strong yáo dào yǎn chàng nì xìng shī gěng bǐng wén jù jiàn bài jī strong
姚道衍倡逆興師 耿炳文拒諫敗績
huà shuō tiān láng xiōng sù, jí yàn wáng yě, cháng é zài tiān shàng yǔ tā jié le dà chóu, zhuǎn shēng dào xià jiè, liǎng jiā biàn wèi dí guó. zhè lǐ miàn jiù bāo zhe liǎng cì jié shù, zì shǐ zhì zhōng, yī zhǔ yī bīn, shì zhè bù shū de dà gāng mù. qián huí yuè jūn huí zhì shān zuǒ, yàn wáng jìng nán shī yǐ xià jiāng nán, jiù gāi jiē zhe qǐ yì qín wáng. dàn yàn wáng zěn yàng duó le jiàn wén tiān xià, nǎi zuì yào jǐn de guān jié, bì xū xù chū gè yuán wěi lái, rán hòu liǎng jiā de shì yè, wàn xù qiān tóu, fāng chéng jīng wěi, hé wèi yī jú. qǐng kàn cì dì xù chū.
話說天狼凶宿,即燕王也,嫦娥在天上與他結了大仇,轉生到下界,兩家便為敵國。這裡面就包着兩次劫數,自始至終,一主一賓,是這部書的大綱目。前回月君回至山左,燕王靖難師已下江南,就該接着起義勤王。但燕王怎樣奪了建文天下,乃最要緊的關節,必須敘出個原委來,然後兩家的事業,萬緒千頭,方成經緯,合為一局。請看次第敘出。
dāng rì hóng wǔ tài zǔ dì sì gè shù zǐ, xī míng yuē dì, yǒu zhì lüè ér qiě xiāo yǒng, yǐ zhēng shuò mò yǒu gōng, fēng wáng yú yàn, zhì běi píng fǔ, jí jīn yuán zhī gù dū, shì mǎ jīng qiáng, zǎo xù bù guǐ zhī zhì. yīn dōng gōng shì dí zhǎng zi, wú kě rú hé, rán xīn cháng yàng yàng, bù xiè yú fān fēng yě. shì yǒu jiāng hú xíng jiǎo sēng dào yǎn zhě, sú xìng yáo, míng guǎng xiào, céng yù xīn luó guó yì sēng shòu zhī wàng qì zhān xīng xíng bīng bù zhèn zhī shù. zài jīn líng shí kuī jiàn yàn wáng yǒu yì xiāng, nǎi yóu yú běi píng, jiāo jié huàn zhě gǒu ér, wèi zhī xiān róng, yóu cǐ dé yè yàn wáng. dào yǎn zhǎng guì jìn yán yuē: chén zhī lái yě, yào zhì yī dǐng bái mào zi yǔ wáng dài, bù zhī diàn xià xǔ fǒu? yàn wáng xiǎng wáng shàng jiā bái, shì gè huáng zì, dà yì qí yán, suì liú rén fǔ zhōng, wèn dào yǎn: nǐ shuō zhè gè bái mào zi, shì zěn yàng de zhì fǎ? dào yǎn duì yuē: nà bái mào zi, chén zì yǒu gè zhì dù, dàn bú shì yī rén zhì zào dé lái, hái yào jǐ gè wén wǔ jiāng xiāng xiāng zhù chéng gōng. yàn wáng wù qí yì, jiù àn àn zhāo nà yì rén, zhào mù yǒng shì, yǐ cì jī huì.
當日洪武太祖第四個庶子,錫名曰棣,有智略而且驍勇,以征朔漠有功,封王於燕,治北平府,即金元之故都,士馬精強,早蓄不軌之志。因東宮是嫡長子,無可如何,然心常怏怏,不屑於藩封也。適有江湖行腳僧道衍者,俗姓姚,名廣孝,曾遇新羅國異僧授之望氣占星、行兵布陣之術。在金陵時窺見燕王有異相,乃游於北平,交結宦者狗兒,為之先容,由此得謁燕王。道衍長跪進言曰:「臣之來也,要制一頂白帽子與王戴,不知殿下許否?」燕王想「王」上加「白」,是個「皇」字,大異其言,遂留人府中,問道衍:「你說這個白帽子,是怎樣的製法?」道衍對曰:「那白帽子,臣自有個制度,但不是一人製造得來,還要幾個文武將相相助成功。」燕王悟其意,就暗暗招納異人,召募勇士,以伺機會。
wáng zhī ài fēi xú shì, wèi kāi guó wèi gōng huì dá zhī nǚ huī zǔ zhī dí mèi, wén zhī jiàn yuē: gāo huáng dì wèi gēn běn zhī jì, jiǔ lì chǔ jūn, qún chén yù fù, sì hǎi qīng xīn, zòng shǐ liáng píng fù shēng, yì wú suǒ yòng qí quán móu. qián zhě hú wéi yōng zì qǔ miè zú, qí zhào yǐ jiàn. dài wáng guì wèi dì zi, fù yǒu qiān shèng, chuán zhī zǐ sūn, jǐn gōu róng xiǎn, xìng wù tīng cǐ kuáng sēng zhī yǔ. yàn wáng yǐ shāo shāo lěng le niàn tóu. dào yǎn yòu jìn yán yuē: hàn gāo chù yú cǎo mǎng, lǚ gōng shí wèi dì wáng zhī xiāng, tiān suǒ xìng zhě, shuí néng fèi zhī? jīn shì shàng yǒu yī xiàng shì, xìng yuán míng gǒng, hào liǔ zhuāng, qí fēng jiàn yǔ lǚ gōng xiāng sì, yuàn diàn xià qǐng lái yī jué.
王之愛妃徐氏,為開國魏公諱達之女、輝祖之嫡妹,聞之諫曰:「高皇帝為根本之計,久立儲君,群臣豫附,四海傾心,縱使良、平復生,亦無所用其權謀。前者胡惟庸自取滅族,其兆已見。大王貴為帝子,富有千乘,傳之子孫,盡勾榮顯,幸勿聽此狂僧之語。」燕王已稍稍冷了念頭。道衍又進言曰:「漢高處於草莽,呂公識為帝王之相,天所興者,誰能廢之?今市上有一相士,姓袁名珙,號柳莊,其風鑒與呂公相似,願殿下請來一決。」
yàn wáng chū bù zhī xìn. guò le shù rì, qiǎo rán tóng le jǐ gè wèi shì, zhuāng shù zhe yī yàng yì guān, dào yuán gǒng duì yù sì zhōng yǐn jiǔ. gǒng wàng jiàn, jí qū bài wáng qián yuē: diàn xià hé zì qīng zhì cǐ? wáng yáng bù xǐng yuē: wǒ men jiē wèi shì, shèn wù hú yán! gǒng wēi xiào bù dá. yì rì, dào yǎn yǐn zhī jìn yè, gǒng yuē: zuó rì zhī wèi shì, tā rì zhī tài píng tiān zǐ yě. wáng wèn: dāng zài hé shí? gǒng yuē: jí kàn xū zhǎng guò fù.
燕王初不之信。過了數日,悄然同了幾個衛士,裝束着一樣衣冠,到袁珙對寓肆中飲酒。珙望見,即趨拜王前曰:「殿下何自輕至此?」王佯不省曰:「我們皆衛士,慎勿胡言!」珙微笑不答。翌日,道衍引之晉謁,珙曰:「昨日之衛士,他日之太平天子也。」王問:「當在何時?」珙曰:「即看須長過腹。」
yàn wáng xiào kǒu: nián jiāng sì xún, xū bìn qǐ néng fù zhǎng? zhè shì bù jīng zhī yán. yǎn yòu jìn yuē rú gǒng yī rén zhī yán bù zú xìn, chén wén jūn wèi zhōng yǒu yī bo zhě, jiào zuò jīn zhōng, rén duō chēng wèi huó guǎn hé, lìng tā yī bo, kàn shì rú hé? yàn wáng mì zhào jīn zhōng zhì fǔ, bo dé guà zhào yuē: èr wén jiē wáng, wáng nǎi wèi huáng. wáng wèn: zěn yàng jiě shuō? zhōng yuē: cǐ tiān jī yě, zhì qī zì yīng. ruò yào míng bái zhè yuán gù, qǐng dài wáng suí shǒu xiě yī zì lái. yàn wáng yǐ zhǐ zài chá bēi nèi zhàn le shuǐ, xiě gè mǎ yǔ, shuǐ diǎn lín lín lí lí, gòng yǒu liù dī. zhōng yuē: cǐ liù mǎ dù jiāng zhī xiàng, dāng yīng zài dà shuǐ zhī nián, jué wú kě yí. yàn wáng xīn rán dé yì, jiù bài dào yǎn wèi jūn shī, gǒng yǔ zhōng tóng cān móu yì. yòu cháng shǐ xīn fù shù rén qián zhù jīng shī, tī tàn shì qíng.
燕王笑口:「年將四旬,須鬢豈能復長?這是不經之言。」衍又進曰「如珙一人之言不足信,臣聞軍衛中有一卜者,叫做金忠,人多稱為『活管輅』,令他一卜,看是如何?」燕王密召金忠至府,卜得卦兆曰:「二文皆亡,王乃為皇。」王問:「怎樣解說?」忠曰:「此天機也,至期自應。若要明白這緣故,請大王隨手寫一字來。」燕王以指在茶杯內蘸了水,寫個「馬」宇,水點淋淋漓漓,共有六滴。忠曰:「此六馬渡江之象,當應在大水之年,決無可疑。」燕王忻然得意,就拜道衍為軍師,珙與忠同參謀議。又常使心腹數人潛住京師,剔探事情。
yī rì, yǒu mì bào dào lái. yàn wáng chāi shì, shì huáng tài zǐ yǐ hōng, lǐ bù yì shì yuē yì wén. yàn wáng fǔ zhǎng dà xiào, wèi dào yǎn yuē: qián zhě guà zhào shì èr wén jiē wáng, zhèn dāng wèi huáng, jīn yī wén yǐ wáng. cǐ yī wén dāng shì zhí zi yǔn huǒ wén, zhèn jīn shǐ cì kè cì zhī, hé rú? dào yǎn yuē: wèi shí shàng zǎo lī, dài wáng dé tiān xià, yě yào xué gāo huáng bǎi zhàn, qǐ yī cì kě chéng dà yè hū? yàn wáng yuē: ruò rán, bié yǒu yī cè: fù huáng píng sù ài de shì zhèn, ruò dé zuǒ yòu chuī xū, zhào rù jīng zhōng, lì wèi yuán chǔ, bù qiáng shì dòng gān gē me? dào yǎn yuē: zhè gè qiě qù tú zhī. suì qiǎn zhǎng shǐ gé chéng zhōu duó yǔ xīn fù xiào shì shù rén, jī jīn zhū rù jīng. zhǔ tuō xú wèi gōng huī zǔ jí jiǔ qīng gū wáng cháng jiǎn yì děng, shāng yì cǐ shì.
一日,有密報到來。燕王拆視,是皇太子已薨,禮部議諡曰「懿文」。燕王拊掌大笑,謂道衍曰:「前者卦兆是二文皆亡,朕當為皇,今一文已亡。此一文當是侄子允火文,朕今使刺客刺之,何如?」道衍曰:「為時尚早哩,大王得天下,也要學高皇百戰,豈一刺可成大業乎?」燕王曰:「若然,別有一策:父皇平素愛的是朕,若得左右吹噓,召入京中,立為元儲,不強似動干戈麼?」道衍曰:「這個且去圖之。」遂遣長史葛誠、周鐸與心腹校士數人,齎金珠入京。囑託徐魏公輝祖及九卿菇王常、蹇義等,商議此事。
shí tài zǔ zhèng yǐ yàn wáng zhì lüè lèi jǐ, yì yù lì zhī, qún chén yǒu jiàn zǔ zhě, yǒu sǒng yú zhě, fēn fēn wèi jué. gé chéng jí jiāng yàn wáng móu wèi tài zǐ zhī shì, jù shí yǐ zòu.
時太祖正以燕王智略類己,意欲立之,群臣有諫阻者,有聳諛者,紛紛未決。葛誠即將燕王謀為太子之事,據實以奏。
hóng wǔ wèn zhī wèi gōng huī zǔ. yuē: gù yǒu zhī, bù kě lì yě. tài zǔ nǎi lì yuán sūn yǔn huǒ wén wèi huáng tài sūn. chǔ wèi jì dìng, zhōu duó jí qiǎn rén jiāng wèi guó gōng jí gé zhǎng shǐ jié zòu cháo tíng zhī yǔ, jù bào yàn wáng, rán hòu yuē le gé chéng huí qù fù mìng. yàn wáng yáng wèi bù zhī, dài zhī rú jiù.
洪武問之魏公輝祖。曰:「固有之,不可立也。」太祖乃立元孫允火文為皇太孫。儲位既定,周鐸即遣人將魏國公及葛長史訐奏朝廷之語,具報燕王,然後約了葛誠回去復命。燕王陽為不知,待之如舊。
dài tài zǔ bīn tiān, huáng tài sūn sì dēng dà wèi, gǎi yuán jiàn wén. yàn wáng dà xǐ yuē: hé guà zhào zhī shén yě! yuán lái yǒu cǐ liǎng gè wén zì. jí dài cì kè lì tǔ, nán xià bēn sàng. jiāng zhì huái ān, jiē dé tài zǔ yí zhào, bù xǔ zhū wáng lín sàng huì zàng, zhǐ de hán yùn hái guó. suì yǔ dào yǎn móu yù xìng bīng. yǎn yuē: cǐ bì bài yǐ. yǐ wǒ shù qiān zhī zhòng, zěn dí tā tiān xià zhī quán lì? chén yǒu yī jì zài cǐ, kě fēn qiǎn néng yán zhī shì, dào zhū wáng chù shuō zhī. wáng yuē: shuō zhī zhǐ ruò hé? yǎn yuē: qín wáng jìn wáng shǔ wáng, bǐng xìng chún liáng, jiān hǎo wén yǎ. shì shuō bù dòng de. ruò qí wáng zhōu wáng mín wáng xiāng wáng děng, tān cái hào sè, yòu yǔ tài sūn bù qià, kě sù qiǎn shǐ qù. dà yì shuō tài zǔ yí zhào, chū zì jiān chén jiǎ de, shù mín zhī jiā, shàng xū bēn sàng, qǐ yǒu guì wèi dì zi, bù xǔ yī kū qí fù zhě hū? wǒ dì xiōng jiāng lái bì jǐn zāo yú ròu, xū dāng xié lì tóng xīn, sī suǒ yǐ miǎn nán zhī cè. rú cǐ. zé zòng héng zhī shì chéng ér wǒ dé cóng róng qí jiān, cháo tíng jí yù jiā bīng, jué bù néng xiān jí yú wǒ. rán hòu xiāng jī ér xíng, shì fāng kě tú yě.
迨太祖賓天,皇太孫嗣登大位,改元建文。燕王大喜曰:「何卦兆之神也!原來有此兩個文字。」即帶刺客力土,南下奔喪。將至淮安,接得太祖遺詔,不許諸王臨喪會葬,只得含慍還國。遂與道衍謀欲興兵。衍曰:「此必敗矣。以我數千之眾,怎敵他天下之全力?臣有一計在此,可分遣能言之士,到諸王處說之。」王曰:「說之旨若何?」衍曰:「秦王、晉王、蜀王,秉性純良,兼好文雅。是說不動的。若齊王、周王、岷王、湘王等,貪財好色,又與太孫不洽,可速遣使去。大意說太祖遺詔,出自奸臣假的,庶民之家,尚須奔喪,豈有貴為帝子,不許一哭其父者乎?我弟兄將來必盡遭魚肉,須當協力同心,思所以免難之策。如此。則縱橫之勢成而我得從容其間,朝廷即欲加兵,決不能先及於我。然後相機而行,事方可圖也。」
yàn wáng yuē: shàn! chāi rén fēn shuō gè wáng qù qì.
燕王曰:「善!」差人分說各王去訖。
yòu wèi dào yǎn yuē: zhèn yù yǐ rù hè wèi míng, qīn zhì jīng shī, kuī shì cháo zhōng guāng jǐng, kě shǐ de me? yǎn yuē: zhè gè shǐ de. yú shì yàn wáng zòu qǐng rù jìn, bù hòu zhǐ xià, jí jiān chéng ér jìn. dì lìng gǔ wáng huàn chū guō yíng zhī, yàn wáng sòng zhī yǐ yàn zhào měi nǚ néng gē qǔ de shí èr míng, gǔ wáng dà yuè. jí zhì què, yàn wáng jiàn xíng yù dào, áng rán dēng bì, dà wéi yí zhì. yù shǐ céng fèng sháo hé qí bù jìng, dì zhào zhì qīn wù wèn. hù bù shì láng zhuō jìng mì zòu: yàn wáng zhì lǜ jué rén, kù sì xiān dì, běi píng shì mǎ qiáng hàn, jīn yuán suǒ xìng, yí chéng cǐ shí, xǐ fēng nán chāng, yǐ jué huò běn. dì yuē: zhèn yǐ zhì chéng dài zhī, zì wú èr xīn. nǎi dà xiǎng shù rì, qiǎn zhī hái guó.
又謂道衍曰:「朕欲以入賀為名,親至京師,窺視朝中光景,可使得麼?」衍曰:「這個使得。」於是燕王奏請入覲,不候旨下,即兼程而進。帝令谷王槵出郭迎之,燕王送之以燕趙美女能歌曲的十二名,谷王大悅。及至闕,燕王僭行御道,昂然登陛,大違儀制。御史曾鳳韶劾其不敬,帝詔至親勿問。戶部侍郎卓敬密奏:「燕王智慮絕人,酷似先帝,北平士馬強悍,金元所興,宜乘此時,徙封南昌,以絕禍本。」帝曰:「朕以至誠待之,自無二心。」乃大饗數日,遣之還國。
dào yǎn děng jiē yuǎn jiē, wèn yuē: dài wáng guān qí jūn chén ruò hé? yàn wáng yuē: wén chén yū kuò, wǔ chén cū shū, jiē yì qǔ yě. cóng cǐ zhì zào jūn qì, tún jī liáng cǎo, xiān hòu mù dé qiū fú tán yuān dīng shèng páng lái xìng yǒng shì sì míng, yǔ jiù wèi shì zhāng yù zhū néng, mìng wèi liù lóng jiāng jūn, rì xī cāo yǎn bīng mǎ. fǎn jī yǐ zhe, cháo tíng shàng shǔ wèi zhī.
道衍等皆遠接,問曰:「大王觀其君臣若何?」燕王曰:「文臣迂闊,武臣粗疏,皆易取也。」從此製造軍器,屯積糧草,先後募得丘福、譚淵、丁勝、龐來興勇士四名,與舊衛士張玉、朱能,命為六龍將軍,日夕操演兵馬。反跡已着,朝廷尚屬未知。
nà shí yǒu yān shān bǎi hù ní liàng mì běn zòu wén, yòu yǒu àn chá sī qiān shì tāng zōng yì zòu yàn fān yǒu yì zhì. dì suí mìng gōng bù shì láng zhāng bǐng wèi běi píng bù zhèng sī, xiè guì wèi dōu zhǐ huī shǐ. yòu lìng dū du sòng zhōng shuài bīng sān wàn, tún yú kāi píng, xié móu bèi yàn. huì zhū wáng jiē huò yú yàn shǐ zhī yán, hù xiāng shān dòng, jǐn yù chàng luàn, gè dì fāng chéng shǒu guān yuán, rì yǒu mì fēng shàng wén. dì móu zhū bīng bù shàng shū qí tài tài cháng qīng huáng zi chéng. tài qǐng xiān xuē yàn fān. zi chéng qǐng xiān xuē zhū fān, jiǎn qí yǔ yì, zé yàn fān shì gū, kě zuò ér zhì yě.
那時有燕山百戶倪諒密本奏聞,又有按察司僉事湯宗亦奏燕藩有異志。帝隨命工部侍郎張昺為北平布政司,謝貴為都指揮使。又令都督宋忠帥兵三萬,屯於開平,協謀備燕。會諸王皆惑於燕使之言,互相煽動,盡欲倡亂,各地方城守官員,日有密封上聞。帝謀諸兵部尚書齊泰、太常卿黃子澄。泰請先削燕藩。子澄請先削諸藩,剪其羽翼,則燕藩勢孤,可坐而致也。
dì cóng chéng yì, fā shǐ zhí zhōu wáng mù sù mín wáng mù biàn qí wáng FE dài wáng guì, jiē fèi wèi shù rén. xiāng wáng bǎi zì fén ér sǐ. yàn wáng wén zhī dà hài, yīn zhà chēng shī xīn fēng bìng, kuáng zǒu yú shì, duó rén jiǔ shí, huò kū huò xiào, hú yán luàn yǔ, shèn zhì yǎn wò fèn rǎng zhōng, mí rì bù sū. zhāng bǐng xiè guì yáng wèi wèn jí yǐ tàn zhī, zhèng zhí kù shǔ, yàn wáng wéi lú yáo chàn yuē: hán shén! hán shén! bǐng yǔ guì jiē xìn wèi zhēn. gé chéng xiě wú yàng èr zì yú zhǎng xīn, àn yǐ shì zhī. bǐng děng suì qū chū, xīng yè chāi rén fù què, jù zòu yàn wáng fēng bìng shì jiǎ, zào fǎn shì zhēn, yīn móu mì jì, rén suǒ mò cè, kǒng cù fā nán zhì, jí yí xuē zhī. dì mìng qí tài fā fǔ qiǎn shǐ, tí wèn yàn fǔ guān shǔ, bìng mì chì běi píng dōu zhǐ huī zhāng xìn, lìng yuē zhǎng shǐ gé chéng zhǐ huī lú zhèn wèi nèi yīng, chéng jiān qín qǔ yàn wáng jiě jīng.
帝從澄議,發使執周王木肅、岷王木便、齊王FE、代王桂,皆廢為庶人。湘王柏自焚而死。燕王聞之大駭,因詐稱失心瘋病,狂走於市,奪人酒食,或哭或笑,胡言亂語,甚至偃臥糞壤中,彌日不蘇。張昺、謝貴佯為問疾以探之,正值酷暑,燕王圍爐搖顫曰:「寒甚!寒甚!」昺與貴皆信為真。葛誠寫「無恙」二字於掌心,暗以示之。昺等遂趨出,星夜差人赴闕,具奏「燕王瘋病是假,造反是真,陰謀秘計,人所莫測,恐猝發難制,亟宜削之」。帝命齊泰發府遣使,提問燕府官屬,並密敕北平都指揮張信,令約長史葛誠、指揮盧振為內應,乘間擒取燕王解京。
zhāng xìn yōu yí bù néng jué, qí mǔ yuē: rǔ fù céng yán yàn wáng dāng wèi tiān zǐ, rǔ hé bù zuò gè yàn zhī gōng chén ne? xìn dà wù, zuò le yī chéng sì wéi yǎn bì de nǚ rén píng chē, jìng zào yàn fǔ tōng míng. yàn wáng xīn yǐ wèi yì, lìng rén nèi gōng. xìn bài yú chuáng qián yuē: diàn xià zhēn bìng yé? cháo tíng yǒu mì chì zài cǐ, chén tè lái xiàn shàng. wáng qǔ chì shì zhī, shēn gǎn zhāng xìn, jù xià bài yuē: shēng wǒ yī jiā zhě zi yě. jí zhào dào yǎn tóng yì. shì bào fēng yǔ chuī yán wǎ zhuì dì, yǎn jí hè yuē: fēi lóng zài tiān, cóng yǐ fēng yǔ. wáng yuē: wǎ duò ér suì, yòu dāng hé shuō? yǎn yuē: cǐ wǎ suì ér wú yòng, shì tiān shǐ gài zào huáng wū zhī zhào. wáng xīn shén yóu yù, qián liú xìn yú fǔ zhōng, dú zuò níng sī, bù jué huò rán shuì zháo. shì xú fēi lái dào wáng suǒ, jiàn wēi fēng chuī lái, wáng rán yù dòng, dùn sī xiàng shì yǒu xū rán guò fù zhī yǔ, nǎi xì jiǎn qīng sī yī liǔ, jiāng wáng rán zhú jīng jiē zhǎng, yì zài kāi wù yàn wáng, shuō xū zhǎng guò fù shì jiǎ de. shuí zhī yàn wáng huò rán ér xǐng, shū shǒu yī lǚ, qí xū jìng shì tiān rán shēng jiù, zhí guò yú fù. xú fēi xì xì kàn shí, quán wú yī sī bǔ jiē zhī hén. dà chà yuē: yì zāi! wáng gù wèi tiān zǐ wú yí yǐ. yàn wáng yuē: qīng hé yǐ zhī zhī? xú fēi jí jiāng jiē cún yú fā yǐ shì yàn wáng, jù dào suǒ yǐ. wáng yuē: yuán gǒng zhī yán, qǐ qī rú cǐ zhī yīng yé! suì zhào dào yǎn, jiāng xū yǔ kàn, yǎn yuē: fā kě wèi xū, wáng kě wèi dì, tiān xià shì yào zài rén wèi ěr.
張信憂疑不能決,其母曰:「汝父曾言燕王當為天子,汝何不做個燕之功臣呢?」信大悟,坐了一乘四圍掩蔽的女人軿車,徑造燕府通名。燕王心以為異,令人內宮。信拜於床前曰:「殿下真病耶?朝廷有密敕在此,臣特來獻上。」王取敕視之,深感張信,遽下拜曰:「生我一家者子也。」即召道衍同議。適暴風雨吹檐瓦墜地,衍即賀曰:「飛龍在天,從以風雨。」王曰:「瓦墮而碎,又當何說?」衍曰:「此瓦碎而無用,是天使蓋造黃屋之兆。」王心甚猶豫,潛留信於府中,獨坐凝思,不覺霍然睡着。適徐妃來到王所,見微風吹來,王髯欲動,頓思相士有須髯過腹之語,乃戲剪青絲一綹,將王髯逐莖接長,意在開悟燕王,說須長過腹是假的。誰知燕王豁然而醒,舒手一捋,其須竟是天然生就,直過於腹。徐妃細細看時,全無一絲補接之痕。大詫曰:「異哉!王固為天子無疑矣。」燕王曰:「卿何以知之?」徐妃即將接存余發以示燕王,具道所以。王曰:「袁珙之言,豈期如此之應耶!」遂召道衍,將須與看,衍曰:「發可為須,王可為帝,天下事要在人為耳。」
hū bào xiè guì zhāng bǐng yǐ dū bīng shì wéi fǔ, fèng chì tí wèn guān shǔ. yǎn gǔ zhǎng ér yán yuē: miào jí, miào jí! kě sù àn míng ná xià, zhào jìn miàn jiāo, jí zhǎn èr rén tóu yǐ jì qí dào. wáng cóng qí zhī, lì shōu guān shǔ xiè yú diàn qián, yī miàn fú dāo fǔ shǒu sān bǎi yú wéi bì zhī zhōng, qiǎn rén gěi zhāng bǐng xiè guì jìn fǔ jiāo gē. èr rén wù xìn, yǔ shǐ tóng rù, jiàn yàn wáng zuò zài diàn shàng, shǒu zì pī guā. bǐng yǔ guì fāng xiàng qián qǐ jū, yàn wáng jù jiāng guā piàn pī miàn zhì qù, dāo fǔ shǒu dà hū bēn chū, jiāng zhāng bǐng xiè guì duò zuò ròu ní, bìng ná gé chéng lú zhèn èr rén, yì jiē pián zhǎn. shí gōng mén wài yǒu zhǐ huī péng èr wén biàn, jí lǜ bù xià shù rén, kǎn rén duān lǐ mén. yàn jiāng páng lái xìng dīng shèng wǔ dāo jié zhù péng èr, péng èr chōng kāi liǎng jiāng, jìng xiàng diàn shàng bēn lái. wèi shì luàn jiàn qí fā, péng èr shēn wú kǎi jiǎ, dà chuàng ér sǐ.
忽報謝貴、張昺已督兵士圍府,奉敕提問官屬。衍鼓掌而言曰:「妙極,妙極!可速按名拿下,召進面交,即斬二人頭以祭旗纛。」王從其汁,立收官屬械於殿前,一面伏刀斧手三百於帷壁之中,遣人給張昺、謝貴進府交割。二人誤信,與使同入,見燕王坐在殿上,手自劈瓜。昺與貴方向前起居,燕王遽將瓜片劈面擲去,刀斧手大呼奔出,將張昺、謝貴剁做肉泥,並拿葛誠、盧振二人,亦皆駢斬。時宮門外有指揮彭二聞變,亟率部下數人,砍人端禮門。燕將龐來興、丁勝舞刀截住彭二,彭二沖開兩將,徑向殿上奔來。衛士亂箭齊發,彭二身無鎧甲,大創而死。
dào yǎn jí fā dà jiāng zhāng yù zhū néng děng, shuài bīng chéng yè gōng duó jiǔ mén, bù zhèng sī cān yì guō zī àn chá sī fù shǐ mò lín zhǐ huī tóng zhī lǐ jùn chén gōng děng jiē jiàng, shí jiàn wén yuán nián qiū qī yuè yě. yàn wáng dēng tán shì shī, chēng wèi hóng wǔ sān shí èr nián, yǐ zhū qí tài huáng zi chéng wèi míng, míng yuē jìng nán shī. xiān chū bīng lüè dìng běi píng fù jìn dì fāng, tōng zhōu zhǐ huī fáng shèng jì zhōu zhǐ huī máo suì zūn huà wèi zhǐ huī jiǎng yù mì yún wèi zhǐ huī zhèng hēng, jiē wàng fēng ér jiàng, bīng shì dà zhèn.
道衍即發大將張玉、朱能等,帥兵乘夜攻奪九門,布政司參議郭資、按察司副使墨麟、指揮同知李浚、陳恭等皆降,時建文元年秋七月也。燕王登壇誓師,稱為洪武三十二年,以誅齊泰、黃子澄為名,名曰「靖難師」。先出兵略定北平附近地方,通州指揮房勝、薊州指揮毛遂、遵化衛指揮蔣玉、密雲衛指揮鄭亨,皆望風而降,兵勢大震。
wéi dū du yú zhèn shǒu jū yōng guān bù fú. dào yǎn yuē: jū yōng wèi běi píng zhī xiàng bèi, yú zhèn xí wǒ zhī hòu, qǐ néng nán xià? dài wáng yí xiān qǔ zhī. wáng mìng nèi guān gǒu ér cì xìng míng yuē zhū yàn huí wèi dà jiāng, xú ān zhōng xiáng wèi fù, jìn gōng jū yōng. yú zhèn kāi guān, liè zhèn yíng zhàn,, yàn jiāng gǒu ér chū mǎ, zěn shēng dǎ bàn, dàn jiàn:
惟都督余瑱守居庸關不服。道衍曰:「居庸為北平之項背,余瑱襲我之後,豈能南下?大王宜先取之。」王命內官狗兒賜姓名曰朱彥回為大將,徐安、鍾祥為副,進攻居庸。余瑱開關,列陣迎戰,,燕將狗兒出馬,怎生打扮,但見:
miàn kǒng wāi xié, liǎn shàng yǒu wéi qí bān dà de hēi má jǐ diǎn: yǎn kuàng bào tū, jīng biān yǒu níng xiàn yàng cū de hóng jīn shù lǚ. shēn zhǎng bā chǐ, chuān de shì bīn tiě dǎ jiù liǔ yè zhòng kǎi yāo dà shí wéi, shǐ de shì shú tóng liàn chéng guā léng shuāng bàng. xiàng rì hū míng shì gǒu, jīn zhāo cì hào chēng zhū.
面孔歪斜,臉上有圍棋般大的黑麻幾點:眼眶暴突,睛邊有苧線樣粗的紅筋數縷。身長八尺,穿的是鑌鐵打就柳葉重鎧;腰大十圍,使的是熟銅煉成瓜棱雙棒。向日呼名是狗,今朝賜號稱豬。
yú zhèn jiàn shì gè nèi jiān, dà hè dào: bù yǔ nǐ zhè méi jī bā de zhū gǒu jiǎng huà kuài huàn yàn wáng chū lái! gǒu ér dà nù, wǔ guā zhí qǔ yú zhèn. zhèn tǐng qiāng dí zhù, jiāo shǒu cái shù hé, bèi gǒu ér yī guā dǎ zhòng mǎ tuǐ, nà mǎ fù téng xiàng hòu dào zuò, bǎ yú zhèn xiān xià chén āi, xìng kuī dōu huī shǐ mǎ xuān shě mìng jiù huí. yàn bīng chéng shì chōng shā. dà bài ér zǒu, lián yè bēn zhì huái lái. zhèng zhí dū du sòng zhōng tǒng bīng èr wàn lái xí yàn wáng, suí yǔ zhèn hé bīng, shāng yì jìn jī.
余瑱見是個內監,大喝道:「不與你這沒雞巴的豬狗講話快喚燕王出來!」狗兒大怒,舞瓜直取余瑱。瑱挺槍敵住,交手才數合,被狗兒一瓜打中馬腿,那馬負疼向後倒坐,把余瑱掀下塵埃,幸虧都揮使馬宣捨命救回。燕兵乘勢衝殺。大敗而走,連夜奔至懷來。正值都督宋忠統兵二萬來襲燕王,隨與瑱合兵,商議進擊。
gǒu ér tàn zhī, fēi bào yàn wáng. zhū jiāng jiē yuē: bǐ zhòng wǒ guǎ, nán yǔ zhēng fēng, qiě gù shǒu yǐ dài qí lái. yàn wáng yuē: gōng děng bù zhī, bǐ èr jiāng fǔ hé, shì xīn bù yī. wǒ nì ér jī zhī, bì rán cù jīng, jīng zé yì kuì. suì lǜ mǎ bù jīng ruì bā qiān, juǎn jiǎ bèi dào ér jìn. jiāng jìn huái lái, liǎng bīng zǎo yǐ xiāng jiàn. sòng zhōng yú zhèn bù liào yàn bīng rú cǐ shén sù, cāng huáng liè chéng zhèn shì. hǎo gè wáng shī nèi xiān fēng guān jū dōu huī shǐ sūn tài, wǔ dāo zhí lín zhèn qián, dà mà: zào fǎn yàn zéi hé zài? zhū néng zài mén qí yǐng lǐ, àn fā yī jiàn, zhèng zhōng zuǒ ěr zhī gēn, liú xiě bèi jiān. tài yǎo suì gāng yá, bá qù jiàn gǎn, shā rù yàn zhèn, zhǎo qǔ zhū néng, suǒ xiàng pī mǐ. bù fáng qiū fú cóng cè lē fēi chū, fèn máo zhí cì, tài chè shēn bù jí, guàn xié ér sǐ. zuǒ yì xiāo jiāng fù huī shǐ péng jù fèn nù, yuè mǎ tǐng qiāng, dà mà: gǒu tóu shǔ nǎo de nì zéi, zhǐ bàn dé àn suàn, gǎn lái bǐ shì wǔ yì me? yàn zhèn shàng xú ān zhōng xiáng èr jiāng qí chū, shuāng zhàn péng jù, bù sān hé, zhū néng yòu fā yī jiàn, zhōng jù yòu bì. xú ān chéng shì huī dāo, zhǎn yú mǎ xià. yàn wáng yáng biān dà hū yuē: tā zhèn shàng zhǐ yǒu cǐ liǎng yuán xiāo jiāng, jīn yǐ zhǎn shā, yú xià jiē méi yòng de le! jiāng shì qí hé yī shēng, tǒng bīng juǎn shā guò qù. wáng shī bù zhàn ér zǒu, sòng zhōng yú zhèn mǎ xuān jiē bèi shēng qín, mà zéi bù qū, tóng shí shòu lù.
狗兒探知,飛報燕王。諸將皆曰:「彼眾我寡,難與爭鋒,且固守以待其來。」燕王曰:「公等不知,彼二將甫合,士心不一。我逆而擊之,必然猝驚,驚則易潰。」遂率馬步精銳八千,卷甲倍道而進。將近懷來,兩兵早已相見。宋忠、余瑱不料燕兵如此神速,倉皇列成陣勢。好個王師內先鋒官居都揮使孫泰,舞刀直臨陣前,大罵:「造反燕賊何在?」朱能在門旗影里,暗發一箭,正中左耳之根,流血被肩。泰咬碎鋼牙,拔去箭杆,殺入燕陣,找取朱能,所向披靡。不防丘福從側肋飛出,奮矛直刺,泰掣身不及,貫脅而死。左翼驍將副揮使彭聚忿怒,躍馬挺槍,大罵:「狗頭鼠腦的逆賊,只辦得暗算,敢來比試武藝麼?」燕陣上徐安、鍾祥二將齊出,雙戰彭聚,不三合,朱能又發一箭,中聚右臂。徐安乘勢揮刀,斬於馬下。燕王揚鞭大呼曰:「他陣上只有此兩員驍將,今已斬殺,餘下皆沒用的了!」將士齊和一聲,統兵卷殺過去。王師不戰而走,宋忠、余瑱、馬宣皆被生擒,罵賊不屈,同時受戮。
yàn wáng suì bá huái lái, qí kāi píng shàng gǔ yún zhōng zhū chù, mò bù lǜ fú. biàn yù jìn qǔ dà níng. lián jiē fēi bào, dà níng wèi dōu zhǐ huī bo wàn lǜ tóng bù jiāng chén hēng liú zhēn, yǐn qí zú yī wàn èr qiān, yóu sōng tíng guān jìn gōng zūn huà shén jí. yàn wáng xīn kǒng, shāng yú dào yǎn yuē: bù qǔ dà níng, zé wǒ yǒu hòu gù zhī yú. jīn bo wàn qiān zhì wǒ shī, jìn tuì bù néng, jiāng rú zhī hé? dào yǎn duì yuē: xiàng wén bo wàn shì cái ér jiāo, qí jiāng zuǒ jiē wài shùn xīn nì, kě yòng fǎn wèn. qǐng jìn bīng yǐ yāo zhī. yàn wáng suì shuài zhū jiāng xīng yè qū zhì shā hé, jù bo wàn zhài zhǐ èr shí yú lǐ. sān gēng shí hòu, fú lù zú ná huò yī jiān xì, jiě zhì yíng qián. dào yǎn jí fù wáng ěr shòu jì yuē: zhǐ xū rú cǐ, wàn tóu kě zhì huī xià. yàn wáng shēng zhàng, lìng shì qí fù, wèn: shì bo jiāng jūn chà lái de me?
燕王遂拔懷來,其開平、上谷、雲中諸處,莫不率服。便欲進取大寧。連接飛報,大寧衛都指揮卜萬率同部將陳亨、劉貞,引騎卒一萬二千,由松亭關進攻遵化甚急。燕王心恐,商於道衍曰:「不取大寧,則我有後顧之虞。今卜萬牽制我師,進退不能,將如之何?」道衍對曰:「向聞卜萬恃才而驕,其將佐皆外順心逆,可用反問。請進兵以邀之。」燕王遂帥諸將星夜趨至沙河,距卜萬寨止二十餘里。三更時候,伏路卒拿獲一奸細,解至營前。道衍亟附王耳授計曰:「只須如此,萬頭可致麾下。」燕王升帳,令釋其縛,問:「是卜將軍差來的麼?」
yīng dào: bú shì, shì chén zhǐ huī chà lái nà kuǎn de. yàn wáng yáng zuò nù zhuàng, hè lìng zhǎn zhī. dào yǎn yuē: qiě zhù. bo wàn shì yuán míng jiāng, qí jiàng kǒng wèi bì zhēn, huò zhě chén zhǐ huī dǎo shì zhēn xīn. biàn wèn: rǔ xū zhí shuō shàng lái. duì yuē: chén jiāng jūn sù wèi bo jiāng jūn suǒ qī yā, jìn rì yòu yǔ liú jiāng jūn bù xié. qián rì qǐ bīng, yuán shì bo liú liǎng rén de zhǔ yì, chén jiāng jūn shì miǎn qiáng xiāng cóng de, suǒ yǐ gōng hòu dài wáng jià dào, jiù qiǎn xiǎo de lái tōng yì. yī zhě yuàn suí biān dèng, èr zhě kě xiè chóu fèn, shí xì zhēn xīn, qiú dài wáng yǔ jūn shī cái zhī. dào yǎn xiào xiàng yàn wáng yuē: hé rú? wǒ yuán liào bo wàn nà sī shì bù kě xìn de. yàn wáng yuē: suī rán, chén zhǐ huī kōng yán nà kuǎn, yì wú píng xìn. ruò néng yī wǒ xíng jì, fāng shì zhēn de. suì lìng yǐ jiǔ ròu guǎn dài, bìng shǎng bái jīn èr dìng, fù yǔ mì zhá yī fēng, zhǔ zhī yuē: cǐ shì sòng liú jiāng jūn de. yòu fù yī fēng yuē: zhè shì shū de cǎo gǎo, sòng yǔ chén jiāng jūn kàn de, kàn guò lì jí shāo què. gōng chéng zhī rì, chén jiāng jūn liè tǔ fēng hóu, ěr yì yǒu gōng jué de.
應道:「不是,是陳指揮差來納款的。」燕王佯作怒狀,喝令斬之。道衍曰:「且住。卜萬是員名將,其降恐未必真,或者陳指揮倒是真心。」便問:「汝須直說上來。」對曰:「陳將軍素為卜將軍所欺壓,近日又與劉將軍不協。前日起兵,原是卜、劉兩人的主意,陳將軍是勉強相從的,所以恭候大王駕到,就遣小的來通意。一者願隨鞭鐙,二者可泄仇憤,實系真心,求大王與軍師裁之。」道衍笑向燕王曰:「何如?我原料卜萬那廝是不可信的。」燕王曰:「雖然,陳指揮空言納款,亦無憑信。若能依我行計,方是真的。」遂令以酒肉管待,並賞白金二錠,付與密札一封,囑之曰:「此是送劉將軍的。」又付一封曰:「這是書的草稿,送與陳將軍看的,看過立即燒卻。功成之日,陳將軍裂土封侯,爾亦有宮爵的。」
lái rén bài xiè, rú fēi huí qù, bèi shù qíng yóu. chén hēng yòu kàn le shū gǎo, xīn zhōng àn xǐ, chéng zhe tiān shàng wèi míng, bié qiǎn yī xīn fù bù shí zì de xiǎo zú, jiào dǎo le tā de shuō huà, jiāng shū jìng sòng zhì liú zhēn zhài qián. suí wèi xún luó suǒ huò, sòng rù yíng nèi. liú zhēn kàn fēng hán shàng xiě zhe: dà jiāng jūn bo hóu mì qǐ qī gè xì zì, zhēn suì wèn: cǐ shū cóng nà lǐ lái de? xún zú bǐng dào: shì yǒu yī jiàn zú, qián wèn bo jiāng jūn dà zhài, tīng qù shì yān shān shēng kǒu, shuō yǒu shū zhá tóu shàng, biàn fàng zài wǒ shǒu nèi, cóng hēi yǐng lǐ zǒu le. liú zhēn chāi lái kàn shí, nèi yǒu yàn wáng yù xǐ, shì yuē bo wàn tóng xīn jǔ shì, rú chén hēng liú zhēn bù cóng, kě xiān zhǎn qí shǒu yǐ xùn yú zhòng děng yǔ. liú zhēn dà nù yuē: guài dào tā kěn dào zhè biān lái xún zhe rén sī shā, yuán lái shì yào jiàng yàn zéi. yī, cháo tíng hé fù yú nǐ! jí zào chén hēng yíng zhōng, yǐ shū shì zhī. hēng jiǎ yì dà jīng yuē: tā yǔ jiāng jūn sù mù, hé dé rěn xīn zhì cǐ? zhēn yuē: zhǔ shàng kě bèi, hé kuàng tóng liáo? hēng yuē: ruò rán, wǒ èr rén bù shā tā, tā bì shā wǒ èr rén. dāng xià shāng dìng jì cè, gòng yì yíng mén, qǐng dà jiāng jūn yuè bīng. bo wàn bù zhī shì jì, xīn rán chū yíng, suì wèi chén hēng shǒu rèn. liú zhēn jí yǐ yàn wáng shū shì qí bù qǔ, yī shí jiě sàn. chén hēng zì lǜ qí zhòng jiàng yàn. liú zhēn fāng wù duò qí jiān jì zhī zhōng, qì qí bīng lǚ, dú zì dùn qù.
來人拜謝,如飛回去,備述情由。陳亨又看了書稿,心中暗喜,乘着天尚未明,別遣一心腹不識字的小卒,教導了他的說話,將書竟送至劉貞寨前。隨為巡邏所獲,送入營內。劉貞看封函上寫着:「大將軍卜侯密啟」七個細字,貞遂問:「此書從那裡來的?」巡卒稟道:「適有一健卒,潛問卜將軍大寨,聽去是燕山聲口,說有書札投上,便放在我手內,從黑影里走了。」劉貞拆來看時,內有燕王玉璽,是約卜萬同心舉事,如陳亨、劉貞不從,可先斬其首以徇於眾等語。劉貞大怒曰:「怪道他肯到這邊來尋着人廝殺,原來是要降燕賊。噫,朝廷何負於你!」即造陳亨營中,以書示之。亨假意大驚曰:「他與將軍素睦,何得忍心至此?」貞曰:「主尚可背,何況同寮?」亨曰:「若然,我二人不殺他,他必殺我二人。」當下商定計策,共詣營門,請大將軍閱兵。卜萬不知是計,欣然出營,遂為陳亨手刃。劉貞即以燕王書示其部曲,一時解散。陳亨自率其眾降燕。劉貞方悟墮其奸計之中,棄其兵旅,獨自遁去。
yàn wáng dà xǐ, fǔ dào yǎn zhī dǐng yuē: zhēn hé shàng jiā dú jì! suì xià jiāng lìng jìn qǔ dà níng. dào yǎn jí zhǐ zhī yuē: wú bo wàn, jí wú dà níng. wǒ láo shī yuǎn chū, tǎng nán bīng dào lái, běi píng gēn běn kě lǜ yě. bù ruò zuǒ dìng yǒng píng, xī qǔ bǎo dìng, xiān chéng jī jiǎo zhī shì, jìn zé kě tú, tuì yì kě shǒu, cǐ wèi shàng cè. yàn wáng yuē: shàn! nǎi dōng jī yǒng píng, shǒu jiāng chén xù zhào yí guō liàng, bù zhàn ér jiàng. jiù xuán shī qù gōng bǎo dìng, sān xún bù néng bá. zàn qiě àn xià.
燕王大喜,撫道衍之頂曰:「真和尚家毒計!」遂下將令進取大寧。道衍亟止之曰:「無卜萬,即無大寧。我勞師遠出,倘南兵到來,北平根本可慮也。不若左定永平,西取保定,先成犄角之勢,進則可圖,退亦可守,此為上策。」燕王曰:「善!」乃東擊永平,守將陳旭、趙彝、郭亮,不戰而降。就旋師去攻保定,三旬不能拔。暫且按下。
què shuō jiàn wén huáng dì, jiàn biān bào rú xuě piàn yì bān, rì zhú gào jǐng, bù jué dà hài.
卻說建文皇帝,見邊報如雪片一般,日逐告警,不覺大駭。
zhào zhū gōng qīng dà chén, wèn: rǔ wén wǔ zhōng, yǒu shuí néng tuì yàn bīng zhě? qiān dōu yù shǐ liàn zi níng zòu yuē: chén bǎo yī rén kě yòng. dì wèn: shì shuí? duì yuē: sì chuān yuè chí jiào yù chéng jì, zì bì xià jiàn wèi zhī rì, jí qín yàn fān bì fǎn, dāng shí wèi xìn, qiú zhī yú yù. jīn qí yán yǐ yàn, shì yǒu xiān jiàn zhī míng, hé huàn bù néng pò yàn yě.
召諸公卿大臣,問:「汝文武中,有誰能退燕兵者?」僉都御史練子寧奏曰:「臣保一人可用。」帝問:「是誰?」對曰:「四川岳池教諭程濟,自陛下踐位之日,即秦燕藩必反,當時未信,囚之於獄。今其言已驗,是有先見之明,何患不能破燕也。」
tài cháng qīng huáng zi chéng zòu yuē: chén bǎo yī dà jiāng, kě yǐ pò yàn. zhǎng xìng hóu gěng bǐng wén, sù yǒu wēi míng, qiě xì guó qī, jiāng shuài zhōng wú yú cǐ zhě. dì suì mìng bǐng wén wèi dà jiāng jūn, fù mǎ dū wèi lǐ jiān dū du níng zhōng wèi fù, zhuó chéng jì wèi jiǎn tǎo, rèn píng yàn jūn shī. zi chéng yòu qǐng mìng ān lù hóu wú jié jiāng yīn hóu wú gāo dōu zhǐ huī pān zhōng yáng sōng gù chéng xú kǎi děng, shuài shī bìng jìn, zhí dǎo běi píng. dì jiē cóng zhī. zhū jiāng shì lín xíng, dì jiè zhī yuē: xī xiāo yì jǔ bīng rù tái chéng, shàng yún yī mén zhī nèi, zì xiāng tú lù, bù xiáng mò dà. jīn ěr jiāng shì jìn tǎo yàn wáng, wù tǐ cǐ yì, shèn wù yú zhèn shàng jiā rèn, shǐ zhèn yǒu shā shū fù míng.
太常卿黃子澄奏曰:「臣保一大將,可以破燕。長興侯耿炳文,素有威名,且系國戚,將帥中無逾此者。」帝遂命炳文為大將軍,駙馬都尉李堅、都督寧忠為副,擢程濟為檢討,任平燕軍師。子澄又請命安陸侯吳傑、江陰侯吳高、都指揮潘忠、楊松、顧成、徐凱等,帥師並進,直搗北平。帝皆從之。諸將士臨行,帝誡之曰:「昔蕭繹舉兵入台城,尚雲一門之內,自相屠戮,不祥莫大。今爾將士進討燕王,務體此意,慎勿於陣上加刃,使朕有殺叔父名。」
bǐng wén děng bài zūn dì mìng, diào bīng sān shí wàn, cóng lín qīng ér rù zhēn dìng, zì dāng yàn jūn zhèng miàn, lìng xú kǎi zhù yú hé jiān, pān zhōng tún yú mào zhōu, yáng sōng jù yú xióng xiàn, sì lù kòng zhì, yǐ fēn qí shì. jūn shī chéng jì wèi dà jiāng jūn yuē: yàn zú suī shǎo ér hàn, wáng shī suī duō ér qiè. qiě yǐ gè chù diào jí, lǎo ruò jū bàn, jiāng lìng wèi míng, shì xīn wèi xié. jiāng jūn yí zhù shǒu shù yuè, jiǎn xuǎn jīng ruì, xùn liàn yī fān, lìng zhī shùn nì dà yì, zé jiāng shì tóng xīn, yǒng qì bǎi bèi, yàn bīng bù zhàn ér qū yǐ. bǐng wén yuē: hé nuò yě!
炳文等拜遵帝命,調兵三十萬,從臨清而入真定,自當燕軍正面,令徐凱駐於河間,潘忠屯於鄚州,楊松據於雄縣,四路控制,以分其勢。軍師程濟謂大將軍曰:「燕卒雖少而悍,王師雖多而怯。且以各處調集,老弱居半,將令未明,士心未協。將軍宜駐守數月,簡選精銳,訓練一番,令知順逆大義,則將士同心,勇氣百倍,燕兵不戰而屈矣。」炳文曰:「何懦也!
cháo tíng mìng xiǎo jiāng běi tǎo, bù céng mìng xiǎo jiāng shǒu chéng. qiě yǐ shù shí bèi zhī zhòng, shì zhī yǐ bù zhàn, dà rǔ guó tǐ. zhū jiāng jiē yuē: dà jiāng jūn zhī yán shì. jì yòu yuē: bù dé yǐ ér bì yù zhàn, yí huì jí gè lù rén mǎ, jìng yóu hé jiān zhí dǎo běi píng, zé bǎo dìng zhī wéi zì jiě, ér běi píng zhī gēn běn yáo yǐ. bǐng wén yuē: bù rán, wǒ shù dào bèi jìn, zé dí suǒ bèi zhě duō bīng fǎ yún: bèi qián zé hòu guǎ, bèi zuǒ zé yòu guǎ. wú suǒ bù bèi, zé wú suǒ bù guǎ. yàn nì yíng zhōng zòng yǒu guǎn gé, yì wú fǎ kě sì yīng. xiān shēng hé qí zhí yé! jì yòu yuē: shī zhù shù chù, yàn bīng qiě gōng qí yī, yī chù shī lì, zé gè chù tǔ xīn jiē kǒng, sūn zi suǒ wèi gōng xiá zé jiān zhě xiá, cǐ zhī wèi yě. bǐng wén bù tīng, xià lìng zhū jiāng míng dàn xiàng bǎo dìng jìn fā.
朝廷命小將北討,不曾命小將守城。且以數十倍之眾,示之以不戰,大辱國體。」諸將皆曰:「大將軍之言是。」濟又曰:「不得已而必欲戰,宜會集各路人馬,徑由河間直搗北平,則保定之圍自解,而北平之根本搖矣。」炳文曰:「不然,我數道倍進,則敵所備者多;兵法云:備前則後寡,備左則右寡。無所不備,則無所不寡。燕逆營中縱有管、葛,亦無法可肆應。先生何其執耶!」濟又曰:「師駐數處,燕兵且攻其一,一處失利,則各處土心皆恐,孫子所謂『攻瑕則堅者瑕』,此之謂也。」炳文不聽,下令諸將明旦向保定進發。
shì shí yàn wáng yǐ chāi rén tàn zhī xiāo xī, mì yù zhāng yù děng yuē: bǐ shì míng rì jìn bīng, jīn xī zhōng qiū, bì rán yǐn jiǔ xiǎng shì, wǒ qiě chéng qí bù bèi, xiān pò yī chù yǐ zhèn jūn wēi, yǐ liè dí dǎn, kě yǐ bù zhàn ér qū bǐ zhī bīng yě. nǎi lìng jūn tǔ mǎ zhāi líng, rén xián méi, chéng zhe yuè sè, fēi chí dào xióng xiàn, tīng qiào lóu bìng wú gǔ shēng, yì wú yī zú shǒu pí, suì yuán chéng ér shàng. zhǔ jiāng yáng gōng yǔ huī xià jiē chén zuì hān qǐn, hū wén hǎn shā lián tiān, jí máng qǐ lái, rén bù jí jiǎ, mǎ bù jí ān, tú shǒu bó jī. yáng sōng bèi qín, wáng shī jǐn fù. yàn wáng yuē: yī jiàn xū guàn shuāng diāo, wǒ liào mào zhōu lù jìn, pān zhōng bì lái jiù yuán. mìng dà jiāng tán yuān lǐng bǎi qí fú yuè yàng qiáo biān, yòu mìng zhāng yù lǜ qīng qí yíng zhī. zhōng děng guǒ zhì, cái yǔ zhāng yù jiē zhàn, tán yuān děng fú bīng qí fā, fù bèi jiā jī.
是時燕王已差人探知消息,密諭張玉等曰:「彼恃明日進兵,今夕中秋,必然飲酒享士,我且乘其不備,先破一處以震軍威,以裂敵膽,可以不戰而屈彼之兵也。」乃令軍土馬摘鈴,人銜枚,乘着月色,飛馳到雄縣,聽譙樓並無鼓聲,亦無一卒守陴,遂緣城而上。主將楊公與麾下皆沉醉酣寢,忽聞喊殺連天,疾忙起來,人不及甲,馬不及鞍,徒手搏擊。楊松被擒,王師盡覆。燕王曰:「一箭須貫雙鵰,我料鄚州路近,潘忠必來救援。」命大將譚淵領百騎伏月樣橋邊,又命張玉率輕騎迎之。忠等果至,才與張玉接戰,譚淵等伏兵齊發,腹背夾擊。
pān zhōng yì bèi shēng qín, bīng shì bàn sǐ yú fēng rèn, bàn jiàng yú yàn.
潘忠亦被生擒,兵士半死於鋒刃,半降於燕。
yàn wáng chéng shèng gǔ zào ér xíng, jìng qū zhēn dìng, yù wáng shī yú dìng zhōu. yáo jiàn rèn qí shàng shì xiān fēng zhāng bǎo. liǎng jiā ān yíng yǐ bì, dāng yè fú lù bīng lái bào zhāng jiāng jūn yào jiàn dài wáng. yàn wáng kāi yíng qǐng rù yuē: jiāng jūn láo kǔ. bǎo zài bài duì yuē: xiǎo jiāng zhī xiōng zhāng xìn, yǐ dé zhuī suí dài wáng, rú wú xián cāi, xīn yuàn zhí biān, shì yǐ yín yè qián lái, wéi jūn mìng shì tīng. wáng dà xǐ, wèn: bǐng wén bīng fǎ rú hé? yuē: wú néng wèi yě. hào chēng sān shí wàn, xiān zhì zhě shí yú wàn, jiē wèi xián jūn lǚ, wú yì wū hé, yǐ dài wáng zhī xióng fēng, zhǐ xū yī zhàn kě pò. yàn wáng yuē: míng rì jiāo fēng, rú cǐ rú cǐ, gōng yí yáng wèi shòu zhí, wǒ zì yǒu miào cè. bǎo lǐng nuò ér qù.
燕王乘勝鼓譟而行,徑趨真定,遇王師於定州。遙見認旗上是先鋒張保。兩家安營已畢,當夜伏路兵來報張將軍要見大王。燕王開營請入曰:「將軍勞苦。」保再拜對曰:「小將之兄張信,已得追隨大王,如無嫌猜,心愿執鞭,是以夤夜潛來,惟鈞命是聽。」王大喜,問:「炳文兵法如何?」曰:「無能為也。號稱三十萬,先至者十餘萬,皆未嫻軍旅,無異烏合,以大王之雄風,只須一戰可破。」燕王曰:「明日交鋒,如此如此,公宜佯為受執,我自有妙策。」保領諾而去。
míng chén, yàn zhèn shàng zhū néng chū mǎ, yǔ zhāng bǎo jiāo zhàn. bù shù hé, néng zhà bài ér zǒu, bǎo zhòu mǎ gǎn qù. kàn kàn zhì jìn, zhū néng huí mǎ, dà hē yī shēng, jǔ shǒu zhōng qiāng yī bī, bǎo jí fān shēn luò mǎ, bèi yàn jūn huó zhuō qù le. jiě dào yíng zhōng, bǎo jiǎ yì bù qū, dà chì yàn wáng. wáng yuē: qí ná le gěng bǐng wén, yī qí zhǎn shǒu. lìng qiú hòu yíng.
明辰,燕陣上朱能出馬,與張保交戰。不數合,能詐敗而走,保驟馬趕去。看看至近,朱能回馬,大喝一聲,舉手中槍一逼,保即翻身落馬,被燕軍活捉去了。解到營中,保假意不屈,大叱燕王。王曰:「俟拿了耿炳文,一齊斬首。」令囚後營。
dào èr gēng, yíng zhōng jiē shuì, wáng qīn lái shì fù, wò zhāng bǎo zhī shǒu yuē: shì ruò kě chéng, fù guì yǔ jūn gòng zhī. bǎo yuē: tiān mìng yǒu zài, hé huàn bù chéng! xiǎo jiāng yuàn wèi nèi yīng.
到二更,營中皆睡,王親來釋縛,握張保之手曰:「事若可成,富貴與君共之。」保曰:「天命有在,何患不成!小將願為內應。」
yàn wáng xīn xǐ, shòu zhī mì jì, qiǎo rán lìng qí huí yíng.
燕王心喜,授之密計,悄然令其回營。
zǒu dào tiān míng, yíng zhe gěng dū du dà duì jūn mǎ jiāng cì dìng zhōu. bǐng wén jiàn zhāng bǎo fēi mǎ ér lái, lì shēng chì wèn: rǔ hé néng guī? bǎo yuē: xìng shǒu bīng hān shuì, wǒ zhēng duàn shéng suǒ, jiù qiè le tā mǎ pǐ, táo huí lái de. bǐng wén yuē: suī rán, rǔ wèi xiān fēng bèi qín, hé miàn mù jiàn wǒ? yā huí zhēn dìng, děng hòu fā luò. jí cuī jūn qián jìn, zǎo jiàn yàn shī dà yíng. bǐng wén nǎi liè chéng zhèn shì, qīn zì chū mǎ, hū yàn wáng dǎ huà. yàn wáng yuē: shuí nài fán! lìng sān zi gāo xù: rǔ wèi wǒ qín zhī. bǐng wén jiàn yī xiǎo jiāng fēi mǎ guò lái, zěn shēng jié shù? dàn jiàn:
走到天明,迎着耿都督大隊軍馬將次定州。炳文見張保飛馬而來,厲聲叱問:「汝何能歸?」保曰:「幸守兵鼾睡,我掙斷繩索,就竊了他馬匹,逃回來的。」炳文曰:「雖然,汝為先鋒被擒,何面目見我?」押回真定,等候發落。即催軍前進,早見燕師大營。炳文乃列成陣勢,親自出馬,呼燕王打話。燕王曰:「誰耐煩!」令三子高煦:「汝為我擒之。」炳文見一小將飛馬過來,怎生結束?但見:
miàn rú fù fěn, chún ruò tú zhū, móu yīng diǎn qī, ěr kě chuí zhū. tóu dài zǐ jīn guān, nèi guǒ zhe yī wō xuán fā, shēn chuān xiù huā páo, wài zhào zhe qiān yè yín kǎi. shǒu zhōng qiāng shén chū guǐ méi, guān xī mèng qǐ yě nán dāng zuò xià mǎ dǎo hǎi bēn shān, xī chǔ wū zhuī lüè kě sài. xū zhī dào jīn rì zhàn chǎng shàng, hào wèi zhǎn jiāng qiān qí de wáng zǐ yòu shuí liào tā rì tóng gāng xià, biàn zuò liàn huǒ chéng huī de shù rén.
面如傅粉,唇若塗朱,眸應點漆,耳可垂珠。頭戴紫金冠,內裹着一窩玄發,身穿繡花袍,外罩着千葉銀鎧。手中槍神出鬼沒,關西孟起也難當;坐下馬蹈海奔山,西楚烏騅略可賽。須知道今日戰場上,號為斬將搴旗的王子;又誰料他日銅缸下,變作煉火成灰的庶人。
bǐng wén rèn dé shì gāo xù, xīn shàng biàn yǒu qiè yì, fèn lì jiāo zhàn, zhǐ jué bì ruǎn jīn sū. yàn zhèn shàng jiàn bǐng wén jiāng bài, dà jiāng zhāng yù zhū néng tán yuān děng, tǒng lǐng jīng ruì, yǎn shā guò qù. yàn wáng yòu lǜ qiū fú gǒu ér dīng shèng děng, rào chū bèi hòu jiā gōng, héng guàn wáng shī zhèn zhōng. jiāng shì yíng dí zhě fēn fēn luò mǎ, bǐng wén dà bài kuī shū, shì zú jiē luàn cuàn táo mìng. yàn wáng dū qū zhòng jiāng fèn zhuī zhì hū tuó hé, wáng shī shàng yǒu liǎng yíng wèi dòng, dào bèi bài bīng chōng sàn, zì xiāng jiàn tà, sǐ zhě wú suàn. fù jiāng lǐ jiān níng zhōng gù chéng děng, jiē bèi qín qù. bǐng wén jí yù bēn rù zhēn dìng, jiàn zhāng bǎo zài chéng shàng, yǐ shù qǐ yàn shī qí hào, dà hū: gěng dū du qǐng jìn lái fā luò! bǐng wén jìn tuì wú lù, xīn dǎn jù liè, xìng jūn shī chéng jì xié tóng wú jié fù jiù, yàn bīng fāng tuì. bǐng wén bù néng zhù zā, shōu shí bài cán rén mǎ, lián yè bēn xiàng lín qīng ér qù. bǎo dìng yì jiàng yú yàn. zhèng shì jiāng jūn fù lěi, kōng huái ài jūn xiào lì zhī xīn, jìng yǒu shù zi xìng shī, xuán méng mài guó qiú róng zhī niàn. qiě qí xià huí fēn jiě.
炳文認得是高煦,心上便有怯意,奮力交戰,只覺臂軟筋酥。燕陣上見炳文將敗,大將張玉、朱能、譚淵等,統領精銳,掩殺過去。燕王又率丘福、狗兒、丁勝等,繞出背後夾攻,橫貫王師陣中。將士迎敵者紛紛落馬,炳文大敗虧輸,士卒皆亂竄逃命。燕王督驅眾將奮追至滹沱河,王師尚有兩營未動,倒被敗兵衝散,自相踐踏,死者無算。副將李堅、寧忠、顧成等,皆被擒去。炳文亟欲奔入真定,見張保在城上,已豎起燕師旗號,大呼:「耿都督請進來發落!」炳文進退無路,心膽俱裂,幸軍師程濟協同吳傑赴救,燕兵方退。炳文不能駐紮,收拾敗殘人馬,連夜奔向臨清而去。保定亦降於燕。正是將軍覆壘,空懷愛君效力之心,竟有豎子興師,旋萌賣國求榮之念。且俟下回分解。