jì shì jiāng fá zhuān yú, rǎn yǒu jì lù jiàn yú kǒng zǐ, yuē:" jì shì jiāng yǒu shì yú zhuān yú." kǒng zǐ yuē:" qiú, wú nǎi ěr shì guò yǔ? fū zhuān yú, xī zhě xiān wáng yǐ wéi dōng méng zhǔ, qiě zài bāng yù zhī zhōng yǐ, shì shè jì zhī chén yě. hé yǐ fá wèi?" rǎn yǒu yuē:" fū zǐ yù zhī, wú èr chén zhě jiē bù yù yě." kǒng zǐ yuē:" qiú, zhōu rèn yǒu yán yuē:' chén lì jiù liè, bù néng zhě zhǐ.' wēi ér bù chí, diān ér bù fú, zé jiāng yān yòng bǐ xiāng yǐ? qiě ěr yán guò yǐ, hǔ sì chū yú xiá, guī yù huǐ yú dú zhōng, shì shuí zhī guò yǔ?" rǎn yǒu yuē:" jīn fū zhuān yú gù ér jìn yú fèi, jīn bù qǔ, hòu shì bì wèi zǐ sūn yōu." kǒng zǐ yuē:" qiú, jūn zǐ jí fū shě yuē yù zhī ér bì wèi zhī cí. qiū yě wén, yǒu guó yǒu jiā zhě, bù huàn guǎ ér huàn bù jūn, bù huàn pín ér huàn bù ān. gài jūn wú pín, hé wú guǎ, ān wú qīng. fū rú shì, gù yuǎn rén bù fú zé xiū wén dé yǐ lái zhī, jì lái zhī, zé ān zhī. jīn yóu yǔ qiú yě xiāng fū zǐ, yuǎn rén bù fú ér bù néng lái yě, bāng fēn bēng lí xī ér bù néng shǒu yě, ér móu dòng gān gē yú bāng nèi. wú kǒng jì sūn zhī yōu bù zài zhuān yú, ér zài xiāo qiáng zhī nèi yě."
季氏将伐颛臾,冉有、季路见于孔子,曰:“季氏将有事于颛臾。”孔子曰:“求,无乃尔是过与?夫颛臾,昔者先王以为东蒙主,且在邦域之中矣,是社稷之臣也。何以伐为?”冉有曰:“夫子欲之,吾二臣者皆不欲也。”孔子曰:“求,周任有言曰:‘陈力就列,不能者止。’危而不持,颠而不扶,则将焉用彼相矣?且尔言过矣,虎兕出于柙,龟玉毁于椟中,是谁之过与?”冉有曰:“今夫颛臾固而近于费,今不取,后世必为子孙忧。”孔子曰:“求,君子疾夫舍曰欲之而必为之辞。丘也闻,有国有家者,不患寡而患不均,不患贫而患不安。盖均无贫,和无寡,安无倾。夫如是,故远人不服则修文德以来之,既来之,则安之。今由与求也相夫子,远人不服而不能来也,邦分崩离析而不能守也,而谋动干戈于邦内。吾恐季孙之忧不在颛臾,而在萧墙之内也。”
kǒng zǐ yuē:" tiān xià yǒu dào, zé lǐ yuè zhēng fá zì tiān zǐ chū tiān xià wú dào, zé lǐ yuè zhēng fá zì zhū hóu chū. zì zhū hóu chū, gài shí shì xī bù shī yǐ zì dài fū chū, wǔ shì xī bù shī yǐ péi chén zhí guó mìng, sān shì xī bù shī yǐ. tiān xià yǒu dào, zé zhèng bù zài dài fū tiān xià yǒu dào, zé shù rén bù yì."
孔子曰:“天下有道,则礼乐征伐自天子出;天下无道,则礼乐征伐自诸侯出。自诸侯出,盖十世希不失矣;自大夫出,五世希不失矣;陪臣执国命,三世希不失矣。天下有道,则政不在大夫;天下有道,则庶人不议。”
kǒng zǐ yuē:" lù zhī qù gōng shì wǔ shì yǐ, zhèng dǎi yú dài fū sì shì yǐ, gù fū sān huán zhī zǐ sūn wēi yǐ."
孔子曰:“禄之去公室五世矣,政逮于大夫四世矣,故夫三桓之子孙微矣。”
kǒng zǐ yuē:" yì zhě sān yǒu, sǔn zhě sān yǒu. yǒu zhí yǒu liàng yǒu duō wén, yì yǐ yǒu biàn pì yǒu shàn róu yǒu biàn nìng, sǔn yǐ."
孔子曰:“益者三友,损者三友。友直、友谅、友多闻,益矣;友便辟、友善柔、友便佞,损矣。”
kǒng zǐ yuē:" yì zhě sān lè, sǔn zhě sān lè. lè jié lǐ yuè lè dào rén zhī shàn lè duō xián yǒu, yì yǐ lè jiāo lè lè yì yóu lè yàn lè, sǔn yǐ."
孔子曰:“益者三乐,损者三乐。乐节礼乐、乐道人之善、乐多贤友,益矣;乐骄乐、乐佚游、乐宴乐,损矣。”
kǒng zǐ yuē:" shì yú jūn zǐ yǒu sān qiān: yán wèi jí zhī ér yán wèi zhī zào, yán jí zhī ér bù yán wèi zhī yǐn, wèi jiàn yán sè ér yán wèi zhī gǔ."
孔子曰:“侍于君子有三愆:言未及之而言谓之躁,言及之而不言谓之隐,未见颜色而言谓之瞽。”
kǒng zǐ yuē:" jūn zǐ yǒu sān jiè: shǎo zhī shí, xuè qì wèi dìng, jiè zhī zài sè jí qí zhuàng yě, xuè qì fāng gāng, jiè zhī zài dòu jí qí lǎo yě, xuè qì jì shuāi, jiè zhī zài dé."
孔子曰:“君子有三戒:少之时,血气未定,戒之在色;及其壮也,血气方刚,戒之在斗;及其老也,血气既衰,戒之在得。”
kǒng zǐ yuē:" jūn zǐ yǒu sān wèi: wèi tiān mìng, wèi dà rén, wèi shèng rén zhī yán. xiǎo rén bù zhī tiān mìng ér bù wèi yě, xiá dà rén, wǔ shèng rén zhī yán."
孔子曰:“君子有三畏:畏天命,畏大人,畏圣人之言。小人不知天命而不畏也,狎大人,侮圣人之言。”
kǒng zǐ yuē:" shēng ér zhī zhī zhě shàng yě, xué ér zhī zhī zhě cì yě kùn ér xué zhī yòu qí cì yě. kùn ér bù xué, mín sī wéi xià yǐ."
孔子曰:“生而知之者上也,学而知之者次也;困而学之又其次也。困而不学,民斯为下矣。”
kǒng zǐ yuē:" jūn zǐ yǒu jiǔ sī: shì sī míng, tīng sī cōng, sè sī wēn, mào sī gōng, yán sī zhōng, shì sī jìng, yí sī wèn, fèn sī nán, jiàn de sī yì."
孔子曰:“君子有九思:视思明,听思聪,色思温,貌思恭,言思忠,事思敬,疑思问,忿思难,见得思义。”
kǒng zǐ yuē:" jiàn shàn rú bù jí, jiàn bù shàn rú tàn tāng wú jiàn qí rén yǐ. wú wén qí yǔ yǐ. yǐn jū yǐ qiú qí zhì, xíng yì yǐ dá qí dào wú wén qí yǔ yǐ, wèi jiàn qí rén yě."
孔子曰:“见善如不及,见不善如探汤;吾见其人矣。吾闻其语矣。隐居以求其志,行义以达其道;吾闻其语矣,未见其人也。”
qí jǐng gōng yǒu mǎ qiān sì, sǐ zhī rì, mín wú dé ér chēng yān bó yí shū qí è yú shǒu yáng zhī xià, mín dào yú jīn chēng zhī. qí sī zhī wèi yǔ?"
齐景公有马千驷,死之日,民无德而称焉;伯夷、叔齐饿于首阳之下,民到于今称之。其斯之谓与?”
chén kàng wèn yú bó yú yuē:" zi yì yǒu yì wén hū?" duì yuē:" wèi yě. cháng dú lì, lǐ qū ér guò tíng, yuē:' xué shī hū?' duì yuē:' wèi yě.'' bù xué shī, wú yǐ yán.' lǐ tuì ér xué shī. tā rì, yòu dú lì, lǐ qū ér guò tíng, yuē:' xué lǐ hū?' duì yuē:' wèi yě.'' bù xué lǐ, wú yǐ lì.' lǐ tuì ér xué lǐ. wén sī èr zhě." chén kàng tuì ér xǐ yuē:" wèn yī de sān, wén shī, wén lǐ, yòu wén jūn zǐ zhī yuǎn qí zi yě."
陈亢问于伯鱼曰:“子亦有异闻乎?”对曰:“未也。尝独立,鲤趋而过庭,曰:‘学《诗》乎?’对曰:‘未也。’‘不学《诗》,无以言。’鲤退而学《诗》。他日,又独立,鲤趋而过庭,曰:‘学《礼》乎?’对曰:‘未也。’‘不学《礼》,无以立。’鲤退而学《礼》。闻斯二者。”陈亢退而喜曰:“问一得三,闻《诗》,闻《礼》,又闻君子之远其子也。”
bāng jūn zhī qī, jūn chēng zhī yuē fū rén, fū rén zì chēng yuē xiǎo tóng bāng rén chēng zhī yuē jūn fū rén, chēng zhū yì bāng yuē guǎ xiǎo jūn yì bāng rén chēng zhī yì yuē jūn fū rén.
邦君之妻,君称之曰夫人,夫人自称曰小童;邦人称之曰君夫人,称诸异邦曰寡小君;异邦人称之亦曰君夫人。