zǐ mò zi nù gēng zhù zi. gēng zhù zǐ yuē: wǒ wú yú yú rén hū? zǐ mò zǐ yuē: wǒ jiāng shàng dà xíng, jià jì yǔ yáng, zi jiāng shuí qū? gēng zhù zǐ yuē: jiāng qū jì yě. zǐ mò zǐ yuē: hé gù qū jì yě? gēng zhù zǐ yuē: jì zú yǐ zé. zǐ mò zǐ yuē: wǒ yì yǐ zi wèi zú yǐ zé.
子墨子怒耕柱子。耕柱子曰：「我毋俞於人乎？」子墨子曰：「我將上大行，駕驥與羊，子將誰驅？」耕柱子曰：「將驅驥也。」子墨子曰：「何故驅驥也？」耕柱子曰：「驥足以責。」子墨子曰：「我亦以子為足以責。」

wū mǎ zi wèi zǐ mò zǐ yuē: guǐ shén shú yǔ shèng rén míng zhì? zǐ mò zǐ yuē: guǐ shén zhī míng zhì yú shèng rén, yóu cōng ěr míng mù zhī yǔ lóng gǔ yě. xī zhě xià hòu kāi shǐ fēi lián zhé jīn yú shān chuān, ér táo zhù zhī yú kūn wú shì shǐ wēng nán zhì yǐ bo yú bái ruò zhī guī, yuē: dǐng chéng sān zú ér fāng, bù chuī ér zì pēng, bù jǔ ér zì zāng, bù qiān ér zì xíng. yǐ jì yú kūn wú zhī xū, shàng xiāng! yǐ yòu yán zhào zhī yóu yuē: xiǎng yǐ! féng féng bái yún, yī nán yī běi, yī xī yī dōng, jiǔ dǐng jì chéng, qiān yú sān guó. xià hòu shì shī zhī, yīn rén shòu zhī yīn rén shī zhī, zhōu rén shòu zhī. xià hòu yīn zhōu zhī xiāng shòu yě, shù bǎi suì yǐ. shǐ shèng rén jù qí liáng chén, yǔ qí jié xiāng ér móu, qǐ néng zhì shù bǎi suì zhī hòu zāi? ér guǐ shén zhì zhī. shì gù yuē, guǐ shén zhī míng zhì yú shèng rén yě, yóu cōng ěr míng mù zhī yǔ lóng gǔ yě.
巫馬子謂子墨子曰：「鬼神孰與聖人明智？」子墨子曰：「鬼神之明智於聖人，猶聰耳明目之與聾瞽也。昔者夏後開使蜚廉折金於山川，而陶鑄之於昆吾；是使翁難雉乙卜於白若之龜，曰：『鼎成三足而方，不炊而自烹，不舉而自臧，不遷而自行。以祭於昆吾之虛，上鄉！』乙又言兆之由曰：『饗矣！逢逢白雲，一南一北，一西一東，九鼎既成，遷於三國。』夏后氏失之，殷人受之；殷人失之，周人受之。夏後殷周之相受也，數百歲矣。使聖人聚其良臣，與其桀相而謀，豈能智數百歲之後哉？而鬼神智之。是故曰，鬼神之明智於聖人也，猶聰耳明目之與聾瞽也。」

zhì tú yú xiàn zi shuò wèn yú zǐ mò zǐ yuē: wèi yì shú wèi dà wù? zǐ mò zǐ yuē: pì ruò zhú qiáng rán, néng zhú zhě zhú, néng shí rǎng zhě shí rǎng, néng xīn zhě xīn, rán hòu qiáng chéng yě. wèi yì yóu shì yě, néng tán biàn zhě tán biàn, néng shuō shū zhě shuō shū, néng cóng shì zhě cóng shì, rán hòu yì shì chéng yě.
治徒娛、縣子碩問於子墨子曰：「為義孰為大務？」子墨子曰：「譬若築牆然，能築者築，能實壤者實壤，能欣者欣，然後牆成也。為義猶是也，能談辯者談辯，能說書者說書，能從事者從事，然後義事成也。」

wū mǎ zi wèi zǐ mò zǐ yuē: zi jiān ài tiān xià, wèi yún lì yě wǒ bù ài tiān xià, wèi yún zéi yě. gōng jiē wèi zhì, zi hé dú zì shì ér fēi wǒ zāi? zǐ mò zǐ yuē: jīn yǒu liáo zhě yú cǐ, yī rén fèng shuǐ jiāng guàn zhī, yī rén càn huǒ jiāng yì zhī, gōng jiē wèi zhì, zi hé guì yú èr rén? wū mǎ zǐ yuē: wǒ shì bǐ fèng shuǐ zhě zhī yì, ér fēi fū càn huǒ zhě zhī yì. zǐ mò zǐ yuē: wú yì shì wú yì, ér fēi zi zhī yì yě.
巫馬子謂子墨子曰：「子兼愛天下，未雲利也；我不愛天下，未雲賊也。功皆未至，子何獨自是而非我哉？」子墨子曰：「今有燎者於此，一人奉水將灌之，一人摻火將益之，功皆未至，子何貴於二人？」巫馬子曰：「我是彼奉水者之意，而非夫摻火者之意。」子墨子曰：「吾亦是吾意，而非子之意也。」

zǐ mò zi yóu jīng gēng zhù zi yú chǔ. èr sān zi guò zhī. shí zhī sān shēng, kè zhī bù hòu. èr sān zi fù yú zǐ mò zǐ yuē: gēng zhù zi chù chǔ wú yì yǐ! èr sān zi guò zhī, shí zhī sān shēng, kè zhī bù hòu. zǐ mò zǐ yuē: wèi kě zhì yě. wú jǐ hé ér yí shí jīn yú zǐ mò zi, yuē: hòu shēng bù gǎn sǐ, yǒu shí jīn yú cǐ, yuàn fū zǐ zhī yòng yě. zǐ mò zǐ yuē: guǒ wèi kě zhì yě.
子墨子游荊耕柱子於楚。二三子過之。食之三升，客之不厚。二三子復於子墨子曰：「耕柱子處楚無益矣！二三子過之，食之三升，客之不厚。」子墨子曰：「未可智也。」毋幾何而遺十金於子墨子，曰：「後生不敢死，有十金於此，願夫子之用也。」子墨子曰：「果未可智也。」

wū mǎ zi wèi zǐ mò zǐ yuē: zi zhī wèi yì yě, rén bù jiàn ér yé, guǐ ér bù jiàn ér fù, ér zi wèi zhī, yǒu kuáng jí. zǐ mò zǐ yuē: jīn shǐ zi yǒu èr chén yú cǐ, qí yī rén zhě jiàn zi cóng shì, bù jiàn zi zé bù cóng shì qí yī rén zhě jiàn zi yì cóng shì, bù jiàn zi yì cóng shì, zi shuí guì yú cǐ èr rén? wū mǎ zǐ yuē: wǒ guì qí jiàn wǒ yì cóng shì, bù jiàn wǒ yì cóng shì zhě. zǐ mò zǐ yuē: rán zé shì zi yì guì yǒu kuáng jí yě.
巫馬子謂子墨子曰：「子之為義也，人不見而耶，鬼而不見而富，而子為之，有狂疾。」子墨子曰：「今使子有二臣於此，其一人者見子從事，不見子則不從事；其一人者見子亦從事，不見子亦從事，子誰貴於此二人？」巫馬子曰：「我貴其見我亦從事，不見我亦從事者。」子墨子曰：「然則是子亦貴有狂疾也。」

zi xià zhī tú wèn yú zǐ mò zǐ yuē: jūn zǐ yǒu dòu hū? zǐ mò zǐ yuē: jūn zǐ wú dòu. zi xià zhī tú yuē: gǒu xī yóu yǒu dòu, è yǒu shì ér wú dòu yǐ? zǐ mò zǐ yuē: shāng yǐ zāi! yán zé chēng yú tāng wén, xíng zé pì yú gǒu xī, shāng yǐ zāi!
子夏之徒問於子墨子曰：「君子有斗乎？」子墨子曰：「君子無斗。」子夏之徒曰：「狗豨猶有斗，惡有士而無斗矣？」子墨子曰：「傷矣哉！言則稱於湯文，行則譬於狗豨，傷矣哉！」

wū mǎ zi wèi zǐ mò zǐ yuē: shě jīn zhī rén ér yù xiān wáng, shì yù gǎo gǔ yě. pì ruò jiàng rén rán, zhì gǎo mù yě, ér bù zhì shēng mù. zǐ mò zǐ yuē: tiān xià zhī suǒ yǐ shēng zhě, yǐ xiān wáng zhī dào jiào yě. jīn yù xiān wáng, shì yù tiān xià zhī suǒ yǐ shēng yě. kě yù ér bù yù, fēi rén yě.
巫馬子謂子墨子曰：「舍今之人而譽先王，是譽槁骨也。譬若匠人然，智槁木也，而不智生木。」子墨子曰：「天下之所以生者，以先王之道教也。今譽先王，是譽天下之所以生也。可譽而不譽，非仁也。」

zǐ mò zǐ yuē: hé shì zhī bì suí hóu zhī zhū sān jí liù yì, cǐ zhū hóu zhī suǒ wèi liáng bǎo yě. kě yǐ fù guó jiā, zhòng rén mín, zhì xíng zhèng, ān shè jì hū? yuē: bù kě. suǒ wèi guì liáng bǎo zhě, wèi qí kě yǐ lì yě. ér hé shì zhī bì suí hóu zhī zhū sān jí liù yì, bù kě yǐ lì rén, shì fēi tiān xià zhī liáng bǎo yě. jīn yòng yì wèi zhèng yú guó jiā, rén mín bì zhòng, xíng zhèng bì zhì, shè jì bì ān. suǒ wèi guì liáng bǎo zhě, kě yǐ lì mín yě, ér yì kě yǐ lì rén, gù yuē: yì, tiān xià zhī liáng bǎo yě.
子墨子曰：「和氏之璧、隋侯之珠、三棘六異，此諸侯之所謂良寶也。可以富國家，眾人民，治刑政，安社稷乎？曰：不可。所謂貴良寶者，為其可以利也。而和氏之璧、隋侯之珠、三棘六異，不可以利人，是非天下之良寶也。今用義為政於國家，人民必眾，刑政必治，社稷必安。所為貴良寶者，可以利民也，而義可以利人，故曰：義，天下之良寶也。」

yè gōng zǐ gāo wèn zhèng yú zhòng ní yuē: shàn wèi zhèng zhě ruò zhī hé? zhòng ní duì yuē: shàn wèi zhèng zhě, yuǎn zhě jìn zhī, ér jiù zhě xīn zhī. zǐ mò zi wén zhī yuē: yè gōng zǐ gāo wèi dé qí wèn yě, zhòng ní yì
葉公子高問政於仲尼曰：「善為政者若之何？」仲尼對曰：「善為政者，遠者近之，而舊者新之。」子墨子聞之曰：「葉公子高未得其問也，仲尼亦

wèi dé qí suǒ yǐ duì yě. yè gōng zǐ gāo qǐ bù zhī shàn wèi zhèng zhě zhī yuǎn zhě jìn yě, ér jiù zhě xīn shì zāi? wèn suǒ yǐ wèi zhī ruò zhī hé yě. bù yǐ rén zhī suǒ bù zhì gào rén, yǐ suǒ zhì gào zhī, gù yè gōng zǐ gāo wèi dé qí wèn yě, zhòng ní yì wèi dé qí suǒ yǐ duì yě.
未得其所以對也。葉公子高豈不知善為政者之遠者近也，而舊者新是哉？問所以為之若之何也。不以人之所不智告人，以所智告之，故葉公子高未得其問也，仲尼亦未得其所以對也。」

zǐ mò zi wèi lǔ yáng wén jūn yuē: dà guó zhī gōng xiǎo guó, pì yóu tóng zǐ zhī wèi mǎ yě. tóng zǐ zhī wèi mǎ, zú yòng ér láo. jīn dà guó zhī gōng xiǎo guó yě, gōng zhě, nóng fū bù dé gēng, fù rén bù dé zhī, yǐ shǒu wèi shì gōng rén zhě, yì nóng fū bù dé gēng, fù rén bù dé zhī, yǐ gōng wèi shì. gù dà guó zhī gōng xiǎo guó yě, pì yóu tóng zǐ zhī wèi mǎ yě.
子墨子謂魯陽文君曰：「大國之攻小國，譬猶童子之為馬也。童子之為馬，足用而勞。今大國之攻小國也，攻者，農夫不得耕，婦人不得織，以守為事；攻人者，亦農夫不得耕，婦人不得織，以攻為事。故大國之攻小國也，譬猶童子之為馬也。」

zǐ mò zǐ yuē: yán zú yǐ fù xíng zhě, cháng zhī bù zú yǐ jǔ xíng zhě, wù cháng. bù zú yǐ jǔ xíng ér cháng zhī, shì dàng kǒu yě.
子墨子曰：「言足以復行者，常之；不足以舉行者，勿常。不足以舉行而常之，是盪口也。」

zǐ mò zi shǐ guǎn qián yóu gāo shí zǐ yú wèi, wèi jūn zhì lù shén hòu, shè zhī yú qīng. gāo shí zǐ sān cháo bì jǐn yán, ér yán wú xíng zhě. qù ér zhī qí, jiàn zǐ mò zǐ yuē: wèi jūn yǐ fū zǐ zhī gù, zhì lù shén hòu, shè wǒ yú qīng, shí sān cháo bì jǐn yán, ér yán wú xíng, shì yǐ qù zhī yě. wèi jūn wú nǎi yǐ shí wèi kuáng hū? zǐ mò zǐ yuē: qù zhī gǒu dào, shòu kuáng hé shāng! gǔ zhě zhōu gōng dàn fēi guān shū, cí sān gōng, dōng chù yú shāng gài, rén jiē wèi zhī kuáng, hòu shì chēng qí dé, yáng qí míng, zhì jīn bù xī. qiě dí wén zhī: wèi yì fēi bì huǐ jiù yù. qù zhī gǒu dào, shòu kuáng hé shāng! gāo shí zǐ yuē: shí qù zhī, yān gǎn bù dào yě! xī zhě fū zǐ yǒu yán yuē: tiān xià wú dào, rén shì bù chù hòu yān. jīn wèi jūn wú dào, ér tān qí lù jué, zé shì wǒ wèi gǒu xiàn rén zhǎng yě. zǐ mò zi shuō, ér zhào zi qín zǐ yuē: gū tīng cǐ hū! fū bèi yì ér xiāng lù zhě, wǒ cháng wén zhī yǐ bèi lù ér xiāng yì zhě, yú gāo shí zǐ yān jiàn zhī yě.
子墨子使管黔■游高石子於衛，衛君致祿甚厚，設之於卿。高石子三朝必盡言，而言無行者。去而之齊，見子墨子曰：「衛君以夫子之故，致祿甚厚，設我於卿，石三朝必盡言，而言無行，是以去之也。衛君無乃以石為狂乎？」子墨子曰：「去之苟道，受狂何傷！古者周公旦非關叔，辭三公，東處於商蓋，人皆謂之狂，後世稱其德，揚其名，至今不息。且翟聞之：『為義非避毀就譽。』去之苟道，受狂何傷！」高石子曰：「石去之，焉敢不道也！昔者夫子有言曰：『天下無道，仁士不處厚焉。』今衛君無道，而貪其祿爵，則是我為苟陷人長也。」子墨子說，而召子禽子曰：「姑聽此乎！夫倍義而鄉祿者，我常聞之矣；倍祿而鄉義者，於高石子焉見之也。」

zǐ mò zǐ yuē: shì sú zhī jūn zǐ, pín ér wèi zhī fù zé nù, wú yì ér wèi zhī yǒu yì zé xǐ. qǐ bù bèi zāi!
子墨子曰：「世俗之君子，貧而謂之富則怒，無義而謂之有義則喜。豈不悖哉！」

gōng mèng zǐ yuē: xiān rén yǒu, zé sān ér yǐ yǐ. zǐ mò zǐ yuē: shú xiān rén ér yuē yǒu, zé sān ér yǐ yǐ? zi wèi zhì rén zhī xiān yǒu hòu shēng.
公孟子曰：「先人有，則三而已矣。」子墨子曰：「孰先人而曰有，則三而已矣？子未智人之先有後生。」

yǒu fǎn zǐ mò zi ér fǎn zhě, wǒ qǐ yǒu zuì zāi? wú fǎn hòu. zǐ mò zǐ yuē: shì yóu sān jūn běi, shī hòu zhī rén qiú shǎng yě.
有反子墨子而反者，「我豈有罪哉？吾反後。」子墨子曰：「是猶三軍北，失後之人求賞也。」

gōng mèng zǐ yuē: jūn zǐ bù zuò, shù ér yǐ. zǐ mò zǐ yuē: bù rán. rén zhī qí bù jūn zǐ zhě, gǔ zhī shàn zhě bù zhū, jīn yě shàn zhě bù zuò. qí cì bù jūn zǐ zhě, gǔ zhī shàn zhě bù suí, jǐ yǒu shàn zé zuò zhī, yù shàn zhī zì jǐ chū yě. jīn zhū ér bù zuò, shì wú suǒ yì yú bù hǎo suì ér zuò zhě yǐ. wú yǐ wèi gǔ zhī shàn zhě zé shù zhī, jīn zhī shàn zhě zé zuò zhī, yù shàn zhī yì duō yě.
公孟子曰：「君子不作，術而已。」子墨子曰：「不然。人之其不君子者，古之善者不誅，今也善者不作。其次不君子者，古之善者不遂，己有善則作之，欲善之自己出也。今誅而不作，是無所異於不好遂而作者矣。吾以為古之善者則述之，今之善者則作之，欲善之益多也。」

wū mǎ zi wèi zǐ mò zǐ yuē: wǒ yǔ zi yì, wǒ bù néng jiān ài. wǒ ài zōu rén yú yuè rén, ài lǔ rén yú zōu rén, ài wǒ xiāng rén yú lǔ rén, ài wǒ jiā rén yú xiāng rén, ài wǒ qīn yú wǒ jiā rén, ài wǒ shēn yú wú qīn, yǐ wèi jìn wǒ yě. jī wǒ zé jí, jī bǐ zé bù jí yú wǒ, wǒ hé gù jí zhě zhī bù fú, ér bù jí zhě zhī fú? gù yǒu wǒ yǒu shā bǐ yǐ wǒ, wú shā wǒ yǐ lì. zǐ mò zǐ yuē: zi zhī yì jiāng nì xié, yì jiāng yǐ gào rén hū? wū mǎ zǐ yuē: wǒ hé gù nì wǒ yì? wú jiāng yǐ gào rén. zǐ mò zǐ yuē: rán zé yī rén shuō zi, yī rén yù shā zi yǐ lì jǐ shí rén shuō zi, shí rén yù shā zi yǐ lì jǐ tiān xià shuō zi, tiān xià yù shā zi yǐ lì jǐ. yī rén bù shuō zi, yī rén yù shā zi, yǐ zi wèi shī bù xiáng yán zhě yě shí rén bù shuō zi, shí rén yù shā zi, yǐ zi wèi shī bù xiáng yán zhě yě tiān xià bù shuō zi, tiān xià yù shā zi, yǐ zi wèi shī bù xiáng yán zhě yě. shuō zi yì yù shā zi, bù shuō zi yì yù shā zi, shì suǒ wèi jīng zhě kǒu yě, shā cháng zhī shēn zhě yě. zǐ mò zǐ yuē: zi zhī yán è lì yě? ruò wú suǒ lì ér bù yán, shì dàng kǒu yě.
巫馬子謂子墨子曰：「我與子異，我不能兼愛。我愛鄒人于越人，愛魯人於鄒人，愛我鄉人於魯人，愛我家人於鄉人，愛我親於我家人，愛我身於吾親，以為近我也。擊我則疾，擊彼則不疾於我，我何故疾者之不拂，而不疾者之拂？故有我有殺彼以我，無殺我以利。」子墨子曰：「子之義將匿邪，意將以告人乎？」巫馬子曰：「我何故匿我義？吾將以告人。」子墨子曰：「然則一人說子，一人慾殺子以利己；十人說子，十人慾殺子以利己；天下說子，天下欲殺子以利己。一人不說子，一人慾殺子，以子為施不祥言者也；十人不說子，十人慾殺子，以子為施不祥言者也；天下不說子，天下欲殺子，以子為施不祥言者也。說子亦欲殺子，不說子亦欲殺子，是所謂經者口也，殺常之身者也。」子墨子曰：「子之言惡利也？若無所利而不言，是盪口也。」

zǐ mò zi wèi lǔ yáng wén jūn yuē: jīn yǒu yī rén yú cǐ, yáng niú huàn, wéi rén dàn gē ér hé zhī, shí zhī bù kě shèng shí yě, jiàn rén zhī zuò bǐng, zé hái rán qiè zhī, yuē: shě yú shí. bù zhī rì yuè ān bù zú hū? qí yǒu qiè jí hū? lǔ yáng wén jūn yuē: yǒu qiè jí yě. zǐ mò zǐ yuē: chǔ sì jìng zhī tián, kuàng wú ér bù kě shèng pì, líng shù qiān, bù kě shèng, jiàn sòng zhèng zhī
子墨子謂魯陽文君曰：「今有一人於此，羊牛■豢，維人但割而和之，食之不可勝食也，見人之作餅，則還然竊之，曰：『舍餘食。』不知日月安不足乎？其有竊疾乎？」魯陽文君曰：「有竊疾也。」子墨子曰：「楚四竟之田，曠蕪而不可勝辟，■靈數千，不可勝，見宋、鄭之

xián yì, zé hái rán qiè zhī, cǐ yǔ bǐ yì hū? lǔ yáng wén jūn yuē: shì yóu bǐ yě, shí yǒu qiè jí yě.
閒邑，則還然竊之，此與彼異乎？」魯陽文君曰：「是猶彼也，實有竊疾也。」

zǐ mò zǐ yuē: jì sūn shào yǔ mèng bó cháng zhì lǔ guó zhī zhèng, bù néng xiāng xìn, ér zhù yú cóng shè yuē: gǒu shǐ wǒ hé. shì yóu yǎn qí mù ér zhù yú cóng shè yě, ruò shǐ wǒ jiē shì. qǐ bù móu zāi!
子墨子曰：「季孫紹與孟伯常治魯國之政，不能相信，而祝於叢社曰：『苟使我和。』是猶弇其目而祝於叢社也，『若使我皆視。』豈不繆哉！」

zǐ mò zi wèi luò huá máo yuē: wú wén zi hǎo yǒng. luò huá máo yuē: rán. wǒ wén qí xiāng yǒu yǒng shì yān, wú bì cóng ér shā zhī. zǐ mò zǐ yuē: tiān xià mò bù yù yǔ qí suǒ hǎo, dù qí suǒ è. jīn zi wén qí xiāng yǒu yǒng shì yān, bì cóng ér shā zhī, shì fēi hǎo yǒng yě, shì è yǒng yě.
子墨子謂駱滑氂曰：「吾聞子好勇。」駱滑氂曰：「然。我聞其鄉有勇士焉，吾必從而殺之。」子墨子曰：「天下莫不欲與其所好，度其所惡。今子聞其鄉有勇士焉，必從而殺之，是非好勇也，是惡勇也。」