strong fǎ hǎi shī fèng fú shōu yāo guān shì yīn huà dào zhì bìng strong
法海師奉佛收妖 觀世音化道治病

shī yuē:
詩曰：

xuán mén jì jìng bì huā xiāng, zhēng nài qiān yóu tòu yù táng.
玄門寂靜碧花香，爭奈愆尤透玉堂。

huí shǒu bù kān bēi yù lèi, fēng qīng lù lěng yì liú láng. huà biǎo fǎ hǎi chán shī dāng rì dǎ fā hàn wén huí qù, hòu lái zhī tā zài zhōng tú yòu bèi èr yāo huā yán qiǎo yǔ mí huò, yī jiù xiāng rèn, tóng huí qián táng, bù shèng jiē tàn.
回首不堪悲欲淚，風清露冷憶劉郎。話表法海禪師當日打發漢文回去，後來知他在中途又被二妖花言巧語迷惑，依舊相認，同回錢塘，不勝嗟嘆。

yī rì, chán shī zài yún fáng zuò chán, dìng zhōng, jiàn yī wèi zūn zhě shǒu chí huáng tiē jìn rù yún fáng. jiào shēng: fǎ hǎi, wú nǎi xī fāng zūn zhě, fèng wǒ fú jīn zhǐ ér lái, shuō xiàn jīn wén qǔ xīng guān chū shì, jiāng jīng mí yuè, lìng nǐ qián qù qián táng, jiāng bō yú shōu le bái shé, yā zài léi fēng tǎ xià, yīng tā dāng rì fā shì zhī yán. děng dài èr shí nián hòu, wén qǔ xīng chéng míng dé le chì fēng, huí lái jì tǎ, rán hòu fàng tā, fāng chéng zhèng guǒ. shuō bà, rǎn rǎn ér qù. chán shī dìng zhōng qǐ shǒu lǐng le fú zhǐ. là xià chán chuáng, fēn fù dà zhòng dào: wǒ xià shān yún yóu, bù jiǔ biàn huí, nǐ men xū jǐn shǒu qīng guī, bù kě wàng dàng. dà zhòng lǐng mìng, chán shī suì jí dài le bō yú chán zhàng xià shān, zòng qǐ yún tóu, lái dào qián táng, jì jī zài líng yǐn sì bù tí.
一日，禪師在雲房坐禪，定中，見一位尊者手持黃帖進入雲房。叫聲：「法海，吾乃西方尊者，奉我佛金旨而來，說現今文曲星官出世，將經彌月，令你前去錢塘，將缽盂收了白蛇，壓在雷峰塔下，應他當日發誓之言。等待二十年後，文曲星成名得了敕封，回來祭塔，然後放他，方成正果。」說罷，冉冉而去。禪師定中稽首領了佛旨。落下禪床，吩咐大眾道：「我下山雲遊，不久便回，你們須謹守清規，不可妄盪。」大眾領命，禪師遂即帶了缽盂、禪杖下山，縱起雲頭，來到錢塘，寄跡在靈隱寺不題。

guāng yīn xùn sù, qū zhǐ mèng jiāo yǐ jiè mǎn yuè, jiā zhōng bù miǎn yù xiān zhěng zhì xǐ yán, yǐ dài qīn juàn. cǐ yè, bái shì zhèng bào mèng jiāo zài huái, bù jué xīn xuè lái cháo, suì jí qiā zhǐ yī suàn, jīng dé hún bù fù tǐ. máng jiào dào: xiǎo qīng, wǒ míng rì yǒu dà nán lín shēn, jiāng ruò zhī hé? xiǎo qīng dào: niáng niáng sù míng dùn jiǎ zhī shù, hé bù yòng fǎ gǎi ráng, kàn néng xiāo chú fǒu? bái shì tàn dào: dàn kǒng tiān shù nán táo, ráng yì wú yì. xiǎo qīng kǔ qiú zài sān. bái shì dào: nǐ kě qù huā yuán nèi pái shè xiāng àn, dài wǒ qián lái jì ráng biàn liǎo. xiǎo qīng lǐng mìng, jí qù liào lǐ tíng dāng. bái shì mù yù gēng yī, lái dào huā yuán, pī fà zhàng jiàn, tà gāng bù dòu, mò niàn zhēn yán, fén xiāng dǎo zhù. jì ráng yǐ bì, fén huà jīn bó, tóng xiǎo qīng huí guī fáng zhōng. zhèng shì:
光陰迅速，屈指夢蛟已屆滿月，家中不免預先整治喜筵，以待親眷。此夜，白氏正抱夢蛟在懷，不覺心血來潮，遂即掐指一算，驚得魂不附體。忙叫道：「小青，我明日有大難臨身，將若之何？」小青道：「娘娘素明遁甲之術，何不用法改禳，看能消除否？」白氏嘆道：「但恐天數難逃，禳亦無益。」小青苦求再三。白氏道：「你可去花園內排設香案，待我前來祭禳便了。」小青領命，即去料理停當。白氏沐浴更衣，來到花園，披髮仗劍，踏罡步斗，默念真言，焚香禱祝。祭禳已畢，焚化金帛，同小青回歸房中。正是：

huò fú yuán xì qián shēng dìng, sī xīn dǎo gào yì tú rán. dào de míng cháo, qīn péng qí lái qìng hè, hàn wén huān yíng, máng gè bú zhù. tīng táng shàng zhèng zài xuān zá zhī jì, zhǐ jiàn mén wài lái le yī wèi tóu tuó, hàn wén dìng jīng yī kàn, què shì jīn shān sì fǎ hǎi chán shī, máng jí yíng rù tīng shàng zuò dìng. chán shī kāi yán dào: jū shì kě jì dé lǎo sēng sì zhōng xiāng quàn de yán yǔ fǒu? nǐ yòu bèi tā suǒ mí, rú jīn tā dà shù yǐ dào, lǎo sēng jīn rì tè lái wèi nǐ chú yāo. hàn wén dào: lǎo shī, zòng shǐ tā guǒ shì yāo guài, tā bìng wú dú hài dì zǐ, kuàng tā shí fēn xián dé, dì zǐ shì yǐ bù rěn qì tā, wàng lǎo shī jiàn liàng. chán shī dào: jì rán jū shì zhí mí, lǎo sēng jīn yì bù guǎn nǐ men de shì fēi, dàn wǒ dào zhōng xíng lái kǒu kě, jū shì yǒu qīng chá, kě qǔ yī bēi lái. hàn wén máng yīng dào: yǒu. zhèng yào qǐ shēn rù nèi, chán shī dào: jū shì, nǐ men de chá bēi kǒng pà bù jìng, lǎo sēng dài yǒu bō yú zài cǐ, jū shì kě chí qù qǔ bà. suì jiāng bō yú dì yǔ hàn wén. hàn wén nǎ lǐ xiǎo dé qí zhōng de xuán miào, zhī dào shì chán shī qīng jìng, suì jiē guò bō yú fān shēn chí rù.
禍福原系前生定，私心禱告亦徒然。到得明朝，親朋齊來慶賀，漢文歡迎，忙個不住。廳堂上正在喧雜之際，只見門外來了一位頭陀，漢文定睛一看，卻是金山寺法海禪師，忙即迎入廳上坐定。禪師開言道：「居士可記得老僧寺中相勸的言語否？你又被他所迷，如今他大數已到，老僧今日特來為你除妖。」漢文道：「老師，縱使他果是妖怪，他並無毒害弟子，況他十分賢德，弟子是以不忍棄他，望老師見諒。」禪師道：「既然居士執迷，老僧今亦不管你們的是非，但我道中行來口渴，居士有清茶，可取一杯來。」漢文忙應道：「有。」正要起身入內，禪師道：「居士，你們的茶杯恐怕不淨，老僧帶有缽盂在此，居士可持去取罷。」遂將缽盂遞與漢文。漢文哪裡曉得其中的玄妙，只道是禪師清淨，遂接過缽盂翻身持入。

bái shì zhèng zài chuāng xià shū xǐ, kàn jiàn hàn wén shǒu nèi ná yī gè jīn huàng huǎng de wù jiàn rù lái, fāng yù qǐ wèn, bù liào zhè bō yú zài hàn wén shǒu zhōng fēi jiāng qǐ lái, wàn dào xiá guāng, zhào zhù bái shì tóu dǐng. bái shì bèi fú bǎo zhào zhù, hún pò fēi sàn, shuāng xī guì xià, āi qiú fú yé ráo mìng. hàn wén kàn jiàn dà jīng, xiàng qián bào zhù, yào bǎ bō yú bá qǐ, hǎo sì shēng gēn yì bān, mò xiǎng dòng dé fēn háo. bái shì zhū lèi fēn fēn, jiào shēng: guān rén, qiè shēn fàn zuì tiān tíng, rú jīn dà nán lín shēn, yào yǔ nǐ fēn lí le. ér zi mèng jiāo kě tuō gū niáng fǔ yǎng zhào gù, guān rén xū dāng bǎo zhòng shēn tǐ, bù kě wèi qiè shāng huái. hàn wén tīng bà, gān cháng duàn liè, bú zhù bēi kū. xiǎo qīng wén zhī, pǎo rù fáng lái, guì zài bái shì gēn qián kū dào: xiǎo bì kǔ quàn niáng niáng gǎi ráng, zhǐ wàng xiāo chú zāi è, zěn zhī yùn shù nán táo, yī rán shòu cǐ dà huò. shuō bà, tòng kū qǐ lái. bái shì yě kū dào: xiǎo qīng, wǒ yǐ zhī jīn rì cǐ nán nán táo, zhǐ shì méng nǐ shù nián gēn suí, míng suī zhǔ bì, qíng tóng zǐ mèi, jīn rì yǔ nǐ fēn bié, shí zài nán shě. ér zi, gū niáng zì néng zhào gù, nǐ jīn kě shōu shí guī wǒ qīng fēng dòng qù, wù liàn hóng chén, miǎn shòu zāi huò. xiǎo qīng tòng kū yī fān, kòu tóu qǐ lái, bié le hàn wén, jià yún huí zhuǎn qīng fēng dòng, xiū xīn kǔ liàn, hòu lái yě chéng zhèng guǒ, zhè huà bù biǎo.
白氏正在窗下梳洗，看見漢文手內拿一個金晃晃的物件入來，方欲起問，不料這缽盂在漢文手中飛將起來，萬道霞光，罩住白氏頭頂。白氏被佛寶罩住，魂魄飛散，雙膝跪下，哀求佛爺饒命。漢文看見大驚，向前抱住，要把缽盂拔起，好似生根一般，莫想動得分毫。白氏珠淚紛紛，叫聲：「官人，妾身犯罪天庭，如今大難臨身，要與你分離了。兒子夢蛟可托姑娘撫養照顧，官人須當保重身體，不可為妾傷懷。」漢文聽罷，肝腸斷裂，不住悲哭。小青聞知，跑入房來，跪在白氏跟前哭道：「小婢苦勸娘娘改禳，只望消除災厄，怎知運數難逃，依然受此大禍。」說罷，痛哭起來。白氏也哭道：「小青，我已知今日此難難逃，只是蒙你數年跟隨，名雖主婢，情同姊妹，今日與你分別，實在難捨。兒子，姑娘自能照顧，你今可收拾歸我清風洞去，勿戀紅塵，免受災禍。」小青痛哭一番，叩頭起來，別了漢文，駕雲迴轉清風洞，修心苦煉，後來也成正果，這話不表。

zhè biān, gōng fǔ tóng le xǔ shì huāng máng guò lái, kàn jiàn bái shì rú cǐ guāng jǐng, shí fēn hài yì. bái shì kū dào: gū zhàng gū niáng bìng guān rén zài cǐ, tīng qiè yī yán: qiè shēn yuán shì sì chuān qīng chéng shān qīng fēng dòng bái shé shì yě. zài dòng xiū xíng nián jiǔ, zhǐ yīn yóu wán, zuì wò shān xià, mèng zhōng lòu chū běn tǐ, bèi yī qǐ gài suǒ ná, xié wǎng shì zhōng yào mài, què zhí guān rén kàn jiàn, yòng qián qǔ mǎi, fàng shēng shān zhōng, qiè gǎn pèi zài xīn. yīn guān rén jīn shì mìng gāi fá sì, yīn cǐ xià shān yǔ guān rén dì jié zhū chén, wèi tā chuán sì, jiē xù zōng zhī, yǐ bào tā jiù mìng zhī ēn. yīn jiàn guān rén jiā pín, dào yín xiāng zèng, zhì tā shòu zuì gū sū. qiè tóng xiǎo qīng gēn dào gū sū, xún méi jié qīn, qiè liàn yào zhì dān, zàn zhù guān rén. hòu yīn qìng shǎng duān yáng, bèi guān rén qiáng guàn huáng jiǔ, xiàn chū yuán xíng, jīng huài guān rén, qiè chū wàn sǐ yī shēng, qián qù nán jí xiān shān, qiú dé huí shēng xiān cǎo, jiù le guān rén huí hún, yīn pà guān rén shí pò gēn jī, yòng fǎ mán guò. qiè zǎo yè xīn kǔ, zhù chéng jiā jì, jì yīn zǔ shī shèng dàn, zhòng yī wú liáng, lè pài guān rén dāng tóu, chén shè bǎo qì. qiè kǒng guān rén yōu chóu, tóng xiǎo qīng fèi jǐn jī móu, tōu dào wáng fǔ bǎo qì, jiě le guān rén yōu chóu. hòu yīn guān rén shēng chén, pái liè tīng zhōng, bèi wáng fǔ jiā rén suǒ ná, yǐn guān zhì zuì. xìng méng sū zhōu fǔ chén yé rén cí, cóng qīng fā luò, zài pèi zhèn jiāng. qiè yǔ xiǎo qīng xiāng shāng, shōu shí yín liǎng, jì dā gū fū fǔ shàng, yòu dào zhèn jiāng xún mì guān rén. jiē yīn shòu ēn qián shì, bèi guān rén sān xiū sì qì bìng wú yuàn huǐ. hòu yīn guān rén yóu wán jīn shān sì, bèi fú yé liú zhù sì zhōng, qiè nán shě fū qī zhī qíng, tóng xiǎo qīng dào sì xiāng xún, shuǐ yān jīn shān, wù hài zhèn jiāng shēng líng, fàn le dà zuì, qiè yuán yù qí jiāo ér mǎn yuè zhī hòu, huí dòng kǔ xiū, yǐ shú qián qiān, zěn zhī dà shù nán táo. ér zi mèng jiāo, wàn wàng gū niáng niàn qīn qīn zhī qíng, bàn zǐ zhī yì, dài qiè fǔ yǎng, bǐ dé zhǎng chéng, guān rén zōng zhī yǒu lài, wàn wù yǐ fēi lèi jiàn yí. gōng fǔ fū fù tīng jiàn bái shì zhè piān yán yǔ, bù shèng jīng guài, yè yǐ dào pò, biàn yì tǎn rán. xǔ shì yì qī rán dào: jìn niáng, qiè shēn fū fù ròu yǎn bù shí xiān róng, hái ér, qiè zì jiā bèi zhào gù, bù xū guà huái. dàn yuàn fú yé cí bēi lián niàn, bō xià chāo shēng. hàn wén dào: xián qī, wǒ hé nǐ tóng qù tīng shàng āi kěn fú yé zé gè. bái shì dào: tiān shù yǐ dìng, āi qiú yì wú yì.
這邊，公甫同了許氏慌忙過來，看見白氏如此光景，十分駭異。白氏哭道：「姑丈、姑娘並官人在此，聽妾一言：妾身原是四川青城山清風洞白蛇是也。在洞修行年久，只因遊玩，醉臥山下，夢中露出本體，被一乞丐所拿，攜往市中要賣，卻值官人看見，用錢取買，放生山中，妾感佩在心。因官人今世命該乏嗣，因此下山與官人締結朱陳，為他傳嗣，接續宗枝，以報他救命之恩。因見官人家貧，盜銀相贈，致他受罪姑蘇。妾同小青跟到姑蘇，尋媒結親，妾煉藥制丹，贊助官人。後因慶賞端陽，被官人強灌黃酒，現出原形，驚壞官人，妾出萬死一生，前去南極仙山，求得回生仙草，救了官人回魂，因怕官人識破根基，用法瞞過。妾早夜辛苦，助成家計，繼因祖師聖誕，眾醫無良，勒派官人當頭，陳設寶器。妾恐官人憂愁，同小青費盡機謀，偷盜王府寶器，解了官人憂愁。後因官人生辰，排列廳中，被王府家人所拿，引官治罪。幸蒙蘇州府陳爺仁慈，從輕發落，再配鎮江。妾與小青相商，收拾銀兩，寄搭姑夫府上，又到鎮江尋覓官人。皆因受恩前世，被官人三休四棄並無怨悔。後因官人遊玩金山寺，被佛爺留住寺中，妾難捨夫妻之情，同小青到寺相尋，水淹金山，誤害鎮江生靈，犯了大罪，妾原欲俟蛟兒滿月之後，回洞苦修，以贖前愆，怎知大數難逃。兒子夢蛟，萬望姑娘念親親之情，半子之誼，代妾撫養，俾得長成，官人宗枝有賴，萬勿以非類見疑。」公甫夫婦聽見白氏這篇言語，不勝驚怪，業已道破，便亦坦然。許氏亦悽然道：「妗娘，妾身夫婦肉眼不識仙容，孩兒，妾自加倍照顧，不須掛懷。但願佛爺慈悲憐念，缽下超生。」漢文道：「賢妻，我和你同去廳上哀懇佛爺則個。」白氏道：「天數已定，哀求亦無益。」

liǎng biān zhèng zài nán shě nán fēn. cǐ shí wài miàn qīn yǒu zhī dé zhè gè xiāo xī, jūn gè sàn qù, wéi yǒu fǎ hǎi chán shī dú zuò tīng shàng. xǔ jiǔ bù jiàn hàn wén chū lái, jiāng shǒu zhōng chán zhàng zài dì yī qiāo, fáng zhōng bō yú suì jí gài xià, dēng shí bù jiàn le bái shì xíng yǐng. hàn wén dùn zú bēi tí, gōng fǔ tóng xǔ shì yì àn rán liú lèi. hàn wén jiāng bō yú shuāng shǒu pěng qǐ, dìng jīng wàng nèi yī kàn, zhǐ jiàn yī tiáo xiǎo xiǎo bái shé zhuāng zài lǐ tóu, hàn wén shēn shǒu xiàng nèi qù lāo, lāo lái lāo qù, zhǐ shì lāo bù zháo. wú nài, jiāng bō yú pěng chū tīng lái, dào chán shī miàn qián, shuāng xī guì xià, jiào shēng: lǎo shī, kě lián dì zǐ yī jiā fēn lí, wàng lǎo shī chuí lián. chán shī shuāng shǒu fú qǐ, xiào dào: jū shì, zhè shì tā de dà shù zhù dìng, lǎo sēng bù guò fèng fú zhǐ ér xíng. jì rán jū shì rú cǐ cǎn qiè, dài dào le xī hú, lǎo sēng jiào tā chū lái yǔ nǐ zài jiàn yī miàn bà le. hàn wén kòu xiè.
兩邊正在難捨難分。此時外面親友知得這個消息，均各散去，惟有法海禪師獨坐廳上。許久不見漢文出來，將手中禪杖在地一敲，房中缽盂遂即蓋下，登時不見了白氏形影。漢文頓足悲啼，公甫同許氏亦黯然流淚。漢文將缽盂雙手捧起，定睛望內一看，只見一條小小白蛇裝在裡頭，漢文伸手向內去撈，撈來撈去，只是撈不着。無奈，將缽盂捧出廳來，到禪師面前，雙膝跪下，叫聲：「老師，可憐弟子一家分離，望老師垂憐。」禪師雙手扶起，笑道：「居士，這是他的大數註定，老僧不過奉佛旨而行。既然居士如此慘切，待到了西湖，老僧叫他出來與你再見一面罷了。」漢文叩謝。

chán shī qǔ guò bō yú, jǔ bù chū mén, hàn wén gēn zhe, yī chéng dào le xī hú léi fēng tǎ xià. chán shī jiāng bō yú jǔ qǐ, mò niàn zhēn yán, hē shēng: bái shì chū lái! zhǐ jiàn bō nèi yī dào bái guāng chōng chū, xiàn chéng bái shì yuán xíng. hàn wén yī bǎ chě zhù, fàng shēng dà kū. èr gè zhèng zài bēi cǎn zhī jì, zhǐ jiàn chán shī hē shēng dào: bái shì, hǎo xià qù le. bái shì huāng máng guì xià, jiào shēng: fú yé, xiǎo chù cǐ fān xià qù, wèi zhī hòu rì hái néng chū lái fǒu? chán shī dào: nǐ jīn xià qù, ruò néng yǎng xìng xiū xīn, děng dài nǐ zi chéng míng zhī rì, dé le gào fēng, huí lái jì tǎ, xǔ shí wú zì lái dù nǐ fēi shēng. ruò bù xiū xīn gǎi guò, jí hú gàn tǎ huài, yì bù néng chū lái. bái shì kòu tóu dào: jǐn zūn fú zhǐ. chán shī bǎ zhàng xiàng tǎ zhǐ yī qiāo, tǎ dēng shí yí kāi, xià miàn bō shuǐ máng máng. hē shēng: bái shì, kuài xiē xià qù! bái shì yǒng shēn wàng tǎ xià yī tiào, chán shī suì jiāng zhàng zài qiāo yī xià, tǎ lì shí fù gài yuán dì. chán shī wán le gōng àn, jí zòng shàng yún duān, jìng huí jīn shān qù le.
禪師取過缽盂，舉步出門，漢文跟着，一程到了西湖雷峰塔下。禪師將缽盂舉起，默念真言，喝聲：「白氏出來！」只見缽內一道白光衝出，現成白氏原形。漢文一把扯住，放聲大哭。二個正在悲慘之際，只見禪師喝聲道：「白氏，好下去了。」白氏慌忙跪下，叫聲：「佛爺，小畜此番下去，未知後日還能出來否？」禪師道：「你今下去，若能養性修心，等待你子成名之日，得了誥封，回來祭塔，許時吾自來度你飛升。若不修心改過，即湖干塔壞，亦不能出來。」白氏叩頭道：「謹遵佛旨。」禪師把杖向塔只一敲，塔登時移開，下面波水茫茫。喝聲：「白氏，快些下去！」白氏涌身望塔下一跳，禪師遂將杖再敲一下，塔立時復蓋原地。禪師完了公案，即縱上雲端，竟回金山去了。

zhèng shì:
正是：

fū qī yuán shì tóng lín niǎo, dà xiàn dào shí gè zì fēi.
夫妻原是同林鳥，大限到時各自飛。

zhè hàn wén kū de sǐ qù huó lái, wú nài, màn màn duó huí jiā zhōng, kàn jiàn mèng jiāo, chóng xīn yòu kū qǐ lái. gōng fǔ xǔ shì zài sān gǎi quàn. hàn wén zhù le kū, jiào shēng: zǐ fū zǐ zǐ, dì jīn yǐ kàn pò shì qíng, rú jīn yào wǎng jīn shān xún shī, xuē fà kōng mén le. jiāo ér quán zhàng zǐ fū zǐ zǐ fǔ yù, jiāng lái ruò dé zhǎng chéng, zǔ zōng yǒu lài, suǒ yǒu jiā cái qì wù děng xiàng yī jǐn jiāo fù zǐ fū zǐ zǐ. suì dài suí shēn yī shang, xiē xū lù fèi, piāo rán chū mén, wàng zhèn jiāng jīn shān sì chū jiā qù le. gōng fǔ tóng xǔ shì shí fēn qī liáng, tòng kū yī chǎng, shōu shí yī yīng jiā sī, bào le mèng jiāo huí jiā, jǐn xīn fǔ yǎng, shèng guò qīn shēng.
這漢文哭得死去活來，無奈，慢慢踱回家中，看見夢蛟，重新又哭起來。公甫、許氏再三改勸。漢文住了哭，叫聲：「姊夫、姊姊，弟今已看破世情，如今要往金山尋師，削髮空門了。蛟兒全仗姊夫、姊姊撫育，將來若得長成，祖宗有賴，所有家財器物等項一盡交付姊夫、姊姊。」遂帶隨身衣裳，些須路費，飄然出門，望鎮江金山寺出家去了。公甫同許氏十分淒涼，痛哭一場，收拾一應家私，抱了夢蛟回家，盡心撫養，勝過親生。

guāng yīn rěn rǎn, rì yuè rú suō, mèng jiāo bù jué nián yǐ chéng tóng, shēng de fēng shén xiāo sǎ, qì dù duān zhuāng.
光陰荏苒，日月如梭，夢蛟不覺年已成童，生得丰神瀟灑，氣度端莊。

gōng fǔ xǔ shì zuò qīn shēng de kuǎn dài yì bān, suì sòng tā rù xué dú shū. shí fēn cōng míng, guò mù chéng sòng, wèn dá rú liú, rù xué sān nián, yān bó jīng shǐ, xiān shēng kàn tā yǐng wù yì cháng, shèn shì ài xī. tóng xué zhòng péng yīn xiān shēng ài tā, gè gè xīn huái dù hèn, shí cháng xún shì yǔ mèng jiāo kǒu jué, mèng jiāo zǒng fù zhī bù lǐ.
公甫、許氏作親生的款待一般，遂送他入學讀書。十分聰明，過目成誦，問答如流，入學三年，淹博經史，先生看他穎悟異常，甚是愛惜。同學、眾朋因先生愛他，個個心懷妒恨，時常尋事與夢蛟口角，夢蛟總付之不理。

yī rì, xiān shēng bù zài, zhòng péng bèi dì lǐ shuō shuō xiào xiào, yī gè dào: tā bú shì xìng lǐ, shì xìng bái lī. yī gè dào: tā de niáng qīn nǎi shì yāo jīng, jiàn shuō bèi hé shàng ná qù dǎ sǐ lī. yòu yī gè dào: tā shì gè shé zǐ, bǐ bù dé nǐ wǒ, cóng jīn wǒ men bú yào lǐ tā. mèng jiāo yī yī tīng zài ěr zhōng, bù jué xīn xià fèn nù, pǎo zhuǎn huí jiā. dào le mén shǒu, jiào shēng: mǔ qīn kāi mén. xǔ shì tīng jiàn mèng jiāo de shēng yīn, yí bù chū lái, kāi le mén. jiào shēng: ér a, nǐ zài shū fáng dú shū, wèi hé zěn zǎo huí lái? mèng jiāo suí le xǔ shì rù nèi, shuāng yǎn liú lèi, shuāng xī guì xià. jiào shēng: mǔ qīn, hái ér yǒu yī yán mào fàn, qǐ shù hái ér bù xiào zhī zuì. xǔ shì jīng dào: ér a, nǐ wèi hé rú cǐ? mèng jiāo kū dào: niáng ā, jīn rì xiān shēng bù zài, zhòng shū yǒu bèi dì shuō ér bú shì niáng qīn gǔ xuè, shén me shì yāo jīng shēng de, wàn wàng niáng qīn yǔ ér shuō míng zé gè.
一日，先生不在，眾朋背地裡說說笑笑，一個道：「他不是姓李，是姓白哩。」一個道：「他的娘親乃是妖精，見說被和尚拿去打死哩。」又一個道：「他是個蛇仔，比不得你我，從今我們不要理他。」夢蛟一一聽在耳中，不覺心下忿怒，跑轉回家。到了門首，叫聲：「母親開門。」許氏聽見夢蛟的聲音，移步出來，開了門。叫聲：「兒啊，你在書房讀書，為何怎早回來？」夢蛟隨了許氏入內，雙眼流淚，雙膝跪下。叫聲：「母親，孩兒有一言冒犯，乞恕孩兒不孝之罪。」許氏驚道：「兒啊，你為何如此？」夢蛟哭道：「娘呵，今日先生不在，眾書友背地說兒不是娘親骨血，甚麼是妖精生的，萬望娘親與兒說明則個。」

xǔ shì jiàn wèn, bù jué yǎn lèi fēn fēn, jiào shēng: ér ā, nǐ yào wèn fù mǔ yuán gēn, wèi niáng ruò bù shuō, nǐ zěn néng zhī dào, shuō qǐ lái hǎo shēng qī cǎn. jiù jiāng fǎ hǎi shǐ wèi yuán yóu bìng hàn wén bái shì qián hòu shì qíng yī yī shuō míng. mèng jiāo tīng bà, dà jiào yī shēng, hūn diē zài dì. xǔ shì kàn jiàn, huāng máng bào zài huái zhōng, hán lèi jiě jiù. mèng jiāo yōu yōu sū xǐng, kū dào: hái ér méng mǔ qīn fǔ yǎng, fù qīn xùn huì, jīn dé chéng rén, cǐ ēn cǐ dé, fěn shēn nán bào. zhǐ shì diē niáng zāo cǐ kǔ nán, jiào ér xīn cháng duàn liè, zěn shēng néng jiàn dé diē niáng yī miàn, ér jiù sǐ yě gān xīn. xǔ shì dào: ér, nǐ bù xū bēi āi, dāng nián jiàn shuō, hé shàng yǒu yán: hòu lái ruò dé ér nǐ jīn bǎng chéng míng, fēng gào huí lái, hái yǒu jiàn nǐ mǔ zhī rì. ér xū fèn zhì qīng yún, jiāng lái huò dé yǔ nǐ mǔ xiāng huì yì wèi kě zhī.
許氏見問，不覺眼淚紛紛，叫聲：「兒呵，你要問父母原根，為娘若不說，你怎能知道，說起來好生悽慘。」就將法海始未緣由並漢文白氏前後事情一一說明。夢蛟聽罷，大叫一聲，昏跌在地。許氏看見，慌忙抱在懷中，含淚解救。夢蛟悠悠甦醒，哭道：「孩兒蒙母親撫養，父親訓誨，今得成人，此恩此德，粉身難報。只是爹娘遭此苦難，叫兒心腸斷裂，怎生能見得爹娘一面，兒就死也甘心。」許氏道：「兒，你不須悲哀，當年見說，和尚有言：後來若得兒你金榜成名，封誥回來，還有見你母之日。兒須奮志青雲，將來或得與你母相會亦未可知。」

mèng jiāo tīng bà, qiě bēi qiě xǐ, bàn xìn bàn yí. zì cǐ, rì yè sī xiǎng fù mǔ, shū yì lǎn dú, jiàn jiàn xíng róng kū shòu, bù jué bìng dǎo zài chuáng, shí fēn chén zhòng, rì yè jiào diē jiào niáng, jiù rú fēng diān yì bān. gōng fǔ tóng xǔ shì jīng huāng wú cuò, yán yī qiú shén, háo wú yǐng xiǎng. gōng fǔ bèi dì mán yuàn xǔ shì dào: nǐ men nǚ liú zhī rén zhēn wú jiàn shí, bù gāi duì tā shuō míng gēn yóu, zhì tā bēi kǔ chéng bìng. wàn yī yǒu sān zhǎng liǎng duǎn, qǐ bù gū fù le dì jìn zhòng tuō, ér qiě wǒ men shí zài xīn qín yì fù zhī liú shuǐ le, qǐ bù kě xī! xǔ shì wú yán kě yīng, zhǐ shì tàn qì. mèng jiāo rì yè kuáng hū luàn jiào, èr rén sī liang wú fǎ, wéi yǒu rì yè shǒu zhù fáng zhōng,
夢蛟聽罷，且悲且喜，半信半疑。自此，日夜思想父母，書亦懶讀，漸漸形容枯瘦，不覺病倒在床，十分沉重，日夜叫爹叫娘，就如瘋顛一般。公甫同許氏驚慌無措，延醫求神，毫無影響。公甫背地埋怨許氏道：「你們女流之人真無見識，不該對他說明根由，致他悲苦成病。萬一有三長兩短，豈不辜負了弟妗重託，而且我們十載辛勤亦付之流水了，豈不可惜！」許氏無言可應，只是嘆氣。夢蛟日夜狂呼亂叫，二人思量無法，惟有日夜守住房中，

zhèng shì:
正是：

wèi mù qú láo chéng hūn mào, zì yǒu shén xiān huó dù lái.
為慕劬勞成昏瞀，自有神仙活度來。

bù biǎo mèng jiāo bìng zhèng, qiě shuō nán hǎi cí bēi fó zǔ yī rì zài zǐ zhú lín zhōng yóu wán, ǒu rán yǒu chù. pú sà kǒu chēng: shàn zāi! xiàn jīn wén qǔ xīng guān yǒu nán, yī yào nán zhì, wú bù miǎn qián qù jiù tā biàn liǎo. pú sà jí shí chū le zǐ zhú lín, zòng qǐ xiáng guāng, lái dào xī hú, huà zuò mù yuán dào rén, shǒu chí mù yú, yí lù lái dào gōng fǔ mén shǒu, jiào shēng huà zhāi.
不表夢蛟病症，且說南海慈悲佛祖一日在紫竹林中遊玩，偶然有觸。菩薩口稱：「善哉！現今文曲星官有難，醫藥難治，吾不免前去救他便了。」菩薩即時出了紫竹林，縱起祥光，來到西湖，化作募緣道人，手持木魚，一路來到公甫門首，叫聲「化齋」。

gōng fǔ zhèng zuò zài tīng shàng nà mèn, tīng dé mén wài huà zhāi shēng yīn, bù chū mén lái. jiàn yī dào rén shēn chuān dào fú, shǒu chí mù yú, zú tà cǎo lǚ, shén qì piāo rán. gōng fǔ máng jí yíng rù tīng nèi, xù lǐ zuò xià. wèn dào: lǎo shī hé chù míng shān? hé chù dòng fǔ? qǐ dào qí xiáng. pú sà dào: pín dào cóng yòu chū jiā, zài tiān zhú sì dé yù yì rén, chuán shòu xiān fāng, liàn zhì dān yào, yún yóu tiān xià, pǔ jiù zhòng shēng, ǒu dào guì dì, jīn zào tán fǔ mù yī shàn yuán. gōng fǔ jiàn shuō dà xǐ, jiào shēng: lǎo shī, dì zǐ yǒu gè tún ér, xiàn dé gè shī xīn de bìng, rì yè hū jiào, yī yào wú xiào. lǎo shī jì yǒu xiān fāng, wèi zhī kěn xiāng chuí jiù fǒu? pú sà xiào dào: pín dào zhuān yī lì rén jì shì, jì rán shī zhǔ de lìng láng yǒu bìng, pín dào lǐ dāng xiào lì. gōng fǔ dà xǐ, suì jí qǐ shēn qǐng pú sà rù fáng kàn le bìng zhèng. pú sà dào: bù fáng. lìng láng cǐ zhèng nǎi shì qī qíng suǒ shāng, zhì chéng hūn luàn zhī hòu, pín dào yǒu dān yào yī lì, cǐ chù quē shí jiǔ zì pú sà shuō bà, suì jí jiě kāi xíng náng, qǔ dān yào yī lì, dì yǔ gōng fǔ. gōng fǔ shuāng shǒu jiē guò, mǎn kǒu chēng xiè, jiāng yào jiāo yǔ xǔ shì, suì tóng pú sà chū fáng, dào tīng shàng zuò xià, zhì zhāi kuǎn dài. xí bà, pú sà zuò cí chū mén, jìng huí nán hǎi qù le.
公甫正坐在廳上納悶，聽得門外化齋聲音，步出門來。見一道人身穿道服，手持木魚，足踏草履，神氣飄然。公甫忙即迎入廳內，敘禮坐下。問道：「老師何處名山？何處洞府？乞道其詳。」菩薩道：「貧道從幼出家，在天竺寺得遇異人，傳授仙方，煉製丹藥，雲遊天下，普救眾生，偶到貴地，今造潭府募一善緣。」公甫見說大喜，叫聲：「老師，弟子有個豚兒，現得個失心的病，日夜呼叫，醫藥無效。老師既有仙方，未知肯相垂救否？」菩薩笑道：「貧道專一利人濟世，既然施主的令郎有病，貧道理當效力。」公甫大喜，遂即起身請菩薩入房看了病症。菩薩道：「不妨。令郎此症乃是七情所傷，致成昏亂之候，貧道有丹藥一粒，（此處缺十九字）菩薩說罷，遂即解開行囊，取丹藥一粒，遞與公甫。公甫雙手接過，滿口稱謝，將藥交與許氏，遂同菩薩出房，到廳上坐下，治齋款待。席罷，菩薩作辭出門，竟回南海去了。

zhè xǔ shì jiāng yào diào hǎo, bào qǐ mèng jiāo, jiāng yào guàn xià fù qù. bù yī kè, zhǐ jiàn mèng jiāo kǒu nèi tǔ chū xǔ duō tán xián, suí jí shén qì qīng shuǎng, bìng shì dùn xiāo. gōng fǔ xǔ shì huān xǐ bù jǐn, jiào shēng: ér ā, nǐ bìng dé tiān hūn dì luàn, yī yào wú líng, jīn rì tiān xìng de yù gāo rén qián lái xiāng jiù, bù rán wǒ men liǎng gè lǎo rén jiā xiǎn xiē bèi nǐ jīng huài le. ér ā, nǐ jīn hòu qiè xū kuān huái, bù kě rú qián bēi qī. mèng jiāo diǎn tóu lǐng mìng. kàn kàn rì jiàn zhuàng jiàn, gōng fǔ suì qǐng yī wèi bó xué xiān shēng zài jiā kè dú. mèng jiāo yīn tīng dé xǔ shì yǒu shuō, jiāng lái ruò dé chéng míng, huì miàn yǒu qī, suì bǎ sī yì fù mǔ de niàn tóu pāo kāi, yī wèi qín dú, hán shǔ wú jiān. bù shàng sān sì nián guāng jǐng, zǎo yǐ dú dé xiōng luó qī dòu, xué fù wǔ chē. shì nián, zhèng zhí zōng shī xíng wén suì shì, mèng jiāo yīng tóng zǐ shì, jiù rù le pàn. bào dào jiā zhōng, gōng fǔ tóng xǔ shì xīn xǐ wú xiàn, bù miǎn zān huā bài kè, máng luàn jǐ shí, fāng dé ān jìng. zhuǎn yǎn qiū wéi yǐ jìn, mèng jiāo dǎ diǎn shàng shěng xiāng shì, sān chǎng yǐ bì, jiē xiǎo hòu mèng jiāo gāo gāo zhōng le dì yī míng jiè yuán, bào dào, zì jǐ yì shí fēn de yì. lù míng yàn bà, cān bài zuò shī fáng shī, wú bù xiàn tā qīng nián jùn měi. gōng shì yī wán, qǐ shēn huí lái, cǐ shí qīn péng qí lái qìng hè, jiā zhōng rè nào zì bù bì shuō. mèng jiāo dào jiā, bài jiàn le gū fū gū mǔ, gōng fǔ xǔ shì mǎn xīn huān xǐ. xǔ shì jiào shēng: zhí ér, qiě xǐ nǐ jīn tóng shǒu duō wēi míng, bù fù wǒ men shí shù zài xīn qín, dàn yuàn nǐ zài pān gōng guì, xǔ shí dé le fēng gào, huí lái jì mǔ, bù fù qú láo zhī ēn. dàn nǐ diē niáng dāng nián gòng wǒ zhǐ fù wèi hūn, yuán wù shàng zài, hòu wǒ shēng nǐ biǎo mèi, liǎng jiā jié wèi hūn yīn. yīn nǐ mǔ qù hòu, nǐ zài wǒ jiā yǐ xiōng mèi chēng hū, jīn nǐ biǎo mèi yì yǐ zhǎng chéng, dài zì guī zhōng, wèi zhī zhí ér nǐ xīn xià ruò hé? mèng jiāo dào: hái ér méng gū fū gū mǔ fǔ yǎng shēn ēn, suì shēn nán bào, jīn dé jiǎo xìng chéng míng, jiē gū fū gū mǔ jiào huì chéng quán suǒ zhì, tǎng yāo tiān bì, zài bó wēi míng, wù bì lì kěn shèng ēn, qiú qǔ fēng gào, yǐ bào qú láo. biǎo mèi qīn shì, méng gū fū gū mǔ bù qì, fù mǔ zuò zhǔ, hái ér gǎn bù cóng mìng, qí chūn wéi guò hòu, zé jí chéng hūn biàn liǎo. gōng fǔ diǎn tóu dào: zhí ér suǒ yán yǒu lǐ. bì lián lǐ miàn wén zhī, yì àn zì xīn xǐ.
這許氏將藥調好，抱起夢蛟，將藥灌下腹去。不一刻，只見夢蛟口內吐出許多痰涎，隨即神氣清爽，病勢頓消。公甫許氏歡喜不盡，叫聲：「兒呵，你病得天昏地亂，醫藥無靈，今日天幸得遇高人前來相救，不然我們兩個老人家險些被你驚壞了。兒呵，你今後切須寬懷，不可如前悲戚。」夢蛟點頭領命。看看日漸壯健，公甫遂請一位博學先生在家課讀。夢蛟因聽得許氏有說，將來若得成名，會面有期，遂把思憶父母的念頭拋開，一味勤讀，寒暑無間。不上三四年光景，早已讀得胸羅七斗，學富五車。是年，正值宗師行文歲試，夢蛟應童子試，就入了泮。報到家中，公甫同許氏欣喜無限，不免簪花拜客，忙亂幾時，方得安靜。轉眼秋闈已近，夢蛟打點上省鄉試，三場已畢，揭曉後夢蛟高高中了第一名解元，報到，自己亦十分得意。鹿鳴宴罷，參拜座師、房師，無不羨他青年俊美。公事一完，起身回來，此時親朋齊來慶賀，家中熱鬧自不必說。夢蛟到家，拜見了姑夫、姑母，公甫、許氏滿心歡喜。許氏叫聲：「侄兒，且喜你今同手掇巍名，不負我們十數載辛勤，但願你再攀宮桂，許時得了封誥，回來祭母，不負劬勞之恩。但你爹娘當年共我指腹為婚，原物尚在，後我生你表妹，兩家結為婚姻。因你母去後，你在我家以兄妹稱呼，今你表妹亦已長成，待字閨中，未知侄兒你心下若何？」夢蛟道：「孩兒蒙姑夫、姑母撫養深恩，碎身難報，今得僥倖成名，皆姑夫、姑母教誨成全所致，倘邀天庇，再博微名，務必力懇聖恩，求取封誥，以報劬勞。表妹親事，蒙姑夫、姑母不棄，父母作主，孩兒敢不從命，俟春闈過後，擇吉成婚便了。」公甫點頭道：「侄兒所言有理。」碧蓮裡面聞知，亦暗自欣喜。

mèng jiāo zài jiā dǎ fā zhū shì míng bái, suì jí liào lǐ rù jīng huì shì. gōng fǔ kāi yán jiàn xíng, xǔ shì bù miǎn dīng níng lù shàng xiǎo xīn, zǎo qǐ yàn sù jǐ jù huà ér, mèng jiāo lǐng mìng. gōng fǔ zé yī gè lǎo chéng rén ér gēn suí mèng jiāo jìn zhè yī qù yǒu fèn jiào: áo tóu dú zhàn, jīn bǎng shàn míng. yào zhī hòu shì, qiě tīng xià wén fēn jiě.
夢蛟在家打發諸事明白，遂即料理入京會試。公甫開筵餞行，許氏不免叮嚀路上小心，早起晏宿幾句話兒，夢蛟領命。公甫擇一個老成人兒跟隨夢蛟進這一去有分教：鰲頭獨占，金榜擅名。要知後事，且聽下文分解。