juǎn wǔ chóng zhēn èr nián jǐ sì
卷五 崇祯二年己巳
liú mào qǐng cái yì dì mào, bīng kē zuǒ jǐ shì
刘懋请裁驿递(懋,兵科左给事)
chū shàng jí wèi, lì jīng tú zhì, zhěn xù mín jiān, yōu guó yòng bù zú, wù zài jié shěng. jǐ shì zhōng liú mào shàng shū, qǐng cái yì dì, kě suì shěng jīn qián shù shí yú wàn. shàng xǐ, zhe wèi lìng, yǒu làn yǔ zhě, zuì bù shè. bù kē jiān sī, duō yǐ cǐ huò qiǎn qù. tiān xià zhuì zhuì fèng fǎ. gù qín jìn shì jí, wú tián kě gēng, qí mín ráo lǚ lì, pín wú lài zhě, jí shuǐ lù zhōu chē bēn zǒu zì jǐ, zhì shì suì wú suǒ de shí, wèi jǐ, qín zhōng dié jī, dòu mǐ qiān qián, mín bù liáo shēng, cǎo gēn shù pí, bō xuē dài jìn. shàng mìng yù shǐ wú shēng lài yín shí wàn liǎng wǎng zhèn, rán bù néng jiù. yòu shī yì zhàn shēng jì, suǒ zài kuì bīng shān zhī, suì xiāng jù wèi dào, ér quán shǎn wú níng tǔ yǐ. jǐ shì zhōng xǔ guó róng yù shǐ jiāng sī ruì děng zhī qí gù, jù yán yì zhàn bù dàng bà, shàng jiē bù yǔn, zhòng gòng qiè chǐ yú mào, hū qí míng ér zǔ zhòu zhī, tú qí xíng ér cóng shè zhī, mào yǐ shì zì hèn sǐ. guān zhì shān dōng, mò kěn wèi niǎn fù zhě, zhì wěi guān lǚ shè, jīng nián bù dé guī.
初上即位,励精图治,轸恤民艰,忧国用不足,务在节省。给事中刘懋上疏,请裁驿递,可岁省金钱数十余万。上喜,着为令,有滥予者,罪不赦。部科监司,多以此获遣去。天下惴惴奉法。顾秦、晋士瘠,无田可耕,其民饶膂力,贫无赖者,藉水陆舟车奔走自给,至是遂无所得食,未几,秦中叠饥,斗米千钱,民不聊生,草根树皮,剥削殆尽。上命御史吴牲赉银十万两往赈,然不能救。又失驿站生计,所在溃兵煽之,遂相聚为盗,而全陕无宁土矣。给事中许国荣、御史姜思睿等知其故,具言驿站不当罢,上皆不允,众共切齿于懋,呼其名而诅咒之,图其形而丛射之,懋以是自恨死。棺至山东,莫肯为辇负者,至委棺旅舍,经年不得归。
zǔ zōng shè lì yì zhàn, suǒ yǐ lǒng luò qiáng yǒu lì zhī rén, shǐ zhī jiān tiāo bēi fù, hào qí jīng lì, xiāo qí suì yuè, hú qí kǒu fù, shǐ bù gǎn wéi fēi, yuán yǒu miào yòng zhǐ xū tài qí mào làn zú yǐ. hé zhì kè yì cái xuē, qū pín mín ér wèi dào hū!
祖宗设立驿站,所以笼络强有力之人,使之肩挑背负,耗其精力,销其岁月,糊其口腹,使不敢为非,原有妙用;只须汰其冒滥足矣。何至刻意裁削,驱贫民而为盗乎!
àn hóng wǔ èr shí liù nián, shǐ dìng shuǐ mǎ yì yìng fù mǎ luó chuán zhī rén fū é shù, yǐ gōng chāi yì chuán bào. tōng tiān xià xuè mài, jiǔ zhī bì shēng, jiā jìng sān shí sān nián, shǐ fēn wēn liáng gōng jiǎn ràng wǔ zì, wēn zì wǔ tiáo, gōng shèng yì zhēn rén, bìng chāi qiǎn xiào líng zhī wǎng lái liáng zì èr shí jiǔ tiáo, gōng wén wǔ gè guān gōng chāi zhī nèi chū zhě gōng zì jiǔ tiáo, gōng wén wǔ gè guān gōng chāi zhī wài rù zhě jiǎn zì èr tiáo, gōng yōu xù ràng zì liù tiáo, gōng róu yuǎn. ér huǒ pái zhuān gōng bīng bù zǒu tàn jūn qíng yǔ biān zhèn fēi bào, yì fèn nèi wài huàn sān zì, yǐ qīng chǔ zhī, chú fèng zhǐ chí yì zhě, bù wéi xiàn zhì wài, yú gè lín shí cái zhuó, dì yǒu zēng jiǎn. zhì wàn lì sān nián, gèng fēn wéi dà xiǎo kān hé, réng yǐ wǔ zì biān hào. qí zhōng wáng yì wén wǔ guān yuán yòng dà kān hé, jiàn shēng lì shě děng yòng xiǎo kān hé. dà kān hé lì yòng mǎ èr pǐ, fū shí míng, chuán èr zhǐ, zhào pǐn chóng bēi dìng lì zhī yìng. huò yī zhī liù, huò yī zhī bā, jí zhī yī zhī shí ér zhǐ. xiǎo kān hé shí tián shù mù, bù xǔ zēng jiǎn, huò sì mǎ shí èr fū, huò liù mǎ shí liù fū, jí zhī bā mǎ èr shí fū ér zhǐ. dài tiān qǐ mò nián, yuán liáo yuán qián, zhēng bīng zhēng xiǎng, qǐ fèi cì huán, wǔ tái nèi guān, hǎi nèi yì sāo, jiā yǐ mào làn, yì kùn shí shǐ yú cǐ. kē chén liú mào suì jìn cái zhī yī shū, zǒng wǔ zì zhī wǔ shí yī tiáo, zhuó wèi yī shí èr kuǎn.
按洪武二十六年,始定水马驿应付马骡船只人夫额数,以供差役传报。通天下血脉,久之弊生,嘉靖三十三年,始分温良恭俭让五字,温字五条,供圣裔真人,并差遣孝陵之往来;良字二十九条,供文武各官公差之内出者;恭字九条,供文武各官公差之外入者;俭字二条,供优恤;让字六条,供柔远。而火牌专供兵部走探军情与边镇飞报,亦分内外换三字,以清楚之,除奉旨驰驿者,不为限制外,余各临时裁酌,递有增减。至万历三年,更分为大小勘合,仍以五字编号。其中王裔文武官员用大勘合,监生吏舍等用小勘合。大勘合例用马二匹,夫十名,船二只,照品崇卑定例支应。或一支六,或一支八,极之一支十而止。小勘合实填数目,不许增减,或四马十二夫,或六马十六夫,极之八马二十夫而止。迨天启末年,援辽援黔,征兵征饷,起废赐环,武台内官,海内驿骚,加以冒滥,驿困实始于此。科臣刘懋遂进裁之一疏,总五字之五十一条,酌为一十二款。
yī yǎn shèng gōng cái dìng fū liù shí míng, mǎ shí liù pǐ, chuán èr zhǐ, rú dài diǎn jí zhǎng shū miào dīng yī shòu děng shì chà yǒu fán jiǎn, lín shí zhuó gěi.
一、衍圣公裁定夫六十名,马十六匹,船二只,如带典籍掌书庙丁医兽等事差有烦简,临时酌给。
yī zhāng zhēn rén cái dìng fū wǔ shí míng, mǎ shí pǐ, chuán èr zhǐ, rú dài fǎ shī èr rén, zhǎng shì yī rén, lǘ gè yī tóu.
一、张真人裁定夫五十名,马十匹,船二只,如带法师二人,掌事一人,驴各一头。
yī yán zēng sī mèng jiā wǔ jīng bó shì, cái dìng fū èr shí sì míng, mǎ liù pǐ, chuán yì zhī cǐ chóng zhēn èr nián wǔ yuè chū sān rì cái dìng, qí yú wén wǔ zhū chén bù jí xī zài.
一、颜、曾、思、孟加五经博士,裁定夫二十四名,马六匹,船一只(此崇祯二年五月初三日裁定,其余文武诸臣不及悉载)。