strong wáng shī bǎi wàn shù zǐ quán wáng yì shì sān qiān tiě gōng dà jié strong
王师百万竖子全亡 义士三千铁公大捷
jūn shī chéng jì shǐ ér kǔ jiàn bǐng wén bù tīng, yǐ jīng zòu wén cháo tíng. tíng chén yǐ wéi wén wǔ bù xié, yì yù zhào jì. ér yǔ shū bào zhì, zé yǐ bài nǜ. dì nù, lìng yǔ bǐng wén yī tóng zhào huí. wèn:" gōng qīng shú kān dài jiāng zhě?" huáng zǐ chéng yuē:" fēi cáo guó gōng lǐ jǐng lóng bù kě." dì nǎi mìng jǐng lóng wèi dà jiàng jūn, cì zhī fǔ yuè, bǐ pián yí xíng shì, qīn lǜ bǎi guān jiàn zhī jiāng hǔ. tǒng bīng wǔ shí wàn dà xiǎo jiàng zuǒ èr bǎi yú yuán, qián wǎng dé zhōu jìn fā.
军师程济始而苦谏炳文不听,已经奏闻朝廷。廷臣以为文武不协,议欲召济。而羽书报至,则已败衄。帝怒,令与炳文一同召回。问:“公卿孰堪代将者?”黄子澄曰:“非曹国公李景隆不可。”帝乃命景隆为大将军,赐之斧钺,俾便宜行事,亲率百官饯之江浒。统兵五十万、大小将佐二百余员,前往德州进发。
xiān shì, zhèn shǒu liáo dōng jiāng yīn hóu wú gāo, shòu bīng bù mì zhá, yuē tóng dū du gěng huán zhǐ huī yáng wén, lǜ shī jìn shān hǎi guān, hé lì pò yàn. wén zhī bǐng wén yǐ bài, suì xiān gōng yǒng píng. fù yàn zhī shǒu jiāng chén xù děng, qiǎn rén fēi zhāng gào jí. dào yǎn yuē:" zhēn bǎo liǎng jùn yǐ dìng, gěng bǐng wén yòu quán jūn bài nǜ, bù gǎn zhèng yǎn qù wǒ, zhèng yí jí jiù yǒng píng, wèi wǒ zuǒ yòu yǔ yì zhī bì." yàn wáng suì hái shī. jiāng zhì běi píng, hū tàn mǎ bào dào, cháo tíng lìng qiǎn dà jiàng lái dài gěng dū du. yàn wáng dà jīng. wèi jǐ, yòu bào lái dài de shì lǐ jǐng lǒng yàn wáng dà xǐ yuē:" yuán lái yòng zhè gè gāo liáng shù zǐ! cóng wèi xí jiàn bīng zhèn, zhé yǔ yǐ wǔ shí wàn, shì zì kēng yě. bīng fǎ yǒu wǔ bài, bǐ jiē dǎo zhī." zhū jiàng qǐng wèn qí gù, yàn wáng yuē:" jūn jì bù míng, wēi lìng bù xíng, yī yě běi píng yán hán, nán zú róu cuì, bù néng fàn shuāng mào xuě, èr yě shì wú yíng liáng, mǎ wú sù gǎo, bù liàng xiǎn yì ér shēn rù, sān yě guǎ móu ér jiāo, sè lì ér něi, zhì yǒng jù wú, sì yě gāng bì zì yòng, bù tīng zhōng zhí, zhuān xǐ nìng yú, bù qǔ lí xīn, wǔ yě. zhī wǒ zài cǐ, bì bù gǎn zhì, wǒ dāng qīn jiù yǒng píng, yòu zhī shǐ lái, rán hòu huí shī jī zhī. jiān chéng zài qián, qiáng dí zài hòu, qín zhī rú tàn náng ěr." zhū jiàng jiē dùn shǒu chēng shàn.
先是,镇守辽东江阴侯吴高,受兵部密札,约同都督耿瓛、指挥杨文,率师进山海关,合力破燕。闻知炳文已败,遂先攻永平。附燕之守将陈旭等,遣人飞章告急。道衍曰:“真、保两郡已定,耿炳文又全军败衄,不敢正眼觑我,正宜亟救永平,为我左右羽翼之蔽。”燕王遂还师。将至北平,忽探马报到,朝廷另遣大将来代耿都督。燕王大惊。未几,又报来代的是李景拢燕王大喜曰:“原来用这个膏粱竖子!从未习见兵阵,辄予以五十万,是自坑也。兵法有五败,彼皆蹈之。”诸将请问其故,燕王曰:“军纪不明,威令不行,一也;北平严寒,南卒柔脆,不能犯霜冒雪,二也;士无赢粮,马无宿藁,不量险易而深入,三也;寡谋而骄,色厉而馁,智勇俱无,四也;刚愎自用,不听忠直,专喜佞谀,部曲离心,五也。知我在此,必不敢至,我当亲救永平,诱之使来,然后回师击之。坚城在前,强敌在后,擒之如探囊耳。”诸将皆顿首称善。
yú shì yàn wáng mìng dào yǎn fǔ shì zǐ gāo chì shǒu chéng, jiè lìng wù zhàn, zì jiāng qīng qí jí xíng, yī zhòu yè jí dá yǒng píng. wú gāo děng wàng jiàn dà jīng, lǜ zhòng yíng dí. yàn wáng lìng jūn shì dà hū:" gěng dà jiàng jūn sān shí wàn xióng bīng, shā dé piàn jiǎ bù cún, hé kuàng ěr děng xiǎo zú, shàng méi yǒu shí fēn zhī yī!" yī miàn huī jūn yǎn qù. wú gāo yǔ gěng huán bù xià bīng shì jiē bù gǎn jiē zhàn, zhēng xiān bēn cuàn, bèi yàn bīng zhǎn jí shù qiān, bài huí liáo dōng. yàn wáng yuē:" wǒ chéng cǐ kě qǔ dà níng wèi." zhū jiàng qǐng yuē:" běi píng bīng shǎo, kǒng bù néng jiǔ chí, qiě hái shī hé rú?" yàn wáng yuē:" běi píng shēn gōu gāo lěi, zòng yǒu bǎi wàn zhī zhòng, wèi yì kuī yě. bīng suī shǎo, yǐ zhàn zé bù zú, yǐ shǒu zé yǒu yú, qiě yǒu dào yǎn zài, wǒ hé lǜ yān!" yú shì cóng liú jiā kǒu chāo chū sōng tíng guān hòu, jìng qū dà níng. shí cháo tíng zhèng yí níng wáng, yǐ xuē qí hù wèi. wén yàn wáng zhì, suì yíng rù chéng, zhèn shǒu sōng tíng dōu zhǐ huī fáng kuān, yì lǜ zhū jiàng qián lái jiàng fù. bù tí.
于是燕王命道衍辅世子高炽守城,诫令勿战,自将轻骑疾行,一昼夜即达永平。吴高等望见大惊,率众迎敌。燕王令军士大呼:“耿大将军三十万雄兵,杀得片甲不存,何况尔等小卒,尚没有十分之一!”一面挥军掩去。吴高与耿瓛部下兵士皆不敢接战,争先奔窜,被燕兵斩级数千,败回辽东。燕王曰:“我乘此可取大宁卫。”诸将请曰:“北平兵少,恐不能久持,且还师何如?”燕王曰:“北平深沟高垒,纵有百万之众,未易窥也。兵虽少,以战则不足,以守则有余,且有道衍在,我何虑焉!”于是从刘家口抄出松亭关后,径趋大宁。时朝廷正疑宁王,已削其护卫。闻燕王至,遂迎入城,镇守松亭都指挥房宽,亦率诸将前来降附。不题。
què shuō lǐ jǐng lóng wén yàn wáng yuǎn chū, xīn zhōng dà xǐ, jí xià lìng quán jūn zhí dǎo běi píng.
却说李景隆闻燕王远出,心中大喜,即下令全军直捣北平。
bù rì yǐ zhì lú gōu qiáo, gèng wú yī zú zhù shǒu. jǐng lóng yuē:" bù shǒu cǐ qiáo, wǒ zhī qí wú néng wéi yě." suì jìn báo chéng xià, zhù jiǔ lěi yǐ gōng zhī. yòu jié jiǔ yíng yú zhèng bà cūn, yǐ è áo wáng zhī guī lù. rì lìng zhū jiàng rǔ mà tiǎo zhàn, dào yǎn qīn dū jūn shì, píng chéng jiān shǒu. yǒu qián jūn dū du qú néng, tóng zhǎng zǐ zhì ér cì zǐ diāo ér, dū yǒng shì bǎi rén gōng pò zhāng yè mén, yàn jūn hài cuàn. néng zhāo hū hòu duì, wú yī rén gǎn zhì, zhǐ de lēi qí yǐ dài. jǐng lóng yīn gōng bù yóu jǐ, biàn shēng dù jí zhī xīn, jí fā lìng jiàn chì yù qú néng yuē:" bù dé gū jūn shēn rù, xū qí míng rì dà jūn xié lì dēng chéng, wéi zhě jūn fǎ cóng shì!" yàn shì zǐ yòu lǜ měng jiàng gǒu ér fèn yǒng shā chū, qú néng yǎng tiān dà tàn, tuì xiàng chéng wài. dào yǎn jí chuán lìng lián yè jí shuǐ guàn chéng, tiān hán dòng jié, jìng chéng yī zuò bīng chéng, gōng dǎ bù dé. zhū jiàng duō yuàn wàng, jǐng lóng shù shǒu wú cè, ér yàn wáng yǐ xuán shī zhì yú gū shān.
不日已至芦沟桥,更无一卒驻守。景隆曰:“不守此桥,我知其无能为也。”遂进薄城下,筑九垒以攻之。又结九营于郑坝村,以扼熬王之归路。日令诸将辱骂挑战,道衍亲督军士,凭城坚守。有前军都督瞿能,同长子鸷儿、次子雕儿,督勇士百人.攻破张掖门,燕军骇窜。能招呼后队,无一人敢至,只得勒骑以待。景隆因功不由己,便生妒嫉之心,急发令箭饬谕瞿能曰:“不得孤军深入,须俟明日大军协力登城,违者军法从事!”燕世子又率猛将狗儿奋勇杀出,瞿能仰天大叹,退向城外。道衍即传令连夜汲水灌城,天寒冻结,竟成一座冰城,攻打不得。诸将多怨望,景隆束手无策,而燕王已旋师至于孤山。
zhí běi hé shuǐ dà, wú zhōu kě dù. wáng mò dǎo yuē:" tiān ruò zhù yǔ, zé hé bīng dòng hé." shì yè bīng guǒ hé, jí huī bīng qián dù. xíng zhì tiān míng, yù jiàn wáng shī qián shào dū du chén huī, lǜ qí shì sān qiān jié zhù, dà mà:" nì zéi, bù zhī xiāo shǒu zài jí, shàng xiǎng huí fǎn cháo xué me?" gāo xù gèng bù dá huà, tǐng qiāng fēi mǎ zhí qǔ chén huī. jiāo shǒu bù shù hé, yàn wáng biān shāo yī zhǐ, dà jūn yǎn shàng, chén huī rú hé dí dé, dà bài bēn zǒu, bù xià sǐ shāng dài jìn. yàn wáng qīn lǜ zhòng jiāng zhí zhuī zhì zhèng bà cūn. xià lìng zhāng yù zhū néng lǐ bīn xú zhōng fáng kuān qiū fú dīng shèng gāo xù gè gōng yī yíng, zì lǜ tiě qí dú dǎo zhōng yíng. wáng shī yīn chén dū du yǐ bài, xiān zì gǔ lì, yàn bīng duō xīn shōu sài wài gǎn sǐ zhī shì, chéng shèng ér lái, ruì qì bǎi bèi, fèn hū chōng shā. piàn shí jiān jiǔ yíng jǐn pò, wáng shī sì sàn. yàn bīng gǔ xíng ér qián, dào yǎn zǎo zài chéng tóu wàng jiàn, jí mìng mǎ yún páng lái xìng jì yīng liǔ shēng děng, cóng shā hé yǒng dìng zhū mén shā chū jiē yìng. nà shí wáng shī zì jǐ de bài cán rén mǎ bēn lái, chōng dòng le chén jiǎo, yíng wǔ xiān luàn, bèi yàn bīng liǎng miàn jiā gōng, fù bèi shòu dí, rú hé dǐ dāng. jǐng lóng yī xiǎng zǒu wéi shàng zhe, jiù cè mǎ xiān táo. jiǔ lěi jūn shì bú jiàn le yuán shuài dào qí, gè gè huāng zhāng, jǐn qì le zī zhòng pī mǐ hài cuàn, shì rú shān dào. yàn bīng chéng shèng zhuī jī, zhǎn guó bù shù. jǐng lóng xiāo yè táo huí dé zhōu.
值北河水大,无舟可渡。王默祷曰:“天若助予,则河冰冻合。”是夜冰果合,即挥兵前渡。行至天明,遇见王师前哨都督陈晖,率骑士三千截住,大骂:“逆贼,不知枭首在即,尚想回返巢穴么?”高煦更不答话,挺枪飞马直取陈晖。交手不数合,燕王鞭梢一指,大军掩上,陈晖如何敌得,大败奔走,部下死伤殆尽。燕王亲率众将直追至郑坝村。下令张玉、朱能、李彬、徐忠、房宽、丘福、丁胜、高煦各攻一营,自率铁骑独捣中营。王师因陈都督已败,先自股栗,燕兵多新收塞外敢死之士,乘胜而来,锐气百倍,奋呼冲杀。片时间九营尽破,王师四散。燕兵鼓行而前,道衍早在城头望见,亟命马云、庞来兴、冀英、柳升等,从沙河、永定诸门杀出接应。那时王师自己的败残人马奔来,冲动了陈脚,营伍先乱,被燕兵两面夹攻,腹背受敌,如何抵当。景隆一想走为上着,就策马先逃。九垒军士不见了元帅纛旗,个个慌张,尽弃了辎重披靡骇窜,势如山倒。燕兵乘胜追击,斩馘不数。景隆宵夜逃回德州。
yàn wáng fāng liǎn bīng rù běi píng fǔ, dào yǎn lǜ tóng zhū wén wǔ kòu shǒu chēng hè. yàn wáng yuē:" zhèng mò yě, bǐ suī bài nǜ, rán bù xià jiāng zú shàng duō, yǐ wǒ zhī zhòng, hái bù dǐ shí zhī èr sān. ruò zhì lái chūn yǎng chéng bīng shì, biàn bù yì pò. wǒ jīn chéng cǐ yán hán, xiān lǜ qīng qí gōng qǔ dà tóng dì fāng, bǐ bì fā bīng lái jiù, wǒ jí liǎn shī ér fǎn, bǐ chū wǒ rù, shǐ zhī pí yú bèn mìng, nán zú róu ruò, sǐ shāng bì duō, rán hòu chéng qí pí bì ér jī zhī, shǐ tā piàn jiǎ bù fǎn." dào yǎn yuē:" cǐ zhēn shén suàn! chèn cǐ shì xīn fèn lì, dài wáng yí sù qǐ xíng."
燕王方敛兵入北平府,道衍率同诸文武叩首称贺。燕王曰:“正末也,彼虽败衄,然部下将卒尚多,以我之众,还不抵十之二三。若至来春养成兵势,便不易破。我今乘此严寒,先率轻骑攻取大同地方,彼必发兵来救,我即敛师而返,彼出我入,使之疲于奔命,南卒柔弱,死伤必多,然后乘其疲弊而击之,使他片甲不返。”道衍曰:“此真神算!趁此士心奋励,大王宜速启行。”
shí jiàn wén èr nián chūn zhēng yuè, yàn wáng lǜ shī chū zǐ jīng guān, gōng guǎng chāng, shǒu jiāng yáng zōng jǔ chéng guī fù. yòu gōng wèi zhōu, zhǐ huī wáng zhōng lǐ yuǎn jiē lái yíng jiàng. suì jìn gōng dà tóng fǔ. lǐ jǐng lóng guǒ lǐng bīng wǎng jiù, cái zhì xuān fǔ, ér yàn wáng yóu jū yōng guān fǎn yú běi píng. wáng shī dòng něi sǐ yú dào lù zhě, sān tíng zhī yī, bīng xīn yuàn kǔ, rì yǐ lí sàn.
时建文二年春正月,燕王率师出紫荆关,攻广昌,守将杨宗举城归附。又攻蔚州,指挥王忠、李远皆来迎降。遂进攻大同府。李景隆果领兵往救,才至宣府,而燕王由居庸关返于北平。王师冻馁死于道路者,三停之一,兵心怨苦,日以离散。
jǐng lóng xiū fèn zhī jí, nǎi yuē wǔ dìng hóu guō yīng ān lù hóu wú jié, hé jūn liù shí wàn, sān lù bìng jìn, huì yú bái gōu hé. zǎo yǒu shào tàn bīng shì fēi bào yàn wáng, wáng qiǎn dà jiàng zhāng yù qiū fú wèi xiān fēng, xīng yè xiān wǎng bái gōu, zhàn zhù dì shì, zì lǜ dà bīng suí hòu jìn fā. dàng wǎn, yàn wáng sù zài yíng zhōng, jiāng pèi jiàn guà yú zhàng qián, hū qīng xiào yī shēng, guǎn bì jiān gōng xián jiē míng, ruò xiāng hè yīng zhě. yòu zhàng wài suǒ zhí qiāng dāo, jiē pēn chū huǒ guāng, dà rú yuán qiú, zhēng zhēng jiā jī, hán fēng sà rán, shì zú máo fà zhí shù. yàn wáng wèi qí zi gāo xù yuē:" cǐ shèng zhào yě." xià lìng jūn tǔ mò mǎ rù shí, liè zhèn yǐ dài.
景隆羞愤之极,乃约武定侯郭英、安陆侯吴杰,合军六十万,三路并进,会于白沟河。早有哨探兵士飞报燕王,王遣大将张玉、丘福为先锋,星夜先往白沟,占住地势,自率大兵随后进发。当晚,燕王宿在营中,将佩剑挂于帐前,忽清啸一声,管壁间弓弦皆鸣,若相和应者。又帐外所植枪刀,皆喷出火光,大如圆球,铮铮夹击,寒风飒然,士卒毛发直竖。燕王谓其子高煦曰:“此胜兆也。”下令军土秣马蓐食,列阵以待。
wáng shī qián fēng dū du píng ān qú néng, lǜ jīng bīng sān wàn xiān zhì. yàn wáng qīn zì chū mǎ, dà hū yuē:" píng ān shù zǐ, ěr céng suí wǒ chū sài, shí wǒ yòng bīng, shàng gǎn lái qǔ sǐ yé!" píng ān dà mà:" nì zéi hú shuō!" wǔ dòng dà dāo, zhí qǔ yàn wáng. zhāng yù dà hē:" pǐ fū xiū de wú lǐ!" shǒu jǔ cháng máo, pī miàn xiāng yíng, zhēn gè yī chǎng hǎo shā, zěn jiàn de:
王师前锋都督平安、瞿能,率精兵三万先至。燕王亲自出马,大呼曰:“平安竖子,尔曾随我出塞,识我用兵,尚敢来取死耶!”平安大骂:“逆贼胡说!”舞动大刀,直取燕王。张玉大喝:“匹夫休得无礼!”手举长矛,劈面相迎,真个一场好杀,怎见得:
yī lái yī wǎng, yī shàng yī xià. nà yī biān qiāng lái dāo jià, zhè yī biān dāo qù qiāng yíng. qiāng rú mǎng shì pán xuán, dāo shì diàn guāng shǎn shuò. diàn guāng shǎn shuò, néng jiào è shà yě xiāo hún mǎng shì pán xuán, zhí shǐ xiōng mó jiē sàng dǎn. yí gè zhuì dèng cáng shēn, qiāng dào hòu xīn nán duǒ shǎn yí gè kòng xián shū bì, dāo lái pī miàn méi zhē lán. zhèng shì: chì zhà yī shēng néng fǎn rì, fēi yáng wàn lǐ jǐn shēng fēng.
一来一往,一上一下。那一边枪来刀架,这一边刀去枪迎。枪如蟒势盘旋,刀似电光闪烁。电光闪烁,能教恶煞也消魂;蟒势盘旋,直使凶魔皆丧胆。一个坠镫藏身,枪到后心难躲闪;一个控衔舒臂,刀来劈面没遮拦。正是:叱咤一声能返日,飞扬万里尽生风。
èr jiāng dòu yǒu sān shí yú hé, bù fēn shèng fù. yàn zhèn shàng qiū fú chū mǎ zhù zhàn, qú néng jiù wǔ shuò yíng zhù. yàn wáng lìng xiāo qí huá jù fān qí gǔ yǔn liǎng jiāng qí chū, wáng shī zhèn nèi qú zhì ér diāo ér èr yuán xiǎo jiàng, dà hē:" pàn nú, rèn de wǒ fù zǐ me?"
二将斗有三十余合,不分胜负。燕阵上丘福出马助战,瞿能就舞槊迎住。燕王令骁骑华聚、番骑谷允两将齐出,王师阵内瞿鸷儿、雕儿二员小将,大喝:“叛奴,认得我父子么?”
jié zhù huá jù gǔ yǔn, zhuō duì ér sī shā. nèi guān gǒu ér, wǔ shǒu zhōng guā léng chuí, zòng zuò xià bào huā mǎ, fēi chū zhèn qián. wáng shī zhèn shàng zhǐ huī hé qīng, lún dòng shuāng dāo yíng dí.
截住华聚、谷允,捉对儿厮杀。内官狗儿,舞手中瓜棱锤,纵坐下豹花马,飞出阵前。王师阵上指挥何清,轮动双刀迎敌。
jiāo mǎ bù shù hé, bèi gǒu ér yī chuí dǎ zhòng yòu lē, sǐ yú mǎ xià. yàn wáng jiàn shèng le yī jiāng, biàn huī jūn chōng shā guò lái. píng ān fèn qǐ xióng wēi, fǎn shā rù yàn zhèn nèi, liǎng jūn hù xiāng hùn zhàn. tiān sè yǐ míng, jǐng lóng dà bīng yì zhì, gè zì míng jīn shōu jūn.
交马不数合,被狗儿一锤打中右肋,死于马下。燕王见胜了一将,便挥军冲杀过来。平安奋起雄威,返杀入燕阵内,两军互相混战。天色已暝,景隆大兵亦至,各自鸣金收军。
míng dàn, zhěng bīng fù zhàn. píng ān héng dāo chū mǎ, dà hē:" nì zéi shuí gǎn qián lái shì wǒ bǎo dāo!" yàn zhèn shàng zhū néng dà nù, mà dào:" xiǎo zú gǎn hú yán!" jiù tǐng qiāng yíng dí. zhàn cái shù hé, zhū néng mǎ jué pū dì, fēi shēn yuè qǐ. píng ān yuē:" zhǎn rǔ bù wéi hǎo hàn, kuài huàn mǎ lái!" chén hēng xīn fù yàn wáng, yào jiàn gōng láo, qiǎng lái jiē zhàn.
明旦,整兵复战。平安横刀出马,大喝:“逆贼谁敢前来试我宝刀!”燕阵上朱能大怒,骂道:“小卒敢胡言!”就挺枪迎敌。战才数合,朱能马蹷仆地,飞身跃起。平安曰:“斩汝不为好汉,快换马来!”陈亨新附燕王,要建功劳,抢来接战。
píng ān jiàn tā qiāng fǎ kōng shū, gù mài gè pò zhàn, yòu tā zhí cì jìn lái, jiāng shēn yī cè, qiāng luò le kōng, chén hēng lián shēn hé mǎ diān rù. shuō shí chí, nà shí kuài, bèi píng ān shǒu qǐ dāo luò, kǎn wèi liǎng duàn. yàn jiāng jiàn zhé le chén hēng, jiē yǒu jù sè. wáng yuē:" zhé jiāng yì ǒu ěr, qí qí qì shǎo dài, bǎo wèi zhū gōng pò zhī!" jiù qīn zì tǐng qiāng suǒ zhàn.
平安见他枪法空疏,故卖个破绽,诱他直刺进来,将身一侧,枪落了空,陈亨连身和马攧入。说时迟,那时快,被平安手起刀落,砍为两段。燕将见折了陈亨,皆有惧色。王曰:“折将亦偶耳,俟其气少怠,保为诸公破之!”就亲自挺枪索战。
qǐng kàn yàn wáng rú hé mú yàng:
请看燕王如何模样:
tóu dài fèng chì zǐ jīn kuī, càn làn yǔ rì huá zhēng yào shēn pī yàn líng sù yín jiǎ, jiǎo jié yǔ yuè sè qí huī. rì jiǎo cuī wéi, quán dài dì wáng zhī qì lóng rán piāo fú, bàn jiē hòu fēi zhī yún. yí hòu ér fēng, léng léng hū bí rú xuán zhǔn miàn fāng ér hēi, yì yì rán mù shì liú xīng. shǒu zhòng qiāng shén chū guǐ mò, zuò xià mǎ fān jiāng jiǎo hǎi.
头戴凤翅紫金盔,灿烂与日华争耀;身披雁翎素银甲,皎洁与月色齐辉。日角崔嵬,全带帝王之气;龙髯飘拂,半接后妃之云。颐厚而丰,棱棱乎鼻如悬准;面方而黑,熠熠然目似流星。手中枪神出鬼没,座下马翻江搅海。
qú néng jiàn yàn fá chū mǎ, lún dòng tiě shuò dà hè dào:" yàn zéi kuài kuài xià mǎ shòu fù, miǎn rǔ zuò wú tóu zhī guǐ!" yàn wáng dà nù, yǎo suì gāng yá, lái zhàn qú néng. yǒu wǔ shí huí hé, bù fēn shèng fù. diāo ér shǒu niān tiě tāi gōng, dā qǐ luán líng jiàn, gōng xián xiǎng chù, zhèng zhōng kuī shàng fèng chì. nà zhī jiàn guà zài chì shàng, bù diào xià lái. yàn wáng zhè jīng bù xiǎo, biàn cóng dài héng lù shàng zhòu mǎ ér zǒu. qián zǔ gāo dī, qú néng yǐ zì zhuī jí, pī tóu yī shuò dǎ xià, zhàn mǎ hòu tí hū rán jué dào. néng rú fēi yuè qǐ, ér yàn wáng yǐ yī zòng dēng dī, huī biān yì qù. xú zhōng jiàn yàn wáng shòu jīng, chí mǎ lái jiù, bèi chén huī cè shǒu fēi chū, jǔ dāo zhào dǐng mén biàn pī. zhōng jí huí jià shí, dāo cóng qiāng gǎn xuē xià, kǎn qù liǎng zhǐ, xuè liú páo xiù, qì qiāng ér táo. yàn jiāng qiū fú huǒ zhēn táng yún sān qí mǎ rú fēi shā chū jiē yìng.
瞿能见燕乏出马,轮动铁槊大喝道:“燕贼快快下马受缚,免汝作无头之鬼!”燕王大怒,咬碎钢牙,来战瞿能。有五十回合,不分胜负。雕儿手拈铁胎弓,搭起鸾翎箭,弓弦响处,正中盔上凤翅。那枝箭挂在翅上,不掉下来。燕王这惊不小,便从带横路上骤马而走。前阻高堤,瞿能已自追及,劈头一槊打下,战马后蹄忽然蹷倒。能如飞跃起,而燕王已一纵登堤,挥鞭逸去。徐忠见燕王受惊,驰马来救,被陈晖侧首飞出,举刀照顶门便劈。忠急回架时,刀从枪杆削下,砍去两指,血流袍袖,弃枪而逃。燕将丘福、火真、唐云三骑马如飞杀出接应。
píng ān yǔ zhì ér diāo ér, tóng shēng fèn hū, xiàng qián jié zhù. qú néng suì fān shēn shā rù yàn zhèn, suǒ xiàng pī mǐ, mò gǎn yīng fēng. wǔ dìng hóu guō yīng ān lù hóu wú jié, yòu gè huī bù xià fèn yǒng chōng jī.
平安与鸷儿、雕儿,同声奋呼,向前截住。瞿能遂翻身杀入燕阵,所向披靡,莫敢撄锋。武定侯郭英、安陆侯吴杰,又各挥部下奋勇冲击。
hé zhàn yú shí, yàn jūn jiāng kuì yǐ. hū dōng běi shàng yǒu shù wàn qí bīng shā dào, jiē jìn gōng zhǎng jiàn, jí ruò fēng yǔ. wáng shī zhèng dāng zhàn hān, zěn dí de zhè zhī shēng lì jūn, bèi tā lián zhǎn le yuè juàn hóu yú tōng yuān dōu zhǐ huī téng jù èr jiāng. yòu zhí běi fēng dà zuò, guā qǐ chén shā, bì tiān fēi zhì. yàn bīng zài shàng fēng kàn de jiàn wáng shī, wáng shī zài xià fēng què kàn bú jiàn yàn bīng, hūn mèi zhī zhōng, zì xiāng hùn dòu. qú néng yǔ zhì ér xiān yǐ xiàn rù yàn zhèn, wú lù shā chū, jiē shēn shòu dà chuàng ér sǐ. píng ān yǔ diāo ér děng jiē zhōng liú shǐ, gè bù xiāng gù, zhǐ zì shě mìng xuè zhàn. yàn wáng shī shēng dào:" nán cháo hǎo jiàng shì!" jí lìng hòu jūn gè chí cǎo shù, chéng fēng zòng huǒ ér lái, shì ruò liáo yuán. wáng shī dēng shí hài sàn, guō yīng píng ān děng yǐn jūn xī zǒu, lǐ jǐng lǒng chén huī děng yòu kuì ér nán bēn. yàn bīng zhǐ xiàng nán zhuī, zhí zhì dé zhōu, zhǎn shǒu shí yú wàn. héng shī bǎi yú lǐ, wěi qì qì xiè liáng cǎo, jī dié rú shān.
合战逾时,燕军将溃矣。忽东北上有数万骑兵杀到,皆劲弓长箭,疾若风雨。王师正当战酣,怎敌得这枝生力军,被他连斩了越隽侯俞通渊、都指挥滕聚二将。又值北风大作,刮起尘沙,蔽天飞至。燕兵在上风看得见王师,王师在下风却看不见燕兵,昏昧之中,自相混斗。瞿能与鸷儿先已陷入燕阵,无路杀出,皆身受大创而死。平安与雕儿等皆中流矢,各不相顾,只自舍命血战。燕王失声道:“南朝好将士!”亟令后军各持草束,乘风纵火而来,势若燎原。王师登时骇散,郭英、平安等引军西走,李景垄陈晖等又溃而南奔。燕兵只向南追,直至德州,斩首十余万。横尸百余里,委弃器械粮草,积迭如山。
lǐ jǐng lóng zhǐ shèng shù qí, táo xiàng xú zhōu ér qù. nǐ dào zhè zhī zhù zhèn de dà jūn shì hé chǔ lái de? yuán lái yàn wáng xiān céng xiàng dá dá jiè bīng, yǒu zhào xìng zhī tiān wén zhě, shuō yàn wáng shì gè zhēn mìng, suǒ yǐ lǜ shī jìn guān, jìng qū zhèn qián, gāng gāng còu zhe jī huì. shì gù wáng shī zhī bài, suī yuē rén shì, yì yǒu tiān yì cún yān.
李景隆止剩数骑,逃向徐州而去。你道这枝助阵的大军是何处来的?原来燕王先曾向鞑靼借兵,有赵姓知天文者,说燕王是个真命,所以率师进关,径趋阵前,刚刚凑着机会。是故王师之败,虽曰人事,亦有天意存焉。
qí shí jǐ nán fǔ yǒu cān zhèng tiě gōng huì xuàn zhě, wén lǐ jǐng lóng quán jūn fù mò, liào yàn wáng bì lái gōng chéng, xiān mù dé yì yǒng sān qiān, yǔ cān jūn gāo wēi rú shēng gāo xián níng děng zhuó jiǔ tóng méng, kāng kǎi tì qì, yǐ sǐ zì shì. hū bào yǒu yī xiǎo jiàng jūn míng qú diāo ér, yǔ wáng shī xiāng shī, pǐ mǎ dān qiāng, lái tóu huī xià. tiě gōng jí mìng chuán jìn, xún qí lái yóu, fāng zhī wèi qú néng zhī zǐ, fù xiōng jiē méi yú wáng shì, shēn wèi tài xī. yòu lián jiē tàn bào, yàn bīng jiāng zhì jiè shàng. diāo ér bǐng dào:" qǐ bīng yī qiān, yuàn wèi míng gōng xiān zhǎn lái jiāng!"
其时济南府有参政铁公讳铉者,闻李景隆全军覆没,料燕王必来攻城,先募得义勇三千,与参军高微儒生高咸宁等酌酒同盟,慷慨涕泣,以死自誓。忽报有一小将军名瞿雕儿,与王师相失,匹马单枪,来投麾下。铁公即命传进,询其来由,方知为瞿能之子,父兄皆没于王事,深为太息。又连接探报,燕兵将至界上。雕儿禀道:“乞兵一千,愿为明公先斩来将!”
tiě gōng lìng xuǎn zhuàng shì sān bǎi, suí diāo ér chū chéng. xiàng qián xíng shù lǐ, yàn wáng dì sān zi gāo xù lǐng bīng zǎo dào, jiàn yǒu rén yíng dí, suì lè mǎ héng máo hè dào:" bǎi wàn xióng bīng, shā dé qìng jìn, nèn de me me gǎn lái sòng mìng!" diāo ér dà mà dào:" yàn zéi shā wǒ fù xiōng bù gòng dài tiān!" tǐng shǒu zhōng huà jǐ zhí chōng guò lái, gāo xù dìng jīng kàn shí, nà jiāng shēng de:
铁公令选壮士三百,随雕儿出城。向前行数里,燕王第三子高煦领兵早到,见有人迎敌,遂勒马横矛喝道:“百万雄兵,杀得罄尽,恁的么么敢来送命!”雕儿大骂道:“燕贼杀我父兄.不共戴天!”挺手中画戟直冲过来,高煦定睛看时,那将生得:
hǔ tóu yàn hàn, yuán bì xióng yāo. yāo xuán zhú jié gāng biān, biān dǎ chù qiān jūn kuì sàn shǒu zhuō bào wěi huà jǐ, jǐ dào chù wàn fū pì yì. shēng shì zhèn léi, yǒu zhǎn jiàng qiān qí zhī qì móu rú chè diàn, shàn tóu shí chāo jù zhī cái. wǎn gōng céng shè yáng zhī, yī jiàn zhí chuān qián kǒng. yàn wáng zhī xìng zì, jiàn zé dǎn xiāo tiě shuài mù wēi fēng, wén zhī xīn zhé. wèn nián zhǐ yǒu shí qī, guān xī chēng wéi jiāng jiā zǐ lín zhèn yǐ yǒu qiān huí, zhōng zhōu hào zuò guàn jūn hóu.
虎头燕颔,猿臂熊腰。腰悬竹节钢鞭,鞭打处千军溃散;手捉豹尾画戟,戟到处万夫辟易。声似震雷,有斩将搴旗之气;眸如掣电,擅投石超距之材。挽弓曾射杨枝,一箭直穿钱孔。燕王知姓字,见则胆消;铁帅慕威风,闻之心折。问年止有十七,关西称为将家子;临阵已有千回,中州号作冠军侯。
gāo xù yī rèn, cāi shì qú diāo ér, jiāng qiāng bī zhù huà jǐ, shuō:" wǒ yǒu hǎo yán zèng rǔ, lǐ jǐng lóng bù xià shàng jiàng qiān yuán, nán dào zǒng bù rú nǐ? ér jīn dōu zuò wú tóu zhī guǐ le. nǐ nián jì shàng xiǎo, ruò néng qì àn lái tóu, wǒ dāng zài fù wáng qián bǎo zòu, jiāng lái jiàn xūn lì yè, bài jué fēng hóu, qǐ bù fù guì?" shuō wèi bì, diāo ér dà mà:" fǎn zéi, gǎn chū hú yán!" pī xīn cì qù. gāo xù shǎn guò, jiù shì xié zhù huà jǐ, diāo ér biàn bǎ gāo xù cháng máo chè zhù, liǎng biān yòng lì yī tuō, dōu gǔn xià diāo ān, nà zhàn mǎ dōu rú fēi pǎo qù le. gāo xù fǎn duó le huà jǐ, diāo ér què duó le cháng qiāng, liǎng rén bù zhàn èr shí yú hé. yuán lái gāo xù běn shì, mǎ shàng gāo qiáng, bù zhàn què bù jì, bù xià yǒu fān jiāng xuē lù, tǐng dāo chū zhèn bāng zhù. diāo ér dà hè dào:" hǎo hàn zi, bù pà xiāng bāng!" gāo xù yì hè dào:" wǒ yǔ nǐ yí gè duì yí gè, bú yào rén bāng, dà jiā qí mǎ lái zhàn, fēn gè shèng fù! diāo ér hè dào:" biàn ráo nǐ, àn suàn de bù suàn hǎo hàn!" yú shì liǎng rén gè huí běn zhèn, huàn le mǎ, cóng fù jiāo shǒu dà zhàn. yǒu yī bǎi yú hé, bù fēn shèng fù. tiān sè yǐ wǎn, yàn wáng dà jūn dào lái, gè zì huí yíng xiē xī.
高煦一认,猜是瞿雕儿,将枪逼住画戟,说:“我有好言赠汝,李景隆部下上将千员,难道总不如你?而今都做无头之鬼了。你年纪尚小,若能弃暗来投,我当在父王前保奏,将来建勋立业,拜爵封侯,岂不富贵?”说未毕,雕儿大骂:“反贼,敢出胡言!”劈心刺去。高煦闪过,就势挟住画戟,雕儿便把高煦长矛掣住,两边用力一拖,都滚下雕鞍,那战马都如飞跑去了。高煦反夺了画戟,雕儿却夺了长枪,两人步战二十余合。原来高煦本事,马上高强,步战却不济,部下有番将薛禄,挺刀出阵帮助。雕儿大喝道:“好汉子,不怕相帮!”高煦亦喝道:“我与你一个对一个,不要人帮,大家骑马来战,分个胜负!雕儿喝道:“便饶你,暗算的不算好汉!”于是两人各回本阵,换了马,从复交手大战。有一百余合,不分胜负。天色已晚,燕王大军到来,各自回营歇息。
gāo xù jiàn yàn wáng shuō:" qú diāo ér rú cǐ yīng yǒng, zhè rén xū xiān yào chú tā." yàn wáng dào:" jì rán liǎo de, xū huó qín wèi miào." míng chén, yàn wáng yù zhū jiàng dào:" wǒ wén tiě xuàn zhōng yì zhī shì, yí xiān lǐ ér hòu bīng, qiě guān qí dòng jìng hé rú." zhū jiàng jiē yuē:" zú jiàn zhǔ gōng dù liàng." suì xiū shū yī hán, chāi rén sòng zhì chéng mén tóu dì. mén zú zhuǎn sòng yǔ tiě gōng, kàn shū nèi zhī yì, dà dǐ shuō" cháo yǒu jiān chén, jiāng wēi shè jì, yǔ zūn zǔ xùn yǐ qīng jūn cè, yòng shì lè bīng dài mìng. bèi lǐ jǐng lǒng gěng bǐng wén tǒng bīng bǎi wàn, qiǎng bī zhì cǐ. jīn gōng wèi zhù shí, wéi wàng jiàn yǔ fǎ zhōu gōng fǔ chéng wáng yì, kāi guān jiǎng hǎo, gòng shù hóng xūn. rú huò bù zhī tiān yì, bù shùn rén xīn, wéi yǒu bì jiǎ dùn bīng, yǐ tīng jūn mìng" děng yǔ. tiě gōng lěng xiào, wèi gāo wēi yǔ gāo xián níng yuē:" yàn wáng zhè sī, gǎn lái dòng yí xū hè, bù yòng cǎi tā." gāo wēi yuē:" shū gù bù xiè dá tā, dàn yàn zéi zì wèi fǎ zhōu gōng fǔ chéng wáng, hé bù zuò zhōu gōng fǔ chéng wáng lùn yī piān yǐ zhé zhī? cǐ fá móu zhī dào, yì zhū xīn zhī fǎ yě." tiě gōng yuē:" shàn." gāo xián níng jí shǔ cǎo, lüè yuē: xī zhě chéng wáng yòu chōng, zhōu gōng fù yǐ shè zhèng. jí wén liú yán, jí bì wèi jū dōng.
高煦见燕王说:“瞿雕儿如此英勇,这人须先要除他。”燕王道:“既然了得,须活擒为妙。”明辰,燕王谕诸将道:“我闻铁铉忠义之士,宜先礼而后兵,且观其动静何如。”诸将皆曰:“足见主公度量。”遂修书一函,差人送至城门投递。门卒转送与铁公,看书内之意,大抵说“朝有奸臣,将危社稷,予遵祖训以清君侧,用是勒兵待命。被李景垄耿炳文统兵百万,强逼至此。今公为柱石,惟望鉴予法周公辅成王意,开关讲好,共树弘勋。如或不知天意,不顺人心,唯有敝甲钝兵,以听钧命”等语。铁公冷笑,谓高巍与高咸宁曰:“燕王这厮,敢来恫疑虚喝,不用睬他。”高巍曰:“书固不屑答他,但燕贼自谓法周公辅成王,何不作周公辅成王论一篇以折之?此伐谋之道,亦诛心之法也。”铁公曰:“善。”高咸宁即属草,略曰:昔者成王幼冲,周公负扆摄政。及闻流言,即避位居东。
zhì chéng shàng gé yú tiān, dà fēng bá mù, chéng wáng qǐ jīn téng, gǎn qì ér yíng zhī. jīn huáng shàng cōng míng ruì zhī, jì fēi yòu chōng zhī nián dài wáng yīng wǔ gāng qiáng. yòu yuǎn zài fēng fān zhī yù.
至诚上格于天,大风拔木,成王启金滕,感泣而迎之。今皇上聪明睿知,既非幼冲之年;大王英武刚强。又远在封藩之域。
tú yǐ tài zǔ bìn tiān, dùn shēng jì yú zhī xīn, yǐ zhì zhōng wài cāi yí, jūn chén zhī yì bù míng, zé gǔ ròu zhī ēn miè yǐ. ruò dài wáng néng zì zhī qí guò ér fān rán shěng huǐ, jiāng chàng móu zhě jiè sòng què xià, xuē qù hù wèi, qǐng zhì suǒ ài zǐ sūn, gǒng shǒu tīng mìng, fū rú shì ér cháo tíng yǒu bù gǎn gé zhě hū? nǎi lǜ bù jí cǐ, chuán xí yuǎn jìn, dà xīng jiǎ bīng, qīn lüè jiāng tǔ, gù yǐ qīng jūn cè wéi míng, shì zé xiào hàn liú bì zhī chàng qī guó zhū cháo cuò zhī gù zhé yě.
徒以太祖殡天,顿生觊觎之心,以致中外猜疑,君臣之义不明,则骨肉之恩灭矣。若大王能自知其过而幡然省悔,将倡谋者解送阙下,削去护卫,请质所爱子孙,拱手听命,夫如是而朝廷有不感格者乎?乃虑不及此,传檄远近,大兴甲兵,侵掠疆土,顾以清君侧为名,是则效汉刘濞之倡七国、诛晁错之故辙也。
ér wèi fǎ zhōu gōng yǐ fǔ chéng wáng, suī zhí tú rén ér wèn zhī, shuí qí xìn zāi? qiè liào dài wáng zhī yǒng shì bù guò shí wàn, suǒ jù dì fāng bù guò shù jùn, jiàng shì dài yì pí yǐ, fū yǐ dài wáng zhī shì jūn chén wèi chóu dí, shū zhí wèi mò lù, ān bǎo shí wàn yì xìng zhī rén, wū hé yī shí, ér néng xiào sǐ jìn zhōng zhě hū? yī yǒu cuō diē, shì qí xī jí! tǎng yǐ yú yán wèi zhōng gào, sù qǐng jiě jiǎ sǎn bīng, shàng biǎo xiè zuì, yǐ wèi tài zǔ zài tiān zhī líng. suī bù néng pì měi yú zhōu gōng, ér yì bù zhì ruò liú bì zhī yí xiào yú wàn shì. fán qǐng diàn xià cái zhī.
而谓法周公以辅成王,虽执途人而问之,谁其信哉?窃料大王之勇士不过十万,所据地方不过数郡,将士殆亦疲矣,夫以大王之视君臣为仇敌,叔侄为陌路,安保十万异姓之人,乌合一时,而能效死尽忠者乎?一有蹉跌,噬脐奚及!倘以愚言为忠告,速请解甲散兵,上表谢罪,以慰太祖在天之灵。虽不能媲美于周公,而亦不至若刘濞之贻笑于万世。烦请殿下裁之。
tiě gōng kàn bì, zàn yuē:" zhū xīn tiě bǐ yě!" yì lìng rén sòng zhì yíng mén chuán jìn.
铁公看毕,赞曰:“诛心铁笔也!”亦令人送至营门传进。
yàn wáng lǎn zhī huì shén, yuē:" bǐ è gǎn dāng wǒ zāi!" jí lìng zhū jiàng xiàng chéng xià tiǎo zhàn, tiě gōng nǎi lǜ yì shì sān qiān chū chéng, liè zuò sān cái zhèn shì, qǐng yàn wáng dǎ huà. yàn bīng jiàn tiě gōng pǐ mǎ lì yú zhèn qián, jiē zhēng xiān guān kàn xiàng mào rú hé, dàn jiàn:
燕王览之恚甚,曰:“彼恶敢当我哉!”即令诸将向城下挑战,铁公乃率义士三千出城,列作三才阵势,请燕王打话。燕兵见铁公匹马立于阵前,皆争先观看相貌如何,但见:
dài de yī piàn shí lán róng qiāng jiǎo guān jīn, chuān zhe qiān céng yā lǜ chóu chèn shēn zhàn ǎo. liǎng dào méi suī rán qīng xiù, zhǐ jué de shā qì héng fēi, zhòng tóng yǎn hé qí jiǎo jié, zhēn gè shì zhōng gān zhí tòu. piāo piāo wǔ liǔ rán, fēng chuī ruò fú fāng fāng sì léng kǒu, shēng fā rú zhōng. shì wèn yíng zhōng jūn shì, bù mǎn sān qiān ruò yún zhǎng shàng jiǎ bīng, xī chì shí wàn. shēn shěn hóng yì, kě chēng dǒu dǎn jiāng jūn zhèng zhí gāng fāng, bù shù tiě miàn yù shǐ.
戴的一片石蓝绒戗角纶巾,穿着千层鸭绿绸称身战袄。两道眉虽然清秀,只觉得杀气横飞,重瞳眼何其皎洁,真个是忠肝直透。飘飘五柳髯,风吹若拂;方方四棱口,声发如钟。试问营中军士,不满三千;若云掌上甲兵,奚啻十万。深沈弘毅,可称斗胆将军;正直刚方,不数铁面御史。
yàn wáng jiàn tiě gōng shǒu wú jūn qì, yì diū le gāng qiāng, chū lái kāi yán dào:" jiǔ wén cān zhèng néng wén néng wǔ, cháo tíng bù yòng wèi jiàng xiàng, ér qì yú xià liáo, shēn wèi kě xī!"
燕王见铁公手无军器,亦丢了钢枪,出来开言道:“久闻参政能文能武,朝廷不用为将相,而弃于下僚,深为可惜!”
tiě gōng jǔ shǒu dào:" chén shì jūn yǐ zhōng, qǐ fēn bié guān zhí zhī dà xiǎo? diàn xià shēn wéi dì zhòu, zhí zài fān fēng, wèi cháo tíng zhī xuè mài, shè jì zhī gēn běn. jí yǒu wài wǔ, yóu dāng shǒu hàn, ěr nǎi gōng zì xìng róng, bù shí zūn zhǐ hé zài?" yàn wáng yuē:" wǒ zhèng suǒ yǐ wèi shè jì yě. qí tài huáng zǐ chéng bèi, yī bān xiǎo rén, jì yù yáo dòng gēn běn, bì xiān jiǎn luò zōng zhī. zhū kūn dì jiē yǐ shēn shòu tú dú, zhèn zé hé néng kān cǐ?" tiě gōng yuē:" diàn xià chà yǐ! qín jìn shǔ wáng, hé yǐ dú bù jiā zuì? zé shì zhū wáng zhī xuē jué duó dì, jiē qí zì qǔ hàn shí qī guó móu fǎn, yǐ zhū cháo cuò wéi míng, diàn xià guī zuì yú qí huáng èr rén, hé yǐ yì shì?" yàn wáng yuē:? tiān jiàn yǔ xīn, zuì rén sī dé, wǒ fǎ zhōu gōng yǐ fǔ chéng wáng." tiě gōng yuē:" diàn xià zhī yán, kě wèi qī tiān. shèng shàng zhī jiè lì jiàng shì yuē: shèn wú shǐ zhèn yǒu shā shū fù míng. qīn ài zhī yì, zhì cǐ yǐ jí. nǎi diàn xià yīn yǒu ēn zhǐ, fǎn zì tǐng shēn yú xíng zhèn zhī jiān, shā lù tiān cháo jiàng shì, zì wèi mò kě shuí hé. shì zé sī mǎ zhī xīn, xíng lù rén jiē zhī zhī yǐ." yàn wáng yuē:" rǔ chū yán wú zhuàng, jiāng wèi wǒ pèi jiàn bù lì yé?" tiě gōng yuē:" zhōng chén bù pà sǐ. diàn xià yǔ huáng shàng yì zé jūn chén, qīn zé gǔ ròu, bù gù tiān lún, jǔ rèn xiāng xiàng, hé kuàng bēi mò?
铁公举手道:“臣事君以忠,岂分别官职之大小?殿下身为帝冑,职在藩封,为朝廷之血脉,社稷之根本。即有外侮,尤当首捍,尔乃躬自兴戎,不识尊旨何在?”燕王曰:“我正所以卫社稷也。齐泰、黄子澄辈,一班小人,计欲摇动根本,必先剪落宗枝。诸昆弟皆已身受荼毒,朕则何能堪此?”铁公曰:“殿下差矣!秦、晋、蜀王,何以独不加罪?则是诸王之削爵夺地,皆其自龋汉时七国谋反,以诛晁错为名,殿下归罪于齐、黄二人,何以异是?”燕王曰:?天鉴予心,罪人斯得,我法周公以辅成王。”铁公曰:“殿下之言,可谓欺天。圣上之诫励将士曰:慎毋使朕有杀叔父名。亲爱之义,至此已极。乃殿下因有恩旨,反自挺身于行阵之间,杀戮天朝将士,自谓莫可谁何。是则司马之心,行路人皆知之矣。”燕王曰:“汝出言无状,将谓我佩剑不利耶?”铁公曰:“忠臣不怕死。殿下与皇上义则君臣,亲则骨肉,不顾天伦,举刃相向,何况卑末?
ruò dài wáng zhī jiàn yǒu líng, jué xiān zhǎn fǎn zéi shǒu jí." yàn wáng mà dào:" zhí nèn wú lǐ!"
若大王之剑有灵,决先斩反贼首级。”燕王骂道:“直恁无礼!”
suì qū bīng yǎn shā guò lái. tiě gōng jūn zé sān qiān, jiē yòng yī nǔ shí shǐ, bāng shēng xiǎng chù, nǔ shǐ qí fā. shì mǎ jiē bèi shāng cán, zhǐ de tuì huí.
遂驱兵掩杀过来。铁公军则三千,皆用一弩十矢,梆声响处,弩矢齐发。士马皆被伤残,只得退回。
cì rì, yàn wáng dū huī zhū jiàng gōng chéng, tiě gōng yán shǒu, sān yuè bù néng bá. dào yǎn jìn yuē:" shuǐ gōng wèi shàng. zhū shān xī jiàn shén liū, kě yòng tǔ shí yàn zhī yǐ guàn chéng, chéng bì huī huài, shěng què duō shǎo fèi lì." yàn wáng dà xǐ, lì mìng zhù yàn. bù liǎng rì, shuǐ shì zhǎng yì, jiàn jí chéng qiáng, chéng zhōng bǎi xìng dà jù. tiě gōng wèi xián níng yuē:" wǒ dāng chéng cǐ jī huì yǐ jiān yàn zéi." nǎi fù ěr mì shòu shù yǔ. yòu yú yè bàn, qián lìng jūn rén yǐ tiě bǎn zhá yú chéng mén zhī shàng yīn, bǎn biān záo liǎng kǒng, dà suǒ guàn qí zhōng, yòng huó kòu kòu dìng, suǒ tóu yī chōu, zé tiě bǎn suí xià. yòu tiāo zhuàng shì fú yú wài háo, qí yàn wáng rù chéng, jí chě qǐ diào qiáo yǐ jué hòu zhī yuán bīng. yī miàn lìng jūn mín rén děng zhòu yè kū yuē:" wǒ bǎi xìng hé gū, jiē wèi yú biē!" suí yǒu xún qí bào zhī yàn wáng, shuài lǐng jiàng shì lái kàn, jiàn qīng jīn shù bǎi zài chéng shàng dà hū yuē:" qǐng dài wáng zàn huǎn gōng chéng, wǒ děng lǜ bǎi xìng lái yíng jiē dài wáng rù chéng yě." yàn wáng yuē:" tiě xuàn jiàng fǒu?" qīng jīn duì yuē:" zhòng bǎi xìng jiàng le, pà tā zǒu dào nà lǐ qù!" yàn wáng nǎi lìng chè yàn. shuǐ fǔ xiāo qù, zǎo yǒu qīng jīn èr sān bǎi shuài lǐng bǎi xìng wú shù, jiē zhí xiāng qián yì yíng mén, fǔ fú zài dì. yàn wáng lìng wéi shǒu de rù yíng wèn huà. gāo xián níng tóng zhe liǎng gè lǎo qīng jīn jìn yíng, kòu bì qǐ lì. yàn wáng yuē:" shì tiě xuàn shǐ ěr lái zhà xiáng me?" xián níng dá yuē:" néng shǐ chén yī rén, bù néng shǐ zhòng bǎi xìng." yíng wài wàn mín qí shēng rǎng yuē:" dài wáng shì gāo huáng dì zhī zǐ, shuí kě dé tiān xià, shuí bù kě dé tiān xià, zuò guān de chī le fèng lù, gè wéi zhe yī biān. wǒ men xiǎo mín zěn kěn shě zhe xìng mìng, zāo lí shā lù zhī cǎn? yīn cǐ hé chéng qí xīn dōu yuē huì le jiàng de. shì cái chū chéng shí hòu, wén de tiě cān zhèng yì sǐ le, zhè gè hái bù zhī zhēn jiǎ."
次日,燕王督挥诸将攻城,铁公严守,三月不能拔。道衍进曰:“水攻为上。诸山溪涧甚溜,可用土石堰之以灌城,城必隳坏,省却多少费力。”燕王大喜,立命筑堰。不两日,水势涨溢,渐及城墙,城中百姓大惧。铁公谓咸宁曰:“我当乘此机会以歼燕贼。”乃附耳密授数语。又于夜半,潜令军人以铁板闸于城门之上闉,板边凿两孔,大索贯其中,用活扣扣定,索头一抽,则铁板随下。又挑壮士伏于外濠,俟燕王入城,即扯起吊桥以绝后之援兵。一面令军民人等昼夜哭曰:“我百姓何辜,皆为鱼鳖!”随有巡骑报知燕王,率领将士来看,见青衿数百在城上大呼曰:“请大王暂缓攻城,我等率百姓来迎接大王入城也。”燕王曰:“铁铉降否?”青衿对曰:“众百姓降了,怕他走到那里去!”燕王乃令撤堰。水甫消去,早有青衿二三百率领百姓无数,皆执香前诣营门,俯伏在地。燕王令为首的入营问话。高咸宁同着两个老青衿进营,叩毕起立。燕王曰:“是铁铉使尔来诈降么?”咸宁答曰:“能使臣一人,不能使众百姓。”营外万民齐声嚷曰:“大王是高皇帝之子,谁可得天下,谁不可得天下,做官的吃了俸禄,各为着一边。我们小民怎肯舍着性命,遭罹杀戮之惨?因此合城齐心都约会了降的。适才出城时候,闻得铁参政缢死了,这个还不知真假。”
yàn wáng yuē:" wǒ nǎo jiān chén bù fú, běn yù tú chéng, jīn ěr bǎi xìng shuō lái shèn shì yǒu lǐ, xī kuān shè le." zhòng bǎi xìng qīng yuē:" xiǎo mín yú chǔn, bù shí dài wáng ān tiān xià zhī yì, jiàn le xióng bīng, xīn zhōng shàng dōu huái zhe guǐ tāi. qiú dài wáng àn zhù liù jūn, wǒ děng gè jù hú jiāng yíng jià rù chéng." yàn wáng shēn xìn bù yí, xià lìng tuì jūn, huī zhòng bǎi xìng xiān qù.
燕王曰:“我恼奸臣不服,本欲屠城,今尔百姓说来甚是有理,悉宽赦了。”众百姓清曰:“小民愚蠢,不识大王安天下之义,见了雄兵,心中尚都怀着鬼胎。求大王按住六军,我等各具壶浆迎驾入城。”燕王深信不疑,下令退军,挥众百姓先去。
wáng nǎi chéng jùn mǎ, zhāng zǐ gài, lǜ jìn qí shù rén dù qiáo, jiàn chéng mén dòng kāi, liǎng xíng bǎi xìng qí qí guì xià. jiē hū wàn suì. yàn wáng xīn xǐ, cè mǎ rù mén. yī shēng zhèn dòng.
王乃乘骏马,张紫盖,率劲骑数人渡桥,见城门洞开,两行百姓齐齐跪下。皆呼万岁。燕王心喜,策马入门。一声震动。
gǎn shì zhēn mìng tiān zǐ, tiě bǎn xià de tài jí le, gāng gāng dǎ zhe mǎ bó zi. yàn wáng hé mǎ tóng dào yú dì, dà jīng yuè qǐ, fēi kuà cóng qí ér táo. chéng wài wǎn qiáo zhuàng shì, yòu jí qiè wǎn bù dòng. yàn wáng jìng cóng qiáo shàng chí qù. dào le yíng zhōng, chuǎn xī fǔ dìng, dà fā léi tíng, chì lìng jūn shì jià qǐ yún tī chōng chē, jìn lì gōng dǎ, pò chéng zhī rì, bù fēn lǎo yòu nán nǚ, xī xíng tú lù. liǎng rì zhī jiān, yǐ bèi fēi pào jī huài shù chù. tiě gōng nǎi shū gāo huáng dì shén pái, xuán zài gè chéng dǔ wài biān. yàn wáng shì zhī zhǐ de shù shǒu, ér bīng shì yì jiē juàn kǔ.
敢是真命天子,铁板下得太亟了,刚刚打着马脖子。燕王和马同倒于地,大惊跃起,飞跨从骑而逃。城外挽桥壮士,又急切挽不动。燕王竟从桥上驰去。到了营中,喘息甫定,大发雷霆,饬令军士架起云梯冲车,尽力攻打,破城之日,不分老幼男女,悉行屠戮。两日之间,已被飞炮击坏数处。铁公乃书高皇帝神牌,悬在各城堵外边。燕王视之只得束手,而兵士亦皆倦苦。
gōng nǎi lìng zhǎng zǐ fú ān yǔ qú diāo ér, dū shuài zhuàng shì, yú hēi yè tū jī yàn yíng. zhǎn shā shù qiān, dà shèng yī zhèn. yàn wáng yì fèn, jì wú suǒ chū.
公乃令长子福安与瞿雕儿,督率壮士,于黑夜突击燕营。斩杀数千,大胜一阵。燕王益愤,计无所出。
hū xī běi jiǎo shàng chén āi zhǎng tiān, nǎi shì shèng yōng yǔ píng ān èr jiāng, dǎ tīng dé yàn wáng wéi kùn jǐ nán, shōu jí táo sàn zhī bīng, gòng yǒu qī wàn, xīng yè lái jiù. yàn wáng jí lìng sā wéi, xiàng qián yíng dí. tiě gōng dào:" shì bì yǒu jiù bīng lái le." suì shuài lǐng zhū jiàng shā chū chéng lái. yàn bīng qián hòu shòu dí, dà bài kuī shū. tiě xuàn yǔ shèng yōng hé bīng zhuī zhú, fù le dé zhōu, bīng shì dà zhèn.
忽西北角上尘埃涨天,乃是盛庸与平安二将,打听得燕王围困济南,收集逃散之兵,共有七万,星夜来救。燕王急令撒围,向前迎敌。铁公道:“是必有救兵来了。”遂率领诸将杀出城来。燕兵前后受敌,大败亏输。铁铉与盛庸合兵追逐,复了德州,兵势大震。
yàn wáng táo zhì hé jiān, cái tún zhù le rén mǎ, jí zhào dào yǎn jì yì. dào yǎn yuē:" jīn píng ān shèng yōng jí yú xī lù, dài wáng qiě shě zhī, sù gōng cāng zhōu. cāng zhōu tǔ chéng, kuì pǐ rì jiǔ, shǒu jiāng xú kǎi sù wú móu yǒng, yī gǔ ér xià, zé bīng wēi fù zhèn yǐ."
燕王逃至河间,才屯驻了人马,亟召道衍计议。道衍曰:“今平安、盛庸集于西路,大王且舍之,速攻沧州。沧州土城,溃圮日久,守将徐凯素无谋勇,一鼓而下,则兵威复振矣。”
yàn wáng biàn yóu tiān jīn zhì zhí gū, yī rì yè xíng sān bǎi yú lǐ, yǐ zhì cāng zhōu chéng xià, kǎi yóu bù zhī. yàn jiāng zhāng yù lǜ yǒng shì cóng dōng běi yú ròu báo ér dēng, suì bá qí chéng, shēng qín xú kǎi. yú zhòng xī jiàng, yàn wáng mìng jǐn kēng shā zhī, fù lǜ jiàng shì gǔ xíng ér nán. lín qīng guǎn táo zhū chù, jiē wàng fēng wǎ jiě. suì lüè jǐ níng.
燕王便由天津至直沽,一日夜行三百余里,已至沧州城下,凯犹不知。燕将张玉率勇士从东北隅肉薄而登,遂拔其城,生擒徐凯。余众悉降,燕王命尽坑杀之,复率将士鼓行而南。临清、馆陶诸处,皆望风瓦解。遂掠济宁。
tiě gōng wén zhī, wèi shèng yōng yuē:" yàn zéi yù xún hé ér xiàng huái yīn, zhí qū jīn líng ěr. wǒ yǔ gōng lǜ bīng niè qí hòu, zé xiǎng dào bù tōng, bǐ bì hái zhàn, zhàn zé pò zhī shén yì yě." zǎo yǒu tàn zú fēi bào yàn wáng. wáng yuē:" shèng yōng hé zú wèi lǜ, suǒ lǜ zhě shì tiě xuàn." jí lǜ bīng cóng jiù lù ér fǎn, zhèng yǔ wáng shī xiāng yù yú dōng chāng. tiě gōng sù zhī yàn wáng shàn yòng qí bīng jī rén zhī bèi, nǎi yú zhèn hòu shè zhì huǒ pào yào nǔ dú jiàn děng wù yú dì zhōng, bù shā yǐ yǎn zhī, lìng rén mì cì yàn wáng, dào jí fā jī. bù shǔ yǐ dìng, réng bǎi liè sān cái zhèn shì yǐ dài, zuǒ yòu liǎng yì fēn kāi, zhōng jiān āo jìn ruò xīn zì xíng. yàn wáng jiàn zhī xiào yuē:" bǐ yù yòu wǒ gōng zhèn, yǐ liǎng yì zhī bīng wéi kùn rén ěr. cǐ děng zhèn fǎ, zhǐ hǎo hōng xiǎo ér, gōng děng kàn wǒ pò zhī." zhāng yù jìn yuē:" dài wáng yǐ zhèng bīng chōng qí qián, chén yǐ qí bīng jī qí hòu, bǎ tā zhè gè xīn zì zhèn biàn suì zuò liǎng bàn." wáng yuē:" zhèng hé wǒ yì. zài lìng zhū néng wáng qí zhōu cháng gǔ yǔn lǐng fān qí gōng qí zuǒ yòu, zé sì fēn wǔ liè, qǐ jǐn liǎng bàn zāi!" yàn wáng nǎi zì qū jīng qí, zhí dǎo zhōng jiān. tiě gōng huī jūn wéi zhī shù zhòng. zhāng yù dū yǒng shì, cóng zhèn hòu chōng shā jìn qù, dì zhōng huǒ pào nǔ jiàn qí fā, lián rén yǔ mǎ, jǐn dǎ dé xī làn. kě lián zhāng yù shì yàn wáng dì yī yuán ài jiàng, sān bù zhī zuò le gè tì sǐ de guǐ.
铁公闻之,谓盛庸曰:“燕贼欲循河而向淮阴,直趋金陵耳。我与公率兵蹑其后,则饷道不通,彼必还战,战则破之甚易也。”早有探卒飞报燕王。王曰:“盛庸何足为虑,所虑者是铁铉。”亟率兵从旧路而返,正与王师相遇于东昌。铁公素知燕王善用奇兵击人之背,乃于阵后设置火炮药弩毒箭等物于地中,布沙以掩之,令人密伺燕王,到即发机。部署已定,仍摆列三才阵势以待,左右两翼分开,中间凹进若心字形。燕王见之笑曰:“彼欲诱我攻阵,以两翼之兵围困人耳。此等阵法,只好哄小儿,公等看我破之。”张玉进曰:“大王以正兵冲其前,臣以奇兵击其后,把他这个心字阵便碎作两半。”王曰:“正合我意。再令朱能、王骐、周长、谷允领番骑攻其左右,则四分五裂,岂仅两半哉!”燕王乃自驱精骑,直捣中坚。铁公挥军围之数重。张玉督勇士,从阵后冲杀进去,地中火炮弩箭齐发,连人与马,尽打得稀烂。可怜张玉是燕王第一员爱将,三不知做了个替死的鬼。
yàn wáng zhèng zhàn shí, wén zhèn bèi hòu dì léi dà zhèn, zhī yǐ zhòng jì, jí yù shā chū, bèi tiě gōng zài gāo chù yǐ qí zhāo zhǎn, yàn wáng shā xiàng dōng, qí biàn xiàng dōng zhǎn, jūn shì yì xiàng dōng wéi. dàn yīn dì mìng wú shā shū fù, tiě gōng yào huó qín zhī yǐ jiě jīng shī, shì yǐ zhū jiàng bù gǎn jiā rèn. zhèng yù zhe qú diāo ér zhí bī jìn shēn, shǒu chè gāng biān, xiàng jiān jiǎ dǎ xià, yàn wáng jí yòng bǎo jiàn zhāo jià, qià yǔ gāng biān zhēng de yī shēng, jiē gè zhèng zháo, xīn shén wēi jí.
燕王正战时,闻阵背后地雷大震,知已中计,亟欲杀出,被铁公在高处以旗招展,燕王杀向东,旗便向东展,军士亦向东围。但因帝命毋杀叔父,铁公要活擒之以解京师,是以诸将不敢加刃。正遇着瞿雕儿直逼近身,手掣钢鞭,向肩胛打下,燕王亟用宝剑招架,恰与钢鞭铮的一声,接个正着,心甚危急。
xìng zhū néng gǔ yǔn èr jiāng shā dào, shuāng zhàn diāo ér, yàn wáng fāng dé le xìng mìng. yòu kuī gāo xù shuài lǐng xuē lù huá jù tiě jiǎ sān qiān, fèn lì jìn jī, zhí tòu chóng wéi, yì bì yàn wáng ér chū. quán jūn dà kuì, bù chì xīng sàn yún fēi, tǔ bēng wǎ jiě. qiě qí xià huí jié shā.
幸朱能、谷允二将杀到,双战雕儿,燕王方得了性命。又亏高煦率领薛禄、华聚铁甲三千,奋力进击,直透重围,翼蔽燕王而出。全军大溃,不啻星散云飞,土崩瓦解。且俟下回结煞。