strong fèi gù zhǔ yíng lì guǎng líng wáng shān zhòng bīng shēng tǎo ěr zhū shì strong
廢故主迎立廣陵王 煽眾兵聲討爾朱氏
què shuō wèi zhǔ zi yōu, bèi hú qí qiān qù, wǎng bào ěr zhū zhào. zhào bù yù yǔ jiàn, dàn lìng qiān wǎng yǒng níng sì zhōng, suǒ jìn lóu shàng. zì rù gōng pū shā huáng zǐ, jiàn yǒu pín yù fēi zhǔ, yī bìng jū zhù, jiǎn dé jǐ gè měi mào shǎo fù, zī qíng wū rǔ. dú bù tí jí ěr zhū hòu, xiǎng shàng gù quán zǐ mèi. yú jiē suí gěi jiāng biàn, rèn tā chù zhì, bìng zòng bīng dà lüè, dū shì wèi xū. sī kōng lín huái wáng yù, shàng shū zuǒ pú shè fàn yáng wáng huì, qīng zhōu cì shǐ lǐ yán shí děng, jiē wèi luàn bīng suǒ shā.
卻說魏主子攸,被胡騎牽去,往報爾朱兆。兆不欲與見,但令牽往永寧寺中,鎖禁樓上。自入宮撲殺皇子,見有嬪御妃主,一併拘住,揀得幾個美貌少婦,姿情污辱。獨不提及爾朱後,想尚顧全姊妹。余皆隨給將弁,任他處置,並縱兵大掠,都市為墟。司空臨淮王彧,尚書左僕射范陽王誨,青州刺史李延實等,皆為亂兵所殺。
chéng yáng wáng huī zǒu zhì shān nán, dǐ qián luò yáng lìng kòu zǔ rén jiā. zǔ rén yī mén sān cì shǐ, jiē huī suǒ yǐn bá, zǒng dào tā jì niàn jiù qíng, kěn wèi liú nà, nǎ zhī zǔ rén yáng wèi huān yíng, qǐng huī rù shì. huī yǒu jīn bǎi jīn, mǎ wǔ shí pǐ, jiē jì jiāo zǔ rén, zǔ rén sī yǔ zǐ dì dào: jīn rì fù guì bìng zhì, bù dàn kě dé huī cái, qiě kě yīn huī dé shǎng ne! huī jǐn liú yī rì, zǔ rén jí wěi yán guān bǔ jiāng zhì, zòng lìng tā shì. huī huāng máng táo bì, tú cì bèi shā. zhè cì kè biàn yóu zǔ rén suǒ shǐ. jì dé huī shǒu, biàn chuán sòng luò yáng, zhào jìng bù jiā shǎng.
城陽王徽走至山南,抵前洛陽令寇祖仁家。祖仁一門三刺史,皆徽所引拔,總道他記念舊情,肯為留納,哪知祖仁佯為歡迎,請徽入室。徽有金百斤,馬五十匹,皆寄交祖仁,祖仁私語子弟道:「今日富貴並至,不但可得徽財,且可因徽得賞呢!」徽僅留一日,祖仁即偽言官捕將至,縱令他適。徽慌忙逃避,途次被殺。這刺客便由祖仁所使。既得徽首,便傳送洛陽,兆竟不加賞。
wèi jǐ zhào mèng zhōng jiàn huī, jiào tā wǎng zǔ rén jiā, qǔ zhù jīn èr bǎi jīn, mǎ bǎi pǐ. guǐ yóu jiǎo huá, shēng qián kě zhī. zhào jí qiǎn rén yǎn bǔ zǔ rén, zǔ rén liào bù kě nì, jù shí gōng míng. zhào yí yǔ mèng zhōng wèi fú, yìng yào bī suǒ, zǔ rén jiāng sī xù huáng jīn sān shí jīn, mǎ sān shí sì, xī shù shū zhào. zhào shàng wèi xìn, nù zhí zǔ rén, xuán shǒu gāo shù, yòng dà shí xì zú, bàng lüè zhì sǐ. kě lián kòu zǔ rén tān tú fù guì, bù gù rén yì, hài de zhè bān jié jú! niè bào nán táo, kě zuò hòu jiàn, fèng quàn shì rén, wù mèi xīn lì jǐ lī! kǔ kǒu pó xīn.
未幾兆夢中見徽,叫他往祖仁家,取貯金二百斤,馬百匹。鬼猶狡猾,生前可知。兆即遣人掩捕祖仁,祖仁料不可匿,據實供明。兆疑與夢中未符,硬要逼索,祖仁將私蓄黃金三十斤,馬三十四,悉數輸兆。兆尚未信,怒執祖仁,懸首高樹,用大石系足,搒掠至死。可憐寇祖仁貪圖富貴,不顧仁義,害得這般結局!孽報難逃,可作後鑒,奉勸世人,勿昧心利己哩!苦口婆心。
ěr zhū shì lóng wén zhào yǐ chéng gōng, yě jí zhì luò. zhào àn jiàn chēn mù dào: shū fù zài cháo rì jiǔ, ěr mù yīng guǎng, rú hé lìng tiān zhù shòu huò! shuō zhì cǐ, shēng sè jù lì, xià dé shì lóng dǎn zhàn xīn jīng, huāng máng bài xiè, fāng dé wú shì. zhòng yuǎn yì zì huá tái rù luò yáng. huì hé xī zéi shuài hé dòu líng bù fān, shēng chēng fèng wèi zhǔ mì zhào, tǎo ěr zhū zhào, jìn jūn xiù róng. zhào wú xiá jū luò, jí hái jìn yáng, bìng jiāng wèi zhǔ jié qù, liú shì lóng dù lǜ yàn bó děng, zhèn shǒu luò dōu. jìn zhōu cì shǐ gāo huān, lǜ qí bīng yāo jié wèi zhǔ, yǐ shì bù jí, nǎi zuò shū zhì zhào, wèi chén huò fú, wèi bù yīng jiā hài tiān zǐ, tú shòu è míng, zhào huǐ zhì huān shū, jìng jū wèi zhǔ zhì sān jí fó sì zhōng, bǎ tā yì sǐ, nián cái èr shí sì. yuè èr nián wèi wèi zhǔ xiū tài chāng yuán nián, shǐ zhuī shì wèi xiào zhuāng huáng dì, miào hào jìng zōng.
爾朱世隆聞兆已成功,也即至洛。兆按劍瞋目道:「叔父在朝日久,耳目應廣,如何令天柱受禍!」說至此,聲色俱厲,嚇得世隆膽戰心驚,慌忙拜謝,方得無事。仲遠亦自滑台入洛陽。會河西賊帥紇豆陵步蕃,聲稱奉魏主密詔,討爾朱兆,進軍秀容。兆無暇居洛,亟還晉陽,並將魏主劫去,留世隆、度律、彥伯等,鎮守洛都。晉州刺史高歡,率騎兵邀截魏主,已是不及,乃作書致兆,為陳禍福,謂不應加害天子,徒受惡名,兆毀擲歡書,竟拘魏主至三級佛寺中,把他縊死,年才二十四。越二年為魏主修太昌元年,始追諡為孝莊皇帝,廟號敬宗。
chén liú wáng kuān céng suí wèi zhǔ běi xíng, yě wèi zhào suǒ shā. zhào zì lǜ zhòng yù bù fān, dào le xiù róng, lián zhàn jiē bài, jí qiǎn shǐ zhì jìn zhōu, xiàng cì shǐ gāo huān qǐ yuán. huān suī yīng zhào, yán tú dòu liú, zhí zhì zhào zài sān gào jí, fāng yǔ zhào huì shī píng lè. bù fān chéng shèng jìn bī, huān yuē zhào wèi hòu yīng, zì dāng qián fēng. xíng zhì shí gǔ shān, dà pò hé xī kòu zhòng, jī sǐ bù fān. zhào dà xǐ guò wàng, jí yǔ huān yuē wèi xiōng dì, lián xiāo yàn yǐn, xiāng de shén huān. kǒng yào bèi tā chuān bí le. qiě yīn gé róng yú dǎng, chū méi liù zhèn, móu luàn bù zhǐ, tè xiàng huān wèn jì. huān dá dào: liù zhèn pàn zhòng, bù néng jǐn jiān, wáng hé bù dié yòng xīn fù, shǐ wèi tǒng shuài! rú yǒu pàn luàn, tǒng shuài lián zuò, pàn luàn zì jiàn shǎo le. zhào xīn rán dào: cǐ jì shén shàn! dàn hé rén kě shǐ? páng zuò hè bá yǔn jiē rù dào: mò rú gāo gōng! dào yán wèi jué, nà chún jiān yǐ zhe le yī quán, liú xiě mǎn kǒu, zhé luò yī chǐ. kàn guān dào yóu hé rén suǒ jī? yuán lái jiù shì gāo huān. chū rén bù liào. huān jì jī luò yǔn chǐ, qiě lì shēng dào: tiān xià shì qǔ shě zài wáng, rǔ hé dé wàng yán! wáng yí sù shā cǐ rén! hún shēn shì jiǎ, zhào yáo shǒu dào: yǔn yán shèn shì, jūn hé bì zuò tài? jīn rì biàn fēn bīng shǔ jūn, tǒng shuài liù zhèn. zhèng yào nǐ shuō chū cǐ yǔ. huān shàng shì cí qiān ràng, zhào yǐ huān wèi chéng, yuè jiā xìn rèn, jiān zhǔ wù cí.
陳留王寬曾隨魏主北行,也為兆所殺。兆自率眾御步蕃,到了秀容,連戰皆敗,急遣使至晉州,向刺史高歡乞援。歡雖應召,沿途逗留,直至兆再三告急,方與兆會師平樂。步蕃乘勝進逼,歡約兆為後應,自當前鋒。行至石鼓山,大破河西寇眾,擊死步蕃。兆大喜過望,即與歡約為兄弟,連宵宴飲,相得甚歡。恐要被他穿鼻了。且因葛榮餘黨,出沒六鎮,謀亂不止,特向歡問計。歡答道:「六鎮叛眾,不能盡殲,王何不迭用心腹,使為統帥!如有叛亂,統帥連坐,叛亂自漸少了。」兆欣然道:「此計甚善!但何人可使?」旁座賀拔允接入道:「莫如高公!」道言未絕,那唇間已着了一拳,流血滿口,折落一齒。看官道由何人所擊?原來就是高歡。出人不料。歡既擊落允齒,且厲聲道:「天下事取捨在王,汝何得妄言!王宜速殺此人!」渾身是假,兆搖手道:「允言甚是,君何必作態?今日便分兵屬君,統帥六鎮。」正要你說出此語。歡尚飾詞謙讓,兆以歡為誠,越加信任,堅囑勿辭。
jiǔ lán xí sàn, zhào yǐ zuì zhěn zuò shàng, huān kǒng tā xǐng hòu huǐ yán, suì chū yù dà zhòng, yǐ shòu wěi tǒng zhōu zhèn bīng, kě jí fén dōng shòu hào lìng. nǎi jí jiàn yá yáng qū chuān, bù shǔ zhào jūn. jūn shì sù dàn zhào xiōng hěn, qíng yuàn jiù huān, xiāng shuài tóu xiào huī xià. huān yòu qǐng jiāng bìng sì jiàng hù, jiù shí shān dōng. zhào xìn huān fāng shēn, yòu fù yī yì. zhǎng shǐ mù róng shào zōng dào: bù kě! bù kě! jīn sì fāng fēn rǎo, rén huái yì wàng, gāo gōng xióng cái gài shì, ruò zài shǐ wài wò qiáng bīng, pì rú jiāo lóng dé yún yǔ, shàng kěn shòu rén yuē shù me? zhào fú rán dào: wǒ yǔ bǐ yǒu xiāng huǒ zhòng shì, hé bì guò lǜ! shào zōng dào: qīn xiōng dì shàng bù kě xìn, hé lùn yī qū qū xiāng huǒ ne! zhào bù jīn dòng nù, biàn chì dào: nǐ gǎn lí jiān wǒ yǒu qíng me? suì hè lìng zuǒ yòu, bǎ shào zōng qiān jìn yù zhōng. quán rán shì yī lǔ mǎng hàn. yī miàn cù huān jiù dào.
酒闌席散,兆已醉枕座上,歡恐他醒後悔言,遂出諭大眾,已受委統州鎮兵,可集汾東受號令。乃即建牙陽曲川,部署兆軍。軍士素憚兆兇狠,情願就歡,相率投效麾下。歡又請將並、肆降戶,就食山東。兆信歡方深,又復依議。長史慕容紹宗道:「不可!不可!今四方紛擾,人懷異望,高公雄才蓋世,若再使外握強兵,譬如蛟龍得雲雨,尚肯受人約束麼?」兆咈然道:「我與彼有香火重誓,何必過慮!」紹宗道:「親兄弟尚不可信,何論一區區香火呢!」兆不禁動怒,便叱道:「你敢離間我友情麼?」遂喝令左右,把紹宗牽禁獄中。全然是一鹵莽漢。一面促歡就道。
huān zì jìn yáng chū fǔ kǒu, zhèng zhí ěr zhū róng qī, zì luò yáng xíng lái, yǒu liáng mǎ sān bǎi pǐ. tā jí zhǐ huī jūn shì, jié duó liáng mǎ, lìng yòng léi mǎ diào huàn. róng qī wèi gǎn yǔ zhēng, zhǐ hǎo rù chéng bào zhào, zhào shǐ jué jīng yí, shì chū mù róng shào zōng, zài yǔ shāng yì. shào zōng dào: huān qù wèi yuǎn, hái shì zhǎng wò zhōng wù ne. zhào nǎi zì zhuī huān zhì xiāng yuán, shì zhāng shuǐ bào zhǎng, qiáo bèi chōng tān, huān gé shuǐ bài yǔ dào: jiè mǎ fēi yǒu tā yì, shí fáng shān dōng dào zéi, wáng nǎi xìn chán lái zhuī, huān hé xī yī sǐ, dàn kǒng bù zhòng biàn yào pàn lí le. zhào yì zì míng wú tā, fù yuè mǎ dù shuǐ, yǔ huān bìng zuò zhàng qián, bá dāo shòu huān, yǐn jǐng jiù zhuó. huān dà kū dào: zì cóng tiān zhù hōng shì, hè liù hún hé suǒ yǎng wàng, dàn yuàn dà jiā qiān wàn suì, lù lì tóng xīn, jīn nài hé hū chū cǐ yán! zhào nǎi tóu dāo dì shàng, fù mìng zhǎn bái mǎ, yǔ huān wèi shì, qiě liú sù yè yǐn. huān bù xià wèi jǐng, yù chéng jī zhí zhào, huān niè bì jiè yù dào: jīn yù shā zhào, bǐ dǎng bì bìng lì lái zhēng, shì bù kě dí, bù ruò qiě cóng huǎn yì. zhào tú yǒng wú móu, jiāng lái zǒng wèi wǒ suǒ qín ne. wèi jǐng nǎi zhǐ.
歡自晉陽出滏口,正值爾朱榮妻,自洛陽行來,有良馬三百匹。他即指麾軍士,截奪良馬,另用羸馬掉換。榮妻未敢與爭,只好入城報兆,兆始覺驚疑,釋出慕容紹宗,再與商議。紹宗道:「歡去未遠,還是掌握中物呢。」兆乃自追歡至襄垣,適漳水暴漲,橋被沖坍,歡隔水拜語道:「借馬非有他意,實防山東盜賊,王乃信讒來追,歡何惜一死,但恐部眾便要叛離了。」兆亦自明無他,復躍馬渡水,與歡並坐帳前,拔刀授歡,引頸就斫。歡大哭道:「自從天柱薨逝,賀六渾何所仰望,但願大家千萬歲,戮力同心,今奈何忽出此言!」兆乃投刀地上,復命斬白馬,與歡為誓,且留宿夜飲。歡部下尉景,欲乘機執兆,歡齧臂戒諭道:「今欲殺兆,彼黨必併力來爭,勢不可敵,不若且從緩議。兆徒勇無謀,將來總為我所擒呢。」尉景乃止。
jié dàn zhào dù hé guī yíng, fù zhào huān huì tán. huān shàng mǎ yù xíng, zhǎng shǐ sūn téng qiān zhù huān yī, huān nǎi tuō cí bù fù. zhào gé shuǐ zé huān, shuō tā fù yuē, huān bù yǔ dá yǔ. zhào yì wú fǎ, bù dé yǐ chí hái jìn yáng.
詰旦兆渡河歸營,復召歡會談。歡上馬欲行,長史孫騰牽住歡衣,歡乃託詞不赴。兆隔水責歡,說他負約,歡不與答語。兆亦無法,不得已馳還晉陽。
nà ěr zhū shì lóng děng zhèn shǒu luò yáng, bǐng chú dào zéi, liú tōng shāng lǚ, qià shàng néng miǎn lì wéi chí. ěr zhū tiān guāng rù huì shì lóng, tán jí xīn zhǔ yuán yè, wèi qià rén wàng, bù rú gèng lì jìn qīn. shì lóng yě yǐ wèi rán, láng zhōng xuē xiào tōng rù bái tiān guāng dào: hé bù gǎi lì guǎng líng wáng? jì shǔ jìn zhī, yòu yǒu lìng wàng, shěn huì bù yán, duō lì nián suǒ, ruò fèng yǐ wèi zhǔ, bì tiān rén yǔn yè le! tiān guāng yīn gào shì lóng, shì lóng dào: guǎng líng wáng shù nián bù yán, mò fēi zhēn yǒu yīn jí bù chéng? tiān guāng dào: qiě qiǎn rén shì yàn zhēn wěi. nǎi shǐ ěr zhū yàn bó wǎng gào guǎng líng wáng, tā jìng shuō chū tiān hé yán zāi sì zì, cái zhī tā bìng fēi zhēn yīn, shí shì zūn yǎng shí huì de yì sī. yàn bó fǎn bào shì lóng, shì lóng dà xǐ, biàn jué yì gǎi lì guǎng líng wáng.
那爾朱世隆等鎮守洛陽,屏除盜賊,流通商旅,恰尚能勉力維持。爾朱天光入會世隆,談及新主元曄,未洽人望,不如更立近親。世隆也以為然,郎中薛孝通入白天光道:「何不改立廣陵王?既屬近支,又有令望,沈晦不言,多歷年所,若奉以為主,必天人允葉了!」天光因告世隆,世隆道:「廣陵王數年不言,莫非真有瘖疾不成?」天光道:「且遣人試驗真偽。」乃使爾朱彥伯往告廣陵王,他竟說出「天何言哉」四字,才知他並非真瘖,實是「遵養時晦」的意思。彥伯返報世隆,世隆大喜,便決意改立廣陵王。
jiū jìng guǎng líng wáng wèi shuí? wén tā dān míng shì yī gōng zì, jiù shì xiào wén dì hóng de zhí ér, guǎng líng wáng yǔ de sì zǐ. guǎng líng wáng yǔ jiàn sì shí èr huí zhōng. cóng qián yuán yuán shàn quán, gōng kǒng dé huò, bì jū lóng huá sì, yáng chēng yuán jí, xiè jué jiāo tōng. zhì yǒng ān nián jiān, dū xià yáo chuán, sì zhōng yǒu tiān zǐ qì, yóu wèi zhǔ zi yōu qiǎn rén jiān shù, bìng wú yì zhēng, nǎi dé miǎn hài. shì lóng děng jì yì dìng fèi lì, tiān guāng réng hái yōng zhōu. tóng móu bù tóng háng, wú fēi qǔ qiǎo. kě qiǎo zhǎng guǎng wáng yè, lái dōu dìng wèi, yǐ zhì máng shān nán shǒu, shì lóng jí qiǎn tài shān tài shǒu dòu yuàn, wǎng qǐ yè dào: tiān yì rén xīn, jù shǔ guǎng líng, yuàn wáng xíng yáo shùn shì, wù zài chí yí. yè bù jué shī sè, mǎn kǒu zhī wú, yuàn yǐ huái zhe chán wén, jìng qǔ chū shì yè, yìng lìng shǔ yìn. yè wú fǎ tuī tuō, zhǐ hǎo zhào shǔ, yuàn jí fǎn shì guǎng líng wáng gōng. gōng shàng fèng biǎo sān ràng, jí bǎi guān bèi jià gōng yíng, rán hòu rù gōng jí wèi, gǎi jiàn míng èr nián wèi pǔ tài yuán nián. lìng huáng mén shì láng xíng zi cái cǎo zhuàn shè wén, wén zhōng xù jí tài yuán wáng róng wǎng sǐ qíng zhuàng, wèi zhǔ gōng bó rán dào: yǒng ān shǒu jiǎn qiáng chén, bìng fēi shī dé, bù guò yīn tiān wèi yàn luàn, suǒ yǐ yù zhe chéng jì de yí huò ne. chéng jì shì cáo máo jiàn sān guó wèi shǐ zhōng. yīn qǔ bǐ zì zuò shè wén, jié qù ěr zhū róng sǐ shì. gōng bì kǒu bā nián, zhì shì shǐ yán, zhōng wài tuī wèi míng zhǔ, xiǎng wàng tài píng. gǎi fēng zhǎng guǎng wáng yè wèi dōng hǎi wáng, yú rú lè píng wáng ěr zhū shì lóng, yǐng chuān wáng ěr zhū zhào, péng chéng wáng ěr zhū zhòng yuǎn, lǒng xī wáng ěr zhū tiān guāng, cháng shān wáng ěr zhū dù lǜ, gè réng yuán yè shí gù fēng. chē qí dà jiāng jūn gāo huān, jí dū du hú sī chūn yǐ xià, gè jiā liù jí. hú sī chūn běn wèi wèi dōng xú zhōu cì shǐ, céng yī fù ěr zhū róng, róng shòu zhū shí, chūn jù huò nán bēn, yī fù rǔ nán wáng yuè. yuè céng bēn liáng jiàn sì shí èr huí. jí ěr zhū fù shèng, réng rán běi guī, dé wèi jiāng jūn, zhè qiě dài hòu zài xù.
究竟廣陵王為誰?聞他單名是一恭字,就是孝文帝宏的侄兒,廣陵王羽的嗣子。廣陵王羽見四十二回中。從前元爰擅權,恭恐得禍,避居龍華寺,佯稱爰疾,謝絕交通。至永安年間,都下謠傳,寺中有天子氣,由魏主子攸遣人監束,並無異征,乃得免害。世隆等既議定廢立,天光仍還雍州。同謀不同行,無非取巧。可巧長廣王曄,來都定位,已至邙山南首,世隆亟遣泰山太守竇瑗,往啟曄道:「天意人心,俱屬廣陵,願王行堯舜事,勿再遲疑。」曄不覺失色,滿口支吾,瑗已懷着禪文,竟取出示曄,硬令署印。曄無法推託,只好照署,瑗即返示廣陵王恭。恭尚奉表三讓,及百官備駕恭迎,然後入宮即位,改建明二年為普泰元年。令黃門侍郎邢子才草撰赦文,文中敘及太原王榮枉死情狀,魏主恭勃然道:「永安手翦強臣,並非失德,不過因天未厭亂,所以遇着成濟的遺禍呢。」成濟弒曹髦見三國魏史中。因取筆自作赦文,節去爾朱榮死事。恭閉口八年,至是始言,中外推為明主,想望太平。改封長廣王曄為東海王,余如樂平王爾朱世隆,潁川王爾朱兆,彭城王爾朱仲遠,隴西王爾朱天光,常山王爾朱度律,各仍元曄時故封。車騎大將軍高歡,及都督斛斯椿以下,各加六級。斛斯椿本為魏東徐州刺史,曾依附爾朱榮,榮受誅時,椿懼禍南奔,依附汝南王悅。悅曾奔梁見四十二回。及爾朱復盛,仍然北歸,得為將軍,這且待後再敘。
wéi ěr zhū shì lóng děng, qǐng zhuī zèng ěr zhū róng, wèi zhǔ gōng zèng róng wèi xiāng guó jìn wáng, bìng jiā jiǔ xī. shì lóng yì shàng wèi zú, zài shǐ bǎi guān yì róng pèi xiǎng. sī zhí liú jì míng kàng yán dào: jīn ruò pèi xiǎng shì zōng, kè. shí shàng wú gōng pèi xiǎng xiào míng, xǔ. qīn hài nǎi mǔ pèi xiǎng xiān dì, zi yōu. wèi chén bù zhōng, xià guān wèi wú cóng pèi xiǎng! bù kuì sī zhí. shì lóng fā nù dào: rǔ bù pà sǐ me? jì míng dào: xià guān jì wèi yì shǒu, zì dāng yī lǐ zhí chén, bù hé zūn yì, jiǎn lù wéi mìng! shì lóng dào bèi tā bó dào, bù gǎn jiā xíng. dàn jiāng róng pèi xiǎng gāo zǔ jí xiào wén dì. miào tíng. yòu zhì shǒu yáng shān lì miào, jiù jiè zhōu gōng miào jiù zhǐ, zhòng jiā jiàn zhú. miào mào fǔ chéng, piān bèi zhù róng shì shōu qù. bù kě wèi yuán shèng wú líng. shì lóng yì zhǐ hǎo bà xiū.
惟爾朱世隆等,請追贈爾朱榮,魏主恭贈榮為相國晉王,並加九錫。世隆意尚未足,再使百官議榮配饗。司直劉季明抗言道:「今若配饗世宗,恪。時尚無功;配饗孝明,詡。親害乃母;配饗先帝,子攸。為臣不終,下官謂無從配饗!」不愧司直。世隆發怒道:「汝不怕死麼?」季明道:「下官既為議首,自當依禮直陳,不合尊意,翦戮唯命!」世隆倒被他駁倒,不敢加刑。但將榮配饗高祖即孝文帝。廟廷。又至首陽山立廟,就借周公廟舊址,重加建築。廟貌甫成,偏被祝融氏收去。不可謂元聖無靈。世隆亦只好罷休。
ěr zhū zhào yǐ fèi yè lì gōng, shì wèi yù wén, jiāng fā bīng gōng shì lóng. shì lóng lìng yàn bó qián wǎng diào tíng, fèi le wú shù chún shé, cái píng zhào nù, zǒng suàn àn bīng bù fā, dàn yǐ wèi miǎn shēng xián le. ěr zhū zhī bài, yǐ lù duān ní.
爾朱兆以廢曄立恭,事未預聞,將發兵攻世隆。世隆令彥伯前往調停,費了無數唇舌,才平兆怒,總算按兵不發,但已未免生嫌了。爾朱之敗,已露端倪。
zuì kě xiào de shì yōu zhōu cì shǐ liú líng zhù, hǎo tán shù shù, wèi ěr zhū róng suǒ shǎng bá, dé cì yōu zhōu. cǐ shí zì jiā tuī suàn, nì liào ěr zhū jiāng shuāi. jìng jiū zhòng wèi luàn, zì chēng yàn wáng, shēng yán wèi gù zhǔ zi yōu fù chóu, qiě wàng shù tú chèn, wèi liú shì dāng wáng. yōu yíng cāng jì sì zhōu yú mín, duō wǎng bēn tóu, líng zhù suì yǐn zhòng nán xià, jìn jù bó líng jùn de ān guó chéng.
最可笑的是幽州刺史劉靈助,好談術數,為爾朱榮所賞拔,得刺幽州。此時自加推算,逆料爾朱將衰。竟糾眾為亂,自稱燕王,聲言為故主子攸復仇,且妄述圖讖,謂劉氏當王。幽瀛滄冀四州愚民,多往奔投,靈助遂引眾南下,進據博陵郡的安國城。
hé běi dà shǐ gāo gān xiōng dì, qián céng fèng qiǎn zhì jì zhōu, zhāo mù tú zhòng, yīng qián huí. ěr zhū zhào fáng tā wèi biàn, tè qiǎn jiān jūn sūn bái yào wǎng jì zhōu chéng, tuō yán diào fā bīng mǎ, jiāng yǎn bǔ gāo gān xiōng dì. gān qiáo pò jī guān, jí yǔ qián hé nèi tài shǒu fēng lóng zhī děng, xí jù xìn dōu, jī shā bái yào, fèng lóng zhī xíng zhōu shì, bìng wèi gù zhǔ zi yōu jǔ āi, gǎo sù shēng tán, shì zhòng tǎo ěr zhū shì. yī miàn tōng shū líng zhù, yuàn shòu jié zhì. yīn zhōu cì shǐ ěr zhū yǔ shēng, lǜ bīng xí jī, jí chéng zhōng wén zhī, yǔ shēng bīng yǐ dào chéng xià. gāo áo cáo bù jí huàn jiǎ, xié shuò shàng mǎ, jǐn shí yú qí chū chéng, chōng rù yǔ shēng jūn zhōng, wǔ shuò sì cì, wú rén gǎn dāng. cóng qí yì jiē sǐ zhàn, yǐ yī dāng bǎi, dùn shí cuī xiàn dí zhèn, fēn fēn cuàn sàn. gāo gān dēng chéng jù shǒu, zhuì xià wǔ bǎi rén jiē yīng, nà yǔ shēng yǐ hún xiāo dǎn luò, táo huí yīn zhōu qù le. shí rén jù fú áo cáo xiāo yǒng, chēng wèi xiàng jí zài shēng.
河北大使高乾兄弟,前曾奉遣至冀州,招募徒眾,應前回。爾朱兆防他為變,特遣監軍孫白鷂往冀州城,託言調發兵馬,將掩捕高乾兄弟。乾瞧破機關,即與前河內太守封隆之等,襲據信都,擊殺白鷂,奉隆之行州事,並為故主子攸舉哀,縞素升壇,誓眾討爾朱氏。一面通書靈助,願受節制。殷州刺史爾朱羽生,率兵襲擊,及城中聞知,羽生兵已到城下。高敖曹不及擐甲,攜槊上馬,僅十餘騎出城,沖入羽生軍中,舞槊四刺,無人敢當。從騎亦皆死戰,以一當百,頓時摧陷敵陣,紛紛竄散。高乾登城拒守,縋下五百人接應,那羽生已魂銷膽落,逃回殷州去了。時人俱服敖曹驍勇,稱為項籍再生。
piān gāo huān yìng lái chū tóu, yáng yán jiāng tǎo miè xìn dōu, xìn dōu rén dāng rán jīng huáng. gāo qián dào: gāo jìn zhōu xióng lüè gài shì, qǐ kěn zhǎng jū rén xià! jīn rì ěr zhū wú dào, shì jūn nüè mín, zhèng shì yīng xióng lì gōng de jī huì. tā yù lái cǐ, bì yǒu shēn móu, wǒ qiě qián qù yè tā, dìng kě wú yú. nǎi yǔ fēng lóng zhī zǐ zi huì, qián zhì fǔ kǒu, yíng jiàn gāo huān. huān zhào rù yǔ yǔ, gān chéng jī jìn yán dào: ěr zhū kù nì, tòng jié shén rén, fán yǒu zhī shí, mò bù sī fèn. míng gōng wēi dé sù zhe, tiān xià guī xīn, ruò bīng yǐ yì dòng, wú lùn rú hé jué qiáng, bù zú dí gōng. bì zhōu suī xiǎo, hù kǒu bù xià shí wàn, fù shuì yì zú jì jūn zī, yuàn gōng shú sī, wú wù shì jī! huān jiàn gān cí qì kāng kǎi, yǔ yǔ dòng rén, jǐ hū xiāng jiàn hèn wǎn, biàn cù xī yǔ tán, hū gān wèi shū, huà zhì yè bàn, qiě yǐn yǔ tóng qǐn.
偏高歡硬來出頭,揚言將討滅信都,信都人當然驚惶。高乾道:「高晉州雄略蓋世,豈肯長居人下!今日爾朱無道,弒君虐民,正是英雄立功的機會。他欲來此,必有深謀,我且前去謁他,定可無虞。」乃與封隆之子子繪,潛至滏口,迎見高歡。歡召入與語,乾乘機進言道:「爾朱酷逆,痛結神人,凡有知識,莫不思奮。明公威德素著,天下歸心,若兵以義動,無論如何倔強,不足敵公。敝州雖小,戶口不下十萬,賦稅亦足濟軍資,願公熟思,毋誤事機!」歡見乾詞氣慷慨,語語動人,幾乎相見恨晚,便促膝與談,呼乾為叔,話至夜半,且引與同寢。
yuè sù xiān qiǎn gān guī, zì yǐn bīng dōng xiàng xú jìn. qián qū yù zhe yī rén, chéng lù chē, zài sù zhēng zhuó jiǔ, tóu cì jūn qián, zì yán yuàn yè jiàn gāo gōng. dāng yǒu jūn lì chuán bào, huān lüè yuè míng cì, jiàn shì nán zhào jùn tài shǒu lǐ yuán zhōng shù zì. biàn dào: zhè rén shì gè jiǔ guǐ, jiàn wǒ hé wèi? shuō zhe, yě bù chuán jiàn, yòu bù jù jué. yuán zhōng dài le piàn kè, bù jiàn fù yǔ, biàn xià chē dú zuò, zhuó jiǔ bāi pú, qiě yǐn qiě jué. lián yǐn le hǎo jǐ gōng, nǎi fù gù yǔ jūn lì dào: wén gāo gōng zhāo yán juàn jié, gù bù xī lái yè. jīn wèi jiàn tǔ bǔ yíng xián, màn shì kě zhī, qǐng hái wǒ míng cì, bù láo zài bào! jūn lì yòu fù gào huān, huān shǐ mìng yǐn rù, shàng shì dàn mò xiāng zāo. yuán zhōng zài jiù chē shàng qǔ jiǔ jí zhēng, yī miàn yǐn jiǔ, yī miàn dàn zhēng, jì yǐ zhǎng gē. gē bà nǎi yǔ huān dào: tiān xià shì yǐ kě zhī, gōng shàng yù shì ěr zhū me? huān dá dào: fù guì jiē yīn bǐ suǒ zhì, zěn gǎn bù wài bǐ jǐn jié! yuán zhōng kuì rán dào: yū jū xiǎo jǐn, zěn de chēng wèi yīng xióng! kuáng tài fú yǔ, fǎng fú sān guó shí zhī mí héng. sì yòu wèn jí gāo gān xiōng dì, céng lái guò fǒu? huān zhà yán wèi lái. yuán zhōng yòu dào: gōng guǒ shì zhēn yǔ ne, hái shì jiǎ yǔ ne? huān wēi shěn dào: zhào jùn zuì le. yīn shǐ rén fú chū. yuán zhōng bù kěn qǐ, zhǎng shǐ sūn téng jìn yán dào: cǐ jūn xì tiān qiǎn zhì cǐ, yuàn gōng wù wéi. huān nǎi fù yǔ wèn dá, yuán zhōng kǎi chén shí shì, wū yàn liú tì. huān yì bù jué dòng róng. yuán zhōng yīn jìn cè dào: hé běi xíng shì, mò rú jì yīn, yīn zhōu chéng xiǎo, yòu wú liáng zhàng, bù zú jì dà shì, zuì hǎo shì wǎng jiù jì zhōu, gāo gān xiōng dì bì qīng xīn shì gōng, yīn zhōu biàn kě cì wěi yuán zhōng. jì yīn jì hé, cāng yíng yōu dìng zì rán mǐ fú le. huān wén yán qǐ zuò, wò yuán zhōng shǒu, qīn wèi dào qiàn, liú zhū mù xià, yǔ tán shù rì, fāng lìng guī tú yīn zhōu, zì lǜ zhòng zhì xìn dōu.
越宿先遣乾歸,自引兵東向徐進。前驅遇着一人,乘露車,載素箏濁酒,投刺軍前,自言願謁見高公。當有軍吏傳報,歡略閱名刺,見是南趙郡太守李元忠數字。便道:「這人是個酒鬼,見我何為?」說着,也不傳見,又不拒絕。元忠待了片刻,不見復語,便下車獨坐,酌酒擘脯,且飲且嚼。連飲了好幾觥,乃復顧語軍吏道:「聞高公招延雋傑,故不惜來謁。今未見吐哺迎賢,慢士可知,請還我名刺,不勞再報!」軍吏又復告歡,歡始命引入,尚是淡漠相遭。元忠再就車上取酒及箏,一面飲酒,一面彈箏,繼以長歌。歌罷乃語歡道:「天下事已可知,公尚欲事爾朱麼?」歡答道:「富貴皆因彼所致,怎敢不外彼盡節!」元忠喟然道:「迂拘小謹,怎得稱為英雄!」狂態咈語,仿佛三國時之禰衡。嗣又問及高乾兄弟,曾來過否?歡詐言未來。元忠又道:「公果是真語呢,還是假語呢?」歡微哂道:「趙郡醉了。」因使人扶出。元忠不肯起,長史孫騰進言道:「此君系天遣至此,願公勿違。」歡乃復與問答,元忠慨陳時事,嗚咽流涕。歡亦不覺動容。元忠因進策道:「河北形勢,莫如冀、殷,殷州城小,又無糧仗,不足濟大事,最好是往就冀州,高乾兄弟必傾心事公,殷州便可賜委元忠。冀、殷既合,滄、瀛、幽、定自然弭服了。」歡聞言起座,握元忠手,親為道歉,留諸幕下,與談數日,方令歸圖殷州,自率眾至信都。
lóng zhī yǔ gān, kāi mén nà huān. áo cáo zhèng zài wài lüè dì, wèi yù gān yì, wén nǎi xiōng yíng huān rù chéng, chī wèi fù rén, jí yí xiōng bù qún. huān sù zhī áo cáo yǒng hàn, jiā yì lóng luò, tè qiǎn zhǎng zi chéng wǎng jiàn áo cáo, zhí zi sūn lǐ, áo cáo nǎi yǔ chéng jù lái.
隆之與乾,開門納歡。敖曹正在外略地,未預乾議,聞乃兄迎歡入城,嗤為婦人,即遺兄布裙。歡素知敖曹勇悍,加意籠絡,特遣長子澄往見敖曹,執子孫禮,敖曹乃與澄俱來。
huān gé wài yōu dài, áo cáo fāng wú yì yán.
歡格外優待,敖曹方無異言。
gān yǔ lóng zhī, běn yī fù liú líng zhù, jì yíng gāo huān wèi zhǔ shuài, biàn yǔ líng zhù duàn jué wǎng lái. wèi yì shǐ dà dū dū hóu yuān, biāo qí jiāng jūn chì liè yán qìng, wǎng tǎo líng zhù. líng zhù cháng zì zhàn dào: sān yuè mò xún, bì rù dìng zhōu. yuān zhì gù chéng, yòng yán qìng jì, wěi yán jiāng xī rù guān zhōng, àn zhōng què jiǎn xuǎn jīng qí, hūn yè jí chí, zhí rù líng zhù lěi zhōng. yǎn tā bù bèi, dé jiāng líng zhù shǒu jí qǔ lái, hán rù dìng zhōu, zhèng zhí sān yuè mò rì. líng zhù zhǐ suàn de bàn zhe, píng bái dì sàng le xìng mìng.
乾與隆之,本依附劉靈助,既迎高歡為主帥,便與靈助斷絕往來。魏亦使大都督侯淵,驃騎將軍叱列延慶,往討靈助。靈助嘗自占道:「三月末旬,必入定州。」淵至固城,用延慶計,偽言將西入關中,暗中卻簡選精騎,昏夜疾馳,直入靈助壘中。掩他不備,得將靈助首級取來,函入定州,正值三月末日。靈助只算得半着,平白地喪了性命。
wèi tíng jì tǎo píng líng zhù, fù yù guī huà jì zhōu, yáng cì gāo huān wèi bó hǎi wáng, zhēng lìng rù cháo. kàn guān, shì xiǎng cǐ shí de gāo huān, hái kěn yīng mìng rù dōu, zài shòu ěr zhū shì de àn suàn me? ěr zhū shì lóng shēng shòu tài bǎo, zhuān lǎn cháo gāng, ěr zhū zhào jiān dū shí zhōu jūn shì, yǎn yǒu bìng fén, ěr zhū tiān guāng jiā wèi dà jiāng jūn, zhuān zhì guān yòu, ěr zhū zhòng yuǎn xǐ zhèn dà liáng, fù jiā yǎn zhōu cì shǐ, xìng zuì tān bào, jìng wèi fù shì, wǎng wǎng wū tā móu fǎn, qǔ nán zǐ tóu rù hé liú, jí méi fù nǚ cái chǎn, xī rù sī jiā, suǒ rù zū shuì, yì wèi cháng jiè sòng luò yáng. dōng nán zhōu jùn, wèi zhòng yuǎn shì hǔ láng, hèn bù jí rì zhū jí. zhǐ yīn ěr zhū shì shèng, wèi gǎn fǎn kàng, méi nài hé rěn qì tūn shēng. jí wèi ěr zhū miè wáng zhāng běn. dú gāo huān yǎng shì shàn jiǎ, zhāo bīng fǔ mín, jiāng yǔ ěr zhū shì jué yī cí xióng, xù ruì yǐ dài, suǒ yǐ wèi tíng zhēng lìng rù cháo, dāng rán tuō cí bù zhì. wèi tíng yì wú kě rú hé, zhǐ hǎo shè fǎ jī mí, shòu huān wèi dà dū dū dōng dào dà xíng tái, lǐng yì zhōu cì shǐ. zhēng cháo bù zhì, fǎn shòu zhòng jì, ěr zhū shì wèi wáng xiān něi, shuāi zhào yǐ jiàn, wèi zhǔ gōng yì ān dé wèi yīng zhǔ yé!
魏廷既討平靈助,復欲規畫冀州,陽賜高歡為渤海王,徵令入朝。看官,試想此時的高歡,還肯應命入都,再受爾朱氏的暗算麼?爾朱世隆升授太保,專攬朝綱,爾朱兆兼督十州軍事,奄有並汾,爾朱天光加位大將軍,專制關右,爾朱仲遠徙鎮大梁,復加兗州刺史,性最貪暴,境為富室,往往誣他謀反,取男子投入河流,籍沒婦女財產,悉入私家,所入租稅,亦未嘗解送洛陽。東南州郡,畏仲遠似虎狼,恨不即日誅殛。只因爾朱勢盛,未敢反抗,沒奈何忍氣吞聲。即為爾朱滅亡張本。獨高歡養士繕甲,招兵撫民,將與爾朱氏決一雌雄,蓄銳以待,所以魏廷徵令入朝,當然託辭不至。魏廷亦無可如何,只好設法羈縻,授歡為大都督東道大行台,領翼州刺史。征朝不至,反授重寄,爾朱氏未亡先餒,衰兆已見,魏主恭亦安得為英主耶!
huān yì qǐ xióng xīn, zài jiā bù jiāng hú lǜ jīn kù dí gàn, jí qī dì lóu zhāo, zǐ fū duàn róng, cóng páng sǒng yǒng, quàn tā sù tǎo ěr zhū. huān nǎi zhà wèi ěr zhū zhào shū, wèi jiāng qiǎn liù zhèn rén cì pèi qì hú, zhòng jiē yōu jù. yòu wěi shì bīng zhōu fú xí, zhēng bīng tǎo bù luò jī. yì hú rén zhī yī zhǒng. yīn diào fā wàn rén chū jiāo, yóu huān qīn zì sòng xíng, sǎ lèi xù bié, dà zhòng hào tòng, shēng zhèn yuán yě. huān qiě qì qiě yù dào: wǒ yǔ ěr děng jūn wèi jī kè, yì tóng yī jiā, bù yì zài shàng zhēng fā rú cǐ! jīn ruò xī xiàng, yī dāng sǐ hòu jūn qī, èr dāng sǐ pèi guó rén, sān dāng sǐ. nài hé nài hé? dà zhòng qí shēng dào: zhǐ yǒu zào fǎn yī fǎ. bī chū yī gè fǎn zì. huān zhòu méi dào: zào fǎn èr zì, shí fēi měi míng, bì bù dé yǐ, yì xū tuī yī rén wèi zhǔ shuài. dà zhòng wén yán, dāng rán tuī huān. huān yòu tàn dào: ěr děng dú bù jiàn gé róng me? yǒu zhòng bǎi wàn, sǎn màn wú jì, zhōng zhì bài wáng. jīn ruò tuī wǒ wèi zhǔ shuài, dāng tīng wǒ hào lìng, wú líng hàn rén, wú wéi jūn lǜ! fǒu zé wǒ bù néng wèi tiān xià xiào ne. zhòng jiē kòu shǒu dào: sǐ shēng wéi mìng. huān nǎi chuí niú xiǎng shì, qǐ bīng xìn dōu, dàn shàng wèi gǎn xiǎn chì ěr zhū.
歡益起雄心,再加部將斛律金、庫狄干,及妻弟婁昭,姊夫段榮,從旁慫恿,勸他速討爾朱。歡乃詐為爾朱兆書,謂將遣六鎮人刺配契胡,眾皆憂懼。又偽示并州符檄,徵兵討步落稽。亦胡人之一種。因調發萬人出郊,由歡親自送行,灑淚敘別,大眾號慟,聲震原野。歡且泣且諭道:「我與爾等均為羈客,義同一家,不意在上徵發如此!今若西向,一當死;後軍期,二當死;配國人,三當死。奈何奈何?」大眾齊聲道:「只有造反一法。」逼出一個反字。歡皺眉道:「造反二字,實非美名,必不得已,亦須推一人為主帥。」大眾聞言,當然推歡。歡又嘆道:「爾等獨不見葛榮麼?有眾百萬,散漫無紀,終致敗亡。今若推我為主帥,當聽我號令,毋陵漢人,毋違軍律!否則我不能為天下笑呢。」眾皆叩首道:「死生唯命。」歡乃椎牛饗士,起兵信都,但尚未敢顯斥爾朱。
huì lǐ yuán zhōng qǐ bīng bī yīn zhōu, quàn lìng gāo gān lǜ zhòng wǎng yīng. gān yáng yán shì fù jiù yīn zhōu, dān qí rù jiàn ěr zhū yǔ shēng, yǔ móu zhàn shǒu shì yí. yǔ shēng jí xié gān chū yù yuán zhōng, gān qù xì cì sǐ yǔ shēng, yǔ yuán zhōng huì shī, chí yǔ shēng shǒu xié jiàng zhōu mín, suì liú yuán zhōng shǒu yīn zhōu, zì xié shǒu jí bào huān. huān fǔ yīng dào: jīn rì zhǐ hǎo jué jì zào fǎn le! nǎi lìng yuán zhōng wèi yīn zhōu cì shǐ. suí jí biǎo wén wèi tíng, lì jǔ ěr zhū shì zuì zhuàng, kàng cí shēng tǎo.
會李元忠起兵逼殷州,勸令高乾率眾往應。乾佯言是赴救殷州,單騎入見爾朱羽生,與謀戰守事宜。羽生即偕乾出御元忠,乾覷隙刺死羽生,與元忠會師,持羽生首脅降州民,遂留元忠守殷州,自攜首級報歡。歡撫膺道:「今日只好決計造反了!」乃令元忠為殷州刺史。隨即表聞魏廷,歷舉爾朱氏罪狀,抗辭聲討。
ěr zhū shì lóng nì biǎo bù tōng, dàn zòu chēng gāo huān zào fǎn, yú shì ěr zhū zhào ěr zhū zhòng yuǎn ěr zhū tiān guāng ěr zhū dù lǜ děng, jiē shòu mìng tǎo huān, yóu shì lóng jū zhōng diào dù. láng zǐ láng sūn, yī qí chū lái, shà shì rè nào. huān wén ěr zhū shì yī qí lái gōng, dāng rán yào bù shǔ bīng mǎ, chū yù gè jūn.
爾朱世隆匿表不通,但奏稱高歡造反,於是爾朱兆、爾朱仲遠、爾朱天光、爾朱度律等,皆受命討歡,由世隆居中調度。狼子狼孫,一齊出來,煞是熱鬧。歡聞爾朱氏一齊來攻,當然要部署兵馬,出御各軍。
hū yǒu yī rén mǎn shēn shuāi dié, liáng qiāng zhì jūn mén, qiú jiàn gāo huān. huān yī jiàn míng cì, jí mìng zhào rù. nà rén dào le àn qián, pú fú dì shàng, fàng shēng dà kū. huān yì lèi xià, zì qǐ fú chí, lìng tā qǐ zuò. yǔ jiàn lǐ yuán zhōng shí yòu shì yī zhǒng xiě fǎ. nà rén shàng liú tì dào: yī jiā bǎi kǒu, jǐn bì zéi chén shǒu zhōng, wén míng gōng qǐ yì xìng shī, suǒ yǐ bēn bō zhì cǐ, yuàn xiào quǎn mǎ, tú bào dà chóu! huān tàn xī dào: jūn jiā shì zhōng xiào, nǎi wèi nì zéi suǒ tú, kě bēi kě hèn, wǒ zhèng wèi cǐ qǐ shì, tiān dào yǒu zhī, bì bù shǐ nì zéi lòu wǎng lī! suì miàn shòu xíng tái láng zhōng, lìng tā cān yì jūn qíng.
忽有一人滿身衰絰,踉蹌至軍門,求見高歡。歡一見名刺,即命召入。那人到了案前,匍匐地上,放聲大哭。歡亦淚下,自起扶持,令他起坐。與見李元忠時又是一種寫法。那人尚流涕道:「一家百口,盡斃賊臣手中,聞明公起義興師,所以奔波至此,願效犬馬,圖報大仇!」歡嘆息道:「君家世忠孝,乃為逆賊所屠,可悲可恨,我正為此起事,天道有知,必不使逆賊漏網哩!」遂面授行台郎中,令他參議軍情。
kàn guān dào cǐ rén wèi shuí? yuán lái shì wèi sī kōng yáng jīn zi yīn. jīn zhǎng xiōng míng bō, cì xiōng míng chūn, jiē shì wèi yǒu míng. bō xìng gāng yì, chūn jīn qiān gōng, jiā shì xiào yǒu, sī fú tóng cuàn, nán nǚ bǎi kǒu, rén wú jiān yán. chūn jīn wèi zhì sān gōng, yī mén qī jùn tài shǒu, sān shí èr zhōu cì shǐ. bō xiān bìng shì, zi kǎn céng wèi shì zhōng, yǔ shā ěr zhū róng. jiàn qián huí. ěr zhū zhào rù luò, kǎn táo guī huá yīn gù lǐ, ěr zhū tiān guāng yáng yán shè kǎn, zhào lìng chū shì, kǎn míng zhī yǒu zhà, dàn shàng wàng bǎo quán bǎi kǒu, níng mí yī shēn. nǎi jí chū yīng zhào, guǒ wèi tiān guāng suǒ shā. shí yáng chūn yì yǐ zhì shì, yǔ zi yù tóng fǎn huá yīn. chūn dì jì zhōu cì shǐ shùn, shùn zi dōng yōng zhōu cì shǐ biàn, zhèng píng tài shǒu zhòng xuān, jiē zài luò yáng, jiù shì sī kōng jīn, yì liú jū dōu zhōng. ěr zhū shì hèn kǎn qiè chǐ, shèn zhì yù tú lù quán jiā, nǎi yóu shì lóng chū zòu, wū yán yáng shì móu fǎn, qǐng yī lǜ bǔ zhì. wèi zhǔ gōng bù kěn yī yì, piān jīng shì lóng gù qǐng, nǎi mìng yǒu sī jiǎn àn yǐ wén. shì lóng jù qiǎn bīng wéi jīn dì, tú lù wú yí. yuán lái tiān guāng yì fā bīng zhì huá yīn, bǎ yáng shì yī mén lǎo xiǎo, shā dé jīng guāng. zhǐ yǒu yáng yīn zài wài, xìng de tuō táo, bēn zhì xìn dōu yè huān. shàng liú yáng yīn yī rén, wèi shǐ fēi xiào yǒu zhī bào, rán yì cǎn yǐ.
看官道此人為誰?原來是魏司空楊津子愔。津長兄名播,次兄名椿,皆仕魏有名。播性剛毅,椿津謙恭,家世孝友,緦服同爨,男女百口,人無間言。椿津位至三公,一門七郡太守,三十二州刺史。播先病逝,子侃曾為侍中,與殺爾朱榮。見前回。爾朱兆入洛,侃逃歸華陰故里,爾朱天光佯言赦侃,召令出仕,侃明知有詐,但尚望保全百口,寧糜一身。乃即出應召,果為天光所殺。時楊椿亦已致仕,與子昱同返華陰。椿弟冀州刺史順,順子東雍州刺史辯,正平太守仲宣,皆在洛陽,就是司空津,亦留居都中。爾朱氏恨侃切齒,甚至欲屠戮全家,乃由世隆出奏,誣言楊氏謀反,請一律捕治。魏主恭不肯依議,偏經世隆固請,乃命有司檢案以聞。世隆遽遣兵圍津第,屠戮無遺。原來天光亦發兵至華陰,把楊氏一門老小,殺得精光。只有楊愔在外,幸得脫逃,奔至信都謁歡。尚留楊愔一人,未始非孝友之報,然亦慘矣。
yīn pō yǒu cái zhì, wèi huān móu yì, shén dé huān xīn. huān yīn jiāng wén xí jiào lìng děng jiàn, yī gài wěi cuàn, dàn lìng zī yì cān jūn cuī, zuò wèi fù shǒu. cuàn xià bǐ qiān yán, cí duō kǎi qiè, yī jīng bān bù, wú bù chuán sòng, yú shì ěr zhū shì zuì è, xiá ěr gòng zhī. ěr zhū zhào chū gōng yīn zhōu, lǐ yuán zhōng dú lì nán zhī, qì chéng bēn xìn dōu. jiǔ guǐ jiū shǔ wú yòng. ěr zhū zhòng yuǎn jí ěr zhū dù lǜ, yǔ jiāng jūn hú sī chūn hè bá shèng jiǎ xiǎn zhì děng, yì jìn jūn gāo píng, huān pō yǐ wèi yōu.
愔頗有才智,為歡謀議,甚得歡心。歡因將文檄教令等件,一概委爨,但令咨議參軍崔,作為副手。爨下筆千言,詞多慨切,一經頒布,無不傳誦,於是爾朱氏罪惡,遐邇共知。爾朱兆出攻殷州,李元忠獨力難支,棄城奔信都。酒鬼究屬無用。爾朱仲遠及爾朱度律,與將軍斛斯椿、賀拔勝、賈顯智等,亦進軍高平,歡頗以為憂。
zhǎng shǐ sūn téng xiàn yì dào: jīn zhāo tíng gé jué, hào lìng wú suǒ bǐng chéng, zhòng jiāng jǔ sàn, bù rú xiān lì yuán shì zōng qīn, wéi xì zhòng zhì. cǐ cè shí shǔ wú wèi. huān bù néng wú yí, téng yī zài gù qǐng, nǎi fèng bó hǎi tài shǒu lǔ jùn wáng yuán lǎng wèi dì. lǎng xì jǐng mù tài zǐ huǎng xuán sūn, fù wèi zhāng wǔ wáng róng, zhì shì yíng rù xìn dōu, jí huáng dì wèi, gǎi yuán zhōng xìng. mìng gāo huān wèi shì zhōng chéng xiàng, dū du zhōng wài zhū jūn shì, gāo gān wèi shì zhōng sī kōng, gāo áo cáo wèi biāo qí dà jiāng jūn, lǐng jì zhōu cì shǐ, sūn téng wèi shàng shū zuǒ pú shè, wèi lán gēn wèi yòu pú shè. huān jì shòu mìng tǒng jūn, zhǐ rì chū zhēng, yòng le yī tiáo fǎn jiān jì, suì lìng ěr zhū shì zì xiāng cāi jì, zǒu zhòng yuǎn dù lǜ, bìng dà pò zhào jūn. xiǎo zi yǒu shī tàn ěr zhū shì dào:
長史孫騰獻議道:「今朝廷隔絕,號令無所稟承,眾將沮散,不如先立元氏宗親,維繫眾志。」此策實屬無謂。歡不能無疑,騰一再固請,乃奉渤海太守魯郡王元朗為帝。朗系景穆太子晃玄孫,父為章武王融,至是迎入信都,即皇帝位,改元中興。命高歡為侍中丞相,都督中外諸軍事,高乾為侍中司空,高敖曹為驃騎大將軍,領冀州刺史,孫騰為尚書左僕射,魏蘭根為右僕射。歡既受命統軍,指日出征,用了一條反間計,遂令爾朱氏自相猜忌,走仲遠、度律,並大破兆軍。小子有詩嘆爾朱氏道:
rén shēng xìng fèi běn wú cháng, yī xìng zhēng róng yī xìng wáng
人生興廢本無常,一姓爭榮一姓亡;
zì gǔ qiáng zōng wú bù fù, huò gēn duō bàn qǐ cān shāng.
自古強宗無不覆,禍根多半起參商。
jiū jìng gāo huān jì cè ruò hé, qǐng kàn xià miàn dì wǔ shí yī huí.
究竟高歡計策若何,請看下面第五十一回。
běn huí shù gāo shì dé shì zhī yóu lái, jí běi qí kāi guó zhī dòng jī, wú ěr zhū shì zhī luàn wèi, zé gāo shì bù dé xìng wú ěr zhū shì zhī jǔ bīng xiāng wěi, zé gāo shì yì bù dé xìng. yàn yǒu zhī: luàn shì chū yīng xióng. gāo huān qí guǒ wèi luàn shì zhī yīng xióng hū? bǐ ěr zhū zǐ dì, jiē fēi huān dí, ěr zhū róng gù yǐ nì liào zhī yǐ. ěr zhū jiāng zuǒ zhǐ yǒu yī mù róng shào zōng, ér bù néng yòng. hè bá xiōng dì fǎn fù wú cháng, jiē bù zú qǔ. huān zé xù jiǎ yǎng shì, shū kuáng rú lǐ yuán zhōng ér yōu róng zhī, hàn lì rú gāo áo cáo ér lǐ yù zhī, jī qí suǒ wèi, fǎng fú wèi wǔ, yí hū chéng shí jué qǐ, ér wèi yī shì xióng yě. rán ěr zhū shì mù wú zhǎng shàng, zhì jūn rú yì qí, shū fèi shū lì, zhì dāng shí mù wèi luàn zéi, ér gāo huān yì cóng ér dǎo zhī, wèi yì bù zhōng, yǐ bào yì bào, huān zhī yǔ ěr zhū xiāng qù, dé wú suǒ wèi bù néng yǐ cùn yé!
本回述高氏得勢之由來,即北齊開國之動機,無爾朱氏之亂魏,則高氏不得興;無爾朱氏之舉兵相委,則高氏亦不得興。諺有之:亂世出英雄。高歡其果為亂世之英雄乎?彼爾朱子弟,皆非歡敵,爾朱榮固已逆料之矣。爾朱將佐只有一慕容紹宗,而不能用。賀拔兄弟反覆無常,皆不足取。歡則蓄甲養士,疏狂如李元忠而優容之,悍戾如高敖曹而禮遇之,跡其所為,仿佛魏武,宜乎乘時崛起,而為一世雄也。然爾朱氏目無長上,置君如弈棋,倏廢倏立,致當時目為亂賊,而高歡亦從而蹈之,為義不忠,以暴易暴,歡之與爾朱相去,得毋所謂不能以寸耶!