strong guì strong
桂
nán fāng hào guì hǎi, qín qǔ bǎi yuè, hào yuē guì lín. guì zhī suǒ chǎn, gǔ yǐ míng dì. jīn guì chǎn yú qīn bīn èr zhōu, yú bīn zhě, háng shāng lù yùn zhì zhī běi fāng yú qīn zhě, bó shāng hǎi yùn zhì zhī dōng fāng. shǔ yì yǒu guì, tiān qí yǐ wéi xī fāng suǒ zī yú? guì zhī yòng yú yào, shàng yǐ, zhī néng fā sàn, ròu néng bǔ yì, èr yòng bù tóng. guì xìng kù liè, yì yǐ fā shēng, gǔ shèng rén qí zhī zhī yǐ. guì zhī zhě, fā dá zhī qì yě, zhì báo ér wèi shāo qīng, gù shāng hán tāng yǐn, bì yòng guì zhī fā sàn, jiù lǐ zuì liáng. ròu guì zhě, wēn hòu zhī qì yě, zhì hòu ér wèi chén fāng, gù bǔ yì yuán sàn, duō yòng ròu guì. jīn yī jiā wèi guì nián shēn zé pí yù báo, bì yǐ báo guì wèi liáng, shì dà bù rán, guì mù nián shēn yù hòu ěr, wèi jiàn qí báo yě. yǐ yī jiā báo guì zhī miù, kǎo yú gǔ fāng guì zhī ròu guì zhī fēn, sī dà yì yǐ. yòu yǒu guì xīn zhě, jùn bǔ yào suǒ yòng yě. shǐ bō hòu guì, yǐ lì zhú quān qū, guā qǔ tiē mù duō yè zhī chù, zhuàng rú dié dài, wèi zuì chén liè, yú bǔ yì yóu yǒu gōng. guì kāi huā rú hǎi táng, sè dàn ér pā xiǎo, jié zǐ rú xiǎo xiàng zǐ, qǔ wèi fàng zhī ruǐ gàn zhī, shì wèi guì huā, wǎn lèi zhū yú, yào wù zhī suǒ huǎn, ér shí pǐn zhī suǒ xū yě. zhǒng guì wǔ nián nǎi kě bō, chūn èr yuè qiū bā yuè, mù yè suǒ bō zhī shí yě. guì yè bǐ mù xī yè shāo dà, bèi yǒu zhí mài sān dào, rú gǔ guī zhì rán, yīn zhī gǔ rén zhì zì wèi bù gǒu yún.
南方号桂海,秦取百粤,号曰桂林。桂之所产,古以名地。今桂产于钦、宾二州,于宾者,行商陆运致之北方;于钦者,舶商海运致之东方。蜀亦有桂,天其以为西方所资欤?桂之用于药,尚矣,枝能发散,肉能补益,二用不同。桂性酷烈,易以发生,古圣人其知之矣。桂枝者,发达之气也,质薄而味稍轻,故伤寒汤饮,必用桂枝发散,救里最良。肉桂者,温厚之气也,质厚而味沉芳,故补益圆散,多用肉桂。今医家谓桂年深则皮愈薄,必以薄桂为良,是大不然,桂木年深愈厚耳,未见其薄也。以医家薄桂之谬,考于古方桂枝肉桂之分,斯大异矣。又有桂心者,峻补药所用也。始剥厚桂,以利竹棬曲,刮取贴木多液之处,状如绖带,味最沉烈,于补益尤有功。桂开花如海棠,色淡而葩小,结子如小橡子,取未放之蕊干之,是为桂花,宛类茱萸,药物之所缓,而食品之所须也。种桂五年乃可剥,春二月、秋八月,木液所剥之时也。桂叶比木樨叶稍大,背有直脉三道,如古圭制然,因知古人制字为不苟云。
strong róng strong
榕
róng, yì shēng zhī mù, yòu yì gāo dà. yè rú huái, lún qūn yīn yuè, kě fù shù mǔ zhě shén duō. gēn chū bàn shēn, fù gàn ér xià lǒng, lǒng bào chí yǐ rù tǔ, gù yǒu róng mù dào shēng gēn zhī yǔ. sì shí jié zǐ, yè tuō yì wú shí, suí luò suí shēng. chūn shí yì yáo luò mǎn tíng. qín niǎo xián qí zi jì shēng tā mù shàng, biàn yù mào. gēn xū yán mù shēn chuí xià zhì dì, dé tǔ qì zī zhí shèng zhuàng, jiǔ zé guò qí suǒ jì, huò suì bāo guǒ zhī. liǔ zhōu liǔ hóu miào, tíng qián dà róng, yǒu táo láng yī zhū shēng qí zhōng, xiāng chuán yǐ wéi yì, zhī zhě yǐ wéi běn róng zi jì shēng huǎng láng shàng, suì jiǔ fǎn bào hé zhī, fēi yì yě. róng, mǐn zhōng yì yǒu zhī.
榕,易生之木,又易高大。叶如槐,轮囷荫樾,可覆数亩者甚多。根出半身,附干而下垄,垄抱持以入土,故有榕木倒生根之语。四时结子,叶脱亦无时,随落随生。春时亦摇落满庭。禽鸟衔其子寄生它木上,便郁茂。根须沿木身垂下至地,得土气滋直盛壮,久则过其所寄,或遂包裹之。柳州柳侯庙,庭前大榕,有桃榔一株生其中,相传以为异,知者以为本榕子寄生恍榔上,岁久反抱合之,非异也。榕,闽中亦有之。
strong shā mù strong
沙木
shā mù yǔ shān tóng lèi, yóu gāo dà, yè jiān chéng cóng, suì xiǎo, yǔ shān yì. yáo dòng zhōng yóu duō. pī zuò dà bǎn, bēi fù yǐ chū, yǔ shěng mín bó yì. zhōu xià guǎng dōng, dé xī bèi chēng.
沙木与杉同类,尤高大,叶尖成丛,穗小,与杉异。猺峒中尤多。劈作大板,背负以出,与省民博易。舟下广东,得息倍称。
strong yàn zhī mù strong
燕脂木
yàn zhī mù jiān zhì, sè rú yàn zhī, kě xuàn zuò qì, chū róng zhōu jí zhōu dòng, guì lín shǔ xiàn yì yǒu zhī.
燕脂木坚致,色如燕脂,可镟作器,出融州及州峒,桂林属县亦有之。
strong sī léi mù strong
思櫑木
sī léi mù shēng liǎng jiāng zhōu dòng, jiān, rù qīng shuǐ zhōng, bǎi nián bù fǔ. dòng rén jí jiāo zhǐ yǐ wéi gōng nǔ biāo qiāng zhī cái, wèi tiān xià zuì.
思櫑木生两江州峒,坚,入清水中,百年不腐。峒人及交址以为弓弩、标枪之材,为天下最。
strong bīng láng strong
槟榔
bīng láng shēng hǎi nán lí dòng, yì chǎn jiāo zhǐ. mù rú zōng lǘ. jié zǐ yè jiān rú liǔ tiáo, kē kē cóng zhuì qí shàng. chūn qǔ zhī wèi ruǎn bīng láng, jí kě kǒu xià qiū cǎi ér gàn zhī wèi mǐ bīng láng zì zhī yǐ yán wèi yán bīng láng xiǎo ér jiān zhě wèi jī xīn bīng láng dà ér biǎn zhě wèi dà fù zi. xī xià qì yào yě. hǎi shāng fàn zhī, qióng guǎn shōu qí zhēng, suì jì jū shén zhī wǔ. guǎng zhōu shuì wù shōu bīng láng shuì, suì shù wàn mín. tuī shì, zé zhū chù suǒ shōu, yú rén zhī suǒ qǔ, bù kě shèng jì yǐ.
槟榔生海南黎峒,亦产交址。木如棕榈。结子叶间如柳条,颗颗丛缀其上。春取之为软槟榔,极可口;夏秋采而干之为米槟榔;渍之以盐为盐槟榔;小而尖者为鸡心槟榔;大而匾者为大腹子。悉下气药也。海商贩之,琼管收其征,岁计居什之五。广州税务收槟榔税,岁数万缗。推是,则诸处所收,与人之所取,不可胜计矣。
strong guāng láng strong
桄榔
guāng láng mù shì zōng lǘ, yǒu jié rú dà zhú, qīng lǜ sǒng zhí, gāo shí yú zhàng. yǒu yè wú zhī, yīn lǜ mào shèng, fú miào shén cí, tíng tíng liè lì rú bǎo lín rán. jié zǐ yè jiān, shù shí suì xià chuí, zhǎng kě zhàng chú. cuì lǜ diǎn zhuì, yǒu rú yīng luò, jí kān guān wán. qí gēn jiē xì xū, jiān shí rú tiě, zú yǐ wéi qì, xī chéng kǒng què wěi bān, shì yǐ wéi zhēn. mù shēn wài jiān nèi fǔ, nán rén pōu qù qí fǔ, yǐ wéi shèng liū, lì shěng ér gōng bèi. xī dòng qǔ qí jiān yǐ wéi nǔ jiàn, zhān xuè yī dī, zé bǎi liè yú pí lǐ, bù kě chè yǐ. bù wéi qí mù jiàn xuè ér rán, suī mù yè yī dī, zhe rén jī fū, jí biàn shēn rú zhēn cì, shì dài mù xìng gōng xíng yú qì xuè yě yú? fán mù shì zōng lǘ zhě yǒu wǔ: zhěn láng bīng láng yē zi kuí tóu táo zhú shì yě. bīng láng zhī shí, kě shī yào wù kuí zhī yè, kě yǐ gài wū táo zhú kě yǐ wéi zhàng yē zi kě yǐ wéi guǒ luǒ ruò guāng láng zé wèi qì yòng ér kě yǐ yǒng jiǔ yǐ.
桄榔木似棕榈,有节如大竹,青绿耸直,高十余丈。有叶无枝,荫绿茂盛,佛庙神祠,亭亭列立如宝林然。结子叶间,数十穗下垂,长可丈除。翠绿点缀,有如缨络,极堪观玩。其根皆细须,坚实如铁,镞以为器,悉成孔雀尾斑,世以为珍。木身外坚内腐,南人剖去其腐,以为盛溜,力省而功倍。溪峒取其坚以为弩箭,沾血一滴,则百裂于皮里,不可撤矣。不惟其木见血而然,虽木液一滴,着人肌肤,即遍身如针刺,是殆木性攻行于气血也欤?凡木似棕榈者有五:枕榔、槟榔、椰子、夔头、桃竹是也。槟榔之实,可施药物;夔之叶,可以盖屋;桃竹可以为杖;椰子可以为果蓏;若桄榔则为器用而可以永久矣。
strong yē zi mù strong
椰子木
yē mù, shēn yè xī lèi zōng lǘ guāng láng zhī shǔ. zi shēng yè jiān, yī suì shù méi, méi dà rú wǔ shēng qì. guǒ zhī dà zhě, wéi cǐ yǔ bō luó mì ěr. chū cǎi, pí shén qīng nèn, yǐ ér biàn huáng, jiǔ zé kū gān. pí zhōng zǐ ké kě wèi qì, zi zhōng ráng bái rú yù, wèi měi rú niú rǔ, ráng zhōng jiǔ xīn zhě jí qīng fāng, jiǔ zé hún zhuó bù kān yǐn.
椰木,身叶悉类棕榈、桄榔之属。子生叶间,一穗数枚,枚大如五升器。果之大者,惟此与波罗蜜耳。初采,皮甚青嫩,已而变黄,久则枯干。皮中子壳可为器,子中穣白如玉,味美如牛乳,穣中酒新者极清芳,久则浑浊不堪饮。
strong zhú strong
竹
lǐng nán zhú pǐn duō yǐ, jié yì zhě shù zhǒng, yīn lù yú hòu. zhú, jié mì ér tū, héng xié xiāng jiàn. měi tū chù, tū chū cháng yuán, wǎn rú rén miàn. jìn gēn zhī chù jǐ bǎi jié, mì mì xiāng jù, rén yì cǎi wèi zhǔ zhàng.
岭南竹品多矣,杰异者数种,因录于后。 竹,节密而凸,横斜相间。每凸处,突出长圆,宛如人面。近根之处几百节,密密相聚,人亦采为拄杖。
bān zhú, běn chū yú quán zhī qīng xiāng, guì lín shǔ xiàn jiē yǒu zhī. chū shēng shí, dàn diǎn diǎn dàn qīng, yè rú tái hén. jiǔ zé qīng tuì ér zǐ bān jiàn míng, zhōng yǒu dié yūn. jiāng zhè wèn bān zhú, zhí yī qìn hén ér wú yūn yě., běn chū yú quán zhī qīng xiāng, guì lín shǔ xiàn jiē yǒu zhī. chū shēng shí, dàn diǎn diǎn dàn qīng, yè rú tái hén. jiǔ zé qīng tuì ér zǐ bān jiàn míng, zhōng yǒu dié yūn. jiāng zhè wèn bān zhú, zhí
斑竹,本出于全之清湘,桂林属县皆有之。初生时,但点点淡青,靥如苔痕。久则青退而紫斑渐明,中有叠晕。江浙问斑竹,直一沁痕而无晕也。,本出于全之清湘,桂林属县皆有之。初生时,但点点淡青,靥如苔痕。久则青退而紫斑渐明,中有叠晕。江浙问斑竹,直
sè zhú, yī míng cōng láo zhú. měi yī jié shàng bàn yóu shì cháng zhú, qí bàn yún yīng cū sè, shì zhī shì shēng xì máo, kě jiè yǐ mó zuó zhǎo jiǎ. rén qǔ qí sè chù, xuē chéng cuò zi, hēi qī qí lǐ, yǐ xiāng zèng yí. yòng jiǔ wán huá, cù jìn shǎo qǐng, huǒ zhì gàn, fù sè yǐ. lǎo zhě mí sè, rán yì qí wù. yōng zhōu liǎng jiāng duō yǒu zhī. , yè dà qiě mì, lüè rú lú yè, nóng yīn yù rán, tā zhú bù dǎi. jié shàng chū xiǎo sǔn, tuò pò chéng zhī. chūn shēn, gēn páng dà sǔn cái chū, jīng dōng bù yǐ, jí yì zhǒng.
涩竹,一名葱簩竹。每一节上半犹是常竹,其半筠膺粗涩,视之似生细毛,可借以磨琢爪甲。人取其涩处,削成错子,黑漆其里,以相赠遗。用久刓滑,醋浸少顷,火炙干,复涩矣。老者弥涩,然亦奇物。邕州两江多有之。 ,叶大且密,略如芦叶,秾阴郁然,它竹不逮。节上出小笋,箨破成枝。春深,根旁大笋才出,经冬不已,极易种。
dàng zhú, yè dà qiě mì, lüè rú lú yè, nóng yīn yù rán, tā zhú bù dǎi. jié shàng chū xiǎo sǔn, tuò pò chéng zhī. chūn shēn, gēn páng dà sǔn cái chū, jīng dōng bù yǐ, jí yì zhǒng. , běn chū yú quán zhī qīng xiāng, guì lín shǔ xiàn jiē yǒu zhī. chū shēng shí, dàn diǎn diǎn dàn qīng, yè rú tái hén. jiǔ zé qīng tuì ér zǐ bān jiàn míng, zhōng yǒu dié yūn. jiāng
簜竹,叶大且密,略如芦叶,秾阴郁然,它竹不逮。节上出小笋,箨破成枝。春深,根旁大笋才出,经冬不已,极易种。 ,本出于全之清湘,桂林属县皆有之。初生时,但点点淡青,靥如苔痕。久则青退而紫斑渐明,中有叠晕。江
lè zhú, qí shàng shēng cì, nán rén wèi cì wèi lè. zhǒng zhī jí yì mì, jiǔ zé jiān shén. xīn zhōu sù wú chéng, yǐ cǐ zhú huán zhí, hào yuē zhú chéng. jiāo zhǐ wài chéng yì zhǒng cǐ zhú. zhú, jié mì ér tū, héng xié xiāng jiàn. měi tū chù, tū chū cháng yuán, wǎn rú rén miàn. jìn gēn zhī chù jǐ bǎi jié, mì mì xiāng jù, rén yì cǎi wèi
竻竹,其上生刺,南人谓刺为竻。种之极易密,久则坚甚。新州素无城,以此竹环植,号曰竹城。交址外城亦种此竹。 竹,节密而凸,横斜相间。每凸处,突出长圆,宛如人面。近根之处几百节,密密相聚,人亦采为
rén miàn zhú, jié mì ér tū, héng xié xiāng jiàn. měi tū chù, tū chū cháng yuán, wǎn rú rén miàn. jìn gēn zhī chù jǐ bǎi jié, mì mì xiāng jù, rén yì cǎi wèi zhǔ zhàng. , yè dà qiě mì, lüè rú lú yè, nóng yīn yù rán, tā zhú bù dǎi. jié shàng chū xiǎo sǔn, tuò pò chéng zhī. chūn shēn, gēn páng dà sǔn cái chū, jīng dōng bù yǐ, jí yì zhǒng.
人面竹,节密而凸,横斜相间。每凸处,突出长圆,宛如人面。近根之处几百节,密密相聚,人亦采为拄杖。 ,叶大且密,略如芦叶,秾阴郁然,它竹不逮。节上出小笋,箨破成枝。春深,根旁大笋才出,经冬不已,极易种。
diào sī zhú, shēn yè jiē lèi dàng zhú, zhī jí róu ruò, chuí xià yáo yè, shù chǐ rú diào sī. kě ài, sǔn shòu ér bái, yú shí pǐn zuì jiā. , yè dà qiě mì, lüè rú lú yè, nóng yīn yù rán, tā zhú bù dǎi. jié shàng chū xiǎo sǔn, tuò pò chéng zhī. chūn shēn, gēn páng dà sǔn cái chū, jīng dōng bù yǐ, jí yì zhǒng.
钓丝竹,身叶皆类荡竹,枝极柔弱,垂下摇曳,数尺如钓丝。可爱,笋瘦而白,于食品最佳。 ,叶大且密,略如芦叶,秾阴郁然,它竹不逮。节上出小笋,箨破成枝。春深,根旁大笋才出,经冬不已,极易种。
jiàn zhú, shān zhōng xī yǒu zhī. zhū jùn zhì bīng qì, gè zì zú yòng, bù qiú zhī lǐng běi. guì lín shí èr zhī jiàn, wèi qián èr bǎi, zé qí gǎn jiàn kě zhī yǐ.
箭竹,山中悉有之。诸郡治兵器,各自足用,不求之岭北。桂林十二枝箭,为钱二百,则其簳贱可知矣。
strong lì zhī zhī yuán yǎn strong
荔枝枝圆眼
lì zhī, guǎng xī zhū jùn suǒ chǎn, lǜ pí hòu ròu báo, hé dà wèi suān, bù yí pù gàn, fēi mǐn zhōng bǐ, jiā zhě mò rú xīng huà. hǎi nán lì zi, kě bǐ mǐn zhōng, bù jí xīng huà yǐ. rán guǎng xī zhū jùn, fù chǎn yuán yǎn, dà qiě duō ròu, yuǎn shèng mǐn zhōng. yōng zhōu wéi guān zhuāng suǒ chǎn shù gēn jué qí, ròu hòu wèi zhǎng, yòu dāng yǔ xīng huà zhòu yù bǐ yǐ. jìng jiāng yī zhǒng yuē lóng lì, pí zé lì zi, ròu zé yuán yǎn, qí yè yǔ wèi, xī jiān èr guǒ, sè qīng shí biàn shú, hòu dàn wēi huáng, kě zhēng shí, rú shú lì. bù kě shēng kàn, lìng rén fā xián. duō shí néng shēng tán. yǔ lì zhī tóng shí.
荔枝,广西诸郡所产,率皮厚肉薄,核大味酸,不宜曝干,非闽中比,佳者莫如兴化。海南荔子,可比闽中,不及兴化矣。然广西诸郡,富产圆眼,大且多肉,远胜闽中。邕州惟官庄所产数根绝奇,肉厚味长,又当与兴化皱玉比矣。静江一种曰龙荔,皮则荔子,肉则圆眼,其叶与味,悉兼二果,色青时便熟,后但微黄,可蒸食,如熟栗。不可生瞰,令人发痫。多食能生痰。与荔枝同时。
strong hóng yán cǎo guǒ strong
红盐草果
yōng zhōu qǔ xīn shēng cǎo guǒ, rù méi zhī yán zì, lìng sè hóng, pù gàn, jiàn jiǔ, fēn wèi shén gāo, shì zhēn zhī. cǎo dòu kòu shǐ jiē shi rú xiǎo shé, jí xié qǔ, hóng yán gàn zhī, míng yīng gē shé, yóu wéi nán de. yī lú shān chá guàn, kě zhù wǔ bǎi méi.
邕州取新生草果,入梅汁盐渍,令色红,曝干,荐酒,芬味甚高,世珍之。草豆蔻始结实如小舌,即撷取,红盐干之,名鹦哥舌,尤为难得。一庐山茶罐,可贮五百枚。
strong bā jiǎo huí xiāng strong
八角茴香
bā jiǎo huí xiāng, chū zuǒ yòu jiāng mán dòng zhōng, zhì lèi qiào jiān, jiǎo bā chū, bù lèi huí xiāng, ér qì wèi kù sì, dàn xīn liè, zhǐ kě hé tāng, bù yí rù yào. zhōng zhōu shì fū yǐ wéi jiàn jiǔ, jǔ jué shǎo xǔ, shèn shì fāng xiāng.
八角茴香,出左、右江蛮峒中,质类翘尖,角八出,不类茴香,而气味酷似,但辛烈,只可合汤,不宜入药。中州士夫以为荐酒,咀嚼少许,甚是芳香。
strong yú gān zǐ strong
余甘子
nán fāng yú gān zǐ fēng wèi guò yú gǎn lǎn, duō fàn rù běi zhōu. fāng shí shí, líng luò jiè dì, rú huái zi yú jiá. tǔ rén gàn yǐ hé tāng, yì wèi jí jiā. qí mù kě yǐ zhì qì, qīn yáng suǒ chǎn wèi zuì. gài dà rú táo lǐ, qīng fēn yóu shén yě. shì jiān bǎi guǒ, wú bù ruǎn shú, wéi cǐ yǔ gǎn lǎn suī fǔ yóu jiān cuì, kě yǐ bǐ dé jūn zǐ. nán rén yǒu yán yuē:" yú gān yī shí shú, zhāng yī rì féi." qí shuō: gài èr wù hū rán yǒu yì, zé yú gān shú yī shí qǐng ér fù shēng, zhāng féi yī rì ér fù shòu yě. qīn zhōu líng shān xiàn yī shì rén xìng níng, qí dà fù yī rì wǎng shān jiān, hū jiàn yú gān biàn shān, rú lái qín fēn shú. bǎo cān kuài shén. xū yú biàn fù qīng cuì, xiù zhōng yóu xié shù shú yú gān, guī yǐ shì lǘ lǐ, zhì chuán wèi yì shì.
南方余甘子风味过于橄榄,多贩入北州。方实时,零落藉地,如槐子、榆荚。土人干以合汤,意味极佳。其木可以制器,钦阳所产为最。盖大如桃李,清芬尤甚也。世间百果,无不软熟,唯此与橄榄虽腐尤坚脆,可以比德君子。南人有言曰:“余甘一时熟,獐一日肥。”其说:盖二物忽然有异,则余甘熟一时顷而复生,獐肥一日而复瘦也。钦州灵山县一士人姓宁,其大父一日往山间,忽见余甘遍山,如来禽纷熟。饱餐快甚。须臾便复青脆,袖中犹携数熟余甘,归以示闾里,至传为异事。
strong shí lì strong
石栗
shí lì, ké hòu yìng, bái hè sè, yuán xíng, rú xiàng zǐ.
石栗,壳厚硬,白褐色,圆形,如橡子。
strong biāo lì strong
杓栗
biāo lì, huī hè sè, zhèng yuán, ké yìng, yǒu bǐng shì biāo.
杓栗,灰褐色,正圆,壳硬,有柄似杓。
strong jiāo zi strong
蕉子
bā jiāo jí dà zhě líng dōng bù diāo, zhōng chōu yī gān, jié jié yǒu huā rú hàn dàn. huā xiè yǒu shí, yī suì shù méi, rú féi zào, zhǎng shù cùn. qù pí qǔ ròu, ruǎn làn rú lǜ shì, jí gān lěng. sì jì shí. yǐ méi zhī zì, bào gàn àn biǎn, suǒ yún" bā jiāo gàn" shì yě. jí dà zhě líng dōng bù diāo, zhōng chōu yī gān, jié jié yǒu huā rú hàn dàn. huā xiè yǒu shí, yī suì shù méi, rú féi zào, zhǎng shù cùn. qù pí qǔ ròu, ruǎn làn rú lǜ shì, jí gān lěng. sì jì shí. yǐ méi zhī zì, bào gàn àn biǎn, suǒ yún" bā jiāo gàn" shì yě.
芭蕉极大者凌冬不凋,中抽一干,节节有花如菡萏。花谢有实,一穗数枚,如肥皂,长数寸。去皮取肉,软烂如绿柿,极甘冷。四季实。以梅汁渍,暴干按匾,所云“芭蕉干”是也。 极大者凌冬不凋,中抽一干,节节有花如菡萏。花谢有实,一穗数枚,如肥皂,长数寸。去皮取肉,软烂如绿柿,极甘冷。四季实。以梅汁渍,暴干按匾,所云“芭蕉干”是也。
jī jiāo zé shèn xiǎo, yì sì jì shí. , xiǎo rú jī jiāo, yóu xiāng nèn gān měi, nán rén zhēn zhī, fēi tā jiāo bǐ. qiū chū fāng shí.
鸡蕉则甚小,亦四季实。 ,小如鸡蕉,尤香嫩甘美,南人珍之,非他蕉比。秋初方实。
yá jiāo, xiǎo rú jī jiāo, yóu xiāng nèn gān měi, nán rén zhēn zhī, fēi tā jiāo bǐ. qiū chū fāng shí.
芽蕉,小如鸡蕉,尤香嫩甘美,南人珍之,非他蕉比。秋初方实。
strong niǎo lǎn strong
鸟榄
niǎo lǎn rú gǎn lǎn, qīng hēi sè, ròu làn ér gān, yì kě zuò shū rú. hé chà zhǎng, qí zhōng rén, wèi sōng měi, jiàn jiǔ fàn chá jiē zhēn. xiāng kuì yí zhě, dú yǐ hé zhì yuǎn, wēi bào gàn, chuí qǔ rén., yì gǎn lǎn lèi, sān jiǎo huò sì jiǎo. chū liǎng jiāng zhōu dòng.
鸟榄如橄揽,青黑色,肉烂而甘,亦可作蔬茹。核差长,其中仁,味松美,荐酒泛茶皆珍。相馈遗者,独以核致远,微暴干,椎取仁。,亦橄揽类,三角或四角。出两江州峒。
fāng lǎn, yì gǎn lǎn lèi, sān jiǎo huò sì jiǎo. chū liǎng jiāng zhōu dòng.
方榄,亦橄揽类,三角或四角。出两江州峒。
strong yòu zi strong
柚子
yòu, nán zhōu míng chòu yòu, dà rú guā, rén yì shí zhī. pí shén hòu, ráng jí xiǎo. dǎ bēi zhě, juǎn pí zhàn mò yǐ dài zhān shuā, yí mò ér bù sǔn zhǐ, pō biàn yú yòng yě. zi, rú gǎn lǎn, pí qīng ér ròu chì. chūn shí.
柚,南州名臭柚,大如瓜,人亦食之。皮甚厚,穣极小。打碑者,卷皮蘸墨以代毡刷,宜墨而不损纸,颇便于用也。 子,如橄榄,皮青而肉赤。春实。
chì yòu zi, rú gǎn lǎn, pí qīng ér ròu chì. chūn shí.
赤柚子,如橄榄,皮青而肉赤。春实。
strong bǎi zǐ strong
百子
nán fāng guǒ shí yǐ" zi" míng zhě bǎi èr shí, huò yún bǎi zǐ, huò yún qī shí èr zi. bàn shì shān yě wèn cǎo mù shí. jiāng zhè shān zhōng mù zǐ yì yǒu zhī, yuán jū suǒ shí, fēi jiā shí yě. yīn lù qí shí qiě kě shí zhě, jiàn yú hòu. zi, shēng shuǐ bīn, dà mù. yè shì pí pá, dà rú zhǐ miàn, sè hóng ér gān.
南方果实以“子”名者百二十,或云百子,或云七十二子。半是山野问草木实。江浙山中木子亦有之,猿狙所食,非佳实也。因录其识且可食者,见于后。子,生水滨,大木。叶似枇杷,大如指面,色红而甘。
luó huǎng zi, ké zhǎng shù cùn, rú féi zào. nèi yǒu èr sān shí rú féi zào zi, yì rú gǎn lǎn, pí yǒu qī zhòng, wēi shí gān měi, lèi shú lì. yì yuē luó wàng zǐ. zi, àn fàn chéng dà guì hǎi yú héng zhì zuò bù dì zi. rú huáng dà shí liú.
罗晃子,壳长数寸,如肥皂。内有二三实如肥皂子,亦如橄榄,皮有七重,煨食甘美,类熟栗。亦曰罗望子。子,案范成大桂海虞衡志作部谛子。如黄大石榴。
mù zhú zi, pí sè xíng zhuàng, quán shì dà pí pá. ròu gān měi, wēi làn. zi yì shì pí pá hé. qiū dōng jiān shí, bàn qīng huáng shí cǎi shí, shōu cáng zhì sān sì yuè bù huài. zi, rú zhuī lì. ké zhōng duō bái máo, xū cuō cā ér hòu kě shí. ròu gān ér wēi sè.
木竹子,皮色形状,全似大枇杷。肉甘美,微烂。子亦似枇杷核。秋冬间实,半青黄时采食,收藏至三四月不坏。 子,如锥栗。壳中多白毛,须搓擦而后可食。肉甘而微涩。
rén miàn zi, rú dà méi lǐ, shēng qīng shú huáng, hé rú rén miàn, liǎng mù bí kǒu jiē jù. ròu gān suān, yí mì jiàn. lòu wèi xì bàn, qù hé àn biǎn jiān zhī, wēi yǒu jú yòu fāng qì, nán guǒ zhī zhēn yě., rú qīng méi, wèi gān. zhōng guó gǔ jí quán lù
人面子,如大梅李,生青熟黄,核如人面,两目鼻口皆具。肉甘酸,宜蜜饯。镂为细瓣,去核按匾煎之,微有橘柚芳气,南果之珍也。,如青梅,味甘。 中国古籍全录
wǔ léng zǐ, àn fàn chéng dà guì hǎi yú héng zhì zuò wǔ léng zǐ, yǐ yì kǎo zhī, dàng zuò léng. xíng shén guǐ yì. bàn wǔ chū, rú tián jiā liù zhou zhuàng. pí huáng, shén báo. wèi suān, jiǔ zé wēi gān. pǔ qiè zhī, huò yǐ mì zì, shǐ kě shí. mǐn zhōng yì yǒu zhī, wèi zhī yáng táo. zi, shēng tǔ zhōng, rú xiǎo cán, yòu shì gān lù zi ér bù jiān. wèi rú lí ǒu ér dàn. yì yǐ jiàn jiǔ.
五棱子,案范成大桂海虞衡志作五棱子,以义考之,当作棱。形甚诡异。瓣五出,如田家碌碡状。皮黄,甚薄。味酸,久则微甘。朴切之,或以蜜渍,始可食。闽中亦有之,谓之羊桃。 子,生土中,如小蚕,又似甘露子而不尖。味如梨、藕而淡。亦以荐酒。
lí méng zi, rú dà méi, fù shì xiǎo jú. wèi jí suān. huò yún zì nán fān lái. pān yú rén duō bù yòng xī, zhuān yǐ cǐ wù tiáo gēng, qí suān kě zhī. yòu yǐ mì jiān yán zì bào gàn, shōu shí zhī. zi, rú dà méi lǐ, shēng qīng shú huáng, hé rú rén miàn, liǎng mù bí kǒu jiē jù. ròu gān suān, yí mì jiàn. lòu wèi xì bàn, qù hé àn biǎn jiān zhī, wēi yǒu jú yòu fāng qì, nán guǒ zhī zhēn yě.
黎朦子,如大梅,复似小橘。味极酸。或云自南蕃来。番禺人多不用醯,专以此物调羹,其酸可知。又以蜜煎盐渍暴干,收食之。子,如大梅李,生青熟黄,核如人面,两目鼻口皆具。肉甘酸,宜蜜饯。镂为细瓣,去核按匾煎之,微有橘柚芳气,南果之珍也。
lǔ gǔ zi, dà rú bàn shēng wǎn. dì shì zhī, shù shí fáng cuán jù chéng qiú, měi fáng yǒu fèng rú bǎi zi zhī wèi liè, zǎn jié shén jiān, fēi dāo fǔ bù pò. dōng shēng sè qīng, zhì xià hóng. pò qí bàn, shí zhī wēi gān. miáo cóng gāo zhàng xǔ jí chéng gàn. yè zhǎng rú líng lú, cì shēng liǎng páng. tǔ rén mì zhí yǐ wéi fān lí. huò gàn qí yè, qù cì, yǐ zhī xí, wò zhī shè shè yǒu shēng. zi, rú xiǎo shí liú. pí gàn yìng, rú méi shí zǐ. kū jīng rú jí, qí shàng diǎn zhuì bù shēng, bù shèn kān shí.
橹罟子,大如半升碗。谛视之,数十房攒聚成球,每房有缝如柏子之未裂,攒结甚坚,非刀斧不破。冬生色青,至夏红。破其瓣,食之微甘。苗丛高丈许即成干。叶长如菱、芦,刺生两旁。土人密植以为藩篱。或干其叶,去刺,以织席,卧之摵摵有声。 子,如小石榴。皮干硬,如没石子。枯茎如棘,其上点缀布生,不甚堪食。
cuō cā zi, rú zhuī lì. ké zhōng duō bái máo, xū cuō cā ér hòu kě shí. ròu gān ér wēi sè. zi, rú zhuī lì. ké zhōng duō bái máo, xū cuō cā ér hòu kě shí. ròu gān ér wēi sè.
搓擦子,如锥栗。壳中多白毛,须搓擦而后可食。肉甘而微涩。 子,如锥栗。壳中多白毛,须搓擦而后可食。肉甘而微涩。
dì cán zǐ, shēng tǔ zhōng, rú xiǎo cán, yòu shì gān lù zi ér bù jiān. wèi rú lí ǒu ér dàn. yì yǐ jiàn jiǔ. zi, sè zhuàng quán shì yáng shǐ, wèi yì bù jiā, zhōng yǒu xiǎo hé.
地蚕子,生土中,如小蚕,又似甘露子而不尖。味如梨、藕而淡。亦以荐酒。 子,色状全似羊矢,味亦不佳,中有小核。
huǒ tàn zi, rú wū lǐ. zi, shì táng qiú, sè huáng, pí zhòu kě huàn yī.
火炭子,如乌李。 子,似棠球,色黄,皮皱可浣衣。
shān sháo zi, sè hóng, yǒu cì, ròu rú lì zhī. yǐ xià bìng xià shí. zi, zhuàng shì fěi zǐ ér yuán zhǎng, yì lèi shí lián. sè hè, yǒu ké. lián ké zhēng shú shí zhī, wèi shāo dàn.
山韶子,色红,有刺,肉如荔枝。以下并夏实。 子,状似榧子而圆长,亦类石莲。色褐,有壳。连壳蒸熟食之,味稍淡。
bù tí zi, àn fàn chéng dà guì hǎi yú héng zhì zuò bù dì zi. rú huáng dà shí liú. zi, rú xiǎo shí liú. pí gàn yìng, rú méi shí zǐ. kū jīng rú jí, qí shàng diǎn zhuì bù shēng, bù shèn kān shí.
部蹄子,案范成大桂海虞衡志作部谛子。如黄大石榴。 子,如小石榴。皮干硬,如没石子。枯茎如棘,其上点缀布生,不甚堪食。
mù lài zǐ, rú dàn huáng dà lǐ. zi, shì huáng shú xiǎo méi, zhì yì làn, làn zé pí ròu fù hé. hé kě wèi jīng zhū, shì pú tí zǐ. huò yún: qǐng céng jìn rù jīng shī, bèi chù, gù yǐ míng.
木赖子,如淡黄大李。 子,似黄熟小梅,致易烂,烂则皮肉附核。核可为经珠,似菩提子。或云:顷曾进入京师,被黜,故以名。
nián zi, rú zhǐ miàn dà, hè sè. zi, ké zhǎng shù cùn, rú féi zào. nèi yǒu èr sān shí rú féi zào zi, yì rú gǎn lǎn, pí yǒu qī zhòng, wēi shí gān měi, lèi shú lì. yì yuē luó wàng zǐ.
黏子,如指面大,褐色。 子,壳长数寸,如肥皂。内有二三实如肥皂子,亦如橄榄,皮有七重,煨食甘美,类熟栗。亦曰罗望子。
qiān suì zi, cóng shēng, rú qīng huáng lǐ, wèi gān. , rú qīng méi, wèi gān.
千岁子,丛生,如青黄李,味甘。 ,如青梅,味甘。
chì zǎo zǐ, rú suān zǎo, wēi zhǎng. wèi suān. shēng yán shí shàng. zi, pí sè xíng zhuàng, quán shì dà pí pá. ròu gān měi, wēi làn. zi yì shì pí pá hé. qiū dōng jiān shí, bàn qīng huáng shí cǎi shí, shōu cáng zhì sān sì yuè bù huài.
赤枣子,如酸枣,微长。味酸。生岩石上。 子,皮色形状,全似大枇杷。肉甘美,微烂。子亦似枇杷核。秋冬间实,半青黄时采食,收藏至三四月不坏。
téng sháo zi, dà rú fú luǎn, dì hóng sè. yǐ xià bìng qiū shí. zi, rú dà méi, fù shì xiǎo jú. wèi jí suān. huò yún zì nán fān lái. pān yú rén duō bù yòng xī, zhuān yǐ cǐ wù tiáo gēng, qí suān kě zhī. yòu yǐ mì jiān yán zì bào gàn, shōu shí zhī.
藤韶子,大如凫卵,蒂红色。以下并秋实。 子,如大梅,复似小橘。味极酸。或云自南蕃来。番禺人多不用醯,专以此物调羹,其酸可知。又以蜜煎盐渍暴干,收食之。
gǔ mǐ zi, ké huáng, zhōng yǒu ròu rú mǐ lì, yī kē shù shí lì. zi, cóng shēng, rú qīng huáng lǐ, wèi gān.
古米子,壳黄,中有肉如米粒,一颗数十粒。 子,丛生,如青黄李,味甘。
ké zǐ, rú qīng méi, wèi gān. zi, àn fàn chéng dà guì hǎi yú héng zhì zuò wǔ léng zǐ, yǐ yì kǎo zhī, dàng zuò léng. xíng shén guǐ yì. bàn wǔ chū, rú tián jiā liù zhou zhuàng. pí huáng, shén báo. wèi suān, jiǔ zé wēi gān. pǔ qiè zhī, huò yǐ mì zì, shǐ kě shí. mǐn zhōng yì yǒu zhī, wèi zhī yáng táo.
壳子,如青梅,味甘。 子,案范成大桂海虞衡志作五棱子,以义考之,当作棱。形甚诡异。瓣五出,如田家碌碡状。皮黄,甚薄。味酸,久则微甘。朴切之,或以蜜渍,始可食。闽中亦有之,谓之羊桃。
téng hé zǐ, shēng bái téng shàng, rú xiǎo pú táo, yī suì shù bǎi méi, dàn huáng sè. zi, zhuàng shì fěi zǐ ér yuán zhǎng, yì lèi shí lián. sè hè, yǒu ké. lián ké zhēng shú shí zhī, wèi shāo dàn.
藤核子,生白藤上,如小蒲桃,一穗数百枚,淡黄色。 子,状似榧子而圆长,亦类石莲。色褐,有壳。连壳蒸熟食之,味稍淡。
mù lián zǐ, rú hú táo, pí ké jiē zǐ hè sè. zi, dà rú bàn shēng wǎn. dì shì zhī, shù shí fáng cuán jù chéng qiú, měi fáng yǒu fèng rú bǎi zi zhī wèi liè, zǎn jié shén jiān, fēi dāo fǔ bù pò. dōng shēng sè qīng, zhì xià hóng. pò qí bàn, shí zhī wēi gān. miáo cóng gāo zhàng xǔ jí chéng gàn. yè zhǎng rú líng lú, cì shēng liǎng páng. tǔ rén mì zhí yǐ wéi fān lí. huò gàn qí yè, qù cì, yǐ zhī xí, wò zhī shè shè yǒu shēng.
木莲子,如胡桃,皮壳皆紫褐色。 子,大如半升碗。谛视之,数十房攒聚成球,每房有缝如柏子之未裂,攒结甚坚,非刀斧不破。冬生色青,至夏红。破其瓣,食之微甘。苗丛高丈许即成干。叶长如菱、芦,刺生两旁。土人密植以为藩篱。或干其叶,去刺,以织席,卧之摵摵有声。
mù mán tou, zài zhōng zhōu màn shēng zhī yè jiān, kě yǐ chōng yào wù zài nán zhōu zé mù shēng, bù shēng yú zhī yè, ér zhuì shēng yú běn shēn, kě yǐ wéi guǒ shí. èr wù qí xíng xiāng lèi, dàn màn zhě ròu báo duō zǐ, wèi shú xiān luò mù shēng zhě ròu hòu, zhōng yǒu yí mì, dāng qí hóng shú, yì pō kě kǒu. shēn guǎng nán de jiā guǒ. gōng yán duō yòng yǐ bèi shù. rén nǎi fù huì qí shuō yuē:" guǎng zhōng gōng yán, kè mù wèi mán tou, shí qí xià yuē:' mǒu zhōu gōng kù yí yàng ruò gān'." sī yán guò yǐ.
木馒头,在中州蔓生枝叶间,可以充药物;在南州则木生,不生于枝叶,而缀生于本身,可以为果实。二物其形相类,但蔓者肉薄多子,未熟先落;木生者肉厚,中有饴蜜,当其红熟,亦颇可口。深广难得佳果。公筵多用以备数。人乃附会其说曰:“广中公筵,刻木为馒头,识其下曰:‘某州公库一样若干’。”斯言过矣。
strong téng
藤
strong téng, wú zhōu chǎn, dà zhě kě wèi hú chuáng, xiǎo zhě quān wèi pán yú, yòu qí xiǎo ér xì cháng zhě, zhī yǐ wéi lóng qiè wò diàn, nài jiǔ ér wén lǐ kě guān. qí yè zé yǐ wéi yú fù zhī suō, yī lǐng kě zhōng shēn yòng yǐ. téng zhōu zhōu zhì zhī wài, cháng yǒu gǔ téng shén dà, gù yǐ míng zhōu.
藤,梧州产,大者可为胡牀,小者圈为盘盂,又其小而细长者,织以为笼箧、卧簟,耐久而文理可观。其叶则以为渔父之蓑,一领可终身用矣。藤州州治之外,尝有古藤甚大,故以名州。
strong huā téng strong
花藤
huā téng zài xī róng zhōu. téng zhōng lán bān, qí huā wén rú zǎn yín xìng yè, huò shì mǔ dān huā piàn, zhào zhī tòu míng. nǎi xuàn yǐ wéi qì yòng, rén duō zhēn zhī.
花藤在西融州。藤中斓斑,其花纹如攒银杏叶,或似牡丹花片,照之透明。乃镟以为器用,人多珍之。
strong dǎn píng jiāo strong
胆瓶蕉
dǎn píng jiāo, yī gēn wéi yī shēn. lí dì cùn xǔ, qí shēn tè dà, ér qí shàng jiàn xiǎo, zhì yè nǎi dà kāi fū, zhǎng dà, cuì lǜ, zhèng rú dǎn píng zhōng chā shù zhī jiāo yè yě. tíng guǎn liè zhí, yóu kě ài wán. yì míng xiàng tí jiāo, yán rú xiàng tí rán.
胆瓶蕉,一根惟一身。离地寸许,其身特大,而其上渐小,至叶乃大开敷,长大,翠绿,正如胆瓶中插数枝蕉叶也。亭馆列植,尤可爱玩。亦名象蹄蕉,言如象蹄然。
strong shuǐ jiāo strong
水蕉
shuǐ jiāo, bù jiē shi, nán rén qǔ zhī wèi má lǚ, piàn gàn huī zhǔ, yòng yǐ zhī jī. bù zhī xì zhě, yī pǐ zhí qián shù mín.
水蕉,不结实,南人取之为麻缕,片干灰煮,用以织缉。布之细者,一匹直钱数缗。
strong hóng jiāo huā strong
红蕉花
hóng jiāo huā, yè shòu lèi lú ruò, zhōng xīn chōu tiáo, tiáo duān fā huā. yè shù céng, rì chāi yī liǎng yè. sè zhèng hóng, rú liú huā lì zi, qí duān gè yǒu yì diǎn xiān lǜ, yóu kě ài. huā xīn yǒu xū, cāng hēi sè. chūn xià kāi, zhì suì hán yóu fāng.
红蕉花,叶瘦类芦箬,中心抽条,条端发花。叶数层,日拆一两叶。色正红,如榴花、荔子,其端各有一点鲜绿,尤可爱。花心有须,苍黑色。春夏开,至岁寒犹芳。
strong nán shān tú strong
南山荼
nán shān chá, pā è dà bèi zhōng zhōu zhě, sè wēi dàn, yè róu báo yǒu máo, jiē shi rú lí, dà rú quán. zhōng yǒu shù zi, rú féi zào zi dà. bié zì yǒu yī zhǒng, yè hòu yìng, huā shēn hóng, rú zhōng zhōu suǒ chū zhě.
南山茶,葩萼大倍中州者,色微淡,叶柔薄有毛,结实如梨,大如拳。中有数子,如肥皂子大。别自有一种,叶厚硬,花深红,如中州所出者。
strong sù xīn huā strong
素馨花
sù xīn huā, pān yú shén duō, guǎng yòu jué shǎo, tǔ rén yóu guì zhòng. kāi shí xuán duō huā tóu, zhuāng yú tā zhī. huò yǐ zhú sī guàn zhī, mài yú shì, yī zhī èr wén, rén jìng mǎi dài.
素馨花,番禺甚多,广右绝少,土人尤贵重。开时旋掇花头,装于他枝。或以竹丝贯之,卖于市,一枝二文,人竞买戴。
strong mò lì huā strong
茉莉花
mò lì huā, pān yú yì duō, tǔ rén ài zhī. yǐ zhè mǐ jiāng rì gài zhī, zé zuò huā bù jué, kě nài yī xià. huā yì dà, qiě duō yè, bèi cháng huā. liù yuè liù rì, yòu yǐ zhì yú xīng shuǐ yī gài, yì jiā.
茉莉花,番禺亦多,土人爱之。以浙米浆日溉之,则作花不绝,可耐一夏。花亦大,且多叶,倍常花。六月六日,又以治鱼腥水一溉,益佳。
strong shí liú huā strong
石榴花
shí liú huā, nán zhōng yī zhǒng, sì jì cháng kāi. xià zhōng jì shí zhī hòu, qiū shēn fù yòu dà fā huā, qiě shí, zhī tóu kē kē xià liè, ér qí páng hóng yīng càn rán. bìng huā shí zhé dìng pán yán, jí kě wán.
石榴花,南中一种,四季常开。夏中既实之后,秋深复又大发花,且实,枝头颗颗罅裂,而其旁红英粲然。并花实折饤盘筵,极可玩。
strong shǐ jūn zǐ huā strong
史君子花
shǐ jūn zǐ huā, màn shēng, zuò jià zhí zhī. xià kāi, yī cù yī èr shí pā, qīng yíng shì hǎi táng, bái yǔ shēn hóng xiāng zá qí kāi, cǐ wèi zuì yì.' běn cǎo' wèi kāi shí bái, jiǔ zé hóng, gài wèi xiáng yě.
史君子花,蔓生,作架植之。夏开,一簇一二十葩,轻盈似海棠,白与深红相杂齐开,此为最异。‘本草’谓开时白,久则红,盖未详也。
strong tiān sè fú róng huā strong
添色芙蓉花
tiān sè fú róng huā, chén kāi zhèng bái, sì wǔ wēi hóng, yè shēn hóng. ōu yáng wén zhōng gōng' mǔ dān pǔ' yǒu tiān sè hóng, yǔ cǐ tóng yì. cǐ huā zhī tiáo, zhōng dōng bù kū, yǒu gāo chū wū zhě.
添色芙蓉花,晨开正白,巳午微红,夜深红。欧阳文忠公‘牡丹谱’有添色红,与此同意。此花枝条,终冬不枯,有高出屋者。
strong dòu kòu huā strong
豆蔻花
dòu kòu duō yǐ, bái dòu kòu chū nán fān, cǎo dòu kòu chū yōng zhōu xī dòng, ér zhū jùn shān jiān yì yǒu dòu kòu huā, zuì kě ài. qí yè cóng shēng rú jiāng yè. qí kāi huā, chōu yī gān, yǒu tuò bāo zhī, tuò qù, yǒu huā yī suì, ruǐ shù shí zhuì zhī, xī rú zhǐ miàn. qí sè dàn hóng, rú lián huā zhī wèi fū, yòu rú pú táo zhī xià chuí. fàn shí hú cháng zuò shī, yǒu" guàn zhū chuí bǎo luò, jiǎn cǎi dào luán zhī" zhī jù. nán rén qǔ huā zì yǐ méi zhī, rì gàn zhī, xiāng wèi fāng měi, jí yǒu fēng zhì. yú chū jiàn zhī, yì cǎo kòu, ér wèi xīn jī. rén yì qǔ qí zi wèi mì guǒ.
豆蔻多矣,白豆蔻出南蕃,草豆蔻出邕州溪峒,而诸郡山间亦有豆蔻花,最可爱。其叶丛生如姜叶。其开花,抽一干,有萚包之,萚去,有花一穗,蕊数十缀之,悉如指面。其色淡红,如莲花之未敷,又如葡萄之下垂。范石湖尝作诗,有“贯珠垂宝络,翦彩倒鸾枝”之句。南人取花渍以梅汁,日干之,香味芳美,极有风致。余初见之,意草蔻,而味辛激。人亦取其子为蜜果。
strong pào huā strong
泡花
pào huā, nán rén huò míng yòu huā, chūn mò kāi. ruǐ yuán bái rú dà zhū, jì chāi zé shì chá huā. qì jí qīng fāng, yǔ mò lì sù xīn xiāng bī. pān yú rén cǎi yǐ zhēng xiāng, fēng wèi chāo shèng, guì lín hào shì zhě huò wèi zhī. qí fǎ: yǐ jiā chén xiāng báo piàn pī zhe jìng qì zhōng, pù bàn kāi, huā yǔ xiāng céng céng xiāng jiàn, mì fēng zhī. míng rì fù yì, bù dài huā wēi xiāng niān yě. huā guò nǎi yǐ, xiāng yì chéng. pān yú rén wú zhái zuò xīn zì xiāng jí qióng xiāng, yòng sù xīn mò lì, fǎ yì ěr. dà dǐ yì qǔ qí qì, lìng zì xūn táo yǐ rù xiāng gǔ, shí wèi cháng yǐ zèng fǔ zhēng zhǔ zhī.
泡花,南人或名柚花,春末开。蕊圆白如大珠,既拆则似茶花。气极清芳,与茉莉、素馨相逼。番禺人采以蒸香,风味超胜,桂林好事者或为之。其法:以佳沉香薄片劈着净器中,铺半开,花与香层层相间,密封之。明日复易,不待花萎香蔫也。花过乃已,香亦成。番禺人吴宅作心字香及琼香,用素馨、茉莉,法亦尔。大抵浥取其气,令自薰陶以入香骨,实未尝以甑釜蒸煮之。
strong màn tuó luó huā strong
曼陀罗花
guǎng xī màn tuó luó huā, biàn shēng yuán yě, dà yè bái huā, jiē shi rú qié zi, ér biàn shēng xiǎo cì, nǎi yào rén cǎo yě. dào zéi cǎi gàn ér mò zhī, yǐ zhì rén yǐn shí, shǐ zhī zuì mèn, zé qiè qiè ér chí. nán rén huò yòng wèi xiǎo ér shí yào, qù jī shén jùn.
广西曼陀罗花,遍生原野,大叶白花,结实如茄子,而遍生小刺,乃药人草也。盗贼采干而末之,以置人饮食,使之醉闷,则挈箧而趍。南人或用为小儿食药,去积甚峻。
strong jū nà huā strong
拘那花
jū nà huā, yè shòu cháng, lüè shì yáng méi. xià kāi dàn hóng huā, yī duǒ shù shí è, fán rú zǐ wēi. huā bàn yǒu jù wén, rú jiǎn jīn, zhì qiū shēn yóu yǒu zhī.
拘那花,叶瘦长,略似杨梅。夏开淡红花,一朵数十萼,繁如紫薇。花瓣有锯文,如翦金,至秋深犹有之。
strong shuǐ xī huā strong
水西花
shuǐ xī huā, yè rú xuān cǎo, huā huáng, xià kāi.
水西花,叶如萱草,花黄,夏开。
strong guǒ méi huā strong
裹梅花
guǒ méi huā, jí mù jǐn. yǒu hóng bái èr zhǒng. yè shì shǔ kuí, cǎi zhě lián dì bāo guǒ huáng méi, yán zì bào gàn yǐ jiàn jiǔ, gù míng.
裹梅花,即木槿。有红白二种。叶似蜀葵,采者连蒂包裹黄梅,盐渍暴干以荐酒,故名。
strong yù xiū huā strong
玉脩花
yù xiū huā, fěn hóng sè, sì jì kāi.
玉脩花,粉红色,四季开。
strong yuè hé strong
月禾
qīn zhōu tián jiā lǔ mǎng, niú zhǒng jǐn néng pò kuài, bō gēng zhī jì, jiù tián diǎn gǔ, gèng bù yí yāng, qí wèi fèi zhǒng mò shén yān. jì zhǒng zhī hòu, bù yún bù guàn, rèn zhī yú tiān dì. dì nuǎn, gù wú yuè bù zhǒng, wú yuè bù shōu. zhèng èr yuè zhǒng zhě yuē zǎo hé, zhì sì yuè wǔ yuè shōu. sān yuè sì yuè zhǒng yuē zǎo hé, zhì liù yuè qī yuè shōu. wǔ yuè liù yuè zhǒng yuē wǎn hé, zhì bā yuè jiǔ yuè shōu. ér qīn yáng qī dòng zhōng, qī bā yuè shǐ zhǒng zǎo hé, jiǔ shí yuè shǐ zhǒng wǎn hé, shí yī yuè shí èr yuè yòu zhǒng. míng yuē yuè hé. dì qì jì nuǎn, tiān shí yì wèi zhī dà biàn, yǐ zhì yú cǐ!
钦州田家卤莽,牛种仅能破块,播耕之际,就田点谷,更不移秧,其为费种莫甚焉。既种之后,不耘不灌,任之于天地。地暖,故无月不种,无月不收。正二月种者曰早禾,至四月五月收。三月四月种曰早禾,至六月七月收。五月六月种曰晚禾,至八月九月收。而钦阳七峒中,七八月始种早禾,九十月始种晚禾,十一月十二月又种。名曰月禾。地气既暖,天时亦为之大变,以至于此!
strong dà hāo strong
大蒿
dà hāo, róng wú dào zhōng jiǔ wú shuāng xuě chù, hāo cǎo bù diāo, nián shēn zī zhǎng, dà zhě kě zuò wū zhù, xiǎo yì zhōng jiān yú zhī gāng. cáo shǔ wáng zhòng xiǎn yán xí shī jiào gāng, cóng zhě zhuó dào páng mù dài zhī, xíng shù lǐ zhé cuì zhé, guài, shì zhī, hāo yě. gǔ yǒu hāo zhù zhī shuō, qǐ qí lèi hū?
大蒿,容、梧道中久无霜雪处,蒿草不凋,年深滋长,大者可作屋柱,小亦中肩舆之杠。漕属王仲显沿檄失轿杠,从者斫道旁木代之,行数里辄脆折,怪,视之,蒿也。古有蒿柱之说,岂其类乎?
strong dōu guǎn cǎo strong
都管草
dōu guǎn cǎo, yī jīng liù yè, zhì shì zhōng pì wú gōng, shé bù gǎn rù.
都管草,一茎六叶,置室中辟蜈蚣,蛇不敢入。
strong qū cǎo strong
蛆草
qū cǎo, gāo yī èr chǐ, zhuàng rú máo. xià yuè chā yī zhī pán yán zhōng, wén yíng bù jìn, shí wù yì bù sù fǔ. liǔ zhōu yǒu zhī.
蛆草,高一二尺,状如茅。夏月插一枝盘筵中,蚊蝇不近,食物亦不速腐。柳州有之。
strong tóng gǔ cǎo strong
铜鼓草
tóng gǔ cǎo, qí shí dà zhě rú guā, xiǎo rén zhě rú lái fú. zhì yáng dú, cù mó tú zhī.
铜鼓草,其实大者如瓜,小人者如莱菔。治疡毒,醋磨涂之。
strong shí fā strong
石发
shí fā, chū hǎi shàng, xiān cháng rú sī lǚ, dàn lǜ sè. zhì shí yáo zhōng, jí kě ài. rán yì làn, ér báo yú wèi.
石发,出海上,纤长如丝缕,淡绿色。置食肴中,极可爱。然易烂,而薄于味。
strong biǎn cài strong
匾菜
biǎn cài, chū hǎi shàng, xì rú xìng dài, biǎn rú xiè jiǔ. zhǎng yī èr chǐ, yì yí pán jīn, bǐ shí fā chà yǒu wèi. jīn rèn kě jǔ jué.
匾菜,出海上,细如荇带,匾如薤韭。长一二尺,亦宜盘筋,比石发差有味。筋韧可咀嚼。
strong hú màn cǎo strong
胡蔓草
guǎng xī yāo yín zhī dì, duō chǎn è cǎo, rén mín yì bǐng è dé. yǒu téng shēng zhě yuē hú màn, yè rú chá, kāi xiǎo hóng huā, yī huā yī yè. róu qí yè zì zhī shuǐ, juān dī rù kǒu, bǎi qiào kuì xuè ér sǐ yǐ. yú mín sī yuàn, rú yǐ zì bì. rén jìn cǎo cè, qí yè zì yáo. gài qí è qì, hǎo gōng rén qì xuè rú cǐ. rén jiāng qī sǐ, tàn qí xié xīn, jué ér shuǐ tūn zhī, miàn hēi shé shēn. jiā rén jué zhī, jí qǔ bào luǎn bù shēng jī ér xì yán, hé yǐ má yóu, jué kǒu guàn zhī. nǎi jǐn tǔ chū è wù ér sū. xiǎo chí, bù kě jiù yǐ. ruò yù yàn zhī, chǐ jí zhǎo jiǎ qīng, tàn yín chāi yàn zhōng, yín biàn qīng hēi zhě shì yě. rén sǐ fén shī, cì rì huī gǔ zhōng yǐ shēng hú màn shù cùn. cǐ děng è zhǒng, huǒ bù néng fén, tiān zhī shēng wù, yǒu rú cǐ zhě! cháo tíng měi suì xià guǎng xī wèi sī chú hú màn, cǐ yì rén dài tiān gōng zhī yì, wù wèi qí bù kě qù ér yī bù wèn yě.
广西妖淫之地,多产恶草,人民亦禀恶德。有藤生者曰胡蔓,叶如茶,开小红花,一花一叶。揉其叶渍之水,涓滴入口,百窍溃血而死矣。愚民私怨,茹以自毙。人近草侧,其叶自摇。盖其恶气,好攻人气血如此。人将期死,探其叶心,嚼而水吞之,面黑舌伸。家人觉之,急取抱卵不生鸡儿细研,和以麻油,抉口灌之。乃尽吐出恶物而苏。小迟,不可救矣。若欲验之,齿及爪甲青,探银钗咽中,银变青黑者是也。人死焚尸,次日灰骨中已生胡蔓数寸。此等恶种,火不能焚,天之生物,有如此者!朝廷每岁下广西尉司除胡蔓,此亦人代天工之意,勿谓其不可去而一不问也。