strong bèi dé xìng bīng zhōu shī zài bài lǎn quán duó wèi chén zhǔ bèi qiān strong
背德興兵周師再敗 攬權奪位陳主被遷
què shuō qí zhǔ zhàn jiǎn dé yuán mán shū, lì jí dòng nù, biàn yù jiāng mán jiā zuì. mán jí huì tuō xìng chén, tì tā qiú miǎn, hái suàn bà guān liǎo shì. mán wèi bǎi nián mǔ yuán shì fù, mán dé miǎn zhū, yuán shì réng jū shùn chéng gōng, bù guò shāng zi wǎng sǐ, gèng zēng yī céng bēi lèi bà le. xiān shì zhōu tài shī yǔ wén hù mǔ yán shì, jí zhōu zhǔ dì sì gū, bìng zhū qī shǔ děng, jiē yù jū jìn yáng, zì yǔ wén tài xī rù guān zhōng, zhǐ mìng hù suí qù, hòu lái jìn yáng wèi gāo shì suǒ yǒu, hù mǔ yán shì děng jūn zhì xiàn méi, chōng rù yē tíng. jí hù wèi zhōu xiāng, xiāng gé yǐ sān shí duō nián, hù lǚ qiǎn rén rù qí fǎng wèn, wèi dé yīn xìn. huì yīn jìn yáng yī yì, yáng zhōng bài guī, hù fù yù lián tóng tū jué, dà jǔ fá qí. qí zhǔ zhàn dé zhī jūn bào, pō yǒu jiè xīn. tè qiǎn xūn zhōu cì shǐ wéi xiào kuān, zhì shū yǔ hù, shì míng hù mǔ xiāo xī, qiě yán zhōu qí shì yuàn, kě guī hù mǔ, fǒu zé lì zhǎn wù dài. hù fù shū yuàn hé, qǐ shì mǔ xī guī. qí zhǔ zhàn xiān qiǎn hái zhōu sì gū, bìng lìng rén wèi hù mǔ zuò shū, bèi shù hù yòu shí qíng zhuàng, yòu jì hù qián suǒ zhe fēi páo, zuò wèi zhèng wù, shū cí shuō dé fēi cháng tòng qiè. lüè yún:
卻說齊主湛檢得元蠻書,立即動怒,便欲將蠻加罪。蠻急賄托幸臣,替他求免,還算罷官了事。蠻為百年母元氏父,蠻得免誅,元氏仍居順成宮,不過傷子枉死,更增一層悲淚罷了。先是周太師宇文護母閻氏,及周主第四姑,並諸戚屬等,皆寓居晉陽,自宇文泰西入關中,只命護隨去,後來晉陽為高氏所有,護母閻氏等均致陷沒,充入掖廷。及護為周相,相隔已三十多年,護屢遣人入齊訪問,未得音信。會因晉陽一役,楊忠敗歸,護復欲連同突厥,大舉伐齊。齊主湛得知軍報,頗有戒心。特遣勛州刺史韋孝寬,致書與護,示明護母消息,且言周、齊釋怨,可歸護母,否則立斬勿貸。護復書願和,乞釋母西歸。齊主湛先遣還周四姑,並令人為護母作書,備述護幼時情狀,又寄護前所着緋袍,作為證物,書詞說得非常痛切。略云:
wú nián shí jiǔ shì rǔ jiā, jīn yǐ bā shí yǐ, fán shēng rǔ bèi sān nán èr nǚ, jīn rì mù xià bù dǔ yī rén, xìng yán jí cǐ, bēi chán jī gǔ, lài huáng qí ēn xù, chà ān shuāi mù, yòu dé rǔ gū sǎo děng xiāng yī, shāo zú zì shì, dàn yī niàn jí rǔ, bǎi gǎn cóng shēng. jīn tè jì rǔ xiǎo shí suǒ zhe jǐn páo yī xí, rǔ yí jiǎn kàn, zhī wú hán bēi bào qī, duō lì nián sì. qín shòu cǎo mù, mǔ zǐ xiāng yī, wú yǒu hé zuì, yǔ rǔ fēn gé! jīn fù hé fú, hái wàng jiàn rǔ! shì jiān suǒ yǒu, qiú jiē kě dé, mǔ zǐ yì guó, hé chù kě qiú? jiǎ rǔ guì jí wáng gōng, fù guò shān hǎi, yǒu yī lǎo mǔ bā shí zhī nián, piāo rán qiān lǐ, sǐ wáng dàn xī, bù dé yī zhāo tóng chù, hán bù dé rǔ yī, jī bù dé rǔ shí, rǔ suī qióng róng jí shèng, guāng yào shì jiān, yǔ wú hé yì? wú jīn rì zhī qián, rǔ jì bù dé shēn qí gōng yǎng, shì wǎng hé lùn. jīn rì yǐ hòu, wú zhī cán mìng, wéi xì yú rǔ, rǔ dài tiān lǚ dì, zhōng yǒu guǐ shén, wù yún míng mèi, ér kě qī fù! yáng shì gū jīn suī yán shǔ, yóu néng xiān fā. guān hé zǔ yuǎn, gé jué duō nián, yán bù jǐn qíng, rǔ qí jiàn zhī!
吾年十九適汝家,今已八十矣,凡生汝輩三男二女,今日目下不睹一人,興言及此,悲纏肌骨,賴皇齊恩恤,差安衰暮,又得汝姑嫂等相依,稍足自適,但一念及汝,百感叢生。今特寄汝小時所着錦袍一襲,汝宜檢看,知吾含悲抱戚,多歷年祀。禽獸草木,母子相依,吾有何罪,與汝分隔!今復何福,還望見汝!世間所有,求皆可得,母子異國,何處可求?假汝貴極王公,富過山海,有一老母八十之年,飄然千里,死亡旦夕,不得一朝同處,寒不得汝衣,飢不得汝食,汝雖窮榮極盛,光耀世間,與吾何益?吾今日之前,汝既不得申其供養,事往何論。今日以後,吾之殘命,唯繫於汝,汝戴天履地,中有鬼神,勿雲冥昧,而可欺負!楊氏姑今雖炎暑,猶能先發。關河阻遠,隔絕多年,言不盡情,汝其鑒之!
yǔ wén hù jì jiē jiàn sì gū, fù dé mǔ shū, jīn bú zhù háo táo dà kū. hái suàn yǒu xiē xiào sī. dāng xià qǔ guò zhǐ bǐ, qiě qì qiě shū, dà zhì xiě zhe:
宇文護既接見四姑,復得母書,禁不住嚎啕大哭。還算有些孝思。當下取過紙筆,且泣且書,大致寫着:
qū yǔ fēn bēng, zāo yù zāi huò, wéi lí xī xià, sān shí wǔ nián, shòu xíng bǐng qì, jiē zhī mǔ zǐ, shuí zhī sà bǎo hù zì. rú cǐ bù xiào, shàng lèi cí mǔ! zi wèi gōng hóu, mǔ wèi nú lì, shǔ bù jiàn mǔ rè, dōng bù jiàn mǔ hán, yī bù zhī yǒu wú, shí bù zhī jī bǎo, mǐn rú tiān dì zhī wài, wú yóu zàn wén, zhòu yè bēi hào, jì zhī yǐ xuè, fēn huái yuān kù, zhōng cǐ yī shēng, sǐ ruò yǒu zhī, jì jiàn fèng yú quán xià ěr. bù wèi qí cháo jiě wǎng, huì yǐ dé yīn, mó dūn zhōu sú hū mǔ wèi ā mó dūn. sì gū, bìng xǔ jīn fàng, chū wén cǐ zhǐ, pò shuǎng fēi yuè, hào tiān kòu dì, bù néng zì shèng. sì gū jí méng lǐ sòng, píng ān rù jìng, sà bǎo yú hé dōng bài jiàn, dé fèng yán sè, bēng dòng gān cháng. dàn lí jué duō nián, cún wáng zǔ gé, xiāng jiàn zhī shǐ, kǒu wèi rěn yán, wéi xù qí cháo kuān hóng, měi cún dà dé, yún yǔ mó dūn suī chù gōng jìn, cháng méng yōu lǐ. jīn zhě lái yè, ēn yù mí lóng, zhòng jiàng jīn āi, tīng xǔ mó dūn chuí yù, qū jǐn bēi kù, fú dú wèi zhōu, wǔ zhōng shì gē. méng jì sà bǎo bié shí suǒ liú jǐn páo, nián suì suī jiǔ, wǎn rán yóu shí, gù shì zhī xià, yù jué jiù xīn. jīn qí cháo pèi rán zhī ēn, jì yǐ zhān qià, ài jìng zhī zhǐ, shī jí páng rén, cǎo mù yǒu xīn, qín yú gǎn zé, kuàng zài rén lún ér bù míng dài! yǒu guó yǒu jiā, xìn yì wèi běn, fú dù lái qī, yǐ yīng yǒu rì. yī de fèng jiàn cí yán, yǒng bì shēng yuàn, shēng sǐ ròu gǔ, qǐ zhǐ jīn ēn! fù shān dài yuè, wèi zú shèng hé. èr guó fēn gé, lǐ wú shū xìn, zhǔ shàng yǐ bǐ cháo bù jué mǔ zǐ zhī ēn, yì cì xǔ fèng dá, bù qī jīn rì dé tōng jiā wèn. fú zhǐ wū yàn, bù jǐn suǒ yún! bèi lù èr shū, yǐ quán lún jì.
區宇分崩,遭遇災禍,違離膝下,三十五年,受形稟氣,皆知母子,誰知薩保護字。如此不孝,上累慈母!子為公侯,母為奴隸,暑不見母熱,冬不見母寒,衣不知有無,食不知饑飽,泯如天地之外,無由暫聞,晝夜悲號,繼之以血,分懷冤酷,終此一生,死若有知,冀見奉於泉下耳。不謂齊朝解網,惠以德音,摩敦周俗呼母為阿摩敦。四姑,並許矜放,初聞此旨,魄爽飛越,號天叩地,不能自勝。四姑即蒙禮送,平安入境,薩保於河東拜見,得奉顏色,崩動肝腸。但離絕多年,存亡阻隔,相見之始,口未忍言,唯敘齊朝寬弘,每存大德,雲與摩敦雖處宮禁,常蒙優禮。今者來鄴,恩遇彌隆,重降矜哀,聽許摩敦垂諭,曲盡悲酷,伏讀未周,五中似割。蒙寄薩保別時所留錦袍,年歲雖久,宛然猶識,顧視之下,愈覺疚心。今齊朝霈然之恩,既已沾洽,愛敬之旨,施及旁人,草木有心,禽魚感澤,況在人倫而不銘戴!有國有家,信義為本,伏度來期,已應有日。一得奉見慈顏,永畢生願,生死肉骨,豈止今恩!負山戴岳,未足勝荷。二國分隔,理無書信,主上以彼朝不絕母子之恩,亦賜許奉答,不期今日得通家問。伏紙嗚咽,不盡所云!備錄二書,以全倫紀。
shū bì hán fēng, nǎi tíng lèi fā shǐ, jī shū zhì qí. qí zhǔ zhàn shàng bù kěn fàng hái hù mǔ, shǐ gèng yǔ hù shū, yāo hù zhòng bào, wǎng fǎn zài sān, nǎi nǐ qiǎn guī, tài shī duàn sháo shàng yán dào: zhōu rén fǎn fù wú xìn, jìn yáng yī yì, yǐ kě gài jiàn. hù wài tuō wèi xiāng, shí yǔ jūn zhǔ wú yì, jì yù wèi mǔ qǐng hé, hé bù zhèng shì qiǎn shǐ. ruò tú jù yí shū, jí sòng guī hù mǔ, zhuǎn kǒng shì rén yǐ ruò, bù rú yáng wèi xǔ nuò, dài zhì hé qīn jiān dìng, qiǎn guī wèi chí. duàn pó hú wèi zuò cǐ yǔ? qí zhǔ bù tīng, jí qiǎn hù mǔ yán shì guī zhōu, hù fāng yīn qí tíng shī xìn, qǐng cháo tíng zài wèi yí wén, hū wén cí yú yǐ zhì, xǐ chū wàng wài, máng chū dōu mén yíng rù, jǔ cháo chēng qìng. zhōu zhǔ yōng yě yíng yán shì rù gōng, lǜ lǐng qīn qī, háng jiā rén lǐ, fèng shāng shàng shòu. yōng mǔ chì nú shì, yǐ zūn wèi huáng tài hòu, zhì shì yì lüè jī yán qíng, wò shǒu xù huān, duān dì shì mǔ yǐ zi guì, chǒng róng wú bǐ ne. wèi xià wén fǎn zhào.
書畢函封,乃停淚發使,齎書至齊。齊主湛尚不肯放還護母,使更與護書,邀護重報,往返再三,乃擬遣歸,太師段韶上言道:「周人反覆無信,晉陽一役,已可概見。護外托為相,實與君主無異,既欲為母請和,何不正式遣使。若徒據移書,即送歸護母,轉恐示人以弱,不如陽為許諾,待至和親堅定,遣歸未遲。」段婆胡為作此語?齊主不聽,即遣護母閻氏歸周,護方因齊廷失信,請朝廷再為移文,忽聞慈輿已至,喜出望外,忙出都門迎入,舉朝稱慶。周主邕也迎閻氏入宮,率領親戚,行家人禮,奉觴上壽。邕母叱奴氏,已尊為皇太后,至是亦略跡言情,握手敘歡,端的是母以子貴,寵榮無比呢。為下文返照。
hù yīn cí mǔ guī lái, pō gǎn qí huì, nǐ yǔ qí hù jié hé yuē. piān tū jué mù gǎn kè hán qiǎn shǐ zhì zhōu, wèi yǐ diào jí gè bù jīng bīng, rú yuē gōng qí, hù bù jīn chóu chú, yì yù jù jué wài shǐ, zhuǎn kǒng qián hòu shī xìn, yǒu shāng tū jué gǎn qíng, kuàng mǔ yǐ guī jiā, wú róng tā lǜ, hái shì lián luò tū jué, miǎn zī biān huàn. nǎi biǎo qǐng dōng zhēng, zhào jí nèi wài bīng zhòng, gòng dé èr shí wàn rén. zhōu zhǔ yōng mà jì tài miào, qīn shòu hù fū yuè, xǔ lìng pián yí xíng shì, qiě zì shā yuàn láo jūn, zhí zhī jiàn hù, hù bài mìng nǎi xíng. dào le tóng guān, mìng zhù guó wèi chí jiǒng wèi xiān fēng, jìn qū luò yáng. dà jiāng jūn quán jǐng xuān, lǜ shān nán bīng chū yù zhōu, shǎo shī yáng biǎo chū zhǐ guān. hù lián yíng xú jìn, xíng dǐ hóng nóng, zài qiǎn yōng zhōu mù qí gōng xiàn, yǔ wén tài dì wǔ zǐ. tóng zhōu cì shǐ dá xī wǔ, jīng zhōu zǒng guǎn wáng xióng, tún yíng máng shān, cè yīng qián jūn.
護因慈母歸來,頗感齊惠,擬與齊互結和約。偏突厥木杆可汗遣使至周,謂已調集各部精兵,如約攻齊,護不禁躊躇,意欲拒絕外使,轉恐前後失信,有傷突厥感情,況母已歸家,無容他慮,還是聯絡突厥,免滋邊患。乃表請東征,召集內外兵眾,共得二十萬人。周主邕禡祭太廟,親授護鈇鉞,許令便宜行事,且自沙苑勞軍,執卮餞護,護拜命乃行。到了潼關,命柱國尉遲迥為先鋒,進趨洛陽。大將軍權景宣,率山南兵出豫州,少師楊檦出軹關。護連營徐進,行抵弘農,再遣雍州牧齊公憲,宇文泰第五子。同州刺史達奚武,涇州總管王雄,屯營邙山,策應前軍。
yáng biǎo shì yǒng qīng zhàn, jì chū zhǐ guān, dú yǐn bīng shēn rù, yòu bù shè bèi, bù liào qí tài wèi lóu ruì, dài yǐn qīng qí, qián lái yǎn jī, biǎo cāng cù yù dí, háng wǔ cuò luàn, bèi qí bīng shā dé luò huā liú shuǐ, yī bài tú dì. biǎo táo shēng wú lù, méi nài hé jiě jiǎ jiàng qí. sān lù zhōng qù le yí lù. quán jǐng xuān yí lù rén mǎ, què hái xiāo jìn, bá yù zhōu, xiàn yǒng zhōu, shōu xiáng liǎng zhōu cì shǐ wáng shì liáng xiāo shì yí, sòng wǎng zhǎng ān, lìng shǐ kāi fǔ guō yàn shǒu yù zhōu, xiè chè shǒu yǒng zhōu. wèi chí jiǒng jìn wéi luò yáng, sān xún bù kè, zhōu tǒng shuài yǔ wén hù, shǐ qiàn duàn hé yáng yào lù, jié qí yuán bīng, rán hòu tóng gōng luò yáng. zhū jiāng duō qīng lǜ wú móu, hái dào qí bīng bì bù gǎn chū, dàn yáo zhāng chì hòu, xū shēng dǔ yù. qí qiǎn lán líng wáng zhǎng gōng, yuán míng xiào guàn, xì gāo chéng dì wǔ zǐ. dà jiāng jūn hú lǜ guāng, wǎng yuán luò yáng, liǎng rén wén zhōu bīng shì shèng, wèi gǎn jù jìn, luò yáng yòu qiǎn rén gào jí qí tíng. shí qí tài shī duàn sháo chū wèi bīng zhōu cì shǐ, yóu qí zhǔ zhàn zhào rù wèn jì. sháo dá dào: zhōu suī yǔ tū jué lián bīng, liǎng miàn jiā gōng, dàn běi lǔ jiǎo huá, dài shèng hòu jìn, suī lái qīn biān, shí děng jiè xuǎn, jīn xī lín kuī bī, shí shì fù xīn dà bìng, chén yuàn fèng zhào nán xíng, yī jué shèng fù. zhī jǐ zhī bǐ, jiū jìng hái tuī duàn pó. zhàn xǐ yǔ dào: zhèn yì yì shì rú cǐ. nǎi lìng sháo dū jīng qí yī qiān, chū fā jìn yáng, zì lǜ wèi bīng wèi hòu yīng, yì cóng jìn yáng qǐ xíng, sháo zài tú wǔ rì, jì hé nán xià, shì lián rì yīn wù, zhōu jūn wú cóng tàn xī, sháo jìng yǔ zhū jiāng shàng dēng máng bǎn, kuī chá zhōu jūn xíng shì, jìn zhì tài hé gǔ, yǔ zhōu jūn xiāng yù, sháo jí lìng chí gào gāo zhǎng gōng hú lǜ guāng liǎng jūn, huì shī duì dí. zhǎng gōng yǔ guāng, lì jí yīng zhào, sháo wèi zuǒ jūn, guāng wèi yòu jūn, zhǎng gōng wèi zhōng jūn, zhěng jiǎ yǐ dài. zhōu rén bù yì qí bīng cù zhì, wàng jiàn zhèn shì yán zhěng, bìng jiē huáng hài. sháo yǔ zhōu rén dào: rǔ yǔ wén hù fāng dé mǔ guī, hé gù jù lái wèi kòu? zhōu rén wú yán kě dá, dàn qiáng cí duó lǐ dào: tiān qiǎn wǒ lái, hé bì duō wèn! sháo yòu dào: tiān dào shǎng shàn fá è, qiǎn rǔ zhì cǐ, míng míng jiàng fá, rǔ děng dōu xiǎng lái sòng sǐ le! zhè shì lǐ zhí qì zhuàng zhī tán.
楊檦恃勇輕戰,既出軹關,獨引兵深入,又不設備,不料齊太尉婁叡,帶引輕騎,前來掩擊,檦倉猝遇敵,行伍錯亂,被齊兵殺得落花流水,一敗塗地。檦逃生無路,沒奈何解甲降齊。三路中去了一路。權景宣一路人馬,卻還驍勁,拔豫州,陷永州,收降兩州刺史王士良、蕭世怡,送往長安,另使開府郭彥守豫州,謝徹守永州。尉遲迥進圍洛陽,三旬不克,周統帥宇文護,使塹斷河陽要路,截齊援兵,然後同攻洛陽。諸將多輕率無謀,還道齊兵必不敢出,但遙張斥堠,虛聲堵御。齊遣蘭陵王長恭,原名孝瓘,系高澄第五子。大將軍斛律光,往援洛陽,兩人聞周兵勢盛,未敢遽進,洛陽又遣人告急齊廷。時齊太師段韶出為并州刺史,由齊主湛召入問計。韶答道:「周雖與突厥連兵,兩面夾攻,但北虜狡猾,待勝後進,雖來侵邊,實等疥癬,今西鄰窺逼,實是腹心大病,臣願奉詔南行,一決勝負。」知己知彼,究竟還推段婆。湛喜語道:「朕意亦是如此。」乃令韶督精騎一千,出發晉陽,自率衛兵為後應,亦從晉陽啟行,韶在途五日,濟河南下,適連日陰霧,周軍無從探悉,韶竟與諸將上登邙阪,窺察周軍形勢,進至太和谷,與周軍相遇,韶即令馳告高長恭、斛律光兩軍,會師對敵。長恭與光,立即應召,韶為左軍,光為右軍,長恭為中軍,整甲以待。周人不意齊兵猝至,望見陣勢嚴整,並皆惶駭。韶語周人道:「汝宇文護方得母歸,何故遽來為寇?」周人無言可答,但強詞奪理道:「天遣我來,何必多問!」韶又道:「天道賞善罰惡,遣汝至此,明明降罰,汝等都想來送死了!」這是理直氣壯之談。
zhōu jūn qián duì tǒng shì bù zú, suì yǒng yuè shàng shān, lái zhàn qí bīng. sháo qiě zhàn qiě zǒu, yǐn zhì shēn gǔ, shǐ mìng gè jūn xià mǎ fèn jī, zhōu jūn ruì qì yǐ shuāi, shà shí wǎ jiě, huò zhuì yá, huò tóu xī, shāng bì wú shù, yú zhòng jù dùn. lán líng wáng zhǎng gōng lǐng wǔ bǎi qí shì, tū rù luò yáng chéng xià wéi shān, yǎng hū shǒu zú, chéng shàng rén wèi shí wèi shuí, bù miǎn yí jié. dài jīng zhǎng gōng miǎn zhòu xiāng shì, nǎi xiāng shuài gǔ wǔ, zhuì xià gōng nǔ shǒu shù bǎi míng, jiē yīng zhǎng gōng, zhōu jiāng wèi yán jiǒng wú xīn liàn zhàn, biàn chè wéi dùn qù, wěi qì yíng mù shēn zhàng, zì máng shān zhì gǔ shuǐ, yán tú sān shí lǐ jiān, lěi lěi bù jué. dú zhōu yōng zhōu mù qí gōng xiàn, jí dá xī wǔ wáng xióng děng, shàng lè bīng jù zhàn. xióng chí mǎ tǐng shuò, chōng rù hú lǜ guāng zhèn zhōng, guāng jiàn tā lái shì xiōng měng, huí tóu jí zǒu, qū chū zhèn hòu, luò huāng cuàn qù, shēn biān zhǐ shèng yī jiàn, suí xíng zhǐ yú yī nú, nà wáng xióng què jǐn jǐn zhuī lái, xiāng jù bù guò shù zhàng, guāng qíng jí zhì shēng, bǎ mǎ yī nà, lüè lüè tíng zhù, àn dì lǐ qǔ gōng dā jiàn, fǎn shēn shè qù. kě qiǎo xióng shuò jìn shēn, bù guò zhàng xǔ. xióng dà shēng dào: wǒ xī ěr bù shā, dāng qín ěr qù jiàn tiān zǐ! yǔ wèi shuō wán, jiàn yǐ zhōng é, shēn rù nǎo zhōng, xióng bù jīn bào tòng, fú bào mǎ shǒu, bēn huí yíng zhōng. mǎng fū yì zhì fèn shì. guāng xìng de miǎn hài, dāng rán bù qù zhuī gǎn, yě zòng mǎ guī yíng.
周軍前隊統是步卒,遂踴躍上山,來戰齊兵。韶且戰且走,引至深谷,始命各軍下馬奮擊,周軍銳氣已衰,霎時瓦解,或墜崖,或投溪,傷斃無數,餘眾俱遁。蘭陵王長恭領五百騎士,突入洛陽城下圍柵,仰呼守卒,城上人未識為誰,不免疑詰。迨經長恭免胄相示,乃相率鼓舞,縋下弓弩手數百名,接應長恭,周將尉延迥無心戀戰,便撤圍遁去,委棄營幕申仗,自邙山至谷水,沿途三十裡間,累累不絕。獨周、雍州牧齊公憲,及達奚武、王雄等,尚勒兵拒戰。雄馳馬挺槊,沖入斛律光陣中,光見他來勢兇猛,回頭急走,趨出陣後,落荒竄去,身邊只剩一箭,隨行只餘一奴,那王雄卻緊緊追來,相距不過數丈,光情急智生,把馬一捺,略略停住,暗地裡取弓搭箭,返身射去。可巧雄槊近身,不過丈許。雄大聲道:「我惜爾不殺,當擒爾去見天子!」語未說完,箭已中額,深入腦中,雄不禁暴痛,伏抱馬首,奔回營中。莽夫易致憤事。光幸得免害,當然不去追趕,也縱馬歸營。
tiān sè yǐ mù, liǎng xià lǐ jù gè shōu jūn. zhōu jiāng qí gōng xiàn bù shǔ bīng shì, nǐ zhì míng chén zài zhàn, piān wáng xióng fù shāng guò zhòng, dāng yè shēn sǐ. jūn zhōng yuè jiā xiōng jù, lài xiàn qīn wǎng xún fǔ, cái dé shǎo ān. dá xī wǔ rù yíng yǔ xiàn dào: luò yáng jūn sàn, rén qíng zhèn kǒng, ruò fēi chéng yè sù hái, míng rì qiě yù guī bù dé le! xiàn shàng jué chí yí, wǔ fù shuō dào: wǔ zài jūn rì jiǔ, bèi xī jiān nán, gōng shǎo wèi gèng shì, qǐ kě bǎ shù yíng shì zú, wěi shēn hǔ kǒu me? xiàn nǎi yī yì, qián lìng gè yíng yín yè qǐ chéng, xiàng xī bēn hái. quán jǐng xuān dé luò yáng bài bào, yì jiāng yù zhōu qì qù, chí rù guān zhōng. jí qí zhǔ zhàn zhì luò yáng, zǎo yǐ láng yān jìng sǎo, luò shuǐ wú chén. zhàn hěn shì xīn wèi, jìn duàn sháo wèi tài zǎi. hú lǜ guāng wèi tài wèi, lán líng wáng zhǎng gōng wèi shàng shū lìng, yú jiāng jù zhào lǜ xù gōng. wéi shàng kǒng tū jué rù sāi, jí hái yè dōu. sì jiē dé běi fāng biān bào, wèi tū jué yì yǐ tuì jūn, gèng jué dé xīn ān tǐ tài, yòu hǎo xù jiǔ yú sè le.
天色已暮,兩下里俱各收軍。周將齊公憲部署兵士,擬至明晨再戰,偏王雄負傷過重,當夜身死。軍中越加恟懼,賴憲親往巡撫,才得少安。達奚武入營語憲道:「洛陽軍散,人情震恐,若非乘夜速還,明日且欲歸不得了!」憲尚覺遲疑,武復說道:「武在軍日久,備悉艱難,公少未更事,豈可把數營士卒,委身虎口麼?」憲乃依議,潛令各營夤夜啟程,向西奔還。權景宣得洛陽敗報,亦將豫州棄去,馳入關中。及齊主湛至洛陽,早已狼煙淨掃,洛水無塵。湛很是欣慰,進段韶為太宰。斛律光為太尉,蘭陵王長恭為尚書令,余將俱照律敘功。惟尚恐突厥入塞,亟還鄴都。嗣接得北方邊報,謂突厥亦已退軍,更覺得心安體泰,又好酗酒漁色了。
dāng shí qí tíng yǒu yī gè zhù zuò láng, xìng zǔ míng tǐng, yǒu cái wú xíng, cháng wèi qí gāo zǔ gōng cáo, yīn yàn qiè dé jīn pǒ luó, jiǔ qì míng. wèi suǒ chá jué, yòu zuò zhà dào guān sù sān qiān dàn, biān pèi jiǎ fāng. xiǎn zǔ gāo yáng ài tǐng cái jù, fù zhào wèi mì shū chéng, qiàn yòu méng gù zhì, zuò zāng dāng jiǎo, yáng jiā ēn miǎn xíng, qiě réng lìng zhí zhōng shū shěng, tā jiàn zhàn shì lì rì shèng, yǒu yì féng yíng, yīn jī hú táo yóu rù xiàn, qiě gǒng shǒu yǔ zhàn dào: diàn xià yǒu fēi cháng gǔ xiāng, hòu bì dà guì. zhàn shàng wèi zhǎng guǎng wáng, bù jīn sè xǐ dào: ruò guǒ dé cǐ, yì dāng yǔ xiōng tóng ān lè! tǐng bài xiè ér chū, jí zhàn rù sì wèi, sī jiàn qián yuē, jí zhuó tǐng wèi zhōng shū shì láng, xuán qiān rèn sàn qí cháng shì, yǔ hé shì kāi péng bǐ wèi jiān, cháng sī yǔ shì kāi dào: rú jūn chǒng xìng, gǔ jīn wú bǐ, dàn gōng chē ruò yī rì yàn jià, shì wèn jūn rú hé kè zhōng? shì wèi shì kāi dān yōu, shí shì wèi jǐ shè fǎ. shì kāi bèi tā yī shuō, rě dé chóu róng mǎn miàn, jí xiàng tǐng shāng liáng jì cè. tǐng xú xú dá dào: hé bù rù qǐ zhǔ shàng, dàn yán wén xiāng wén xuān xiào zhāo zhū zi, jūn bù dé sì lì wèi jūn, jīn yí lìng huáng tài zǐ zǎo jiàn dà wèi, xiān dìng jūn chén míng fēn, zì kě wú yú. cǐ jì ruò chéng, zhōng gōng shǎo zhǔ, bì jiē gǎn jūn, jūn kě cóng cǐ ān zhěn le! kǒng tā nán bì. shì kāi dào: jì fēi bù shàn, wéi zhǔ shàng nián wèi yú zhuàng, jù qǐng tā chán wèi tài zǐ, kǒng wèi bì zhǔn yì. tǐng yòu dào: jūn xiān wǎn bái zhǔ shàng, zài yóu tǐng shàng shū xiáng lùn, bù huàn bù cóng. shì kāi xǔ nuò, shì zhí huì xīng chū xiàn, tài shǐ wèi yīng chú jiù bù xīn, tǐng jí chéng jiān shàng yán, wèi bì xià suī wèi tiān zǐ, wèi wèi jí guì, yí chuán wèi dōng gōng, shàng yīng tiān dào, qiě yuán wèi zhǔ hóng chán wèi gù shì, zuò wèi yǐn zhèng. wèi zhǔ hóng chán wèi jiàn èr shí sān huí. zhàn dé shū wèi jué, zài jīng hé shì kāi cóng páng sǒng yǒng, fāng cái dìng yì, suì yú hé qīng sì nián mèng xià, shǐ tài zǎi duàn sháo, fèng huáng dì xǐ shòu, chán wèi tài zǐ wěi. wěi zài jìn yáng gōng jí wèi, gǎi yuán tiān tǒng. cè fēi hú lǜ shì wèi huáng hòu, jiù shì hú lǜ guāng de cì nǚ. wáng gōng dà chén suì shàng zhàn zūn hào wèi tài shàng huáng dì, jūn guó dà shì, réng rán qǐ wén. shǐ huáng mén shì láng féng zi cóng, shàng shū zuǒ chéng hú zhǎng càn fǔ dǎo shǎo zhǔ, zhuān zhǎng fū zòu. zi cóng xì hú hòu mèi fū, gù dé yāo chǒng juàn, zǔ tǐng bài mì shū jiān, jiā kāi fǔ yí tóng sān sī, dà méng qīn xìn, jiàn zhòng èr gōng.
當時齊廷有一個著作郎,姓祖名珽,有才無行,嘗為齊高祖功曹,因宴竊得金叵羅,酒器名。為所察覺,又坐詐盜官粟三千石,鞭配甲坊。顯祖高洋愛珽才具,復召為秘書丞,蒨又萌故智,坐贓當絞,洋加恩免刑,且仍令直中書省,他見湛勢力日盛,有意逢迎,因齎胡桃油入獻,且拱手語湛道:「殿下有非常骨相,後必大貴。」湛尚為長廣王,不禁色喜道:「若果得此,亦當與兄同安樂!」珽拜謝而出,及湛入嗣位,思踐前約,即擢珽為中書侍郎,旋遷任散騎常侍,與和士開朋比為奸,嘗私語士開道:「如君寵幸,古今無比,但宮車若一日宴駕,試問君如何克終?」似為士開耽憂,實是為己設法。士開被他一說,惹得愁容滿面,亟向珽商量計策。珽徐徐答道:「何不入啟主上,但言文襄、文宣、孝昭諸子,均不得嗣立為君,今宜令皇太子早踐大位,先定君臣名分,自可無虞。此計若成,中宮少主,必皆感君,君可從此安枕了!」恐他難必。士開道:「計非不善,惟主上年未逾壯,遽請他禪位太子,恐未必准議。」珽又道:「君先婉白主上,再由珽上書詳論,不患不從。」士開許諾,適值彗星出現,太史謂應除舊布新,珽即乘間上言,謂陛下雖為天子,未為極貴,宜傳位東宮,上應天道,且援魏主弘禪位故事,作為引證。魏主弘禪位見二十三回。湛得書未決,再經和士開從旁慫恿,方才定議,遂於河清四年孟夏,使太宰段韶,奉皇帝璽綬,禪位太子緯。緯在晉陽宮即位,改元天統。冊妃斛律氏為皇后,就是斛律光的次女。王公大臣遂上湛尊號為太上皇帝,軍國大事,仍然啟聞。使黃門侍郎馮子琮,尚書左丞胡長粲輔導少主,專掌敷奏。子琮系胡後妹夫,故得邀寵眷,祖珽拜秘書監,加開府儀同三司,大蒙親信,見重二宮。
kàn guān tīng zhe! zhè qí zhǔ zhàn nián fāng èr shí jiǔ suì, chūn qiū suī shèng, jīng lì bù jiā, píng jū huāng dān jiǔ sè, fán gù gōng pín yù, shāo yǒu zī sè, duō bàn bèi wū, dàn dàn fá xìng, suì hài de shén zhì hūn mí. cǐ cì chán wèi, yě shì lè dé xiè jiān, zài xiǎng gāo jū shēn gōng, xiǎng nà yī èr shí nián de yàn fú. zěn nài rén yǒu qiān suàn, tiān jiào yī suàn, zhàn zuò le tài shàng huáng, fǎn lián nián duō bìng, jiù yào zhǎng cí rén shì le. hé zǔ èr rén zhī suǒ yǐ zháo jí, xiǎng yì yóu cǐ. wéi zhàn jù sǐ qī, shàng yǒu sān nián, nà chén zhǔ qiàn què shòu shù jiāng zhōng, miǎn qiáng yán āi le yī nián, jìng ěr qù shì.
看官聽着!這齊主湛年方二十九歲,春秋雖盛,精力不加,平居荒耽酒色,凡故宮嬪御,稍有姿色,多半被污,旦旦伐性,遂害得神志昏迷。此次禪位,也是樂得卸肩,再想高居深宮,享那一、二十年的艷福。怎奈人有千算,天教一算,湛做了太上皇,反連年多病,就要長辭人世了。和祖二人之所以着急,想亦由此。惟湛距死期,尚有三年,那陳主蒨卻壽數將終,勉強延挨了一年,竟爾去世。
xiān shì chén ān chéng wáng xū, zì zhōu hái chén, shòu guān shì zhōng, jiān zhōng shū jiān, xún qiě dū du yáng nán xú dōng yáng nán yù běi jiāng zhū jūn shì, wēi quán rì shèng, shì qīng cháo yě. yù shǐ zhōng chéng xú líng, dú shàng shū jiū hé, chén zhǔ qiàn miǎn xū shì zhōng, wéi réng lǐng yáng zhōu cì shǐ. huì zhí tiān jiā liù nián dōng jì, tiān hàn bù yǔ, zhí zhì cì nián zhòng chūn, kàng yáng rú gù, chén zhǔ yì cháng huàn bù shì, nǎi gǎi tiān jiā qī nián wèi tiān kāng yuán nián, bān zhào dà shè, jì yà tiān fǔ. dào le mèng xià, bǐ cāng què yǐ jiàng gān lín, yù tǐ fǎn gèng jiā wěi dùn, ān chéng wáng xū, shàng shū kǒng huàn, pú shè dào zhòng jǔ děng, rù shì yī yào, chén zhǔ yǐ bìng bù néng xìng, mò niàn tài zǐ bó zōng róu ruò, wèi kān wèi sì, nǎi gù yǔ xū dào: wǒ yù zūn zhōu tài bó gù shì, rǔ yì yǐ wèi hé rú? xū wén yán huáng jù, bài qì gù cí. hé bì zuò zuò? chén zhǔ yòu yǔ huàn děng dào: jīn sān fāng dǐng zhì, sì hǎi shì zhòng, yīng lì zhǎng jūn, qīng děng kě zūn zhèn yì. huàn liú tì dá dào: huáng tài zǐ shèng dé rì jī, ān chéng wáng zú wèi zhōu dàn, ruò wú gù fèi lì, chén bù gǎn fèng zhào! wú fēi yī shí xiàn yú. chén zhǔ tàn dào: qīng kě wèi gǔ zhī yí zhí le. suì mìng huàn wèi tài zǐ zhān shì, qiě jìn xū wèi sī kōng shàng shū lìng.
先是陳安成王頊,自周還陳,受官侍中,兼中書監,尋且都督揚、南徐、東揚、南豫、北江諸軍事,威權日盛,勢傾朝野。御史中丞徐陵,獨上書糾劾,陳主蒨免頊侍中,唯仍領揚州刺史。會值天嘉六年冬季,天旱不雨,直至次年仲春,亢陽如故,陳主亦常患不適,乃改天嘉七年為天康元年,頒詔大赦,冀迓天府。到了孟夏,彼蒼卻已降甘霖,御體反更加委頓,安成王頊,尚書孔奐,僕射到仲舉等,入侍醫藥,陳主已病不能興,默念太子伯宗柔弱,未堪為嗣,乃顧語頊道:「我欲遵周泰伯故事,汝意以為何如?」頊聞言惶遽,拜泣固辭。何必做作?陳主又語奐等道:「今三方鼎峙,四海事重,應立長君,卿等可遵朕意。」奐流涕答道:「皇太子聖德日躋,安成王足為周旦,若無故廢立,臣不敢奉詔!」無非一時獻諛。陳主嘆道:「卿可謂古之遺直了。」遂命奐為太子詹事,且進頊為司空尚書令。
wèi jǐ chén zhǔ suì cú, yí zhào lìng tài zǐ bó zōng sì wèi. zǒng jì chén zhǔ qiàn zài wèi qī nián, gǎi yuán èr cì, xiǎng nián sì shí yǒu wǔ, shǐ jiā chēng tā míng chá jiǎn yuē, xiāo gàn qín láo, wǎng wǎng cì qǔ wài shì, jí xī pàn jué, měi lìng jī rén cì lòu, chuán dì gèng qiān, lìng zhì jiē shàng yǒu shēng, wèi jí cǐ zú huàn qǐ shuì mèng. dàn móu shā héng yáng wáng chāng, zhòu lì cì zǐ bó mào wèi shǐ xìng wáng, wú fēi yù wèi zi sūn jì. piān shì sī xīn yì shén, hòu sì yì bù néng jiǔ zhǎng. kàn guān shì yuè xià wén, biàn jiàn fēn xiǎo.
未幾陳主遂殂,遺詔令太子伯宗嗣位。總計陳主蒨在位七年,改元二次,享年四十有五,史家稱他明察儉約,宵旰勤勞,往往刺取外事,即夕判決,每令雞人伺漏,傳遞更簽,令擲階上有聲,謂藉此足喚起睡夢。但謀殺衡陽王昌,驟立次子伯茂為始興王,無非欲為子孫計。偏是私心益甚,後嗣益不能久長。看官試閱下文,便見分曉。
qiě shuō chén tài zǐ bó zōng jí wèi tài jí qián diàn, dà shè tiān xià, zhuī shì huáng kǎo wèi wén huáng dì, miào hào shì zǔ. zūn huáng tài hòu zhāng shì wèi tài huáng tài hòu, huáng hòu shěn shì wèi huáng tài hòu, lì fēi wáng shì wèi huáng hòu, huáng zǐ zhì zé wèi tài zǐ. jìn huáng shū ān chéng wáng xū wèi sī tú, lù shàng shū shì, jiān dū zhōng wài jūn wù. qí yú wén wǔ bǎi guān, jù gè jìn jiē. yuè nián gǎi yuán guāng dà, zhōng shū shè rén liú shī zhī, yǔ pú shè liú zhòng jǔ děng, tóng shòu yí zhào fǔ zhèng, cháng zài jìn zhōng cān jué shù shì. ān chéng wáng xū wèi lóng wàng zhòng, rù jū shàng shū shěng, wèi shī zhī děng suǒ jì, mì yǔ shàng shū zuǒ chéng wáng xiān děng tōng móu, nǐ qiān xū chū wài. dōng gōng shè rén yīn bù nìng, sù lái fú zào, yì yù wén shī zhī mì yì, suì chí yǔ xū dào: yǒu chì chuán chū, wèi sì fāng wú shì, wáng kě qiān jū dōng fǔ, jīng lǐ zhōu wù. xū wén yán jiāng chū, jì shì máo xǐ rù bái dào: chén yǒu tiān xià, wèi rì shàng qiǎn, guó huò jiàn zhēn, zhōng wài wēi jù. tài hòu shēn wéi zhì jì, zhào wáng rù shěng, gòng kāng shù jī, jīn rì suǒ yán, bì fēi tài hòu běn yì, wáng kě sù jí zòu wén, wú shǐ jiān rén dé chěng jiǎo móu! xū zài shāng zhū lǐng jūn jiāng jūn wú míng chè, míng chè yì zàn tóng xǐ yán, nǎi tuō jí bù chū, qiě wěi zhào shī zhī rù shāng, liú yǔ zhǎng tán, àn zhōng què qiǎn máo xǐ rù qǐ tài hòu. tài hòu shěn shì dào: lìng sì jūn yòu ruò, zhèng shì bìng wěi èr láng, háo wú tā yì. xǐ yòu zhuǎn bái sì zhǔ bó zōng, bó zōng yì shuō dào: zhè shì shī zhī suǒ wèi, zhèn wèi zēng yù wén. xǐ jí chū bào xū, xū jū zhù shī zhī, zì rù hòu tíng yè jiàn liǎng gōng, jí chén shī zhī jiān zhà, bìng zì cǎo zhào chì, qǐng sì zhǔ gài yìn, chí fù tíng wèi. lìng jiāng shī zhī dǎi xì yù zhōng, dāng yè cì sǐ. shì yīn bù nìng hài tā. jiàng dào zhòng jǔ wèi guāng lù dài fū, bù nìng sù yǐ xiào wén, dàn lìng miǎn guān, wáng xiān chù zhǎn, yóu shì zhèng wú dà xiǎo, xī guī xū shǒu. zhòng jǔ bèi biǎn, xīn bù zì ān, yòu yǔ yòu wèi jiāng jūn hán zi gāo tú xū, shì yòu bèi xiè, zhòng jǔ zi gāo, bìng xià yù bèi zhū.
且說陳太子伯宗即位太極前殿,大赦天下,追諡皇考為文皇帝,廟號世祖。尊皇太后章氏為太皇太后,皇后沈氏為皇太后,立妃王氏為皇后,皇子至澤為太子。進皇叔安成王頊為司徒,錄尚書事,兼督中外軍務。其餘文武百官,俱各進階。越年改元光大,中書舍人劉師知,與僕射劉仲舉等,同受遺詔輔政,常在禁中參決庶事。安成王頊位隆望重,入居尚書省,為師知等所忌,密與尚書左丞王暹等通謀,擬遷頊出外。東宮舍人殷不佞,素來浮躁,亦預聞師知密議,遂馳語頊道:「有敕傳出,謂四方無事,王可遷居東府,經理州務。」頊聞言將出,記室毛喜入白道:「陳有天下,為日尚淺,國禍荐臻,中外危懼。太后深維至計,召王入省,共康庶績,今日所言,必非太后本意,王可速即奏聞,毋使奸人得逞狡謀!」頊再商諸領軍將軍吳明徹,明徹亦贊同喜言,乃託疾不出,且偽召師知入商,留與長談,暗中卻遣毛喜入啟太后。太后沈氏道:「令嗣君幼弱,政事並委二郎,毫無他意。」喜又轉白嗣主伯宗,伯宗亦說道:「這是師知所為,朕未曾預聞。」喜亟出報頊,頊拘住師知,自入後廷謁見兩宮,極陳師知奸詐,並自草詔敕,請嗣主蓋印,持付廷尉。令將師知逮系獄中,當夜賜死。是殷不佞害他。降到仲舉為光祿大夫,不佞素以孝聞,但令免官,王暹處斬,由是政無大小,悉歸頊手。仲舉被貶,心不自安,又與右衛將軍韓子高圖頊,事又被泄,仲舉、子高,並下獄被誅。
xiāng zhōu cì shǐ huá jiǎo, yǔ zi gāo xiàng lái yǒu shàn, wén zi gāo bèi lù, hěn shì bù píng, suì qiǎn rén xī rù zhǎng ān, xiàng zhōu qǐ shī, bìng zì guī hòu liáng, qiǎn zi xuán xiǎng wèi zhì. zhōu tài shī yǔ wén hù, jí qiǎn xiāng zhōu zǒng guǎn wèi gōng zhí, yǔ wén tài dì liù zǐ. dà jiāng jūn tián hóng quán jǐng xuān yuán dìng děng, lǜ bīng zhù jiǎo, hòu liáng yì qiǎn zhù guó wáng cāo děng huì shī, zhǎng jiāng shàng yóu, tóng shí dà zhèn, chén qiǎn wú míng chè wèi xiāng zhōu cì shǐ, lìng lǜ zhōu shī sān wàn, sù liú xiān jìn, fù mìng zhēng nán dà jiāng jūn chún yú liàng, lǜ zhōu shī wǔ wàn jì yīng, zài yóu guān wǔ jiāng jūn yáng wén tōng, bā shān tài shǒu huáng fǎ huì, cóng lù lù jìn bīng, yáng chū chá líng, huáng chū lǐ líng, gòng jī huá jiǎo. bìng chì jiāng zhōu cì shǐ zhāng zhāo dá, yǐng zhōu cì shǐ chéng líng xǐ, yì lián bīng jìn tǎo. gèng jiǎn sī kōng xú dù, wèi chē qí jiāng jūn, zǒng dū bù jūn qū xiāng zhōu. huá jiǎo qiǎn shǐ yòu zhāng zhāo dá, bèi zhāo dá zhí sòng jiàn kāng, yòu zhuǎn yòu chéng líng xǐ, líng xǐ jiāng lái shǐ zhǎn shǒu, jiǎo nǎi huì tóng zhōu jūn, shuǐ lù jù xià, yǔ chén jiāng wú míng chè děng xiāng chí.
湘州刺史華皎,與子高向來友善,聞子高被戮,很是不平,遂遣人西入長安,向周乞師,並自歸後梁,遣子玄響為質。周太師宇文護,即遣湘州總管衛公直,宇文泰第六子。大將軍田弘、權景宣、元定等,率兵助皎,後梁亦遣柱國王操等會師,長江上游,同時大震,陳遣吳明徹為湘州刺史,令率舟師三萬,溯流先進,復命征南大將軍淳于量,率舟師五萬繼應,再由冠武將軍楊文通,巴山太守黃法慧,從陸路進兵,楊出茶陵,黃出醴陵,共擊華皎。並飭江州刺史章昭達,郢州刺史程靈洗,亦聯兵進討。更簡司空徐度,為車騎將軍,總督步軍趨湘州。華皎遣使誘章昭達,被昭達執送建康,又轉誘程靈洗,靈洗將來使斬首,皎乃會同周軍,水陸俱下,與陳將吳明徹等相持。
liǎng xià zhì dùn kǒu jiāo fēng, xī jūn yòng jiàn zài xīn, yīn fēng zòng huǒ, bù liào fēng shì yī zhuǎn, huǒ zhuǎn zì fén, wú míng chè děng chéng shì měng jī, xī jūn duō bàn chén nì, dà bài ér táo. dào guò bā líng, jiàn àn shàng yǐ biàn shù chén jūn qí hào, bù gǎn dēng àn, jìng bēn jiāng líng. zhōu bù jūn tǒng jiāng yuán dìng, yīn shuǐ shī bài kuì, yě jí tuì hái. dào le bā líng, shì bèi chén jūn jié zhù. chén jūn tǒng lǐng, biàn shì dà jiāng jūn xú dù, dù yǐ xí pò xiāng zhōu, zhù jūn bā líng, xiá lù xiāng féng, zěn kěn fàng guò yuán dìng. dìng zì zhī bù dí, xiàng dù qǐ lù, dù yáng xǔ jié méng, qí dìng shì xiè wǎng jiù, shùn shǒu fù zhù. dìng fèn huì bù shí, jìng zhì è bì. yú zhòng quán wèi xú dù suǒ fú. hòu liáng jiāng jūn lǐ guǎng, hái wèi zhī qíng yóu, mào mào shī shī de qū zhì bā líng, yě wèi dù jūn suǒ qín. nà wú míng chè fù chéng shèng gōng hòu liáng, dé bá hé dōng. chéng líng xǐ yòu jìn xí féi zhōu, zhōu féi zhōu cì shǐ péi kuān jí lì dǐ yù, kǔ shǒu shù xún, zhōng bèi líng xǐ gōng rù, qín kuān guī bào. hòu liáng zhù guó wáng cāo tuì guī jiāng líng, máng zhěng dùn bài cán rén mǎ, dǔ yù chén jūn. wú míng chè zì hé dōng jìn gōng, shù yuè bù xià, nǎi shōu jūn tuì guī. shì yì chén jūn dà jié, fú huò wàn yú rén, mǎ sì qiān yú pǐ, dōu sòng jiāo jiàn kāng.
兩下至沌口交鋒,西軍用艦載薪,因風縱火,不料風勢一轉,火轉自焚,吳明徹等乘勢猛擊,西軍多半沉溺,大敗而逃。道過巴陵,見岸上已遍豎陳軍旗號,不敢登岸,徑奔江陵。周步軍統將元定,因水師敗潰,也即退還。到了巴陵,適被陳軍截住。陳軍統領,便是大將軍徐度,度已襲破湘州,駐軍巴陵,狹路相逢,怎肯放過元定。定自知不敵,向度乞路,度佯許結盟,俟定釋械往就,順手縛住。定憤恚不食,竟至餓斃。餘眾全為徐度所俘。後梁將軍李廣,還未知情由,冒冒失失的趨至巴陵,也為度軍所擒。那吳明徹復乘勝攻後梁,得拔河東。程靈洗又進襲淝州,周淝州刺史裴寬極力抵禦,苦守數旬,終被靈洗攻入,擒寬歸報。後樑柱國王操退歸江陵,忙整頓敗殘人馬,堵御陳軍。吳明徹自河東進攻,數月不下,乃收軍退歸。是役陳軍大捷,俘獲萬餘人,馬四千餘匹,都送交建康。
ān chéng wáng xū, zì jū gōng shǒu, jìn wèi tài fù, lǐng sī tú, jiā shū lǐ, lǚ jiàn shàng diàn, rù cháo bù qū. dì wèi yǐ jiāng dào shǒu le. shǐ xìng wáng bó mào hèn xū zhuān zhèng, lǚ gòu fēi yán. ān chéng wáng xū suǒ xìng duó jù dì zuò, xié pò tài huáng tài hòu zhāng shì yù diàn, zhào jí bǎi guān, fèi chén zhǔ bó zōng wèi lín hǎi wáng, chù shǐ xìng wáng bó mào wèi wēn má hóu. dāng xià bān fā mìng lìng, duō bàn shì xuán kōng jià wū. lüè yún:
安成王頊,自居功首,進位太傅,領司徒,加殊禮,履劍上殿,入朝不趨。帝位已將到手了。始興王伯茂恨頊專政,屢構蜚言。安成王頊索性奪據帝座,脅迫太皇太后章氏御殿,召集百官,廢陳主伯宗為臨海王,黜始興王伯茂為溫麻侯。當下頒發命令,多半是懸空架誣。略云:
xī liáng yùn shuāi luò, hǎi nèi fèi téng, tiān xià cāng shēng, dài wú yí jiào. gāo zǔ wǔ huáng dì bō luàn fǎn zhèng, yīng tú yù lù, zhòng xuán sān xiàng, hái bǔ èr yí. shì zǔ wén huáng dì kè sì hóng jī, guāng xuān bǎo yè, huì yǎng zhōng guó, suī níng wài huāng. bó zōng xī zài chǔ gōng, běn wú lìng wén, jí jū chóng jí, suì chěng xiōng yín, jū chù liàng àn, gù bù āi qī, xián qiáng ān jiǎo, jiù guǎn xiāng réng, qiě fèi yǐn jīn bó, lìng chōng jiāo kǔn, nèi fǔ zhōng cáng, jūn bèi guó chǔ, wèi yíng qī rěn, jiē yǐ kōng jié. tài fù xū qīn chéng gù tuō. zhèn shǒu gōng wéi, yí gào chóu móu, yì dǔ yuán píng, nǎi fǎn qiǎn liú shī zhī yīn bù nìng děng, xiǎn yán pái chì. hán zi gāo xiǎo shù qīng tiāo, tuī xīn wěi zhàng, yīn móu huò luàn, jué qǐ xiāo qiáng, yuán xiāng bù rěn duō zhū, dàn chú jūn cè, hé yì fù mì zhào huá jiǎo, chēng bīng shàng liú, guó zuò yōu huáng, jǐ yí chǒu lèi. nǎi zhì yào jié yuǎn jìn, xié luàn bā xiāng, zhī dǎng zòng héng, kòu rǎo yī shè, qǐ zhǐ zuì fú yú chāng yì, fēi wéi shēng chǒu yú tài hé. dàn zéi shù jiē wáng, xiān tú yǐ sàn, rì wàng chéng gǎi, yóu jiā yǎn yì, ér bèi lǐ wàng dé, qíng xìng bù quān, lè huò sī luàn, hūn tè wú yǐ. zǔ zōng jī yè, jiāng jù fù yǔn, qǐ kě fù sù gōng sì, lín yù zhào mín. shì jī gù shí, yí zài liú fàng, jīn kě zhuǎn jiàng wèi lín hǎi jùn wáng, sòng hái fān dǐ. tài fù ān chéng wáng gù tiān shēng dé, qí shèng guǎng shēn, èr hòu zhōng xīn, sān líng zhù juàn. zì guī guó bǐng zhèng yǐ lái, wēi huì xiāng yí, xíng lǐ jiān shè, zhǐ huī chì zhà, xiāng yǐng kuò qīng, pì dì kāi jiāng, jīng yì fēng mí, ruò tài wù zhī chéng yīn lì, zhōng dōu zhī fèng hàn jiā, xiào yǐ gōng míng, céng hé fǎng fú. kuàng wén huáng zhī zi zhī jiàn, shì guò dì yáo, chuán dì zhī huái, jiǔ fú tài bó, jīn kě hái shēn nǎng zhì, chóng lì xián jūn, fāng gù zōng tiāo, zài zhēn chén xiàng. zhōng wài yí yī jiù diǎn, fèng yíng yú jià, rù zuǎn dà tǒng. shǐ xìng wáng bó mào, gū fù yán xùn, mí sì xiōng jiǎo, sì jūn sàng dào, zhí wèi luàn jiē, yǔn yí qìng bǐ sī diān, xíng sī shān rén, gū niàn huáng zhī, bù rěn zhì rèn, kě tè jiàng wèi wēn má hóu, bié qiǎn jiù dì. wèi wáng rén bù xìng, shǔ cǐ yīn yōu, bù yǒu chóng tì, jiāng wēi shè jì, hé yǐ bài cí gāo qǐn, guī zhān wǔ yuán? lǎn bǐ shān rán, jiān huái bēi qìng!
昔梁運衰落,海內沸騰,天下蒼生,殆無遺噍。高祖武皇帝撥亂反正,膺圖御籙,重懸三象,還補二儀。世祖文皇帝克嗣洪基,光宣寶業,惠養中國,綏寧外荒。伯宗昔在儲宮,本無令聞,及居崇極,遂騁凶淫,居處諒闇,固不哀戚,嫻嬙鞍+角,就館相仍,且費引金帛,令充椒閫,內府中藏,軍備國儲,未盈期稔,皆已空竭。太傅頊親承顧托。鎮守宮闈,遺誥綢繆,義篤垣屏,乃反遣劉師知殷不佞等,顯言排斥。韓子高小豎輕佻,推心委仗,陰謀禍亂,決起蕭牆,元相不忍多誅,但除君側,何意復密詔華皎,稱兵上流,國祚憂惶,幾移醜類。乃至要結遠近,協亂巴湘,支黨縱橫,寇擾黟歙,豈止罪浮於昌邑,非惟聲丑於太和。但賊豎皆亡,祆徒已散,日望懲改,尤加掩抑,而悖禮忘德,情性不悛,樂禍思亂,昏慝無已。祖宗基業,將懼覆隕,豈可復肅恭祀,臨御兆民。式稽故實,宜在流放,今可轉降為臨海郡王,送還藩邸。太傅安成王固天生德,齊聖廣深,二後鍾心,三靈佇眷。自歸國秉政以來,威惠相宜,刑禮兼設,指揮叱咤,湘郢廓清,闢地開疆,荊益風靡,若太戊之承殷歷,中都之奉漢家,校以功名,曾何彷彿。況文皇知子之鑑,事過帝堯,傳弟之懷,久符太伯,今可還申曩志,崇立賢君,方固宗祧,載貞辰象。中外宜依舊典,奉迎輿駕,入纂大統。始興王伯茂,辜負嚴訓,彌肆凶狡,嗣君喪道,職為亂階,允宜罄彼司甸,刑斯澘人,姑念皇支,不忍稚刃,可特降為溫麻侯,別遣就第。未亡人不幸,屬此殷憂,不有崇替,將危社稷,何以拜祠高寢,歸饘武園?攬筆澘然,兼懷悲慶!
zhè lìng xià hòu, chén zhǔ bó zōng lì bèi xǐ jū bié dì, shǐ xìng wáng bó mào céng wèi zhōng wèi jiāng jūn, jū zhù jìn zhōng, cǐ shí yě dān chē chū gōng, shǐ wǎng hūn dì yù jū. hūn dì zài liù mén wài, shì zhū wáng guān hūn lǐ lú, xiàng lái shì sì dá kāng zhuāng, fēng yān bù shè, shuí yì bó mào chū le nèi chéng, jìng lái le yī bān dào zhòng, chí zhe xiōng qì, bǎ bó mào ōu dào chē zhōng. xiǎo zi yǒu shī tàn dào:
這令下後,陳主伯宗立被徙居別第,始興王伯茂曾為中衛將軍,居住禁中,此時也單車出宮,使往婚第寓居。婚第在六門外,是諸王冠婚禮廬,向來是四達康莊,烽煙不設,誰意伯茂出了內城,竟來了一班盜眾,持着兇器,把伯茂毆倒車中。小子有詩嘆道:
dū xià hé yóu jí fěi rén, huáng zhī zāo jī zhòu shāng shēn
都下何由集匪人,皇支遭擊驟傷身;
liù cháo tiān zǐ duō cán hàn, zhǐ gù zūn róng bù gù qīn.
六朝天子多殘悍,只顧尊榮不顧親。
yù zhī bó mào xìng mìng rú hé, qiě dài xià huí shuō míng.
欲知伯茂性命如何,且待下回說明。
qí zhǔ zhàn zài wèi wǔ nián, duō shī dé shì, dú sòng guī yǔ wén hù mǔ gū, shàng yǒu yǐ xiào zhì rén yí yì. hù bù zhī gǎn jī, fǎn yǔ tū jué lián bīng qīn qí, bèi dé bù xiáng, qí bài yě gù yí. zhàn kǎi xuán guó dōu, jù xìn zǔ tǐng guǐ jì, chuán wèi tài zǐ, shàng huáng fāng zhuàng, yuán zǐ nán miàn, guǒ hé wèi zāi? chén zhǔ qiàn shā héng yáng wáng chāng, dú liú ān chéng wáng xū, yì zhě yǐ xiōng zi nán xìn, bù ruò mǔ dì zhī kě qīn yú? dài bìng zhì mí liú, miù yán chán wèi, xiōng yǐ wěi yán fù dì, dì yì yǐ wěi tài duì xiōng, bǐ cǐ xiāng shì yǐ wěi, zú zhì sì zǐ shī guó, hàn shū dēng jī, fáng rén zhě zhōng chū yú suǒ fáng zhī wài, zuò wěi guǒ hé yì hū? dào zhòng jǔ hán zi gāo děng, wèi zhǔ ér sǐ, sǐ shàng zú chēng liú shī zhī qīn bī liáng zhǔ, bù zhōng bù yì, qí sǐ gài yǐ wǎn yǐ.
齊主湛在位五年,多失德事,獨送歸宇文護母姑,尚有以孝治人遺意。護不知感激,反與突厥連兵侵齊,背德不祥,其敗也固宜。湛凱旋國都,遽信祖珽詭計,傳位太子,上皇方壯,元子南面,果何為哉?陳主蒨殺衡陽王昌,獨留安成王頊,意者以兄子難信,不若母弟之可親歟?迨病至彌留,謬言禪位,兄以偽言祔弟,弟亦以偽態對兄,彼此相示以偽,卒至嗣子失國,悍叔登基,防人者終出於所防之外,作偽果何益乎?到仲舉、韓子高等,為主而死,死尚足稱;劉師知親逼梁主,不忠不義,其死蓋已晚矣。