strong lóng xián strong
龍涎
nán hǎi, lóng zhī dōu huì. gǔ shí rù shuǐ cǎi zhū bèi zhě, jiē xiù shēn miàn wèi lóng zi, shǐ lóng yǐ wèi jǐ lèi, bù tūn shì. zài jīn rì, rén yǔ lóng yì xí, zhū lóng hù lǜ shì zhī wèi yuán tíng yǐ.
南海,龍之都會。古時入水採珠貝者,皆繡身面為龍子,使龍以為己類,不吞噬。在今日,人與龍益習,諸龍戶率視之為螈蜓矣。
xīn ān yǒu lóng xué zhōu, měi fēng yǔ, jí yǒu lóng qǐ, qù dì bù shù zhàng. zhū liè jīn lín, liǎng mù yù yù rú diàn. rén yǔ lóng xiāng shì jiǔ zhī, fú wèi yě. qí jīng huá zài fú mò, shí pēn báo rú pù quán rú yǔ. zhēng chéng qǔ zhī, shāo huǎn zé rù dì zhōng yǐ. shì wèi lóng xián. huò wèi lóng xián zhě, duō jī yú hǎi shàng kū mù, rú niǎo yí zhuàng. qí sè qīng lí, qí xiāng xīng. zá bǎi huā fén zhī, cuì yān qiān jié, wān tíng pán kōng, jīng shí bù sàn. kě yǐ jiǎn fēn xiāng lǚ, rán duō bù zhēn. cóng fān bó lái zhě, chū dà qín bō sī. yú yǔ zhōng fén zhī, bì bó yǒu shēng zé zhēn. yòu, luó fú duō lóng tán, cháng yǒu rén xiǎo yí tán zhōng, ān sēng jiàn zhī, shǐ zhī pú fú tǔ shàng, é yǒu bái qì qiān bǎi dào cóng gǔ zhōng qǐ, xùn léi chéng fēng, yǔ rú zhù, hǎi shàng zhōu chuán yǐ pò ruò wú shù yǐ. rén bì pú fú tǔ shàng nǎi miǎn, ruò zài mù shí zhī jiān bì wèi lóng suǒ chè. yòu, xīn xìng yǒu tiān lù shān, qí dǐng yǒu tán, suì hàn yǐ shí tóu zhī, shēng zhèn rú léi, jí yǔ. yòu yǒu jǐng gàn hú, qí shēn mò cè, suì hàn yǐ tǔ póu jī zhī, yì yǒu yǔ. yòu, huà zhōu yǒu shí lóng, qí shǒu pán zhōu xiè zhī zuǒ, qí wěi zhù yú jiāng zhōng. shēn duō qiào xué, měi wèi fēng cháo suǒ jī, zé pēn shā rú xuě, fēi fēi mǎn kōng. yǒu shí míng yǐ yī suì, míng yǐ èr sān suì. qí shēng yǐn yǐn, yǔ é guàn tóng. zài zuǒ rú yòu, zài xī rú dōng. yǒu tàn qí wěi yú jí tuān zhī xià zhě, jiē dé gǔ qián. huò wèi wǔ zhū, huò wèi kāi yuán, huò gǔ huò jìn, huò quē huò quán. zǐ bì jiāo sàn, qīng huáng zá huī. qí wèi shù, qiàn bù bā jiǔ, yíng bù èr shí, suī bǎi shí rén gè yǒu suǒ gěi. yòu mào míng líng jiǎo shān yǒu yī lóng jǐng, jìn shí yǒu pān mào míng zhēn rén zhě, yǐ jīn zhù wǔ lóng, nà jǐng zhōng. zì yǒng jiā zhì jīn, měi yù hàn, gāo liáng tài shǒu chū wǔ jīn lóng jì zhī, yǔ lì zhì.
新安有龍穴洲,每風雨,即有龍起,去地不數丈。朱鬣金鱗,兩目煜煜如電。人與龍相視久之,弗畏也。其精華在浮沫,時噴薄如瀑泉如雨。爭承取之,稍緩則入地中矣。是為龍涎。或謂龍涎者,多積於海上枯木,如鳥遺狀。其色青黎,其薌腥。雜百花焚之,翠煙千結,蜿蜓蟠空,經時不散。可以剪分香縷,然多不真。從番舶來者,出大秦、波斯。於雨中焚之,腷膊有聲則真。又,羅浮多龍潭,嘗有人小遺潭中,庵僧見之,使之蒲伏土上,俄有白氣千百道從谷中起,迅雷乘風,雨如注,海上舟船已破弱無數矣。人必蒲伏土上乃免,若在木石之間必為龍所掣。又,新興有天露山,其頂有潭,歲旱以石投之,聲震如雷,即雨。又有井幹湖,其深莫測,歲旱以土掊擊之,亦有雨。又,化州有石龍,其首蟠州廨之左,其尾注於江中。身多竅穴,每為風潮所激,則噴沙如雪,霏霏滿空。有時鳴以一歲,鳴以二三歲。其聲隱隱,與鵝鸛同。在左如右,在西如東。有探其尾於急湍之下者,皆得古錢。或為五銖,或為開元,或古或近,或缺或全。紫碧交散,青黃雜輝。其為數,歉不八九,盈不二十,雖百十人各有所給。又茂名靈湫山有一龍井,晉時有潘茂名真人者,以金鑄五龍,納井中。自永嘉至今,每遇旱,高涼太守出五金龍祭之,雨立至。
strong shèn qì strong
蜃氣
dōng guǎn hé lán hǎi, qí shuǐ xuán huí ér yǒu hēi, sān jiāng zhī suǒ huì, yǒu lóng kū yān. cháng yǒu jī qì rú dài, huò rú bái wù, gǔ wǔ chuī xū, shū hū wàn huà. qí wèi chéng què lóu tái tǎ miào zhū zhuàng, rén wù chē qí cuò chū yú céng fēng dié yǎn zhī jiān, yóu jí zhuàng lì. zhōu xíng qí zhōng fú jiàn yě. zì wài wàng zhī, biàn huàn sī jiàn. jí zhī zhé yuǎn, lí zhī fù jìn. suī dà fēng yǔ bù néng miè, rén yǐ wèi jiāo shèn zhī qì suǒ wèi yún. qí qì huò dà huò xiǎo, qíng zé dà, yīn zé xiǎo, wǔ sè guāng máng bù dìng. huò rú jīng qí gē jiǎ, zé zhào qí dì yǒu bīng gé rú cāng lǐn, zé zhào qí dì fēng dēng. jū rén měi hòu zhī yǐ zhī zāi xiáng. suì zhēng yuè chū sān sì wǔ rì bì yī jiàn, bù jiàn zé yǐ wèi guài. huò wèi cǐ nǎi hǎi qì, chūn qíng shǐ jiàn, fēi yě. cǐ shèn qì yě. shèn zhě, qiān suì zhī zhì suǒ huà, qí wèi wù zuì shén.
東莞合蘭海,其水漩洄而黝黑,三江之所匯,有龍窟焉。嘗有積氣如黛,或如白霧,鼓舞吹噓,倏忽萬化。其為城、闕、樓、台、塔、廟諸狀,人物車騎錯出於層峰迭巘之間,尤極壯麗。舟行其中弗見也。自外望之,變幻斯見。即之輒遠,離之復近。雖大風雨不能滅,人以為蛟蜃之氣所為雲。其氣或大或小,晴則大,陰則小,五色光芒不定。或如旌旗戈甲,則兆其地有兵革;如倉廩,則兆其地豐登。居人每候之以知災祥。歲正月初三四五日必一見,不見則以為怪。或謂此乃海氣,春晴始見,非也。此蜃氣也。蜃者,千歲之雉所化,其為物最神。
strong hǎi shì strong
海市
hǎi shì duō jiàn yú jìng kāng chǎng. dāng huì, yè guāng hū shēng, shuǐ miàn jǐn chì, yǒu wú shù dēng huǒ wǎng lái, luó bàng jiāo rén zhī shǔ, xuān xuān xiào yǔ, wén mài zhū yù jǐn, shù qián liàng mǐ mài shēng, zhì xiǎo fāng zhǐ. zé hǎi shì yě. huò yuē hǎi shàng yǒu shān hú zhī shì, zài hǔ tóu mén xī. gài jí hǎi shì. huò yuē, qí dì gù yǒu chén zhōu, měi yuè chū, zhé yǒu guǐ wù jiù hǎi zhōng wèi shì, suǒ wèi chén zhōu yè shì yě. gài nán hǎi shèn qì yǒu qì ér wú shēng, hǎi shì yǒu shēng ér wú qì, yǐ cǐ wèi bié. ér jìng kāng hǎi shì yòu yǔ qīng zhōu bù tóng. jìng kāng hǎi shì jiàn yú yè, qīng zhōu jiàn yú zhòu. pān yú zá jì yún: hǎi biān yǒu guǐ shì, bàn yè ér hé, jī míng ér sàn. rén cóng zhī, duō de yì wù. shǐ suǒ wèi láng lt yuè huāng gt zhī mín yě. shuǐ jīng zhù: láng lt yuè huāng gt zhī mín, míng yè wèi shì. yǐ bí xiù jīn, jí zhī měi è. yí jí cǐ zhǒng.
海市多見于靖康場。當晦,夜光忽生,水面盡赤,有無數燈火往來,螺蚌鮫人之屬,喧喧笑語,聞賣珠鬻錦,數錢量米麥聲,至曉方止。則海市也。或曰海上有珊瑚之市,在虎頭門西。蓋即海市。或曰,其地故有沉洲,每月出,輒有鬼物就海中為市,所謂沉洲夜市也。蓋南海蜃氣有氣而無聲,海市有聲而無氣,以此為別。而靖康海市又與青州不同。靖康海市見於夜,青州見於晝。《番禺雜記》云:海邊有鬼市,半夜而合,雞鳴而散。人從之,多得異物。始所謂狼<月荒>之民也。《水經注》:狼<月荒>之民,冥夜為市。以鼻嗅金,即知美惡。疑即此種。
strong hǎi qiū strong
海鰍
hǎi qiū chū, zhǎng gèn bǎi lǐ, mǔ lì bàng luǒ jī qí bèi, lù wù rú shān. zhōu rén wù yǐ wèi dǎo yǔ, jiù zhī, wǎng wǎng qīng fù. zhòu pēn shuǐ wèi cháo wèi xī, yè pēn huǒ, hǎi miàn jǐn chì, wàng zhī rú tiān yù huǒ.
海鰍出,長亘百里,牡蠣蚌蠃積其背,峍屼如山。舟人誤以為島嶼,就之,往往傾覆。晝噴水為潮為汐,夜噴火,海面盡赤,望之如天雨火。
strong guài yú strong
怪魚
jìn hǎi shàng zhī dì, guài yú shén duō, qí zhuàng bù yī, kāi yáng shí suí fēng gǔ wǔ, wǎng wǎng fēi rù bó zhōng, rén bù gǎn qǔ. yǒu yī yú zhǎng shù shí zhàng, qí shǒu yǒu èr dà kǒng, pēn shuǐ shàng chū, yù bó zé áng shǒu zhù shuǐ bó zhōng, xū yú ér mǎn. jí yǐ jù wèng tóu zhī, lián tūn shù wèng, zé shì. yǒu yī yú zuǐ zhǎng zhàng xǔ, yǒu yǔ kè rú jù, néng yǔ lì zhàn ér shèng, yǐ jiù hǎi bó. yòu yǒu yú zhǎng èr shí yú zhàng, xìng zuì liáng shàn, huò yú rén wèi è yú suǒ kùn, cǐ yú zhé wèi yú rén jiě wéi. yòu, dà fēng yǔ shí, yǒu hǎi guài bèi fā hóng miàn, chéng yú ér wǎng lái. chéng yú zhě yì yú yě, wèi zhī rén yú. rén yú xióng zhě wèi hǎi hé shàng, cí zhě wèi hǎi nǚ, néng wèi bó suì. huǒ zhǎng yǒu zhù yún: wú féng hǎi nǚ, wú jiàn rén yú. rén yú zhī zhǒng zú yǒu lú tíng zhě, xīn ān dà yú shān yǔ nán tíng zhú méi lǎo wàn shān duō yǒu zhī. qí zhǎng rú rén, yǒu pìn mǔ, máo fà jiāo huáng ér duǎn, yǎn jīng yì huáng, miàn lí hēi, wěi zhǎng cùn xǔ, jiàn rén zé jīng bù rù shuǐ. wǎng wǎng suí bō piāo zhì, rén yǐ wèi guài, jìng zhú zhī. yǒu de qí pìn zhě, yǔ zhī yín, bù néng yán yǔ, wéi xiào ér yǐ. jiǔ zhī, néng zhuó yī, shí wǔ gǔ. xié zhì dà yú shān, réng méi rù shuǐ, gài rén yú zhī wú hài yú rén zhě. rén yú zhǎng liù qī chǐ, tǐ fā pìn mǔ yì rén, wéi bèi yǒu duǎn liè wēi hóng, zhī qí wèi yú. jiān chū shā ruì, néng mèi rén. bó xíng yù zhě, bì zuò fǎ ráng yàn. hǎi hé shàng duō rén shǒu biē shēn, zú chà zhǎng, wú jiǎ, yì guài shì yě.
近海上之地,怪魚甚多,其狀不一,開洋時隨風鼓舞,往往飛入舶中,人不敢取。有一魚長數十丈,其首有二大孔,噴水上出,遇舶則昂首注水舶中,須臾而滿。亟以巨瓮投之,連吞數瓮,則逝。有一魚嘴長丈許,有齬刻如鋸,能與力戰而勝,以救海舶。又有魚長二十餘丈,性最良善,或漁人為惡魚所困,此魚輒為漁人解圍。又,大風雨時,有海怪被發紅面,乘魚而往來。乘魚者亦魚也,謂之人魚。人魚雄者為海和尚,雌者為海女,能為舶祟。火長有祝云:「毋逢海女,毋見人魚。」人魚之種族有盧亭者,新安大魚山與南亭竹沒老萬山多有之。其長如人,有牝牡,毛髮焦黃而短,眼睛亦黃,面黧黑,尾長寸許,見人則驚怖入水。往往隨波飄至,人以為怪,競逐之。有得其牝者,與之淫,不能言語,惟笑而已。久之,能着衣,食五穀。攜至大魚山,仍沒入水,蓋人魚之無害於人者。人魚長六七尺,體發牝牡亦人,惟背有短鬣微紅,知其為魚。間出沙汭,能媚人。舶行遇者,必作法禳厭。海和尚多人首鱉身,足差長,無甲,亦怪事也。
strong yú jì yú strong
(魚忌)魚
yú jì yī zuò jì, yú zhī dà zhě. zhǎng èr zhàng yú, jí ruò fēng rèn, cháng zhì nán hǎi miào qián, wèi zhī lái cháo. huò yī nián shù zhì, huò shù shí nián yī zhì. ruò lái shù, zé rén yǒu yì jí. zhì chēng nán hǎi suì yǒu fēng yú zhī zāi. fēng, jù fēng. yú, wèi jì yú yě. yǒu wū bái èr zhǒng. lái zhé yǒu fēng, gù yòu yuē fēng yú.
(魚忌)一作暨,魚之大者。長二丈余,脊若鋒刃,嘗至南海廟前,謂之來朝。或一年數至,或數十年一至。若來數,則人有疫疾。志稱南海歲有風魚之災。風,颶風。魚,謂暨魚也。有烏白二種。來輒有風,故又曰風魚。
strong qián lóng shā strong
潛龍鯊
nán hǎi yǒu jù yú yuē qián lóng shā, gài yú zhǒng ér lóng zhě yě. yǒu wǎng dé zhě, zhǎng wǔ chǐ xǔ, zhòng bǎi jīn. qí xiǎo yú cóng zhě shù qiān, zhì bù kě wǎng. ròu shén gān, zhū gǔ róu cuì, wéi lín jiān bù kě shí. lín dà zhě rú zhǎng, kě wèi dài jí jiǔ qì shì, xiǎo zhě zhōng zá pèi. jí yī xíng cháng èr xíng, lín jiē shí sān. liǎng chì liǎng xíng, lín jiē sān shí.
南海有巨魚曰潛龍鯊,蓋魚種而龍者也。有網得者,長五尺許,重百斤。其小魚從者數千,至不可網。肉甚甘,諸骨柔脆,惟鱗堅不可食。鱗大者如掌,可為帶及酒器飾,小者中雜佩。脊一行、腸二行,鱗皆十三。兩翅兩行,鱗皆三十。
strong huáng què yú strong
黃雀魚
huì zhōu chǎn huáng què yú. bā yuè huà wèi huáng què, shí yuè hòu fù huà wèi yú.
惠州產黃雀魚。八月化為黃雀,十月後復化為魚。
strong shǔ nián strong
鼠鯰
shǔ nián zhě, chǎn yú nán hǎi. měi bào wěi shā jì yǐ dài shǔ. shǔ jiàn zhī, wèi qiě shī shuǐ, shì ér jiāng shí zhī, bèi juǎn rù shuǐ ér qù.
鼠鯰者,產於南海。每暴尾沙際以紿鼠。鼠見之,謂且失水,舐而將食之,被捲入水而去。
strong wū zéi strong
烏賊
wū zéi cháng zhōng yǒu mò, tǔ zhī yǐ zì wèi. cháng fú shuǐ shàng, niǎo jiàn zhī yǐ wèi sǐ yǐ, wǎng zhuó zhī, bèi juǎn rù shuǐ.
烏賊腸中有墨,吐之以自衛。嘗浮水上,鳥見之以為死矣,往啄之,被捲入水。
strong yú strong
魚
guǎng zhōu yú duō chí táng suǒ chù zhě. lián yōng huàn líng zéi, jiē yǐ yú yāng zhǎng zhī. yōng yī míng xù. yǔ yuē: wǎng yú dé xù, bù rú dàn rú. yán bù měi yě. huàn zhī měi zài tóu, lǐ zài wěi, lián zài fù. yǔ yuē: huàn yú tóu, lǐ yú wěi, lián yú zhī fù gān qiě zhǐ. yòu yuē: shuǐ líng tǔ zéi, bìng rén yí shí. líng fú zéi chén, kě yǐ zī yīn. gài zéi shǔ tǔ, qí xìng chén, zhǎng qián shuǐ zhōng líng shǔ shuǐ, zhōng xìng fú, yóu zhǎng yuè shuǐ shàng. zéi shí zhī kě yǐ shí cháng, líng shí zhī kě yǐ xíng qì. zéi shǒu ér líng xíng, gù yǐ wèi měi yě.
廣州魚多池塘所畜者。鰱、鱅、鯇、鯪、鯽,皆以魚秧長之。鱅一名鱮。語曰:「網魚得鱮,不如啖茹。」言不美也。鯇之美在頭,鯉在尾,鰱在腹。語曰:「鯇魚頭,鯉魚尾,鰱魚之腹甘且旨。」又曰:「水鯪土鯽,病人宜食。鯪浮鯽沉,可以滋陰。」蓋鯽屬土,其性沉,長潛水中;鯪屬水,中性浮,游長躍水上。鯽食之可以實腸,鯪食之可以行氣。鯽守而蛉行,故以為美也。
jiāng hǎi yú zhī měi zhě, yǔ yǒu yuē: dì yī yú cāng, dì èr yú wǎng, dì sān dì sì mǎ gāo zéi. yòu yuē: huáng bái èr huā, wèi shèng nán jiā. yòu yuē: hán jì rè lú. huáng zhě, huáng huā yú. bái zhě, bái huā yú yě. yòu chūn yuē huáng huā, qiū yuē shí shǒu yě. fán yǒu lín zhī yú jiē shǔ huǒ, èr huā bù rán. qí gōng bǔ yì ér wèi gān, gù měi. jì yú zhì dōng yì féi, gù yuē hán jì. lú zhì xià yì féi, gù yuē rè lú. yán yī yǐ hán ér měi, yī yǐ rè ér měi yě. fán lú yú, yǐ dōng chū cóng jiāng rù hǎi, qū xián shuǐ yǐ jiù nuǎn yǐ xià chū cóng hǎi rù jiāng, qū dàn shuǐ yǐ jiù liáng, yú zhě bì wéi qí shí qǔ zhī. yǔ yuē yú xián chǎn zhě bù rù jiāng, dàn chǎn zhě bù rù hǎi, wèi jǐn rán yě. bái huā yú xián dàn zhī shuǐ jiē yǒu, huáng huā yú wéi dà ào yǒu zhī. dà ào zhě, xián shuǐ zhī biān yě. zì shí yuè zhì shí yī yuè, yǐ rì zè jǐn fú chū shuǐ, yú zhě bì cì mù qǔ zhī. tīng qí shēng zhì zé zhī wèi chū dà ào yě. shēng lǎo, zé zhī jiāng chū dà ào yě. shēng lǎo zhě, huáng huā yú xiào zi zhī hòu yě. qí xiào zi bì yú dà ào, gù yú dà ào qǔ zhī. qǔ yú ào jí huáng pí xiàn jì qīng lín, yì jiē tīng qí shēng. shēng qí zé kāi zhòng qǔ zhī. shí yú yǐ mèng xià suí jì yú chū, qí xìng xǐ fú yóu, wǎng rù shuǐ shù cùn jí dé. huò hòu qí bái hǎi rù jiāng, nì liú zhì xún zhōu zhī tóng gǔ tān, chù shí bì bù néng xī shàng, zé duō de. yǔ yuē: huáng yú bù shàng shuāng yú shí, sān lí bù shàng tóng gǔ tān. sān lí zhě shí yú yě. huáng yú měi xīn shuǐ zhǎng zé chū. jiā yú yǐ mèng dōng tiān dà wù shǐ chū, chū bì yú duān xī gāo xiá jiān. qí xìng jié, bù rù zhuó liú, cháng jū shí yán, shí tái yǐn rǔ, yǐ zì yǎng. shuāng hán jiāng qīng, cháo xī bù zhì, nǎi chū xué xū xī xuě shuǐ. fán jiā yú zài shǔ zhōng bǐng xué zhě, yǐ sān yuè chū xué, shí yuè rù xué. zài yuè zhōng dà xiǎo xiāng xiá zhě, yǐ shí yuè chū xué. sān yuè rù xué, xī shuǐ wèi zhǎng zé sì wǔ yuè yóu wèi rù xué. shǔ jiā yú wèi hán ér xǐ rè, yuè jiā yú bù rán. bái shā shī liǎng shān duàn chù xiǎo xiāng xiá, shí yuè jiā yú chū shuǐ xiān shì yě. yú chì yú qiú bái, jiē yǐ zhòng chūn chū. dà zhě zhòng shù shí jīn, rù zì dà yáng, wàng zhī rú hēi yún. zhì hǔ mén zé yú chì yú zhī zhì zhě duō biàn wèi shí. yú zhě zhé hé wéi qǔ zhī. yòu yú chì yú dà zhì shí, qí xià duī jī zhì shù shí bǎi zhàng, bù kě dǐ jí. yǐ qiāng cì yī yú, qǔ zhī. cì yú yǐn qí xuè, fù shàng, fù qiāng cì qǔ zhī. rú shì zhě xiāng lián bù duàn, bù kě shèng qǔ. gù yú chì yú shí jié suǒ zài, rén mín yàn yù duō zāo zhī, wèi zhōng suì shí. gài yú chì yú fàng luǎn, xióng zhě wèi cí zhě hán luǎn kǒu zhōng, luǎn bù fēn sǎn, gù lèi fán. bǐ cǐ wěi xiāng xián, wú yī duàn xù, gù dé qí yī zé qiān wàn yuán yuán kě dé. zhú yú chǎn èr yú lián kǒu. yǐ shèng xià chū, sè rú xiǎo yè qīng cuì. lín xià duō zhū shā diǎn, wèi gān. mǎ gāo zéi yǐ là yuè chū, zhì sān sì yuè. yǒu mǎ wǔ zhě, yǐ jiǔ shí yuè chū. shì lú ér ròu hòu, wèi mǎ gāo zéi zhī cì, gù yuē mǎ wǔ tiē shā, yī míng bǎn yú, yì yuē zuǒ jiè, shēn biǎn, xǐ tiē shā shàng, gù míng. shì guī yǐ tiē qiáng bì, liǎng sān rì yóu xiān, jí bǐ mù yú yě. yī míng dié, yī biān qīng lǜ, yī biān bái. yī mù zài qīng lǜ biān, yì yǒu liǎng mù hé ér wèi yī zhě. wú dōu fù yún: shuāng zé bǐ mù, piàn zé wáng yú. hé chún yǐ pān yú jiāo táng suǒ chū zhě wèi měi. zì hǔ tóu mén zhì jiāo táng liù qī shí lǐ xǔ, qí hé chún xiǎo, sè huáng ér wèi gān, shǎo dú, yǔ chǎn tā xiàn dà ér bǎn yá sè bái zhě yì, qí jià jiàn, tǔ rén yǐ dāng yuán shū. qiū shí jìng wèi hé chún zhī huì, yǐ huǒ fán cì yǐ fèi tāng wò xián, huàn zhì zài sān, zá féi ròu pēng zhī, pí gǔ tuō luò, sī kě shí yǐ. hé tún zhōng suì jiē yǒu, rù qiū yóu yí duō shí, yì wèi nuǎn rén, kě jiǎn yī yī. chǎn fù měi yǐ wèi bǔ, qí yú zài yú, jí gān yě. sú yǐ wèi bā zhēn zhī yī yún. yú wǔ yú zhuàng rú lú, ròu sōng shǎo cì, wèi gān, dà zhě zhòng shù shí jīn, chū hǎi fēng. xún yú duō chǎn duān zhōu, yǐ chūn shí chū fú yáng, jiàn rì zé xuàn. yú zhě zhé yú yáng chù qǔ zhī. yī rì, xún lóng yú, zhǎng zhì zhàng, yǒu jiǎ wú lín, yú zhī zhì guì zhě yě. nián yú chū liú shuǐ zhě, sè qīng bái chū zhǐ shuǐ zhě, qīng huáng. gù yǐ tān lài zhōng zhě wèi měi. yú cāng yú zhuàng rú biān, yuán tóu suō wěi, xiá lín, ròu hòu ér xì. yī jí zhī wài, qí cì yǔ gǔ jiē féi měi. xīn ān rén měi yǐ fèng kè. wèi gān yǐ píng, shí zhī féi jiàn yì qì. yī míng jìng yú, yǐ qí yuán yě. shā yǒu lí tóu shā jiàn shā bān diǎn shā hǔ lù jù shā. bèi liè ér fù jiāng, dà zhě zhàng yú, pí yǒu shā, yuán xì rú zhū, kě yǐ zhì mù fā guāng rùn. hǎi shuǐ jiāng cháo, tiān pí yǔ máo jiē qǐ shī, suī qiān lǐ wài bù shuǎng. yī míng cháo lǐ. fù zhōng yǒu liǎng dòng yǐ zhù shuǐ. yǎng zi zi bì èr, jiē cóng tāi shēng. cháo chū kǒu, mù zé rù qí. qí ròu dàn ér sōng, yǐ chì zuò yín sī cài, chēng zhēn pǐn. là yú chǎn yáng jiāng, shì zéi ér bái, ròu róu nì, xìng xǐ wēn nuǎn. là yuè shí, yú rén lì shuǐ zhōng, yú zhēng fù zú, kě duō yě. hóng zhě ròu shāo cū. yú jū yú yī míng láng jí jī. yú rú jī, zhǎng chǐ xǔ, yǔ yú xī guān èr yú jiē huì zhōu chū, yú xī yú dà zhě yíng zhàng, guān yú dà rú zhǐ xǔ, zhǎng qī bā cùn. jǐ gǔ měi huá, yí gēng. guī yú dà rú xiǎo ér bì, yǒu fù wú kǒu, qí zú sān shí, rú jī zān. zhāng yú zú yǒu bā, yī míng zhāng jǔ. chāng lí nán shí shī qí wǔ wèi zhāng jǔ yú shì yě. shí lěng yú shì xiā má ér hēi, shēng shí xué zhōng. dào guà yú xiān shí zuì rén, yí hǎi, chū wàn zhōu. fèng wěi yú yī míng mǎ jì, qí zi yí hǎi. kuí lǐ chū luó páng shuǐ kǒu, yuán rú kuí shàn. yǐ shàng jiē yú zhī měi zhě. dà shuài chū yú hǎi zhě shí zhī qī, chū yú jiāng zhě shí zhī sān. rán jiē měi yú chí táng zhě yě.
江海魚之美者,語有曰:第一(魚倉),第二(魚罔),第三第四馬膏鯽。」又曰:「黃白二花,味勝南嘉。」又曰:「寒鱭熱鱸。」黃者,黃花魚。白者,白花魚也。又春曰黃花,秋曰石首也。凡有鱗之魚皆屬火,二花不然。其功補益而味甘,故美。鱭魚至冬益肥,故曰寒鱭。鱸至夏益肥,故曰熱鱸。言一以寒而美,一以熱而美也。凡鱸魚,以冬初從江入海,趨鹹水以就暖;以夏初從海入江,趨淡水以就涼,漁者必惟其時取之。語曰「魚咸產者不入江,淡產者不入海」,未盡然也。白花魚鹹淡之水皆有,黃花魚惟大澳有之。大澳者,鹹水之邊也。自十月至十一月,以日昃盡浮出水,漁者必伺暮取之。聽其聲稚則知未出大澳也。聲老,則知將出大澳也。聲老者,黃花魚嘯子之候也。其嘯子必於大澳,故於大澳取之。取(魚奧)及黃皮蜆鱭青鱗,亦皆聽其聲。聲齊則開眾取之。鰣魚以孟夏隨鱭魚出,其性喜浮游,網入水數寸即得。或候其白海入江,逆流至潯州之銅鼓灘,觸石壁不能西上,則多得。語曰:「黃魚不上雙魚石,三黧不上銅鼓灘。」三黧者鰣魚也。黃魚每新水長則出。嘉魚以孟冬天大霧始出,出必於端溪高峽間。其性潔,不入濁流,嘗居石岩,食苔飲乳,以自養。霜寒江清,潮汐不至,乃出穴噓吸雪水。凡嘉魚在蜀中丙穴者,以三月出穴,十月入穴。在粵中、大小湘峽者,以十月出穴。三月入穴,西水未長則四五月猶未入穴。蜀嘉魚畏寒而喜熱,粵嘉魚不然。白沙詩「兩山斷處小湘峽,十月嘉魚出水鮮」是也。(魚赤)魚、鰽白,皆以仲春出。大者重數十斤,入自大洋,望之如黑雲。至虎門則(魚赤)魚之稚者多變為鰣。漁者輒合圍取之。又(魚赤)魚大至時,其下堆積至數十百丈,不可底極。以槍刺一魚,取之。次魚飲其血,復上,復槍刺取之。如是者相連不斷,不可勝取。故(魚赤)魚時節所在,人民饜飫多糟之,為終歲食。蓋(魚赤)魚放卵,雄者為雌者含卵口中,卵不分散,故類繁。彼此尾相銜,無一斷續,故得其一則千萬源源可得。竹魚產二禺連口。以盛夏出,色如筱葉青翠。鱗下多硃砂點,味甘。馬膏鯽以臘月出,至三四月。有馬伍者,以九十月出。似鱸而肉厚,為馬膏鯽之次,故曰馬伍貼沙,一名版魚,亦曰左魪,身扁,喜貼沙上,故名。市歸以貼牆壁,兩三日猶鮮,即比目魚也。一名鰈,一邊青綠,一邊白。一目在青綠邊,亦有兩目合而為一者。《吳都賦》云:「雙則比目,片則王余。」河純以番禺茭塘所出者為美。自虎頭門至茭塘六七十里許,其河純小,色黃而味甘,少毒,與產他縣大而板牙色白者異,其價賤,土人以當園蔬。秋時競為河純之會,以火燔刺以沸湯沃涎,浣至再三,雜肥肉烹之,皮骨脫落,斯可食矣。河魨終歲皆有,入秋尤宜多食,益胃暖人,可減一衣。產婦每以為補,其腴在腴,即肝也。俗以為八珍之一雲。(魚午)魚狀如鱸,肉鬆少刺,味甘,大者重數十斤,出海豐。鱘魚多產端州,以春時出浮陽,見日則眩。漁者輒於陽處取之。一日,鱘龍魚,長至丈,有甲無鱗,魚之至貴者也。鯰魚出流水者,色青白;出止水者,青黃。故以灘瀨中者為美。(魚倉)魚狀如鯿,圓頭縮尾,狹鱗,肉厚而細。一脊之外,其刺與骨皆肥美。新安人每以奉客。味甘以平,食之肥健益氣。一名鏡魚,以其圓也。鯊有犁頭鯊、劍鯊、班點鯊、虎鹿鋸鯊。背鬣而腹將,大者丈余,皮有沙,圓細如珠,可以治木發光潤。海水將潮,天皮雨毛皆起濕,雖千里外不爽。一名潮鯉。腹中有兩洞以貯水。養子子必二,皆從胎生。朝出口,暮則入臍。其肉淡而松,以翅作銀絲菜,稱珍品。蠟魚產陽江,似鯽而白,肉柔膩,性喜溫暖。臘月時,漁人立水中,魚爭附足,可掇也。紅者肉稍粗。(魚居)魚一名狼藉笄。魚如笄,長尺許,與(魚昔)、鱞二魚皆惠州出,(魚昔)魚大者盈丈,鱞魚大如指許,長七八寸。脊骨美滑,宜羹。龜魚大如小兒臂,有腹無口,其足三十,如笄簪。章魚足有八,一名章舉。昌黎南食詩其五為章舉魚是也。石冷魚似蝦蟆而黑,生石穴中。倒掛魚鮮食醉人,宜醢,出萬州。鳳尾魚一名馬鱭,其子宜醢。葵鯉出羅旁水口,圓如葵扇。已上皆魚之美者。大率出於海者十之七,出於江者十之三。然皆美於池塘者也。
qí zuì wēi xì ér měi zhě, yuē yù yú. chūn shí zì yán xué zhōng chū, zhuàng shì chū huà yú miáo. yí gàn zhī, shí yǐ jiāng cù. yuē yín yú. yǐ qiū jiǔ yuè chū, jiǔ yuè yǒu fēng yuē yín yú fēng. yàn yún jiǔ yuè yín yú chū shuǐ zhǎng, yín yú fēng qǐ shuǐ yāng yāng shì yě. qí chū huì zhōu fēng hú zhī dì yī qiáo xià zhě, zhǎng èr shǔ xǔ, guāng huá wú lín, biǎo guǒ lǎng chè. yǐ bái cí pén yì zhī, yǔ shuǐ wú yì, wéi jiàn liǎng mù yíng qī, xī guì fú duō. yú zhě dàn liáng qì jì zhí, zhǔ yǐ hú shàng qīng xǐng quán jí yáo kēng shuǐ, yǒu wèi wú zhā. ér chū yú qīng míng jié zhě yóu měi. yuē é máo yú. qǔ zhī bù yǐ wǎng gǔ, chéng yè zhāng dēng huǒ tǐng zhōng, é máo yú jiàn guāng zhé shàng tǐng, xū yú ér mǎn. duō zé miè huǒ, fǒu zé tǐng zhòng bù néng zài. qí qì wèi jué xiāng, yī yuē xiāng yú. wài yǒu jǐn lín yú zhě, dà kě èr zhǐ, zhǎng cùn xǔ, shēn yǒu héng lǐ shí èr dào, lín rú cuò jǐn, jù wǔ sè. wěi zhǎng yú shēn, rú dài jīn cǎi lǚ lǚ. yǐ pán yú chù zhī, yú wǔ rì zhōng tóu huā yī èr bàn, jiē zhēng fù yīn, bù dé zhě fèn ér xiāng dòu. piān fǎn gǔ wǔ, gè yǒu tài dù. dòu bà, fù bǐ mù ér yóu. yòu yǒu jīn yú zhě, fēn lǐ zéi èr zhǒng. chūn shēn yǎo zi, yǎo zi zhě, xióng yǐ kǒu yǎo cí zhě yǎn, zi zé chū fù. zi chū fù, yí jí qǔ zhī, fǒu zé cí zhě hái shí zhī yǐ. huò bù shí, zé zi zhe cao xī zǎo jiān, yù léi yǔ, zhé suí diàn guāng ér qù. zi chū chū, sè hēi. yáo hēi ér hóng, ér huáng, zé dùn jīn yǐ. yǐ liè xiǎo sān wěi wǔ wěi zhě wèi guì. wèi zhī xiā wěi yǎo zi. yòu míng diē zi. dāng diē zi shí yǐ dà xiā gài zhī, zé duō xiā wěi wěi wěi yòu ài sà kè kāi xiàng mù fú róng yè zhě wèi guì, wèi zhī fú róng wěi. cǐ èr zhǒng zé yú zhī kě wán zhě.
其最微細而美者,曰鱊魚。春時自岩穴中出,狀似初化魚苗。宜干之,食以姜醋。曰銀魚。以秋九月出,九月有風曰銀魚風。諺雲「九月銀魚出水長,銀魚風起水泱泱」是也。其出惠州豐湖之第一橋下者,長二黍許,光滑無鱗,表裹朗澈。以白磁盆浥之,與水無異,惟見兩目瑩漆,希貴弗多。漁者但量器計值,煮以湖上清醒泉及姚坑水,有味無渣。而出於清明節者尤美。曰鵝毛魚。取之不以網罟,乘夜張燈火艇中,鵝毛魚見光輒上艇,須臾而滿。多則滅火,否則艇重不能載。其氣味絕香,一曰香魚。外有錦鱗魚者,大可二指,長寸許,身有橫理十二道,鱗如錯錦,具五色。尾長於身,如帶金彩縷縷。以盤盂畜之,於午日中投花一二瓣,皆爭覆陰,不得者忿而相鬥。翩反鼓舞,各有態度。斗罷,複比目而游。又有金魚者,分鯉鯽二種。春深咬子,咬子者,雄以口咬雌者眼,子則出腹。子出腹,宜即取之,否則雌者還食之矣。或不食,則子着(艹犀)藻間,遇雷雨,輒隨電光而去。子初出,色黑。繇黑而紅,而黃,則鈍金矣。以鬣小、三尾、五尾者為貴。謂之蝦尾咬子。又名跌子。當跌子時以大蝦蓋之,則多蝦尾尾尾又艾薩克開象木芙蓉葉者為貴,謂之芙蓉尾。此二種則魚之可玩者。
strong yú huā strong
魚花
yú huā chǎn yú xī jiāng. yuè yǒu sān jiāng, wéi xī jiāng duō yǒu yú huā. nán hǎi yǒu jiǔ jiāng cūn, qí rén duō yǐ lāo yú huā wèi yè, yuē yú huā hù. qǔ zhě shàng zì fēng chuān shuǐ kǒu, xià zhì luó páng shuǐ kǒu, fán bā shí lǐ. qí shuǐ wēi huǎn, wèi yú huā suǒ jù. guò cǐ zé yú huā xī shǎo yǐ. yú huā zhī bù, fán shù shí. bù jiē yǒu xiǎng, yú huā hù chéng zhī. suì nà yú cháo. dāng yú shàn zhǒng shí, xióng zhě cā cí zhě zhī fù, zé luǎn chū, luǎn chū duō zài zǎo xìng jiān, xióng zhě chū qí fù zhōng zhī fù zhī, luǎn nǎi chū zi. rán jiàn diàn zé zi bù chū yǐ. tǔ rén wèi yú sàn luǎn yuē shàn. hù zhě, yú zhī jīng yě. zǐ yuē huā zhě, yǐ qí zài zǎo xìng zhī jiān ruò shēng yòu, fāng yán, fán wù zhī wēi xì zhě jiē yuē huā yě. yì yuē yú miáo.
魚花產於西江。粵有三江,惟西江多有魚花。南海有九江村,其人多以撈魚花為業,曰魚花戶。取者上自封川水口,下至羅旁水口,凡八十里。其水微緩,為魚花所聚。過此則魚花希少矣。魚花之步,凡數十。步皆有餉,魚花戶承之。歲納於朝。當魚「汕」種時,雄者擦雌者之腹,則卵出,卵出多在藻荇間,雄者出其腹中之□覆之,卵乃出子。然見電則子不出矣。土人謂魚散卵曰「汕」。鱯者,魚之精也。子曰花者,以其在藻荇之間若生又,方言,凡物之微細者皆曰花也。亦曰魚苗。
strong yú shēng strong
魚生
yuè sú shì yú shēng, yǐ lú yǐ yú yú yǐ qiú bái yǐ huáng yú yǐ qīng jì yǐ xuě líng yǐ huàn wèi shàng. huàn yòu yǐ bái huàn wèi shàng. yǐ chū chū shuǐ pō lá zhě, qù qí pí jiàn, xǐ qí xuè yú shēng, xì guì zhī wèi piàn. hóng jī bái lǐ, qīng kě chuī qǐ, báo rú chán yì. liǎng liǎng xiāng bǐ, wò yǐ lǎo láo, hé yǐ jiāo zhǐ, rù kǒu bīng róng, zhì gān zhǐ yǐ, ér shí yǔ jiā yú yóu měi.
粵俗嗜魚生,以鱸、以(魚臾)、以鰽白、以黃魚、以青鱭、以雪鯪、以鯇為上。鯇又以白鯇為上。以初出水潑剌者,去其皮劍,洗其血(魚生),細劊之為片。紅肌白理,輕可吹起,薄如蟬翼。兩兩相比,沃以老醪,和以椒芷,入口冰融,至甘旨矣,而鰣與嘉魚尤美。
strong shàn strong
鱔
shàn zhī zú yǒu yuē mán lí, bèi yǒu ròu liè lián wěi, wú lín, kǒu yǒu shé fù bái, dà zhě zhǎng shù chǐ, zhī gāo zuì duō. qí yǒu huáng mài jǐn wén zhě, míng jīn sī mán lí. shàn chuān shēn xué. dōng shí xué rè nǎi chū, míng zǒu fēng shàn. yǒu yuē bái shàn, yǐ chǎn chí táng zhōng wū ěr zhě wèi jiā. yǒu yuē huáng shàn, huáng zhì hēi zhāng, duō xián mò. dà zhě zhǎng èr sān chǐ, xiǎo zhě jiā. yǒu yuē téng shàn. qí yuē ní qiū, zhǎng èr sān cùn, wú lín, yǐ xián mò zì rǎn, yuē wēn yú. yǔ ní qiū xiāng sì ér duō ròu, yǔ zhū shàn jiē xǐ fú shuǐ tǔ zhī xià, wèi gān, kě yǐ zī yīn. dà dǐ shàn yǔ yú xiāng fǎn, yú shǔ huǒ, kě yǐ zī yáng. gù dàn rén duō zǐ, yǐ duō shí yú. yòu fāng shū, yú biào bái wèi wán, kě yǐ zhǒng zi. shàn shǔ shuǐ, zī yīn. gù huàn tán huǒ zhě yí shí zhī. bái shàn, huò sāi bó huò zhuāng lóng qǔ zhī bó shàn wèi jiā. huáng shàn yǐ diào, huò yú kēng tián jué qǔ zhī. fán shàn, chù yú pén zhōng, yè yǐ huǒ zhào zhī, qí téng ér qiǎng huǒ, huǒ zhé miè zhě, pēn huǒ shé yě, yǔ shàn xiāng lèi, ér hàn xià yǒu xì lín shù piàn, shí zhī shā rén. gù fán shí shàn zhě, bù kě bù shèn. yàn yuē: yú fú shàn chén, chén zhě zī yīn. suī zé zī yīn, qí dú yì shēn.
鱔之族有曰鰻鱺,背有肉鬣連尾,無鱗,口有舌腹白,大者長數尺,脂膏最多。其有黃脈錦紋者,名金絲鰻鱺。善穿深穴。冬時穴熱乃出,名走風鱓。有曰白鱔,以產池塘中烏耳者為佳。有曰黃鱔,黃質黑章,多涎沫。大者長二三尺,小者佳。有曰藤鱓。其曰泥鰍,長二三寸,無鱗,以涎沫自染,曰溫魚。與泥鰍相似而多肉,與諸鱔皆喜伏水土之下,味甘,可以滋陰。大抵鱔與魚相反,魚屬火,可以滋陽。故蛋人多子,以多食魚。又方書,魚鰾白為丸,可以種子。鱔屬水,滋陰。故患痰火者宜食之。白鱔,或塞箔或裝籠取之箔鱔為佳。黃鱔以釣,或於坑田掘取之。凡鱔,畜於盆中,夜以火照之,其騰而搶火,火輒滅者,噴火蛇也,與鱔相類,而頷下有細鱗數片,食之殺人。故凡食鱔者,不可不慎。諺曰:「魚浮鱔沉,沉者滋陰。雖則滋陰,其毒亦深。」
strong hòu strong
鱟
hòu dà zhě chǐ yú, rú fù jī. qí jiǎ yíng huá ér qīng lǜ, yǎn zài bèi, kǒu cáng zài fù, qí tóu qiāng láng ér zú xiè. zú xiè ér duō qí sì, wěi sān léng, zhǎng yī èr chǐ. qí xuè bì. fán zhū xuè jiē chì, wéi hòu bì sè. bì shēng yú xián, chì shēng yú dàn. hǎi zhī shuǐ xián, gù sè bì. hòu zhī xuè yǔ hǎi shuǐ tóng, dé xián zhī qì duō gù yě. qí zi rú lì zhū, chū ér wèi hòu zhě jǐn èr, yú duō wèi xiè wèi chóng níng xiā má xiā jí zhū yú zú. gài dàn shuǐ zhī yú duō shēng yú yú, xián shuǐ zhī yú duō shēng yú hòu, hòu nǎi zhū yú xiā zhī mǔ yě. hòu nǎi hòu yě, shàn hòu fēng. zhū shuǐ zú yì hòu zhī ér chū, gù yuē hòu. xìng xǐ qún yóu. cí cháng fù xióng yú bèi. bèi yǒu gǔ rú shàn, zuò liǎng jié, cháng zhāng yǐ wèi fān, chéng fēng ér xíng. cí xióng xiāng jī suī yù jīng tāo bù jiě, míng yuē hòu fān. yú zhě měi wàng qí fān qǔ zhī. chí qí xióng, zé cí zhě bù qù. rú chí qí cí, zé xióng qù yǐ. rán shī cí yì bù néng dú huó, gù yuē hòu mèi. qǔ zhī yòu duō yǐ yè, fán hǎi zhōng yè xíng, jǔ zhào bō làng, zé huǒ huā pēn shè. hòu xiè zhī shǔ, yuán xíng shā tān, yì yī yī yǒu huǒ huā. shuǐ xián chéng huǒ. yú zhě měi shí yī huǒ, zé dé yī hòu xiè zhī shǔ yān.
鱟大者尺余,如覆箕。其甲瑩滑而青綠,眼在背,口藏在腹,其頭蜣螂而足蟹。足蟹而多其四,尾三棱,長一二尺。其血碧。凡諸血皆赤,惟鱟碧色。碧生於咸,赤生於淡。海之水咸,故色碧。鱟之血與海水同,得咸之氣多故也。其子如粒珠,出而為鱟者僅二,余多為蟹、為〈蟲寧〉蝦、麻蝦及諸魚族。蓋淡水之魚多生於魚,鹹水之魚多生於鱟,鱟乃諸魚蝦之母也。鱟乃候也,善候風。諸水族亦候之而出,故曰鱟。性喜群游。雌常負雄於背。背有骨如扇,作兩截,常張以為帆,乘風而行。雌雄相積雖遇驚濤不解,名曰鱟帆。漁者每望其帆取之。持其雄,則雌者不去。如持其雌,則雄去矣。然失雌亦不能獨活,故曰鱟媚。取之又多以夜,凡海中夜行,舉棹撥浪,則火花噴射。鱟蟹之屬,緣行沙灘,亦一一有火花。水咸成火。漁者每拾一火,則得一鱟蟹之屬焉。
strong zhū biē strong
珠鱉
zhū biē chǎn gāo zhōu hǎi zhōng, qí bèi lóng qǐ zhě yǒu zhū, zhū huò cóng kǒu tǔ chū. liù zú zhū biē, wèi shén měi.
珠鱉產高州海中,其背隆起者有珠,珠或從口吐出。六足珠鱉,味甚美。
strong dài mào strong
玳瑁
dài mào chǎn lián qióng yī zuò dài mào guī. yè fú shā tīng, zhù mù shàng shì, yǔ yuè zhēng guāng, yuè zhī jīng huá yīn rù yān. ér wèi wén jiè, yú rén bǔ dé zhī, fù qí bèi, jí bù néng qù. bǐ xiǎo, qí jiè wén cǎi yì xiān míng, yīn è yú shā ér mó yíng yān. zì jí liǎng fēn, dé shí sì bǎn, yǐ hòu ér huáng duō yǒu wù xíng zhě wèi guì.
玳瑁產廉瓊一作瑇瑁龜。夜伏沙汀,注目上視,與月爭光,月之精華因入焉。而為文介,漁人捕得之,覆其背,即不能去。比曉,其介文采益鮮明,因厄於沙而磨瑩焉。自脊兩分,得十四版,以厚而黃、多有物形者為貴。
strong máo guī strong
毛龜
máo guī chū sháo zhōu, dà rú qián, yǐ shuǐ yǎng zhī, qí máo pī fàng, sè bì lǜ. zhì zhī jī àn, kě pì yíng. yǒu liù mù guī, chū qīn zhōu. běn liǎng mù, qí sì mù nǎi jīn huáng huā wén, yuán zhǎng zhōng hēi, yǔ zhēn mù pái bǐ, zhuàng shì liù mù, gù míng. yǒu bo guī chū léi zhōu, fǔ xíng zhě líng. yǒu jù guī chū huì zhōu, bèi shēng shù mù, wàng zhī yǎn rú zhōu zhǔ, rán bù cháng jiàn. yǒu hóng bái èr guī, zài wén chāng běi shí jǐng zhōng. hàn dǎo zhī, hóng chū zé yǔ, bái chū zé fǒu, yì guī zhī shén zhě.
毛龜出韶州,大如錢,以水養之,其毛披放,色碧綠。置之几案,可辟蠅。有六目龜,出欽州。本兩目,其四目乃金黃花紋,圓長中黑,與真目排比,狀似六目,故名。有卜龜出雷州,俯行者靈。有巨龜出惠州,背生樹木,望之儼如洲渚,然不常見。有紅白二龜,在文昌北石井中。旱、禱之,紅出則雨,白出則否,亦龜之神者。
strong xiè strong
蟹
xiè lèi shén duō. yǒu yuē xiǎo niáng xiè, qí áo zhǎng bèi yú shēn. dà zhě qīng lǜ rú jǐn, wèi yǔ zhū xiè tóng. ér xīn ān rén jiàn zhī, wéi shú qí áo yǐ jìn kè. yǒu yōng jiàn. wǔ sè xiàng cuò, áo zhǎng rú yōng jiàn rán. xīn ān rén yǐ xiàn jiā kè zhě, yuē jìn jiàn, wèi jìng zhī zhì. yǒu fēi xiè, xiǎo zhě rú qián, dà zhě bèi zhī. cóng hǎi miàn fēi yuè shù chǐ, yǐ áo wèi yì. wǎng dé zhī, wèi shèng cháng xiè. cǐ sān zhě, xiè zhī yì zhě yě. xún cháng yǐ gāo xiè wèi shàng. xiè zhī měi zài gāo, ér qí róng shàn yú fǔ yǎng. fǔ yǐ bā zú zhī zhé, gù yuē guì yǎng yǐ èr áo zhī jù, gù yuē áo. áo zhě, áo yě. yǐ áo áo rén, gù xī rén shí xiè shàng áo, jīn zé shàng gāo.
蟹類甚多。有曰小娘蟹,其螯長倍於身。大者青綠如錦,味與諸蟹同。而新安人賤之,惟熟其螯以進客。有擁劍。五色相錯,螯長如擁劍然。新安人以獻嘉客者,曰「進劍」,為敬之至。有飛蟹,小者如錢,大者倍之。從海面飛越數尺,以螯為翼。網得之,味勝常蟹。此三者,蟹之異者也。尋常以膏蟹為上。蟹之美在膏,而其容善於俯仰。俯以八足之折,故曰跪;仰以二螯之倨,故曰螯。螯者,敖也。以螯敖人,故昔人食蟹尚螯,今則尚膏。
strong yá zhōu shí xiè strong
崖州石蟹
huán qióng shuǐ xián, dú yá zhōu sān yà gǎng shuǐ dàn, gù chǎn shí xiè. shí shàng yǒu zhī rú yí gāo, xiè shí zhī, zhān áo rú zú ér sǐ. zhé huà wèi shí, shì wèi shí xiè. qǔ shí yǐ cùn gōu chū zhī, gù áo zú bù quán. huò wèi shí xiè fú yóu hǎi zhōng, jiàn fēng zé jiān, wù yě.
環瓊水咸,獨崖州三亞港水淡,故產石蟹。石上有脂如飴膏,蟹食之,粘螯濡足而死。輒化為石,是為石蟹。取時以寸鈎出之,故螯足不全。或謂石蟹浮游海中,見風則堅,誤也。
strong luó fú xiān xiè strong
羅浮仙蟹
xiān xiè chǎn luó fú ā nòu chí páng. xíng rú qián dà, sè shēn hóng, míng yíng rú hǔ pò. dà xiǎo shù shí qún xíng, jiàn rén fú wèi. yǐ quán shuǐ yǎng zhī, kě jīng shù yuè. jiàn tā shuǐ zé sǐ, xiāng chuán xiān rén zhì qián suǒ biàn.
仙蟹產羅浮阿耨池旁。形如錢大,色深紅,明瑩如琥珀。大小數十群行,見人弗畏。以泉水養之,可經數月。見他水則死,相傳仙人擲錢所變。