strong xiāo zhāo yè xǐ chéng zǔ tǒng wèi xiào wén jì xǐ dū chéng strong
蕭昭業喜承祖統 魏孝文計徙都城
què shuō qí zhǔ zé yǒng míng shí yī nián, tài zǐ zhǎng mào yǒu jí, rì jiā chén zhòng, qí zhǔ zé qīn wǎng dōng gōng, lín shì shù cì, wèi jǐ xiè shì, xiǎng nián sān shí liù suì, liàn yòng gǔn miǎn, yǔ shì wén huì. zhǎng mào jiǔ zài chǔ gōng, dé cān zhèng shì, nèi wài bǎi sī, dōu dào shì qí zhǔ yǐ lǎo, jì tǐ zài jí. hū wén xiōng hào, wú bù jīng wǎn. qí zhǔ zé bào tòng sàng míng, gèng bù xiāo shuō. hòu jīng qí zhǔ lǚ xíng dōng gōng, jiàn tài zǐ fú wán yú dù, shì yǔ guò huá, bù jīn zhuǎn bēi wèi hèn, chì yǒu sī suí shí huǐ chú.
卻說齊主賾永明十一年,太子長懋有疾,日加沉重,齊主賾親往東宮,臨視數次,未幾謝世,享年三十六歲,殮用袞冕,予諡文惠。長懋久在儲宮,得參政事,內外百司,都道是齊主已老,繼體在即。忽聞凶耗,無不驚惋。齊主賾抱痛喪明,更不消說。後經齊主履行東宮,見太子服玩逾度,室宇過華,不禁轉悲為恨,飭有司隨時毀除。
tài zǐ jiā lìng shěn yuē zhèng fèng zhào biān zuǎn sòng shū, zhì yù wèi yuán càn lì chuán, wèi miǎn chóu chú, qǐng zhǐ dìng duó. qí zhǔ dào: yuán càn zì shì sòng shì zhōng chén, hé bì duō yí! shuō dé shèn shì. yuē yòu duō zài sòng shì zǔ xiào wǔ dì jùn. tài zōng míng dì yù. zhū bǐ suǒ shì, wèi qí zhǔ suǒ jiàn, miàn yù yuē dào: xiào wǔ shì jī, wèi bì jǐn rán, zhèn céng jīng fú shi míng dì, qīng kě wèi zhèn huì è, xìng wù jǐn yán! yuē yòu duō bàn shān chú, bù zhì wú huì.
太子家令沈約正奉詔編纂宋書,至欲為袁粲立傳,未免躊躇,請旨定奪。齊主道:「袁粲自是宋室忠臣,何必多疑!」說得甚是。約又多載宋世祖孝武帝駿。太宗明帝彧。諸鄙瑣事,為齊主所見,面諭約道:「孝武事跡,未必盡然,朕曾經服事明帝,卿可為朕諱惡,幸勿盡言!」約又多半刪除,不致蕪穢。
qí zhǔ yīn tài zǐ yǐ shì, nǎi lì zhǎng sūn nán jùn wáng zhāo yè wèi huáng tài sūn, suǒ yǒu dōng gōng jiù lì, xī qǐ wèi tài sūn guān shǔ. jì ér xià qù qiū lái, jiē dé wèi zhǔ rù kòu xiāo xī. zhèng nǐ diào jiāng qiǎn bīng, hàn shǒu biān jìng, bù yì lóng tǐ wèi shì, hán rè jiāo qīn, nǎi xǐ jū yán chāng diàn, jiù jìng yǎng kē. chéng yú fāng dēng diàn jiē, mò wén diàn wū yǒu shuāi sà shēng, bù yóu de máo gǔ sēn shù, àn dì jīng huáng. sǐ zhào yǐ chéng. dàn yī shí bù biàn shuō chū, zhǐ hǎo miǎn rù qǐn mén, wò chuáng jìng yǎng. piān běi kòu jǐng bào, rì shèng yī rì, yōng zhōu cì shǐ wáng huàn, zhèng yīn shì fú zhū, nǎi jí qiǎn jiāng zhōu cì shǐ chén xiǎn dá, gǎi zhèn yōng zhōu jí fán chéng. yòu zhào fā xú yáng bīng dīng, è shǒu biān yào. jìng líng wáng zǐ liáng, kǒng bīng lì bù zú, fù zài dōng fǔ mù bīng, quán mìng zhòng shū láng wáng róng wèi níng shuò jiāng jūn, shǐ zhǎng zhào mù shì yí. huì yǒu chì shū chuán chū, lìng zǐ liáng jiǎ zhàng rù shì. zi liáng yīng zhào chí rù, rì xī shì jí. tài sūn zhāo yè, jiān rì cān chéng, qí zhǔ kǒng zhōng wài yōu huáng, shàng lì jí zhào lè bù zòu jì, jí shì cóng róng. zěn nài bìng shí nán zhī, jù zhì dà jiàn, tū rán jiān yūn jué guò qù, jīng dé gōng tíng nèi wài, cāng cù biàn fú. dú wáng róng nián shào bù jī, jìng yù tuī lì zi liáng, jiàn dìng cè gōng, biàn zì cǎo wěi zhào, yì tú bān fā. shì tài sūn wén biàn chí zhì, róng jí róng fú jiàng páo, chū zì zhōng shū shěng gé kǒu, lán zǔ dōng gōng wèi zhàng, bù zhǔn rù nèi. tài sūn zhāo yè, zhèng jìn tuì liǎng nán, hū yóu nèi shì chí chū, bào chēng huáng shàng fù sū, jí xuān tài sūn rù shì, róng zhì cǐ shǐ bù gǎn zǔ náo, zhǐ hǎo ràng tā jìn qù. qí shí zi liáng què bìng wú wàng xiǎng, yǔ qí zhǔ tán jí hòu shì, yuàn yǔ xī chāng hóu xiāo luán, fēn zhǎng guó zhèng. dāng yǒu zhào shū fā biǎo dào:
齊主因太子已逝,乃立長孫南郡王昭業為皇太孫,所有東宮舊吏,悉起為太孫官屬。既而夏去秋來,接得魏主入寇消息。正擬調將遣兵,捍守邊境,不意龍體未適,寒熱交侵,乃徙居延昌殿,就靜養疴。乘輿方登殿階,驀聞殿屋有衰颯聲,不由的毛骨森豎,暗地驚惶。死兆已呈。但一時不便說出,只好勉入寢門,臥床靜養。偏北寇警報,日盛一日,雍州刺史王奐,正因事伏誅,乃亟遣江州刺史陳顯達,改鎮雍州及樊城。又詔發徐陽兵丁,扼守邊要。竟陵王子良,恐兵力不足,復在東府募兵,權命中書郎王融為寧朔將軍,使掌召募事宜。會有敕書傳出,令子良甲仗入侍。子良應召馳入,日夕侍疾。太孫昭業,間日參承,齊主恐中外憂惶,尚力疾召樂部奏技,藉示從容。怎奈病實難支,遽致大漸,突然間暈厥過去,驚得宮廷內外,倉猝變服。獨王融年少不羈,竟欲推立子良,建定策功,便自草偽詔,意圖頒發。適太孫聞變馳至,融即戎服絳袍,出自中書省閤口,攔阻東宮衛仗,不准入內。太孫昭業,正進退兩難,忽由內侍馳出,報稱皇上復甦,即宣太孫入侍,融至此始不敢阻撓,只好讓他進去。其實子良卻並無妄想,與齊主談及後事,願與西昌侯蕭鸞,分掌國政。當有詔書發表道:
shǐ zhōng dà qī, xián shèng bù miǎn, wú xíng nián liù shí, yì fù hé hèn dàn huáng yè jiān nán, wàn jǐ shì zhòng, bù néng wú yí lǜ ěr. tài sūn jìn dé rì mào, shè jì yǒu jì, zi liáng shàn xiāng pí fǔ, sī hóng zhì dào, nèi wài zhòng shì, wú lùn nèi wài, kě xī yǔ luán cān jué. shàng shū zhōng shì zhí wù gēn běn, xī wěi wáng yàn xú xiào sì, jūn lǚ hàn biān zhī lüè, wěi wáng jìng zé chén xiǎn dá wáng guǎng zhī wáng xuán miǎo shěn wén jì zhāng guī xuē yuān děng, bǎi pì shù liáo, gè fèng ěr zhí. jǐn shì tài sūn, wù fù xiè dài, zhī fù hé yán!
始終大期,賢聖不免,吾行年六十,亦復何恨;但皇業艱難,萬幾事重,不能無遺慮耳。太孫進德日茂,社稷有寄,子良善相毗輔,思弘治道,內外眾事,無論內外,可悉與鸞參決。尚書中是職務根本,悉委王晏、徐孝嗣,軍旅捍邊之略,委王敬則、陳顯達、王廣之、王玄邈、沈文季、張瓌、薛淵等,百辟庶僚,各奉爾職。謹事太孫,勿復懈怠,知復何言!
yòu yǒu yī dào zhào shū, wèi sàng jì xū cóng jiǎn yuē, qiē wù fú mí, fán zhū yóu fèi, jūn yīng tíng zhǐ. zì jīn yuǎn jìn jiàn yàn, wù shàng pǔ sù, bù dé chū jiè yíng qiú, xiāng xuàn shē lì. jīn sù zēng kuàng, bì mín yǐ duō, zhū yù wán hǎo, shāng gōng yóu zhòng, yīng yán jiā jìn jué, bù dé yǒu wéi. hòu sì bù cóng, nài hé! shì xī qí zhǔ shēng xiá, nián wǔ shí sì, zài wèi shí yī nián. zhōng shū láng wáng róng, hái xiǎng yōng lì zi liáng, fēn qiǎn zi liáng bīng zhàng, è shǒu gōng jìn, xiāo luán chí zhì yún lóng mén, wèi jiǎ shì suǒ zǔ, jí lì shēng chì dào: yǒu chì zhào wǒ, rǔ děng zěn de wú lǐ? jiǎ shì bèi tā yī chì, zhàn lì liǎng páng. luán chéng jī chōng rù, zhì yán chāng diàn, jiàn tài sūn shàng wèi sì wèi, zhū wáng duō jiāo tóu jiē ěr, bù zhī hé yǔ. shí zhǎng shā wáng huǎng yǐ jīng bìng mò, gāo zǔ zhū zi, yào suàn wǔ líng wáng ān wèi zuì zhǎng, cǐ cì yě zài diàn zhōng. luán qū wèn dào: sì jūn hé zài? jí lǎng shēng dào: jīn ruò lì zhǎng, yīng gāi shǔ wǒ, lì dí dāng shǔ tài sūn. luán yīng shēng dào: jì lì tài sūn, yīng jí dēng diàn. ān yǐn luán zhì yù qǐn qián, zhèng zhí tài sūn shì liàn, biàn yē lìng chū diàn, fèng shēng yù zuò, zhǐ huī wáng gōng, bù shǔ yí wèi, piàn kè jí dìng. diàn zhōng wú bù cóng mìng, yī lǜ bài yè, shān hū wàn suì. zi liáng chū jū zhōng shū shěng, jí yǒu hǔ bì zhōng láng jiāng pān chǎng, fèng zhe sì huáng miàn yù, lǜ jìn jūn èr bǎi rén, tún jū tài jí diàn xī jiē, fáng bèi zi liáng. zi liáng fēi yuán shì, qián céng fǔ yǎng zhāo yè, pō jiā cí ài, zhāo yè yì lè yǔ qīn jìn. jí wén wáng róng móu biàn, yīn yǔ zi liáng yǒu xì. chéng fú hòu zhū wáng jiē chū, zi liáng qǐ liú jū diàn shěng, qí fèng zàng shān líng, rán hòu tuì guī sī dì, fèng chì bù xǔ. wáng róng hèn suǒ móu bù suí, shì fú hái shěng, yè jiàn zi liáng, shàng yǒu hèn shēng dào: gōng wù wǒ! gōng wù wǒ! zi liáng ài róng cái xué, cháng dà dù bāo róng, suǒ yǐ róng yǒu táng tū, zi liáng jiē zhì zhū bù lǐ, yī xiào ér bà. yuè sù chuán chū yí zhào, shòu wǔ líng wáng wèi wèi jiāng jūn, yǔ zhēng nán dà jiāng jūn chén xiǎn dá, bìng kāi fǔ yí tóng sān sī, xī chāng hóu luán wèi shàng shū lìng, tài sūn zhān shì shěn wén jì wèi hù jūn, jìng líng wáng zǐ liáng wèi tài fù. yòu yuè shù rì, zūn shì xiān dì zé wèi wǔ huáng dì, miào hào shì zǔ. zhuī zūn wén huì huáng tài zǐ zhǎng mào wèi shì zōng wén huáng dì, wén huì huáng tài zǐ fēi wáng shì wèi huáng tài hòu. lì huáng hòu hé shì. hé shì wèi fǔ jūn jiāng jūn hé jí nǚ, yǒng míng èr nián, nà wèi nán jùn wáng fēi, cǐ shí cóng xī zhōu yíng rù, zhèng wèi zhōng gōng. xiān shì zhāo yè wèi nán jùn wáng shí, céng cóng zi liáng jū xī zhōu, wén huì tài zǐ cháng lìng rén jiān zhì qǐ jū, jìn zhǐ làng fèi. zhāo yè yáng zuò qiān gōng, yīn shí tiāo dá, cháng yè kāi xī zhōu hòu gé, dài lǐng tóng pú, zhì zhū yíng shǔ zhōng, zhào jì yǐn jiǔ, bèi jí yín lè. měi zhì wú qián kě shǐ, zhé xiàng fù rén qǐ dài, wú cháng hái qī. fù rén bù gǎn bù yǔ. shī shǐ rén zǔ, shì shū hú tiān yì, nián yǐ shuāi lǎo, yóu wén huì tài zǐ bō lìng jiān dū. liǎng rén kǔ jiàn bù cóng, sī xiāng yǔ dào: jīn ruò jiāng huáng sūn liè jī, shàng dá èr gōng, kǒng bù miǎn chù nù huáng sūn. qiě zú zhì èr gōng shāng huái. ruò rèn tā dàng yì, wú yǐ duì èr gōng tǎng yǒu bù cè, bù dàn zuì jí yī shēn, bìng jiāng jǐn shì jí huò. nián gè qī shí, hái tān shén me yú shēng ne! suì jiē yǎng yào zì shā. èr rén yì kě wèi yú zhōng. zhāo yè fǎn xǐ chū wàng wài, yuè jiā zòng yì, suǒ ài zuǒ yòu, cháng yù jiā guān jué, shū huáng zhǐ zhōng, lìng tā zhù náng pèi shēn, qí dé dēng jiǔ wǔ, yī yuē shī xíng. nǚ wū yáng shì, sù shàn yàn dǎo, zhāo yè sī xià mì zhǔ, shǐ zhòu zǔ èr gōng, tì qiú tiān wèi. yǐ ér tài zǐ yǒu jí, zhào lìng rù shì, tā jiàn zhe tài zǐ shí, sì hū chóu róng mǎn miàn, bù shèng yōu lǜ yī jīng chū wài, biàn yǔ qún xiǎo wèi huān. jí tài zǐ bìng shì, lín guān kū fù, pǐ yǒng hào táo, fǎng fú yī gè xiào zǐ, kū bà hái nèi, yòu shì zòng jiǔ hān yǐn, huān xiào rú héng. shì zǔ zé yù lì tài sūn, cháng dú hū rù nèi, qīn jiā fǔ wèn, měi yǔ jí wén huì tài zǐ, zhāo yè bù shèng wū yàn, zhuāng chū yī zhǒng āi mù qíng xíng. shì zǔ hái dào tā zhì xìng guò rén, hū wèi fǎ shēn, zài sān quàn wèi, yīn cǐ jué jì lì sūn, yù bèi jì tǒng. zhì shì zǔ yǒu jí, yòu lìng yáng shì qí tā sù sǐ, qiě yīn hé fēi shàng zài xī zhōu, tè àn zhì yī shū, shū zhōng bù jí bié shì, dàn zhōng yāng xiě yī dà xǐ zì, wài huán sān shí liù gè xiǎo xǐ zì, biǎo míng dà qìng de yì sī. yǒu shí rù diàn wèn ān, jiàn shì zǔ bìng rì jiā jù, xīn zhōng fēi cháng chàng kuài, ér shàng què hěn shì yōu chóu. shì zǔ yǔ tán hòu shì, yǒu suǒ yīng nuò, zhé dài qī shēng, shì zǔ shǐ zhōng bèi qī, lín wēi shàng zhǔ fù dào: wǒ kàn rǔ hán yǒu dé xìng, jiāng lái bì néng fù hé dà yè dàn wǒ yǒu yào zhǔ, rǔ yí qiè jì! wǔ nián yǐ nèi, zhū shì xī wěi zǎi xiàng, wǔ nián yǐ hòu, wù fù wěi rén, ruò zì zuò wú chéng, kě bù zhì yuàn hèn le! nǎ zhī tā bù néng yú qī. zhāo yè liú tì tīng mìng. zhì shì zǔ mí liú shí hòu, wò zhāo yè shǒu, qiě chuǎn qiě yǔ dào: rǔ rǔ ruò yì wēng, rǔ rǔ dāng hǎo zuò! shuō dào zuò zì, qì nì tán chōng, fān mù ér shì. zhāo yè sòng zhōng shì liàn, yǐ bù shì cóng qián shī hù shí, pǐ yǒng āi hào. dào le dēng diàn shòu hè, què shì mǎn miàn xǐ róng. lǐ bì fǎn gōng, jìng bǎ sàng shì piē zhì nǎo hòu, suǒ yǒu hòu gōng zhū jì, xī shù zhào zhì, yòu jiǔ zuò lè, shēng dá hù wài. cǐ shí yuán bù bì mán rén le.
又有一道詔書,謂喪祭須從儉約,切勿浮靡,凡諸游費,均應停止。自今遠近薦讞,務尚樸素,不得出界營求,相炫奢麗。金粟繒纊,弊民已多,珠玉玩好,傷工尤重,應嚴加禁絕,不得有違。後嗣不從,奈何!是夕齊主升遐,年五十四,在位十一年。中書郎王融,還想擁立子良,分遣子良兵仗,扼守宮禁,蕭鸞馳至雲龍門,為甲士所阻,即厲聲叱道:「有敕召我,汝等怎得無禮?」甲士被他一叱,站立兩旁。鸞乘機沖入,至延昌殿,見太孫尚未嗣位,諸王多交頭接耳,不知何語。時長沙王晃已經病歿,高祖諸子,要算武陵王鞍為最長,此次也在殿中。鸞趨問道:「嗣君何在?」即朗聲道:「今若立長,應該屬我,立嫡當屬太孫。」鸞應聲道:「既立太孫,應即登殿。」鞍引鸞至御寢前,正值太孫視殮,便掖令出殿,奉升御座,指麾王公,部署儀衛,片刻即定。殿中無不從命,一律拜謁,山呼萬歲。子良出居中書省,即有虎賁中郎將潘敞,奉著嗣皇面諭,率禁軍二百人,屯居太極殿西階,防備子良。子良妃袁氏,前曾撫養昭業,頗加慈愛,昭業亦樂與親近。及聞王融謀變,因與子良有隙。成服後諸王皆出,子良乞留居殿省,俟奉葬山陵,然後退歸私第,奉敕不許。王融恨所謀不遂,釋服還省,謁見子良,尚有恨聲道:「公誤我!公誤我!」子良愛融才學,嘗大度包容,所以融有唐突,子良皆置諸不理,一笑而罷。越宿傳出遺詔,授武陵王為衛將軍,與征南大將軍陳顯達,並開府儀同三司,西昌侯鸞為尚書令,太孫詹事沈文季為護軍,竟陵王子良為太傅。又越數日,尊諡先帝賾為武皇帝,廟號世祖。追尊文惠皇太子長懋為世宗文皇帝,文惠皇太子妃王氏為皇太后。立皇后何氏。何氏為撫軍將軍何戢女,永明二年,納為南郡王妃,此時從西州迎入,正位中宮。先是昭業為南郡王時,曾從子良居西州,文惠太子常令人監製起居,禁止浪費。昭業佯作謙恭,陰實佻達,嘗夜開西州後閤,帶領僮僕,至諸營署中,召妓飲酒,備極淫樂。每至無錢可使,輒向富人乞貸,無償還期。富人不敢不與。師史仁祖,侍書胡天翼,年已衰老,由文惠太子撥令監督。兩人苦諫不從,私相語道:「今若將皇孫劣跡,上達二宮,恐不免觸怒皇孫。且足致二宮傷懷。若任他盪佚,無以對二宮;倘有不測,不但罪及一身,並將盡室及禍。年各七十,還貪甚麼餘生呢!」遂皆仰藥自殺。二人亦可謂愚忠。昭業反喜出望外,越加縱逸,所愛左右,嘗預加官爵,書黃紙中,令他貯囊佩身,俟得登九五,依約施行。女巫楊氏,素善厭禱,昭業私下密囑,使呪詛二宮,替求天位。已而太子有疾,召令入侍,他見着太子時,似乎愁容滿面,不勝憂慮;一經出外,便與群小為歡。及太子病逝,臨棺哭父,擗踴號咷,仿佛一個孝子,哭罷還內,又是縱酒酣飲,歡笑如恆。世祖賾欲立太孫,嘗獨呼入內,親加撫問,每語及文惠太子,昭業不勝嗚咽,裝出一種哀慕情形。世祖還道他至性過人,呼為法身,再三勸慰,因此決計立孫,預備繼統。至世祖有疾,又令楊氏祈他速死,且因何妃尚在西州,特暗致一書,書中不及別事,但中央寫一大喜字,外環三十六個小喜字,表明大慶的意思。有時入殿問安,見世祖病日加劇,心中非常暢快,而上卻很是憂愁。世祖與談後事,有所應諾,輒帶淒聲,世祖始終被欺,臨危尚囑咐道:「我看汝含有德性,將來必能負荷大業;但我有要囑,汝宜切記!五年以內,諸事悉委宰相,五年以後,勿復委人,若自作無成,可不至怨恨了!」哪知他不能逾期。昭業流涕聽命。至世祖彌留時候,握昭業手,且喘且語道:「汝…汝若憶翁,汝…汝當好作!」說到作字,氣逆痰沖,翻目而逝。昭業送終視殮,已不似從前失怙時,擗踴哀號。到了登殿受賀,卻是滿面喜容。禮畢返宮,竟把喪事撇置腦後,所有後宮諸妓,悉數召至,侑酒作樂,聲達戶外。此時原不必瞞人了。
guò le shí yú rì, biàn mì chì jìn jūn, shōu bǔ wáng róng, jū xì yù zhōng. róng jì xià yù, nǎi zhǔ shǐ zhōng chéng kǒng zhì guī, shàng shū hé róng, shuō tā xiǎn zào qīng jiǎo, zhāo nà bù chěng, fěi bàng cháo zhèng, yīng zhì zhòng xíng, yú shì xià zhào cì sǐ. róng mǔ xì lín chuān tài shǒu xiè huì xuān nǚ, sù shàn wén yì, cháng jiào róng shū xué, yīn dé chéng cái. kě xī róng shì cái ào wù, cháng huái fēi wàng, měi zì tàn dào: chē qián wú bā zōu, hé dé chēng zhàng fū! zhì shì yù tuī dài zi liáng, zhì zāo zhǔ jì, yīn jí lí huò. róng shàng shū zì sòng, bù dé jiě miǎn, gèng xiàng zi liáng qiú jiù, zi liáng yǐ zì shè xián yí, yīn huái kǒng jù, nǎ lǐ hái gǎn yuán shǒu, zuò lìng èr shí qī suì de zhuō luò qīng nián, cóng cǐ bì mìng! shào nián shì cái zhě, kě yuán yǐ wèi jiè. róng lín sǐ zì tàn dào: wǒ ruò bù wèi bǎi suì lǎo mǔ, hái dāng jí yán! yuán lái róng yù zhǐ chì zhāo yè yǐn è, yīn kǒng zuì jí lǎo mǔ, suǒ yǐ hán rěn ér zhōng.
過了十餘日,便密飭禁軍,收捕王融,拘系獄中。融既下獄,乃囑使中丞孔稚珪,上書劾融,說他險躁輕狡,招納不逞,誹謗朝政,應置重刑,於是下詔賜死。融母系臨川太守謝惠宣女,夙擅文藝,嘗教融書學,因得成才。可惜融恃才傲物,常懷非望,每自嘆道:「車前無八騶,何得稱丈夫!」至是欲推戴子良,致遭主忌,因即罹禍。融上疏自訟,不得解免,更向子良求救,子良已自涉嫌疑,陰懷恐懼,哪裡還敢援手,坐令二十七歲的卓犖青年,從此畢命!少年恃才者,可援以為戒。融臨死自嘆道:「我若不為百歲老母,還當極言!」原來融欲指斥昭業隱惡,因恐罪及老母,所以含忍而終。
qí sì zhǔ zhāo yè jì zhǎn róng yǐ xiè hèn, suì fēng dì zhāo wén wèi xīn ān wáng, zhāo xiù wèi lín hǎi wáng, zhāo càn wèi yǒng jiā wáng. zūn nǚ wū yáng shì wèi yáng pó, gé wài yōu dài. mín jiān wèi zuò yáng pó ér gē. fèng zǔ jiù chū zàng jǐng ān líng, wèi chū duān mén, jí tuō jí què hái, qū rù hòu gōng, chuán jí hú jì èr bù, jiā gé zòu lè, zhè zhēn suǒ wèi zòng yù bài dù, chī xīn bìng kuáng le.
齊嗣主昭業既斬融以泄恨,遂封弟昭文為新安王,昭秀為臨海王,昭粲為永嘉王。尊女巫楊氏為楊婆,格外優待。民間為作《楊婆兒》歌。奉祖柩出葬景安陵,未出端門,即託疾卻還,趨入後宮,傳集胡伎二部,夾閤奏樂,這真所謂縱慾敗度,痴心病狂了。
xiǎo zi qián xù shì zǔ yù jí shí, céng yǒu běi kòu jǐng bào, zhì zhāo yè sì wèi, fǎn dé yín huāng zì dào, bù wén wài wǔ, jiū jìng wèi zhǔ céng fǒu nán qīn, dài xiǎo zi bǔ bǐ xù míng. wèi zhǔ hóng yǎ huái gǔ dào, kǎi mù huá fēng, xìng lǐ lè, zhèng fēng sú, bǎ cóng qián biàn fà yí zhì, yì rán gèng zhāng, yě shù fà wèi jì, bèi fú gǔn miǎn. qiě fēn qiǎn mù shǒu, sì yáo shùn, jì yǔ zhōu gōng, shì kǒng zǐ wèi wén shèng ní fù, gào zhū kǒng miào, lìng zài zhōng shū shěng xuán shè kǒng xiàng, qīn xíng bài jì, gǎi zhōng shū xué wèi guó zi xué, zūn sī tú wèi yuán wèi sān lǎo, shàng shū yóu míng gēn wèi wǔ gēng, yòu yǎng guó lǎo shù lǎo, lì fǎng sān dài chéng zhì.
小子前敘世祖遇疾時,曾有北寇警報,至昭業嗣位,反得淫荒自盜,不聞外侮,究竟魏主曾否南侵,待小子補筆敘明。魏主宏雅懷古道,慨慕華風,興禮樂,正風俗,把從前辮髮遺制,毅然更張,也束髮為髻,被服袞冕。且分遣牧守,祀堯舜,祭禹周公,諡孔子為文聖尼父,告諸孔廟,另在中書省懸設孔像,親行拜祭,改中書學為國子學,尊司徒尉元為三老,尚書游明根為五更,又養國老庶老,力仿三代成制。
tā shàng rì xī chóu sī, jìng yù qiān dōu luò yáng, zhái zhōng jū zhèng, fāng zú kāi tà hóng guī, yīn kǒng qún chén bù cóng, tè yì dà jǔ fá qí, chéng biàn xǐ dōu. xiān zài míng táng yòu gè, zhāi jiè sān rì, nǎi mìng tài cháng qīng wáng chén shì yì. kě qiǎo dé le yī gè gé guà, wèi zhǔ hóng xǐ dào: tāng wǔ gé mìng, shùn tiān yīng rén, zhè shì zuì jí de yáo shì le! shàng shū rèn chéng wáng tuò bá chéng qū jìn dào: bì xià yì yè chóng guāng, dì yǒu zhōng tǔ, jīn yù chū shī nán fá, fǎn dé gé mìng yáo xiàng, kǒng wèi kě wèi quán jí lī. wèi zhǔ hóng biàn sè dào: yáo yún dà rén hǔ biàn, hé wèi bù jí? rèn chéng wáng chéng dào: bì xià lóng xìng yǐ jiǔ, rú hé jīn cái hǔ biàn? wèi zhǔ hóng lì shēng dào: shè jì shì wǒ de shè jì, rèn chéng nǎi yù jǔ zhòng me? chéng yòu dào: shè jì yuán shì bì xià suǒ yǒu, chén nǎi shì shè jì chén, zěn de zhī wēi bù yán! wèi zhǔ hóng tīng le cǐ yán, què yì jué dé yǒu lǐ, nǎi xú xú shēn shuō dào: gè yán jǐ zhì, yì shǔ wú shāng.
他尚日夕籌思,竟欲遷都洛陽,宅中居正,方足開拓宏規,因恐群臣不從,特議大舉伐齊,乘便徙都。先在明堂右個,齋戒三日,乃命太常卿王諶筮易。可巧得了一個革卦,魏主宏喜道:「湯武革命,順天應人,這是最吉的爻筮了!」尚書任城王拓跋澄趨進道:「陛下奕葉重光,帝有中土,今欲出師南伐,反得革命爻象,恐未可謂全吉哩。」魏主宏變色道:「繇雲大人虎變,何為不吉?」任城王澄道:「陛下龍興已久,如何今才虎變?」魏主宏厲聲道:「社稷是我的社稷,任城乃欲沮眾麼?」澄又道:「社稷原是陛下所有,臣乃是社稷臣,怎得知危不言!」魏主宏聽了此言,卻亦覺得有理,乃徐徐申說道:「各言己志,亦屬無傷。」
shuō bì, qǐ jià hái gōng, fù zhào chéng rù yì, píng rén yǔ yǔ dào: qīng yǐ wèi zhèn zhēn yào fá qí me? zhèn sī guó jiā zhào xìng běi tǔ, xǐ dōu píng chéng, dì shì suī gù, dàn zhǐ biàn yòng wǔ, bù biàn xiū wén, rú yù yí fēng yì sú, bì xū qiān zhái zhōng yuán. zhèn jiāng jiè nán zhēng míng mù, jiù shì yí jū, kuàng shì yì dé yī gé guà, zhèng yīng zhe gǎi gé qì xiàng, qīng yì yǐ wèi hé rú? chéng nǎi xīn rán dào: bì xià yù bǔ zhái zhōng tǔ, jīng lüè sì hǎi, zhè shì zhōu hàn xìng lóng de guī zhì, chén yì jí yuàn zàn chéng! wèi zhǔ hóng fǎn zhòu méi dào: běi rén xí cháng liàn gù, bì jiāng jīng rǎo, rú hé shì hǎo? chéng yòu dào: fēi cháng shì yè, yuán fēi cháng rén suǒ néng xiǎo, bì xià guǒ duàn zì shèng zhōng, xiǎng bǐ yì wú néng wèi le. wèi zhǔ xiào dào: rèn chéng yuán bù kuì zǐ fáng lī. hàn gāo dìng dū guān zhōng, xiǎng shì wèi zhǔ jì cuò. suì mìng zuò hé qiáo, zhǐ rì jì shī. yī miàn chuán xí yuǎn jìn, diào bīng nán zhēng. bù shǔ zhì liǎng yuè yǒu yú, nǎi chū fā píng chéng, dù hé nán xíng, zhí dá luò yáng.
說畢,啟駕還宮,復召澄入議,屏人與語道:「卿以為朕真要伐齊麼?朕思國家肇興北土,徙都平城,地勢雖固,但只便用武,不便修文,如欲移風易俗,必須遷宅中原。朕將借南征名目,就勢移居,況筮易得一革卦,正應着改革氣象,卿意以為何如?」澄乃欣然道:「陛下欲卜宅中土,經略四海,這是周漢興隆的規制,臣亦極願贊成!」魏主宏反皺眉道:「北人習常戀故,必將驚擾,如何是好?」澄又道:「非常事業,原非常人所能曉,陛下果斷自聖衷,想彼亦無能為了。」魏主笑道:「任城原不愧子房哩。」漢高定都關中,想是魏主記錯。遂命作河橋,指日濟師。一面傳檄遠近,調兵南征。部署至兩月有餘,乃出發平城,渡河南行,直達洛陽。
shì tiān qì qiū liáng, lín yǔ bù zhǐ, wèi zhǔ hóng chì zhū jūn qián jìn, zì zhe róng fú shàng mǎ, zhí biān zhǐ huī. shàng shū lǐ chōng děng kòu mǎ jiàn zǔ dào: jīn rì nán xià, quán guó chén mín, tǒng jiē bù yuàn, dú bì xià yì rán yù xíng, chén bù zhī bì xià dú wǎng, rú hé chéng shì! gù gǎn mào sǐ jìn jiàn. chōng guǒ pàn sǐ, hé bù cóng féng tài hòu yú dì xià! wèi zhǔ hóng fā nù dào: wǒ fāng jīng yíng tiān xià, yǒu zhì hùn yī, qīng děng rú shēng, bù zhī dà jì, guó jiā dìng yǒu míng xíng, xiū de duō dú! shuō zhe, fù yáng biān yù jìn. ān dìng wáng tuò bá xiū děng, yòu kòu shǒu mǎ qián, yīn qín qì jiàn, wèi zhǔ hóng shuō dào: cǐ cì dà jǔ nán lái, zhèn dòng yuǎn jìn, ruò yī wú chéng gōng, rú hé shì hòu? jīn bù nán fá, yì dāng qiān dōu cǐ dì, shù bù zhì shī chū wú míng. qīng děng rú zàn chéng qiān dōu, kě lì zuǒ shǒu, fǒu zé lì yòu. dìng ān wáng xiū děng jūn qū yòu cè, dú nán ān wáng tuò bá zhēn jìn yán dào: tiān xià shì yù chéng dà gōng, bù néng zhuān xùn zhòng yì, bì xià chéng chè huí nán fá, qiān dōu luò yì, zhè yě shì chén děng suǒ shēn yuàn, rén mín de xìng fú ne! shuō bì, jí gù yǔ qún chén, yǔ qí nán fá, níng kě qiān dōu, qún chén shǐ miǎn qiáng yīng nuò, qí hū wàn suì. yú shì qiān dōu yì dìng, rù chéng xiū bīng.
適天氣秋涼,霖雨不止,魏主宏飭諸軍前進,自著戎服上馬,執鞭指麾。尚書李沖等叩馬諫阻道:「今日南下,全國臣民,統皆不願,獨陛下毅然欲行,臣不知陛下獨往,如何成事!故敢冒死進諫。」沖果拚死,何不從馮太后於地下!魏主宏發怒道:「我方經營天下,有志混一,卿等儒生,不知大計,國家定有明刑,休得多瀆!」說着,復揚鞭欲進。安定王拓跋休等,又叩首馬前,殷勤泣諫,魏主宏說道:「此次大舉南來,震動遠近,若一無成功,如何示後?今不南伐,亦當遷都此地,庶不至師出無名。卿等如贊成遷都,可立左首,否則立右。」定安王休等均趨右側,獨南安王拓跋楨進言道:「天下事欲成大功,不能專徇眾議,陛下誠撤回南伐,遷都雒邑,這也是臣等所深願,人民的幸福呢!」說畢,即顧語群臣,與其南伐,寧可遷都,群臣始勉強應諾,齊呼萬歲。於是遷都議定,入城休兵。
lǐ chōng fù rù bái dào: bì xià jiāng dìng dǐng luò yì, zōng miào gōng shì, fēi kě mǎ shàng qiān yí, qǐng bì xià zàn hái píng chéng, qí qún chén jīng yíng bì gōng, rán hòu bèi qí fǎ jià, lì lín xīn dū, fāng bù zhì jú cù lī. wèi zhǔ hóng fú rán dào: zhèn jiāng xún xíng zhōu jùn, zhì yè xiǎo tíng, míng chūn fāng kě běi guī, jīn qiě huǎn yì. chōng bù gǎn zài yán. wèi zhǔ jí qiǎn rèn chéng wáng chéng chí hái píng chéng, xiǎo yù liú sī bǎi guān, shì míng qiān dōu lì hài, qiě jiàn xíng zhǔ bié dào: jīn rì nǎi zhēn suǒ wèi gé ne. wáng qí shàn wèi wèi yù, wú fù zhèn mìng! chéng kòu cí běi qù, wèi zhǔ hóng shàng lǜ qún chén yì yì, gèng zhào wèi wèi qīng zhēng nán jiāng jūn yú liè rù wèn dào: qīng yì hé rú? liè dá dào: bì xià shèng lüè yuān yuǎn, fēi qiǎn jiàn suǒ kě cè dù, bù guò píng xīn chù yì, yī bàn lè qiān, yī bàn shàng liàn jiù ne. wèi zhǔ hóng wēn yán dào: qīng jì bù chàng yì yì, biàn shì zàn tóng, zhèn qiě shēn gǎn qīng yì. jīn shǐ qīng hái zhèn píng chéng, yī qiè liú shǒu shù zhèng, kě yǔ tài wèi pī děng xī xīn chù zhì, xìng wù rǎo mín! yú liè yì bài mìng jí xíng. yuán lái wèi tài wèi dōng yáng wáng pī, yǔ guǎng líng wáng yǔ, céng liú shǒu píng chéng, wèi cháng suí xíng, gù wèi zhǔ fù yǒu shì mìng.
李沖復入白道:「陛下將定鼎雒邑,宗廟宮室,非可馬上遷移,請陛下暫還平城,俟群臣經營畢功,然後備齊法駕,蒞臨新都,方不至侷促哩。」魏主宏怫然道:「朕將巡行州郡,至鄴小停,明春方可北歸,今且緩議。」沖不敢再言。魏主即遣任城王澄馳還平城,曉諭留司百官,示明遷都利害,且餞行囑別道:「今日乃真所謂革呢。王其善為慰諭,毋負朕命!」澄叩辭北去,魏主宏尚慮群臣異議,更召衛尉卿征南將軍於烈入問道:「卿意何如?」烈答道:「陛下聖略淵遠,非淺見所可測度,不過平心處議,一半樂遷,一半尚戀舊呢。」魏主宏溫顏道:「卿既不倡異議,便是贊同,朕且深感卿意。今使卿還鎮平城,一切留守庶政,可與太尉丕等悉心處置,幸勿擾民!」於烈亦拜命即行。原來魏太尉東陽王丕,與廣陵王羽,曾留守平城,未嘗隨行,故魏主復有是命。
wèi zhǔ hóng nǎi chū xún dōng yōng chéng, zhēng sī kōng mù liàng, yǔ shàng shū lǐ chōng, jiāng zuò dà jiàng dǒng jué, jīng yíng luò dōu. zì cóng dōng yōng qū hé nán chéng, shùn dào yì huá tái, shè tán gào miào, bān zhào dà shè, zài qǐ jià fù yè. còu qiǎo qí yōng zhōu cì shǐ wáng huàn cì zǐ wáng sù, bēn bì jiā nán, wáng huàn fú zhū, jiàn shàng wén. chí zhì yè chéng, jìn yè wèi zhǔ, qì chén fá qí shù cè. wèi zhǔ yǐ jīng jiě yán, bù yuàn nán fá, wéi jiàn tā yǔ yán bēi wǎn, jì yì xiáng míng, bù yóu de qì hé rù wēi, yǔ tán yí guǐ. sì shì liú shì zuǒ yòu, qì yù rì lóng, huò qiě píng rén yǔ yǔ, dào le yè bàn, shàng wěi wěi bù juàn, jǐ hū xiāng jiàn hèn wǎn, xuán jí zhuó sù wèi fǔ guó jiāng jūn.
魏主宏乃出巡東墉城,征司空穆亮,與尚書李沖,將作大匠董爵,經營洛都。自從東墉趨河南城,順道詣滑台,設壇告廟,頒詔大赦,再啟駕赴鄴。湊巧齊雍州刺史王奐次子王肅,奔避家難,王奐伏誅,見上文。馳至鄴城,進謁魏主,泣陳伐齊數策。魏主已經解嚴,不願南伐,惟見他語言悲惋,計議詳明,不由的契合入微,與談移晷。嗣是留侍左右,器遇日隆,或且屏人與語,到了夜半,尚娓娓不倦,幾乎相見恨晚,旋即擢肅為輔國將軍。
shì rèn chéng wáng chéng, zì píng chéng zhì yè, bào chēng liú sī bǎi guān, chū wén qiān dōu jì huà, xiāng shuài jīng hài, jīng chén yuán yǐn gǔ jīn, pì yù bǎi duān, yǐ dé zhòng xīn yuè fú, kě yǐ wú yú. wèi zhǔ hóng dà xǐ dào: jīn fēi rèn chéng, zhèn jǐ bù néng chéng shì le. suí jí zhào rù wáng sù, yù yǐ zhèn fāng qiān dōu, wèi huáng nán fá, qí dū chéng yí dìng, dāng wèi qīng fù chóu. qīng wèi jiāng zuǒ míng shì, yīng sù xí zhōng cháo zhǎng gù, suǒ yǒu wǒ cháo gǎi gé shì yí, yī yǐ wěi qīng, yuàn qīng wù cí! sù wěi wěi zūn yù, biàn tì wèi zhǔ cǎo dìng lǐ yí, yī qiè yì guān wén wù, zhú tiáo cái dìng, cì dì chéng rù, wèi zhǔ wú bù jiā nà, liú dài shī xíng. dāng xià zài yè xī zhú gōng, zuò wèi xíng zài. yòu mìng ān dìng wáng xiū, lǜ lǐng guān shǔ, wǎng píng chéng yíng jiē jiā shǔ, zì zài háng gōng guò le cán dōng.
適任城王澄,自平城至鄴,報稱「留司百官,初聞遷都計畫,相率驚駭,經臣援引古今,譬諭百端,已得眾心悅服,可以無虞。」魏主宏大喜道:「今非任城,朕幾不能成事了。」隨即召入王肅,諭以朕方遷都,未遑南伐,俟都城一定,當為卿復仇。卿為江左名士,應素習中朝掌故,所有我朝改革事宜,一以委卿,願卿勿辭!」肅唯唯遵諭,便替魏主草定禮儀,一切衣冠文物,逐條裁定,次第呈入,魏主無不嘉納,留待施行。當下在鄴西築宮,作為行在。又命安定王休,率領官屬,往平城迎接家屬,自在行宮過了殘冬。
yuè nián wèi wèi tài hé shí bā nián, jí qí zhǔ zhāo yè lóng chāng yuán nián, wèi zhōng shū shì láng hán xiǎn zōng, shàng shū chén shì, gòng jì sì tiáo: yī shì qǐng wèi zhǔ sù hái běi dōu, jié shěng yóu xìng zhū fèi, yí jiàn luò jīng, èr shì qǐng wèi zhǔ yíng shàn luò yáng, yīng cóng jiǎn yuē, dàn yí duān guǎng qú lù, tōng lì gōu qú sān shì qǐng wèi zhǔ qiān jū luò chéng, yīng shī jǐng bì, bù yí tú lǜ qīng qí, shè lǚ shān hé sì shì qǐng wèi zhǔ jié láo qù fán, sè shén yǎng xìng, wéi qī chuí gǒng sī qì, zuò bǎo tài píng. wèi zhǔ hóng pō yǐ wèi rán, nǎi yú zhòng chūn qǐ xíng, běi hái píng chéng.
越年為魏太和十八年,即齊主昭業隆昌元年,魏中書侍郎韓顯宗,上書陳事,共計四條:一是請魏主速還北都,節省游幸諸費,移建洛京,二是請魏主營繕洛陽,應從儉約,但宜端廣衢路,通利溝渠;三是請魏主遷居洛城,應施警蹕,不宜徒率輕騎,涉履山河;四是請魏主節勞去煩,嗇神養性,惟期垂拱司契,坐保太平。魏主宏頗以為然,乃於仲春啟行,北還平城。
liú shǒu bǎi guān yíng jià rù dōu, wèi zhǔ hóng dēng diàn shòu cháo, miàn yù qiān dōu shì yí. yàn zhōu cì shǐ mù pí chū zòu dào: jīn sì fāng wèi dìng, bù yīng qiān dōu, qiě zhōng yuán wú mǎ, rú yù zhēng fá, duō xíng bù biàn. wèi zhǔ hóng bó dào: jiù mù zài dài, hé huàn wú mǎ, bù guò dài jùn zài héng shān yǐ běi, jiǔ zhōu yǐ wài, fēi dì wáng suǒ yí dū, gù zhèn jué jì nán qiān. shàng shū yú lì yòu jiē rù dào: chén fēi wèi dài dì xíng shèng, dé guò yī luò. dàn zì xiān dì yǐ lái, jiǔ jū cǐ dì, lì mín xiāng ān, yī dàn nán qiān, wèi miǎn yǒu fú zhòng qíng. wèi zhǔ tīng le, miàn yǒu yùn sè, zhèng yào kāi kǒu jié zé, dōng yáng wáng pī fù jìn yì dào: qiān dōu dà shì, dāng xún zhū bǔ shì. wèi zhǔ hóng dào: xī zhōu zhào shèng xián, nǎi néng bǔ zhái. jīn wú xián shèng, wèn bo hé yì! qiě bo yǐ jué yí, bù yí hé bo! zì gǔ dì wáng yǐ sì hǎi wèi jiā, huò nán huò běi, suí dì kě jū. zhèn yuǎn zǔ shì jū běi huāng, píng wén huáng dì jí tuò bá yù lǜ. shǐ jū dōng mù gēn shān, zhāo chéng huáng dì jí shén yì jiān. gèng yíng shèng lè, dào wǔ huáng dì jí tuò bá guī. qiān dōu píng chéng. zhèn xìng dāo zǔ yīn, guó yùn qīng yí, rú hé dú bù dé qiān dōu ne! qún chén shǐ bù gǎn zài yán. wèi zhǔ hóng yòu fù xī xún, xìng yīn shān, dēng yuè wǔ tái, biàn lì huái shuò wǔ chuān fǔ míng róu xuán sì zhèn. jí hái zhì píng chéng, yǐ zhí qiū jì. dào le chū dōng, wén luò yáng gōng què, yíng shàn cū jùn, biàn jí qīn gào tài miào, shǐ gāo yáng wáng tuò bá yōng, jí zhèn nán jiāng jūn yú liè, fèng shén zhǔ zhì luò yáng, zì lǜ liù gōng hòu fēi, jí wén wǔ bǎi guān, yóu píng chéng qǐ xíng, hé luán qiāng qiāng, qí zhào yāng yāng, chí xiàng luò dōu lái le. xiǎo zi yǒu shī yǒng dào:
留守百官迎駕入都,魏主宏登殿受朝,面諭遷都事宜。燕州刺史穆羆出奏道:「今四方未定,不應遷都,且中原無馬,如欲征伐,多形不便。」魏主宏駁道:「廄牧在代,何患無馬,不過代郡在恆山以北,九州以外,非帝王所宜都,故朕決計南遷。」尚書於栗又接入道:「臣非謂代地形勝,得過伊洛。但自先帝以來,久居此地,吏民相安,一旦南遷,未免有怫眾情。」魏主聽了,面有慍色,正要開口詰責,東陽王丕復進議道:「遷都大事,當詢諸卜筮。」魏主宏道:「昔周召聖賢,乃能卜宅。今無賢聖,問卜何益!且卜以決疑,不疑何卜!自古帝王以四海為家,或南或北,隨地可居。朕遠祖世居北荒,平文皇帝即拓跋鬱律。始居東木根山,昭成皇帝即什翼犍。更營盛樂,道武皇帝即拓跋珪。遷都平城。朕幸叨祖蔭,國運清夷,如何獨不得遷都呢!」群臣始不敢再言。魏主宏又復西巡,幸陰山,登閱武台,遍歷懷朔、武川、撫冥、柔玄四鎮。及還至平城,已值秋季。到了初冬,聞洛陽宮闕,營繕粗竣,便即親告太廟,使高陽王拓跋雍,及鎮南將軍於烈,奉神主至洛陽,自率六宮后妃,及文武百官,由平城啟行,和鸞鏘鏘,旗旐央央,馳向洛都來了。小子有詩詠道:
bà tú zào jiù mù huáng fēng, zǒu mǎ nán lái dǐ luò zhōng
霸圖造就慕皇風,走馬南來抵洛中;
yòng xià biàn yí huái yuǎn lüè, běi cháo sì zhǔ yì yīng xióng.
用夏變夷懷遠略,北朝嗣主亦英雄。
wèi zhǔ qiān luò de shí hòu, zhèng zhí qí tíng fèi lì de qī jiān, yù zhī fèi lì yuán yīn, qiě kàn xià huí yǎn xù.
魏主遷洛的時候,正值齊廷廢立的期間,欲知廢立原因,且看下回演敘。
méng zi xiān wáng, dí sūn chéng zhòng, cǐ xì gǔ jīn tōng lì, háo bù zú guài. xiāo zhāo yè wèi wén huì tài zǐ zhī yìn, tài zǐ mò ér zhāo yè jì, zǔ sūn xiāng chéng, bù bèi gǔ dào. yì zhě wèi zhāo yè yín tè, nán miǎn fù wáng, bù ruò wáng róng zhī tuī lì zi liáng, shàng dé bǎo quán qí gāo zhī yī mài, qí shuō shì yǐ. rán tiān dào yuǎn, rén dào ěr, lì sūn chéng zǔ, rén dào yě. sūn wú dào ér fù zǔ yè, tiān dào yě. dì yǐ lì zhòu, bù lì wēi zǐ, hòu shì bù néng guī jiù yú tài shǐ, yǐ shì xiāng tuī, zé yú xiāo luán hū hé yóu! wáng róng wàng tú fù guì, pàn dào yíng sī, hé zú dào zāi! wèi zhǔ hóng nán qiān luò yáng, běn zhū dú duàn, hòu shì yòu yǒu jī qí qīng qì gēn běn, chǐ xí zhōu hàn gù jī, yǐ zhì zài chuán ér wēi. fū guó jiā xìng tì, guān xì zhèng zhì, yǔ qiān dōu wú yǔ, zhèng zhì xiū míng, bù qiān dōu kě yě jí qiān dōu yì wú bù kě yě. fǒu zé zhū shǒu gù tǔ, yì níng néng bù wēi qiě wáng zhě! bì wèi wèi zhǔ hóng zhī qiān dōu shī cè, yì shǔ pí xiàng zhī tán. běn huí yú xiāo luán zhī yōng lì tài sūn, wèi zhǔ hóng zhī qiān dōu luò yì, gè wú biǎn cí, liáng yǒu yǐ yě.
冡子先亡,嫡孫承重,此系古今通例,毫不足怪。蕭昭業為文惠太子之胤,太子歿而昭業繼,祖孫相承,不背古道。議者謂昭業淫慝,難免覆亡,不若王融之推立子良,尚得保全齊高之一脈,其說是矣。然天道遠,人道邇,立孫承祖,人道也。孫無道而覆祖業,天道也。帝乙立紂,不立微子,後世不能歸咎於太史,以是相推,則於蕭鸞乎何尤!王融妄圖富貴,叛道營私,何足道哉!魏主宏南遷洛陽,本諸獨斷,後世又有譏其輕棄根本,侈襲周、漢故跡,以至再傳而微。夫國家興替,關係政治,與遷都無與,政治修明,不遷都可也;即遷都亦無不可也。否則株守故土,亦寧能不危且亡者!必謂魏主宏之遷都失策,亦屬皮相之談。本回於蕭鸞之擁立太孫,魏主宏之遷都洛邑,各無貶詞,良有以也。