sù liú nǚ zhě, qí dōng guō cǎi sāng zhī nǚ, mǐn wáng zhī hòu yě. xiàng yǒu dà liú, gù hào yuē sù liú. chū, mǐn wáng chū yóu, zhì dōng guō, bǎi xìng jǐn guān, sù liú nǚ cǎi sāng rú gù, wáng guài zhī, zhào wèn yuē:" guǎ rén chū yóu, chē qí shén zhòng, bǎi xìng wú shào zhǎng jiē qì shì lái guān, rǔ cǎi sāng dào páng, céng bù yī shì, hé yě?" duì yuē:" qiè shòu fù mǔ jiào cǎi sāng, bù shòu jiào guān dài wáng." wáng yuē:" cǐ qí nǚ yě, xī zāi sù liú!" nǚ yuē:" bì qiè zhī zhí, shǔ zhī bù èr, yǔ zhī bù wàng, zhōng xīn wèi hé, sù liú hé shāng?" wáng dà yuè zhī yuē:" cǐ xián nǚ yě." mìng hòu chē zài zhī, nǚ yuē:" lài dài wáng zhī lì, fù mǔ zài nèi, shǐ qiè bù shòu fù mǔ zhī jiào, ér suí dài wáng, shì bēn nǚ yě, dài wáng yòu ān yòng zhī?" wáng dà cán, yuē:" guǎ rén shī zhī." yòu yuē:" zhēn nǚ yī lǐ bù bèi, suī sǐ bù cóng." yú shì wáng qiǎn guī, shǐ shǐ zhě jiā jīn bǎi yì, wǎng pìn yíng zhī, fù mǔ jīng huáng, yù xǐ mù, jiā yī shang, nǚ yuē:" rú shì jiàn wáng, zé biàn róng gèng fú, bú jiàn shí yě, qǐng sǐ bù wǎng." yú shì rú gù, suí shǐ zhě, mǐn wáng guī jiàn zhū fū rén, gào yuē:" jīn rì chū yóu, dé yī shèng nǚ, jīn zhì chì rǔ shǔ yǐ." zhū fū rén jiē guài zhī, shèng fú ér wèi, chí qí zhì yě, sù liú, hài, gōng zhōng zhū fū rén jiē yǎn kǒu ér xiào, zuǒ yòu shī mào, bù néng zì zhǐ, wáng dà cán yuē:" qiě wú xiào bù shì ěr. fū shì yǔ bù shì, gù xiàng qù shí bǎi yě." nǚ yuē:" fū shì yǔ bù shì, xiāng qù qiān wàn, shàng bù zú yán, hé dú shí bǎi yě!" wáng yuē:" hé yǐ yán zhī?" duì yuē:" xìng xiāng jìn, xí xiāng yuǎn yě. xī zhě yáo shùn jié zhòu, jù tiān zǐ yě. yáo shùn zì shì yǐ rén yì, suī wèi tiān zǐ, ān yú jié jiǎn, máo cí bù jiǎn, cǎi chuán bù zhuó, hòu gōng yī bù zhòng cǎi, shí bù chóng wèi. zhì jīn shù qiān suì, tiān xià guī shàn yān. jié zhòu bù zì shì yǐ rén yì, xí wèi kē wén, zào wèi gāo tái shēn chí, hòu gōng dǎo qǐ hú, nòng zhū yù, yì fēi yǒu yàn shí yě. shēn sǐ guó wáng, wèi tiān xià xiào, zhì jīn qiān yú suì, tiān xià guī è yān. yóu shì guān zhī, shì yǔ bù shì, xiāng qù qiān wàn, shàng bù zú yán, hé dú shí bǎi yě." yú shì zhū fū rén jiē dà cán, mǐn wáng dà gǎn, lì liú nǚ yǐ wéi hòu. chū lìng bēi gōng shì, tián chí zé, sǔn shàn jiǎn lè, hòu gōng bù dé zhòng cǎi. qī yuè zhī jiān, huà xíng lín guó, zhū hóu cháo zhī, qīn sān jìn, jù qín chǔ, lì dì hào. mǐn wáng zhì yú cǐ yě, sù liú nǚ yǒu lì yān. jí nǚ sǐ zhī hòu, yàn suì tú qí, mǐn wáng táo wáng, ér shì sǐ yú wài. jūn zǐ wèi sù liú nǚ tōng ér yǒu lǐ. shī yún:" jīng jīng zhě é, zài bǐ zhōng ā, jì jiàn jūn zǐ, lè qiě yǒu yí." cǐ zhī wèi yě.
宿瘤女者,齐东郭采桑之女,闵王之后也。项有大瘤,故号曰宿瘤。初,闵王出游,至东郭,百姓尽观,宿瘤女采桑如故,王怪之,召问曰:“寡人出游,车骑甚众,百姓无少长皆弃事来观,汝采桑道旁,曾不一视,何也?”对曰:“妾受父母教采桑,不受教观大王。”王曰:“此奇女也,惜哉宿瘤!”女曰:“婢妾之职,属之不二,予之不忘,中心谓何,宿瘤何伤?”王大悦之曰:“此贤女也。”命后车载之,女曰:“赖大王之力,父母在内,使妾不受父母之教,而随大王,是奔女也,大王又安用之?”王大惭,曰:“寡人失之。”又曰:“贞女一礼不备,虽死不从。”于是王遣归,使使者加金百镒,往聘迎之,父母惊惶,欲洗沐,加衣裳,女曰:“如是见王,则变容更服,不见识也,请死不往。”于是如故,随使者,闵王归见诸夫人,告曰:“今日出游,得一圣女,今至斥汝属矣。”诸夫人皆怪之,盛服而卫,迟其至也,宿瘤,骇,宫中诸夫人皆掩口而笑,左右失貌,不能自止,王大惭曰:“且无笑不饰耳。夫饰与不饰,固相去十百也。”女曰:“夫饰与不饰,相去千万,尚不足言,何独十百也!”王曰:“何以言之?”对曰:“性相近,习相远也。昔者尧舜桀纣,俱天子也。尧舜自饰以仁义,虽为天子,安于节俭,茅茨不翦,采椽不斲,后宫衣不重采,食不重味。至今数千岁,天下归善焉。桀纣不自饰以仁义,习为苛文,造为高台深池,后宫蹈绮縠,弄珠玉,意非有餍时也。身死国亡,为天下笑,至今千余岁,天下归恶焉。由是观之,饰与不饰,相去千万,尚不足言,何独十百也。”于是诸夫人皆大惭,闵王大感,立瘤女以为后。出令卑宫室,填池泽,损膳减乐,后宫不得重采。期月之间,化行邻国,诸侯朝之,侵三晋,惧秦楚,立帝号。闵王至于此也,宿瘤女有力焉。及女死之后,燕遂屠齐,闵王逃亡,而弒死于外。君子谓宿瘤女通而有礼。诗云:“菁菁者莪,在彼中阿,既见君子,乐且有仪。”此之谓也。
sòng yuē: qí nǚ sù liú, dōng guō cǎi sāng, mǐn wáng chū yóu, bù wéi biàn cháng, wáng zhào yǔ yǔ, jiàn cí shén míng, zú shēng hòu wèi, míng shēng guāng róng.
颂曰:齐女宿瘤,东郭采桑,闵王出游,不为变常,王召与语,谏辞甚明,卒升后位,名声光荣。