strong bǔ jiān dǎng yīn jǐng rén dìng móu lù nì méng fàn wèi zōng fú fǎ strong
捕奸黨殷景仁定謀 露逆萌范蔚宗伏法
què shuō dī shuài yáng nán dāng, zì liáng zhōu bīng bài, bǎo shǒu jǐ tǔ, bù gǎn wài lüè, měi nián tōng shǐ sòng wèi, gè fèng tǔ gòng. guò le nián yú, fù zì chēng dà qín wáng, lì qī wèi wáng hòu, shì zǐ wèi tài zǐ, yě jū rán dà shè gǎi yuán. shì chū xiōng zi yáng bǎo zōng, shǐ zhèn xūn tíng. wèi zhǔ dào wén nán dāng jiàn hào, jí mìng lè píng wáng tuò bá pī, shàng shū lìng liú jié děng, lǜ jūn jìn tǎo. xiān qiǎn píng dōng jiāng jūn cuī yí jī fèng zhào shū, wǎng yù nán dāng, nán dāng dà jù, qíng yuàn jiāng shàng guī guī wèi, lìng zǐ shùn yǐn hái chóu chí. wèi zhǔ cái suàn yǔn yì, dàn chì tuò bá pī rù shàng guī chéng, fǔ wèi chū fù, quán jūn hái cháo.
卻說氐帥楊難當,自梁州兵敗,保守己土,不敢外略,每年通使宋魏,各奉土貢。過了年余,復自稱大秦王,立妻為王后,世子為太子,也居然大赦改元。釋出兄子楊保宗,使鎮薰亭。魏主燾聞難當僭號,即命樂平王拓跋丕,尚書令劉絜等,率軍進討。先遣平東將軍崔頤齎奉詔書,往諭難當,難當大懼,情願將上邽歸魏,令子順引還仇池。魏主才算允議,但飭拓跋丕入上邽城,撫慰初附,全軍還朝。
kàn guān tīng zhe! cóng qián dōng jìn shí dài, wǔ hú bìng qǐ, dié wèi shèng shuāi, xiān hòu fán shí liù guó, èr zhào qián zhào hòu zhào. sì yàn qián yān hòu yàn nán yàn běi yàn. sān qín qián qín hòu qín xī qín. wǔ liáng qián liáng hòu liáng nán liáng xī liáng běi liáng. hái yǒu chéng xià, dào le jìn wáng sòng xìng, zhǐ yǒu xià hè lián shì, běi yàn féng shì, běi liáng jǔ qú shì, shàng suàn cún zài. wèi zhǔ dào lián miè sān guó, miè xià jiàn dì jiǔ huí, miè yàn miè liáng jiàn qián huí. yú shì qiè jù yī fāng de qiú zhǎng, chǎn chú dài jǐn. zǒng jì shí liù guó de tǔ dì, wéi lǐ xióng jù shǔ chēng chéng, sān chuán wèi jìn suǒ miè, zhōng jīng qiào zòng gōng qǔ, fù yóu liú yù kè fù. jiàn dì sì huí. yù cuàn jìn zuò, shǔ yì yóu jìn guī sòng, cǐ wài tǒng wèi běi wèi suǒ bìng, suǒ yǐ zhōng guó jiāng yù, sòng dé sān sì, wèi dé liù qī, liǎng guó duì zhì, huà fēn nán běi, hòu shì yīn chēng wèi nán běi cháo. zǒng jiē shù yǔ, wèi shàng wén jié shù, bǐ yuè zhě xǐng mù.
看官聽着!從前東晉時代,五胡並起,迭為盛衰,先後凡十六國,二趙前趙、後趙。四燕前燕、後燕、南燕、北燕。三秦前秦、後秦、西秦。五涼前涼、後涼、南涼、西涼、北涼。還有成夏,到了晉亡宋興,只有夏赫連氏,北燕馮氏,北涼沮渠氏,尚算存在。魏主燾連滅三國,滅夏見第九回,滅燕滅涼見前回。於是竊據一方的酋長,剗除殆盡。總計十六國的土地,惟李雄據蜀稱成,三傳為晉所滅,中經譙縱攻取,復由劉裕克復。見第四回。裕篡晉祚,蜀亦由晉歸宋,此外統為北魏所並,所以中國疆域,宋得三四,魏得六七,兩國對峙,劃分南北,後世因稱為南北朝。總揭數語,為上文結束,俾閱者醒目。
wèi yǐ cǐ shí wèi zuì shèng, wēi zhèn sài wài. jiù shì xī yù zhū guó, rú guī zī shū lè wū sūn yuè bān kě pán tuó shàn shàn yān qí chē shī sù tè jiǔ dà bù luò, xiān hòu rù gòng. yuǎn rú pò luò nà zhě shé èr guó, qù wèi dū yuē wàn wǔ qiān lǐ, yì xiàng wèi chēng chén, jí xī rú bō sī, jí dōng rú gāo lì, tǒng jiē fú wèi, dú róu rán bù fú, jīng wèi zhǔ lǚ cì chū shī, zhú chū mò běi, bù luò yì jiàn jiàn lí sàn, bù gǎn rù fàn. wèi zhǔ dào nǎi zhuān yì xiū wén, mìng sī tú cuī hào, shì láng gāo yǔn, zuǎn xiū guó shǐ, dìng dìng lǜ lì, shàng shū lǐ shùn, kǎo kè bǎi guān, yán dìng chù zhì. shùn sù xìng tān lì, wèi miǎn shòu huì, pǐn dì suì zhì bù píng, wèi zhǔ chá pò zāng sī, bìng yì jí qián shí bǎo bì běi liáng, miàn qī wù guó děng qíng, suǒ xìng liǎng zuì bìng fā, lì cì zì jǐn shì tú wèi zhī yī sù.
魏以此時為最盛,威震塞外。就是西域諸國,如龜茲、疏勒、烏孫、悅般、渴槃陀、鄯善、焉耆、車師、粟特九大部落,先後入貢。遠如破落那、者舌二國,去魏都約萬五千里,亦向魏稱臣,極西如波斯,極東如高麗,統皆服魏,獨柔然不服,經魏主屢次出師,逐出漠北,部落亦漸漸離散,不敢入犯。魏主燾乃專意修文,命司徒崔浩,侍郎高允,纂修國史,訂定律歷,尚書李順,考課百官,嚴定黜陟。順素性貪利,未免受賄,品第遂致不平,魏主察破贓私,並憶及前時保庇北涼,面欺誤國等情,索性兩罪並發,立賜自盡;仕途為之一肅。
wéi dāng shí yǒu sōng shān dào shì kòu qiān zhī, zōng shàng dào jiào, zì yán yù lǎo zi xuán sūn lǐ pǔ wén, shòu yǐ tú jí zhēn jīng, lìng zuǒ fǔ běi fāng tài píng zhēn jūn, yīn jiāng shén shū xiàn rù wèi zhǔ. wèi zhǔ zhuǎn shì cuī hào, hào jìng nǐ wèi hé tú luò shū, jí yán tiān rén xiāng qì, yīng shòu fú mìng, shuō dé wèi zhǔ xīn wèi wú shì, xià zhào gǎi yuán, chēng wèi tài píng zhēn jūn yuán nián. jí sòng yuán jiā shí qī nián. zūn kòu qiān zhī wèi tiān shī, lì dào chǎng, zhú dào tán, qīn shòu fú lù. qiān zhī qǐng wèi zhǔ zuò jìng lún guān, gāo yuē shù rèn, shǐ jī quǎn wú wén, cái kě shàng jiē tiān shén. cuī hào zài páng sǒng yǒng, gōng fèi jù wàn, jīng nián bù chéng. cuī hào wèi běi wèi zhì shì, nài hé mí xìn yì duān? tài zǐ huǎng rù jiàn dào: tiān rén dào shū, gāo xià yǒu dìng, zěn néng yǔ shén xiāng jiē? jīn hào fǔ kù, láo bǎi xìng, wú yì yǒu sǔn, bù rú wù wèi. wèi zhǔ bù tīng, yī yì xìn cóng kòu qiān zhī.
惟當時有嵩山道士寇謙之,宗尚道教,自言遇老子玄孫李譜文,授以圖籍真經,令佐輔北方太平真君,因將神書獻入魏主。魏主轉示崔浩,浩竟擬為河圖洛書,極言天人相契,應受符命,說得魏主欣慰無似,下詔改元,稱為太平真君元年。即宋元嘉十七年。尊寇謙之為天師,立道場,築道壇,親受符籙。謙之請魏主作靜輪官,高約數仞,使雞犬無聞,才可上接天神。崔浩在旁慫恿,工費巨萬,經年不成。崔浩為北魏智士,奈何迷信異端?太子晃入諫道:「天人道殊,高下有定,怎能與神相接?今耗府庫,勞百姓,無益有損,不如勿為。」魏主不聽,一意信從寇謙之。
zhè qiě màn biǎo. qiě shuō sòng zhǔ yì lóng, sù hǎo jiǎn yuē, cháng jiè huáng hòu yuán shì, fú shì wú huá, yuán hòu yì pō zhī jié shěng, dé sòng zhǔ huān. wéi hòu zú hán wēi, bù zú zì shàn, měi yóu hòu dài qiú qián bó, jiē jì mǔ jiā. sòng zhǔ suī rán zhào yǔn, dàn bù kěn duō gěi, měi yuē qián zhǐ sān wǔ wàn mín, bó zhǐ sān wǔ shí pǐ, hòu lái xuǎn yī jué sè lì shū, nà rù hòu gōng, dà dé sòng zhǔ chǒng ài, bú dào shù nián, biàn jiā fēng zhì shū fēi, yǔ huáng hòu zhǐ chà yī jí. zhè shū fēi xìng pān, qiǎo xiào shàn mèi, yǒu suǒ xū qiú, zhé yāo sòng zhǔ yǔn xǔ. yuán huáng hòu pō yǒu suǒ wén, gù yì zhuǎn tuō pān fēi, xiàng sòng zhǔ suǒ qiú sān shí wàn mín. guǒ rán piàn yǔ huí tiān, qiú wú bù yīng, jǐn gé yī xiǔ, jí yóu pān fēi bào dá yuán hòu, rú shù gěi fā. yuán huáng hòu yáng wèi dào xiè, àn zhōng què shēn yuàn sòng zhǔ, bìng jí pān fēi. wǎng wǎng tuō bìng wò chuáng, yǔ sòng zhǔ bù yuàn xiāng jiàn.
這且慢表。且說宋主義隆,素好儉約,嘗戒皇后袁氏,服飾毋華,袁後亦頗知節省,得宋主歡。惟後族寒微,不足自贍,每由後代求錢帛,接濟母家。宋主雖然照允,但不肯多給,每約錢只三五萬緡,帛只三五十匹,後來選一絕色麗姝,納入後宮,大得宋主寵愛,不到數年,便加封至淑妃,與皇后止差一級。這淑妃姓潘,巧笑善媚,有所需求,輒邀宋主允許。袁皇后頗有所聞,故意轉託潘妃,向宋主索求三十萬緡。果然片語回天,求無不應,僅隔一宿,即由潘妃報達袁後,如數給發。袁皇后佯為道謝,暗中卻深怨宋主,並及潘妃。往往託病臥床,與宋主不願相見。
sòng zhǔ dé xīn wàng jiù, bǎ yuán huáng hòu zhì zhū dù wài, měi rì zhèng gōng yǒu xiá, jí wǎng xī gōng cān sù. pān shū fēi chǎn xià yī nán, qǔ míng wèi jùn, mǔ yǐ zi guì, zi yǐ mǔ guì, pān shū fēi yuè jiā zhuān chǒng, sòng zhǔ yì lóng yì yuè jué chuí lián. qū qū lǎo mìng, yào zài tā mǔ zǐ shǒu zhōng sòng sǐ le. gǔ rén yǒu yán, é méi shì fá xìng de fǔ tóu, kuàng sòng zhǔ běn lái léi ruò, zì wèi pān shū fēi suǒ mí, yuè hài de jīng shén huǎng hū, bìng gǔ zhī lí yī qiè jūn guó dà shì, tǒng wěi rèn péng chéng wáng yì kāng.
宋主得新忘舊,把袁皇后置諸度外,每日政躬有暇,即往西宮餐宿。潘淑妃產下一男,取名為浚,母以子貴,子以母貴,潘淑妃越加專寵,宋主義隆亦越覺垂憐。區區老命,要在她母子手中送死了。古人有言,蛾眉是伐性的斧頭,況宋主本來羸弱,自為潘淑妃所迷,越害得精神恍惚,病骨支離;一切軍國大事,統委任彭城王義康。
yì kāng wài zǒng cháo gāng, nèi shì zhǔ jí, jǐ hū rì wú xiá guǐ, jiù shì sòng zhǔ yào shí, bì jīng yì kāng qīn cháng, fāng zhǔn xiàn rù. yǒu ài yì dǔ, yǐ rèn yì zhuān, fán jīng yì kāng chén zòu, wú bù yǔn zhǔn. fāng bó yǐ xià, jù dé yì kāng xuǎn yòng, shēng shā yǔ duó, wǎng wǎng yóu lù mìng chù zhì, yì kāng lù shàng shū shì, jiàn shí yī huí. shì qīng yuǎn jìn, fǔ mén rú shì. yì kāng cōng mǐn guò rén, hǎo láo bù juàn, suǒ yǒu nèi wài wén dú, yī jīng pī lǎn, lì jiǔ bù wàng, yóu néng gōu kǎo lí tī, wù jí jīng xiáng. wéi shēng píng yǒu yī jí dà de huài chù, bù xué wú shù, wèi shí dà tǐ. tā zì yǐ wèi xiōng dì zhì qīn, bù jiā jiè shèn, cháo shì yǒu cái kě yòng, bìng yǐn rù jǐ fǔ, yòu sī zhì háo tóng liù qiān yú rén, wèi cháng bǐng bào, sì fāng xiàn kuì, shàng pǐn gài dá yì kāng, cì pǐn fāng shǐ gōng yù. sòng zhǔ cháng dōng yuè dàn gān, xián tā wèi liè. yì kāng zài cè, jí lìng shì yì zhì jǐ fǔ wǎng qǔ, zé dé gān dà shù méi, jìn chéng sòng zhǔ, guǒ rán sè wèi jù jiā, sòng zhǔ bù miǎn dòng le yí xīn. hái yǒu lǐng jūn liú zhàn, zhàng zhe yì kāng quán shì, zòu duì shí zhé duō jiāo jù, wú rén chén lǐ, sòng zhǔ yì jué bù píng. yīn jǐng rén mì biǎo sòng zhǔ, wèi xiāng wáng quán zhòng, fēi shè jì jì, yīng shǎo jiā cái yì, sòng zhǔ yě yǐ wèi rán.
義康外總朝綱,內侍主疾,幾乎日無暇晷,就是宋主藥食,必經義康親嘗,方准獻入。友愛益篤,倚任益專,凡經義康陳奏,無不允准。方伯以下,俱得義康選用,生殺予奪,往往由錄命處置,義康錄尚書事,見十一回。勢傾遠近,府門如市。義康聰敏過人,好勞不倦,所有內外文牘,一經披覽,歷久不忘,尤能鉤考厘剔,務極精詳。惟生平有一極大的壞處,不學無術,未識大體。他自以為兄弟至親,不加戒慎,朝士有才可用,並引入己府,又私置豪僮六千餘人,未嘗稟報,四方獻饋,上品概達義康,次品方使供御。宋主嘗冬月啖柑,嫌它味劣。義康在側,即令侍役至己府往取,擇得甘大數枚,進呈宋主,果然色味俱佳,宋主不免動了疑心。還有領軍劉湛,仗着義康權勢,奏對時輒多驕倨,無人臣禮,宋主益覺不平。殷景仁密表宋主,謂相王權重,非社稷計,應少加裁抑,宋主也以為然。
yì kāng zhǎng shǐ liú bīn wáng lǚ liú jìng wén kǒng yìn xiù děng, jūn chǎn shì yì kāng, jiàn sòng zhǔ duō jí, cháng mì yǔ yì kāng dào: zhǔ shàng qiān qiū yǐ hòu, yīng lì zhǎng jūn, zhè jù huà shì tiāo dòng yì kāng, míng míng yǒu xiōng zhōng dì jí, qíng yuàn yōng lì yì kāng de yì sī. kě qiǎo yuán huáng hòu yī bìng bù qǐ, jìng ěr guī tiān, sòng zhǔ dào wáng niàn qiè, yě lèi dé gǔ shòu rú chái, bù néng shì shì. yuán lái sòng zhǔ dài hòu, běn lái ēn ài, bù guò yīn pān fēi dé chǒng, suì zhì fēn qíng. yuán huáng hòu fèn huì chéng jí, jìng yú yuán jiā shí qī nián mèng qiū, yǎn yǎn xiè shì. lín zhōng shí yóu sòng zhǔ rù shì, zhí yuán hòu shǒu, xī xū liú tì, wèn suǒ yù yán. yuán hòu bù dá yī cí, dàn hán zhe liǎng kuàng yǎn lèi, zhù shì duō shí, jì ér yǐn bèi fù miàn, chuǎn fā ér wáng. sòng zhǔ jiàn le yuán hòu sǐ zhuàng, miǎn bù dé zì jiē báo xìng, bēi huǐ jiāo chéng, tè lìng qián zhōng shū shì láng yán yán zhī zuò yī lěi wén, shuō dé fēi cháng tòng qiè, yì shǐ sòng zhǔ bēi bù zì shèng, cháng qīn bǐ tiān rù fǔ cún dào wáng gǎn jīn huái xī bā zì, tè zhào shì hòu wèi yuán, āi sī guò dù, jiù yàng fù zēng. jì yǒu jīn rì, hé bì dāng chū? hǎo jǐ rì bù jìn yǐn shí, suì zhào yì kāng rù shāng hòu shì, yù cǎo gù mìng zhào shū. yì kāng hái fǔ, zhuǎn gào liú zhàn. zhàn shuō dào: guó shì jiān nán, qǐ shì yòu zhǔ suǒ kě sì tǒng? yì kāng liú tì bù dá, zhàn jìng yǔ kǒng yìn xiù děng, jiù shàng shū bù cáo suǒ jiǎn jìn lì kāng dì gù lì, kāng dì xì chéng dì dì, shì jiàn jìn shǐ. yì yù tuī dài yì kāng, qí shí yì kāng quán wèi yù wén. nǎ zhī sòng zhǔ fú yào yǒu xiào, dé qǐ shěn kē, jiàn jiàn wén zhī liú zhàn mì móu, zǒng dào shì yì kāng chuàn tóng yī qì, yí shàng jiā yí. yì kāng yù xuǎn liú bīn wèi dān yáng yǐn, sòng zhǔ bù yǔn, yì kāng dào yě bà yì, piān liú zhàn cóng páng kuī chá, yǐn wèi jǐ yōu, bù xìng mǔ yòu qù shì, dīng jiān miǎn zhí, zhàn gù yǔ qīn shǔ dào: zhè zāo yào yù dà huò le! rǔ yì zì zhī dé zuì me?
義康長史劉斌、王履、劉敬文、孔胤秀等,均諂事義康,見宋主多疾,嘗密語義康道:「主上千秋以後,應立長君,」這句話是挑動義康,明明有兄終弟及,情願擁立義康的意思。可巧袁皇后一病不起,竟爾歸天,宋主悼亡念切,也累得骨瘦如柴,不能視事。原來宋主待後,本來恩愛,不過因潘妃得寵,遂致分情。袁皇后憤恚成疾,竟於元嘉十七年孟秋,奄奄謝世。臨終時由宋主入視,執袁後手,唏噓流涕,問所欲言。袁後不答一詞,但含着兩眶眼淚,注視多時,既而引被覆面,喘發而亡。宋主見了袁後死狀,免不得自嗟薄倖,悲悔交乘,特令前中書侍郎顏延之作一誄文,說得非常痛切,益使宋主悲不自勝,嘗親筆添入撫存悼亡感今懷昔八字,特詔諡後為元,哀思過度,舊恙復增。既有今日,何必當初?好幾日不進飲食,遂召義康入商後事,預草顧命詔書。義康還府,轉告劉湛。湛說道:「國勢艱難,豈是幼主所可嗣統?」義康流涕不答,湛竟與孔胤秀等,就尚書部曹索檢晉立康帝故例,康帝系成帝弟,事見晉史。意欲推戴義康,其實義康全未預聞。哪知宋主服藥有效,得起沈疴,漸漸聞知劉湛密謀,總道是義康串同一氣,疑上加疑。義康欲選劉斌為丹陽尹,宋主不允,義康倒也罷議,偏劉湛從旁窺察,引為己憂,不幸母又去世,丁艱免職,湛顧語親屬道:「這遭要遇大禍了!」汝亦自知得罪麼?
xiān shì yīn jǐng rén wò jí wǔ nián, cháng wèi liú zhàn děng suǒ chán huǐ, kuī dé sòng zhǔ míng chá, bù shǐ zhōng shāng. jí zhàn miǎn guān shǒu zhì, jǐng rén jù lìng jiā rén fú shì yì guān, shì jiāng rù cháo, jiā rén tǒng mò míng qí miào. dào le huáng hūn, guǒ yǒu mì shǐ dào lái, lì cù jǐng rén rù gōng. jǐng rén dài cháo guān, fú cháo yī, yīng zhào qū rù, jiàn le sòng zhǔ, shàng zì yán jiǎo jí, yóu sòng zhǔ zhǐ yī xiǎo chuáng yú, lìng tā jiù zuò, mì shāng yào shì. kàn guān dào wèi hé yīn? jiù shì yào shōu zhū liú zhàn, chù tuì yì kāng de mì móu. jǐng rén yī lì dān chéng, biàn tì sòng zhǔ xià chì, xiān zhào yì kāng rù sù, liú zhǐ zhōng shū shěng. dài zhì yì kāng jìn lái, shí yǐ yè bàn, fù kāi dōng yē mén zhào shěn qìng zhī. qìng zhī wèi diàn zhōng jiāng jūn, fáng shǒu dōng yē mén, mò wén bèi zhào, cù zhe róng fú, fù kù jìng rù. sòng zhǔ jīng wèn dào: qīng hé gù zhè bān jí zhuāng? qìng zhī dá dào: yè bàn zhào chén, dìng yǒu jí shì, suǒ yǐ cāng cù jìn lái. sòng zhǔ zhī qìng zhī bù fù liú zhàn, suì mìng tā bǔ zhàn xià yù, yǔ zhàn sān zi àn liàng yǎn, jí zhàn dǎng liú bīn liú jìng wén kǒng yìn xiù děng.
先是殷景仁臥疾五年,常為劉湛等所讒毀,虧得宋主明察,不使中傷。及湛免官守制,景仁遽令家人拂拭衣冠,似將入朝,家人統莫明其妙。到了黃昏,果有密使到來,立促景仁入宮。景仁戴朝冠,服朝衣,應召趨入,見了宋主,尚自言腳疾,由宋主指一小床輿,令他就坐,密商要事。看官道為何因?就是要收誅劉湛,黜退義康的密謀。景仁一力擔承,便替宋主下敕,先召義康入宿,留止中書省。待至義康進來,時已夜半,復開東掖門召沈慶之。慶之為殿中將軍,防守東掖門,驀聞被召,猝着戎服,縛褲徑入。宋主驚問道:「卿何故這般急裝?」慶之答道:「夜半召臣,定有急事,所以倉猝進來。」宋主知慶之不附劉湛,遂命他捕湛下獄,與湛三子黯、亮、儼,及湛黨劉斌、劉敬文、孔胤秀等。
shí yǐ tiān wǎn, dāng jí xià zhào bào zhàn zuì è, jiù yù zhū zhàn fù zǐ, jí zhàn dǎng bā rén. yī miàn xuān gào yì kāng, bèi shù zhàn děng zuì zhuàng. yì kāng zì zhī bèi xián, huāng máng shàng biǎo cí zhí, yǒu zhào chū yì kāng wèi jiāng zhōu cì shǐ, wǎng zhèn yù zhāng, jìn jiāng xià wáng yì gōng wèi sī tú, lù shàng shū shì. yì kāng dài yì gōng dào shěng, biàn jí jiāo xiè, rù gōng cí xíng. sòng zhǔ wéi duì tā tòng kū, bù zhì yī yán, yì kāng yì tì qì ér chū. sòng zhǔ qiǎn shā mén huì lín sòng xíng, yì kāng wèn dào: dì zǐ yǒu hái lǐ fǒu? huì lín dào: hèn gōng wèi dú shù bǎi juǎn shū! yì kāng shàng jiāng xìn jiāng yí, chàng chàng cí qù. mèng shàng wèi xǐng. xiāo qí jiāng jūn xú zhàn zhī, xì shì dì shēng, wèi huì jī zhǎng gōng zhǔ suǒ chū, gōng zhǔ jià xú kuí zhī jiàn dì jiǔ huí. zhì shì yì zuò liú zhàn dǎng, bèi shōu lùn sǐ. huì jī zhǎng gōng zhǔ wén bào, cāng huáng rù gōng, shǒu zhōng xié yī jǐn náng, zhì zhì dì shàng, náng nèi zhù yī nà bù shān ǎo, qǔ shì sòng zhǔ, qiě qì qiě yǔ dào: rǔ jiā běn lái pín jiàn, cǐ yī biàn shì wǒ mǔ yǔ rǔ fù suǒ zhì, jīn rì dé yī bǎo cān, biàn yù shā wǒ ér me? sòng zhǔ qiáo zhe, yě bù jīn lèi xià. zhè nà bù shān ǎo de lái lì, xì shì sòng wǔ wēi jiàn shí, yóu zāng huáng hòu shǒu zhì, zāng hòu hōng shì, liú fù gōng zhǔ dào: hòu shì zǐ sūn, rú yǒu jiāo shē bù fǎ, kě jǔ cǐ yī xiāng shì. gōng zhǔ fèng le yí zhǔ, yīn jiāng cǐ yī cáng zhe, zhè cì zhèng hǎo qǔ yòng, yǐn qǐ sòng zhǔ chàng chù, nǎi jiāng zhàn zhī shè miǎn.
時已天晚,當即下詔暴湛罪惡,就獄誅湛父子,及湛黨八人。一面宣告義康,備述湛等罪狀。義康自知被嫌,慌忙上表辭職,有詔出義康為江州刺史,往鎮豫章,進江夏王義恭為司徒,錄尚書事。義康待義恭到省,便即交卸,入宮辭行。宋主唯對他慟哭,不置一言,義康亦涕泣而出。宋主遣沙門慧琳送行,義康問道:「弟子有還理否?」慧琳道:「恨公未讀數百卷書!」義康尚將信將疑,悵悵辭去。夢尚未醒。驍騎將軍徐湛之,系是帝甥,為會稽長公主所出,公主嫁徐逵之見第九回。至是亦坐劉湛黨,被收論死。會稽長公主聞報,倉皇入宮,手中攜一錦囊,擲置地上,囊內貯一衲布衫襖,取示宋主,且泣且語道:「汝家本來貧賤,此衣便是我母與汝父所制,今日得一飽餐,便欲殺我兒麼?」宋主瞧着,也不禁淚下。這衲布衫襖的來歷,系是宋武微賤時,由臧皇后手制,臧後薨逝,留付公主道:「後世子孫,如有驕奢不法,可舉此衣相示。」公主奉了遺囑,因將此衣藏着,這次正好取用,引起宋主悵觸,乃將湛之赦免。
lì bù shàng shū wáng qiú, sù ān tián dàn, bù ā quán guì, dú xiōng zi lǚ wèi cóng shì zhōng láng, shēn jié liú zhàn, wǎng lái shén mì, qiú lǚ jiè bù quān. jí zhàn zài yè jiān bèi shōu, lǚ wén biàn dà jīng, tú xiǎn gào qiú, qiú cóng róng zì ruò, mìng pú yì dài wèi qǔ xié, qiě wēn jiǔ yǔ yàn, xú xú xiào wèn dào: wǒ píng rì yǔ rǔ, rǔ kě jì dé fǒu? lǚ fù shǒu wū yàn, bù gǎn dá yán. qiú jiàn tā hú sù kě lián, fāng dào: yǒu rǔ shū zài, rǔ pà shén me? dàn cǐ hòu xū yào xiǎo xīn! lǚ shǐ qì xiè. yuè rì zhào zhū zhàn dǎng, lǚ guǒ miǎn sǐ, dàn chǐ duó guān zhí, bù dé zài yòng. qiú què dé jìn guān pú shè, shòu rèn wèi jǐ, jí chēng jí qǐ xiū, zú de lìng zhōng. rè zhōng zhě qí shì zhī.
吏部尚書王球,素安恬淡,不阿權貴,獨兄子履為從事中郎,深結劉湛,往來甚密,球屢戒不悛。及湛在夜間被收,履聞變大驚,徒跣告球,球從容自若,命僕役代為取鞋,且溫酒與宴,徐徐笑問道:「我平日語汝,汝可記得否?」履附首嗚咽,不敢答言。球見他觳觫可憐,方道:「有汝叔在,汝怕什麼?但此後須要小心!」履始泣謝。越日詔誅湛黨,履果免死,但褫奪官職,不得再用。球卻得進官僕射,受任未幾,即稱疾乞休,卒得令終。熱中者其視之。
sòng zhǔ mìng yīn jǐng rén wèi yáng zhōu cì shǐ, réng shǒu běn guān, shàng shū liú yì róng wèi lǐng jūn jiāng jūn. yòu yīn huì jī zhǎng gōng zhǔ de qíng yì, tè rèn xú zhàn zhī wèi zhōng hù jūn, jiān dān yáng yǐn. huì jī zhǎng gōng zhǔ rù gōng dào xiè, yóu sòng zhǔ liú yǔ yàn yǐn, xiāng xù shén huān. gōng zhǔ hū qǐ, lí zuò xià bài, kòu shǒu yǒu shēng. sòng zhǔ bù zhī hé yì, huāng máng xià zuò chān fú, gōng zhǔ bēi yān dào: bì xià ruò fǔ nà yú yán, fāng gǎn qǐ lái. sòng zhǔ yǔn nuò, gōng zhǔ nǎi qǐ, suí jí shuō dào: chē zi suì mù, bì bù wèi bì xià suǒ róng, jīn tè tì tā qǐng mìng! shuō zhe, lèi rú yǔ xià, sòng zhǔ yì jué xī xū, biàn yǔ gōng zhǔ chū zhǐ jiǎng shān dào: gōng zhǔ fàng xīn, wǒ zhǐ jiǎng shān wèi shì, ruò bèi jīn yán, biàn shì fù chū níng líng! jí sòng wǔ líng. gōng zhǔ nǎi pò tì wèi huān, rù zuò zài yǐn, xìng jǐn shǐ cí. kàn guān yù wèn chē zi wèi shuí? chē zi jiù shì péng chéng wáng yì kāng xiǎo zì. sòng zhǔ yòu jiāng xí jiān yú jiǔ, fēng cì yì kāng, bìng zhì shū dào: qǐng yǔ huì jī zǐ yǐn yàn, jì jí wú dì, suǒ yǒu yú jiǔ, jīn tè fēng zèng. yì kāng yì shàng biǎo xiè ēn, wú róng xù shù.
宋主命殷景仁為揚州刺史,仍守本官,尚書劉義融為領軍將軍。又因會稽長公主的情誼,特任徐湛之為中護軍,兼丹陽尹。會稽長公主入宮道謝,由宋主留與宴飲,相敘甚歡。公主忽起,離座下拜,叩首有聲。宋主不知何意,慌忙下座攙扶,公主悲咽道:「陛下若俯納愚言,方敢起來。」宋主允諾,公主乃起,隨即說道:「車子歲暮,必不為陛下所容,今特替他請命!」說着,淚如雨下,宋主亦覺欷歔,便與公主出指蔣山道:「公主放心,我指蔣山為誓,若背今言,便是負初寧陵!」即宋武陵。公主乃破涕為歡,入座再飲,興盡始辭。看官欲問車子為誰?車子就是彭城王義康小字。宋主又將席間余酒,封賜義康,並致書道:「頃與會稽姊飲宴,記及吾弟,所有餘酒,今特封贈。」義康亦上表謝恩,無容絮述。
wéi yīn jǐng rén jì yù zhū liú zhàn, jiān lǐng yáng zhōu, hū zhì jīng shén mào luàn, biàn yì cháng dù. dōng jì yù xuě, chū tīng guān wàng, è rán shī sè dào: dāng gé hé dé yǒu dà shù? xún fù xǐng wù dào: wǒ wù le! wǒ wù le! suì fǎn qǐn wò tà, yì yǔ bù xiū. cái yuè shù rì, yī mìng wū hū! huò shuō shì liú zhàn wèi suì, yì wèi zhī zhēn fǒu, xiǎo zi wèi gǎn yì duàn, sòng zhǔ zhuī zèng sī kōng, cì shì wén chéng, yáng zhōu cì shǐ yī quē, jí shòu huáng cì zǐ shǐ xìng wáng jùn.
惟殷景仁既預誅劉湛,兼領揚州,忽致精神瞀亂,變易常度。冬季遇雪,出廳觀望,愕然失色道:「當閤何得有大樹?」尋復省悟道:「我誤了!我誤了!」遂返寢臥榻,囈語不休。才閱數日,一命嗚呼!或說是劉湛為祟,亦未知真否,小子未敢臆斷,宋主追贈司空,賜諡文成,揚州刺史一缺,即授皇次子始興王浚。
sòng zhǔ zhǎng zi míng shào, yǐ lì wèi tài zǐ, cì zǐ jùn nián shàng yòu chōng, piān fù zhòng rèn, zhōu shì yī qiè, xī wěi rèn hòu jūn zhǎng shǐ fàn yè, zhǔ bù shěn pú. yè zì wèi zōng, jù yǒu juàn cái, hòu hàn shū bǎi èr shí juǎn, shí chū yè shǒu, jǐ yǔ sī mǎ qiān bān gù qí míng. wéi sù xíng tiāo dá, guǎng zhì jì qiè, cháng wèi shì lùn suǒ bǐ. yè shàng wèi yòng bù jǐn cái, lǚ huái yuàn wàng. sòng zhǔ ài tā cái jù, lìng wèi yáng zhōu zhǎng shǐ, sì yòu zhuó rèn zuǒ wèi jiāng jūn, jiān tài zǐ zhān shì, yǔ yòu wèi jiāng jūn shěn yǎn zhī, fēn zhǎng jìn lǚ, tóng cān jī mì. lì bù shàng shū hé shàng zhī, rù jiàn sòng zhǔ dào: fàn yè zhì qū yì cháng, bù yīng nèi rèn, zuì hǎo shì chū wèi guǎng zhōu cì shǐ, jù dōu jiào yuǎn, miǎn zhì shēng shì, shàng kě bǎo quán. ruò zài nèi gòu xìn, zhōng jiā fū zhì, shì bì xià lián cái zhì yì, fǎn bù néng shèn zhòng rú shǐ le! sòng zhǔ yáo shǒu dào: fāng zhū liú zhàn, fù qiān fàn yè, rén jiāng yí zhèn hǎo xìn chán yán, dàn jiào zhī yè xìng qíng, yù wèi fáng fàn, tā yì zěn néng wèi hài ne! zhōng yán bù tīng, zhōng zhì wù shì. shàng zhī bù biàn zài yán, zhǐ hǎo qū tuì.
宋主長子名劭,已立為太子,次子浚年尚幼沖,偏付重任,州事一切,悉委任後軍長史范曄,主簿沈璞。曄字蔚宗,具有雋才,後漢書百二十卷,實出曄手,幾與司馬遷、班固齊名。惟素行佻達,廣置妓妾,常為士論所鄙。曄尚謂用不盡才,屢懷怨望。宋主愛他才具,令為揚州長史,嗣又擢任左衛將軍,兼太子詹事,與右衛將軍沈演之,分掌禁旅,同參機密。吏部尚書何尚之,入諫宋主道:「范曄志趨異常,不應內任,最好是出為廣州刺史,距都較遠,免致生事,尚可保全。若在內構釁,終加鈇鑕,是陛下憐才至意,反不能慎重如始了!」宋主搖首道:「方誅劉湛,復遷范曄,人將疑朕好信讒言,但教知曄性情,預為防範,他亦怎能為害呢!」忠言不聽,終致誤事。尚之不便再言,只好趨退。
péng chéng wáng yì kāng chū zhèn jiāng zhōu, yuè nián biǎo cí cì shǐ, nǎi lìng dū du jiāng chù guǎng sān zhōu jūn shì. qián lóng xiāng jiāng jūn fú lìng yù, yì què shàng shū qǐng zhào hái yì kāng, xié hé xiōng dì, piān piān chù dòng zhǔ nù, xià yù cì sǐ. sòng zhǔ shǐ zhōng yí jì yì kāng, zhǐ yīn huì jī zhǎng gōng zhǔ zài nèi wéi chí, yì kāng hái dé wú yàng. gōng zhǔ yòu yīn jìng líng wáng yì xuān, héng yáng wáng yì jì, nián yǐ jìn zhǎng, wèi yāo zhòng rèn, yì cháng yǔ sòng zhǔ tán jí, qǐng lìng chū zhèn shàng yóu. sòng zhǔ bù dé yǐ rèn yì xuān wèi jīng zhōu cì shǐ, yì jì wèi nán yǎn zhōu cì shǐ, yǐ ér fù diào yì jì zhèn xú zhōu.
彭城王義康出鎮江州,越年表辭刺史,乃令都督江、處、廣三州軍事。前龍驤將軍扶令育,詣闕上書請召還義康,協和兄弟,偏偏觸動主怒,下獄賜死。宋主始終疑忌義康,只因會稽長公主在內維持,義康還得無恙。公主又因竟陵王義宣,衡陽王義季,年已濅長,未邀重任,亦嘗與宋主談及,請令出鎮上游。宋主不得已任義宣為荊州刺史,義季為南兗州刺史,已而復調義季鎮徐州。
xiān shì guǎng zhōu cì shǐ kǒng mò zhī, yīn zāng dé zuì, yóu yì kāng dài wèi zòu jiě, fāng yāo kuān miǎn. mò zhī bìng sǐ, yǒu zi xī xiān, bó xué wén shǐ, jiān tōng shù shù, chōng zhí yuán wài sàn qí shì láng. tā gǎn yì kāng jiù fù shēn ēn, mì tú bào xiào. cháng àn tiān wén tú chèn, liào sòng zhǔ bì bù lìng zhōng, huò yóu gǔ ròu, dú jiāng zhōu yīng chū tiān zǐ. hòu shì guǒ rú suǒ liào, kě xī shàng chà yī zhāo. dāng xià shǔ yì yì kāng, zǒng dào shì jiāng zhōu yīng chèn, kě yǐ chéng jī zuǒ mìng, yī zé qī bào sī huì, èr zé jiè lì qí gōng, zhǔ jiàn yǐ dìng, cì jī dài fā.
先是廣州刺史孔默之,因贓得罪,由義康代為奏解,方邀寬免。默之病死,有子熙先,博學文史,兼通數術,充職員外散騎侍郎。他感義康救父深恩,密圖報效。嘗按天文圖讖,料宋主必不令終,禍由骨肉,獨江州應出天子。後事果如所料,可惜尚差一着。當下屬意義康,總道是江州應讖,可以乘機佐命,一則期報私惠,二則借立奇功,主見已定,伺機待發。
hǎo róng yì dài le liǎng sān nián, wú xì kě chéng, xī xiān gū zhǎng nán míng, bì xū lián jié jǐ gè zhòng chén, fāng kě qǐ shì. zuǒ zhān yòu zhǔ, zhǐ yǒu fàn yè zì mìng bù fán, cháng huái jué wàng, huò kě yǐn yǔ tóng móu. nǎi xiān hòu jié yè shēng xiè zōng, shǐ wèi xiān róng. zōng wèi tài zǐ zhōng shū shè rén, běn yǔ yè bìng chù dōu zhōng, zhāo xī guò cóng, lè dé yǐn le xī xiān, tóng wǎng jiàn yè. yè yǔ xī xiān tán lùn jīn gǔ, xī xiān yīng duì rú liú, yǐ wèi yè suǒ qì zhòng, yè sù hǎo bó, xī xiān yòu gù yì shū qián, mǎi dòng yè huān, yè suì gé wài qīn ài, lián zuò zhī jiāo. xī xiān yǐ chū pú mǎi huān, shí kāi hòu shì gàn lù fǎ mén. xī xiān yīn cóng róng shuō yè dào: péng chéng wáng yīng duàn cōng mǐn, shén rén suǒ guī, jīn yuǎn xǐ nán chuí, tiān xià gòng fèn, xī xiān shòu xiān jūn yí mìng, yuàn wèi péng chéng wáng xiào sǐ chóu ēn, jìn jiàn rén qíng sāo dòng, tiān wén chuǎn cuò, zhèng shì zhì shì tú gōng de jī huì. ruò shùn tiān yīng rén, mì jié yīng háo, biǎo lǐ xiāng yīng, fā nán zhǒu yè, zhū yì jǐ, fèng míng shèng, hào lìng tiān xià, shuí gǎn bù cóng, wèi zhī zūn jiàn yǐ wèi hé rú? yè tīng tā yī fān yán yǔ, jīn bú zhù cuò è shī sè. xī xiān yòu dào: gōng bù jiàn liú lǐng jūn me? xié quán qiān rì, suì shǒu yī zhāo. gōng zì wèn liàng bù jí liú lǐng jūn, wàn yī huò jí, bù kě xìng táo, ruò chéng shì jiàn gōng, yì wēi wèi ān, xiǎng hòu lì, shōu dà míng, qǐ bù jiào shàn! zài jìn yī bù, shì xiǎo yǐ lì hài. yè shàng shěn yín bù jué, xī xiān fù shuō dào: yú shàng yǒu yī yán, bù gǎn bù xiàng gōng zhí chén, gōng lěi shì tōng xiǎn, nǎi bù dé lián yīn dì shì, rén yǐ quǎn shǐ xiāng dài, gōng qǐ bù zhī chǐ! shàng yù wèi rén xiào lì me? gèng jìn yī bù, shì jué tòu yǐn qíng. zhè shù yǔ jī qǐ yè hèn, bù yóu de gǎn dòng qǐ lái. yè fù fàn tài, céng rèn wèi chē qí jiāng jūn, cóng bó hóng zhī, xí fēng wǔ xìng xiàn wǔ děng hóu, zhǐ yīn mén wú nèi xíng, bù dé yǔ dì shì wèi hūn, yè yuán yǐn wèi chǐ shì, suǒ yǐ bèi xī xiān jiē pò, suì qǐ yì tú. xī xiān jiàn mào biàn sè, yǐ zhī yè bèi shuō dòng, biàn yǔ yè fù ěr shù yǔ, yè diǎn shǒu shì yì, xī xiān nǎi chū.
好容易待了兩三年,無隙可乘,熙先孤掌難鳴,必須聯結幾個重臣,方可起事。左瞻右矚,只有范曄自命不凡,常懷觖望,或可引與同謀。乃先厚結曄甥謝綜,使為先容。綜為太子中書舍人,本與曄並處都中,朝夕過從,樂得引了熙先,同往見曄。曄與熙先談論今古,熙先應對如流,已為曄所器重,曄素好博,熙先又故意輸錢,買動曄歡,曄遂格外親愛,聯作知交。熙先以摴蒲買歡,實開後世干祿法門。熙先因從容說曄道:「彭城王英斷聰敏,神人所歸,今遠徙南陲,天下共憤,熙先受先君遺命,願為彭城王效死酬恩,近見人情騷動,天文舛錯,正是智士圖功的機會。若順天應人,密結英豪,表里相應,發難肘腋,誅異己,奉明聖,號令天下,誰敢不從,未知尊見以為何如?」曄聽他一番言語,禁不住錯愕失色。熙先又道:「公不見劉領軍麼?挾權千日,碎首一朝。公自問諒不及劉領軍,萬一禍及,不可幸逃,若乘勢建功,易危為安,享厚利,收大名,豈不較善!」再進一步,是曉以利害。曄尚沈吟不決,熙先復說道:「愚尚有一言,不敢不向公直陳,公累世通顯,乃不得連姻帝室,人以犬豕相待,公豈不知恥!尚欲為人效力麼?」更進一步,是抉透隱情。這數語激起曄恨,不由的感動起來。曄父范泰,曾任為車騎將軍,從伯弘之,襲封武興縣五等侯,只因門無內行,不得與帝室為婚,曄原引為恥事,所以被熙先揭破,遂啟異圖。熙先鑒貌辨色,已知曄被說動,便與曄附耳數語,曄點首示意,熙先乃出。
xiè zōng cháng wèi yì kāng jì shì cān jūn, zōng dì yuē qǔ yì kāng nǚ wèi qī, dāng rán yǔ yì kāng lián luò. yòu yǒu dào rén fǎ lüè, nǚ ní fǎ jìng, jiē shòu yì kāng huàn yǎng, sù gǎn sī ēn, bìng yǔ xī xiān wǎng lái. fǎ jìng mèi fū xǔ yào, lǐng duì zài tái, yuē wèi nèi yīng. jiù shì zhōng hù jūn dān yáng yǐn xú zhàn zhī, běn shì yì kāng qīn dǎng, xī xiān gèng yǔ lián móu, bìng chàn rù qián péng chéng fǔ shǐ zhòng chéng zǔ, rì xī mì yì fèi lì shì. sān gè fèng pí jiàng, bǐ gè zhū gé liàng, kuàng yǒu shí shù rén zhǔ móu, biàn zì yǐ wèi zhū gé liàng fù shēng, dìng kě chéng gōng. dāng xià xiǎng chū yī fǎ, nǐ jià huò lǐng jūn jiāng jūn zhào bó fú, wū tā chěng xiōng xíng shì, yóu fàn yè kǒng xī xiān děng rù píng nèi luàn, yíng lì péng chéng wáng yì kāng. chěng qíng wàng shì, zěn de bù bài? yī miàn yóu xī xiān qiǎn bì cǎi zǎo, suí nǚ ní fǎ jìng wǎng yù zhāng, xiān yǔ yì kāng jiē qià, jí fǎ jìng cǎi zǎo hái dōu, xī xiān yòu kǒng cǎi zǎo xiè yán, bǎ tā zhèn sǐ. cán rěn. yòu zhà zuò yì kāng yǔ zhàn zhī shū, lìng zài nèi zhí chú chán tè, yáng shì tóng dǎng, dài qī jǔ fā.
謝綜嘗為義康記室參軍,綜弟約娶義康女為妻,當然與義康聯絡。又有道人法略,女尼法靜,皆受義康豢養,素感私恩,並與熙先往來。法靜妹夫許曜,領隊在台,約為內應。就是中護軍丹陽尹徐湛之,本是義康親黨,熙先更與連謀,並羼入前彭城府史仲承祖,日夕密議廢立事。三個縫皮匠,比個諸葛亮,況有十數人主謀,便自以為諸葛亮復生,定可成功。當下想出一法,擬嫁禍領軍將軍趙伯符,誣他逞凶行弒,由范曄、孔熙先等入平內亂,迎立彭城王義康。逞情妄噬,怎得不敗?一面由熙先遣婢采藻,隨女尼法靜往豫章,先與義康接洽,及法靜、采藻還都,熙先又恐采藻泄言,把她鴆死。殘忍。又詐作義康與湛之書,令在內執除讒慝,陽示同黨,待期舉發。
shì héng yáng wáng yì jì cí xíng chū zhèn, huáng sān zi wǔ líng wáng jùn, jiǎn rèn yōng zhōu cì shǐ, huáng sì zǐ nán píng wáng shuò, yě chū wèi nán yù zhōu cì shǐ, tóng rì qǐ xíng. sòng zhǔ cì jiàn wǔ zhàng gāng, qīn wǎng yù qiǎn. xī xiān yǔ yè, nǐ jí jiù shì rì zuò luàn, xǔ yào pèi dāo shì jià, yè yì zài cè. sòng zhǔ yǔ yì jì děng gòng yǐn, yào yī zài zhǐ dāo, xié mù shì yè, jiū jìng yè shì wén rén, dǎn xiǎo rú xī, lèi dé xīn jīng ròu tiào, shǐ zhōng wèi gǎn dòng shǒu. yuán lái shì yín yàng là qiāng tóu.
適衡陽王義季辭行出鎮,皇三子武陵王駿,簡任雍州刺史,皇四子南平王鑠,也出為南豫州刺史,同日啟行。宋主賜餞武帳岡,親往諭遣。熙先與曄,擬即就是日作亂,許曜佩刀侍駕,曄亦在側。宋主與義季等共飲,曜一再指刀,斜目視曄,究竟曄是文人,膽小如鼷,累得心驚肉跳,始終未敢動手。原來是銀樣鑞槍頭。
é ér zuò sàn, yì jì děng jiē qù, sòng zhǔ hái gōng, xú zhàn zhī kǒng shì bù jì, jìng mì biǎo shàng wén. sòng zhǔ jí mìng zhàn zhī shōu chá zhèng jù, dé yè děng yù bèi xí cǎo, shàng miàn yǐ shǔ lù xìng míng. dāng jí àn cì yǎn bǔ, xiān hū yè jí cháo chén, rù jí huá lín yuán dōng gé, liú qì kè shěng, rán hòu chì ná xiè zōng kǒng xī xiān děng, yī yī shěn xùn, bìng jiē gōng fú. sòng zhǔ chū yù yán xián táng, qiǎn rén wèn yè, yè mǎn kǒu dǐ lài. zài mìng xī xiān zhì duì, xī xiān xiào yǔ dào: fú xí shū shū, tǒng yóu yè yī rén zhǔ gǎo, zěn de wū lài bié rén! zì jǐ běn shì shǒu móu, piān shuō tā rén zhǔ yì, xiǎo rén zhī kě wèi yě rú cǐ. yè hái wèi kěn gōng rèn, jīng sòng zhǔ qǔ shì cǎo xí, shàng yǒu yè qīn bǐ shǔ míng shǒu jī, zì zhī wú kě yǐn huì, zhǐ hǎo jù shí zhí chén. nǎi jiāng yè ná xià, yǔ xī xiān děng tóng jū yù zhōng.
俄而座散,義季等皆去,宋主還宮,徐湛之恐事不濟,竟密表上聞。宋主即命湛之收查證據,得曄等預備檄草,上面已署錄姓名。當即按次掩捕,先呼曄及朝臣,入集華林園東閣,留憩客省,然後飭拿謝綜、孔熙先等,一一審訊,並皆供服。宋主出御延賢堂,遣人問曄,曄滿口抵賴。再命熙先質對,熙先笑語道:「符檄書疏,統由曄一人主稿,怎得誣賴別人!」自己本是首謀,偏說他人主議,小人之可畏也如此。曄還未肯供認,經宋主取示草檄,上有曄親筆署名手跡,自知無可隱諱,只好據實直陳。乃將曄拿下,與熙先等同拘獄中。
yè zài yù shàng shū, bèi chén tú chèn, shēn qǐng sòng zhǔ tuī chéng gǔ ròu, wù zì yí huò děng yǔ. sòng zhǔ zhì zhū bù lǐ, dàn mìng yǒu sī qióng zhì nì àn, yán zhì èr xún, hái wèi dìng xíng. yè zài yù zhōng fù shī xiāo qiǎn, shàng wàng gēng shēng. xiǎo zi yuè fàn yè liè chuán, jiàn yǒu yè yǒng wǔ gǔ yī shǒu, dāng jí suí bǐ chāo lù, zuò wèi běn huí de jié shù. qí shī yún:
曄在獄上書,備陳圖讖,申請宋主推誠骨肉,勿自貽禍等語。宋主置諸不理,但命有司窮治逆案,延至二旬,還未定刑。曄在獄中賦詩消遣,尚望更生。小子閱《范曄列傳》,見有曄詠五古一首,當即隨筆抄錄,作為本回的結束。其詩云:
huò fú běn wú zhào, wéi mìng guī yǒu jí
禍福本無兆,惟命歸有極;
bì zhì dìng qián qī, shuí néng yán yī xī?
必至定前期,誰能延一息?
zài shēng yǐ kě zhī, lái yuán yīn huà, bù huì mào. wú shí.
在生已可知,來緣音畫,不慧貌。無識。
hǎo chǒu gòng yī qiū, hé zú yì wǎng zhí!
好醜共一邱,何足異枉直!
qǐ lùn dōng líng shàng, níng biàn shǒu shān cè,
豈論東陵上,寧辨首山側,
suī wú jī shēng qín, jìn jī kāng bèi hài zāo xíng, suǒ qín dàn qū, cāo guǎng líng sàn. shù tóng xià hóu sè. wèi xià hóu xuán wèi sī mǎ shī suǒ shā, jiù xíng dōng shì, shén sè bù biàn.
雖無嵇生琴,晉嵇康被害遭刑,索琴彈曲,操廣陵散。庶同夏侯色。魏夏侯玄為司馬師所殺,就刑東市,神色不變。
jì yán shēng cún zi, cǐ lù xíng fù jí.
寄言生存子,此路行復即。
jì ér xíng qī yǐ zhì, fàn yè děng tǒng yào pián shǒu shì cáo, lín xíng shí shàng yǒu gè zhǒng qíng xíng, dài xiǎo zi xià huí zài xù.
既而刑期已至,范曄等統要駢首市曹,臨刑時尚有各種情形,待小子下回再敘。
yì kāng wèi cháng tú nì, ér liú zhàn fàn yè, xiān hòu gòu xìn, míng ruò wèi yì kāng móu, shí zé wèi shēn jiā jì, qiú chěng bù chéng, shā shēn wáng jiā, guān yú běn huí zhī xù lù, bìng qí jiǎo, zhuǎn bù néng bù mǐn qí yú yān! fū liú zhàn fàn yè, wú gōng yè zhī zú chēng, ér yī zé wèi lǐng jūn jiāng jūn, yī zé jiān tài zǐ zhān shì, rù cān jī mì, wèi fēi bù lóng, nǎng lìng fèi lì shì chéng, nì móu dé suì, dù yì bù guò bài xiāng fēng hóu yǐ ěr. kuàng gǔ lái zhī zuǒ mìng lì gōng zhě, wèi bì néng zhǎng xiǎng fù guì, fēi niǎo jǐn, liáng gōng cáng, jiǎo tù sǐ, zǒu gǒu pēng, liú fàn gù zì chēng zhì shì, hú wèi biàn bù zǎo biàn, zì qǔ zhū yí yé? zi yú shì yǒu yán: qí wèi rén yě xiǎo yǒu cái, wèi wén jūn zǐ zhī dà dào, zé zú yǐ shā qí qū ér yǐ. liú zhàn fàn yè, zhèng cǐ lèi yě. bǐ liú bīn kǒng xī xiān bèi, bǐ zhà xiǎo rén, gèng bù zú dào, ér yì kāng wèi suǒ bō nòng, shǐ bèi chù, jì zāo fèi, sǐ qī yǐ bù yuǎn yǐ.
義康未嘗圖逆,而劉湛、范曄,先後構釁,名若為義康謀,實則為身家計,求逞不成,殺身亡家,觀於本回之敘錄,病其狡,轉不能不憫其愚焉!夫劉湛、范曄,無功業之足稱,而一則為領軍將軍,一則兼太子詹事,入參機密,位非不隆,曩令廢立事成,逆謀得遂,度亦不過拜相封侯已耳。況古來之佐命立功者,未必能長享富貴,飛鳥盡,良弓藏,狡兔死,走狗烹,劉、范固自稱智士,胡為辨不蚤辨,自取誅夷耶?子輿氏有言:其為人也小有才,未聞君子之大道,則足以殺其軀而已。劉湛、范曄,正此類也。彼劉斌、孔熙先輩,鄙詐小人,更不足道,而義康為所播弄,始被黜,繼遭廢,死期已不遠矣。