strong guì strong
桂

nán fāng hào guì hǎi, qín qǔ bǎi yuè, hào yuē guì lín. guì zhī suǒ chǎn, gǔ yǐ míng dì. jīn guì chǎn yú qīn bīn èr zhōu, yú bīn zhě, háng shāng lù yùn zhì zhī běi fāng yú qīn zhě, bó shāng hǎi yùn zhì zhī dōng fāng. shǔ yì yǒu guì, tiān qí yǐ wèi xī fāng suǒ zī yú? guì zhī yòng yú yào, shàng yǐ, zhī néng fā sàn, ròu néng bǔ yì, èr yòng bù tóng. guì xìng kù liè, yì yǐ fā shēng, gǔ shèng rén qí zhī zhī yǐ. guì zhī zhě, fā dá zhī qì yě, zhì báo ér wèi shāo qīng, gù shāng hán tāng yǐn, bì yòng guì zhī fā sàn, jiù lǐ zuì liáng. ròu guì zhě, wēn hòu zhī qì yě, zhì hòu ér wèi chén fāng, gù bǔ yì yuán sàn, duō yòng ròu guì. jīn yī jiā wèi guì nián shēn zé pí yù báo, bì yǐ báo guì wèi liáng, shì dà bù rán, guì mù nián shēn yù hòu ěr, wèi jiàn qí báo yě. yǐ yī jiā báo guì zhī miù, kǎo yú gǔ fāng guì zhī ròu guì zhī fēn, sī dà yì yǐ. yòu yǒu guì xīn zhě, jùn bǔ yào suǒ yòng yě. shǐ bō hòu guì, yǐ lì zhú quān qū, guā qǔ tiē mù duō yè zhī chù, zhuàng rú dié dài, wèi zuì chén liè, yú bǔ yì yóu yǒu gōng. guì kāi huā rú hǎi táng, sè dàn ér pā xiǎo, jié zi rú xiǎo xiàng zǐ, qǔ wèi fàng zhī ruǐ gàn zhī, shì wèi guì huā, wǎn lèi zhū yú, yào wù zhī suǒ huǎn, ér shí pǐn zhī suǒ xū yě. zhǒng guì wǔ nián nǎi kě bō, chūn èr yuè qiū bā yuè, mù yè suǒ bō zhī shí yě. guì yè bǐ mù xī yè shāo dà, bèi yǒu zhí mài sān dào, rú gǔ guī zhì rán, yīn zhī gǔ rén zhì zì wèi bù gǒu yún.
南方號桂海，秦取百粵，號曰桂林。桂之所產，古以名地。今桂產於欽、賓二州，於賓者，行商陸運致之北方；於欽者，舶商海運致之東方。蜀亦有桂，天其以為西方所資歟？桂之用於藥，尚矣，枝能發散，肉能補益，二用不同。桂性酷烈，易以發生，古聖人其知之矣。桂枝者，發達之氣也，質薄而味稍輕，故傷寒湯飲，必用桂枝發散，救里最良。肉桂者，溫厚之氣也，質厚而味沉芳，故補益圓散，多用肉桂。今醫家謂桂年深則皮愈薄，必以薄桂為良，是大不然，桂木年深愈厚耳，未見其薄也。以醫家薄桂之謬，考於古方桂枝肉桂之分，斯大異矣。又有桂心者，峻補藥所用也。始剝厚桂，以利竹棬曲，刮取貼木多液之處，狀如絰帶，味最沉烈，於補益尤有功。桂開花如海棠，色淡而葩小，結子如小橡子，取未放之蕊干之，是為桂花，宛類茱萸，藥物之所緩，而食品之所須也。種桂五年乃可剝，春二月、秋八月，木液所剝之時也。桂葉比木樨葉稍大，背有直脈三道，如古圭制然，因知古人制字為不苟雲。

strong róng strong
榕

róng, yì shēng zhī mù, yòu yì gāo dà. yè rú huái, lún qūn yīn yuè, kě fù shù mǔ zhě shén duō. gēn chū bàn shēn, fù gàn ér xià lǒng, lǒng bào chí yǐ rù tǔ, gù yǒu róng mù dào shēng gēn zhī yǔ. sì shí jié zi, yè tuō yì wú shí, suí luò suí shēng. chūn shí yì yáo luò mǎn tíng. qín niǎo xián qí zi jì shēng tā mù shàng, biàn yù mào. gēn xū yán mù shēn chuí xià zhì dì, dé tǔ qì zī zhí shèng zhuàng, jiǔ zé guò qí suǒ jì, huò suì bāo guǒ zhī. liǔ zhōu liǔ hóu miào, tíng qián dà róng, yǒu táo láng yī zhū shēng qí zhōng, xiāng chuán yǐ wèi yì, zhī zhě yǐ wèi běn róng zi jì shēng huǎng láng shàng, suì jiǔ fǎn bào hé zhī, fēi yì yě. róng, mǐn zhōng yì yǒu zhī.
榕，易生之木，又易高大。葉如槐，輪囷蔭樾，可覆數畝者甚多。根出半身，附干而下壟，壟抱持以入土，故有榕木倒生根之語。四時結子，葉脫亦無時，隨落隨生。春時亦搖落滿庭。禽鳥銜其子寄生它木上，便郁茂。根須沿木身垂下至地，得土氣滋直盛壯，久則過其所寄，或遂包裹之。柳州柳侯廟，庭前大榕，有桃榔一株生其中，相傳以為異，知者以為本榕子寄生恍榔上，歲久反抱合之，非異也。榕，閩中亦有之。

strong shā mù strong
沙木

shā mù yǔ shān tóng lèi, yóu gāo dà, yè jiān chéng cóng, suì xiǎo, yǔ shān yì. yáo dòng zhōng yóu duō. pī zuò dà bǎn, bèi fù yǐ chū, yǔ shěng mín bó yì. zhōu xià guǎng dōng, dé xī bèi chēng.
沙木與杉同類，尤高大，葉尖成叢，穗小，與杉異。猺峒中尤多。劈作大板，背負以出，與省民博易。舟下廣東，得息倍稱。

strong yàn zhī mù strong
燕脂木

yàn zhī mù jiān zhì, sè rú yàn zhī, kě xuàn zuò qì, chū róng zhōu jí zhōu dòng, guì lín shǔ xiàn yì yǒu zhī.
燕脂木堅緻，色如燕脂，可鏇作器，出融州及州峒，桂林屬縣亦有之。

strong sī léi mù strong
思櫑木

sī léi mù shēng liǎng jiāng zhōu dòng, jiān, rù qīng shuǐ zhōng, bǎi nián bù fǔ. dòng rén jí jiāo zhǐ yǐ wèi gōng nǔ biāo qiāng zhī cái, wèi tiān xià zuì.
思櫑木生兩江州峒，堅，入清水中，百年不腐。峒人及交址以為弓弩、標槍之材，為天下最。

strong bīn láng strong
檳榔

bīn láng shēng hǎi nán lí dòng, yì chǎn jiāo zhǐ. mù rú zōng lú. jié zi yè jiān rú liǔ tiáo, kē kē cóng zhuì qí shàng. chūn qǔ zhī wèi ruǎn bīn láng, jí kě kǒu xià qiū cǎi ér gàn zhī wèi mǐ bīn láng zì zhī yǐ yán wèi yán bīn láng xiǎo ér jiān zhě wèi jī xīn bīn láng dà ér biǎn zhě wèi dà fù zi. xī xià qì yào yě. hǎi shāng fàn zhī, qióng guǎn shōu qí zhēng, suì jì jū shén zhī wǔ. guǎng zhōu shuì wù shōu bīn láng shuì, suì shù wàn mín. tuī shì, zé zhū chù suǒ shōu, yǔ rén zhī suǒ qǔ, bù kě shèng jì yǐ.
檳榔生海南黎峒，亦產交址。木如棕櫚。結子葉間如柳條，顆顆叢綴其上。春取之為軟檳榔，極可口；夏秋采而干之為米檳榔；漬之以鹽為鹽檳榔；小而尖者為雞心檳榔；大而匾者為大腹子。悉下氣藥也。海商販之，瓊管收其征，歲計居什之五。廣州稅務收檳榔稅，歲數萬緡。推是，則諸處所收，與人之所取，不可勝計矣。

strong guāng láng strong
桄榔

guāng láng mù shì zōng lú, yǒu jié rú dà zhú, qīng lǜ sǒng zhí, gāo shí yú zhàng. yǒu yè wú zhī, yīn lǜ mào shèng, fú miào shén cí, tíng tíng liè lì rú bǎo lín rán. jié zi yè jiān, shù shí suì xià chuí, zhǎng kě zhàng chú. cuì lǜ diǎn zhuì, yǒu rú yīng luò, jí kān guān wán. qí gēn jiē xì xū, jiān shí rú tiě, zú yǐ wèi qì, xī chéng kǒng què wěi bān, shì yǐ wèi zhēn. mù shēn wài jiān nèi fǔ, nán rén pōu qù qí fǔ, yǐ wèi shèng liū, lì shěng ér gōng bèi. xī dòng qǔ qí jiān yǐ wèi nǔ jiàn, zhān xuè yī dī, zé bǎi liè yú pí lǐ, bù kě chè yǐ. bù wéi qí mù jiàn xuè ér rán, suī mù yè yī dī, zhe rén jī fū, jí biàn shēn rú zhēn cì, shì dài mù xìng gōng xíng yú qì xuè yě yú? fán mù shì zōng lú zhě yǒu wǔ: zhěn láng bīn láng yē zi kuí tóu táo zhú shì yě. bīn láng zhī shí, kě shī yào wù kuí zhī yè, kě yǐ gài wū táo zhú kě yǐ wèi zhàng yē zi kě yǐ wèi guǒ luǒ ruò guāng láng zé wèi qì yòng ér kě yǐ yǒng jiǔ yǐ.
桄榔木似棕櫚，有節如大竹，青綠聳直，高十餘丈。有葉無枝，蔭綠茂盛，佛廟神祠，亭亭列立如寶林然。結子葉間，數十穗下垂，長可丈除。翠綠點綴，有如纓絡，極堪觀玩。其根皆細須，堅實如鐵，鏃以為器，悉成孔雀尾斑，世以為珍。木身外堅內腐，南人剖去其腐，以為盛溜，力省而功倍。溪峒取其堅以為弩箭，沾血一滴，則百裂於皮里，不可撤矣。不惟其木見血而然，雖木液一滴，着人肌膚，即遍身如針刺，是殆木性攻行於氣血也歟？凡木似棕櫚者有五：枕榔、檳榔、椰子、夔頭、桃竹是也。檳榔之實，可施藥物；夔之葉，可以蓋屋；桃竹可以為杖；椰子可以為果蓏；若桄榔則為器用而可以永久矣。

strong yē zi mù strong
椰子木

yē mù, shēn yè xī lèi zōng lú guāng láng zhī shǔ. zi shēng yè jiān, yī suì shù méi, méi dà rú wǔ shēng qì. guǒ zhī dà zhě, wéi cǐ yǔ bō luó mì ěr. chū cǎi, pí shén qīng nèn, yǐ ér biàn huáng, jiǔ zé kū gān. pí zhōng zǐ ké kě wèi qì, zi zhōng ráng bái rú yù, wèi měi rú niú rǔ, ráng zhōng jiǔ xīn zhě jí qīng fāng, jiǔ zé hún zhuó bù kān yǐn.
椰木，身葉悉類棕櫚、桄榔之屬。子生葉間，一穗數枚，枚大如五升器。果之大者，惟此與波羅蜜耳。初采，皮甚青嫩，已而變黃，久則枯乾。皮中子殼可為器，子中穣白如玉，味美如牛乳，穣中酒新者極清芳，久則渾濁不堪飲。

strong zhú strong
竹

lǐng nán zhú pǐn duō yǐ, jié yì zhě shù zhǒng, yīn lù yú hòu. zhú, jié mì ér tū, héng xié xiāng jiān. měi tū chù, tū chū zhǎng yuán, wǎn rú rén miàn. jìn gēn zhī chù jǐ bǎi jié, mì mì xiāng jù, rén yì cǎi wèi zhǔ zhàng.
嶺南竹品多矣，傑異者數種，因錄於後。 竹，節密而凸，橫斜相間。每凸處，突出長圓，宛如人面。近根之處幾百節，密密相聚，人亦採為拄杖。

bān zhú, běn chū yú quán zhī qīng xiāng, guì lín shǔ xiàn jiē yǒu zhī. chū shēng shí, dàn diǎn diǎn dàn qīng, yè rú tái hén. jiǔ zé qīng tuì ér zǐ bān jiàn míng, zhōng yǒu dié yūn. jiāng zhè wèn bān zhú, zhí yī qìn hén ér wú yūn yě., běn chū yú quán zhī qīng xiāng, guì lín shǔ xiàn jiē yǒu zhī. chū shēng shí, dàn diǎn diǎn dàn qīng, yè rú tái hén. jiǔ zé qīng tuì ér zǐ bān jiàn míng, zhōng yǒu dié yūn. jiāng zhè wèn bān zhú, zhí
斑竹，本出於全之清湘，桂林屬縣皆有之。初生時，但點點淡青，靨如苔痕。久則青退而紫斑漸明，中有疊暈。江浙問斑竹，直一沁痕而無暈也。，本出於全之清湘，桂林屬縣皆有之。初生時，但點點淡青，靨如苔痕。久則青退而紫斑漸明，中有疊暈。江浙問斑竹，直

sè zhú, yī míng cōng láo zhú. měi yī jié shàng bàn yóu shì cháng zhú, qí bàn yún yīng cū sè, shì zhī shì shēng xì máo, kě jiè yǐ mó zuó zhǎo jiǎ. rén qǔ qí sè chù, xuē chéng cuò zi, hēi qī qí lǐ, yǐ xiāng zèng yí. yòng jiǔ wán huá, cù jìn shǎo qǐng, huǒ zhì gàn, fù sè yǐ. lǎo zhě mí sè, rán yì qí wù. yōng zhōu liǎng jiāng duō yǒu zhī. , yè dà qiě mì, lüè rú lú yè, nóng yīn yù rán, tā zhú bù dǎi. jié shàng chū xiǎo sǔn, tuò pò chéng zhī. chūn shēn, gēn páng dà sǔn cái chū, jīng dōng bù yǐ, jí yì zhǒng.
澀竹，一名蔥簩竹。每一節上半猶是常竹，其半筠膺粗澀，視之似生細毛，可藉以磨琢爪甲。人取其澀處，削成錯子，黑漆其里，以相贈遺。用久刓滑，醋浸少頃，火炙干，復澀矣。老者彌澀，然亦奇物。邕州兩江多有之。 ，葉大且密，略如蘆葉，穠陰鬱然，它竹不逮。節上出小筍，籜破成枝。春深，根旁大筍才出，經冬不已，極易種。

dàng zhú, yè dà qiě mì, lüè rú lú yè, nóng yīn yù rán, tā zhú bù dǎi. jié shàng chū xiǎo sǔn, tuò pò chéng zhī. chūn shēn, gēn páng dà sǔn cái chū, jīng dōng bù yǐ, jí yì zhǒng. , běn chū yú quán zhī qīng xiāng, guì lín shǔ xiàn jiē yǒu zhī. chū shēng shí, dàn diǎn diǎn dàn qīng, yè rú tái hén. jiǔ zé qīng tuì ér zǐ bān jiàn míng, zhōng yǒu dié yūn. jiāng
簜竹，葉大且密，略如蘆葉，穠陰鬱然，它竹不逮。節上出小筍，籜破成枝。春深，根旁大筍才出，經冬不已，極易種。 ，本出於全之清湘，桂林屬縣皆有之。初生時，但點點淡青，靨如苔痕。久則青退而紫斑漸明，中有疊暈。江

lè zhú, qí shàng shēng cì, nán rén wèi cì wèi lè. zhǒng zhī jí yì mì, jiǔ zé jiān shén. xīn zhōu sù wú chéng, yǐ cǐ zhú huán zhí, hào yuē zhú chéng. jiāo zhǐ wài chéng yì zhǒng cǐ zhú. zhú, jié mì ér tū, héng xié xiāng jiān. měi tū chù, tū chū zhǎng yuán, wǎn rú rén miàn. jìn gēn zhī chù jǐ bǎi jié, mì mì xiāng jù, rén yì cǎi wèi
竻竹，其上生刺，南人謂刺為竻。種之極易密，久則堅甚。新州素無城，以此竹環植，號曰竹城。交址外城亦種此竹。 竹，節密而凸，橫斜相間。每凸處，突出長圓，宛如人面。近根之處幾百節，密密相聚，人亦採為

rén miàn zhú, jié mì ér tū, héng xié xiāng jiān. měi tū chù, tū chū zhǎng yuán, wǎn rú rén miàn. jìn gēn zhī chù jǐ bǎi jié, mì mì xiāng jù, rén yì cǎi wèi zhǔ zhàng. , yè dà qiě mì, lüè rú lú yè, nóng yīn yù rán, tā zhú bù dǎi. jié shàng chū xiǎo sǔn, tuò pò chéng zhī. chūn shēn, gēn páng dà sǔn cái chū, jīng dōng bù yǐ, jí yì zhǒng.
人面竹，節密而凸，橫斜相間。每凸處，突出長圓，宛如人面。近根之處幾百節，密密相聚，人亦採為拄杖。 ，葉大且密，略如蘆葉，穠陰鬱然，它竹不逮。節上出小筍，籜破成枝。春深，根旁大筍才出，經冬不已，極易種。

diào sī zhú, shēn yè jiē lèi dàng zhú, zhī jí róu ruò, chuí xià yáo yè, shù chǐ rú diào sī. kě ài, sǔn shòu ér bái, yú shí pǐn zuì jiā. , yè dà qiě mì, lüè rú lú yè, nóng yīn yù rán, tā zhú bù dǎi. jié shàng chū xiǎo sǔn, tuò pò chéng zhī. chūn shēn, gēn páng dà sǔn cái chū, jīng dōng bù yǐ, jí yì zhǒng.
釣絲竹，身葉皆類盪竹，枝極柔弱，垂下搖曳，數尺如釣絲。可愛，筍瘦而白，於食品最佳。 ，葉大且密，略如蘆葉，穠陰鬱然，它竹不逮。節上出小筍，籜破成枝。春深，根旁大筍才出，經冬不已，極易種。

jiàn zhú, shān zhōng xī yǒu zhī. zhū jùn zhì bīng qì, gè zì zú yòng, bù qiú zhī lǐng běi. guì lín shí èr zhī jiàn, wèi qián èr bǎi, zé qí gǎn jiàn kě zhī yǐ.
箭竹，山中悉有之。諸郡治兵器，各自足用，不求之嶺北。桂林十二枝箭，為錢二百，則其簳賤可知矣。

strong lì zhī zhī yuán yǎn strong
荔枝枝圓眼

lì zhī, guǎng xī zhū jùn suǒ chǎn, lǜ pí hòu ròu báo, hé dà wèi suān, bù yí pù gàn, fēi mǐn zhōng bǐ, jiā zhě mò rú xìng huà. hǎi nán lì zi, kě bǐ mǐn zhōng, bù jí xìng huà yǐ. rán guǎng xī zhū jùn, fù chǎn yuán yǎn, dà qiě duō ròu, yuǎn shèng mǐn zhōng. yōng zhōu wéi guān zhuāng suǒ chǎn shù gēn jué qí, ròu hòu wèi zhǎng, yòu dāng yǔ xìng huà zhòu yù bǐ yǐ. jìng jiāng yī zhǒng yuē lóng lì, pí zé lì zi, ròu zé yuán yǎn, qí yè yǔ wèi, xī jiān èr guǒ, sè qīng shí biàn shú, hòu dàn wēi huáng, kě zhēng shí, rú shú lì. bù kě shēng kàn, lìng rén fā xián. duō shí néng shēng tán. yǔ lì zhī tóng shí.
荔枝，廣西諸郡所產，率皮厚肉薄，核大味酸，不宜曝干，非閩中比，佳者莫如興化。海南荔子，可比閩中，不及興化矣。然廣西諸郡，富產圓眼，大且多肉，遠勝閩中。邕州惟官莊所產數根絕奇，肉厚味長，又當與興化皺玉比矣。靜江一種曰龍荔，皮則荔子，肉則圓眼，其葉與味，悉兼二果，色青時便熟，後但微黃，可蒸食，如熟栗。不可生瞰，令人發癇。多食能生痰。與荔枝同時。

strong hóng yán cǎo guǒ strong
紅鹽草果

yōng zhōu qǔ xīn shēng cǎo guǒ, rù méi zhī yán zì, lìng sè hóng, pù gàn, jiàn jiǔ, fēn wèi shén gāo, shì zhēn zhī. cǎo dòu kòu shǐ jié shí rú xiǎo shé, jí xié qǔ, hóng yán gàn zhī, míng yīng gē shé, yóu wèi nán dé. yī lú shān chá guàn, kě zhù wǔ bǎi méi.
邕州取新生草果，入梅汁鹽漬，令色紅，曝干，薦酒，芬味甚高，世珍之。草豆蔻始結實如小舌，即擷取，紅鹽干之，名鸚哥舌，尤為難得。一廬山茶罐，可貯五百枚。

strong bā jiǎo huí xiāng strong
八角茴香

bā jiǎo huí xiāng, chū zuǒ yòu jiāng mán dòng zhōng, zhì lèi qiào jiān, jiǎo bā chū, bù lèi huí xiāng, ér qì wèi kù sì, dàn xīn liè, zhǐ kě hé tāng, bù yí rù yào. zhōng zhōu shì fū yǐ wèi jiàn jiǔ, jǔ jué shǎo xǔ, shèn shì fāng xiāng.
八角茴香，出左、右江蠻峒中，質類翹尖，角八出，不類茴香，而氣味酷似，但辛烈，只可合湯，不宜入藥。中州士夫以為薦酒，咀嚼少許，甚是芳香。

strong yú gān zǐ strong
余甘子

nán fāng yú gān zǐ fēng wèi guò yú gǎn lǎn, duō fàn rù běi zhōu. fāng shí shí, líng luò jiè dì, rú huái zi yú jiá. tǔ rén gàn yǐ hé tāng, yì wèi jí jiā. qí mù kě yǐ zhì qì, qīn yáng suǒ chǎn wèi zuì. gài dà rú táo lǐ, qīng fēn yóu shén yě. shì jiān bǎi guǒ, wú bù ruǎn shú, wéi cǐ yǔ gǎn lǎn suī fǔ yóu jiān cuì, kě yǐ bǐ dé jūn zǐ. nán rén yǒu yán yuē: yú gān yī shí shú, zhāng yī rì féi. qí shuō: gài èr wù hū rán yǒu yì, zé yú gān shú yī shí qǐng ér fù shēng, zhāng féi yī rì ér fù shòu yě. qīn zhōu líng shān xiàn yī shì rén xìng níng, qí dà fù yī rì wǎng shān jiān, hū jiàn yú gān biàn shān, rú lái qín fēn shú. bǎo cān kuài shén. xū yú biàn fù qīng cuì, xiù zhōng yóu xié shù shú yú gān, guī yǐ shì lǘ lǐ, zhì chuán wèi yì shì.
南方余甘子風味過於橄欖，多販入北州。方實時，零落藉地，如槐子、榆莢。土人干以合湯，意味極佳。其木可以制器，欽陽所產為最。蓋大如桃李，清芬尤甚也。世間百果，無不軟熟，唯此與橄欖雖腐尤堅脆，可以比德君子。南人有言曰：「余甘一時熟，獐一日肥。」其說：蓋二物忽然有異，則余甘熟一時頃而復生，獐肥一日而復瘦也。欽州靈山縣一士人姓寧，其大父一日往山間，忽見余甘遍山，如來禽紛熟。飽餐快甚。須臾便復青脆，袖中猶攜數熟余甘，歸以示閭里，至傳為異事。

strong shí lì strong
石栗

shí lì, ké hòu yìng, bái hè sè, yuán xíng, rú xiàng zǐ.
石栗，殼厚硬，白褐色，圓形，如橡子。

strong biāo lì strong
杓栗

biāo lì, huī hè sè, zhèng yuán, ké yìng, yǒu bǐng shì biāo.
杓栗，灰褐色，正圓，殼硬，有柄似杓。

strong jiāo zi strong
蕉子

bā jiāo jí dà zhě líng dōng bù diāo, zhōng chōu yī gān, jié jié yǒu huā rú hàn dàn. huā xiè yǒu shí, yī suì shù méi, rú féi zào, zhǎng shù cùn. qù pí qǔ ròu, ruǎn làn rú lǜ shì, jí gān lěng. sì jì shí. yǐ méi zhī zì, bào gàn àn biǎn, suǒ yún bā jiāo gàn shì yě. jí dà zhě líng dōng bù diāo, zhōng chōu yī gān, jié jié yǒu huā rú hàn dàn. huā xiè yǒu shí, yī suì shù méi, rú féi zào, zhǎng shù cùn. qù pí qǔ ròu, ruǎn làn rú lǜ shì, jí gān lěng. sì jì shí. yǐ méi zhī zì, bào gàn àn biǎn, suǒ yún bā jiāo gàn shì yě.
芭蕉極大者凌冬不凋，中抽一干，節節有花如菡萏。花謝有實，一穗數枚，如肥皂，長數寸。去皮取肉，軟爛如綠柿，極甘冷。四季實。以梅汁漬，暴干按匾，所云「芭蕉干」是也。 極大者凌冬不凋，中抽一干，節節有花如菡萏。花謝有實，一穗數枚，如肥皂，長數寸。去皮取肉，軟爛如綠柿，極甘冷。四季實。以梅汁漬，暴干按匾，所云「芭蕉干」是也。

jī jiāo zé shén xiǎo, yì sì jì shí. , xiǎo rú jī jiāo, yóu xiāng nèn gān měi, nán rén zhēn zhī, fēi tā jiāo bǐ. qiū chū fāng shí.
雞蕉則甚小，亦四季實。 ，小如雞蕉，尤香嫩甘美，南人珍之，非他蕉比。秋初方實。

yá jiāo, xiǎo rú jī jiāo, yóu xiāng nèn gān měi, nán rén zhēn zhī, fēi tā jiāo bǐ. qiū chū fāng shí.
芽蕉，小如雞蕉，尤香嫩甘美，南人珍之，非他蕉比。秋初方實。

strong niǎo lǎn strong
鳥欖

niǎo lǎn rú gǎn lǎn, qīng hēi sè, ròu làn ér gān, yì kě zuò shū rú. hé chà zhǎng, qí zhōng rén, wèi sōng měi, jiàn jiǔ fàn chá jiē zhēn. xiāng kuì yí zhě, dú yǐ hé zhì yuǎn, wēi bào gàn, chuí qǔ rén., yì gǎn lǎn lèi, sān jiǎo huò sì jiǎo. chū liǎng jiāng zhōu dòng.
鳥欖如橄攬，青黑色，肉爛而甘，亦可作蔬茹。核差長，其中仁，味松美，薦酒泛茶皆珍。相饋遺者，獨以核致遠，微暴干，椎取仁。，亦橄攬類，三角或四角。出兩江州峒。

fāng lǎn, yì gǎn lǎn lèi, sān jiǎo huò sì jiǎo. chū liǎng jiāng zhōu dòng.
方欖，亦橄攬類，三角或四角。出兩江州峒。

strong yòu zi strong
柚子

yòu, nán zhōu míng chòu yòu, dà rú guā, rén yì shí zhī. pí shén hòu, ráng jí xiǎo. dǎ bēi zhě, juǎn pí zhàn mò yǐ dài zhān shuā, yí mò ér bù sǔn zhǐ, pō biàn yú yòng yě. zi, rú gǎn lǎn, pí qīng ér ròu chì. chūn shí.
柚，南州名臭柚，大如瓜，人亦食之。皮甚厚，穣極小。打碑者，卷皮蘸墨以代氈刷，宜墨而不損紙，頗便於用也。 子，如橄欖，皮青而肉赤。春實。

chì yòu zi, rú gǎn lǎn, pí qīng ér ròu chì. chūn shí.
赤柚子，如橄欖，皮青而肉赤。春實。

strong bǎi zǐ strong
百子

nán fāng guǒ shí yǐ zi míng zhě bǎi èr shí, huò yún bǎi zǐ, huò yún qī shí èr zi. bàn shì shān yě wèn cǎo mù shí. jiāng zhè shān zhōng mù zǐ yì yǒu zhī, yuán jū suǒ shí, fēi jiā shí yě. yīn lù qí shí qiě kě shí zhě, jiàn yú hòu. zi, shēng shuǐ bīn, dà mù. yè shì pí pá, dà rú zhǐ miàn, sè hóng ér gān.
南方果實以「子」名者百二十，或雲百子，或雲七十二子。半是山野問草木實。江浙山中木子亦有之，猿狙所食，非佳實也。因錄其識且可食者，見於後。子，生水濱，大木。葉似枇杷，大如指面，色紅而甘。

luó huǎng zi, ké zhǎng shù cùn, rú féi zào. nèi yǒu èr sān shí rú féi zào zi, yì rú gǎn lǎn, pí yǒu qī zhòng, wēi shí gān měi, lèi shú lì. yì yuē luó wàng zǐ. zi, àn fàn chéng dà guì hǎi yú héng zhì zuò bù dì zi. rú huáng dà shí liú.
羅晃子，殼長數寸，如肥皂。內有二三實如肥皂子，亦如橄欖，皮有七重，煨食甘美，類熟栗。亦曰羅望子。子，案范成大桂海虞衡志作部諦子。如黃大石榴。

mù zhú zi, pí sè xíng zhuàng, quán shì dà pí pá. ròu gān měi, wēi làn. zi yì shì pí pá hé. qiū dōng jiān shí, bàn qīng huáng shí cǎi shí, shōu cáng zhì sān sì yuè bù huài. zi, rú zhuī lì. ké zhōng duō bái máo, xū cuō cā ér hòu kě shí. ròu gān ér wēi sè.
木竹子，皮色形狀，全似大枇杷。肉甘美，微爛。子亦似枇杷核。秋冬間實，半青黃時採食，收藏至三四月不壞。 子，如錐栗。殼中多白毛，須搓擦而後可食。肉甘而微澀。

rén miàn zi, rú dà méi lǐ, shēng qīng shú huáng, hé rú rén miàn, liǎng mù bí kǒu jiē jù. ròu gān suān, yí mì jiàn. lòu wèi xì bàn, qù hé àn biǎn jiān zhī, wēi yǒu jú yòu fāng qì, nán guǒ zhī zhēn yě., rú qīng méi, wèi gān. zhōng guó gǔ jí quán lù
人面子，如大梅李，生青熟黃，核如人面，兩目鼻口皆具。肉甘酸，宜蜜餞。鏤為細瓣，去核按匾煎之，微有橘柚芳氣，南果之珍也。，如青梅，味甘。 中國古籍全錄

wǔ léng zi, àn fàn chéng dà guì hǎi yú héng zhì zuò wǔ léng zi, yǐ yì kǎo zhī, dāng zuò léng. xíng shén guǐ yì. bàn wǔ chū, rú tián jiā liù zhou zhuàng. pí huáng, shén báo. wèi suān, jiǔ zé wēi gān. pǔ qiè zhī, huò yǐ mì zì, shǐ kě shí. mǐn zhōng yì yǒu zhī, wèi zhī yáng táo. zi, shēng tǔ zhōng, rú xiǎo cán, yòu shì gān lù zi ér bù jiān. wèi rú lí ǒu ér dàn. yì yǐ jiàn jiǔ.
五稜子，案范成大桂海虞衡志作五稜子，以義考之，當作棱。形甚詭異。瓣五出，如田家碌碡狀。皮黃，甚薄。味酸，久則微甘。朴切之，或以蜜漬，始可食。閩中亦有之，謂之羊桃。 子，生土中，如小蠶，又似甘露子而不尖。味如梨、藕而淡。亦以薦酒。

lí méng zi, rú dà méi, fù shì xiǎo jú. wèi jí suān. huò yún zì nán fān lái. pān yú rén duō bù yòng xī, zhuān yǐ cǐ wù diào gēng, qí suān kě zhī. yòu yǐ mì jiān yán zì bào gàn, shōu shí zhī. zi, rú dà méi lǐ, shēng qīng shú huáng, hé rú rén miàn, liǎng mù bí kǒu jiē jù. ròu gān suān, yí mì jiàn. lòu wèi xì bàn, qù hé àn biǎn jiān zhī, wēi yǒu jú yòu fāng qì, nán guǒ zhī zhēn yě.
黎朦子，如大梅，復似小橘。味極酸。或雲自南蕃來。番禺人多不用醯，專以此物調羹，其酸可知。又以蜜煎鹽漬暴干，收食之。子，如大梅李，生青熟黃，核如人面，兩目鼻口皆具。肉甘酸，宜蜜餞。鏤為細瓣，去核按匾煎之，微有橘柚芳氣，南果之珍也。

lǔ gǔ zi, dà rú bàn shēng wǎn. dì shì zhī, shù shí fáng zǎn jù chéng qiú, měi fáng yǒu fèng rú bǎi zi zhī wèi liè, zǎn jié shén jiān, fēi dāo fǔ bù pò. dōng shēng sè qīng, zhì xià hóng. pò qí bàn, shí zhī wēi gān. miáo cóng gāo zhàng xǔ jí chéng gàn. yè zhǎng rú líng lú, cì shēng liǎng páng. tǔ rén mì zhí yǐ wèi fān lí. huò gàn qí yè, qù cì, yǐ zhī xí, wò zhī shè shè yǒu shēng. zi, rú xiǎo shí liú. pí gàn yìng, rú méi shí zǐ. kū jīng rú jí, qí shàng diǎn zhuì bù shēng, bù shèn kān shí.
櫓罟子，大如半升碗。諦視之，數十房攢聚成球，每房有縫如柏子之未裂，攢結甚堅，非刀斧不破。冬生色青，至夏紅。破其瓣，食之微甘。苗叢高丈許即成干。葉長如菱、蘆，刺生兩旁。土人密植以為藩籬。或干其葉，去刺，以織席，臥之摵摵有聲。 子，如小石榴。皮干硬，如沒石子。枯莖如棘，其上點綴布生，不甚堪食。

cuō cā zi, rú zhuī lì. ké zhōng duō bái máo, xū cuō cā ér hòu kě shí. ròu gān ér wēi sè. zi, rú zhuī lì. ké zhōng duō bái máo, xū cuō cā ér hòu kě shí. ròu gān ér wēi sè.
搓擦子，如錐栗。殼中多白毛，須搓擦而後可食。肉甘而微澀。 子，如錐栗。殼中多白毛，須搓擦而後可食。肉甘而微澀。

dì cán zi, shēng tǔ zhōng, rú xiǎo cán, yòu shì gān lù zi ér bù jiān. wèi rú lí ǒu ér dàn. yì yǐ jiàn jiǔ. zi, sè zhuàng quán shì yáng shǐ, wèi yì bù jiā, zhōng yǒu xiǎo hé.
地蠶子，生土中，如小蠶，又似甘露子而不尖。味如梨、藕而淡。亦以薦酒。 子，色狀全似羊矢，味亦不佳，中有小核。

huǒ tàn zi, rú wū lǐ. zi, shì táng qiú, sè huáng, pí zhòu kě huàn yī.
火炭子，如烏李。 子，似棠球，色黃，皮皺可浣衣。

shān sháo zi, sè hóng, yǒu cì, ròu rú lì zhī. yǐ xià bìng xià shí. zi, zhuàng shì fěi zǐ ér yuán zhǎng, yì lèi shí lián. sè hè, yǒu ké. lián ké zhēng shú shí zhī, wèi shāo dàn.
山韶子，色紅，有刺，肉如荔枝。以下並夏實。 子，狀似榧子而圓長，亦類石蓮。色褐，有殼。連殼蒸熟食之，味稍淡。

bù tí zi, àn fàn chéng dà guì hǎi yú héng zhì zuò bù dì zi. rú huáng dà shí liú. zi, rú xiǎo shí liú. pí gàn yìng, rú méi shí zǐ. kū jīng rú jí, qí shàng diǎn zhuì bù shēng, bù shèn kān shí.
部蹄子，案范成大桂海虞衡志作部諦子。如黃大石榴。 子，如小石榴。皮干硬，如沒石子。枯莖如棘，其上點綴布生，不甚堪食。

mù lài zi, rú dàn huáng dà lǐ. zi, shì huáng shú xiǎo méi, zhì yì làn, làn zé pí ròu fù hé. hé kě wèi jīng zhū, shì pú tí zǐ. huò yún: qǐng céng jìn rù jīng shī, bèi chù, gù yǐ míng.
木賴子，如淡黃大李。 子，似黃熟小梅，致易爛，爛則皮肉附核。核可為經珠，似菩提子。或云：頃曾進入京師，被黜，故以名。

nián zi, rú zhǐ miàn dà, hè sè. zi, ké zhǎng shù cùn, rú féi zào. nèi yǒu èr sān shí rú féi zào zi, yì rú gǎn lǎn, pí yǒu qī zhòng, wēi shí gān měi, lèi shú lì. yì yuē luó wàng zǐ.
黏子，如指面大，褐色。 子，殼長數寸，如肥皂。內有二三實如肥皂子，亦如橄欖，皮有七重，煨食甘美，類熟栗。亦曰羅望子。

qiān suì zi, cóng shēng, rú qīng huáng lǐ, wèi gān. , rú qīng méi, wèi gān.
千歲子，叢生，如青黃李，味甘。 ，如青梅，味甘。

chì zǎo zi, rú suān zǎo, wēi zhǎng. wèi suān. shēng yán shí shàng. zi, pí sè xíng zhuàng, quán shì dà pí pá. ròu gān měi, wēi làn. zi yì shì pí pá hé. qiū dōng jiān shí, bàn qīng huáng shí cǎi shí, shōu cáng zhì sān sì yuè bù huài.
赤棗子，如酸棗，微長。味酸。生岩石上。 子，皮色形狀，全似大枇杷。肉甘美，微爛。子亦似枇杷核。秋冬間實，半青黃時採食，收藏至三四月不壞。

téng sháo zi, dà rú fú luǎn, dì hóng sè. yǐ xià bìng qiū shí. zi, rú dà méi, fù shì xiǎo jú. wèi jí suān. huò yún zì nán fān lái. pān yú rén duō bù yòng xī, zhuān yǐ cǐ wù diào gēng, qí suān kě zhī. yòu yǐ mì jiān yán zì bào gàn, shōu shí zhī.
藤韶子，大如鳧卵，蒂紅色。以下並秋實。 子，如大梅，復似小橘。味極酸。或雲自南蕃來。番禺人多不用醯，專以此物調羹，其酸可知。又以蜜煎鹽漬暴干，收食之。

gǔ mǐ zi, ké huáng, zhōng yǒu ròu rú mǐ lì, yī kē shù shí lì. zi, cóng shēng, rú qīng huáng lǐ, wèi gān.
古米子，殼黃，中有肉如米粒，一顆數十粒。 子，叢生，如青黃李，味甘。

ké zi, rú qīng méi, wèi gān. zi, àn fàn chéng dà guì hǎi yú héng zhì zuò wǔ léng zi, yǐ yì kǎo zhī, dāng zuò léng. xíng shén guǐ yì. bàn wǔ chū, rú tián jiā liù zhou zhuàng. pí huáng, shén báo. wèi suān, jiǔ zé wēi gān. pǔ qiè zhī, huò yǐ mì zì, shǐ kě shí. mǐn zhōng yì yǒu zhī, wèi zhī yáng táo.
殼子，如青梅，味甘。 子，案范成大桂海虞衡志作五稜子，以義考之，當作棱。形甚詭異。瓣五出，如田家碌碡狀。皮黃，甚薄。味酸，久則微甘。朴切之，或以蜜漬，始可食。閩中亦有之，謂之羊桃。

téng hé zǐ, shēng bái téng shàng, rú xiǎo pú táo, yī suì shù bǎi méi, dàn huáng sè. zi, zhuàng shì fěi zǐ ér yuán zhǎng, yì lèi shí lián. sè hè, yǒu ké. lián ké zhēng shú shí zhī, wèi shāo dàn.
藤核子，生白藤上，如小蒲桃，一穗數百枚，淡黃色。 子，狀似榧子而圓長，亦類石蓮。色褐，有殼。連殼蒸熟食之，味稍淡。

mù lián zi, rú hú táo, pí ké jiē zǐ hè sè. zi, dà rú bàn shēng wǎn. dì shì zhī, shù shí fáng zǎn jù chéng qiú, měi fáng yǒu fèng rú bǎi zi zhī wèi liè, zǎn jié shén jiān, fēi dāo fǔ bù pò. dōng shēng sè qīng, zhì xià hóng. pò qí bàn, shí zhī wēi gān. miáo cóng gāo zhàng xǔ jí chéng gàn. yè zhǎng rú líng lú, cì shēng liǎng páng. tǔ rén mì zhí yǐ wèi fān lí. huò gàn qí yè, qù cì, yǐ zhī xí, wò zhī shè shè yǒu shēng.
木蓮子，如胡桃，皮殼皆紫褐色。 子，大如半升碗。諦視之，數十房攢聚成球，每房有縫如柏子之未裂，攢結甚堅，非刀斧不破。冬生色青，至夏紅。破其瓣，食之微甘。苗叢高丈許即成干。葉長如菱、蘆，刺生兩旁。土人密植以為藩籬。或干其葉，去刺，以織席，臥之摵摵有聲。

mù mán tóu, zài zhōng zhōu màn shēng zhī yè jiān, kě yǐ chōng yào wù zài nán zhōu zé mù shēng, bù shēng yú zhī yè, ér zhuì shēng yú běn shēn, kě yǐ wèi guǒ shí. èr wù qí xíng xiāng lèi, dàn màn zhě ròu báo duō zǐ, wèi shú xiān luò mù shēng zhě ròu hòu, zhōng yǒu yí mì, dāng qí hóng shú, yì pō kě kǒu. shēn guǎng nán dé jiā guǒ. gōng yán duō yòng yǐ bèi shù. rén nǎi fù huì qí shuō yuē: guǎng zhōng gōng yán, kè mù wèi mán tóu, shí qí xià yuē: mǒu zhōu gōng kù yī yàng ruò gān. sī yán guò yǐ.
木饅頭，在中州蔓生枝葉間，可以充藥物；在南州則木生，不生於枝葉，而綴生於本身，可以為果實。二物其形相類，但蔓者肉薄多子，未熟先落；木生者肉厚，中有飴蜜，當其紅熟，亦頗可口。深廣難得佳果。公筵多用以備數。人乃附會其說曰：「廣中公筵，刻木為饅頭，識其下曰：『某州公庫一樣若干』。」斯言過矣。

strong téng
藤

strong téng, wú zhōu chǎn, dà zhě kě wèi hú chuáng, xiǎo zhě quān wèi pán yú, yòu qí xiǎo ér xì zhǎng zhě, zhī yǐ wèi lóng qiè wò diàn, nài jiǔ ér wén lǐ kě guān. qí yè zé yǐ wèi yú fù zhī suō, yī lǐng kě zhōng shēn yòng yǐ. téng zhōu zhōu zhì zhī wài, cháng yǒu gǔ téng shén dà, gù yǐ míng zhōu.
藤，梧州產，大者可為胡牀，小者圈為盤盂，又其小而細長者，織以為籠篋、臥簟，耐久而文理可觀。其葉則以為漁父之蓑，一領可終身用矣。藤州州治之外，嘗有古藤甚大，故以名州。

strong huā téng strong
花藤

huā téng zài xī róng zhōu. téng zhōng lán bān, qí huā wén rú zǎn yín xìng yè, huò shì mǔ dān huā piàn, zhào zhī tòu míng. nǎi xuàn yǐ wèi qì yòng, rén duō zhēn zhī.
花藤在西融州。藤中斕斑，其花紋如攢銀杏葉，或似牡丹花片，照之透明。乃鏇以為器用，人多珍之。

　 strong　 dǎn píng jiāo strong
　　膽瓶蕉

dǎn píng jiāo, yī gēn wéi yī shēn. lí dì cùn xǔ, qí shēn tè dà, ér qí shàng jiàn xiǎo, zhì yè nǎi dà kāi fū, zhǎng dà, cuì lǜ, zhèng rú dǎn píng zhōng chā shù zhī jiāo yè yě. tíng guǎn liè zhí, yóu kě ài wán. yì míng xiàng tí jiāo, yán rú xiàng tí rán.
膽瓶蕉，一根惟一身。離地寸許，其身特大，而其上漸小，至葉乃大開敷，長大，翠綠，正如膽瓶中插數枝蕉葉也。亭館列植，尤可愛玩。亦名象蹄蕉，言如象蹄然。

strong shuǐ jiāo strong
水蕉

shuǐ jiāo, bù jié shí, nán rén qǔ zhī wèi má lǚ, piàn gàn huī zhǔ, yòng yǐ zhī jī. bù zhī xì zhě, yī pǐ zhí qián shù mín.
水蕉，不結實，南人取之為麻縷，片干灰煮，用以織緝。布之細者，一匹直錢數緡。

strong hóng jiāo huā strong
紅蕉花

hóng jiāo huā, yè shòu lèi lú ruò, zhōng xīn chōu tiáo, tiáo duān fā huā. yè shù céng, rì chāi yī liǎng yè. sè zhèng hóng, rú liú huā lì zi, qí duān gè yǒu yī diǎn xiān lǜ, yóu kě ài. huā xīn yǒu xū, cāng hēi sè. chūn xià kāi, zhì suì hán yóu fāng.
紅蕉花，葉瘦類蘆箬，中心抽條，條端發花。葉數層，日拆一兩葉。色正紅，如榴花、荔子，其端各有一點鮮綠，尤可愛。花心有須，蒼黑色。春夏開，至歲寒猶芳。

strong nán shān tú strong
南山荼

nán shān chá, pā è dà bèi zhōng zhōu zhě, sè wēi dàn, yè róu báo yǒu máo, jié shí rú lí, dà rú quán. zhōng yǒu shù zi, rú féi zào zi dà. bié zì yǒu yī zhǒng, yè hòu yìng, huā shēn hóng, rú zhōng zhōu suǒ chū zhě.
南山茶，葩萼大倍中州者，色微淡，葉柔薄有毛，結實如梨，大如拳。中有數子，如肥皂子大。別自有一種，葉厚硬，花深紅，如中州所出者。

strong sù xīn huā strong
素馨花

sù xīn huā, pān yú shén duō, guǎng yòu jué shǎo, tǔ rén yóu guì zhòng. kāi shí xuán duō huā tóu, zhuāng yú tā zhī. huò yǐ zhú sī guàn zhī, mài yú shì, yī zhī èr wén, rén jìng mǎi dài.
素馨花，番禺甚多，廣右絕少，土人尤貴重。開時旋掇花頭，裝於他枝。或以竹絲貫之，賣於市，一枝二文，人競買戴。

strong mò lì huā strong
茉莉花

mò lì huā, pān yú yì duō, tǔ rén ài zhī. yǐ zhè mǐ jiāng rì gài zhī, zé zuò huā bù jué, kě nài yī xià. huā yì dà, qiě duō yè, bèi cháng huā. liù yuè liù rì, yòu yǐ zhì yú xīng shuǐ yī gài, yì jiā.
茉莉花，番禺亦多，土人愛之。以浙米漿日溉之，則作花不絕，可耐一夏。花亦大，且多葉，倍常花。六月六日，又以治魚腥水一溉，益佳。

strong shí liú huā strong
石榴花

shí liú huā, nán zhōng yī zhǒng, sì jì cháng kāi. xià zhōng jì shí zhī hòu, qiū shēn fù yòu dà fā huā, qiě shí, zhī tóu kē kē xià liè, ér qí páng hóng yīng càn rán. bìng huā shí zhé dìng pán yán, jí kě wán.
石榴花，南中一種，四季常開。夏中既實之後，秋深復又大發花，且實，枝頭顆顆罅裂，而其旁紅英粲然。並花實折飣盤筵，極可玩。

strong shǐ jūn zǐ huā strong
史君子花

shǐ jūn zǐ huā, màn shēng, zuò jià zhí zhī. xià kāi, yī cù yī èr shí pā, qīng yíng shì hǎi táng, bái yǔ shēn hóng xiāng zá qí kāi, cǐ wèi zuì yì. běn cǎo wèi kāi shí bái, jiǔ zé hóng, gài wèi xiáng yě.
史君子花，蔓生，作架植之。夏開，一簇一二十葩，輕盈似海棠，白與深紅相雜齊開，此為最異。『本草』謂開時白，久則紅，蓋未詳也。

strong tiān sè fú róng huā strong
添色芙蓉花

tiān sè fú róng huā, chén kāi zhèng bái, sì wǔ wēi hóng, yè shēn hóng. ōu yáng wén zhōng gōng mǔ dān pǔ yǒu tiān sè hóng, yǔ cǐ tóng yì. cǐ huā zhī tiáo, zhōng dōng bù kū, yǒu gāo chū wū zhě.
添色芙蓉花，晨開正白，巳午微紅，夜深紅。歐陽文忠公『牡丹譜』有添色紅，與此同意。此花枝條，終冬不枯，有高出屋者。

strong dòu kòu huā strong
豆蔻花

dòu kòu duō yǐ, bái dòu kòu chū nán fān, cǎo dòu kòu chū yōng zhōu xī dòng, ér zhū jùn shān jiān yì yǒu dòu kòu huā, zuì kě ài. qí yè cóng shēng rú jiāng yè. qí kāi huā, chōu yī gān, yǒu tuò bāo zhī, tuò qù, yǒu huā yī suì, ruǐ shù shí zhuì zhī, xī rú zhǐ miàn. qí sè dàn hóng, rú lián huā zhī wèi fū, yòu rú pú táo zhī xià chuí. fàn shí hú cháng zuò shī, yǒu guàn zhū chuí bǎo luò, jiǎn cǎi dào luán zhī zhī jù. nán rén qǔ huā zì yǐ méi zhī, rì gàn zhī, xiāng wèi fāng měi, jí yǒu fēng zhì. yú chū jiàn zhī, yì cǎo kòu, ér wèi xīn jī. rén yì qǔ qí zi wèi mì guǒ.
豆蔻多矣，白豆蔻出南蕃，草豆蔻出邕州溪峒，而諸郡山間亦有豆蔻花，最可愛。其葉叢生如姜葉。其開花，抽一干，有蘀包之，蘀去，有花一穗，蕊數十綴之，悉如指面。其色淡紅，如蓮花之未敷，又如葡萄之下垂。范石湖嘗作詩，有「貫珠垂寶絡，翦彩倒鸞枝」之句。南人取花漬以梅汁，日干之，香味芳美，極有風致。余初見之，意草蔻，而味辛激。人亦取其子為蜜果。

strong pào huā strong
泡花

pào huā, nán rén huò míng yòu huā, chūn mò kāi. ruǐ yuán bái rú dà zhū, jì chāi zé shì chá huā. qì jí qīng fāng, yǔ mò lì sù xīn xiāng bī. pān yú rén cǎi yǐ zhēng xiāng, fēng wèi chāo shèng, guì lín hào shì zhě huò wèi zhī. qí fǎ: yǐ jiā chén xiāng báo piàn pī zhe jìng qì zhōng, pù bàn kāi, huā yǔ xiāng céng céng xiāng jiān, mì fēng zhī. míng rì fù yì, bù dài huā wēi xiāng niān yě. huā guò nǎi yǐ, xiāng yì chéng. pān yú rén wú zhái zuò xīn zì xiāng jí qióng xiāng, yòng sù xīn mò lì, fǎ yì ěr. dà dǐ yì qǔ qí qì, lìng zì xūn táo yǐ rù xiāng gǔ, shí wèi cháng yǐ zèng fǔ zhēng zhǔ zhī.
泡花，南人或名柚花，春末開。蕊圓白如大珠，既拆則似茶花。氣極清芳，與茉莉、素馨相逼。番禺人采以蒸香，風味超勝，桂林好事者或為之。其法：以佳沉香薄片劈着淨器中，鋪半開，花與香層層相間，密封之。明日復易，不待花萎香蔫也。花過乃已，香亦成。番禺人吳宅作心字香及瓊香，用素馨、茉莉，法亦爾。大抵浥取其氣，令自薰陶以入香骨，實未嘗以甑釜蒸煮之。

strong màn tuó luó huā strong
曼陀羅花

guǎng xī màn tuó luó huā, biàn shēng yuán yě, dà yè bái huā, jié shí rú qié zi, ér biàn shēng xiǎo cì, nǎi yào rén cǎo yě. dào zéi cǎi gàn ér mò zhī, yǐ zhì rén yǐn shí, shǐ zhī zuì mèn, zé qiè qiè ér chí. nán rén huò yòng wèi xiǎo ér shí yào, qù jī shén jùn.
廣西曼陀羅花，遍生原野，大葉白花，結實如茄子，而遍生小刺，乃藥人草也。盜賊采干而末之，以置人飲食，使之醉悶，則挈篋而趍。南人或用為小兒食藥，去積甚峻。

strong jū nà huā strong
拘那花

jū nà huā, yè shòu zhǎng, lüè shì yáng méi. xià kāi dàn hóng huā, yī duǒ shù shí è, fán rú zǐ wēi. huā bàn yǒu jù wén, rú jiǎn jīn, zhì qiū shēn yóu yǒu zhī.
拘那花，葉瘦長，略似楊梅。夏開淡紅花，一朵數十萼，繁如紫薇。花瓣有鋸文，如翦金，至秋深猶有之。

strong shuǐ xī huā strong
水西花

shuǐ xī huā, yè rú xuān cǎo, huā huáng, xià kāi.
水西花，葉如萱草，花黃，夏開。

strong guǒ méi huā strong
裹梅花

guǒ méi huā, jí mù jǐn. yǒu hóng bái èr zhǒng. yè shì shǔ kuí, cǎi zhě lián dì bāo guǒ huáng méi, yán zì bào gàn yǐ jiàn jiǔ, gù míng.
裹梅花，即木槿。有紅白二種。葉似蜀葵，采者連蒂包裹黃梅，鹽漬暴干以薦酒，故名。

strong yù xiū huā strong
玉脩花

yù xiū huā, fěn hóng sè, sì jì kāi.
玉脩花，粉紅色，四季開。

strong yuè hé strong
月禾

qīn zhōu tián jiā lǔ mǎng, niú zhǒng jǐn néng pò kuài, bō gēng zhī jì, jiù tián diǎn gǔ, gèng bù yí yāng, qí wèi fèi zhǒng mò shén yān. jì zhǒng zhī hòu, bù yún bù guàn, rèn zhī yú tiān dì. dì nuǎn, gù wú yuè bù zhǒng, wú yuè bù shōu. zhèng èr yuè zhǒng zhě yuē zǎo hé, zhì sì yuè wǔ yuè shōu. sān yuè sì yuè zhǒng yuē zǎo hé, zhì liù yuè qī yuè shōu. wǔ yuè liù yuè zhǒng yuē wǎn hé, zhì bā yuè jiǔ yuè shōu. ér qīn yáng qī dòng zhōng, qī bā yuè shǐ zhǒng zǎo hé, jiǔ shí yuè shǐ zhǒng wǎn hé, shí yī yuè shí èr yuè yòu zhǒng. míng yuē yuè hé. dì qì jì nuǎn, tiān shí yì wèi zhī dà biàn, yǐ zhì yú cǐ!
欽州田家鹵莽，牛種僅能破塊，播耕之際，就田點谷，更不移秧，其為費種莫甚焉。既種之後，不耘不灌，任之於天地。地暖，故無月不種，無月不收。正二月種者曰早禾，至四月五月收。三月四月種曰早禾，至六月七月收。五月六月種曰晚禾，至八月九月收。而欽陽七峒中，七八月始種早禾，九十月始種晚禾，十一月十二月又種。名曰月禾。地氣既暖，天時亦為之大變，以至於此！

strong dà hāo strong
大蒿

dà hāo, róng wú dào zhōng jiǔ wú shuāng xuě chù, hāo cǎo bù diāo, nián shēn zī zhǎng, dà zhě kě zuò wū zhù, xiǎo yì zhōng jiān yú zhī gàng. cáo shǔ wáng zhòng xiǎn yán xí shī jiào gàng, cóng zhě zhuó dào páng mù dài zhī, xíng shù lǐ zhé cuì zhé, guài, shì zhī, hāo yě. gǔ yǒu hāo zhù zhī shuō, qǐ qí lèi hū?
大蒿，容、梧道中久無霜雪處，蒿草不凋，年深滋長，大者可作屋柱，小亦中肩輿之槓。漕屬王仲顯沿檄失轎槓，從者斫道旁木代之，行數里輒脆折，怪，視之，蒿也。古有蒿柱之說，豈其類乎？

strong dōu guǎn cǎo strong
都管草

dōu guǎn cǎo, yī jīng liù yè, zhì shì zhōng pì wú gōng, shé bù gǎn rù.
都管草，一莖六葉，置室中辟蜈蚣，蛇不敢入。

strong qū cǎo strong
蛆草

qū cǎo, gāo yī èr chǐ, zhuàng rú máo. xià yuè chā yī zhī pán yán zhōng, wén yíng bù jìn, shí wù yì bù sù fǔ. liǔ zhōu yǒu zhī.
蛆草，高一二尺，狀如茅。夏月插一枝盤筵中，蚊蠅不近，食物亦不速腐。柳州有之。

strong tóng gǔ cǎo strong
銅鼓草

tóng gǔ cǎo, qí shí dà zhě rú guā, xiǎo rén zhě rú lái fú. zhì yáng dú, cù mó tú zhī.
銅鼓草，其實大者如瓜，小人者如萊菔。治瘍毒，醋磨塗之。

strong shí fā strong
石發

shí fā, chū hǎi shàng, xiān zhǎng rú sī lǚ, dàn lǜ sè. zhì shí yáo zhōng, jí kě ài. rán yì làn, ér báo yú wèi.
石發，出海上，纖長如絲縷，淡綠色。置食餚中，極可愛。然易爛，而薄於味。

strong biǎn cài strong
匾菜

biǎn cài, chū hǎi shàng, xì rú xìng dài, biǎn rú xiè jiǔ. zhǎng yī èr chǐ, yì yí pán jīn, bǐ shí fā chà yǒu wèi. jīn rèn kě jǔ jué.
匾菜，出海上，細如荇帶，匾如薤韭。長一二尺，亦宜盤筋，比石發差有味。筋韌可咀嚼。

strong hú màn cǎo strong
胡蔓草

guǎng xī yāo yín zhī dì, duō chǎn è cǎo, rén mín yì bǐng è dé. yǒu téng shēng zhě yuē hú màn, yè rú chá, kāi xiǎo hóng huā, yī huā yī yè. róu qí yè zì zhī shuǐ, juān dī rù kǒu, bǎi qiào kuì xuè ér sǐ yǐ. yú mín sī yuàn, rú yǐ zì bì. rén jìn cǎo cè, qí yè zì yáo. gài qí è qì, hǎo gōng rén qì xuè rú cǐ. rén jiāng qī sǐ, tàn qí yè xīn, jué ér shuǐ tūn zhī, miàn hēi shé shēn. jiā rén jué zhī, jí qǔ bào luǎn bù shēng jī ér xì yán, hé yǐ má yóu, jué kǒu guàn zhī. nǎi jǐn tǔ chū è wù ér sū. xiǎo chí, bù kě jiù yǐ. ruò yù yàn zhī, chǐ jí zhǎo jiǎ qīng, tàn yín chāi yàn zhōng, yín biàn qīng hēi zhě shì yě. rén sǐ fén shī, cì rì huī gǔ zhōng yǐ shēng hú màn shù cùn. cǐ děng è zhǒng, huǒ bù néng fén, tiān zhī shēng wù, yǒu rú cǐ zhě! cháo tíng měi suì xià guǎng xī wèi sī chú hú màn, cǐ yì rén dài tiān gōng zhī yì, wù wèi qí bù kě qù ér yī bù wèn yě.
廣西妖淫之地，多產惡草，人民亦稟惡德。有藤生者曰胡蔓，葉如茶，開小紅花，一花一葉。揉其葉漬之水，涓滴入口，百竅潰血而死矣。愚民私怨，茹以自斃。人近草側，其葉自搖。蓋其惡氣，好攻人氣血如此。人將期死，探其葉心，嚼而水吞之，面黑舌伸。家人覺之，急取抱卵不生雞兒細研，和以麻油，抉口灌之。乃盡吐出惡物而蘇。小遲，不可救矣。若欲驗之，齒及爪甲青，探銀釵咽中，銀變青黑者是也。人死焚屍，次日灰骨中已生胡蔓數寸。此等惡種，火不能焚，天之生物，有如此者！朝廷每歲下廣西尉司除胡蔓，此亦人代天工之意，勿謂其不可去而一不問也。