dìng wáng fǎng shū
定王仿書
chóng zhēn shí wǔ nián bā yuè, dìng wáng chū gé dú shū, xùn jiǎng wèi fāng yǐ zhì, fǎng shū wèi liú míng hàn, yǎn yí zhī rì, fāng mào guò zhuāng, wáng bù qǐ chǐ, fǎng shū zé jìng qí zhǐ ér hòu yǐ. yǐ yú shù yě. hòu dìng sān liù jiǔ zhī qī, wèi liǎng shī jìn jiào zhī rì, shū táng zuò cì, fāng dōng liú xī, wáng wèi zhèng zhōng, jiào zé yí zuò wáng cè, fāng shēng zhuàng lì, xùn liǎng sān jù, wáng zhǐ yī shēng yī èr, wáng jí xiàng liú hū yuē: liú xiān shēng lái xùn, nèi shì qǐ yuē: lǐ yě, bù kě gèng fù huáng yé suǒ dìng, nǎi zhǐ. wáng yuē: shū fǎng kě yě, gù liú lái shì, zé réng shū wán ér chū. hòu qī fāng zài yí zuò. wáng wèi shū yǐ dú guò. fāng yǐ jí rì yīng sòng zhī shū jìn shàng. wáng zé yǎn juàn ér bèi zhī. qí jiù guī zài nèi dú shú ér hòu chū zhě, yuē fāng xiān shēng kě xiān chū, wú yǔ liú xiān shēng fǎng shū. fāng zé zuò fēi wài yǐ dài. wáng yīn wèn liú fù wēng. liú yún: huáng zǔ cháo zhí chén, wáng tàn shǎng. yòu yuē: xiān shēng rú cǐ wēn gōng, zì yǒu hǎo ér sūn zuò zhuàng yuán. liú kòu xiè. shǒu fú qǐ yuē: nǐ fù qīn zuò hǎo guān, shēng nǐ hǎo xiān shēng, ér sūn zì rán hǎo yě. zhì rì zè, jǐ shàng liǎng shí jīn shī shū zhèn, měi zhòng sān shí liǎng, yòu liǎng yù chǐ, hū nèi sì nà liú xiù zhōng. liú gù cí ér chū, fāng yǐ hòu zhī bù nài yǐ. wáng rù nèi, qǐ gèng liǎng rì qī, sān liù jiǔ wèi fǎng shū, sì qī shí wèi xùn jiǎng, fèng zhǐ yǔn zhī. fāng zhī rì bù guò xí gù tào, yòu miǎn rì jū duō. liú zhī rì qī yǐ chén kè jìn, bì cì fàn diǎn, zhì dì wǔ qī, bù yòng fǎng ér zì shū xuǎn zhōng kǎi shì zhě bā zì, wáng zì jiǎn qí yī. chéng fù huáng shǎng zhǐ jiào xí guān yōu xù, shěng zhōng hōng rán, yǐ wèi zhōng zì yú gé, wèi duó dí zhī jiàn. yǒu jìng yù lù jiǎn zhě. yòu yī rì, qiè yóu xī yuán, jiàn shàng mǎ wú dèng, jí yǐ dèng cì. nèi sì yún, lóng wén bù biàn, nèi mìng lìng zhì, fāng dèng gěi zhī, shěng zhōng yòu hōng rán yǐ wèi wàng jiàn. cǐ cí hàn nèi shěng tǐ, hòu yǒu zhī wèi dìng wáng suǒ yǔ nǎi yǐ. yòu yī rì, liú yàn, wáng yán rì hòu chū fēng, tóng xiān shēng qián xī shān, wǒ huáng zǔ liù suì dēng jī, bā suì shàng líng, wèi xiāng shān sì xiě qīng wèi liǎo biǎn, zhì jīn shàng zài. zuó rì xué shū dà zì tǐ, shì shén nán gǎi, rén chū lín fèng guī lóng sì dà zì, liú zàn duān kǎi, wáng qiān zhī, wèi bù zú wū xiān shēng mù. zhì qǐ gēng chè yàn, qián zhú sòng guī. yòu yī rì, wáng yǐ bā bǎo jīn nuǎn shǒu zhì liú huái, qǐng zhī, liú hái wáng zuò. wáng yuē: xiān shēng xié guī, liú yǔ ér sūn, jiàn wǒ liǎng rén xiāng yǔ qíng yì. liú yuē: míng gǎn zhī ēn, rù zhī fèi fǔ, bù zài wù jiàn. wáng tàn shǎng yuē: liú xiān shēng shì yī qián bú yào de, tiān xià zuò guān rén, dōu xiàng xiān shēng, nà yǒu liú zéi.
崇禎十五年八月,定王出閣讀書,訓講為方以智,仿書為劉明翰,演儀之日,方貌過莊,王不啟齒,仿書則竟其紙而後已。已逾數也。後定三六九之期,為兩師進教之日,書堂坐次,方東劉西,王位正中,教則移坐王側,方聲壯厲,訓兩三句,王止依聲一二,王急向劉呼曰:劉先生來訓,內侍啟曰:禮也,不可更父皇爺所定,乃止。王曰:書仿可也,顧劉來視,則仍書完而出。後期方再移坐。王謂書已讀過。方以即日應誦之書進上。王則掩卷而背之。其舊規在內讀熟而後出者,曰方先生可先出,吾與劉先生仿書。方則坐扉外以待。王因問劉父翁。劉云:皇祖朝直臣,王嘆賞。又曰:先生如此溫恭,自有好兒孫做狀元。劉叩謝。手扶起曰:你父親做好官,生你好先生,兒孫自然好也。至日昃,几上兩實金獅書鎮,每重三十兩,又兩玉尺,呼內寺納劉袖中。劉固辭而出,方已候之不耐矣。王入內,啟更兩日期,三六九為仿書,四七十為訓講,奉旨允之。方之日不過習故套,又免日居多。劉之日期以辰刻進,必賜飯點,至第五期,不用仿而自書選中楷式者八字,王自減其一。呈父皇賞紙教習官優敘,省中哄然,以為中字逾格,為奪嫡之漸。有竟欲露簡者。又一日,挈游西園,見上馬無鐙,即已鐙賜。內寺雲,龍紋不便,內命另制,方鐙給之,省中又哄然以為妄僭。此詞翰內省體,後有知為定王所與乃已。又一日,留宴,王言日後出封,同先生潛西山,我皇祖六歲登基,八歲上陵,為香山寺寫青未了匾,至今尚在。昨日學書大字體,勢甚難改,人出鱗鳳龜龍四大字,劉贊端楷,王謙之,謂不足污先生目。至起更徹晏,前燭送歸。又一日,王以八寶金暖手置劉懷,頃之,劉還王座。王曰:先生攜歸,留與兒孫,見我兩人相與情意。劉曰:銘感之恩,入之肺腑,不在物件。王嘆賞曰:劉先生是一錢不要的,天下做官人,都像先生,那有流賊。
shān dōng lǐ qīng shān
山東李青山
rén wǔ zhēng yuè, shān dōng dào píng, qín lǐ qīng shān rù jīng. qīng shān běn tú rén, chéng jī xiào jù shù wàn rén, lǚ kòu yǎn zhōu, shān zuǒ sāo dòng, bīng bù shì láng zhāng guó wéi dān qí yì yíng fǔ zhī, qīng shān chū bù yì, dà jīng, kòu tóu qǐ xiáng. guó wéi chá qí fēi cháng, hái bù xuǎn jiāng shì jí chí, gěi shì fàn shū tài lǔ fǔ zuǒ xiāng yú qǐ jiāo jù zhàn, qín qīng shān, jǐn jiàng qí zhòng. guó wéi yīn yī zi zhǐ huī shǐ. ér yí zhōu wáng péng, yóu yōng zhòng jié lüè, guó wéi zhī jiān jūn qiū zǔ dé néng bàn zéi, mì shòu fāng lüè qín zhī, dōng fāng suì píng.
壬午正月,山東盜平,擒李青山入京。青山本屠人,乘機嘯聚數萬人,屢寇兗州,山左騷動,兵部侍郎張國維單騎詣營撫之,青山出不意,大驚,叩頭乞降。國維察其非常,還部選將士疾馳,給事范叔泰、魯府左相俞起蛟拒戰,擒青山,盡降其眾。國維蔭一子指揮使。而沂州王朋,猶擁眾劫掠,國維知監軍邱祖德能辦賊,密授方略擒之,東方遂平。
wáng zuǒ shèng zūn yì yù hài
王佐聖遵義遇害
wáng zuǒ shèng, zì kè zhòng, nán zhí zhǎng zhōu rén, ruò guàn dēng jìn shì. chóng zhēn lì, xuǎn qīng xī guǎng wén. xīn sì, yǐ zhāng guó wéi jiàn, zhuó lìng shǔ zūn yì, jí yáng yīng lóng gù dì, sì miàn jiē yí, dǐ shuǐ xī ān qiú lìn qiú cháo jǐn èr shí lǐ. wéi dì míng xīn zhàn zhě, shān shì xiǎn ài, qián lín wèi shuǐ, wèi qún yí rén fàn suǒ bì jīng, suì chuàng lì xīn chéng, yǐ è yí kēng. bā yuè, xī shǒu guō shì qí wú shàng cái, yōng zhòng rù kòu, biān jiāng zhào guó zhèng zhàn sǐ, zéi suì dà sì fén lüè. zuǒ shèng fú qí bīng ài kǒu, qín shì qí shàng cái děng, zéi xiāo dùn. rén wǔ sì yuè, qiú shuài wú shàng xián lóng zhèng guó, lǜ pàn yí shù wàn gōng chéng, zuǒ shèng zhòu yè jù dí, zéi tiě qí sì jí, wéi hé shù zhòng, fēi tī yuè chéng, xiāo rán zhèn dì. zuǒ shèng yǐ yìn fù zi kè, mìng fú bài què, wēi zuò gōng táng. xū yú zéi zhì, zuǒ shèng liè zì mà zéi, suì yù hài, yóu jiāng lì bù pū. wèi jǐ, suǒ bù yì mín shì sǐ lì zhàn, lè bīng xīn zhàn, yāo zéi guī lù, jǐn jiān shàng xián zhèng guó shù wàn zéi yú jìng nèi, wú fǔ huáng xī xiàn lìng chūn qiū cí jì zuǒ shèng.
王佐聖,字克仲,南直長洲人,弱冠登進士。崇禎立,選青溪廣文。辛巳,以張國維薦,擢令蜀遵義,即楊應龍故地,四面皆夷,抵水西安酋、藺酋巢僅二十里。惟地名新站者,山勢險隘,前臨渭水,為群夷人犯所必經,遂創立新城,以扼夷吭。八月,西首郭士奇、吳尚才,擁眾入寇,邊將趙國政戰死,賊遂大肆焚掠。佐聖伏奇兵隘口,擒士奇、尚才等,賊宵遁。壬午四月,酋帥吳尚賢、龍正國,率叛夷數萬攻城,佐聖晝夜拒敵,賊鐵騎四集,圍合數重,飛梯越城,囂然震地。佐聖以印付子恪,命服拜闕,危坐公堂。須臾賊至,佐聖裂眥罵賊,遂遇害,猶僵立不仆。未幾,所部義民誓死力戰,勒兵新站,邀賊歸路,盡殲尚賢、正國數萬賊於境內,吳撫黃希憲令春秋祠祭佐聖。
sūn chuán tíng shā hè rén lóng
孫傳廷殺賀人龍
xiān shì shí yī nián wù yín dōng, dà bīng rù, gǎi shǎn fǔ sūn chuán tíng bǎo dìng zǒng dū, chuán tíng yǐ shī cōng cí, bù xǔ, xún dǎi zhī. zhì shì rén wǔ zhēng yuè, qǐ chuán tíng bīng bù shì láng, dū shǎn bīng jiǎo kòu. sì yuè, chuán tíng xí zhào zhū jiāng yú xī ān, fù hè rén lóng zhǎn zhī. zhū jiāng mò bù dòng sè. yīn yǐ rén lóng bīng fēn lì zhū jiāng. rén lóng, shǎn xī mǐ zhī rén, yǔ lǐ zì chéng tóng yì, chū yǐ zhū shēng xiào yòng, lǚ shā zéi yǒu gōng, pàn jiāng jù zéi duō guī zhī. xiāng chéng zhī yì, cháo tíng yí rén lóng àn yǔ zéi tōng, mì chì chuán tíng zhǎn zhī. zéi wén, zhuó jiǔ xiāng qìng yuē: hè fēng zi sǐ, qǔ guān zhōng, rú shí jiè ěr.
先是十一年戊寅冬,大兵入,改陝撫孫傳廷保定總督,傳廷以失聰辭,不許,尋逮之。至是壬午正月,起傳廷兵部侍郎,督陝兵剿寇。四月,傳廷檄召諸將於西安,縛賀人龍斬之。諸將莫不動色。因以人龍兵分隸諸將。人龍,陝西米脂人,與李自成同邑,初以諸生效用,屢殺賊有功,叛將劇賊多歸之。襄城之役,朝廷疑人龍暗與賊通,密敕傳廷斬之。賊聞,酌酒相慶曰:賀風子死,取關中,如拾芥耳。
rén lóng suī yǒu jiāo jiǎn zhī zuì, rán qí gōng bù kě yǎn yě. xī chǔ shā zi yù, ér jìn wén xǐ. liú sòng shā dào jì, ér wèi rén qìng. zhào sòng shā wǔ mù, ér jīn rén hè. guó yǒu liáng jiāng, dí zhī suǒ wèi yě. jí yǒu tā guò, yì dāng yòu zhī. nài hé qīng shā zhī yé? qū duān lǚ lì dà gōng, ér zhāng jùn shā zhī. zài zhī qīng shǐ, zhì jīn yǐ wèi hèn. fù tíng zhī yú rén lóng, jiāng wú tóng? bù èr zài, ér tóng guān bù shǒu, shí jiè zhī yán, xún fēi wū yě.
人龍雖有驕蹇之罪,然其功不可掩也。昔楚殺子玉,而晉文喜。劉宋殺道濟,而魏人慶。趙宋殺武穆,而金人賀。國有良將,敵之所畏也。即有他過,亦當宥之。奈何輕殺之耶?曲端屢立大功,而張浚殺之。載之青史,至今以為恨。傅廷之於人龍,將毋同?不二載,而潼關不守,拾芥之言,洵非誣也。
wū hū! rén chén fēi yǒu gōng zhī nán, ér jū gōng wèi nán yě. yǐ rén lóng qǐ zhū shēng, lǚ pò zéi, kě wèi yī shí zhī jié, jí huì shī jī xiàn, sān xí bù zhì, bīng zào xī guī, cǐ qǐ rén chén zhī dào, xī ān zhī fù, suī cháo tíng zhī guò yí, yì rén lóng zì qǔ zhī yě.
嗚呼!人臣非有功之難,而居功為難也。以人龍起諸生,屢破賊,可謂一時之傑,及會師擊獻,三檄不至,兵噪西歸,此豈人臣之道,西安之縛,雖朝廷之過疑,亦人龍自取之也。
lǐ zì chéng tú chén zhōu
李自成屠陳州
rén wǔ zhēng yuè, lǐ zì chéng xiàn xī huá, sān yuè shuò gēng wǔ, zì chéng děng gōng chén zhōu, fù shǐ guān yǒng jié zhàn sǐ chéng shàng, xiāng shēn cuī bì zhī jǔ rén wáng shòu jué děng shǒu rèn shù zéi, bèi zhí mà zéi sǐ. zéi nù tú chén zhōu. èr shí èr rì xīn mǎo, xiàn suī zhōu tài kāng. èr shí liù rì yǐ wèi, xiàn guī dé fǔ, fù chéng shèng xiàn níng líng kǎo chéng.
壬午正月,李自成陷西華,三月朔庚午,自成等攻陳州,副使關永傑戰死城上,鄉紳崔必之、舉人王受爵等手刃數賊,被執罵賊死。賊怒屠陳州。二十二日辛卯,陷睢州、太康。二十六日乙未,陷歸德府,復乘勝陷寧陵、考城。