strong huī dāo yù jiù nì dì bài móu hān yàn lián yín yàn fēi zhuān chǒng strong
挥刀遇救逆弟败谋 酣宴联吟艳妃专宠
què shuō suí zhǔ jiān qǐ yòng yī rén, lìng wèi tài zǐ shǎo bǎo, jiān nà yán dù zhī shàng shū. zhè rén wéi shuí? jiù shì xī wèi dù zhī shàng shū sū chuò zi wēi. xiān chū guān míng, hòu chū xìng shì, bǐ fǎ tè biàn. wēi wǔ suì sàng fù, āi huǐ ruò chéng rén, jí zhǎng pō yǒu lìng míng, zhōu tài zǔ tài dài wéi shēn qǐng, lìng xí jué měi yáng xiàn gōng. sì yóu dà zhǒng zǎi jìn gōng yǔ wén hù, qiáng qī yǐ nǚ. wēi jiàn hù shàn quán, kǒng zì zāo huò lèi, dùn rù shān zhōng, qī sì dú shū, hòu lái lǚ zhēng bù qǐ. zhì suí zhǔ jiān wèi chéng xiàng shí, yīn gāo jiǒng jiàn yǐn, zhào rù yǔ yǔ, hěn jiā qì zhòng, yuē jū yuè yú, wēi wén jiān jiāng shòu shàn, yòu dùn guī tián lǐ. jiǒng qǐng qiǎn rén zhuī huán, jiān niǎn xū dào:" bǐ bù yù yù wén wǒ shì, qiě cóng huǎn zhào zhì." shòu shàn shù yuè, jiān yǔ lǐ dé lín yǒu xián, nǎi fù zhào wēi rù cháo, chù yǐ qīng yào, zhuī fēng chuò wèi pī gōng, lìng wēi xí jué, guān wēi hòu cǐ xíng zhuàng, shí shì gū míng diào yù. wēi suì dé yǔ gāo jiǒng bìng cān cháo zhèng, rì jiàn qīn xìn. cháng quàn suí zhǔ jiǎn yáo qīng fù, shàng jiǎn jiè shē, suí zhǔ jiān hěn shì jiā nà, chú qù yī qiè kē zhēng, suǒ yǒu diāo shì jiù wù, xī mìng huǐ chú. wēi yòu rù bái dào:" chén xiān rén měi jiè chén yún, dàn dú xiào jīng yī juàn, biàn zú lì shēn zhì guó."
却说隋主坚起用一人,令为太子少保,兼纳言度支尚书。这人为谁?就是西魏度支尚书苏绰子威。先出官名,后出姓氏,笔法特变。威五岁丧父,哀毁若成人,及长颇有令名,周太祖泰代为申请,令袭爵美阳县公。嗣由大冢宰晋公宇文护,强妻以女。威见护擅权,恐自遭祸累,遁入山中,栖寺读书,后来屡征不起。至隋主坚为丞相时,因高颎荐引,召入与语,很加器重,约居月余,威闻坚将受禅,又遁归田里。颎请遣人追还,坚撚须道:“彼不欲预闻我事,且从缓召至。”受禅数月,坚与李德林有嫌,乃复召威入朝,处以清要,追封绰为邳公,令威袭爵,观威后此行状,实是沽名钓誉。威遂得与高颎并参朝政,日见亲信。尝劝隋主减徭轻赋,尚俭戒奢,隋主坚很是嘉纳,除去一切苛征,所有雕饰旧物,悉命毁除。威又入白道:“臣先人每戒臣云,但读《孝经》一卷,便足立身治国。”
suí zhǔ jiān yì shēn yǐ wéi rán.
隋主坚亦深以为然。
xiān shì zhōu dìng xíng lǜ, pō cóng kuān jiǎn, suí jì jiàn guó, gèng mìng gāo jiǒng yáng sù děng xiū zhèng, shàng cǎi wèi jìn jiù lǜ, xià zhì qí liáng, yán gé zhòng qīng, wù qǔ shé zhōng zhǔ yì, shān qù xiāo huàn biān gè fǎ, fēi móu fǎn wú zú zhū zuì. shǐ zhì dìng sǐ xíng èr tiáo, yī tǒng yī zhǎn liú xíng sān tiáo, zì èr qiān lǐ zhì sān qiān lǐ tú xíng wǔ tiáo, zì yī nián zhì sān nián zhàng xíng wǔ tiáo, zì liù shí zhì bǎi xià chī xíng wǔ tiáo, zì shí zhì wǔ shí. shì dài fū yǒu zuì, bì xiān jīng qún chén gōng yì, rán hòu shàng qǐng. zuì yǒu kě yuán, zhuó liàng cóng jiǎn, huò xǔ shú jīn, huò fá guān wù. rén mín yǒu zuì, xū yòng xíng xùn kǎo lüè, bù dé guò èr bǎi, jiā zhàng dà xiǎo, jù yǒu dìng shì. mín yǒu wǎng qū, xiàn bù wéi lǐ, dé yī cì sù zhū zhōu jùn shěng. zhōu jùn shěng réng bù wéi lǐ, zhǔn lìng yì quē shēn sù. zì shì fǎ lǜ jiǎn míng, ēn wēi liǎng jì. sì suí zhǔ jiān lǎn xíng bù zòu yù, shù yóu zhì wàn, shàng xián lǜ fǎ tài yán, nǎi chì sū wēi zài cóng jiǎn shěng, fǎ yì jiǎn yào, shū ér bù lòu, qiě réng zhì fǎ lǜ bó shì dì zǐ yuán, yán jiū lǜ yì, suí shí gǎi dìng, zhè yě wèi shǐ fēi shèn zhòng rén mìng de měi yì. xīn hū ài mín, yí jiā chēng yáng. qiě suí táng yǐ hòu, xíng fǎ jiǎn míng, yì jiē dǎo yuán yú cǐ.
先是周定刑律,颇从宽简,隋既建国,更命高颎、杨素等修正,上采魏、晋旧律,下至齐梁,沿革重轻,务取折衷主义,删去枭擐鞭各法,非谋反无族诛罪。始制定死刑二条,一统一斩;流刑三条,自二千里至三千里;徒刑五条,自一年至三年;杖刑五条,自六十至百下;笞刑五条,自十至五十。士大夫有罪,必先经群臣公议,然后上请。罪有可原,酌量从减,或许赎金,或罚官物。人民有罪,须用刑讯拷掠,不得过二百,枷杖大小,俱有定式。民有枉屈,县不为理,得依次诉诸州郡省。州郡省仍不为理,准令诣阙申诉。自是法律简明,恩威两济。嗣隋主坚览刑部奏狱,数犹至万,尚嫌律法太严,乃敕苏威再从减省,法益简要,疏而不漏,且仍置法律博士弟子员,研究律意,随时改订,这也未始非慎重人命的美意。心乎爱民,宜加称扬。且隋、唐以后,刑法简明,亦皆导源于此。
wéi zhèng yì jiě zhí guī dì, shàng liú shàng zhù guó guān fèng. yì yàng yàng shī wàng, yīn hū dào shì jiào zhāng qí fú. shì yǒu bì nǚ wèi yì suǒ ōu, jì zòu yì wèi yàn zhōng shù, suí zhǔ jiān zhào yì rù wèn dào:" wǒ bù fù gōng, gōng huái hé yì?" yì bù néng dá biàn, dùn shǒu xiè zuì. suí zhǔ réng bù rěn jiā qiǎn, chì lìng bì mén sī guò, yì zūn zhǐ zì qù. huì xiàn sī hé yì bù xiào, cháng yǔ mǔ bié jū. suí zhǔ nǎi xià zhào dào:" yì jiā mó liáng cè, jì ěr wú wén, yù yù mài guān, fèi téng yíng ěr, ruò liú zhū shì jiān, zài rén wéi bù dào zhī chén, lù zhū cháo shì, rù dì wèi bù xiào zhī guǐ. yǒu lèi yōu xiǎn, wú kě chǔ zhì, yí cì yǐ xiào jīng, lìng bǐ shú dú." réng qiǎn shǐ yǔ mǔ tóng jū. zhōu zhī wáng, yì wéi shǒu è, suí zhǔ bù rěn jiā zhū, fǎn chū cǐ huī xié chì wén, shū shī zhèng tǐ. yǐ ér fù shòu yì wèi lóng zhōu cì shǐ, yì fù rèn wèi jǐ, qǐng hái zhì jí, yòu dé cì yàn lǐ quán gōng, xǔ hái guān jué, zhè qiě màn biǎo.
惟郑译解职归第,尚留上柱国官俸。译怏怏失望,阴呼道士醮章祈福。适有婢女为译所殴,计奏译为厌盅术,隋主坚召译入问道:“我不负公,公怀何意?”译不能答辩,顿首谢罪。隋主仍不忍加谴,敕令闭门思过,译遵旨自去。会宪司劾译不孝,尝与母别居。隋主乃下诏道:“译嘉谟良策,寂尔无闻,鬻狱卖官,沸腾盈耳,若留诸世间,在人为不道之臣,戮诸朝市,入地为不孝之鬼。有累幽显,无可处置,宜赐以《孝经》,令彼熟读。”仍遣使与母同居。周之亡,译为首恶,隋主不忍加诛,反出此诙谐敕文,殊失政体。已而复授译为隆州刺史,译赴任未几,请还治疾,又得赐宴醴泉宫,许还官爵,这且慢表。
wéi shì shí qí zhōu cì shǐ liáng yàn guāng, xīn fēng lìng fáng gōng yì, zhì jī chēng zuì, yǒu zhào qiān yàn guāng wèi xiāng zhōu cì shǐ, zhuó gōng yì wèi hǎi zhōu cì shǐ, qiě chì lìng quán guó mù shǒu, yǐ èr rén wéi fǎ. zì shì lì duō chèn zhí, mín wù fū ān. xún yòu yīn yǔ wén gū ruò, suì zhì wáng guó, tè shǐ sān huáng zǐ fēn lì fāng miàn, zuò wéi píng fān. jìn wáng guǎng wéi hé běi xíng tái shàng shū lìng, shǔ wáng xiù wèi xī nán xíng tái shàng shū lìng, qín wáng jùn wèi hé nán xíng tái shàng shū lìng, yī miàn tōng hǎo nán cháo, yǔ mín xiū xī. biān jìng měi huò chén dié, jiē cì gěi yī mǎ, qiǎn lìng nán guī. dú chén shàng wèi jìn qīn lüè, bìng qiǎn jiàng jūn zhōu luó xiāo mó hē děng, qīn rù suí jìng. suí zhǔ jiān nǎi mìng shàng zhù guó zhǎng sūn lǎn yuán jǐng shān liǎng rén, bìng wèi xíng jūn yuán shuài, chū bīng gōng chén, qiě chí jiǎn shàng shū zuǒ pú yè gāo jiǒng, jié dù zhū jūn. jiǒng fèng mìng nán xíng, shì zhí chén zhǔ xū xīn cú, tài zǐ shū bǎo sì lì, diào huí běi jūn, qiě qiǎn rén zhì suí jūn qiú hé. jiǒng yǎng chéng shàng yì, yīn zòu qǐng lǐ bù fā sāng, suí zhǔ guǒ rán yī yì, zhào lìng bān shī.
惟是时岐州刺史梁彦光,新丰令房恭懿,治绩称最,有诏迁彦光为相州刺史,擢恭懿为海州刺史,且饬令全国牧守,以二人为法。自是吏多称职,民物鈇安。寻又因宇文孤弱,遂至亡国,特使三皇子分莅方面,作为屏藩。晋王广为河北行台尚书令,蜀王秀为西南行台尚书令,秦王俊为河南行台尚书令,一面通好南朝,与民休息。边境每获陈谍,皆赐给衣马,遣令南归。独陈尚未禁侵掠,并遣将军周罗、萧摩诃等,侵入隋境。隋主坚乃命上柱国长孙览、元景山两人,并为行军元帅,出兵攻陈,且持简尚书左仆射高颎,节度诸军。颎奉命南行,适值陈主顼新殂,太子叔宝嗣立,调回北军,且遣人至隋军求和。颎仰承上意,因奏请礼不发丧,隋主果然依议,诏令班师。
nà chén cháo què wèi le dà sàng, shēng chū nèi luàn, hǎo róng yì cái dé dàng píng, shuō lái yì shì yī fān shì jī, bù dé bù yuē lüè biǎo míng. chén zhǔ xū zǐ sì zuì duō, gòng shēng sì shí èr nán, zhǎng zǐ jiù shì shū bǎo, yǐ lì wèi huáng tài zǐ, cì zǐ jiào zuò shū líng, céng fēng shǐ xīng wáng, jiàn dì qī shí sì huí. lèi rèn fāng zhèn, xìng qíng yín bào, zhēng qiú yì shǐ, wú yǒu jì jí. yè cháng bù mèi, zhuān zhào liáo zuǒ shì zuò, tán lùn mín jiān suǒ shì, zuò wéi xiào xuè. qiě duō zhì zì dàn, zhòu yè jiǎn jué, zì yàng duǒ yí, dú bù xǐ yǐn jiǔ. měi dāng rù cháo, què yáng wèi xiū shì, chē zhōng mǎ shàng, zhí jiǎn dú shū, gāo shēng lǎng sòng, yǎn rén ěr mù. chén zhǔ xū yì wèi suǒ qī, qiān zhuó zhì yáng zhōu cì shǐ, dū du yáng xú dōng yáng nán yù sì jūn shì. jì ér rù zhì dōng fǔ, hǎo yòng sī rén, yī jīng tuī jiàn, bì xū shěng gé yī yì, tǎng wēi yǒu wéi wǔ, jí shè fǎ zhòng shāng, shǐ xiàn dà pì. píng shí jū fǔ shě zhōng, cháng zì zhí fǔ jīn, wèi mù hóu xì yòu hǎo yóu xiōng mù jiān, yù yǒu zhù míng yíng biǎo, zhé lìng zuǒ yòu fā jué qǔ guī, shí zhì gǔ qì, bìng shī hái gǔ gé, chí wèi wán wù, cáng zhū kù zhōng mín jiān yǒu shào fù chǔ zǐ, lüè kě yuè mù, jí qiáng qǔ rù fǔ, bī wèi qiè bì. jí shēng mǔ péng guì rén bìng shì, tā què qǐng zàng méi lǐng, jiù jìn tài fù xiè ān yíng jiān, jué qù xiè guān, biǎn rù mǔ jiù, yòu wěi zuò āi huǐ xíng zhuàng, zì chēng cì xuè xiě niè tǐng jīng, wèi mǔ chāo jiàn, àn zhōng jí lìng chú zǐ rì jìn xiān shí, qiě sī zhào zuǒ yòu qī nǚ, yǔ tā jiān hé. zuǒ yòu dàn tā yín wēi, bù gǎn yǔ xiào, dàn bù miǎn yǒu yuàn yán chuán chū, wèi shàng suǒ wén. chén zhǔ xū sù lái nì ài, bù guò zhào rù hē zé, bìng wèi jiā qiǎn, yīn cǐ shū líng dé yì jiā zì sì, qián xù xié móu.
那陈朝却为了大丧,生出内乱,好容易才得荡平,说来亦是一番事迹,不得不约略表明。陈主顼子嗣最多,共生四十二男,长子就是叔宝,已立为皇太子,次子叫作叔陵,曾封始兴王,见第七十四回。累任方镇,性情淫暴,征求役使,无有纪极。夜常不寐,专召僚佐侍坐,谈论民间琐事,作为笑谑。且多置胾噉,昼夜儉嚼,自怏朵颐,独不喜饮酒。每当入朝,却佯为修饰,车中马上,执简读书,高声朗诵,掩人耳目。陈主顼亦为所欺,迁擢至扬州刺史,都督扬、徐、东扬、南豫四军事。既而入治东府,好用私人,一经推荐,必须省阁依议,倘微有违忤,即设法中伤,使陷大辟。平时居府舍中,尝自执斧斤,为沐猴戏;又好游恟墓间,遇有著名茔表,辄令左右发掘取归,石志古器,并尸骸骨骼,持为玩物,藏诸库中;民间有少妇处子,略可悦目,即强取入府,逼为妾婢。及生母彭贵人病逝,他却请葬梅岭,就晋太傅谢安茔间,掘去谢棺,窆入母柩,又伪作哀毁形状,自称刺血写涅珽经,为母超荐,暗中即令厨子日进鲜食,且私召左右妻女,与他奸合。左右惮他淫威,不敢与校,但不免有怨言传出,为上所闻。陈主顼素来溺爱,不过召入呵责,并未加谴,因此叔陵得益加恣肆,潜蓄邪谋。
xīn ān wáng bó gù, xì wén dì qiàn dì wǔ zǐ, yǔ shū líng wèi cóng fù kūn dì, xíng zhuàng miǎo xiǎo, dú shàn wèi xié xuè, dé chén zhǔ huān. chén zhǔ xū yàn jí bǎi guān, wǎng wǎng yǐn tā rù zuò, mù wèi dōng fāng shuò yī liú rén wù. nì ài jǐ zi, shàng hái bù zú, hái yào tiān rù yī zhí, yí hū chén zuò sù wáng. tài zǐ shū bǎo, gèng xǐ yǔ bó gù xiàng xiá, rì bì guò cóng. shū líng què qǐ le dù yì, yīn cì bó gù guò shī, yì yù jiā hài. piān bó gù shēng xìng cōng míng, zuò chū yī fān róu mèi shǒu duàn, tǎo hǎo shū líng, shū líng jiàn bèi lǒng luò, bù dàn biàn yì è niàn, fǎn shì bó gù wèi fù xīn. shū líng hǎo yóu, bó gù hǎo shè, liǎng rén xiāng cóng jiāo yě, dà jiā kuǎn nì. chén zhǔ xū zěn zhī wēi yì, yòng bó gù wèi shì zhōng, bó gù yǒu suǒ wén zhī, bì mì gào shū líng. tài jiàn shí nián, chén zhǔ mìng zài lóu hú páng zhù fāng míng tán, shòu shū líng wèi wáng guān bó, shǐ méng bǎi guān. yòu zì xìng lóu hú shì zhòng, fēn qiǎn dà shǐ, bān gào sì fāng. zhè shì hé yì? shì yǐ jiē shēn hòu zhī luàn. shū líng jì dé wèi méng zhǔ, yù sī duó dí, zhǐ yīn nǎi fù qīng míng, wèi gǎn mào mèi cóng shì.
新安王伯固,系文帝蒨第五子,与叔陵为从父昆弟,形状眇小,独善为谐谑,得陈主欢。陈主顼宴集百官,往往引他入座,目为东方朔一流人物。溺爱己子,尚还不足,还要添入一侄,宜乎陈祚速亡。太子叔宝,更喜与伯固相狎,日必过从。叔陵却起了妒意,阴伺伯固过失,意欲加害。偏伯固生性聪明,做出一番柔媚手段,讨好叔陵,叔陵渐被笼络,不但变易恶念,反视伯固为腹心。叔陵好游,伯固好射,两人相从郊野,大加款暱。陈主顼怎知微意,用伯固为侍中,伯固有所闻知,必密告叔陵。太建十年,陈主命在娄湖旁筑方明坛,授叔陵为王官伯,使盟百官。又自幸娄湖誓众,分遣大使,颁诰四方。这是何意?适以阶身后之乱。叔陵既得为盟主,愈思夺嫡,只因乃父清明,未敢冒昧从事。
dào le tài jiàn shí sì nián chūn jiān, chén zhǔ xū hū rán bù yù, yī yào wǎng xiào, bìng qiě rì shēn, tài zǐ shū bǎo dāng rán rù shì, shū líng yǔ dì cháng shā wáng shū jiān, chén zhǔ xū dì sì zǐ. yě rù gōng shì jí. shū jiān shēng mǔ hé shì, běn wú zhōng jiǔ jiā nǚ, chén zhǔ xū wēi shí, cháng zhì jiǔ sì gū yǐn, jiàn hé shì yǒu sè, mì yǔ tōng jiān, zhì guì wèi tiān zǐ, suì zhào hé nǚ wèi shū yí, shēng zǐ shū jiān, zhǎng yǒu lǚ lì, xù nüè shǐ jiǔ. shì wèi yí chuán xìng. shū líng yīn hé wéi jiàn lì, bù yuàn yǔ shū jiān xù chǐ, suǒ yǐ jī bù xiāng róng, cháng shí rù shěng, zhé hù xiāng qū bì. cǐ cì rù shì fù jí, zhǐ hǎo yī tóng jìn qù. shū líng gù yǔ diǎn yào lì dào:" qiè yào dāo tài dùn, rǔ yīng mó lì, fāng hǎo shǐ yòng." jī shì bù mì zé hài chéng, kuàng zì lù yì zhǐ yé? diǎn yào lì bù zhī hé yì. shū líng què yáng yáng duó rù, zài gōng zhōng sī hùn le liǎng sān rì, hū jiàn chén zhǔ bìng biàn, qì yōng tán sāi, lì zhì jué mìng. gōng zhōng cāng cù jǔ āi, zhǔn bèi sāng shì. nà shū líng fǎn zhǔ lìng zuǒ yòu, xiàng wài qǔ jiàn, zuǒ yòu mò míng qí miào, qǔ de cháo fú mù jiàn, chéng jiǎo shū líng. shū líng dà nù, shùn shǒu yī zhǎng, bǎ tā dǎ chū. shì cǐ cū mǎng, yě xiǎng móu nì, yī hé kě xiào? shū jiān zài cè, yǐ jīng qiáo tòu yǐn qíng, liú xīn cì biàn. yuè rì mèi shuǎng, chén zhǔ xiǎo liàn, tài zǐ shū bǎo fú dì āi tòng, shū líng mì dé xuàn yào dāo, xué zhì shū bǎo bèi hòu, zhuó jiāng xià qù, zhèng zhōng xiàng shàng, shū bǎo měng jiào yī shēng, yūn jué shān dì. liǔ huáng hòu jīng hài yì cháng, huāng máng qū jiù shū bǎo, yòu bèi shū líng lián zhuó shù xià. shū bǎo rǔ mǔ wú shì jí zhì shū líng hòu miàn, chè zhù yòu zhǒu, shū jiān yì qiǎng bù shàng qián, chā zhù shū líng hóu guǎn, shū líng bù néng zài xíng luàn zhuó, liǔ huáng hòu cái dé zǒu kāi. shū bǎo yūn jué fù sū, cāng huáng bā qǐ. kàn guān tīng shuō! zhè xuàn yào dāo jiū jìng dùn fēng, bù lì shā rén, gù shū bǎo mǔ zǐ, suī rán shòu shāng, wèi zēng zhì mìng. shū líng shàng qiān zhù shū bǎo yī jū, shū bǎo qíng jí zì fèn, jìng dé chě tuō. shū jiān shǒu è shū líng, duó qù xuàn yào dāo, qiān jiù zhù jiān, zì pī yī xiù yī fú, jiāng tā fù zhù. qiě hū wèn shū bǎo dào:" shā què ne? hái shì shǎo dài ne?" shū bǎo yǐ suí wú ǎo rù nèi, wèi jí yìng dá. shū jiān hái xiǎng zhuī wèn, cái yí shù bù, shū líng yǐ chě duàn yī xiù, tuō shēn táo chū yún lóng mén, chí hái dōng fǔ, jí zhào zuǒ yòu jié zhù qīng xī dào, shè dōng chéng qiú fàn, chōng zuò zhàn shì, fā kù zhōng jīn bó, qǔ zuò shǎng cì. yòu qiǎn rén chí wǎng xīn lín, zhēng jí bù qǔ, zì bèi jiǎ zhòu, zhe bái bù mào, dēng chéng xī mén, hào zhào bīng mín jí zhū wáng jiàng shuài, jìng wú yī yīng mìng. dú xīn ān wáng bó gù dān qí fù zhào, zhù shū líng zhǐ huī bù zhòng.
到了太建十四年春间,陈主顼忽然不豫,医药罔效,病且日深,太子叔宝当然入侍,叔陵与弟长沙王叔坚,陈主顼第四子。也入宫侍疾。叔坚生母何氏,本吴中酒家女,陈主顼微时,尝至酒肆沽饮,见何氏有色,密与通奸,至贵为天子,遂召何女为淑仪,生子叔坚,长有膂力,酗虐使酒。是谓遗传性。叔陵因何为贱隶,不愿与叔坚序齿,所以积不相容,常时入省,辄互相趋避。此次入侍父疾,只好一同进去。叔陵顾语典药吏道:“切药刀太钝,汝应磨砺,方好使用。”机事不密则害成,况自露意旨耶?典药吏不知何意。叔陵却扬扬踱入,在宫中厮混了两三日,忽见陈主病变,气壅痰塞,立致绝命。宫中仓猝举哀,准备丧事。那叔陵反嘱令左右,向外取剑,左右莫名其妙,取得朝服木剑,呈缴叔陵。叔陵大怒,顺手一掌,把他打出。似此粗莽,也想谋逆,一何可笑?叔坚在侧,已经瞧透隐情,留心伺变。越日昧爽,陈主小殓,太子叔宝伏地哀恸,叔陵觅得衒药刀,踅至叔宝背后,斫将下去,正中项上,叔宝猛叫一声,晕绝苫地。柳皇后惊骇异常,慌忙趋救叔宝,又被叔陵连斫数下。叔宝乳母吴氏急至叔陵后面,掣住右肘,叔坚亦抢步上前,叉住叔陵喉管,叔陵不能再行乱斫,柳皇后才得走开。叔宝晕绝复苏,仓皇扒起。看官听说!这衒药刀究竟钝锋,不利杀人,故叔宝母子,虽然受伤,未曾致命。叔陵尚牵住叔宝衣裾,叔宝情急自奋,竟得扯脱。叔坚手扼叔陵,夺去衒药刀,牵就柱间,自劈衣袖一幅,将他缚住。且呼问叔宝道:“杀却呢?还是少待呢?”叔宝已随吴媪入内,未及应答。叔坚还想追问,才移数步,叔陵已扯断衣袖,脱身逃出云龙门,驰还东府,亟召左右截住青溪道,赦东城囚犯,充做战士,发库中金帛,取做赏赐。又遣人驰往新林,征集部曲,自被甲胄,着白布帽,登城西门,号召兵民及诸王将帅,竟无一应命。独新安王伯固单骑赴召,助叔陵指麾部众。
shū líng bù bīng yuē qiān rén, jǐn lìng dēng pí, wèi zì shǒu jì.
叔陵部兵约千人,尽令登陴,为自守计。
shū jiān jiàn shū líng tuō zǒu, jí xiàng liǔ hòu qǐng mìng, shǐ tài zǐ shè rén sī mǎ shēn, wǎng zhào yòu wèi jiāng jūn xiāo mó hē. mó hē rù jiàn shòu chì, lǜ mǎ bù shù bǎi rén, qū gōng dōng fǔ, tún chéng xī mén. shū líng bù miǎn huáng jí, yīn qiǎn jì shì wéi liàng, sòng gǔ chuī yī bù yǔ xiāo mó hē, qiě yǔ yuē dào:" shì ruò dé jié, bì shǐ gōng wèi tái fǔ." mó hē xiào dá dào:" qǐng wáng qiǎn xīn lǚ jié jiāng, qián lái dìng yuē, fāng kě cóng mìng." shū líng nǎi fù qiǎn qīn chén dài wēn tán qí lín, chū yǔ dìng méng. mó hē bǎ èr rén zhí sòng tái shěng, lì jí zhǎn shǒu, xiāo shì chéng xià, chéng zhōng dà hài. shū líng zì zhī bù jì, cāng huáng rù nèi, qū fēi zhāng shì jí chǒng qiè qī rén, jù chén rù jǐng zhōng, zì lǐng bù qí shù bǎi, yǔ bó gù yín yè chū zǒu, chéng xiǎo zhōu dù jiāng, yù zì xīn lín bēn suí, xíng zhì bái yáng lù, hòu miàn zhuī bīng dà zhì, bó gù bì rù xiǎo xiàng, shū líng qīn zì zhuī huán, nǐ yǔ zhuī jūn jué yī sǐ zhàn. fēng rèn wèi jiāo, bù xià yǐ qì jiǎ kuì bēn. xiāo mó hē bù jiàng mǎ róng chén zhì shēn, shuāng cì shū líng, shū líng zhuì luò mǎ xià, jí bèi shā sǐ. bó gù yì wèi luàn bīng suǒ shā, liǎng shǒu bìng chuán rù dōu mén, dāng xià zì gōng zhōng bān chì, suǒ yǒu shū líng zhū zǐ, yī tǐ cì sǐ, bó gù zhū zǐ, fèi wèi shù rén. yú dǎng wéi liàng péng gǎo zhèng xìn yú gōng xǐ děng, bìng jiē fú zhū. yú shì shū bǎo jí huáng dì wèi, yuán lì dà shè, mìng shū jiān wèi piào qí jiāng jūn, lǐng yáng zhōu cì shǐ. xiāo mó hē wèi chē qí jiāng jūn, lǐng nán xú zhōu cì shǐ, jìn fēng suí yuǎn gōng. lì huáng shí sì dì shū zhòng wèi shǐ xīng wáng, fèng zhāo liè wáng zōng sì. yú dì yǐ jīng fēng wáng, yī gài zhào jiù, wèi jīng fēng wáng, yì jiē jiā fēng. zūn shì dà xíng huáng dì wèi xiào xuān huáng dì, miào hào gāo zōng, huáng hòu liǔ shì wèi huáng tài hòu. zǒng jì chén zhǔ xū zài wèi shí sì nián, xiǎng nián wǔ shí sān, zhè shí sì nián jiān, qǐ bīng shù cì, jì dé huái nán, réng fù shī qù, duì qí yǒu yú, duì zhōu bù zú, zhǐ hǎo suàn zuò yí gè zhōng zhǔ. ér qiě dé guó wèi zhèng, chuán tǒng wèi xián, ruò dà jiāng dōng, zhōng guī fù miè, shǐ chēng tā dé bù dǎi wén, zhì bù jí wǔ, qià yě shì yī shí dìng píng ne. bāo biǎn dé dàng.
叔坚见叔陵脱走,急向柳后请命,使太子舍人司马申,往召右卫将军萧摩诃。摩诃入见受敕,率马、步数百人,趋攻东府,屯城西门。叔陵不免惶急,因遣记室韦谅,送鼓吹一部与萧摩诃,且与约道:“事若得捷,必使公为台辅。”摩诃笑答道:“请王遣心膂节将,前来订约,方可从命。”叔陵乃复遣亲臣戴温、谭骐驎,出与订盟。摩诃把二人执送台省,立即斩首,枭示城下,城中大骇。叔陵自知不济,仓皇入内,驱妃张氏及宠妾七人,俱沉入井中,自领步、骑数百,与伯固夤夜出走,乘小舟渡江,欲自新林奔隋,行至白杨路,后面追兵大至,伯固避入小巷,叔陵亲自追还,拟与追军决一死战。锋刃未交,部下已弃甲溃奔。萧摩诃部将马容、陈智深,双刺叔陵,叔陵坠落马下,即被杀死。伯固亦为乱兵所杀,两首并传入都门,当下自宫中颁敕,所有叔陵诸子,一体赐死,伯固诸子,废为庶人。余党韦谅、彭暠、郑信、俞公喜等,并皆伏诛。于是叔宝即皇帝位,援例大赦,命叔坚为骠骑将军,领扬州刺史。萧摩诃为车骑将军,领南徐州刺史,晋封绥远公。立皇十四弟叔重为始兴王,奉昭烈王宗祀。余弟已经封王,一概照旧,未经封王,亦皆加封。尊谥大行皇帝为孝宣皇帝,庙号高宗,皇后柳氏为皇太后。总计陈主顼在位十四年,享年五十三,这十四年间,起兵数次,既得淮南,仍复失去,对齐有余,对周不足,只好算做一个中主。而且得国未正,传统未贤,偌大江东,终归覆灭,史称他德不逮文,智不及武,恰也是一时定评呢。褒贬得当。
shū bǎo yǐ jīng sì wèi, xiàng tòng wèi yù, bìng wò chéng xiāng diàn, bù néng tīng zhèng, nèi shì jué zhū liǔ tài hòu, wài shì jué zhū cháng shā wáng shū jiān. shū jiān jiàn jiàn jiāo zòng, shì qīng cháo tíng, shū bǎo wèi miǎn jiā jì, zhǐ yīn tā tǎo nì yǒu gōng, hán rěn guò qù. xún qiě jiā guān sī kōng, réng jiān jiāng jūn cì shǐ yuán guān. lì fēi shěn shì wèi huáng hòu, huáng zǐ yìn wèi huáng tài zǐ. yìn xì sūn jī suǒ chū. yīn chǎn bào wáng, shěn hòu tè bié āi lián, yǎng wèi jǐ zi. tài jiàn wǔ nián, yǐ shòu cè wèi dí sūn, xún fēng yǒng kāng gōng, cōng yǐng hào xué, cháng zhí jīng yì yè, zhōng rì bù juàn bó tōng dà yì, jiān shàn zhǔ wén. jì dé lì wèi chǔ jūn, cháo yě wèi wàng, gòng chēng dé rén. fǎn shè xià wén. yuè nián zhēng yuè, gǎi yuán zhì dé. shū bǎo chuāng jí zǎo quán, qīn zì tīng zhèng, dōu guān shàng shū kǒng fàn, zhōng shū shè rén shī wén qìng, jiē dōng gōng jiù shì, bìng dé yāo chǒng, suì rì xī zài shū bǎo qián chén lùn shū jiān guò shī. shū bǎo běn yǐ xiāng cāi, gèng jiān èr rén cóng páng gòu shān, yuè jiā dòng yí, suì diào huí huáng dì jiāng zhōu cì shǐ yù zhāng wáng shū yīng, chén zhǔ xū dì sān zi. lìng wèi zhōng wèi dà jiàng jūn, chū shū jiān wèi jiāng zhōu cì shǐ, lìng yòng jìn xī wáng shū wén chén zhǔ xū dì shí èr zi. dài cì yáng zhōu. shū jiān rù cháo cí xíng, yòu yóu shū bǎo dāng miàn wèi yù, liú rèn sī kōng, zài diào shū wén wǎng jiāng zhōu, mìng shǐ xīng wáng shū zhòng wèi yáng zhōu cì shǐ. fǔ jīng lì zhèng, biàn yǐ zhāo lìng mù gǎi, zì xiāng máo dùn. shū jiān jì bù dé zhuān zhèng, yòu bù dé wài diào, yù yù kùn jū, jué wú liáo lài, nǎi diāo kè mù ǒu wèi dào rén zhuāng, zhōng shè jī guān, néng zì bài guì, shǐ zài rì yuè xià, jiào dǎo qiú fú. zhēn shì dāi xiǎng. dāng yǒu rén jié tā zhòu zǔ, bèi dǎi xià yù, yóu nèi shì chuán chì wèn zuì. shū jiān dá dào:" chén běn wú tā yì, bù guò qián qīn hòu shū, yì yù qiú mèi, suǒ yǐ qí shén bǎo yòu. jīn jì fàn tiān xiàn, zuì dāng wàn sǐ, dàn chén sǐ yǐ hòu, bì jiàn shū líng, yuàn bì xià xiān chuán míng zhào, zé zhū quán xià, fāng miǎn wèi shū líng wǔ nòng." réng shì dāi huà. zhè yī xí huà, yóu nèi shì hái bào. shū bǎo yě jì niàn qián xūn, bù sī jiā xíng, nǎi tè xià shè shū, dàn miǎn sī kōng zhí xián, réng shǐ hái dì, shí qīn wáng fèng. guò le shù yuè, fù qǐ wèi shì zhōng, jiān zhèn zuǒ jiāng jūn.
叔宝已经嗣位,项痛未愈,病卧承香殿,不能听政,内事决诸柳太后,外事决诸长沙王叔坚。叔坚渐渐骄纵,势倾朝廷,叔宝未免加忌,只因他讨逆有功,含忍过去。寻且加官司空,仍兼将军刺史原官。立妃沈氏为皇后,皇子胤为皇太子。胤系孙姬所出。因产暴亡,沈后特别哀怜,养为己子。太建五年,已受册为嫡孙,寻封永康公,聪颖好学,常执经肄业,终日不倦;博通大义,兼善属文。既得立为储君,朝野慰望,共称得人。反射下文。越年正月,改元至德。叔宝疮疾早痊,亲自听政,都官尚书孔范,中书舍人施文庆,皆东宫旧侍,并得邀宠,遂日夕在叔宝前陈论叔坚过失。叔宝本已相猜,更兼二人从旁构煽,越加动疑,遂调回皇弟江州刺史豫章王叔英,陈主顼第三子。令为中卫大将军,出叔坚为江州刺史,另用晋熙王叔文陈主顼第十二子。代刺扬州。叔坚入朝辞行,又由叔宝当面慰谕,留任司空,再调叔文往江州,命始兴王叔重为扬州刺史。甫经莅政,便已朝令暮改,自相矛盾。叔坚既不得专政,又不得外调,郁郁困居,绝无聊赖,乃雕刻木偶为道人装,中设机关,能自拜跪,使在日月下,醮祷求福。真是呆想。当有人讦他咒诅,被逮下狱,由内侍传敕问罪。叔坚答道:“臣本无他意,不过前亲后疏,意欲求媚,所以祈神保祐。今既犯天宪,罪当万死,但臣死以后,必见叔陵,愿陛下先传明诏,责诸泉下,方免为叔陵侮弄。”仍是呆话。这一席话,由内侍还报。叔宝也记念前勋,不思加刑,乃特下赦书,但免司空职衔,仍使还第,食亲王俸。过了数月,复起为侍中,兼镇左将军。
qián tài zǐ zhān shì jiāng zǒng, sù zhǎng wén cí, yǔ shū bǎo xiāng nì, shū bǎo wèi tài zǐ shí, zǒng zì shì dōng gōng, wèi cháng yè yǐn, qiě yǎng liáng dì chén shì wèi nǚ, dǎo tài zǐ wēi xíng. chén zhǔ xū wén zǒng bù fǎ, jiāng tā chù miǎn. shū bǎo sì wèi, jí chú shòu zǒng wèi cí bù shàng shū, wèi jǐ yòu qiān wèi lì bù shàng shū, yòu wèi jǐ qiě chāo bài shàng shū pú yè. cháng yǐn zǒng zhì nèi tíng, zuò yuè fù shī, hù xiāng chàng hè. shì zhōng máo xǐ xì lèi cháo xūn jiù, shū líng móu nì, xǐ yǔ shū jiān bìng zhǔ jūn shì, gèng dé jì gōng. shū bǎo yì pō jiā yōu lǐ, huò lìng rù yàn. xǐ yīn shān líng chū bì, sāng fú wèi chú, bù yīng rú cǐ hān yǐn qiě jiàn hòu tíng chén lè, suǒ zuò shī zhāng, duō yín yàn yǔ, gèng jué kàn bu guò qu, zhǐ yī shí bù hǎo duō yán. kě qiǎo shū bǎo jiǔ hān, mìng xǐ fù shī, xǐ jí yù guī jiè, yòu kǒng shū bǎo jiǔ hòu dòng nù, nǎi xú xú shēng jiē, yáng wèi xīn jí, pū pū jiē xià. shū bǎo jí mìng zuǒ yòu fú qǐ, yē chū shěng zhōng. jí shū bǎo jiǔ xǐng, yì xǐ qíng zhuàng, gù yǔ jiāng zǒng dào:" wǒ huǐ zhào máo xǐ, bǐ shí wú jí, bù guò yù zǔ wǒ huān yǐn, tuō jí xiāng qī, rú cǐ jiān zhà, shí shǔ kě hèn." shuō zhe, jí yù shǐ rén xì xǐ, hái shì zhōng shū shè rén fù zài, wèi xǐ xì xiān dì yí chén, bù yí zhòng qiǎn, nǎi zhé xǐ wèi yǒng jiā nèi shǐ.
前太子詹事江总,素长文辞,与叔宝相暱,叔宝为太子时,总自侍东宫,为长夜饮,且养良娣陈氏为女,导太子微行。陈主顼闻总不法,将他黜免。叔宝嗣位,即除授总为祠部尚书,未几又迁为吏部尚书,又未几且超拜尚书仆射。尝引总至内廷,作乐赋诗,互相唱和。侍中毛喜系累朝勋旧,叔陵谋逆,喜与叔坚并主军事,更得纪功。叔宝亦颇加优礼,或令入宴。喜因山陵初毕,丧服未除,不应如此酣饮;且见后庭陈乐,所作诗章,多淫艳语,更觉看不过去,只一时不好多言。可巧叔宝酒酣,命喜赋诗,喜即欲规诫,又恐叔宝酒后动怒,乃徐徐升阶,佯为心疾,扑仆阶下。叔宝即命左右扶起,掖出省中。及叔宝酒醒,忆喜情状,顾语江总道:“我悔召毛喜,彼实无疾,不过欲阻我欢饮,托疾相欺,如此奸诈,实属可恨。”说着,即欲使人系喜,还是中书舍人傅縡,谓喜系先帝遗臣,不宜重谴,乃谪喜为永嘉内史。
zì xǐ bèi wài zhé, yán guān xiāng shuài qián kǒu, wú rén jìn guī, shū bǎo rì yì huāng yín, bú shì shǐ jiǔ, jiù shì yú sè. shěn huáng hòu wèi wàng cài hóu shěn jūn lǐ nǚ, mǔ jí gāo zǔ nǚ kuài jī gōng zhǔ, gōng zhǔ zǎo wáng, hòu nián shàng yòu, āi huǐ rú chéng rén. xuān dì xū wén hòu xiào sī, suǒ yǐ dài hòu jí jī, nà wèi zhǒng fù. yǐ ér jūn lǐ shì shì, hòu fù chū chù bié shě, rì xī xián āi, shū bǎo mù wèi yū yú. qiě yīn hòu duān jìng guǎ yù, hěn bù qiè yì, lìng nà gōng kǒng èr nǚ wèi liáng dì. gōng shì yǒu bì zhāng lì huá, xì bīng jiā nǚ, jiā shì zhōng luò, fù xiōng yǐ zhī xí wèi yè, bù dé yǐ yù nǚ wèi nú. lì huá dé suí gōng rù gōng, nián zhǐ shí suì, gōng kǒng ráo yǒu róng sè, dāng rán wèi shū bǎo suǒ ài, zhāng lì huá shēng xiǎo líng lóng, zhōu xuán zhǔ cè, shàn chéng yì zhǐ, zǎo dé shū bǎo huān xīn, yuè liǎng sān nián, gèng chū là dé pīng tíng niǎo nà, yāo yàn fēng liú, shū bǎo jí yù rǎn zhǐ jìn luán, pò yǔ yín xiá. lì huá bàn tuī bàn jiù, qū jǐn chóu móu, rě de zhè wèi chén shū bǎo, hún pò diān dǎo, wú mèng bù tián. hǎo róng yì shēng xià yī nán, qǔ míng wéi shēn, yì lìng shū bǎo yóu ài shēng chǒng, shì ruò qí zhēn. hú tiān hú dì, hào chēng zhuān fáng. jiù shì gōng kǒng èr shì, yě jù luò lì huá hòu chén. shū bǎo jí wèi, cè lì huá wéi guì fēi, gōng kǒng èr shì wèi guì pín, guì fēi wèi zhì, yǔ huáng hòu zhǐ gé yī jí, guì pín yòu zài guì fēi xià. shěn huáng hòu běn lái tián dàn, jìng bǎ liù gōng shì yí, ràng yǔ guì fēi zhǔ chí, zì jǐ bù guò guà gè huáng hòu xū míng, jū chǔ jiǎn yuē, fú wú huá shì, zuǒ yòu shì nǚ, yì liáo liáo wú jǐ, dàn jìng yuè tú shǐ, xián sòng fó jīng, zuò wéi xiāo qiǎn. zhāng guì fēi bǎi duān xiàn mèi, yǔ shū bǎo zhāo xī bù lí, shū bǎo wò bìng chéng xiāng gé, píng qù zhū jī, dú liú zhāng guì fēi suí shì. bìng quán hòu yòu cǎi xuǎn měi nǚ, dé wáng lǐ èr měi rén, zhāng xuē èr shū yuàn, bìng yuán zhāo yí hé jié yú jiāng xiū róng děng qī rén, lún liú zhào xìng, dàn bù jí zhāng guì fēi de chǒng juàn. zhì dé èr nián, tè mìng zài guāng zhào diàn qián, tiān zhù lín chūn jié qǐ wàng xiān sān gé, gè gāo shù shí zhàng, mào yán shù shí jiān, fán chuāng yǒu bì dài, xuán méi lán kǎn, jūn yòng shěn tán xiāng mù zhì chéng, xuàn shì jīn yù, zá qiàn zhū cuì, wài shī zhū lián, nèi shè bǎo chuáng bǎo zhàng, yī qiè fú wán, tǒng shì guī qí zhēn lì, guāng guài lù lí. měi yù wēi fēng chuī sòng, xiāng dá shù lǐ, xù rì yìng zhào, guāng jī hòu tíng. gé xià jī shí wèi shān, yǐn shuǐ wèi chí, zhǒng qí huā, zhí yì huì, bèi jí diǎn rǎn. shū bǎo zì jū lín chūn gé, zhāng guì fēi jū jié qǐ gé, gōng kǒng èr guì pín jū wàng xiān gé. sān gé bìng yǒu fù dào, hù biàn wǎng lái.
自喜被外谪,言官相率箝口,无人进规,叔宝日益荒淫,不是使酒,就是渔色。沈皇后为望蔡侯沈君理女,母即高祖女会稽公主,公主早亡,后年尚幼,哀毁如成人。宣帝顼闻后孝思,所以待后及笄,纳为冢妇。已而君理逝世,后复出处别舍,日夕衔哀,叔宝目为迂愚。且因后端静寡欲,很不惬意,另纳龚、孔二女为良娣。龚氏有婢张丽华,系兵家女,家事中落,父兄以织席为业,不得已鬻女为奴。丽华得随龚入宫,年只十岁,龚、孔饶有容色,当然为叔宝所爱,张丽华生小玲珑,周旋主侧,善承意旨,早得叔宝欢心,越两三年,更出落得娉婷嬝娜,妖艳风流,叔宝即欲染指禁脔,迫与淫狎。丽华半推半就,曲尽绸缪,惹得这位陈叔宝,魂魄颠倒,无梦不恬。好容易生下一男,取名为深,益令叔宝由爱生宠,视若奇珍。胡天胡帝,号称专房。就是龚、孔二氏,也俱落丽华后尘。叔宝即位,册丽华为贵妃,龚、孔二氏为贵嫔,贵妃位置,与皇后只隔一级,贵嫔又在贵妃下。沈皇后本来恬淡,竟把六宫事宜,让与贵妃主持,自己不过挂个皇后虚名,居处俭约,服无华饰,左右侍女,亦寥寥无几,但静阅图史,闲诵佛经,作为消遣。张贵妃百端献媚,与叔宝朝夕不离,叔宝卧病承香阁,屏去诸姬,独留张贵妃随侍。病痊后又采选美女,得王、李二美人,张、薛二淑媛,并袁昭仪、何婕妤、江修容等七人,轮流召幸,但不及张贵妃的宠眷。至德二年,特命在光照殿前,添筑临春、结绮、望仙三阁,各高数十丈,袤延数十间,凡窗牖壁带,悬楣栏槛,均用沈檀香木制成,炫饰金玉,杂嵌珠翠,外施珠帘,内设宝床宝帐,一切服玩,统是瑰奇珍丽,光怪陆离。每遇微风吹送,香达数里,旭日映照,光激后庭。阁下积石为山,引水为池,种奇花,植异卉,备极点染。叔宝自居临春阁,张贵妃居结绮阁,龚、孔二贵嫔居望仙阁。三阁并有复道,互便往来。
pú yè jiāng zǒng, suī wèi zǎi fǔ, bù qīn zhèng wù, cháng yǔ dōu guǎn shàng shū kǒng fàn, sàn qí cháng shì wáng cuō děng shí yú rén, rù gé shì yàn, chēng wéi xiá kè. gōng rén yuán dà shě děng, pō tōng hàn mò, néng zuò shī gē, shū bǎo mìng wèi nǚ xué shì. měi yī yàn huì, fēi pín qún jí, nǚ xué shì jí zhū xiá kè, liǎng páng liè zuò, fēi shāng zuì yuè, jí xī lián yín, bǐ chàng cǐ chóu, wú fēi shì màn cí yàn yǔ, mǐ mǐ dòng rén. yòu xuǎn rù huì nǚ qiān yú míng, jiào tā xué xí xīn shēng, àn gē dù qǔ, fēn bù dié jìn, gēng fān chuán chàng. gē qǔ yǒu yù shù hòu tíng huā, jí lín chūn lè děng míng mù, tǒng yóu xiá kè nǚ xué shì biān chéng. shū bǎo yì sù gōng cí fù, jiān jiā diǎn cuàn, dà lüè shì zàn měi fēi pín, kuā zhāng lè shì. zuì chuán sòng de yǒu èr yǔ, shì" bì hù yè yè mǎn, qióng shù zhāo zhāo xīn" shí zì. cǐ shí zì yì wú shèn jiā miào, bù guò shì jìn jīn wú rén xiǎo diào ér yǐ. qiě xiá kè míng mù, yóu shǔ fēi yí, qǐ shū bǎo tè kāi jì guǎn yé? yī xiào.
仆射江总,虽为宰辅,不亲政务,常与都管尚书孔范,散骑常侍王瑳等十余人,入阁侍宴,称为狎客。宫人袁大舍等,颇通翰墨,能作诗歌,叔宝命为女学士。每一宴会,妃嫔群集,女学士及诸狎客,两旁列坐,飞觞醉月,即夕联吟,彼唱此酬,无非是曼词艳语,靡靡动人。又选入慧女千余名,叫她学习新声,按歌度曲,分部迭进,更番传唱。歌曲有《玉树后庭花》,及《临春乐》等名目,统由狎客女学士编成。叔宝亦素工词赋,间加点窜,大略是赞美妃嫔,夸张乐事。最传诵的有二语,是“壁户夜夜满,琼树朝朝新”十字。此十字亦无甚佳妙,不过似近今吴人小调而已。且狎客名目,尤属非宜,岂叔宝特开妓馆耶?一笑。
zhāng guì fēi fā zhǎng qī chǐ, zhěn hēi rú qī, guāng kě zhào wù, bìng qiě liǎn ruò zhāo xiá, fū rú bái xuě, mù shì qiū shuǐ, méi bǐ yuǎn shān. ǒu yī miàn lài, guāng cǎi sì yì, měi zài gé shàng jìng zhuāng yù lì, píng xuān níng tiào, piāo piāo hū rú péng dǎo xiān shū, xià lín chén shì, xìng yóu huì xiá, cái biàn qiáng jì. qǐ chū dàn zhí zhǎng nèi shì, hòu lái gàn yù wài zhèng. shū bǎo huāng dān jiǔ sè, cháng bù shì cháo, suǒ yǒu bǎi sī qǐ zòu, tǒng yóu huàn guān cài tuō ér lǐ xǐ dù chuán dì. shū bǎo jiāng guì fēi bào zhì xī shàng, gòng jué kě fǒu. lǐ cài huò bù néng xī jì, guì fēi jí zhú tiáo cái dá, wú yī yí lòu. yòu hǎo lǒng luò nèi shì, wú lùn tài jiàn gōng nǚ, dōu shèng chēng guì fēi dé huì, fāng míng què qǐ, yì dé zhǔ huān. zì shì nèi wài lián jié, biǎo lǐ wéi jiān, hòu gōng jiā shǔ, zhāo yáo lí fǎ, dàn jiào xiàng guì fēi qǐ qiú, wú bù dài wéi xǐ shuā. wáng gōng dà chén rú bù cóng nèi zhǐ, yì zhǐ yóu guì fēi yī yán, biàn jí shū chì. yīn cǐ jiāng dōng xiǎo cháo tíng, bù zhī yǒu chén shū bǎo, dàn zhī yǒu zhāng guì fēi. fù nǚ shàn quán, shì bì zhì cǐ.
张贵妃发长七尺,鬒黑如漆,光可照物,并且脸若朝霞,肤如白雪,目似秋水,眉比远山。偶一眄睐,光采四溢,每在阁上靓妆玉立,凭轩凝眺,飘飘乎如蓬岛仙姝,下临尘世,性尤慧黠,才辩强记。起初但执掌内事,后来干预外政。叔宝荒耽酒色,尝不视朝,所有百司启奏,统由宦官蔡脱儿、李喜度传递。叔宝将贵妃抱置膝上,共决可否。李、蔡或不能悉记,贵妃即逐条裁答,无一遗漏。又好笼络内侍,无论太监宫女,都盛称贵妃德惠,芳名鹊起,益得主欢。自是内外连结,表里为奸,后宫家属,招摇罹法,但教向贵妃乞求,无不代为洗刷。王公大臣如不从内旨,亦只由贵妃一言,便即疏斥。因此江东小朝廷,不知有陈叔宝,但知有张贵妃。妇女擅权,势必至此。
hái yǒu dōu guān kǒng fàn, yǔ kǒng guì pín jié wèi zǐ mèi, ē yú yíng hé, shàn cì zhǔ yì. shè rén shī wén qìng xīn suàn kǒu zhàn, què suàn shén gōng, bìng dé shū bǎo qīn xìng. wén qìng qiě jiàn yǐn shěn kè qīng yáng huì lǎng xú zhé jì huì jǐng děng, gài yāo zhuó yòng. kè qīng wèi zhōng shū shè rén, huì lǎng wèi dà shì lìng, zhé wèi xíng fǎ jiān, huì jǐng wèi shàng shū dōu lìng shǐ, shù rén jiē yǐ xiǎo lì qǐ jiā, bù dá dà tǐ, dū zé kē suì, jù liǎn wú yàn. shū bǎo fāng dà xīng tǔ mù, gōng yì hào fán, guó yòng zhèng lǜ bù gěi, jīng shù rén pá luó tī jué, qǔ gōng nèi kù, dāng rán dé hōng dòng tiān yán. shū bǎo dà xǐ guò wàng, zhòng rèn shī wén qìng, tàn wèi zhī rén. kǒng fàn yòu zì chēng yǒu wén wǔ cái, jǔ cháo mò jí, cháng cóng róng rù bái dào:" wài jiān zhū jiàng, qǐ zì háng wǔ, tǒng bù guò yī pǐ fū dí, ruò wàng tā yǒu shēn jiàn yuǎn lǜ, zěn néng jí cǐ?" shū bǎo xìn yǐ wéi rán, jiàn jiàng shuài shāo yǒu guò shī, biàn chù duó bīng quán, bǎ bù qǔ fēn pèi wén lì. lǐng jūn jiāng jūn rèn zhōng, sù yǒu zhàn gōng, ǒu guà lì yì, jí duó zhōng bù zú, jiāo yǔ kǒng fàn děng fēn guǎn. zhōng bèi xǐ wèi wú xīng nèi shǐ. yú shì wén wǔ xiè tǐ, shì shù lí xīn, fù wáng jí bù yuǎn le. xiǎo zi yǒu shī tàn dào:
还有都官孔范,与孔贵嫔结为姊妹,阿谀迎合,善伺主意。舍人施文庆心算口占,榷算甚工,并得叔宝亲幸。文庆且荐引沈客卿、阳惠朗、徐哲、暨慧景等,概邀擢用。客卿为中书舍人,惠朗为大市令,哲为刑法监,慧景为尚书都令史,数人皆以小吏起家,不达大体,督责苛碎,聚敛无厌。叔宝方大兴土木,供亿浩繁,国用正虑不给,经数人爬罗剔抉,取供内库,当然得哄动天颜。叔宝大喜过望,重任施文庆,叹为知人。孔范又自称有文武才,举朝莫及,尝从容入白道:“外间诸将,起自行伍,统不过一匹夫敌,若望他有深见远虑,怎能及此?”叔宝信以为然,见将帅稍有过失,便黜夺兵权,把部曲分配文吏。领军将军任忠,素有战功,偶挂吏议,即夺忠部卒,交与孔范等分管。忠被徙为吴兴内史。于是文武懈体,士庶离心,覆亡即不远了。小子有诗叹道:
xiāo xiǎo dōu yuán nǚ zhōng lái, xuán qī fù sì gǔ tóng āi
宵小都缘女盅来,玄妻覆祀古同哀;
lín chūn sān gé jīn hé zài? kōng xiàng jiāng dōng huà jié huī.
临春三阁今何在?空向江东话劫灰。
shū bǎo jì yǐ huāng yín, yòu fù jiāo chǐ, yè láng zì dà, tiǎo xìn qiáng lín, yù zhī dǐ xì, róng dài xià huí zài xiáng.
叔宝既已荒淫,又复骄侈,夜郎自大,挑衅强邻,欲知底细,容待下回再详。
shū líng zhī móu shā nǎi xiōng, cán rěn wú qīn, yuán wéi míng jiào zuì rén, dàn shí shòu jiào yú nǎi fù. nǎi fù suī wèi cháng shā xiōng, ér xiōng zi bó zōng, yīn céng cuàn fèi zhī ér zéi hài zhī yě. xiōng zi kě shā, qù shā xiōng jǐn yī jiān ěr. xìng ér yào dāo fēng dùn, shǒu rèn bù shū, shū jiān zhù shùn, nì dì tuō táo, zú cuàn sǐ bái yáng dào zhōng, shū bǎo shǐ dé ān rán sì lì. jué hòu dān qíng jiǔ sè, zì yì shēng gē, shū gǔ ròu, chǒng fù sì, zhōng zhì wáng guó bài jiā. chén zhǔ xū yù wèi zǐ sūn jì, ér zǐ sūn réng wèi fú lǔ, móu guó bù rén, yāng bì jí zhī, bù yú qí shēn, bì yú qí zi, tiān dào qǐ zhēn wú zhī yú? zhāng lì huá wéi jiāng nán yóu wù, yǔ yè xià zhī féng xiǎo lián xiāng sì, xiǎo lián wáng qí, lì huá wáng chén, nǎi zhī yóu wù zhī yí huò guó jiā, wú gǔ jīn zhōng wài yī yě.
叔陵之谋杀乃兄,残忍无亲,原为名教罪人,但实受教于乃父。乃父虽未尝杀兄,而兄子伯宗,因曾篡废之而贼害之也。兄子可杀,去杀兄仅一间耳。幸而药刀锋钝,手刃不殊,叔坚助顺,逆弟脱逃,卒窜死白杨道中,叔宝始得安然嗣立。厥后耽情酒色,恣意声歌,疏骨肉,宠妇寺,终致亡国败家。陈主顼欲为子孙计,而子孙仍为俘虏,谋国不仁,殃必及之,不于其身,必于其子,天道岂真无知欤?张丽华为江南尤物,与邺下之冯小怜相似,小怜亡齐,丽华亡陈,乃知尤物之贻祸国家,无古今中外一也。