dìng wáng fǎng shū
定王仿书
chóng zhēn shí wǔ nián bā yuè, dìng wáng chū gé dú shū, xùn jiǎng wèi fāng yǐ zhì, fǎng shū wèi liú míng hàn, yǎn yí zhī rì, fāng mào guò zhuāng, wáng bù qǐ chǐ, fǎng shū zé jìng qí zhǐ ér hòu yǐ. yǐ yú shù yě. hòu dìng sān liù jiǔ zhī qī, wèi liǎng shī jìn jiào zhī rì, shū táng zuò cì, fāng dōng liú xī, wáng wèi zhèng zhōng, jiào zé yí zuò wáng cè, fāng shēng zhuàng lì, xùn liǎng sān jù, wáng zhǐ yī shēng yī èr, wáng jí xiàng liú hū yuē: liú xiān shēng lái xùn, nèi shì qǐ yuē: lǐ yě, bù kě gèng fù huáng yé suǒ dìng, nǎi zhǐ. wáng yuē: shū fǎng kě yě, gù liú lái shì, zé réng shū wán ér chū. hòu qī fāng zài yí zuò. wáng wèi shū yǐ dú guò. fāng yǐ jí rì yīng sòng zhī shū jìn shàng. wáng zé yǎn juàn ér bèi zhī. qí jiù guī zài nèi dú shú ér hòu chū zhě, yuē fāng xiān shēng kě xiān chū, wú yǔ liú xiān shēng fǎng shū. fāng zé zuò fēi wài yǐ dài. wáng yīn wèn liú fù wēng. liú yún: huáng zǔ cháo zhí chén, wáng tàn shǎng. yòu yuē: xiān shēng rú cǐ wēn gōng, zì yǒu hǎo ér sūn zuò zhuàng yuán. liú kòu xiè. shǒu fú qǐ yuē: nǐ fù qīn zuò hǎo guān, shēng nǐ hǎo xiān shēng, ér sūn zì rán hǎo yě. zhì rì zè, jǐ shàng liǎng shí jīn shī shū zhèn, měi zhòng sān shí liǎng, yòu liǎng yù chǐ, hū nèi sì nà liú xiù zhōng. liú gù cí ér chū, fāng yǐ hòu zhī bù nài yǐ. wáng rù nèi, qǐ gèng liǎng rì qī, sān liù jiǔ wèi fǎng shū, sì qī shí wèi xùn jiǎng, fèng zhǐ yǔn zhī. fāng zhī rì bù guò xí gù tào, yòu miǎn rì jū duō. liú zhī rì qī yǐ chén kè jìn, bì cì fàn diǎn, zhì dì wǔ qī, bù yòng fǎng ér zì shū xuǎn zhòng kǎi shì zhě bā zì, wáng zì jiǎn qí yī. chéng fù huáng shǎng zhǐ jiào xí guān yōu xù, shěng zhōng hōng rán, yǐ wéi zhōng zì yú gé, wèi duó dí zhī jiàn. yǒu jìng yù lù jiǎn zhě. yòu yī rì, qiè yóu xī yuán, jiàn shàng mǎ wú dèng, jí yǐ dèng cì. nèi sì yún, lóng wén bù biàn, nèi mìng lìng zhì, fāng dèng gěi zhī, shěng zhōng yòu hōng rán yǐ wéi wàng jiàn. cǐ cí hàn nèi xǐng tǐ, hòu yǒu zhī wèi dìng wáng suǒ yǔ nǎi yǐ. yòu yī rì, liú yàn, wáng yán rì hòu chū fēng, tóng xiān shēng qián xī shān, wǒ huáng zǔ liù suì dēng jī, bā suì shàng líng, wèi xiāng shān sì xiě qīng wèi liǎo biǎn, zhì jīn shàng zài. zuó rì xué shū dà zì tǐ, shì shén nán gǎi, rén chū lín fèng guī lóng sì dà zì, liú zàn duān kǎi, wáng qiān zhī, wèi bù zú wū xiān shēng mù. zhì qǐ gēng chè yàn, qián zhú sòng guī. yòu yī rì, wáng yǐ bā bǎo jīn nuǎn shǒu zhì liú huái, qǐng zhī, liú hái wáng zuò. wáng yuē: xiān shēng xié guī, liú yǔ ér sūn, jiàn wǒ liǎng rén xiāng yǔ qíng yì. liú yuē: míng gǎn zhī ēn, rù zhī fèi fǔ, bù zài wù jiàn. wáng tàn shǎng yuē: liú xiān shēng shì yī qián bú yào de, tiān xià zuò guān rén, dōu xiàng xiān shēng, nà yǒu liú zéi.
崇祯十五年八月,定王出阁读书,训讲为方以智,仿书为刘明翰,演仪之日,方貌过庄,王不启齿,仿书则竟其纸而后已。已逾数也。后定三六九之期,为两师进教之日,书堂坐次,方东刘西,王位正中,教则移坐王侧,方声壮厉,训两三句,王止依声一二,王急向刘呼曰:刘先生来训,内侍启曰:礼也,不可更父皇爷所定,乃止。王曰:书仿可也,顾刘来视,则仍书完而出。后期方再移坐。王谓书已读过。方以即日应诵之书进上。王则掩卷而背之。其旧规在内读熟而后出者,曰方先生可先出,吾与刘先生仿书。方则坐扉外以待。王因问刘父翁。刘云:皇祖朝直臣,王叹赏。又曰:先生如此温恭,自有好儿孙做状元。刘叩谢。手扶起曰:你父亲做好官,生你好先生,儿孙自然好也。至日昃,几上两实金狮书镇,每重三十两,又两玉尺,呼内寺纳刘袖中。刘固辞而出,方已候之不耐矣。王入内,启更两日期,三六九为仿书,四七十为训讲,奉旨允之。方之日不过习故套,又免日居多。刘之日期以辰刻进,必赐饭点,至第五期,不用仿而自书选中楷式者八字,王自减其一。呈父皇赏纸教习官优叙,省中哄然,以为中字逾格,为夺嫡之渐。有竟欲露简者。又一日,挈游西园,见上马无镫,即已镫赐。内寺云,龙纹不便,内命另制,方镫给之,省中又哄然以为妄僭。此词翰内省体,后有知为定王所与乃已。又一日,留宴,王言日后出封,同先生潜西山,我皇祖六岁登基,八岁上陵,为香山寺写青未了匾,至今尚在。昨日学书大字体,势甚难改,人出鳞凤龟龙四大字,刘赞端楷,王谦之,谓不足污先生目。至起更彻晏,前烛送归。又一日,王以八宝金暖手置刘怀,顷之,刘还王座。王曰:先生携归,留与儿孙,见我两人相与情意。刘曰:铭感之恩,入之肺腑,不在物件。王叹赏曰:刘先生是一钱不要的,天下做官人,都像先生,那有流贼。
shān dōng lǐ qīng shān
山东李青山
rén wǔ zhēng yuè, shān dōng dào píng, qín lǐ qīng shān rù jīng. qīng shān běn tú rén, chéng jī xiào jù shù wàn rén, lǚ kòu yǎn zhōu, shān zuǒ sāo dòng, bīng bù shì láng zhāng guó wéi dān qí yì yíng fǔ zhī, qīng shān chū bù yì, dà jīng, kòu tóu qǐ xiáng. guó wéi chá qí fēi cháng, hái bù xuǎn jiàng shì jí chí, jǐ shì fàn shū tài lǔ fǔ zuǒ xiāng yú qǐ jiāo jù zhàn, qín qīng shān, jǐn jiàng qí zhòng. guó wéi yīn yī zi zhǐ huī shǐ. ér yí zhōu wáng péng, yóu yōng zhòng jié lüè, guó wéi zhī jiān jūn qiū zǔ dé néng bàn zéi, mì shòu fāng lüè qín zhī, dōng fāng suì píng.
壬午正月,山东盗平,擒李青山入京。青山本屠人,乘机啸聚数万人,屡寇兖州,山左骚动,兵部侍郎张国维单骑诣营抚之,青山出不意,大惊,叩头乞降。国维察其非常,还部选将士疾驰,给事范叔泰、鲁府左相俞起蛟拒战,擒青山,尽降其众。国维荫一子指挥使。而沂州王朋,犹拥众劫掠,国维知监军邱祖德能办贼,密授方略擒之,东方遂平。
wáng zuǒ shèng zūn yì yù hài
王佐圣遵义遇害
wáng zuǒ shèng, zì kè zhòng, nán zhí cháng zhōu rén, ruò guàn dēng jìn shì. chóng zhēn lì, xuǎn qīng xī guǎng wén. xīn sì, yǐ zhāng guó wéi jiàn, zhuó lìng shǔ zūn yì, jí yáng yìng lóng gù dì, sì miàn jiē yí, dǐ shuǐ xī ān qiú lìn qiú cháo jǐn èr shí lǐ. wéi dì míng xīn zhàn zhě, shān shì xiǎn ài, qián lín wèi shuǐ, wèi qún yí rén fàn suǒ bì jīng, suì chuàng lì xīn chéng, yǐ è yí kēng. bā yuè, xī shǒu guō shì qí wú shàng cái, yōng zhòng rù kòu, biān jiāng zhào guó zhèng zhàn sǐ, zéi suì dà sì fén lüè. zuǒ shèng fú qí bīng ài kǒu, qín shì qí shàng cái děng, zéi xiāo dùn. rén wǔ sì yuè, qiú shuài wú shàng xián lóng zhèng guó, lǜ pàn yí shù wàn gōng chéng, zuǒ shèng zhòu yè jù dí, zéi tiě qí sì jí, wéi hé shù zhòng, fēi tī yuè chéng, xiāo rán zhèn dì. zuǒ shèng yǐ yìn fù zi kè, mìng fú bài quē, wēi zuò gōng táng. xū yú zéi zhì, zuǒ shèng liè zì mà zéi, suì yù hài, yóu jiāng lì bù pū. wèi jǐ, suǒ bù yì mín shì sǐ lì zhàn, lè bīng xīn zhàn, yāo zéi guī lù, jǐn jiān shàng xián zhèng guó shù wàn zéi yú jìng nèi, wú fǔ huáng xī xiàn lìng chūn qiū cí jì zuǒ shèng.
王佐圣,字克仲,南直长洲人,弱冠登进士。崇祯立,选青溪广文。辛巳,以张国维荐,擢令蜀遵义,即杨应龙故地,四面皆夷,抵水西安酋、蔺酋巢仅二十里。惟地名新站者,山势险隘,前临渭水,为群夷人犯所必经,遂创立新城,以扼夷吭。八月,西首郭士奇、吴尚才,拥众入寇,边将赵国政战死,贼遂大肆焚掠。佐圣伏奇兵隘口,擒士奇、尚才等,贼宵遁。壬午四月,酋帅吴尚贤、龙正国,率叛夷数万攻城,佐圣昼夜拒敌,贼铁骑四集,围合数重,飞梯越城,嚣然震地。佐圣以印付子恪,命服拜阙,危坐公堂。须臾贼至,佐圣裂眦骂贼,遂遇害,犹僵立不仆。未几,所部义民誓死力战,勒兵新站,邀贼归路,尽歼尚贤、正国数万贼于境内,吴抚黄希宪令春秋祠祭佐圣。
sūn chuán tíng shā hè rén lóng
孙传廷杀贺人龙
xiān shì shí yī nián wù yín dōng, dà bīng rù, gǎi shǎn fǔ sūn chuán tíng bǎo dìng zǒng dū, chuán tíng yǐ shī cōng cí, bù xǔ, xún dǎi zhī. zhì shì rén wǔ zhēng yuè, qǐ chuán tíng bīng bù shì láng, dū shǎn bīng jiǎo kòu. sì yuè, chuán tíng xí zhào zhū jiàng yú xī ān, fù hè rén lóng zhǎn zhī. zhū jiàng mò bù dòng sè. yīn yǐ rén lóng bīng fēn lì zhū jiàng. rén lóng, shǎn xī mǐ zhī rén, yǔ lǐ zì chéng tóng yì, chū yǐ zhū shēng xiào yòng, lǚ shā zéi yǒu gōng, pàn jiāng jù zéi duō guī zhī. xiāng chéng zhī yì, cháo tíng yí rén lóng àn yǔ zéi tōng, mì chì chuán tíng zhǎn zhī. zéi wén, zhuó jiǔ xiāng qìng yuē: hè fēng zǐ sǐ, qǔ guān zhōng, rú shí jiè ěr.
先是十一年戊寅冬,大兵入,改陕抚孙传廷保定总督,传廷以失聪辞,不许,寻逮之。至是壬午正月,起传廷兵部侍郎,督陕兵剿寇。四月,传廷檄召诸将于西安,缚贺人龙斩之。诸将莫不动色。因以人龙兵分隶诸将。人龙,陕西米脂人,与李自成同邑,初以诸生效用,屡杀贼有功,叛将剧贼多归之。襄城之役,朝廷疑人龙暗与贼通,密敕传廷斩之。贼闻,酌酒相庆曰:贺风子死,取关中,如拾芥耳。
rén lóng suī yǒu jiāo jiǎn zhī zuì, rán qí gōng bù kě yǎn yě. xī chǔ shā zi yù, ér jìn wén xǐ. liú sòng shā dào jì, ér wèi rén qìng. zhào sòng shā wǔ mù, ér jīn rén hè. guó yǒu liáng jiàng, dí zhī suǒ wèi yě. jí yǒu tā guò, yì dāng yòu zhī. nài hé qīng shā zhī yé? qū duān lǚ lì dà gōng, ér zhāng jùn shā zhī. zài zhī qīng shǐ, zhì jīn yǐ wéi hèn. fù tíng zhī yú rén lóng, jiāng wú tóng? bù èr zài, ér tóng guān bù shǒu, shí jiè zhī yán, xún fēi wū yě.
人龙虽有骄蹇之罪,然其功不可掩也。昔楚杀子玉,而晋文喜。刘宋杀道济,而魏人庆。赵宋杀武穆,而金人贺。国有良将,敌之所畏也。即有他过,亦当宥之。奈何轻杀之耶?曲端屡立大功,而张浚杀之。载之青史,至今以为恨。傅廷之于人龙,将毋同?不二载,而潼关不守,拾芥之言,洵非诬也。
wū hū! rén chén fēi yǒu gōng zhī nán, ér jū gōng wéi nán yě. yǐ rén lóng qǐ zhū shēng, lǚ pò zéi, kě wèi yī shí zhī jié, jí huì shī jī xiàn, sān xí bù zhì, bīng zào xī guī, cǐ qǐ rén chén zhī dào, xī ān zhī fù, suī cháo tíng zhī guò yí, yì rén lóng zì qǔ zhī yě.
呜呼!人臣非有功之难,而居功为难也。以人龙起诸生,屡破贼,可谓一时之杰,及会师击献,三檄不至,兵噪西归,此岂人臣之道,西安之缚,虽朝廷之过疑,亦人龙自取之也。
lǐ zì chéng tú chén zhōu
李自成屠陈州
rén wǔ zhēng yuè, lǐ zì chéng xiàn xī huá, sān yuè shuò gēng wǔ, zì chéng děng gōng chén zhōu, fù shǐ guān yǒng jié zhàn sǐ chéng shàng, xiāng shēn cuī bì zhī jǔ rén wáng shòu jué děng shǒu rèn shù zéi, bèi zhí mà zéi sǐ. zéi nù tú chén zhōu. èr shí èr rì xīn mǎo, xiàn suī zhōu tài kāng. èr shí liù rì yǐ wèi, xiàn guī dé fǔ, fù chéng shèng xiàn níng líng kǎo chéng.
壬午正月,李自成陷西华,三月朔庚午,自成等攻陈州,副使关永杰战死城上,乡绅崔必之、举人王受爵等手刃数贼,被执骂贼死。贼怒屠陈州。二十二日辛卯,陷睢州、太康。二十六日乙未,陷归德府,复乘胜陷宁陵、考城。