mìng yǒu fǒu tài, yù yǒu qū shēn. fǒu yǔ tài xiāng fān, qū yǔ shēn shū guàn. yāo tài yù shēn, bù jǐn ruì zhì zāo fǒu huì qū, bù zhuān fū bì, hé zhě? fǒu tài yóu mìng, qū shēn zài yù yě. mìng zhì yú qū, cái tōng lǐ yōng, yù jí yú shēn, cái yōng jī tōng. tōng zhī lái yě, fēi qí lì suǒ zhāo, yōng zhī zhì yě, fēi qí zhì suǒ huí. shì gǒu jiù yōng, zé kǒu mù shuāng yǎn yù bì shǔ tōng, zé shēng tiào jù míng.
命有否泰,遇有屈伸。否與泰相翻,屈與伸殊貫。邀泰遇伸,不盡睿智;遭否會屈,不專膚蔽,何者?否泰 由命,屈伸在遇也。命至於屈,才通理壅,遇及於伸,才壅跡通。通之來也,非其力所招,壅之至也,非其智所回。勢苟就壅,則口目雙掩;遇必屬通,則聲眺俱明。
gù chù xué dà hū, shēng yù shù rèn shùn fēng zhǎng jiào, yīn tōng bǎi lǐ. rù jǐng wàng tiān, bù guò yuán gài dēng fēng tiào mù, jí yú yān jì. xiàng zài jǐng xué zhī shí, shēng fēi zú á, mù fēi bào mèi, ér wén jiàn jú zhě, qí shì yōng yě jí qí chéng fēng dǎo fēng, shēng fēi mèng bì, mù fēi lí lóu, ér shēng chè tiào yuǎn zhě, qí shì tōng yě.
故處穴大呼,聲郁數仞;順風長叫,音通百里。入井望天,不過圓蓋;登峰眺目,極於煙際。向在井穴之時,聲非卒嗄,目非暴昧,而聞見局者,其勢壅也;及其乘風蹈峰,聲非孟賁,目非離婁,而聲徹眺遠者,其勢通也。
mǎi chén rěn jī ér xíng gē, wáng zhāng kǔ hán ér zuò qì, sū qín wò zhuī ér fèn mèn, bān chāo zhí bǐ ér kāng kǎi. dāng bǐ sì zǐ shì qū zhī shí, róng sè lí hēi, shén qíng jǔ niǔ, yán wèi fēi lì, xíng chéng kuáng juàn, fā lù xīn yōu, yǐng xiāo mào cuì, yǐn tàn ér léi zhuǎn, pēn qì zé yún yǒng, rú qí jì zhī fú yú yán chē, xuán yuán zhī shù yú lóng quān, fēi wú qiān lǐ zhī jué, wàn rèn zhī jiān, rán ér bù yì léi dùn zhě, wú suǒ sì qí qiǎo yě, hé yì chù xué ér wàng shēng chè, rù jǐng ér yù dì bó zāi! jí qí shì shēn zhì dé, huò pèi jǐn ér hái xiāng, huò shēng yù yú láng miào, huò hé zòng yú liù guó zhī nèi, huò xuán jīng yú kūn lún zhī wài, dāng sī zhī shí yě, ruì cǎi guāng yè, shén qì kāi fā, yán chéng jīn yù, xíng wèi shì zé, chéng féi yī qīng, yí rán zì dé, piào ruò qīng chī zhī fàn zhǎng bō, pèi ruò tūn zhōu zhī yáng dà hè, hé yì shùn fēng ér zòng shēng, dēng fēng ér zhǎng shài! rén yóu shì yě, ér xī rú bǐ, jīn rú cǐ zhě, fēi wèi xī yú ér jīn xián, gù chǒu ér xīn měi, yōng zhī yǔ tōng yě.
買臣忍譏而行歌,王章苦寒而坐泣,蘇秦握錐而憤懣,班超執筆而慷慨。當彼四子勢屈之時,容色黧黑,神情沮忸,言為飛礫,行成狂狷,發露心憂,影銷貌悴,引嘆而雷轉,噴氣則雲涌,如騏驥之伏於鹽車,玄猿之束於籠圈,非無千里之駃,萬仞之犍,然而不異羸鈍者,無所肆其巧也,何異處穴而望聲徹,入井而欲睇搏哉!及其勢伸志得,或佩錦而還鄉,或聲玉於廊廟,或合縱於六國之內,或懸旌於崑崙之外,當斯之時也,睿彩光液,神氣開發,言成金玉,行為世則,乘肥衣輕,怡然自得,漂若輕鴟之泛長波,沛若吞舟之揚大壑,何異順風而縱聲,登峰而長曬!人猶是也,而昔如彼,今如此者,非謂昔愚而今賢,故丑而新美,壅之與通也。
shuǐ zhī xìng qīng dòng, yōng yǐ dī zé bō niǔ ér qì fǔ jué zhī shǐ tōng, xún shì ér xíng, cóng jiàn ér zhuǎn, suī yǒu xiǔ hái làn huì, bù néng wū yě. fēi shuǐ zhī xìng yì, tōng zhī yǔ yōng yě. rén zhī tōng, yóu shuǐ zhī tōng yě dé rú hán quán, jiǎ yǒu shā chén, fú néng wū yě. yǐ shì guān zhī: tōng sāi zhī lù yǔ róng cuì zhī róng, xiāng qù yuǎn yǐ!
水之性清動,壅以堤則波紐而氣腐;決之使通,循勢而行,從澗而轉,雖有朽骸爛卉,不能污也。非水之性異,通之與壅也。人之通,猶水之通也;德如寒泉,假有沙塵,弗能污也。以是觀之:通塞之路與榮悴之容,相去遠矣!