qǔ wò fù zhě, wèi dài fū rú ěr mǔ yě. qín lì wèi gōng zǐ zhèng wèi wèi tài zǐ, wèi āi wáng shǐ shǐ zhě wèi tài zǐ nà fēi ér měi, wáng jiāng zì nà yān. qǔ wò fù wèi qí zi rú ěr yuē:" wáng luàn yú wú bié, rǔ hú bù kuāng zhī? fāng jīn zhàn guó qiáng zhě wèi xióng, yì zhě xiǎn yān. jīn wèi bù néng qiáng, wáng yòu wú yì, hé yǐ chí guó hū! wáng zhōng rén yě, bù zhī qí wèi huò ěr. rǔ bù yán, zé wèi bì yǒu huò yǐ. yǒu huò, bì jí wú jiā. rǔ yán yǐ jìn zhōng, zhōng yǐ chú huò, bù kě shī yě." rú ěr wèi yù xián, huì shǐ yú qí, fù yīn kuǎn wáng mén ér shàng shū yuē:" qǔ wò zhī lǎo fù yě, xīn yǒu suǒ huái, yuàn yǐ wén yú wáng." wáng zhào rù. fù yuē:" qiè wén nán nǚ zhī bié, guó zhī dà jié yě. fù rén cuì yú zhì, yǔ yú xīn, bù kě yǐ xié kāi yě. shì gù bì shí wǔ ér jī, èr shí ér jià, zǎo chéng qí hào shì, suǒ yǐ jiù zhī yě. pìn zé wèi qī, bēn zé wèi qiè, suǒ yǐ kāi shàn è yín yě. jié chéng, rán hòu xǔ jià, qīn yíng, rán hòu suí cóng, zhēn nǚ zhī yì yě. jīn dài wáng wèi tài zǐ qiú fēi, ér zì nà zhī yú hòu gōng, cǐ huǐ zhēn nǚ zhī xíng ér luàn nán nǚ zhī bié yě. zì gǔ shèng wáng bì zhèng fēi pǐ fēi. pǐ zhèng zé xìng, bù zhèng zé luàn. xià zhī xìng yě yǐ tú shān, wáng yě yǐ mò xǐ. yīn zhī xìng yě yǐ yǒu, wáng yě yǐ dá jǐ. zhōu zhī xìng yě yǐ tài sì, wáng yě yǐ bāo sì. zhōu zhī kāng wáng fū rén, yàn chū cháo guān jū yù jiàn, sī dé shū nǚ yǐ pèi jūn zǐ. fū jū jiū zhī niǎo, yóu wèi cháng jiàn chéng jū ér pǐ chù yě. fū nán nǚ zhī shèng, hé zhī yǐ lǐ, zé fù zǐ shēng yān, jūn chén chéng yān, gù wèi wàn wù shǐ. jūn chén fù zǐ fū fù sān zhě, tiān xià zhī dà gāng jì yě. sān zhě zhì zé zhì, luàn zé luàn. jīn dài wáng luàn rén dào zhī shǐ, qì gāng jì zhī wù. dí guó wǔ liù, nán yǒu cóng chǔ, xī yǒu héng qín, ér wèi guó jū qí jiān, kě wèi jǐn cún yǐ. wáng bù yōu cǐ ér cóng luàn wú bié, fù zǐ tóng nǚ qiè, kǒng dài wáng zhī guó zhèng wēi yǐ." wáng yuē:" rán, guǎ rén bù zhī yě." suì yǔ tài zǐ fēi, ér cì fù sù sān shí zhōng, rú ěr hái ér jué zhī. wáng qín xíng zì xiū, láo lái guó jiā, ér qí chǔ qiáng qín bù gǎn jiā bīng yān. jūn zǐ wèi wèi fù zhī lǐ. shī yún:" jìng zhī jìng zhī, tiān wéi xiǎn sī." cǐ zhī wèi yě.
曲沃负者,魏大夫如耳母也。秦立魏公子政为魏太子,魏哀王使使者为太子纳妃而美,王将自纳焉。曲沃负谓其子如耳曰:“王乱于无别,汝胡不匡之?方今战国强者为雄,义者显焉。今魏不能强,王又无义,何以持国乎!王中人也,不知其为祸耳。汝不言,则魏必有祸矣。有祸,必及吾家。汝言以尽忠,忠以除祸,不可失也。”如耳未遇闲,会使于齐,负因款王门而上书曰:“曲沃之老妇也,心有所怀,愿以闻于王。”王召入。负曰:“妾闻男女之别,国之大节也。妇人脆于志,窳于心,不可以邪开也。是故必十五而笄,二十而嫁,早成其号谥,所以就之也。聘则为妻,奔则为妾,所以开善遏淫也。节成,然后许嫁,亲迎,然后随从,贞女之义也。今大王为太子求妃,而自纳之于后宫,此毁贞女之行而乱男女之别也。自古圣王必正妃匹妃。匹正则兴,不正则乱。夏之兴也以涂山,亡也以末喜。殷之兴也以有,亡也以妲己。周之兴也以太姒,亡也以褒姒。周之康王夫人,晏出朝关雎预见,思得淑女以配君子。夫雎鸠之鸟,犹未尝见乘居而匹处也。夫男女之盛,合之以礼,则父子生焉,君臣成焉,故为万物始。君臣、父子、夫妇三者,天下之大纲纪也。三者治则治,乱则乱。今大王乱人道之始,弃纲纪之务。敌国五六,南有从楚,西有横秦,而魏国居其间,可谓仅存矣。王不忧此而从乱无别,父子同女妾,恐大王之国政危矣。”王曰:“然,寡人不知也。”遂与太子妃,而赐负粟三十钟,如耳还而爵之。王勤行自修,劳来国家,而齐楚强秦不敢加兵焉。君子谓魏负知礼。诗云:“敬之敬之,天维显思。”此之谓也。
sòng yuē: wèi fù cōng dá, fēi cì āi wáng, wáng zǐ nà fēi, lǐ bié bù míng, fù kuǎn wáng mén, chén liè jì gāng, wáng gǎi zì xiū, zú wú dí bīng.
颂曰:魏负聪达,非刺哀王,王子纳妃,礼别不明,负款王门,陈列纪纲,王改自修,卒无敌兵。