strong shā jì dì tè qiǎn měng jiāng jūn zhèn gù zhǔ jiān jí qīn shēng nǚ strong
殺季弟特遣猛將軍 鴆故主兼及親生女
què shuō xiāng zhōu cì shǐ wáng lín, céng xié sēng biàn rù dōu píng jǐng, gōng jū dì yī. tā běn jiā jū huì jī, yǐ háng wǔ qǐ jiā, zǐ mèi jiē rù xiāng dōng wáng gōng, lín yīn shì wáng zuǒ yòu, dé yāo róng chǒng, píng shí cháng qīng shēn xià shì, suǒ de shǎng cì, bù rù sī náng, jǐn gěi bīng lì, huī xià yuē yǒu wàn rén, duō xì jiāng huái qún dào, lè wèi bǐ yòng, zì píng luàn yǒu gōng, shì chǒng zòng nüè. sēng biàn bù néng jìn, mì biǎo qǐng zhū, yì dàn diào lín wèi xiāng zhōu cì shǐ. lín kǒng jí huò, shǐ zhǎng shǐ lù nà lǜ bù zhòng fù zhōu, zì yì jiāng líng chén xiè. lín xíng shí, yǔ yuē xiāng yǔ dào: wǒ ruò bù fǎn, rǔ jiāng hé wǎng? nà děng qí shēng qǐng sǐ, nǎi sǎ lèi ér xíng, jì zhì jiāng líng, yī rù diàn zhōng, jí bèi wèi jūn ná zhù, xià lì lùn zuì, lìng shòu huáng zǐ shǐ ān wáng fāng lüè, dài zhèn xiāng zhōu, yòng tíng wèi huáng luó hàn wèi zhǎng shǐ, shǐ yǔ tài zhōu qīng tài zhōu guān míng. zhāng zài, tóng zhì bā líng, fǔ yù lín jūn. lù nà jí shì zú bìng kū, bù kěn shòu mìng, zài sù xìng hàn lì, yòu dé zhǔ juàn, suì lì shēng hē zǔ. bù guǎn sǐ huó. cái jí bàn yǔ, yǐ yóu nà huī dòng shì zú, yī yōng ér shàng, bǎ zài bǎng fù qǐ lái, bìng jiāng luó hàn jū zhù. wéi fāng lüè wèi wáng lín shēng, zòng shǐ guī bào. liáng zhǔ yì xù qiǎn huàn guān chén mín, wǎng yù nà zhòng. nà fǎn jiāng zhāng zài qiān chū, kū fù chōu cháng, xì zhū mǎ zú, cè mǎ shǐ xíng, cháng jǐn qì jué, jí pōu xīn fén gǔ, lǜ zhòng huān wǔ, wéi huáng luó hàn xiàng lái qīng jǐn, dé miǎn cǎn huò. jiū jìng hàn lì bù jí qīng guān. nà suì yǐn bīng jù zhù xiāng zhōu. liáng zhǔ yì fù lìng yí fēng hóu xiāo xún xiāo zī dì. wèi xiāng zhōu cì shǐ, yī miàn zhēng wáng sēng biàn dū shī huì tǎo, xún zhì bā líng, zhù jié yǐ dài, hū dé nà qǐng jiàng shū, qiú sòng qī zǐ, xún wēi xiào dào: zhè míng shì zhà jiàng jì, jīn yè bì lái xí wǒ le! yīn jiāng huī xià qiān rén, fēn tóu mái fú, zì jǐ wù zuò hú chuáng, kāi lěi dài zhe. yán zhì yè bàn, nà guǒ yòng qīng gě zài bīng, fēi chí ér zhì, yáo jiàn lěi mén dà qǐ, shàng miàn zuò zhe yī rén, duān jū bù dòng. nà wèi miǎn jīng chà, biàn lìng bīng shì gǔ zào zhí qián. jiāng bī lěi mén, nà shàng zuò de réng rán rú gù. dāng shí yí wèi cǎo rén, zhèng sī yòng shuò rù cì, bù fáng liǎng páng tū qǐ fú bīng, dà dāo kuò fǔ, fèn yǒng shā lái, nà zhī shì zhōng jì, máng lè bīng dào tuì, yǐ bèi shā shāng duō rén, huāng máng xià zhōu nán dùn. zuì hòu yī jiàn, bù jí kāi shǐ, yǎn jiàn wèi xún jūn duó qù. nà chuí tóu sàng qì, zǒu bǎo zhǎng shā, wáng sēng biàn yì zhì, yǔ xún xiāng huì, gòng bī zhǎng shā chéng xià. nà fù lǜ zhòng yíng zhàn, sēng biàn qīn zhí qí gǔ, xún yì gōng mào shǐ shí, dōng xī bìng jìn, dà pò nà zhòng, nà rù chéng jù shǒu, yóu sēng biàn děng jìn bīng huán gōng, lián xún bù xià. liáng zhǔ yì tè qiǎn sòng wáng lín zhì zhǎng shā, lìng yù nà zhòng, nà zhòng zài chéng shàng luó bài, qiě qì yǔ dào: cháo tíng ruò kěn shè wáng láng, qǐ xǔ bǐ rù chéng, nà děng qíng yuàn dài zuì. sēng biàn shàng wèi kěn xǔ, réng jiāng wáng lín sòng huí jiāng líng. shì wǔ líng wáng jì zì xī shǔ fā bīng, lái kuī jiāng líng, xìn zhōu cì shǐ lù fǎ hé, tún bīng xiá kǒu, yǔ jì xiāng chí, bìng qiǎn rén zhì jiāng líng qǐ yuán, liáng zhǔ yì yù diào zhǎng shā bīng wǎng zhù, bù dé yǐ shè lín qián zuì, réng qiǎn wèi xiāng zhōu cì shǐ. lín fù zhì zhǎng shā, nà zhòng yíng jiàng, xiāng zhōu gào píng, nǎi gèng diào lín jù shǔ. kàn guān yù zhī wǔ líng wáng jì, hé gù yǔ jiāng líng wèi nán? shuō lái yòu shì yī zhǒng qíng yóu. jì xì liáng wǔ dì bā zǐ, shǎo dé fù chǒng, dà tóng sān nián, shòu mìng wèi yì zhōu cì shǐ. jì yīn dào yuǎn gù cí, liáng wǔ mì zhǔ dào: tiān xià fāng luàn, wéi yì zhōu kě miǎn, gù tè chù rǔ, rǔ yí miǎn xíng wèi shì. jì nǎi tì qì fù zhèn. jí hóu jǐng rù dōu, céng dé cháo tíng mì chì, jiā wèi shì zhōng, jiǎ huáng yuè dū du zhēng tǎo zhū jūn shì, cù lìng rù wèi. jì cháng lìng shì zǐ yuán zhào, lǐng bīng sān wàn, shòu xiāng dōng wáng yì jié dù, huì bīng tǎo jǐng. yì mìng yuán zhào tún bái dì chéng, wèi xǔ dōng xià, zhì liáng wǔ è sǐ, jì jiāng dū bīng zì xíng, yòu wèi yì suǒ quàn zǔ. jì cì zǐ yuán zhèng, fāng rèn xī yáng tài shǒu, yì shǔ wèi píng nán jiāng jūn, yòu lìng rù xiè, bǎ tā qiú zhù, jīng yì xìn duān, cóng cǐ shǐ kāi. jì pō yǒu wǔ lüè, jū shǔ shí qī nián, nán kāi níng zhōu yuè juàn, xī tōng zī líng tǔ gǔ hún, nèi quàn nóng sāng, wài tōng shāng jiǎ, cái yòng fēng ráo, qì jiǎ yīn jī, yīn yǔ jiāng líng shēng xì, suì cóng zhǎng shǐ liú xiào shèng yán, jiàn hào shǔ zhōng, gǎi yuán tiān zhèng, yǔ xiāo dòng tóng yī nián hào. shí yǐ yǒu rén gù míng sī yì, wèi tiān wèi èr rén, zhèng wèi yī zhǐ, yǐ gè yù yī nián jí zhǐ de yù zhào. zhè yě wèi miǎn qiān qiáng. sī mǎ wáng sēng lüè, cān jūn xú pēng, wèi bù yīng chēng dì, bìng jiē qiè jiàn, jì bù dàn bù cóng, qiě bǎ tā bìng zhì sǐ xíng. liáng zhǔ yì chéng shèng èr nián, jì suì lǜ jūn dōng xià, liú yì zhōu cì shǐ xiāo huī shǒu chéng dū, xíng cì xī líng, jūn róng shén shèng, wéi xiá kǒu shè yǒu èr chéng, wèi lù fǎ hé suǒ zēng zhú, qǔ míng qī shèng chéng, suǒ jiāng duàn xiá, shǐ jì jūn bù dé fēi yuè. dàn qǐ jiāng líng sù fā yuán shī, liáng zhǔ yì hěn huái yōu jù, tè yí shū xī wèi, shū zhōng yǐn zháo zuǒ shì chuán wén, yǒu zi jiū qīn yě, qǐng jūn tǎo zhī èr yǔ. xī wèi dà chéng xiàng yǔ wén tài dào: qǔ shǔ zhì liáng, zài cǐ yī jǔ. zhū jiāng jù yǐ wèi wèi kě, wéi dà jiāng jūn wèi chí huí, wèi yǔ wén tài shēng, lì yán kě kè, qiě bǐng tài dào: shǔ yǔ zhōng guó gé jué, bǎi yǒu yú nián, zì shì xiǎn yuǎn, bù yú wǒ zhì, ruò yòng tiě qí bèi dào jìn bīng, jìng xí chéng dū, shǔ zì bù zhàn kě pò le. tài nǎi tuō cí yuán liáng, jí qiǎn wèi chí huí chū sàn guān, yǐn jūn rù shǔ. jìn zhì fú shuǐ, tóng zhōu cì shǐ yáng gān yùn, jǔ zhōu qǐng jiàng, huí fēn bīng shǒu tóng zhōu, jìng xí chéng dū. jì fāng ruì yì dōng xià, jiē dé chéng dū jí bào, nǎi qiǎn liáng zhōu cì shǐ qiào yān hái yuán. piān yòu wèi wèi chí huí suǒ pò. bài bào fù zhì xī líng, jì yù fǎn jiù gēn běn, dú shì zǐ yuán zhào, jí yì zhōu zhǎng shǐ liú xiào shèng, lì yán bù kě, jì nǎi shě xī tú dōng. zhū jiāng gè yǒu yì yán, jì jìng xià lìng dào: gǎn jiàn zhě sǐ! zì tóu sǐ lù, hái yào xià rén. suì mìng jiāng jūn hóu ruì, lǜ zhòng qī qiān, biàn zhú yíng lěi, yǔ lù fǎ hé xiāng jù. liáng zhǔ yì shì chū rèn yuē, lìng wèi jìn ān wáng sī mǎ, shǐ lǐng jìn bīng, wǎng zhù lù fǎ hé. jì yòu yòng xiè dá rén wèi bù bīng xiào wèi, qiǎn lìng zài wǎng, qiě zhì shū yǔ jì, quàn tā hái shǔ, zhuān zhì yī fāng. jì bù kěn cóng, dá shū rú jiā rén lǐ, bìng wèi chēng chén, yì fù zhì shū dào:
卻說湘州刺史王琳,曾偕僧辯入都平景,功居第一。他本家居會稽,以行伍起家,姊妹皆入湘東王宮,琳因侍王左右,得邀榮寵,平時常傾身下士,所得賞賜,不入私囊,盡給兵吏,麾下約有萬人,多系江淮群盜,樂為彼用,自平亂有功,恃寵縱虐。僧辯不能禁,密表請誅,繹但調琳為湘州刺史。琳恐及禍,使長史陸納率部眾赴州,自詣江陵陳謝。臨行時,與約相語道:「我若不返,汝將何往?」納等齊聲請死,乃灑淚而行,既至江陵,一入殿中,即被衛軍拿住,下吏論罪,另授皇子始安王方略,代鎮湘州,用廷尉黃羅漢為長史,使與太舟卿太舟官名。張載,同至巴陵,撫馭琳軍。陸納及士卒並哭,不肯受命,載素性悍戾,又得主眷,遂厲聲喝阻。不管死活。才及半語,已由納麾動士卒,一擁而上,把載綁縛起來,並將羅漢拘住。惟方略為王琳甥,縱使歸報。梁主繹續遣宦官陳旻,往諭納眾。納反將張載牽出,刳腹抽腸,系諸馬足,策馬使行,腸盡氣絕,及剖心焚骨,率眾歡舞,惟黃羅漢向來清謹,得免慘禍。究竟悍吏不及清官。納遂引兵據住湘州。梁主繹復令宜豐侯蕭循蕭諮弟。為湘州刺史,一面征王僧辯督師會討,循至巴陵,駐節以待,忽得納請降書,求送妻子,循微笑道:「這明是詐降計,今夜必來襲我了!」因將麾下千人,分頭埋伏,自己兀坐胡床,開壘待着。延至夜半,納果用輕舸載兵,飛馳而至,遙見壘門大啟,上面坐着一人,端居不動。納未免驚詫,便令兵士鼓譟直前。將逼壘門,那上坐的仍然如故。當時疑為草人,正思用槊入刺,不防兩旁突起伏兵,大刀闊斧,奮勇殺來,納知是中計,忙勒兵倒退,已被殺傷多人,慌忙下舟南遁。最後一艦,不及開駛,眼見為循軍奪去。納垂頭喪氣,走保長沙,王僧辯亦至,與循相會,共逼長沙城下。納復率眾迎戰,僧辯親執旗鼓,循亦躬冒矢石,東西並進,大破納眾,納入城拒守,由僧辯等進兵環攻,連旬不下。梁主繹特遣送王琳至長沙,令諭納眾,納眾在城上羅拜,且泣語道:「朝廷若肯赦王郎,乞許彼入城,納等情願待罪。」僧辯尚未肯許,仍將王琳送回江陵。適武陵王紀自西蜀發兵,來窺江陵,信州刺史陸法和,屯兵峽口,與紀相持,並遣人至江陵乞援,梁主繹欲調長沙兵往助,不得已赦琳前罪,仍遣為湘州刺史。琳復至長沙,納眾迎降,湘州告平,乃更調琳拒蜀。看官欲知武陵王紀,何故與江陵為難?說來又是一種情由。紀系梁武第八子,少得父寵,大同三年,受命為益州刺史。紀因道遠固辭,梁武密囑道:「天下方亂,惟益州可免,故特處汝,汝宜勉行為是。」紀乃涕泣赴鎮。及侯景入都,曾得朝廷密敕,加位侍中,假黃鉞都督征討諸軍事,促令入衛。紀嘗令世子圓照,領兵三萬,受湘東王繹節度,會兵討景。繹命圓照屯白帝城,未許東下,至梁武餓死,紀將督兵自行,又為繹所勸阻。紀次子圓正,方任西陽太守,繹署為平南將軍,誘令入謝,把他囚住,荊、益釁端,從此始開。紀頗有武略,居蜀十七年,南開寧州、越雋,西通資陵、吐谷渾,內勸農桑,外通商賈,財用豐饒,器甲殷積,因與江陵生隙,遂從長史劉孝勝言,僭號蜀中,改元天正,與蕭棟同一年號。時已有人顧名思義,謂天為二人,正為一止,已各寓一年即止的預兆。這也未免牽強。司馬王僧略,參軍徐怦,謂不應稱帝,並皆切諫,紀不但不從,且把他並置死刑。梁主繹承聖二年,紀遂率軍東下,留益州刺史蕭撝守成都,行次西陵,軍容甚盛,惟峽口設有二城,為陸法和所增築,取名七勝城,鎖江斷峽,使紀軍不得飛越。但乞江陵速發援師,梁主繹很懷憂懼,特貽書西魏,書中引着左氏傳文,有子糾親也,請君討之二語。西魏大丞相宇文泰道:「取蜀制梁,在此一舉。」諸將俱以為未可,惟大將軍尉遲迴,為宇文泰甥,力言可克,且稟泰道:「蜀與中國隔絕,百有餘年,自恃險遠,不虞我至,若用鐵騎倍道進兵,徑襲成都,蜀自不戰可破了。」泰乃託詞援梁,即遣尉遲迴出散關,引軍入蜀。進至涪水,潼州刺史楊乾運,舉州請降,迴分兵守潼州,徑襲成都。紀方銳意東下,接得成都急報,乃遣梁州刺史譙淹還援。偏又為尉遲迴所破。敗報復至西陵,紀欲返救根本,獨世子圓照,及益州長史劉孝勝,力言不可,紀乃舍西圖東。諸將各有異言,紀竟下令道:「敢諫者死!」自投死路,還要嚇人。遂命將軍侯睿,率眾七千,遍築營壘,與陸法和相拒。梁主繹釋出任約,令為晉安王司馬,使領禁兵,往助陸法和。繼又用謝答仁為步兵校尉,遣令再往,且致書與紀,勸他還蜀,專制一方。紀不肯從,答書如家人禮,並未稱臣,繹復致書道:
wú nián wèi yī rì zhī zhǎng, shǔ yǒu píng luàn zhī gōng, yīng cǐ lè tuī, shì guī dāng bì, tǎng qiǎn shǐ hū? liáng suǒ xī yě. rú yuē bù rán, yú cǐ tóu bǐ, xiōng féi dì shòu, wú fù xiāng jiàn zhī qī, ràng zǎo tuī lí, yǒng bà huān yú zhī rì. xīn hū ài yǐ! shū bù jǐn yán.
吾年為一日之長,屬有平亂之功,膺此樂推,事歸當璧,倘遣使乎?良所希也。如曰不然,於此投筆,兄肥弟瘦,無復相見之期,讓棗推梨,永罷歡愉之日。心乎愛矣!書不盡言。
jì dé shū bù dá, mǎn wàng qí kāi dé shèng, zhí zhǐ jiāng líng, zěn nài lǚ zhàn wú gōng, shī lǎo cái guì. yòu wén xī wèi jūn wéi gōng chéng dū, gū wēi fèn mèn, bù zhī suǒ wèi, nǎi qiǎn dù zhī shàng shū lè fèng yè, yì jiāng líng qiú hé. fèng yè fǎn rù bái liáng zhǔ dào: shǔ jūn fá liáng, shì zú duō sǐ, wēi wáng kě lì dài ne. liáng zhǔ yì yīn jù jué hé yì jì yì wú fǎ. jiāng shì duō bàn sī guī, gè yǒu èr xīn, gèng yīn jì lìn sè bù qíng, píng shí cháng róng jīn chéng bǐng, bǐng bǎi wèi qiè, qiè yǐ bǎi jì, yín bǐ jīn yuē wǔ liù bèi, jǐn jì zēng cǎi, bù kě shèng shù, měi zhàn dàn xuán shì jiāng shì, bìng wèi fēn shǎng. níng zhōu cì shǐ chén zhì zǔ, qǐng kào jūn lì shì, jì bù kěn cóng, zhì zǔ jìng zhì kū sǐ. huò yù xiàng jì shēn qǐng, jì yòu cí jí bù jiàn, yīn cǐ zhòng xīn yì lí. shǒu cái nú zěn sī jì shì! bā dōng mín fú shēng děng, zhǎn xiá kǒu chéng zhǔ gōng sūn huǎng, chū jiàng wáng lín, xiè dá rén rèn yuē, hé gōng hóu ruì, lián pò sān lěi, yú shì liǎng àn shí sì chéng jù jiàng. liáng yóu jī jiāng jūn fán měng, chū bīng jié jì guī lù, jì bù huò tuì bīng, zhǐ hǎo shùn liú zài jìn. měng chèn shì zhuī jī, jì zhòng dà kuì, fù shuǐ nì sǐ, yuē bā qiān yú rén. zài yóu měng lián zhōu wèi zhèn, bǎ jì zhòng kùn zài gāi xīn, yī miàn fēi zhāng zòu jié. liáng zhǔ yì mì chì fù bào dào: yǔ jì shēng hái, bù dé yán gōng! shā hài gǔ ròu, yǐ chéng guàn jì. měng nǎi dū bīng huán gōng jì chuán, jì zài zhōu zhōng rào chuáng ér zǒu, bù zhī suǒ wèi. mò jiàn měng yī yuè guò zhōu, tǐng shuò lái cì, zì zhī mìng zài xū yú, jí qǔ jīn náng zhì měng, qiě gù yǔ dào: cǐ wù zèng qīng, yuàn sòng wǒ yī jiàn qī guān. zhù jiàn qián. měng chì dào: tiān zǐ rú hé dé jiàn? wǒ shā zú xià, jīn jiāng hé wǎng? shuō zhe, shǒu qǐ shuò luò, bǎ jì chuō dào, yòu jiā yī shuò, lì jí bì mìng. jīn qián běn kě mǎi mìng, zhì cǐ shí yě shǔ wú jì le.
紀得書不答,滿望旗開得勝,直指江陵,怎奈屢戰無功,師老財匱。又聞西魏軍圍攻成都,孤危憤懣,不知所為,乃遣度支尚書樂奉業,詣江陵求和。奉業反入白梁主道:「蜀軍乏糧,士卒多死,危亡可立待呢。」梁主繹因拒絕和議;紀亦無法。將士多半思歸,各有貳心,更因紀吝嗇不情,平時嘗熔金成餅,餅百為篋,篋以百計,銀比金約五六倍,錦罽繒彩,不可勝數,每戰但懸示將士,並未分賞。寧州刺史陳智祖,請犒軍勵士,紀不肯從,智祖竟至哭死。或欲向紀申請,紀又辭疾不見,因此眾心益離。守財奴怎思濟事!巴東民符升等,斬峽口城主公孫晃,出降王琳,謝答仁、任約,合攻侯睿,連破三壘,於是兩岸十四城俱降。梁游擊將軍樊猛,出兵截紀歸路,紀不獲退兵,只好順流再進。猛趁勢追擊,紀眾大潰,赴水溺死,約八千餘人。再由猛聯舟為陣,把紀眾困在垓心,一面飛章奏捷。梁主繹密敕復報道:「與紀生還,不得言功!」殺害骨肉,已成慣技。猛乃督兵環攻紀船,紀在舟中繞床而走,不知所為。驀見猛一躍過舟,挺槊來刺,自知命在須臾,急取金囊擲猛,且顧語道:「此物贈卿,願送我一見七官。」注見前。猛叱道:「天子如何得見?我殺足下,金將何往?」說着,手起槊落,把紀戳倒,又加一槊,立即斃命。金錢本可買命,至此時也屬無濟了。
jì yǒu yòu zǐ yuán mǎn, yì zāo shā sǐ. lù fǎ hé shōu bǔ yuán zhào xiōng dì sān rén, sòng rù jiāng líng, liáng zhǔ yì xuē jì shǔ jí, gǎi xìng tāo tiè shì. liú xiào shèng yì bèi qín zhì, jū xì yù zhōng, sì dé shì chū. jì cì zǐ yuán zhèng zài yù, yóu yì shǐ rén chuán yǔ dào: xī jūn yǐ bài, rǔ fù yǐ bù zhī cún wáng le. zhè èr yǔ shì bī tā zì cái, yuán zhèng dàn hào hū shì zǐ, kū bù jué shēng. yì nǎi shǐ yǔ yuán zhào xiàng jiàn, yuán zhèng gù yuán zhào dào: xiōng nài hé zì cán gǔ ròu? tú shǐ tòng kù zhì cǐ! yuán zhào wéi zì huǐ qián wù, fù zhū zhǎng tàn bà le. jì ér liǎng rén bìng qiú yù zhōng, lián rì bù dé yī cān, shèn zhì niè bì dàn xuè, lì xún yǒu èr rì nǎi sǐ. yuǎn jìn tǒng dài wèi bēi dào, jiù yì bù rén, nà xī shǔ yǐ bèi xī wèi jūn qǔ qù. chéng dū shǒu jiāng xiāo huī jǔ zhōu wài fù, wèi chí huí shǐ mín fù yè, wéi shōu nú bì jí chǔ jī, kào shǎng jiāng shì, bù sī yī qián. xī wèi mìng huí wèi yì zhōu cì shǐ, zì jiàn gé yǐ nán, jūn guī huí chéng zhì chù zhì, huí shēn míng shǎng fá, hù yòng ēn wēi, fǔ jí zhōu mín, zhāo lái yì zú, huá yí xiāng shuài xī fú, ān tiē wú huā, cóng cǐ xī shǔ bǎn tú, guī rù xī wèi, hòu shì róng dài huǎn biǎo.
紀有幼子圓滿,亦遭殺死。陸法和收捕圓照兄弟三人,送入江陵,梁主繹削紀屬籍,改姓饕餮氏。劉孝勝亦被擒至,拘系獄中,嗣得釋出。紀次子圓正在獄,由繹使人傳語道:「西軍已敗,汝父已不知存亡了。」這二語是逼他自裁,圓正但號呼世子,哭不絕聲。繹乃使與圓照相見,圓正顧圓照道:「兄奈何自殘骨肉?徒使痛酷至此!」圓照唯自悔前誤,付諸長嘆罷了。既而兩人並囚獄中,連日不得一餐,甚至齧臂啖血,歷旬有二日乃死。遠近統代為悲悼,咎繹不仁,那西蜀已被西魏軍取去。成都守將蕭撝舉州外附,尉遲回使民復業,唯收奴婢及儲積,犒賞將士,不私一錢。西魏命回為益州刺史,自劍閣以南,均歸回承制黜陟,回申明賞罰,互用恩威,撫輯州民,招徠異族,華夷相率翕服,安帖無嘩,從此西蜀版圖,歸入西魏,後事容待緩表。
qiě shuō liáng zhǔ yì jì chú jì dì, biàn yù hái dōu jiàn kāng, jiāng jūn zōng lǐn huáng luó hàn, jiē xì chǔ rén, bù yuàn dōng qiān. lǐng jūn jiāng jūn hú sēng huī, yù shǐ zhōng chéng liú gòu, yì yǔ zōng huáng tóng yì, jí lì jiàn zǔ, yì nǎi zhào cháo chén huì yì, duō zhì wǔ bǎi rén, réng rán jù sòng wèi jué. yì fù xià lìng dào: quàn wú qiān dōu kě zuǒ tǎn fǒu zé yòu tǎn. yī shí zuǒ tǎn de rén, jìng zhì guò bàn. wǔ chāng tài shǒu zhū mǎi chén jìn yán dào: jiàn kāng jiù dōu, shān líng suǒ zài, jīng zhèn biān jiāng, fēi dì wáng suǒ jū dì, yuàn bì xià wù yí, miǎn zhì hòu huǐ! chén jiā zài jīng zhōu, qǐ bù yuàn bì xià jū cǐ? dàn kǒng shì chén fù guì, bìng fēi bì xià fù guì ne. mǎi chén cǐ yǔ, bù wèi wú jiàn. liáng zhǔ zài shǐ shù shì dù jǐng háo bo yì, wèi dé qiān dōu jí zhào, yīn dá yán wèi jí. jí qū tuì hòu, sī yǔ qīn yǒu dào: cǐ zhào kǒng wèi guǐ zéi suǒ liú ne. sì shì liáng zhǔ yīn jiàn kāng diāo cán, jiāng líng quán shèng, zú cóng sēng yòu děng yán, dàn lìng wáng sēng biàn hái zhèn jiàn kāng, chén bà xiān hái zhèn jīng kǒu. huì qí qiǎn guō yuán jiàn zhì jūn hé féi, jiāng xí jiàn kāng, liáng mìng nán yù zhōu cì shǐ hóu zhèn, yíng zhàn dōng guān, jī tuì qí shī.
且說梁主繹既除季弟,便欲還都建康,將軍宗懍、黃羅漢,皆系楚人,不願東遷。領軍將軍胡僧撝,御史中丞劉彀,亦與宗、黃同意,極力諫阻,繹乃召朝臣會議,多至五百人,仍然聚訟未決。繹復下令道:「勸吾遷都可左袒;否則右袒。」一時左袒的人,竟至過半。武昌太守朱買臣進言道:「建康舊都,山陵所在,荊鎮邊疆,非帝王所居地,願陛下勿疑,免致後悔!臣家在荊州,豈不願陛下居此?但恐是臣富貴,並非陛下富貴呢。」買臣此語,不為無見。梁主再使術士杜景豪卜易,未得遷都吉兆,因答言未吉。及趨退後,私語親友道:「此兆恐為鬼賊所留呢。」嗣是梁主因建康彫殘,江陵全盛,卒從僧祐等言,但令王僧辯還鎮建康,陳霸先還鎮京口。會齊遣郭元建治軍合肥,將襲建康,梁命南豫州刺史侯瑱,迎戰東關,擊退齊師。
shí qí zhǔ gāo yáng, yǐ zhèn sǐ gù zhǔ shàn jiàn, bìng shàn jiàn èr zi, shì wèi wèi xiào jìng huáng dì, zàng zhū yè chéng xī yú. gù hòu gāo shì, yǐ jiàng wèi zhōng shān wáng fēi, yǔ shàn jiàn qíng hǎo pō dǔ, shàn jiàn bèi yōu, gāo shì suí shí hù shì. yáng yù xíng shì, tè zhào gāo shì rù yàn, zhì yàn bì tuì hái, shàn jiàn yǐ sǐ. fēi dāng rán āi hào, zàng bì rù gōng, wèi yáng suǒ pò, lìng tā zhuǎn jià yáng yīn, yīn háo bù tuī cí, jìng lǐ yíng ér qù. lè dé shòu cì. yáng fù fā zhōng shān wáng mù, bǎ gù zhǔ shàn jiàn yí guān, tóu rù zhāng shuǐ, bìng jiāng suǒ yǒu yuán wèi shén zhǔ, fén huǐ dài jǐn. péng chéng gōng yuán sháo, céng nà xiào wǔ hòu gāo shì wèi fēi, tè yāo yì chǒng. kāi fǔ yí tóng sān sī měi yáng gōng yuán huī yè, wèi wàng lóng zhòng, cóng qí zhǔ yáng zài jìn yáng, cháng zhì gōng mén wài mà sháo dào: rǔ bù jí hàn cháo lǎo yù, fù xǐ bì rén, hé bù dāng shí jī suì? wǒ chū cǐ yán, zì zhī bì sǐ, kàn rǔ néng shēng de jǐ shí! wèi hàn yuán hòu tóu xǐ quē jiǎo, sháo hé gù fèng xǐ rù qí! guǒ rán qí zhǔ wén yán, zhào rù huī yè, yī dāo liǎo shì. sháo wén ruò shì fù nǚ, yóu qí zhǔ lìng tì xū rán, shī fěn dài, zhe fù rén yī, suí cóng chū rù. cháng yǔ zuǒ yòu dào: wǒ yòng péng chéng wèi pín yù. sháo yì bù yǐ wèi xiū, lǚ jìn lǚ tuì, wēi yí guò qù.
時齊主高洋,已鴆死故主善見,並善見二子,諡為魏孝靜皇帝,葬諸鄴城西隅。故後高氏,已降為中山王妃,與善見情好頗篤,善見被幽,高氏隨時護視。洋欲行弒,特召高氏入宴,至宴畢退還,善見已死。妃當然哀號,葬畢入宮,為洋所迫,令她轉嫁楊愔,愔毫不推辭,竟禮迎而去。樂得受賜。洋復發中山王墓,把故主善見遺棺,投入漳水,並將所有元魏神主,焚毀殆盡。彭城公元韶,曾納孝武后高氏為妃,特邀異寵。開府儀同三司美陽公元暉業,位望隆重,從齊主洋在晉陽,嘗至宮門外罵韶道:「汝不及漢朝老嫗,負璽畀人,何不當時擊碎?我出此言,自知必死,看汝能生得幾時!」謂漢元後投璽缺角,韶何故奉璽入齊!果然齊主聞言,召入暉業,一刀了事。韶文弱似婦女,由齊主令剃鬚髯,施粉黛,着婦人衣,隨從出入。嘗語左右道:「我用彭城為嬪御。」韶亦不以為羞,旅進旅退,委蛇過去。
qí zhǔ yáng yòu qīn zhēng tū jué, bìng jiù róu rán. zì róu rán yǔ gāo shì jié hūn, wǎng lái tōng hǎo, lián nián wú shì. huí yīng wǔ shí bā huí. gāo yáng cuàn wèi, róu rán zhǔ tóu bīng kè hán yì qiǎn shǐ rù hè, yáng yì dá shǐ bào pìn. piān yǒu tū jué qǐ zì xī yù, wèi róu rán huàn. xiāng chuán tū jué xì píng liáng zá hú, xìng ā shǐ nà shì, jí chéng bù luò, hòu bèi lín bù pò miè, zhǐ shèng yī gè shí líng xiǎo ér, yuè zú duàn bì, wěi qì cǎo zé zhōng, yǒu pìn láng xián ròu xiāng sì, nǎi dé shēng zhǎng, jìng yǔ pìn láng jiāo hé, yǎn ruò fú fù. lín bù qiú zhǎng, fù pài bīng bǔ shā yí ér, wéi pìn láng cuàn zhì gāo chāng guó xī běi, nì jū shēn yán. láng yǐ yǒu yùn, yī chǎn shí nán, shí nán jiàn zhǎng, fèn chū xué zhōng, lüè mín wèi qī, sì shì shēng yù rì fān, dé wǔ bǎi jiā, jù jū jīn shān nán miàn, fú shǔ róu rán, shì wèi tiě gōng. jīn shān xíng sì dōu móu, fān sú hū dōu móu wèi tū jué, yīn yǐ wèi hào. chuán zhì dà yè hù, zhǒng lèi jiàn qiáng. jì ér yī lì sì shì, qiáng hàn guò rén, mù zhòng jī tiě lēi bù, shōu xiáng wǔ wàn yú jiā, suì zì chēng tǔ mén kè hán. qiǎn rén xiàng róu rán qiú hūn, tóu bīng kè hán bù yǔn, qiě chì wèi duàn nú, shǐ rén chì zé. yī lì nù zhǎn lái shǐ, lǜ zhòng xí róu rán, róu rán yǔ zhàn bù lì, yóu yī lì chéng shèng jìn jī, wéi zhù róu rán yíng zhàng. tóu bīng kè hán lǚ zhàn lǚ bài, fèn huì zì shā, yǒu zi ān luó chén, jí tóu bīng cóng dì dēng zhù qí lì děng, tū wéi bēn qí. yī lì kè hán yì dé shèng huí guó, róu rán yú zhòng, yōng lì dēng zhù cì zǐ tiě fá wèi zhǔ. tiě fá wèi qì dān suǒ shā, qí yīn sòng hái dēng zhù, rù zhǔ róu rán. dēng zhù yě bù dé shàn zhōng, zhòng fù tuī lì dēng zhù zi kù tí. shì yī lì dì mù gǎn qí jīn, chéng xí xiōng yè, zhuàng mào qí yì, miàn kuò chǐ yú, yán shì zhě shí, yǎn ruò liú lí, sù xìng gāng bào duō zhì, ruì yì tà dì, biàn qǐ bīng zài jī róu rán. róu rán qiú zhǎng kù tí, nǎ lǐ shì tā duì shǒu, méi nài hé jǔ zú bēn qí. qí zhǔ gāo yáng dū jūn běi xún, yíng nà róu rán bù zhòng, wéi fèi qù kù tí, gǎi lì ān luó chén wèi kè hán, lìng jū mǎ yì chuān, cì gěi lǐn xì zēng bó. dāng xià wǎng yù tū jué, tū jué zhǔ mù gǎn kè hán, wén qí tiān zǐ qīn zì chū mǎ, qián lái zhēng jiǎo, yě dài zhe sān fēn jù yì, biàn zhì shū qǐng jiàng. qí zhǔ yáng yì dé xiū biàn xiū, dàn chì lìng měi suì cháo gòng, dìng yuē ér hái. tū jué shì shǐ cǐ. yuè nián wèi qí tiān bǎo wǔ nián, qí zhǔ yáng fù zì jī shān hú, dà pò fān zhòng, nán zǐ guò shí sān suì, yī lǜ yāo zhǎn, fù nǚ jí yòu ruò chōng shǎng, suì dé píng shí lóu shān. shān běn jué xiǎn, zhōng wèi shì bù dé zhì fú, jīng qí zhǔ yī gǔ dàng píng, yuǎn jìn hú rén, shǐ bù gǎn kàng mìng. qí zhǔ yáng nǎi zhì dé qì yíng, jiàn chéng kuáng bào. yǒu dū du zhàn shāng jiāng sǐ, yī zhì nán liáo, suǒ xìng kū wā wǔ zàng, lìng jiǔ rén fēn shí, gǔ ròu jù jǐn. cǐ hòu shì rén rú chù, kuī gē pēng zhì, jǐ chéng wèi cháng shì le. běi qí shì zàn qiě àn xià, xī wèi shì yīng dāng xù rù. zì yǔ wén tài dāng guó yǐ hòu, quán shì rì shèng, xī wèi zhǔ bǎo jù gǒng shǒu shòu jiào, bù néng yǒu wèi. tài chū yòng sū chuò wèi dù zhī shàng shū, bǎi dù cǎo chuàng, sǔn yì xián yí. chuò yòu cháng yǐ guó jiā wèi jǐ rèn, jiàn xián bá néng, wù qī chēng zhí, měi yǔ gōng qīng tán lùn, zì zhòu dá yè, shì wú jù xì, ruò zhǐ zhū zhǎng, yīn cǐ jī láo chéng jí, suì zhì xiè shì. tài tòng dào bù zhì, dāng chuò jiù guī zàng shí, yóu tài qīn sòng chū chéng, lèi jiǔ wèi diàn dào: ěr zhī wǒ xīn, wǒ zhī ěr yì, fāng yù gòng píng tiān xià, nài hé shě wǒ jù qù! shuō zhì cǐ, jǔ shēng dà tòng, jiǔ zhī jìng duò luò dì shàng, shàng wèi jué zhe, zhí zhì jiù yǐ qù yuǎn, fāng yàng yàng tuì huí.
齊主洋又親征突厥,並救柔然。自柔然與高氏結婚,往來通好,連年無事。回應五十八回。高洋篡魏,柔然主頭兵可汗亦遣使入賀,洋亦答使報聘。偏有突厥起自西域,為柔然患。相傳突厥系平涼雜胡,姓阿史那氏,集成部落,後被鄰部破滅,只剩一個十齡小兒,刖足斷臂,委棄草澤中,有牝狼銜肉相飼,乃得生長,竟與牝狼交合,儼若夫婦。鄰部酋長,復派兵捕殺遺兒,惟牝狼竄至高昌國西北,匿居深岩。狼已有孕,一產十男,十男漸長,分出穴中,掠民為妻,嗣是生育日蕃,得五百家,聚居金山南面,服屬柔然,世為鐵工。金山形似兜鍪,番俗呼兜鍪為突厥,因以為號。傳至大葉護,種類漸強。既而伊利嗣世,強悍過人,募眾擊鐵勒部,收降五萬餘家,遂自稱土門可汗。遣人向柔然求婚,頭兵可汗不允,且叱為鍛奴,使人斥責。伊利怒斬來使,率眾襲柔然,柔然與戰不利,由伊利乘勝進擊,圍住柔然營帳。頭兵可汗屢戰屢敗,憤恚自殺,有子菴羅辰,及頭兵從弟登注俟利等,突圍奔齊。伊利可汗亦得勝回國,柔然餘眾,擁立登注次子鐵伐為主。鐵伐為契丹所殺,齊因送還登注,入主柔然。登注也不得善終,眾復推立登注子庫提。適伊利弟木杆俟斤,承襲兄業,狀貌奇異,面闊尺余,顏似赭石,眼若琉璃,素性剛暴多智,銳意拓地,便起兵再擊柔然。柔然酋長庫提,哪裡是他對手,沒奈何舉族奔齊。齊主高洋督軍北巡,迎納柔然部眾,惟廢去庫提,改立菴羅辰為可汗,令居馬邑川,賜給廩餼繒帛。當下往御突厥,突厥主木杆可汗,聞齊天子親自出馬,前來征剿,也帶着三分懼意,便致書請降。齊主洋亦得休便休,但飭令每歲朝貢,定約而還。突厥事始此。越年為齊天保五年,齊主洋復自擊山胡,大破番眾,男子過十三歲,一律腰斬,婦女及幼弱充賞,遂得平石樓山。山本絕險,終魏世不得制服,經齊主一鼓蕩平,遠近胡人,始不敢抗命。齊主洋乃志得氣盈,漸成狂暴。有都督戰傷將死,醫治難療,索性刳挖五臟,令九人分食,骨肉俱盡。此後視人如畜,刲割烹炙,幾成為常事了。北齊事暫且按下,西魏事應當敘入。自宇文泰當國以後,權勢日盛,西魏主寶炬拱手受教,不能有為。泰初用蘇綽為度支尚書,百度草創,損益咸宜。綽又嘗以國家為己任,薦賢拔能,務期稱職,每與公卿談論,自晝達夜,事無巨細,若指諸掌,因此積勞成疾,遂至謝世。泰痛悼不置,當綽柩歸葬時,由泰親送出城,酹酒為奠道:「爾知我心,我知爾意,方欲共平天下,奈何舍我遽去!」說至此,舉聲大慟,酒卮竟墮落地上,尚未覺着,直至柩已去遠,方怏怏退回。
wèi jǐ yòu fǎng gǔ shí yù bīng yú nóng yí yì, chuàng zuò fǔ bīng, píng shí réng rán wù nóng, dào le nóng xì, jiǎng yuè zhàn zhèn, mǎ chù liáng xiè, yóu mín zì bèi, wéi jiāng zū yōng diào sān xiàng, jǐn xíng juān miǎn. shū sù wèi zū, shū bó wèi diào, lì yì wèi yōng. měi fǔ guī yī láng jiāng tǒng lǜ, bǎi fǔ dé bǎi láng jiāng, fēn shǔ èr shí sì jūn, měi jūn guī yī kāi fǔ zhǔ chí, hé liǎng kāi fǔ zhì yī dà jiāng jūn, hé liǎng jiāng jūn zhì yī zhù guó, gòng jì zhù guó liù rén, zuì gāo tǒng shuài, chēng wèi chí jié dū du, yǔ wén tài jí shǒu wò dū du zhòng quán. kàn guān shì xiǎng, guó jiā zhì nèi kòng wài, mò rú bīng lì, tài jì yīng cǐ zhòng rèn, jiǎn zhí shì bǎ xī wèi bǎn tú, yùn zhū zhǎng shàng, nà zhǔ zi bǎo jù, hái yǒu shèn me quán wēi? dàn jiào huà nuò yǔn xíng, bù wéi tài yì, biàn suàn shì míng zhé bǎo shēn le. fǔ bīng zhì dù, xiàng chēng liáng fǎ, gù tè bié tí jí.
未幾又仿古時寓兵於農遺意,創作府兵,平時仍然務農,到了農隙,講閱戰陣,馬畜糧械,由民自備,惟將租庸調三項,盡行蠲免。輸粟為租,輸帛為調,力役為庸。每府歸一郎將統率,百府得百郎將,分屬二十四軍,每軍歸一開府主持,合兩開府置一大將軍,合兩將軍置一柱國,共計柱國六人,最高統帥,稱為持節都督,宇文泰即手握都督重權。看官試想,國家治內控外,莫如兵力,泰既膺此重任,簡直是把西魏版圖,運諸掌上,那主子寶炬,還有甚麼權威?但教畫諾允行,不違泰意,便算是明哲保身了。府兵制度,向稱良法,故特別提及。
bǎo jù zài wèi shí qī nián, bìng zhōng qián ān diàn, nián sì shí yǒu wǔ. tài zǐ qīn rù sì dì wèi, zūn fù wèi wén huáng dì, mǔ yǐ fú shì wèi wén huáng hòu, hé zàng yǒng líng. yuè nián suī rán gǎi yuán, bù lì nián hào, cè fēi yǔ wén shì wèi huáng hòu, jiù shì yǔ wén tài nǚ. shàng shū yuán liè, xì xī wèi zōng shì, mì móu zhū tài, móu xiè bèi shā. qīn yóu shì yuàn tài, lǚ sī bá qù yǎn zhōng dīng. lín huái wáng yuán yù, guǎng píng wáng yuán zàn, tǒng shuō yǔ wén shì gēn shēn dì gù, bù néng dòng yáo, fǒu zé bì jiāng jí huò qīn bù yǐ wèi rán. liǎng wáng zài tì qì gù zhēng, réng rán bù xǐng. tài zhū zi jiē yòu, xiōng zi zhāng wǔ gōng dǎo, zhōng shān gōng hù, yòu jiē chū zhèn, wéi yòng zhū xù wèi fù xīn. qīng hé gōng lǐ jī, yì chéng gōng lǐ huī, cháng shān gōng yú yì, bìng qǔ tài nǚ wèi fù, gù gè wèi wǔ wèi jiāng jūn, fēn zhǎng jìn bīng. qīn yǒu suǒ móu, wú fēi yǔ èr sān xìng chén, rì xī sī yì, zěn de zhōng yòng, qiě fǎn wèi yǔ wén shì suǒ tàn zhī. tài suì jiāng qīn fèi qù, xǐ zhì yōng zhōu, gǎi lì qīn dì qí wáng kuò, qiě bī kuò fù xìng tuò bá shì. wèi chū tǒng guó sān shí liù, dà xìng jiǔ shí jiǔ, hòu duō miè jué. tài fēng yǒu gōng zhū jiāng wèi sān shí liù guó, cì wèi jiǔ shí jiǔ xìng, suǒ lǐng shì zú, yì gǎi cóng tǒng jiāng xìng shì. shì hé yì jiàn?
寶炬在位十七年,病終乾安殿,年四十有五。太子欽入嗣帝位,尊父為文皇帝,母乙弗氏為文皇后,合葬永陵。越年雖然改元,不立年號,冊妃宇文氏為皇后,就是宇文泰女。尚書元烈,系西魏宗室,密謀誅泰,謀泄被殺。欽由是怨泰,屢思拔去眼中釘。臨淮王元育,廣平王元贊,統說宇文氏根深蒂固,不能動搖,否則必將及禍;欽不以為然。兩王再涕泣固爭,仍然不省。泰諸子皆幼,兄子章武公導,中山公護,又皆出鎮,唯用諸婿為腹心。清河公李基,義成公李暉,常山公於翼,並取泰女為婦,故各為武衛將軍,分掌禁兵。欽有所謀,無非與二三幸臣,日夕私議,怎得中用,且反為宇文氏所探知。泰遂將欽廢去,徙置雍州,改立欽弟齊王廓,且逼廓複姓拓跋氏。魏初統國三十六,大姓九十九,後多滅絕。泰封有功諸將為三十六國,次為九十九姓,所領士卒,亦改從統將姓氏。是何意見?
guò le sān yuè, fù yóu tài mì qiǎn xīn fù, jī dú jiǔ zhì yōng zhōu, zhèn sǐ gù zhǔ yuán qīn, shǐ jiā chēng wèi fèi dì. qīn hòu yǔ wén shì, zì yuàn xùn fū, yě yǐn zhèn ér wáng. hòu yòu yǒu fēng shén, cháng zài zuò cè zhì liè nǚ tú, yǒu zhì xiào fǎ, tài zhé yǔ rén dào: měi jiàn cǐ nǚ, liáng wèi rén yì. jí jià wèi qīn fēi, zhì cāo yǎ zhèng, nèi zhù chēng xián, qīn yì gé wài ài zhòng. zhì qīn sì fù zuò, bù zhì pín yù, réng yǔ hòu kàng lì shén huān. qīn bèi fèi xǐ, hòu yì suí wǎng, kě lián yī duì hǎo fū qī, shēng tóng shì, sǐ tóng xué, hún pò xiāng suí, réng zuò dì xià yuān yāng qù le. xiǎo zi yǒu shī tàn dào:
過了三月,復由泰密遣心腹,齎毒酒至雍州,鴆死故主元欽,史家稱為廢帝。欽後宇文氏,自願殉夫,也飲鴆而亡。後幼有風神,嘗在座側置列女圖,有志效法,泰輒語人道:「每見此女,良慰人意。」及嫁為欽妃,志操雅正,內助稱賢,欽亦格外愛重。至欽嗣父祚,不置嬪御,仍與後伉儷甚歡。欽被廢徙,後亦隨往,可憐一對好夫妻,生同室,死同穴,魂魄相隨,仍作地下鴛鴦去了。小子有詩嘆道:
xùn fū xùn guó liǎng quán zhēn, liè fù yóu lái bù xī shēng,
殉夫殉國兩全貞,烈婦由來不惜生,
pàn sǐ yuàn suí gù zhǔ qù, hǎo jiào tóng shǐ yǒng liú míng!
拚死願隨故主去,好教彤史永留名!
yǔ wén tài jì shì gù zhǔ, fù fěng huái ān wáng yù shàng biǎo, qǐng rú gǔ zhì, jiàng jué wèi gōng, yú shì xī wèi zōng shì zhū wáng, jiē jiàng wèi gōng jué, yǎn jiàn dé tuò bá jiù shuāi, yǔ wén yì shèng, yào jiāng xī wèi cuàn qǔ le qù. yù zhī hòu shì, shì yuè xià huí.
宇文泰既弒故主,復諷淮安王育上表,請如古制,降爵為公,於是西魏宗室諸王,皆降為公爵,眼見得拓跋就衰,宇文益盛,要將西魏篡取了去。欲知後事,試閱下回。
wǔ líng wáng jì chū zhèn yì zhōu, liáng wǔ wèi kě yǐ miǎn huò, qí wèi ài zi jì, gù zhì mì yǐ. zéi jǐng rù dōu, jì cháng qiǎn zi rù yuán, zhōng dào wèi xiāng dōng suǒ zǔ, nǎi dòu liú bù jìn, shì qí jiù dāng guī zhū xiāng dōng, yú wǔ líng yóu kě shù yě. xiāng dōng píng zéi, yīn jí zhèng wèi, lüè xīn yuán jī, shàng shǔ míng zhèng yán shùn. wǔ líng běn wèi jì dì, shéng yǐ xiōng yǒu dì gōng zhī yì, yīng dāng zàn zhù xiāng dōng, guāng fù jiù wù fǒu zé jù jìng zì shǒu, zhuān zhì yī fāng, yóu bù shī wèi zhōng jì, nài hé jiàn hào chēng dì, xié fèn xìng shī, yī wù yú liú xiào shèng, zài wù yú shì zǐ yuán zhào, zú zhì shēn sǐ xiá kǒu, dì wèi wèi yǒu, kě hèn yì kě bēi yě! huò wèi wǔ líng zhī sǐ, yóu xiāng dōng jī zhī shǐ rán, sī yì wèi cháng wú jiàn. dàn xiāng dōng dāng luàn lí zhī yú, jiū jìng bù huáng xī gù, jì zhī mào mèi dōng jìn, zhèng bù chì fēi é pū huǒ, zì qǔ qí zāi ěr. yǔ wén tài jì shì xiào wǔ, fù shì fèi dì, liǎng shì jūn zhǔ, xiōng nì yǔ gāo shì xiāng tóng. dú gāo huān èr nǚ, bìng wèi dì hòu, jué hòu zhǎng nǚ jià yuán sháo, cì nǚ shì yáng yīn, jiàng zūn jiù bēi, bù chǐ zài jiào ér yǔ wén nǚ nǎi dú néng wèi fū xùn jié, yǒu guāng míng jiào, nǎi fù wén zhī, qí yì zhī kuì fǒu yé!
武陵王紀出鎮益州,梁武謂可以免禍,其為愛子計,固至密矣。賊景入都,紀嘗遣子入援,中道為湘東所阻,乃逗留不進,是其咎當歸諸湘東,於武陵猶可恕也。湘東平賊,因即正位,略心原跡,尚屬名正言順。武陵本為季弟,繩以兄友弟恭之義,應當贊助湘東,光復舊物;否則據境自守,專制一方,猶不失為中計,奈何僭號稱帝,挾忿興師,一誤於劉孝勝,再誤於世子圓照,卒致身死峽口,地為魏有,可恨亦可悲也!或謂武陵之死,由湘東激之使然,斯亦未嘗無見。但湘東當亂離之餘,究竟不遑西顧,紀之冒昧東進,正不啻飛蛾撲火,自取其災耳。宇文泰既弒孝武,復弒廢帝,兩弒君主,凶逆與高氏相同。獨高歡二女,並為帝後,厥後長女嫁元韶,次女適楊愔,降尊就卑,不恥再醮;而宇文女乃獨能為夫殉節,有光名教,乃父聞之,其亦知愧否耶!