guò zhě, yuàn zhī tī yě yuàn zhě, huò zhī fǔ yě. huò zhī suǒ shēng, bì yóu jī yuàn guò zhī suǒ shǐ, duō yīn hū xiǎo. xiǎo guò zhī lái, chū yú yì biǎo jī yuàn zhī chéng, zài yú lǜ wài. gù qí lái yě, bù zì huǐ qí chéng yě, yuàn bù kě fáng. fáng yuàn bù mì, ér huò hài zhēn yān!
過者,怨之梯也;怨者,禍之府也。禍之所生,必由積怨;過之所始,多因忽小。小過之來,出於意表;積怨之成,在於慮外。故其來也,不自悔;其成也,怨不可防。防怨不密,而禍害臻焉!
gù dēng qiào bǎn ér bù diē zhuì zhě, shèn yú dà yě kuà fù dié ér hǎo diān jué zhě, qīng yú xiǎo yě. gǒu jīng qí bù, suī lǚ xiǎn néng ān qīng yì qí zú, suī yí lù yì zhì. zhì zhě shí qīng xiǎo zhī wèi hài, gù shèn wēi xì zhī wēi huàn, měi wèi qīng wēi, lǐn lǐn yān ruò xiǔ suǒ zhī yù liù mǎ yě.
故登峭坂而不跌墜者,慎於大也;跨阜垤而好顛蹶者,輕於小也。苟兢其步,雖履險能安;輕易其足,雖夷路亦躓。智者識輕小之為害,故慎微細之危患,每畏輕微,懍懍焉若朽索之馭六馬也。
hóng cuì xìng qīng, jī zhī chén zhōu lǔ gǎo zhì báo, dié zhī zhé zhóu. yǐ cuì gǎo zhī qīng wēi, néng bài zhōu chē zhě, jī duō zhī suǒ zhì yě. gù qiáng zhī bēng tuí, bì yīn qí xì jiàn zhī huǐ zhé, jiē yóu yú wèn. chǐ yǐn chuān dī, néng piào yī yì cùn yān xiè tū, zhì huī qiān shì. yuàn zhī shǐ yě, zhēng yú xì wén, jí qí wēi hài, dà yú qiáng jiàn. huò zhī suǒ shāng, shén yú yì shì, jiāng fáng qí méng, jí yú shuǐ huǒ.
鴻毳性輕,積之沉舟;魯縞質薄,疊之折軸。以毳縞之輕微,能敗舟車者,積多之所致也。故牆之崩隤,必因其隙;劍之毀折,皆由於璺。尺蚓穿堤,能漂一邑;寸煙泄突,致灰千室。怨之始也,征於隙紋,及其危害,大於牆劍。禍之所傷,甚於邑室,將防其萌,急於水火。
xià shū yuē: yuàn qǐ zài míng, bù jiàn shì tú. gù yuàn bù zài dà, yì bù zài xiǎo. yíng yíng bù miè, néng fén kūn shān juān juān bù jué, néng chéng jiāng hé. yuàn zhī suǒ shēng, bù kě lèi tuī huò zhī suǒ yán, fēi kě qíng cè. huò yuàn dà ér chéng xiǎo, huò hàn qīng ér zhì zhòng, shēn chóu bù bì wēi, ér yá zì wèi kě yì yě. pì rú fēng yān, pī yún fēi shí, juǎn shuǐ jué mù, ér rù xuè mài bù wèi zhī shāng xì xué zhī fēng, qīng chén bù dòng, máo fà bù yáo, jí zhōng jī fū, yǐ wèi shēn jí. dà bù wèi hài, xiǎo ér chéng huàn zhě, dà fēng sǎn màn, xiǎo fēng jī shè yě.
《夏書》曰:「怨豈在明,不見是圖。」故怨不在大,亦不在小。熒熒不滅,能焚崑山;涓涓不絕,能成江河。怨之所生,不可類推;禍之所言,非可情測。或怨大而成小,或憾輕而至重,深仇不必危,而睚眥未可易也。譬如風焉,披雲飛石,卷水蹶木,而入血脈不為之傷;隙穴之風,輕塵不動,毛髮不搖,及中肌膚,以為深疾。大不為害,小而成患者,大風散漫,小風激射也。
gù hàn zǔ miǎn guàn gāo zhī nì, wèi hòu cáo cāo xiè zhāng xiù zhī chóu, hán xìn xuē shào nián zhī rǔ, ān guó shì tián jiǎ zhī màn. cǐ jiē yù yīng dá zhī zhǔ, kuān kuò zhī jīn, dé yǐ shēn yuàn ér bù wèi chóu yě. lǔ jiǔ báo ér hán zhàn wéi, yáng gēng piān ér sòng shī bài, hòu sūn yǐ dòu jī wáng shēn, qí hóu yǐ xiào pín pò guó. jiē yǐ qīng miè xì yuàn, wàng shù huò duān, yǐ jiǔ shí xì xiào zhī gù, bài guó miè shēn wèi tiān xià xiào, bù shèn gù yě.
故漢祖免貫高之逆,魏後(曹操)泄張繡之仇,韓信削少年之辱,安國釋田甲之慢。此皆遇英達之主,寬廓之衿,得以深怨而不為仇也。魯酒薄而邯戰圍,羊羹偏而宋師敗,郈孫以鬥雞亡身,齊侯以笑嬪破國。皆以輕蔑細怨,忘樹禍端,以酒食戲笑之故,敗國滅身為天下笑,不慎故也。
shí zhī àn zhě, jiē yǐ xiǎo hài yì wēi zhī shì, yǐ zhì yú dà huàn. huò zhī zhì yě, rén zì shēng zhī fú zhī lái yě, rén zì chéng zhī. huò yǔ fú tóng mén, hài yǔ lì tóng lín, ruò fēi zhì jīng, mò néng fēn yǐ. shì yǐ zhì huàn zhě, huò fú zhī mén hù, dòng jìng zhě, lì hài zhī shū jī, bù kě bù shèn yě.
識之暗者,皆以小害易微之事,以至於大患。禍之至也,人自生之;福之來也,人自成之。禍與福同門,害與利同鄰,若非至精,莫能分矣。是以智患者,禍福之門戶,動靜者,利害之樞機,不可不慎也。