strong jīn bù huàn sǎo tà liú chéng bì lěng yú bīng huí xiāng tàn qī ér strong
金不換掃榻留城璧 冷於冰回鄉探妻兒
cí yuē:
詞曰:
shī gē qiú yǒu, yì zài tóng rén zhī jǐ qīn yì zhòng, lǐ hé xù huàn nán, xià tà liú bīn.
詩歌求友,易載同人;知己親誼重,理合恤患難,下榻留賓。
zì cóng fēn mèi hòu, shān dǎo jì xián shēn, zǒng xiū xíng níng fèi tiān lún? tàn qī zǐ, hóng chén zhài le, yī jiù rù xiān jīn.
自從分袂後,山島寄閒身,總修行寧廢天倫?探妻子,紅塵債了,依舊入仙津。
yòu diào shí cuì qiào.
——右調《拾翠翹》。
huà shuō lěng yú bīng yǔ lián chéng bì liǎng rén chū dé miào mén, chéng bì tuǐ shàng yǒu yú bīng huà de fú lù, bù lǚ hé fēng xíng diàn chí yì bān, nà lǐ yòng shí tiān bàn yuè, zhǐ zǒu le sān tiān, biàn dào jī zé xiàn, xiàng zhào jiā bǎo féng rén xún wèn jīn bù huàn, yǒu rén shuō dào: tā zài bǎo dōng wǔ lǐ wài, yǒu yī zhào jiā jiàn ér, bù guò shù shí rén jū zhù, yī wèn biàn zhī.
話說冷於冰與連城壁兩人出得廟門,城璧腿上有於冰畫的符籙,步履和風行電馳一般,那裡用十天半月,只走了三天,便到雞澤縣,向趙家堡逢人尋問金不換,有人說道:「他在堡東五里外,有一趙家澗兒,不過數十人居住,一問便知。」
liǎng rén yòu xún zhì zhào jiā jiàn, wèn míng zhù chù, xiān zhe chéng bì qù xiāng jiàn, dào dá lái yì. yú bīng zài bǎi shí bù wài děng hòu huí yīn. hǎo bàn shǎng, chéng bì hé yī rén zǒu lái, dàn jiàn:
兩人又尋至趙家澗,問明住處,先着城璧去相見,道達來意。於冰在百十步外等候回音。好半晌,城璧和一人走來,但見:
miàn pí hēi ér shòu, shēn cái xiǎo ér xiù
麵皮黑而瘦,身材小而秀;
bí kǒng xiān ér lù, ěr lún dà ér hòu
鼻孔掀而露,耳輪大而厚;
liǎng méi duǎn ér zhòu, shuāng yǎn yuán ér liū
兩眉短而皺,雙眼圓而溜;
kǒu chún hóng ér ròu, yá chǐ shū ér tòu
口唇紅而肉,牙齒疏而透;
shǒu jiǎo qīng ér zhòu, qì sè rén ér shòu.
手腳輕而驟,氣色仁而壽。
yú bīng kàn bà, yě bù hǎo yíng le shǎng qù, zhǐ tīng dé nà rén wèn chéng bì dào: cǐ wèi jiù shì lěng xiān shēng me?
於冰看罷,也不好迎了上去,只聽得那人問城璧道:「此位就是冷先生麼?」
chéng bì dào: zhèng shì!
城璧道:「正是!」
nà rén pǎo zhì yú bīng miàn qián, shēn shēn yī yī, yú bīng jí máng hái lǐ. nà rén dào: zài xià jiù shì jīn bù huàn. shì cái jiā biǎo xiōng shuō xiān shēng jiù nán fú wēi, yǒu tōng tiān chè dì de shǒu duàn, jīn chéng xià gù, tāo guāng de liǎo bù dé.
那人跑至於冰面前,深深一揖,於冰急忙還禮。那人道:「在下就是金不換。適才家表兄說先生救難扶危,有通天徹地的手段,今承下顧,叨光的了不得。」
yú bīng dào: lìng biǎo xiōng shèng chēng lǎo xiōng zhèng zhí guāng míng, dì fāng gǎn shè yuǎn tóu cì.
於冰道:「令表兄盛稱老兄正直光明,弟方敢涉遠投刺。」
shuō bà, sān rén tóng háng dào mén qián, xiāng ràng ér rù. yú bīng kàn qù, jiàn zhèng miàn shàng fáng sān jiān, dōng xià fáng yī jiān, zhōu wéi jù shì tǔ qiáng yuàn zi dào hái kuò dà, zhǐ shì fáng zi shén shǎo, yuàn nèi yě zhǒng zhe xiē huā cǎo, yǐ kāi de qī líng bā luò. jīn bù huàn ràng yú bīng dào zhèng miàn fáng zhōng kòu bài jiù zuò. yú bīng zài yī kàn, jiàn kàng shàng zhǐ yǒu yī lǐng xí zi, sì jiǎo jiē cán pò: yī fù jiù bèi rù, yī zhāng xiǎo kàng zhuō, dì xià yě yǒu yī zhāng huài le tuǐ de tiáo zhuō, kào qiáng chù yòng mù gùn zhī jià zhe. hái yǒu yī dǐng jiù dà guì, yī tiáo bǎn dèng, yī bǎ mù yǐ, hái yǒu jǐ jiàn pán wǎn pén guàn zhī lèi.
說罷,三人同行到門前,相讓而入。於冰看去,見正面上房三間,東夏房一間,周圍俱是土牆;院子到還闊大,只是房子甚少,院內也種着些花草,已開的七零八落。金不換讓於冰到正面房中叩拜就坐。於冰再一看,見炕上止有一領蓆子,四角皆殘破:一副舊被褥,一張小炕桌,地下也有一張壞了腿的條桌,靠牆處用木棍支架着。還有一頂舊大櫃,一條板凳,一把木椅,還有幾件盤碗盆罐之類。
bù huàn dào: xiān shēng shì gāo rén, dào wǒ zhè xiǎo rén jiā, lián gè kě zuò chù yě méi yǒu, dà shī jìng yì.
不換道:「先生是高人,到我這小人家,連個可坐處也沒有,大失敬意。」
yú bīng dào: pǔ sù zú jiàn qīng yǎ.
於冰道:「樸素足見清雅。」
shǎo kè, zǒu rù yī gè chuān hóng ǎo de hòu shēng, liǎng shǒu ná zhe liǎng wǎn chá rù lái. bù huàn xiān ràng yú bīng, yú bīng dào: dì bù chī yān huǒ shí shuǐ, yǐ shù nián le.
少刻,走入一個穿紅襖的後生,兩手拿着兩碗茶入來。不換先讓於冰,於冰道:「弟不吃煙火食水,已數年了。」
chéng bì dào: wǒ tì dài láo bà, shuō bà, yǔ bù huàn fēn yòng.
城璧道:「我替代勞罷,」說罷,與不換分用。
yú bīng dào: rì qián lìng biǎo xiōng shuō zūn wēng lìng táng yǐ bìng gù, sǎo fū rén qián qí dài wèi qǐng hòu.
於冰道:「日前令表兄說尊翁令堂已病故,嫂夫人前祈代為請候。」
bù huàn dào: jiàn nèi qù nián xià jiān wáng guò le.
不換道:「賤內去年夏間亡過了。」
chéng bì yòu jiāng yú bīng shǐ mò, bìng zì jǐ shì tǐ, xiáng xì shuō le yī biàn. bù huàn zī jiē tàn xī, jīng fú bù yǐ.
城璧又將於冰始末,並自己事體,詳細說了一遍。不換咨嗟嘆息,驚服不已。
yú bīng dào: wén lǎo xiōng kāi shè dāng pù, cǐ dì jū zhù shì lí chéng tài yuǎn xiē.
於冰道:「聞老兄開設當鋪,此地居住似離城太遠些。」
bù huàn dào: wǒ zuó nián jiù cí le shēng yì, zài cǐ hé rén huǒ zhǒng zhe jǐ mǔ tián, gǒu yán rì yuè.
不換道:「我昨年就辭了生意,在此和人伙種着幾畝田,苟延日月。」
shuō zhe, cóng dì guì zhōng qǔ chū èr bǎi qián zǒu chū qù, xiàng chuān hóng xiān hòu shēng shuō huà, fù rén lái péi zuò. hǎo yī huì ná rù liǎng xiǎo wǎn ròu, liǎng dà wǎn dòu fǔ, yī pán zi zhǔ jī dàn, yī hú jiǔ, èr shí jǐ gè mán tóu, yī pén zi mǐ fàn. bù huàn xiào xiàng yú bīng dào: jiā biǎo xiōng shì zhì qīn, wǒ yě bù pà tā xiào huà, zhǐ shì dài xiān shēng bù kān de liǎo bù dé, qǐng jiāng jiù xiē bà.
說着,從地櫃中取出二百錢走出去,向穿紅祆後生說話,復人來陪坐。好一會拿入兩小碗肉,兩大碗豆腐,一盤子煮雞蛋,一壺酒,二十幾個饅頭,一盆子米飯。不換笑向於冰道:「家表兄是至親,我也不怕他笑話,只是待先生不堪的了不得,請將就些罷。」
chéng bì jiē shuō dào: wǒ zhè wèi gē ge jué rén jiān yǐn shí, yí lù tóng lái, lián kǒu shuǐ yě méi jiàn chī guò wǒ jìn rì yòu chī le zhǎng zhāi, zhè liǎng wǎn ròu nǐ yòng, dòu fǔ wǒ chī.
城璧接說道:「我這位哥哥絕人間飲食,一路同來,連口水也沒見吃過;我近日又吃了長齋,這兩碗肉你用,豆腐我吃。」
bù huàn jiàn yú bīng yī wù bù shí. xīn shén bù ān. péi chéng bì chī bì fàn,
不換見於冰一物不食。心甚不安。陪城璧吃畢飯,
yú bīng xiàng chéng bì dào: jiè zhù yī èr nián huà, nǐ kě xiàng lìng biǎo xiōng shuō guò me?
於冰向城璧道:「借住一二年話,你可向令表兄說過麼?」
chéng bì dào: shuō guò le.
城璧道:「說過了。」
jīn bù huàn dào: dì jiā pín kǔ, wú hǎo shí wù dài jiā biǎo xiōng, xiǎo mǐ fàn hái guǎn dé qǐ zhe shuō dào zhù zhī yī zì, hèn bù tóng zhù yī bǎi nián cái hǎo.
金不換道:「弟家貧苦,無好食物待家表兄,小米飯還管得起;着說到『住』之一字,恨不同住一百年才好。」
wǎn jiān bù huàn yòu jiè le liǎng fù bù bèi rù, yǔ chéng bì bàn sù xī zhèng fáng, yú bīng zài dōng zhèng fáng dǎ zuò. cì zǎo, bù huàn mǎi le xǔ duō lí zǎo ér píng guǒ děng lèi, gōng xiàn yú bīng. yú bīng lián zhù le wǔ tiān, rì rì rú cǐ, yě zhǐ tā bù dé. yú bīng jiàn bù huàn suī shì gè xiǎo hù rén jiā zǐ dì, pō zhī jìng xián dào lǐ yī jiàn miàn kàn de yǒu xiē jū jǐn, zhù xià lái què dǎo shì gè hǎo shuō xiào jí qí huó dòng de rén. jiāng chéng bì jié láo fǎn yù shā guān bīng huà, xì shuō tā tīng le, háo wú sǒng jù jiǎng dào liú chéng bì jiǔ zhù, yòu wú bàn diǎn nán sè, qiě yǒu huān xǐ lè liú de yì sī. kàn lái shì gè yǒu diǎn dǎn qì, yǒu diǎn dān dāng de rén yì qiě dài chéng bì shén hòu, xīn shàng fāng fàng kāi le qī bā fēn.
晚間不換又借了兩副布被褥,與城璧伴宿西正房,於冰在東正房打坐。次早,不換買了許多梨、棗兒、蘋果等類,供獻於冰。於冰連住了五天,日日如此,也止他不得。於冰見不換雖是個小戶人家子弟,頗知敬賢道理;一見面看得有些拘謹,住下來卻倒是個好說笑、極其活動的人。將城璧劫牢反獄殺官兵話,細說他聽了,毫無悚懼;講到留城璧久住,又無半點難色,且有歡喜樂留的意思。看來是個有點膽氣,有點擔當的人;抑且待城璧甚厚,心上方放開了七八分。
zhì děng qī rì zǎo jiān, xiàng chéng bì bù huàn dào: cǐ dì lí chéng ān jiào jìn, wǒ qù jiā zhōng tàn wàng yī huí, míng rì zǎo fàn hòu jí lái.
至等七日早間,向城璧、不換道:「此地離成安較近,我去家中探望一回,明日早飯後即來。」
bù huàn dào: zhè shì jí gāi qù de.
不換道:「這是極該去的。」
yú bīng cí le chū lái, bù huàn tóng chéng bì sòng zhì mén wài. yú bīng yú pì jìng chù, wō yī bǎ tǔ, wàng kōng yī chè, jiè tǔ dùn qǐng kè zhì chéng ān. rù xī mén hòu, jí yòng páo chōu zhē le miàn kǒng, zǒu dào zì jǐ mén qián, jiàn jīn zì pái shàng xiě zhe hàn yuàn xiān shēng sì zì, páng biān shì chéng ān xiàn zhī xiàn mǒu wèi zhōng shì jǔ rén lěng féng chūn lì. kàn bà, xiào dào: yuán ér yě zhōng le jǔ, zhēn shì kě xǐ.
於冰辭了出來,不換同城璧送至門外。於冰於僻靜處,撾一把土,望空一撤,借土遁頃刻至成安。入西門後,即用袍抽遮了面孔,走到自己門前,見金字牌上寫着「翰院先聲」四字,旁邊是「成安縣知縣某為中式舉人冷逢春立」。看罷,笑道:「元兒也中了舉,真是可喜。」
yī bù bù zǒu rù dà mén, zhǐ jiàn dà zhāng ér cóng lǐ miàn zǒu chū lái, zhǎng de mǎn liǎn hú xū, kàn jiàn yú bīng, chī yī dà jīng, máng wèn dào: nǐ shì shuí?
一步步走入大門,只見大章兒從裡面走出來,長的滿臉鬍鬚,看見於冰,吃一大驚,忙問道:「你是誰?」
yú bīng dào: nǐ shì zì yòu cì hou xiǎo sī, lián wǒ yě rèn bù dé le?
於冰道:「你是自幼伺候小廝,連我也認不得了?」
dà zhāng ér ā ya le yī shēng, fān shēn jiù wǎng lǐ pǎo, yí lù dà jiào dà hǎn rù qù, shuō dāng nián zǒu de lǎo zhǔ rén huí lái le!
大章兒「呵呀」了一聲,翻身就往裡跑,一路大叫大喊入去,說「當年走的老主人回來了!」
xiān shì liǔ guó bīn pǎo lái, jiàn yú bīng rú cóng tiān jì diào xià, lián máng bā dào zài dì xià kòu tóu, yǎn zhōng dī xià lèi lái. yú bīng jiàn tā xū fà tōng bái, wèn dào: nǐ shì liǔ guó bīn me?
先是柳國賓跑來,見於冰如從天際吊下,連忙扒倒在地下叩頭,眼中滴下淚來。於冰見他鬚髮通白,問道:「你是柳國賓麼?」
guó bīn dào: xiǎo de shì!
國賓道:「小的是!」
suí jí yuán xiàng gōng tóng dà xiǎo jiā rén, dōu méi mìng de pǎo lái. yuán xiàng gōng guì dǎo zài xī qián, yǎn lèi zhí liú dà xiǎo jiā rén jù guì zài hòu miàn. yú bīng jiàn tā ér zi yě yǒu èr shí qī bā suì, bù shèng jīn xī zhī gǎn. yú bīng fēn fù dào: dōu qǐ lái!
隨即元相公同大小家人,都沒命的跑來。元相公跪倒在膝前,眼淚直流;大小家人俱跪在後面。於冰見他兒子也有二十七八歲,不勝今昔之感。於冰吩咐道:「都起來!」
zǒu zhì le tīng yuàn, jiàn tā qī fáng bo shì, yǐ chéng bàn lǎo jiā rén. lǜ lǐng zhòng fù nǚ yíng jiē zài jiē xià, yě shì shuāng lèi zhí liú. yú bīng dà xiào dào: yī bié shí liù qī nián, xǐ de nǐ men hái tuán jù zài gù tǔ, yì qiě rén dīng bèi duō yú qián, hǎo! hǎo!
走至了廳院,見他妻房卜氏,已成半老佳人。率領 眾婦女迎接在階下,也是雙淚直流。於冰大笑道:「一別十六七年,喜得你們還團聚在故土,抑且人丁倍多於前,好!好!」
bo shì bēi xǐ jiāo jí, shuō dào: jīn rì shì nà yī zhèn guài fēng, jiāng nǐ guā zài cǐ chù? shuō bà, tóng yú bīng dào tīng wū nèi, duì miàn zuò xià.
卜氏悲喜交集,說道:「今日是那一陣怪風,將你刮在此處?」說罷,同於冰到廳屋內,對面坐下。
yú bīng wèn dào: yuè zhàng yuè mǔ kě ān hǎo me?
於冰問道:「岳丈岳母可安好麼?」
bo shì dào: zì nǐ qù hòu, zhǐ qī bā nián, èr wèi lǎo rén jiā xiāng jì qù shì.
卜氏道:「自你去後,只七八年,二位老人家相繼去世。」
yòu wèn dào: zěn me bù jiàn lù zǒng guǎn?
又問道:「怎麼不見陸總管?」
bo shì dào: lù fāng huó le bā shí sān suì, nǐ zuó nián sì yuè jiān lái, tā hái zài lī!
卜氏道:「陸芳活了八十三歲,你昨年四月間來,他還在哩!」
yú bīng bù jīn gǎn shāng, yǎn zhōng lèi luò. zhǐ jiàn ér zi féng chūn tóng yī shào nián fù rén zhàn zài yī chù, yǔ yú bīng kòu bài. yú bīng wèn dào: cǐ nǚ zǐ shì shuí?
於冰不禁感傷,眼中淚落。只見兒子逢春同一少年婦人站在一處,與於冰叩拜。於冰問道:「此女子是 誰?」
bo shì xiào dào: zú jiàn shì gè yě jiǎo gōng gōng, lián ér xí fù dōu rèn bù dé.
卜氏笑道:「足見是個野腳公公,連兒媳婦都認不得。」
fū qī bài le liǎng bài, yú bīng biàn zhǐ zhù tā men. yòu lǐng guò liǎng gè xiǎo wá zǐ lái, yī gè yǒu bā jiǔ suì, yī gè yǒu liù qī suì, yě qī shàng bā xià de yǔ yú bīng kòu tóu. yú bīng xiào wèn dào: zhè yòu shì shuí?
夫妻拜了兩拜,於冰便止住他們。又領過兩個小娃子來,一個有八九歲,一個有六七歲,也七上八下的與於冰叩頭。於冰笑問道:「這又是誰?」
bo shì yòng shǒu zhǐ zhe dào: zhè shì nǐ wǒ de dà sūn ér, nà xiǎo xiē de shì èr sūn ér.
卜氏用手指着道:「這是你我的大孫兒,那小些的是二孫兒。」
yú bīng hē hē dà xiào, dōu jiào zhì miàn qián, kàn le kàn qì gǔ, xiàng féng chūn dào: liǎng sūn ér jiē jìn shì méi mù yě, rǔ yí shàn jiào yù zhī.
於冰呵呵大笑,都叫至面前,看了看氣骨,向逢春道:「兩孫兒皆進士眉目也,汝宜善教育之。」
lù xù cái shì jiā rén xiǎo zi fù nǚ men, yǐ cì kòu tóu. yú bīng jiàn yǒu xǔ duō shào nián nán nǚ, dōu rèn shí bù dé, dà liào jiē shì zhòng jiā rén pú fù zhī zǐ sūn zài kàn zhòng lǎo jiā rén nèi, bù jiàn wáng fàn lěng shàng yì èr rén, wèn dào: wáng fàn lěng shàng yì hé zài?
陸續才是家人、小子、婦女們,以次叩頭。於冰見有許多少年男女,都認識不得,大料皆是眾家人僕婦之子孫;再看眾老家人內,不見王范、冷尚義二人,問道:「王范、冷尚義何在?」
bo shì dào: lěng shàng yì shí nián qián jí sǐ, wáng fàn shì dà qián nián bìng gù le.
卜氏道:「冷尚義十年前即死,王范是大前年病故了。」
yú bīng bù yóu de kǎi tàn zhì zài. yòu měng rán xiǎng qǐ lù yǒng zhōng, máng wèn dào: lù yǒng zhōng bù jiàn, shì zěn me yàng le?
於冰不由的慨嘆至再。又猛然想起陸永忠,忙問道:「陸永忠不見,是怎麼樣了?」
bo shì dào: lù fāng xiào lì duō nián, wǒ yú qī bā nián qián, shǎng le tā èr qiān liǎng yín zi, xiāng jiān zhù fáng yī chù yòu yǔ tā èr qǐng hǎo dì, zhe tā fù zǐ fū qī zì xíng guò dù, bù bì zài cǐ tīng hòu chà wěi, chóu tā dāng nián fǔ zhù nǐ de hǎo xīn. wéi yǒu lù fāng bù kěn chū qù, gé liǎng sān gè yuè cái kěn qù tā jiā zhōng zǒu zǒu, dāng rì jí huí, bù yì tā zhǐ bìng le bàn tiān, réng jiù sǐ zài nǐ wǒ jiā zhōng.
卜氏道:「陸芳效力多年,我於七八年前,賞了他二千兩銀子,鄉間住房一處;又與他二頃好地,着他父子夫妻自行過度,不必在此聽候差委,酬他當年輔助你的好心。惟有陸芳不肯出去,隔兩三個月才肯去他家中走走,當日即回,不意他只病了半天,仍舊死在你我家中。」
yú bīng bú zhù de diǎn tóu dào: hǎo!
於冰不住的點頭道:「好!」
bo shì yòu dào: hái yǒu yī jié, wǒ fù mǔ sǐ hòu, wǒ xiōng dì jiā wú yú zī, yuán ér sòng le tā mǔ jiù wǔ bǎi liǎng yín zi, yòu dì yī qǐng wǔ shí mǔ.
卜氏又道:「還有一節,我父母死後,我兄弟家無餘資,元兒送了他母舅五百兩銀子,又地一頃五十畝。」
yú bīng yòu lián lián diǎn tóu, dào: nǐ mǔ zǐ liǎng gè zuò dé zhè liǎng jiàn shì, jiē dà hé rén qíng tiān lǐ, fēi wǒ suǒ jí. lìng dì yě gāi lái yǔ wǒ yī jiàn.
於冰又連連點頭,道:「你母子兩個做得這兩件事,皆大合人情天理,非我所及。令弟也該來與我一見。」
bo shì dào: tā qù guǎng píng yǐ wǔ liù tiān le, yě zhī zài sān liǎng tiān jí huí lù yǒng zhōng shì zài xiāng xià zhù, bù zhī dào nǐ lái, tā jīn wǎn míng zǎo bì dào.
卜氏道:「他去廣平已五六天了,也只在三兩天即回;陸永忠是在鄉下住,不知道你來,他今晚明早必到。」
yú bīng yòu wèn ér xí jiā fù mǔ míng xìng, fāng zhī shì běn chéng gòng shēng lǐ chōng de cì nǚ. yòu xiào wèn féng chūn dào: nǐ yě zhōng le?
於冰又問兒媳家父母名姓,方知是本城貢生李沖的次女。又笑問逢春道:「你也中了?」
bo shì dào: nǐ shì shí jiǔ suì zhōng jiè yuán, tā shì èr shí sì suì zhōng bā shí yī míng jǔ rén, zhōng de suī bǐ nǐ dī xiē, jǔ rén hái shì zhēn de.
卜氏道:「你是十九歲中解元,他是二十四歲中八十一名舉人,中的雖比你低些,舉人還是真的。」
yú bīng xiào dào: tā zhōng le shèng wǒ bǎi bèi.
於冰笑道:「他中了勝我百倍。」
yòu wèn dào: nǐ men rì yuè guò de zěn me shuō?
又問道:「你們日月過的怎麼說?」
bo shì dào: zì cóng wǒ fù qīn qù shì, wǒ jiào lù fāng tóng liǔ guó bīn, jiāng chéng nèi wài gè chù fáng zǐ bù biàn mài le yīn wèi tǎo jǐ gè fáng qián, nián nián hé rén nào kǒu jué. wǒ jiāng mài le fáng de qī qiān duō yín liǎng, zài guǎng píng fǔ lì le gè zá huò diàn, shèn shì zhuàn qián dào rú jīn, qī qiān liǎng běn qián zuò chéng wàn liǎng yǒu yú. ruò jiāng gè pù shēng yì tián chǎn hé suàn, zú yǒu shí sān wàn liǎng jiā sī, bǐ nǐ zài shí hái duō le sì wàn yú liǎng.
卜氏道:「自從我父親去世,我叫陸芳同柳國賓,將城內外各處房子部變賣了;因為討幾個房錢,年年和人鬧口角。我將賣了房的七千多銀兩,在廣平府立了個雜貨店,甚是賺錢;到如今,七千兩本錢做成萬兩有餘。若將各鋪生意田產合算,足有十三萬兩家私,比你在時還多了四萬餘兩。」
yú bīng dào: ān yī zú shí, zǐ nǚ ér sūn zhī lè, yào suàn nǐ shì fú rén le.
於冰道:「安衣足食,子女兒孫之樂,要算你是福人了。」
bo shì dào: shuí jiào nǐ bù hēng fú lái!
卜氏道:「誰教你不亨福來!」
yú bīng dào: bǎi nián nèi zhī fú, wǒ bù rú nǐ bǎi nián wài zhī fú, nǐ yǔ wǒ bù chì tiān yuān.
於冰道:「百年內之福,我不如你;百年外之福,你與我不啻天淵。」
yòu wèn dào: gū zhàng zhōu jiā bìng gū mǔ, kě yǒu yīn xìn fǒu?
又問道:「姑丈周家並姑母,可有音信否?」
bo shì dào: wǒ men liǎng jiā, bù gé yī èr nián, jù chāi rén tàn wàng èr wèi lǎo zhǎng qīn hǎo jiā dào, yuè fā fù zú, gū mǔ yǐ shēng le ér zi bā jiǔ nián le.
卜氏道:「我們兩家,不隔一二年,俱差人探望;二位老長親好家道,越發富足,姑母已生了兒子八九年了。」
yú bīng diǎn tóu dào: hǎo!
於冰點頭道:「好!」
bo shì dào: nǐ yě bǎ wǒ pán wèn jǐn le, wǒ yě wèn wèn nǐ: nǐ chū wài xǔ duō nián, yù zhe jǐ bǎi gè shén xiān? rú jīn chéng le zěn me yàng dào guǒ?
卜氏道:「你也把我盤問盡了,我也問問你:你出外許多年,遇着幾百個神仙?如今成了怎麼樣道果?」
yú bīng dào: yě méi shén me dào guǒ, bù guò jīng nián jiā dēng shān shè shuǐ ér yǐ.
於冰道:「也沒什麼道果,不過經年家登山涉水而已。」
bo shì yòu xiàng yú bīng dào: nǐ de róng mào, bù dàn yī diǎn bù lǎo, qiě shǎo nèn le xǔ duō, wǒ jiù lǎo dé bù xiàng yàng le.
卜氏又向於冰道:「你的容貌,不但一點不老,且少嫩了許多,我就老得不像樣了。」
zhèng yán jiān, zhǐ jiàn lù yǒng zhōng fū fù, tóng liǎng gè ér zi pǎo lái kòu tóu. yú bīng dào: nǐ fù qīn yě méi le, wǒ fāng cái zhī dào, shèn shì bēi dào nǐ jiā zhōng yòng dù hé rú?
正言間,只見陸永忠夫婦,同兩個兒子跑來叩頭。於冰道:「你父親也沒了,我方才知道,甚是悲悼;你家中用度何如?」
yǒng zhōng dào: xiǎo de fù zǐ, chéng tài yé tài tài hé dà yé ēn diǎn, dì tǔ yín qián fáng wū zú yǒu èr qiān sì wǔ bǎi liǎng, zhe shí shì hǎo guāng jǐng.
永忠道:「小的父子,承太爺、太太和大爺恩典,地土銀錢房屋足有二千四五百兩,着實是好光景。」
yú bīng dào: rú cǐ wǒ xīn shàng cái kuài huó.
於冰道:「如此我心上才快活。」
shǎo kè, qǐng yú bīng lǐ biān chī fàn. yú bīng dào lǐ biān nèi fáng shuō dào: jiā zhōng ruò yǒu xiān guǒ zǐ shén hǎo, rú wú, bù jū gān guǒ rén zhī lèi, wǒ hái chī xiē yān huǒ shí wù, wǒ shù nián lái yī diǎn bù dòng.
少刻,請於冰裡邊吃飯。於冰到裡邊內房說道:「家中若有鮮果子甚好,如無,不拘乾果仁之類,我還吃些;煙火食物,我數年來一點不動。」
bo shì shēn wèi chà yì, suí fēn fù zhòng xiǎo sī fēn tóu qù mǎi, xiān jiāng jiā zhōng yǒu de qǔ lái. yú bīng jiāng shù nián xīn kǔ, yì lüè shuō yī fān. zuò dào dìng gēng hòu, yú bīng jiàn zuǒ yòu wú rén, xiàng bo shì dào: wǒ qiě zài wài biān zàn xiē yī xiǔ, guò rì zài péi nǐ bà.
卜氏深為詫異,隨吩咐眾小廝分頭去買,先將家中有的取來。於冰將數年辛苦,亦略說一番。坐到定更後,於冰見左右無人,向卜氏道:「我且在外邊暫歇一宿,過日再陪你罷。」
bo shì mǎn miàn tōng hóng, dào: wǒ dà ér dà nǚ, nǐ jiù zài, wǒ yě bú yào nǐ.
卜氏滿面通紅,道:「我大兒大女,你就在,我也不要你。」
yú bīng tóng ér zi féng chūn děng zuò zhì èr gǔ, fāng dào wài biān shū fáng nèi, fēn fù liǔ guó bīn dào: nǐ men lián yè bèi bàn shàng hǎo cài jǐ zhuō, wǒ yào yǔ xiān rén shàng fén yǔ lù fāng yě zuò yī zhuō, wǒ yào lái dào tā fén qián zǒu zǒu. hái dé chē zi yī liàng, wǒ zuò shàng, shù miǎn běn dì qīn yǒu wù sè.
於冰同兒子逢春等坐至二鼓,方到外邊書房內,吩咐柳國賓道:「你們連夜備辦上好菜幾桌,我要與先人上墳;與陸芳也做一桌,我要來到他墳前走走。還得車子一輛,我坐上,庶免本地親友物色。」
yòu xiàng féng chūn dào: kě jiè yù zhòng jiā rén, bù kě xiàng wài biān lù wǒ yī zì.
又向逢春道:「可戒諭眾家人,不可向外邊露我一字。」
féng chūn dào: gè pù zhòng huǒ qì jù lái qǐng ān, wǒ yuè fù lǐ tài yé, hé zuǒ jìn qīn yǒu jù lái kàn wàng, hái ér dōu dǎ fā huí qù le.
逢春道:「各鋪眾伙契俱來請安,我岳父李太爺,和左近親友俱來看望,孩兒都打發回去了。」
yú bīng dào: cǐ jiē wǒ shuō chí le yī bù, zhì lìng jiā zhōng rén chuán chū qù, yě bà le.
於冰道:「此皆我說遲了一步,致令家中人傳出去,也罷了。」
yòu dào: liǔ guó bīn chéng jǐn, qí gōng kě dǐ lù zǒng guǎn shí fēn zhī sān, kě yǔ nǐ mǔ qīn xiāng shāng, shǎng yín èr bǎi liǎng, dì yī qǐng, yǐ chóu qí láo. tā nián yǐ shuāi lǎo, fēn fù jiā zhōng nán nǚ, jù yǐ lǎo zǒng guǎn chēng zhī jí rǔ yì bù bì zhí hū qí míng. dà zhāng ér xì wǒ zuò hái tóng shí zuǒ yòu bù lí zhī rén, yí shǎng yín yī bǎi liǎng qí yú jiā zhōng nán fù, nǐ hé nǐ mǔ qīn liàng wèi shǎng gěi, yě suàn wǒ huí jiā yī fān.
又道:「柳國賓誠謹,其功可抵陸總管十分之三,可與你母親相商,賞銀二百兩,地一頃,以酬其勞。他年已衰老,吩咐家中男女,俱以老總管稱之;即汝亦不必直呼其名。大章兒系我做孩童時左右不離之人,宜賞銀一百兩;其餘家中男婦,你和你母親量為賞給,也算我回家一番。」
féng chūn lián shēng dá yīng. xiǎo sī men bào lái qī bā jiàn yún jǐn rù bèi, yú bīng lì mìng ná huí. shǎo kè, bo shì lǐng le ér xí hé liǎng sūn chū lái, zhí zuò dào wǔ gǔ fāng huí nèi yuàn. dì èr rì zǎo, jiāng shēn shàng nèi wài jiù yī tuō qù, huàn le jǐ jiàn xīn yī fú, bìng tóu jīn xié wà, shàng le fén, huí dào shū fáng, hé féng chūn yào le bái yín èr bǎi sān shí liǎng, yòu zhe ān fàng le zhǐ bǐ, rán hòu jiāng yuàn mén guān bì, bù xǔ xián zá rén tōu kuī, zài wū nèi xiě le liǎng fēng zì, liú xià yī fēng zài zhuō shàng, réng jiè tǔ dùn qù le. féng chūn tóng jiā zhōng dà xiǎo nán fù, zài tīng shàng děng hòu, zhì wǔ jiān bù jiàn kāi mén, bo shì zhe jiāng shū fáng mén qǔ xià, yī qí rù lái, nà lǐ yǒu gè yú bīng? zhǐ jiàn zhuō shàng yǒu yī piān zì ér, shàng xiě dào:
逢春連聲答應。小廝們抱來七八件雲錦褥被,於冰立命拿回。少刻,卜氏領了兒媳和兩孫出來,直坐到五鼓方回內院。第二日早,將身上內外舊衣脫去,換了幾件新衣服,並頭巾鞋襪,上了墳,回到書房,和逢春要了白銀二百三十兩,又着安放了紙筆,然後將院門關閉,不許閒雜人偷窺,在屋內寫了兩封字,留下一封在桌上,仍借土遁去了。逢春同家中大小男婦,在廳上等候,至午間不見開門,卜氏着將書房門取下,一齊入來,那裡有個於冰?止見桌上有一篇字兒,上寫道:
bié shí yǒu qī nián, shǐ yǔ ěr děng yī miàn, gǔ ròu yì tài shū kuò yǐ! mǒu shān xíng yě sù, lǚ jīng guài yì, jí rén shì bù kān zhī kǔ, fāng huò huǒ lóng zhēn rén chuí lián, shòu yǐ shā shēng nǎi shēng fèng jué, jiāng lái xiān dào kě wàng yǒu chéng. wú ér jí zǔ gōng zōng dé, jiǎo xìng yī dì, cǐ jiē jiā mén yì wài zhī róng, yǒng yí chéng jìng shì mǔ, rén cí yù xià, bǎo shǒu tiān hé. yán sōng fù zǐ zài cháo, huì shì chǎng qiè bù kě rù ruò néng quán shí zhōng lǎo, gèng qià wú xīn. rú jiāo wú yì zhī yǒu, tān fēi fèn zhī cái, zé xiàn zài wēn bǎo, yì bù néng jiǔ. miǎn zhī! shèn zhī! liǎng sūn ér gǔ qì yīng xiù, shāo zhǎng xū jiào yǐ yì fāng, wú sī qín dú. wú cóng cǐ yǒng wú xiāng jiàn zhī qī, shù yǔ gào jiè, lín yǐng chuàng rán! yín èr bǎi sān shí liǎng, dài sòng yǒu rén. shì zhī.
別十有七年,始與爾等一面,骨肉亦太疏闊矣!某山行野宿,屢經怪異,極人世不堪之苦,方獲火龍真人垂憐,授以殺生乃生奉決,將來仙道可望有成。吾兒藉祖功宗德,僥倖一第,此皆家門意外之榮,永宜誠敬事母,仁慈育下,保守天和。嚴嵩父子在朝,會試場切不可入;若能泉石終老,更洽吾心。如交無益之友,貪非分之財,則現在溫飽,亦不能久。勉之!慎之!兩孫兒骨氣英秀,稍長須教以義方,毋私禽犢。吾從此永無相見之期,數語告戒,臨穎愴然!銀二百三十兩,帶送友人。示知。
féng chūn kàn bà, dùn zú dà kū dào: fù qīn qù yǐ!
逢春看罷,頓足大哭道:「父親去矣!」
bo shì dào: mén zi guān bì zhe, wǒ bù jiě tā cóng hé chù qù le!
卜氏道:「門子關閉着,我不解他從何處去了!」
féng chūn dào: fù qīn yǐ tōng xiān shù, lái qù bù kě cè dù.
逢春道:「父親已通仙術,來去不可測度。」
yòu jiāng shū zì nèi huà yǔ bo shì jiǎng jiě le yī fān. bo shì dāi le yī huì, shuō dào: cǐ fān lái yāo jīng guǐ guài, lián yī kǒu chá fàn dōu bù chī, wǒ yuán nì liào bì yǒu yī zǒu, dǎo xiǎng bù chū yòu shì zhè yàng gè zǒu fǎ, yì xiǎng bú dào zǒu de rú cǐ zhī sù. wǒ ér bù bì kū tā, tā dāng rì qù hòu, wǒ men yě huì guò dào rú jīn, méi yǒu tā dào jué dé xīn shàng qīng jìng.
又將書字內話與卜氏講解了一番。卜氏呆了一會,說道:「此番來妖精鬼怪,連一口茶飯都不吃,我原逆料必有一走,倒想不出又是這樣個走法,亦想不到走的如此之速。我兒不必哭他,他當日去後,我們也會過到如今,沒有他倒覺得心上清淨。」
yī jiā ér shuō qí dào guài, fǎn luàn le bàn shǎng. féng chūn yòu qīn dào jiāo wài sì xià lǐ zhān wàng le bàn tiān, fāng cái huí lái.
一家兒說奇道怪,反亂了半晌。逢春又親到郊外四下里瞻望了半天,方才回來。
zhèng shì:
正是:
tíng qián hè lì yuán sī hǎi, zhù xià yuán tí wèi yì shān.
庭前鶴唳緣思海,柱下猿啼為憶山。
mò dào yú bīng gǔ ròu báo, yóu lái xiān zǐ pò qíng guān.
莫道於冰骨肉薄,由來仙子破情關。