱謝。二人敘話之間,來興上來稟道:「酒筵已備,請院君赴席。」院君同了白氏來到書房,看那牡丹,果然紅白競秀,穠艷爭妍,二人賞看一番。使婢催趕入席,院君推遜白氏上座,自己主位相陪。酒過數巡,白氏起身告辭。院君道:「嬸嬸,我和你入房更衣,消遣則個。」白氏點頭應諾,遂同院君進房,脫衣坐定。院君叫茶,連叫數聲無人答應。院君假意道:「這些賤婢不知何去,無一個在此伺候,嬸嬸請坐,待奴去取。」白氏道:「怎好勞動院君去取。」院君逍:「當得。」說罷,翻身出房。
cǐ shí, yuán wài duǒ zài chuáng hòu, huāng máng chū lái. bái shì kàn jiàn, jiǎ yì dà jīng, lì qǐ shēn lái. yuán wài zǒu dào gēn qián, shuāng xī guì xià, jiào shēng: shěn niáng, xiǎo shēng zì dǔ fāng zī, hún mèng diān dào. wàng cān fèi qǐn, jǐ sòng cán shēng. jīn rì tiān cì qí biàn, shěn niáng zài cǐ, wàn wàng shěn niáng lián mǐn, qǐ cì xiǎo shēng piàn kè zhī huān, méi chǐ bù wàng. bái shì shuāng shǒu fú qǐ dào: qiè fū méng yuán wài chú míng tuō zuì, fū fù zhòng yuán, dà ēn wèi bào, bǎi shēn nán shú. yuán wài jì rán zhōng ài wēi qū, gǎn bù cóng mìng, shāo bào dà ēn yú wàn yī. dàn kǒng yuàn jūn rén lái zhuàng jiàn bù yǎ. yuán wài xǐ dào: jì méng shěn niáng fǔ yǔn, xiǎo shēng xián gǎn wú jǐn. zhì yuàn jūn shì wǒ de kǒng míng jūn shī, jué rán wú lái, bù fáng. bái shì xiào dào: yuán lái nǐ men pái xià cǐ měi rén jì, piàn wǒ shàng gōu. jì rán rú cǐ, nǐ qù yǎn shàng fáng mén cái lái. shuō bà, suì xiān zǒu shàng chuáng qù, jiāng zhàng chuí fàng. yuán wài kàn jiàn, mǎn xīn huān xǐ, shǒu máng jiǎo luàn, jí jí guān shàng fáng mén, huí shēn lái dào chuáng qián, jiē kāi luó zhàng, bù jué jīng jiào qǐ lái. nǐ dào wèi hé, yuán lái chuáng shàng kōng kōng, háo wú bái shì xíng yǐng. wài biān yuàn jūn bìng pú fù děng tīng jiàn fáng zhōng dà hū xiǎo jiào, huāng máng zǒu lái, kàn jiàn fáng mén jǐn bì, dà jiā yòng lì qiào kāi, rù fáng yī kàn, bái shì bù zhī qù xiàng, zhǐ jiàn yuán wài jīng dào zài dì, mù dèng kǒu dāi. zhòng rén jí máng jiù xǐng le yuán wài, yuàn jūn kàn jiàn chuáng tóu yī fú zì, huāng máng qǔ lái, dì yǔ yuán wài guān kàn. zhǐ jiàn shàng xiě dào:
此時,員外躲在床後,慌忙出來。白氏看見,假意大驚,立起身來。員外走到跟前,雙膝跪下,叫聲:「嬸娘,小生自睹芳姿,魂夢顛倒。忘餐廢寢,幾送殘生。今日天賜其便,嬸娘在此,萬望嬸娘憐憫,乞賜小生片刻之歡,沒齒不忘。」白氏雙手扶起道:「妾夫蒙員外除名脫罪,夫婦重圓,大恩未報,百身難贖。員外既然鍾愛微軀,敢不從命,稍報大恩於萬一。但恐院君人來撞見不雅。」員外喜道:「既蒙嬸娘俯允,小生銜感無盡。至院君是我的孔明軍師,決然無來,不妨。」白氏笑道:「原來你們排下此美人計,騙我上鈎。既然如此,你去掩上房門才來。」說罷,遂先走上床去,將帳垂放。員外看見,滿心歡喜,手忙腳亂,急急關上房門,回身來到床前,揭開羅帳,不覺驚叫起來。你道為何,原來床上空空,毫無白氏形影。外邊院君並僕婦等聽見房中大呼小叫,慌忙走來,看見房門緊閉,大家用力撬開,入房一看,白氏不知去向,只見員外驚倒在地,目瞪口呆。眾人急忙救醒了員外,院君看見床頭一幅字,慌忙取來,遞與員外觀看。只見上寫道:
wǒ shì yáo chí jīn què nǚ, shēn kuà luán fèng yóu xiān tái.
我是瑤池金闕女,身跨鸞鳳遊仙台。
yīn yǔ hàn wén yǒu sù fēn, fèng shī yán mìng xià shān lái.
因與漢文有夙分,奉師嚴命下山來。
wú duān làng zǐ chěng jiān jì, wàng xiǎng yún yǔ liǎng qíng xié.
無端浪子逞奸計,妄想雲雨兩情諧。
quàn nǐ zǎo shōu yuán mǎ niàn, miǎn jiāng hái gǔ sàng fú āi.
勸你早收猿馬念,免將骸骨喪浮埃。
yuán wài kàn le, chuí tóu sàng qì, yuàn jūn gǎi quàn yī fān, fēn fù zhòng rén wài biān bù kě shēng yáng, dàn bù zhī bái shì hé qù, kǒng pà hàn wén jiā zhōng lái xún, wèi miǎn yǒu xiē zháo jí, bù jué guò le shù rì, jìng wú jiàn xǔ jiā lái xún, fāng shǐ fàng kuān. zì cǐ yuán wài shōu le xié xīn bù tí, qiě tīng xià wén fēn jiě.
員外看了,垂頭喪氣,院君改勸一番,吩咐眾人外邊不可聲揚,但不知白氏何去,恐怕漢文家中來尋,未免有些着急,不覺過了數日,竟無見許家來尋,方始放寬。自此員外收了邪心不題,且聽下文分解。