mèng zǐ:" hòu jì jiào mín jià sè, shù yì wǔ gǔ wǔ gǔ shú, ér mín rén yù."
《孟子》:“后稷教民稼穑,树艺五谷;五谷熟,而民人育。”
fàn shèng zhī shū:" tāng yǒu hàn zāi, yī yǐn zuò wéi' qū tián', jiào mín fèn zhǒng, fù shuǐ jiāo jià." fàn, fú yán fǎn, shuǐ míng. yòu xìng, chū dūn huáng jì běi èr wàng, běn xìng fán shì, bì dì yú sì shuǐ, yīn gǎi yān.
《氾胜之书》:“汤有旱灾,伊尹作为‘区田’,教民粪种,负水浇稼。”氾,扶岩反,水名。又姓,出敦煌、济北二望,本姓凡氏,避地于汜水,因改焉。
shǐ jì:" guǎn zhòng xiāng qí, yǔ sú tóng hào è. qí chēng yuē:' cāng lǐn shí, ér zhī lǐ jié yī shí zú, ér zhī róng rǔ.'"
《史记》:“管仲相齐,与俗同好恶。其称曰:‘仓廪实,而知礼节;衣食足,而知荣辱。’”
yī dùn, lǔ qióng shì, wén táo zhū gōng fù, wèn shù yān. gào zhī yuē:" yù sù fù, yǎng wǔ zì." nǎi chù niú yáng, zǐ xī wàn jì, zī nǐ wáng gōng.
猗顿,鲁穷士,闻陶朱公富,问术焉。告之曰:“欲速富,养五牸。”乃畜牛、羊,子息万计,赀拟王公。
zhuāng zi:" zhǎng wú fēng rén yuē:' xī yǔ wèi hé jià, ér lǔ mǎng zhǒng zhī, qí shí yì lǔ mǎng ér bào yǔ yún ér miè liè zhī, qí shí yì miè liè ér bào yǔ. lái nián shēn qí gēng ér shú nòu zhī, qí hé fán yǐ zī, yǔ zhōng nián yàn sūn.'"
《庄子》:“长梧封人曰:‘昔予为禾稼,而卤莽种之,其实亦卤莽而报予;芸而灭裂之,其实亦灭裂而报予。来年深其耕而熟耨之,其禾繁以滋,予终年厌飱。’”
qián hàn shí huò zhì:" lǐ kuī wèi wèi wén hóu zuò jǐn dì lì zhī jiào. shī gǔ yuē:' lǐ kuī, wén hóu chén yě kuī yīn huī.' yǐ wéi dì fāng bǎi lǐ, tí fēng jiǔ wàn qǐng, chú shān zé yì jū, cān fēn qù yī, wèi tián liù bǎi wàn mǔ. zhì tián qín jǐn, zé mǔ yì sān shēng fú qián yuē:' yǔ zhī sān shēng yě.' chén zàn yuē:' dāng yán sān dòu. wèi zhì tián qín, zé mǔ jiā sān dòu yě.' shī gǔ yuē:' jì shù ér yán, zì dāng wèi dòu. zàn shuō shì yě. bù qín, zé sǔn yì rú zhī. dì fāng bǎi lǐ zhī zēng jiǎn, zhé wèi sù bǎi bā shí wàn dàn yǐ.' yòu yuē:' dí shén guì, shāng mín wéi zhāo yuē:" cǐ' mín', wèi shì gōng shāng yě. shén jiàn, shāng nóng. mín shāng, zé lí sàn nóng shāng, zé guó pín. gù shén guì yǔ shén jiàn, qí shāng yī yě.'"
《前汉·食货志》:“李悝为魏文侯作尽地力之教。师古曰:‘李悝,文侯臣也;悝音恢。’以为地方百里,提封九万顷,除山泽、邑居,参分去一,为田六百万亩。治田勤谨,则亩益三升;服虔曰:‘与之三升也。’臣瓉曰:‘当言三斗。谓治田勤,则亩加三斗也。’师古曰:‘计数而言,字当为斗。瓒说是也。不勤,则损亦如之。地方百里之增减,辄为粟百八十万石矣。’又曰:‘籴甚贵,伤民;韦昭曰:“此‘民’,谓士、工、商也。甚贱,伤农。民伤,则离散;农伤,则国贫。故甚贵与甚贱,其伤一也。’”
hàn wén dì shí, jiǎ yì shuō shàng yuē:" guǎn zǐ yuē:' cāng lǐn shí, ér zhī lǐ jié.' mín bù zú ér kě zhì zhě, zì gǔ jí jīn, wèi zhī cháng wén. hàn zhī wèi hàn, jǐ sì shí nián yǐ, gōng sī zhī jī, yóu kě āi tòng. shì zhī yǒu jī ráng, tiān zhī xíng yě, yǔ tāng bèi zhī yǐ yǐn. jí bù xìng, yǒu fāng èr sān qiān lǐ zhī hàn, guó hú yǐ xiāng xù? zú rán biān jìng yǒu jí, shù shí bǎi wàn zhī zhòng, guó hú yǐ kuì zhī? fū jī zhù zhě, tiān xià zhī dà mìng yě. gǒu sù duō ér cái yǒu yú, hé wéi ér bù chéng? yǐ gōng zé qǔ, yǐ shǒu zé gù, yǐ zhàn zé shèng. huái dí fù yuǎn, hé zhāo ér bù zhì? jīn qū mín ér guī zhī nóng, shǐ tiān xià gè shí qí lì. mò jì yóu shí zhī rén, zhuǎn ér yuán nán mǔ, zé xù jī zú, ér rén lè qí suǒ yǐ."
汉文帝时,贾谊说上曰:“管子曰:‘仓廪实,而知礼节。’民不足而可治者,自古及今,未之尝闻。汉之为汉,几四十年矣,公私之积,犹可哀痛。世之有饥穰,天之行也,禹、汤被之矣引。即不幸,有方二三千里之旱,国胡以相恤?卒然边境有急,数十百万之众,国胡以馈之?夫积贮者,天下之大命也。苟粟多而财有余,何为而不成?以攻则取,以守则固,以战则胜。怀敌附远,何招而不至?今驱民而归之农,使天下各食其力。末技游食之人,转而缘南亩,则蓄积足,而人乐其所矣。”
qián hàn, xuān qū rèn shì. chǔ hàn xiāng jù yú xíng yáng, mǐ shí zhì wàn. ér háo jié jīn yù, jǐn guī rèn shì, yǐ cǐ qǐ fù. zhé jié wèi jiǎn, lì tián chù. rén zhēng qǔ jiàn jiǎ, rèn shì dú qǔ guì shàn. fù zhě shù shì. rán rèn gōng jiā yuē:" fēi tián chù suǒ shēng, bù yī shí. gōng shì bù bì, zé shēn bù dé yǐn jiǔ shí ròu." yǐ cǐ wéi lǘ lǐ lǜ, gù fù ér zhǔ shàng zhòng zhī.
前汉,宣曲任氏。楚汉相距于荥阳,米石至万。而豪杰金玉,尽归任氏,以此起富。折节为俭,力田畜。人争取贱贾,任氏独取贵善。富者数世。然任公家约:“非田畜所生,不衣食。公事不毕,则身不得饮酒食肉。”以此为闾里率,故富而主上重之。
zhào guò, wèi sōu sù dū wèi, néng wéi dài tián, yǐ gù tián duō kěn pì yòng lì shǎo ér dé gǔ duō.
赵过,为搜粟都尉,能为代田,以故田多垦辟;用力少而得谷多。
huáng bà wèi yǐng chuān, shǐ yóu tíng xiāng guān jiē chù jī tún, yǐ shàn guān guǎ pín qióng zhě. jí wù gēng sāng, jié yòng zhí cái, zhòng shù xù yǎng, qù fú yín zhī fèi, zhì wèi tiān xià dì yī.
黄霸为颍川,使邮亭、乡官皆畜鸡、豚,以赡鳏、寡、贫穷者。及务耕桑,节用殖财,种树畜养,去浮淫之费,治为天下第一。
gōng suì wèi bó hǎi, quàn mín wù nóng sāng, jīn kǒu zhǒng yī zhū yú, bǎi běn xuān, wǔ shí běn cōng, yī qí jiǔ jiā èr mǔ zhì, wǔ jī. mín yǒu dài chí dāo jiàn zhě, shǐ mài jiàn mǎi niú, mài dāo mǎi dú, yuē:" hé wéi dài niú pèi dú?" chūn xià bù dé bù qù tián mǔ qiū dōng kè shōu liǎn, yì xù guǒ shí líng qiàn. lì mín jiē fù shí.
龚遂为渤海,劝民务农桑,今口种一株榆,百本睻,五十本葱,一畦韭;家二母彘,五鸡。民有带持刀剑者,使卖剑买牛,卖刀买犊,曰:“何为带牛佩犊?”春夏不得不趣田亩;秋冬课收敛,益蓄果实、菱、芡。吏民皆富实。
hé wǔ wèi cì shǐ, xíng bù bì wèn kěn tián qǐng mǔ wǔ gǔ měi è.
何武为刺史,行部必问垦田顷亩、五谷美恶。
zhào xìn chén wèi nán yáng, hǎo wèi mín xìng lì, wù zài fù zhī. gōng quàn gēng nóng, chū rù qiān mò, zhǐ shě lí xiāng tíng, xī yǒu ān jū shí. xíng shì jùn zhōng shuǐ quán, kāi tōng gōu dú, qǐ shuǐ mén tí è, fán shù shí chù, yǐ guǎng gài guàn suì suì zēng jiā, duō zhì sān wàn qǐng. mín dé qí lì, xù jī yǒu yú. xìn chén wèi mín zuò jūn shuǐ yuē shù, kè shí lì yú tián pàn, yǐ fáng fēn zhēng. jìn zhǐ jià qǔ sòng zhōng shē mí, wù chū yú jiǎn yuē. jùn zhōng mò bù gēng jià lì tián. lì mín qīn ài xìn chén, hào yuē" zhào fù".
召信臣为南阳,好为民兴利,务在富之。躬劝耕农,出入阡陌,止舍离乡亭,稀有安居时。行视郡中水泉,开通沟渎,起水门提阏,凡数十处,以广溉灌;岁岁增加,多至三万顷。民得其利,蓄积有余。信臣为民作《均水约束》,刻石立于田畔,以防分争。禁止嫁娶送终奢靡,务出于俭约。郡中莫不耕稼力田。吏民亲爱信臣,号曰“召父”。
hòu hàn wáng dān, jiā lěi qiān jīn, hào shī yǔ, zhōu rén zhī jí. měi suì shí nóng shōu hòu, chá qí qiáng lì shōu duō zhě, zhé lì zài jiǔ yáo, cóng ér láo zhī biàn yú tián tóu shù xià, yǐn shí quàn miǎn zhī yīn liú qí yú yáo ér qù. qí suí lǎn zhě, dú bú jiàn láo, gè zì chǐ bù néng zhì dān, qí hòu wú bù lì tián zhě. jù luò yǐ zhì yīn fù.
后汉王丹,家累千金,好施与,周人之急。每岁时农收后,察其强力收多者,辄历载酒肴,从而劳之;便于田头树下,饮食劝勉之;因留其余肴而去。其隋懒者,独不见劳,各自耻不能致丹,其后无不力田者。聚落以致殷富。
dù wèi nán yáng, shěng ài mín yì, guǎng tà tǔ tián, jùn nèi bǐ shì yīn zú. wèi zhī yǔ yuē:" qián yǒu zhào fù, hòu yǒu dù mǔ."
杜为南阳,省爱民役,广拓土田,郡内比室殷足。为之语曰:“前有召父,后有杜母。”
rèn yán wèi jiǔ zhēn tài shǒu. jiǔ zhēn sú yǐ shè liè wèi yè, bù zhī niú gēng, měi zhì kùn fá. yán nǎi lìng zhù zuò tián qì, jiào zhī kěn pì suì suì kāi guǎng, bǎi xìng chōng gěi.
任延为九真太守。九真俗以射猎为业,不知牛耕,每致困乏。延乃令铸作田器,教之垦辟;岁岁开广,百姓充给。
cí chōng wèi guì yáng lìng, sú bù zhǒng sāng, wú cán zhī sī má zhī lì, lèi jiē yǐ má xǐ tóu zhù yī. mín duò yǔ, shǎo cū lǚ, zú duō pōu liè xuè chū, shèng dōng jiē rán huǒ liǎo jiǔ. chōng jiào mín yì zhǒng sāng zhè, yǎng cán zhī lǚ fù lìng zhǒng zhù má. shù nián zhī jiān, dà lài qí lì, yī lǚ wēn nuǎn. jīn jiāng nán zhī sāng cán zhī lǚ, jiē chōng zhī jiào yě.
茨充为桂阳令,俗不种桑,无蚕织、丝麻之利,类皆以麻枲头贮衣。民惰窳,少粗履,足多剖裂血出,盛冬皆然火燎灸。充教民益种桑柘,养蚕、织履;复令种苎麻。数年之间,大赖其利,衣履温暖。今江南知桑蚕、织履,皆充之教也。
zhāng kān bài yú yáng tài shǒu, kāi dào tián bā qiān yú qǐng, quàn mín gēng zhòng, yǐ zhì yīn fù. bǎi xìng gē yuē:" sāng wú fù zhī, mài suì liǎng qí zhāng jūn wéi zhèng, lè bù kě zhī."
张堪拜渔阳太守,开稻田八千余顷,劝民耕种,以致殷富。百姓歌曰:“桑无附枝,麦穗两歧;张君为政,乐不可支。”
fán zhòng, zì jūn yún, shì shòu zhāng jìng hóu. shì shàn nóng jià, hǎo huò zhí. zhòng xìng wēn hòu, yǒu fǎ dù. sān shì gòng cái, zǐ sūn zhāo xī lǐ jìng, cháng ruò gōng jiā. qí yíng lǐ chǎn yè, wù wú suǒ qì kè yì tóng lì, gè dé qí yí. gù néng shàng xià lù lì, cái lì suì bèi, zhì nǎi kāi guǎng tián tǔ sān bǎi yú qǐng. qí suǒ qǐ lú shè, jiē yǒu zhòng táng gāo gé, bēi qú guàn zhù. yòu chí yú mù chù, yǒu qiú bì gěi. cháng yù zuò qì wù, xiān zhǒng zǐ qī, shí rén chī zhī rán jī yǐ suì yuè, jiē dé qí yòng, xiàng zhī xiào zhě, xián qiú jiǎ yān. zī zhì jù wàn, ér zhèn shàn zōng zú, ēn jiā xiāng lǘ. wài sūn hé shì, xiōng dì zhēng cái, zhòng chǐ zhī, yǐ tián èr qǐng, jiě qí fèn sòng, xiàn zhōng chēng měi. qí sù suǒ jiǎ dài rén jiān shù bǎi wàn, yí lìng fén xuē wén qì. zé jiā wén zhě jiē cán, zhēng wǎng cháng zhī. cháng jiè qí zǐ yuē:" fù guì yíng yì, wèi yǒu néng zhōng zhě. wú fēi bù xǐ róng shì yě, tiān dào è mǎn ér hǎo qiān, qián shì guì qī, jiē míng jiè yě. bǎo shēn quán jǐ, qǐ bù lè zāi!"
樊重,字君云,谥寿张敬侯。世善农稼,好货殖。重性温厚,有法度。三世共财,子孙朝夕礼敬,常若公家。其营理产业,物无所弃;课役童隶,各得其宜。故能上下戮力,财利岁倍,至乃开广田土三百余顷。其所起庐舍,皆有重堂高阁,陂渠灌注。又池鱼牧畜,有求必给。尝欲作器物,先种梓、漆,时人嗤之;然积以岁月,皆得其用,向之笑者,咸求假焉。赀至巨万,而赈赡宗族,恩加乡闾。外孙何氏,兄弟争财,重耻之,以田二顷,解其忿讼,县中称美。其素所假贷人间数百万,遗令焚削文契。责家闻者皆惭,争往偿之。常戒其子曰:“富贵盈溢,未有能终者。吾非不喜荣势也,天道恶满而好谦,前世贵戚,皆明戒也。保身全己,岂不乐哉!”
wáng jǐng wèi lú jiāng tài shǒu, bǎi xìng bù zhī niú gēng, zhì dì lì yǒu yú, ér shí cháng bù zú. jǐng nǎi jiào mín yòng lí gēng, kěn pì bèi duō, jìng nèi fēng gěi. yòu xùn lìng cán zhī, wèi zuò fǎ zhì, zhe yú xiāng tíng.
王景为庐江太守,百姓不知牛耕,致地力有余,而食常不足。景乃教民用犁耕,垦辟倍多,境内丰给。又训令蚕织,为作法制,著于乡亭。
wáng fú yuē:" yī fū bù gēng, tiān xià shòu qí jī yī fù bù zhī, tiān xià shòu qí hán. jīn jǔ sú shě běn nóng, qū shāng gǔ, shì zé yī fū gēng, bǎi rén shí zhī yī fù sāng, bǎi rén yī zhī. yǐ yī fèng bǎi, shú néng gōng zhī!"
王符曰:“一夫不耕,天下受其饥;一妇不织,天下受其寒。今举俗舍本农,趋商贾,是则一夫耕,百人食之;一妇桑,百人衣之。以一奉百,孰能供之!”
cuī shí wèi wǔ yuán, tǔ yí má xǐ, ér sú bù zhī zhī jī. mín dōng yuè wú yī, jī xì cǎo wò qí zhōng. jiàn lì, zé yī cǎo ér chū. shí wèi zuò fǎng jī zhī rèn zhī jù yǐ jiào, mín dé yǐ miǎn hán kǔ.
崔寔为五原,土宜麻枲,而俗不知织绩。民冬月无衣,积细草卧其中。见吏,则衣草而出。寔为作纺绩、织纴之具以教,民得以免寒苦。
liú táo yuē:" mín kě bǎi nián wú huò, bù kě yī zhāo yǒu jī, gù shí wèi zhì jí yě."
刘陶曰:“民可百年无货,不可一朝有饥,故食为至急也。”
chóu lǎn wèi pú tíng cháng, quàn rén shēng yè, wèi zhì kē lìng, zhì yú guǒ cài wéi xiàn, jī shǐ yǒu shù. nóng shì jì bì, nǎi lìng zǐ dì qún jū jiù xué. qí piāo qīng yóu zì zhě, jiē yì yǐ tián sāng, yán shè kē fá. gōng zhù sāng shì, zhèn xù qióng guǎ. qī nián, chēng dà huà.
仇览为蒲亭长,劝人生业,为制科令,至于果菜为限,鸡豕有数。农事既毕,乃令子弟群居就学。其剽轻游恣者,皆役以田桑,严设科罚。躬助丧事,赈恤穷寡。期年,称大化。
dù jī wèi hé dōng, quàn gēng sāng, kè mín chù zì niú cǎo mǎ, xià dǎi jī tún, jiē yǒu zhāng chéng, jiā jiā fēng shí. rán hòu xīng xué xiào, jǔ xiào tì. hé dōng suì ān.
杜畿为河东,劝耕桑,课民畜牸牛、草马,下逮鸡豚,皆有章程,家家丰实。然后兴学校,举孝悌。河东遂安。
tóng huī chú bù qí lìng, ruò lì chēng qí zhí, rén xíng shàn shì, jiē cì jiǔ yáo yǐ quàn lì zhī. gēng zhī zhǒng shōu, jiē yǒu tiáo zhāng. yī jìng qīng jìng.
童恢除不其令,若吏称其职,人行善事,皆赐酒肴以劝励之。耕、织、种、收,皆有条章。一境清静。
qí mín yào shù: huáng fǔ lóng wèi dūn huáng. dūn huáng sú bù xiǎo zuò lóu lí jí zhǒng, rén niú gōng lì jì fèi, ér shōu gǔ gèng shǎo. lóng nǎi jiào zuò lóu lí, suǒ shěng yōng lì guò bàn, dé gǔ jiā wǔ. yòu dūn huáng sú, fù nǚ zuò qún, luán suō rú yáng cháng, yòng bù yī pǐ. lóng yòu jìn gǎi zhī, suǒ shěng fù bù zī.
《齐民要术》:皇甫隆为敦煌。敦煌俗不晓作耧犁;及种,人牛功力既费,而收谷更少。隆乃教作耧犁,所省佣力过半,得谷加五。又敦煌俗,妇女作裙,孪缩如羊肠,用布一匹。隆又禁改之,所省复不赀。
tóng zhǒng wèi bù qí lìng, lǜ mín yǎng yī zhū cí jī sì tóu, yǐ gōng jì sì, sǐ mǎi guān mù.
僮种为不其令,率民养一猪、雌鸡四头,以供祭祀,死买棺木。
yán péi wèi jīng zhào, nǎi lìng zhěng qiān mò, shù sāng guǒ. yòu kè yǐ xián yuè qǔ cái, shǐ de zhuǎn xiāng jiào jiàng zuò chē. yòu kè mín wú niú zhě, lìng chù zhū tóu guì shí mài yǐ mǎi niú. shǐ zhě mín yǐ wéi fán, yī èr nián jiān, jiā yǒu dīng chē yǐn dà niú, zhěng dùn yǐn fēng zú.
颜裴为京兆,乃令整阡陌,树桑果。又课以闲月取材,使得转相教匠作车。又课民无牛者,令畜猪;投贵时卖以买牛。始者民以为烦,一二年间,家有丁车引、大牛,整顿引丰足。
qiáo zǐ yuē:" cháo fā ér xī yì sù, qín zé cài yíng qīng kuāng. qiě gǒu yǒu yǔ máo, bù zhī bù yī bù néng rú cǎo yǐn shuǐ, bù gēng bù shí. ān kě yǐ bù zì lì zāi?"
谯子曰:“朝发而夕异宿,勤则菜盈倾筐。且苟有羽毛,不织不衣;不能茹草饮水,不耕不食。安可以不自力哉?”
lǐ héng yú wǔ líng lóng yáng zhōu shàng zuò zhái, zhǒng gān jú qiān shù. chì ér yuē:" wú zhōu lǐ, yǒu qiān tóu mù nú, bù zé rǔ yī shí, suì shàng yī pǐ juàn, yì kě zú yòng yǐ." jú chéng, suì dé juàn shù qiān pǐ.
李衡于武陵龙阳洲上作宅,种甘橘千树。敕儿曰:“吾州里,有千头木奴,不责汝衣食,岁上一匹绢,亦可足用矣。”橘成,岁得绢数千匹。
zhòng zhǎng zǐ yuē:" tiān wèi zhī shí, ér wǒ bù nóng, gǔ yì bù kě dé ér qǔ zhī. qīng chūn zhì yān, shí yǔ jiàng yān, shǐ zhī gēng tián, zhōng zhī fǔ guǐ, duò zhě fǔ zhī, qín zhě zhōng zhī. shí jí bù wéi, ér shàng hū shí yě zāi?"
仲长子曰:“天为之时,而我不农,谷亦不可得而取之。青春至焉,时雨降焉,始之耕田,终之簠簋,惰者釜之,勤者钟之。时及不为,而尚乎食也哉?”
běi wèi xīn zuǎn, bài hé nèi cì shǐ, dū quàn nóng sāng, qīn zì jiǎn shì, qín zhě zī yǐ wù bó, duò zhě jiā yǐ zuì.
北魏辛纂,拜河内刺史,督劝农桑,亲自检视,勤者资以物帛,惰者加以罪。
wèi chén sī wáng yuē:" hán zhě, bù tān chǐ yù, ér sī duǎn hè jī zhě, bù yuàn qiān jīn, ér měi yī shí."
魏陈思王曰:“寒者,不贪尺玉,而思短褐;饥者,不愿千金,而美一食。”
jìn huán xuān zhèn xiāng yáng, quàn kè nóng sāng, huò zài chú lěi yú yáo xuān, huò qīn yún huò yú lǒng mǔ.
晋桓宣镇襄阳,劝课农桑,或载鉏耒于轺轩,或亲耘获于垄亩。
táng zhāng quán yì wèi hé nán yǐn, jīng huáng cháo zhī luàn, jì yǐ qín zōng quán sūn rú cán bào, jū mín bù mǎn bǎi hù, sì yě jù wú gēng zhě. quán yì zhāo huái liú sàn, quàn zhī shù yì. shù nián zhī hòu, dū chéng fāng qū, jiàn fù jiù zhì zhū xiàn hù kǒu, lǜ jiē guī fù sāng má wèi rán, yě wú kuàng tǔ. quán yì míng chá, rén bù néng qī, ér wéi zhèng kuān jiǎn. chū jiàn tián chóu měi zhě, zhé xià mǎ yǔ liáo zuǒ gòng guān zhī, zhào tián zhǔ láo yǐ jiǔ shí. yǒu cán mài shàn shōu zhě, huò qīn zhì qí jiā, xī hū chū lǎo yòu, cì yǐ chá cǎi yī wù. mín jiān yán:" zhāng gōng bù xǐ shēng jì, jiàn zhī wèi cháng xiào dú jiàn jiā mài liáng jiǎn zé xiào ěr!"
唐张全义为河南尹,经黄巢之乱,继以秦宗权、孙儒残暴,居民不满百户,四野俱无耕者。全义招怀流散,劝之树艺。数年之后,都城坊曲,渐复旧制;诸县户口,率皆归复;桑麻蔚然,野无旷土。全义明察,人不能欺,而为政宽简。出见田畴美者,辄下马与僚佐共观之,召田主劳以酒食。有蚕麦善收者,或亲至其家,悉呼出老幼,赐以茶彩衣物。民间言:“张公不喜声伎,见之未尝笑;独见佳麦良茧则笑耳!”
yǒu tián huāng huì zhě, zé jí zhòng zhàng zhī. huò sù yǐ" fá rén niú", nǎi zhào qí lín lǐ, zé zhī yuē:" bǐ chéng fá rén niú, hé bù zhù zhī?" zhòng jiē xiè, nǎi shì zhī. yóu shì lín lǐ yǒu wú xiāng zhù, gù bǐ hù jiē yǒu xù jī, xiōng nián bù jī, suì chéng fù shù yān.
有田荒秽者,则集众杖之。或诉以“乏人牛”,乃召其邻里,责之曰:“彼诚乏人牛,何不助之?”众皆谢,乃释之。由是邻里有无相助,故比户皆有蓄积,凶年不饥,遂成富庶焉。
lǐ xí yù, cháng wèi zǐ sūn yuē:" wú fù jīng yǒu tián shí qǐng, néng gēng zhī, zú yǐ shí hé nèi qiān shù sāng, shì zhī, kě yǐ yī néng qín cǐ, wú zī yú rén yǐ."
李袭誉,尝谓子孙曰:“吾负京有田十顷,能耕之,足以食;河内千树桑,事之,可以衣;能勤此,无资于人矣。”