strong yáo dào yǎn chàng nì xīng shī gěng bǐng wén jù jiàn bài jī strong
姚道衍倡逆兴师 耿炳文拒谏败绩
huà shuō tiān láng xiōng sù, jí yàn wáng yě, cháng é zài tiān shàng yǔ tā jié le dà chóu, zhuǎn shēng dào xià jiè, liǎng jiā biàn wèi dí guó. zhè lǐ miàn jiù bāo zhe liǎng cì jié shù, zì shǐ zhì zhōng, yī zhǔ yī bīn, shì zhè bù shū de dà gāng mù. qián huí yuè jūn huí zhì shān zuǒ, yàn wáng jìng nán shī yǐ xià jiāng nán, jiù gāi jiē zhe qǐ yì qín wáng. dàn yàn wáng zěn yàng duó le jiàn wén tiān xià, nǎi zuì yào jǐn de guān jié, bì xū xù chū gè yuán wěi lái, rán hòu liǎng jiā de shì yè, wàn xù qiān tóu, fāng chéng jīng wěi, hé wéi yī jú. qǐng kàn cì dì xù chū.
话说天狼凶宿,即燕王也,嫦娥在天上与他结了大仇,转生到下界,两家便为敌国。这里面就包着两次劫数,自始至终,一主一宾,是这部书的大纲目。前回月君回至山左,燕王靖难师已下江南,就该接着起义勤王。但燕王怎样夺了建文天下,乃最要紧的关节,必须叙出个原委来,然后两家的事业,万绪千头,方成经纬,合为一局。请看次第叙出。
dāng rì hóng wǔ tài zǔ dì sì gè shù zǐ, xī míng yuē dì, yǒu zhì lüè ér qiě xiāo yǒng, yǐ zhēng shuò mò yǒu gōng, fēng wáng yú yàn, zhì běi píng fǔ, jí jīn yuán zhī gù dū, shì mǎ jīng qiáng, zǎo xù bù guǐ zhī zhì. yīn dōng gōng shì dí zhǎng zǐ, wú kě rú hé, rán xīn cháng yàng yàng, bù xiè yú fān fēng yě. shì yǒu jiāng hú xíng jiǎo sēng dào yǎn zhě, sú xìng yáo, míng guǎng xiào, céng yù xīn luó guó yì sēng shòu zhī wàng qì zhān xīng xíng bīng bù zhèn zhī shù. zài jīn líng shí kuī jiàn yàn wáng yǒu yì xiāng, nǎi yóu yú běi píng, jiāo jié huàn zhě gǒu ér, wèi zhī xiān róng, yóu cǐ dé yè yàn wáng. dào yǎn cháng guì jìn yán yuē:" chén zhī lái yě, yào zhì yī dǐng bái mào zi yǔ wáng dài, bù zhī diàn xià xǔ fǒu?" yàn wáng xiǎng" wáng" shàng jiā" bái", shì gè" huáng" zì, dà yì qí yán, suì liú rén fǔ zhōng, wèn dào yǎn:" nǐ shuō zhè gè bái mào zi, shì zěn yàng de zhì fǎ?" dào yǎn duì yuē:" nà bái mào zi, chén zì yǒu gè zhì dù, dàn bú shì yī rén zhì zào de lái, hái yào jǐ gè wén wǔ jiàng xiāng xiāng zhù chéng gōng." yàn wáng wù qí yì, jiù àn àn zhāo nà yì rén, zhào mù yǒng shì, yǐ sì jī huì.
当日洪武太祖第四个庶子,锡名曰棣,有智略而且骁勇,以征朔漠有功,封王于燕,治北平府,即金元之故都,士马精强,早蓄不轨之志。因东宫是嫡长子,无可如何,然心常怏怏,不屑于藩封也。适有江湖行脚僧道衍者,俗姓姚,名广孝,曾遇新罗国异僧授之望气占星、行兵布阵之术。在金陵时窥见燕王有异相,乃游于北平,交结宦者狗儿,为之先容,由此得谒燕王。道衍长跪进言曰:“臣之来也,要制一顶白帽子与王戴,不知殿下许否?”燕王想“王”上加“白”,是个“皇”字,大异其言,遂留人府中,问道衍:“你说这个白帽子,是怎样的制法?”道衍对曰:“那白帽子,臣自有个制度,但不是一人制造得来,还要几个文武将相相助成功。”燕王悟其意,就暗暗招纳异人,召募勇士,以伺机会。
wáng zhī ài fēi xú shì, wèi kāi guó wèi gōng huì dá zhī nǚ huī zǔ zhī dí mèi, wén zhī jiàn yuē:" gāo huáng dì wèi gēn běn zhī jì, jiǔ lì chǔ jūn, qún chén yù fù, sì hǎi qīng xīn, zòng shǐ liáng píng fù shēng, yì wú suǒ yòng qí quán móu. qián zhě hú wéi yōng zì qǔ miè zú, qí zhào yǐ jiàn. dài wáng guì wèi dì zi, fù yǒu qiān shèng, chuán zhī zǐ sūn, jǐn gōu róng xiǎn, xìng wù tīng cǐ kuáng sēng zhī yǔ." yàn wáng yǐ shāo shāo lěng le niàn tou. dào yǎn yòu jìn yán yuē:" hàn gāo chǔ yú cǎo mǎng, lǚ gōng shí wèi dì wáng zhī xiāng, tiān suǒ xìng zhě, shuí néng fèi zhī? jīn shì shàng yǒu yī xiàng shì, xìng yuán míng gǒng, hào liǔ zhuāng, qí fēng jiàn yǔ lǚ gōng xiāng sì, yuàn diàn xià qǐng lái yī jué."
王之爱妃徐氏,为开国魏公讳达之女、辉祖之嫡妹,闻之谏曰:“高皇帝为根本之计,久立储君,群臣豫附,四海倾心,纵使良、平复生,亦无所用其权谋。前者胡惟庸自取灭族,其兆已见。大王贵为帝子,富有千乘,传之子孙,尽勾荣显,幸勿听此狂僧之语。”燕王已稍稍冷了念头。道衍又进言曰:“汉高处于草莽,吕公识为帝王之相,天所兴者,谁能废之?今市上有一相士,姓袁名珙,号柳庄,其风鉴与吕公相似,愿殿下请来一决。”
yàn wáng chū bù zhī xìn. guò le shù rì, qiǎo rán tóng le jǐ gè wèi shì, zhuāng shù zhe yí yàng yì guān, dào yuán gǒng duì yù sì zhōng yǐn jiǔ. gǒng wàng jiàn, jí qū bài wáng qián yuē:" diàn xià hé zì qīng zhì cǐ?" wáng yáng bù xǐng yuē:" wǒ men jiē wèi shì, shèn wù hú yán!" gǒng wēi xiào bù dá. yì rì, dào yǎn yǐn zhī jìn yè, gǒng yuē:" zuó rì zhī wèi shì, tā rì zhī tài píng tiān zǐ yě." wáng wèn:" dāng zài hé shí?" gǒng yuē:" jí kàn xū zhǎng guò fù."
燕王初不之信。过了数日,悄然同了几个卫士,装束着一样衣冠,到袁珙对寓肆中饮酒。珙望见,即趋拜王前曰:“殿下何自轻至此?”王佯不省曰:“我们皆卫士,慎勿胡言!”珙微笑不答。翌日,道衍引之晋谒,珙曰:“昨日之卫士,他日之太平天子也。”王问:“当在何时?”珙曰:“即看须长过腹。”
yàn wáng xiào kǒu:" nián jiāng sì xún, xū bìn qǐ néng fù zhǎng? zhè shì bù jīng zhī yán." yǎn yòu jìn yuē" rú gǒng yī rén zhī yán bù zú xìn, chén wén jūn wèi zhōng yǒu yī bo zhě, jiào zuò jīn zhōng, rén duō chēng wéi' huó guǎn lù', lìng tā yī bo, kàn shì rú hé?" yàn wáng mì zhào jīn zhōng zhì fǔ, bo dé guà zhào yuē:" èr wén jiē wáng, wáng nǎi wèi huáng." wáng wèn:" zěn yàng jiě shuō?" zhōng yuē:" cǐ tiān jī yě, zhì qī zì yīng. ruò yào míng bái zhè yuán gù, qǐng dài wáng suí shǒu xiě yī zì lái." yàn wáng yǐ zhǐ zài chá bēi nèi zhàn le shuǐ, xiě gè" mǎ" yǔ, shuǐ diǎn lín lín lí lí, gòng yǒu liù dī. zhōng yuē:" cǐ liù mǎ dù jiāng zhī xiàng, dāng yīng zài dà shuǐ zhī nián, jué wú kě yí." yàn wáng xīn rán dé yì, jiù bài dào yǎn wèi jūn shī, gǒng yǔ zhōng tóng cān móu yì. yòu cháng shǐ xīn fù shù rén qián zhù jīng shī, tī tàn shì qíng.
燕王笑口:“年将四旬,须鬓岂能复长?这是不经之言。”衍又进曰“如珙一人之言不足信,臣闻军卫中有一卜者,叫做金忠,人多称为‘活管辂’,令他一卜,看是如何?”燕王密召金忠至府,卜得卦兆曰:“二文皆亡,王乃为皇。”王问:“怎样解说?”忠曰:“此天机也,至期自应。若要明白这缘故,请大王随手写一字来。”燕王以指在茶杯内蘸了水,写个“马”宇,水点淋淋漓漓,共有六滴。忠曰:“此六马渡江之象,当应在大水之年,决无可疑。”燕王忻然得意,就拜道衍为军师,珙与忠同参谋议。又常使心腹数人潜住京师,剔探事情。
yī rì, yǒu mì bào dào lái. yàn wáng chāi shì, shì huáng tài zǐ yǐ hōng, lǐ bù yì shì yuē" yì wén". yàn wáng fǔ zhǎng dà xiào, wèi dào yǎn yuē:" qián zhě guà zhào shì èr wén jiē wáng, zhèn dāng wèi huáng, jīn yī wén yǐ wáng. cǐ yī wén dàng shì zhí zi yǔn huǒ wén, zhèn jīn shǐ cì kè cì zhī, hé rú?" dào yǎn yuē:" wéi shí shàng zǎo lī, dài wáng dé tiān xià, yě yào xué gāo huáng bǎi zhàn, qǐ yī cì kě chéng dà yè hū?" yàn wáng yuē:" ruò rán, bié yǒu yī cè: fù huáng píng sù ài de shì zhèn, ruò dé zuǒ yòu chuī xū, zhào rù jīng zhōng, lì wèi yuán chǔ, bù qiáng sì dòng gān gē me?" dào yǎn yuē:" zhè gè qiě qù tú zhī." suì qiǎn zhǎng shǐ gé chéng zhōu duó yǔ xīn fù xiào shì shù rén, jī jīn zhū rù jīng. zhǔ tuō xú wèi gōng huī zǔ jí jiǔ qīng gū wáng cháng jiǎn yì děng, shāng yì cǐ shì.
一日,有密报到来。燕王拆视,是皇太子已薨,礼部议谥曰“懿文”。燕王拊掌大笑,谓道衍曰:“前者卦兆是二文皆亡,朕当为皇,今一文已亡。此一文当是侄子允火文,朕今使刺客刺之,何如?”道衍曰:“为时尚早哩,大王得天下,也要学高皇百战,岂一刺可成大业乎?”燕王曰:“若然,别有一策:父皇平素爱的是朕,若得左右吹嘘,召入京中,立为元储,不强似动干戈么?”道衍曰:“这个且去图之。”遂遣长史葛诚、周铎与心腹校士数人,赍金珠入京。嘱托徐魏公辉祖及九卿菇王常、蹇义等,商议此事。
shí tài zǔ zhèng yǐ yàn wáng zhì lüè lèi jǐ, yì yù lì zhī, qún chén yǒu jiàn zǔ zhě, yǒu sǒng yú zhě, fēn fēn wèi jué. gé chéng jí jiāng yàn wáng móu wèi tài zǐ zhī shì, jù shí yǐ zòu.
时太祖正以燕王智略类己,意欲立之,群臣有谏阻者,有耸谀者,纷纷未决。葛诚即将燕王谋为太子之事,据实以奏。
hóng wǔ wèn zhī wèi gōng huī zǔ. yuē:" gù yǒu zhī, bù kě lì yě." tài zǔ nǎi lì yuán sūn yǔn huǒ wén wèi huáng tài sūn. chǔ wèi jì dìng, zhōu duó jí qiǎn rén jiāng wèi guó gōng jí gé zhǎng shǐ jié zòu cháo tíng zhī yǔ, jù bào yàn wáng, rán hòu yuē le gé chéng huí qù fù mìng. yàn wáng yáng wèi bù zhī, dài zhī rú jiù.
洪武问之魏公辉祖。曰:“固有之,不可立也。”太祖乃立元孙允火文为皇太孙。储位既定,周铎即遣人将魏国公及葛长史讦奏朝廷之语,具报燕王,然后约了葛诚回去复命。燕王阳为不知,待之如旧。
dài tài zǔ bīn tiān, huáng tài sūn sì dēng dà wèi, gǎi yuán jiàn wén. yàn wáng dà xǐ yuē:" hé guà zhào zhī shén yě! yuán lái yǒu cǐ liǎng gè wén zì." jí dài cì kè lì tǔ, nán xià bēn sāng. jiāng zhì huái ān, jiē dé tài zǔ yí zhào, bù xǔ zhū wáng lín sàng huì zàng, zhǐ de hán yùn hái guó. suì yǔ dào yǎn móu yù xīng bīng. yǎn yuē:" cǐ bì bài yǐ. yǐ wǒ shù qiān zhī zhòng, zěn dí tā tiān xià zhī quán lì? chén yǒu yī jì zài cǐ, kě fēn qiǎn néng yán zhī shì, dào zhū wáng chù shuō zhī." wáng yuē:" shuō zhī zhǐ ruò hé?" yǎn yuē:" qín wáng jìn wáng shǔ wáng, bǐng xìng chún liáng, jiān hǎo wén yǎ. shì shuō bù dòng de. ruò qí wáng zhōu wáng mín wáng xiāng wáng děng, tān cái hào sè, yòu yǔ tài sūn bù qià, kě sù qiǎn shǐ qù. dà yì shuō tài zǔ yí zhào, chū zì jiān chén jiǎ de, shù mín zhī jiā, shàng xū bēn sāng, qǐ yǒu guì wèi dì zi, bù xǔ yī kū qí fù zhě hū? wǒ dì xiōng jiāng lái bì jǐn zāo yú ròu, xū dāng xié lì tóng xīn, sī suǒ yǐ miǎn nán zhī cè. rú cǐ. zé zòng héng zhī shì chéng ér wǒ dé cóng róng qí jiān, cháo tíng jí yù jiā bīng, jué bù néng xiān jí yú wǒ. rán hòu xiàng jī ér xíng, shì fāng kě tú yě."
迨太祖宾天,皇太孙嗣登大位,改元建文。燕王大喜曰:“何卦兆之神也!原来有此两个文字。”即带刺客力土,南下奔丧。将至淮安,接得太祖遗诏,不许诸王临丧会葬,只得含愠还国。遂与道衍谋欲兴兵。衍曰:“此必败矣。以我数千之众,怎敌他天下之全力?臣有一计在此,可分遣能言之士,到诸王处说之。”王曰:“说之旨若何?”衍曰:“秦王、晋王、蜀王,秉性纯良,兼好文雅。是说不动的。若齐王、周王、岷王、湘王等,贪财好色,又与太孙不洽,可速遣使去。大意说太祖遗诏,出自奸臣假的,庶民之家,尚须奔丧,岂有贵为帝子,不许一哭其父者乎?我弟兄将来必尽遭鱼肉,须当协力同心,思所以免难之策。如此。则纵横之势成而我得从容其间,朝廷即欲加兵,决不能先及于我。然后相机而行,事方可图也。”
yàn wáng yuē:" shàn!" chāi rén fēn shuō gè wáng qù qì.
燕王曰:“善!”差人分说各王去讫。
yòu wèi dào yǎn yuē:" zhèn yù yǐ rù hè wéi míng, qīn zhì jīng shī, kuī shì cháo zhōng guāng jǐng, kě shǐ de me?" yǎn yuē:" zhè gè shǐ de." yú shì yàn wáng zòu qǐng rù jìn, bù hòu zhǐ xià, jí jiān chéng ér jìn. dì lìng gǔ wáng huàn chū guō yíng zhī, yàn wáng sòng zhī yǐ yān zhào měi nǚ néng gē qǔ de shí èr míng, gǔ wáng dà yuè. jí zhì quē, yàn wáng jiàn xíng yù dào, áng rán dēng bì, dà wéi yí zhì. yù shǐ céng fèng sháo hé qí bù jìng, dì zhào zhì qīn wù wèn. hù bù shì láng zhuō jìng mì zòu:" yàn wáng zhì lǜ jué rén, kù sì xiān dì, běi píng shì mǎ qiáng hàn, jīn yuán suǒ xìng, yí chéng cǐ shí, xǐ fēng nán chāng, yǐ jué huò běn." dì yuē:" zhèn yǐ zhì chéng dài zhī, zì wú èr xīn." nǎi dà xiǎng shù rì, qiǎn zhī hái guó.
又谓道衍曰:“朕欲以入贺为名,亲至京师,窥视朝中光景,可使得么?”衍曰:“这个使得。”于是燕王奏请入觐,不候旨下,即兼程而进。帝令谷王槵出郭迎之,燕王送之以燕赵美女能歌曲的十二名,谷王大悦。及至阙,燕王僭行御道,昂然登陛,大违仪制。御史曾凤韶劾其不敬,帝诏至亲勿问。户部侍郎卓敬密奏:“燕王智虑绝人,酷似先帝,北平士马强悍,金元所兴,宜乘此时,徙封南昌,以绝祸本。”帝曰:“朕以至诚待之,自无二心。”乃大飨数日,遣之还国。
dào yǎn děng jiē yuǎn jiē, wèn yuē:" dài wáng guān qí jūn chén ruò hé?" yàn wáng yuē:" wén chén yū kuò, wǔ chén cū shū, jiē yì qǔ yě." cóng cǐ zhì zào jūn qì, tún jī liáng cǎo, xiān hòu mù dé qiū fú tán yuān dīng shèng páng lái xìng yǒng shì sì míng, yǔ jiù wèi shì zhāng yù zhū néng, mìng wèi liù lóng jiāng jūn, rì xī cāo yǎn bīng mǎ. fǎn jī yǐ zhe, cháo tíng shàng shǔ wèi zhī.
道衍等皆远接,问曰:“大王观其君臣若何?”燕王曰:“文臣迂阔,武臣粗疏,皆易取也。”从此制造军器,屯积粮草,先后募得丘福、谭渊、丁胜、庞来兴勇士四名,与旧卫士张玉、朱能,命为六龙将军,日夕操演兵马。反迹已着,朝廷尚属未知。
nà shí yǒu yān shān bǎi hù ní liàng mì běn zòu wén, yòu yǒu àn chá sī qiān shì tāng zōng yì zòu yàn fān yǒu yì zhì. dì suí mìng gōng bù shì láng zhāng bǐng wèi běi píng bù zhèng sī, xiè guì wèi dōu zhǐ huī shǐ. yòu lìng dū du sòng zhōng shuài bīng sān wàn, tún yú kāi píng, xié móu bèi yàn. huì zhū wáng jiē huò yú yàn shǐ zhī yán, hù xiāng shān dòng, jǐn yù chàng luàn, gè dì fāng chéng shǒu guān yuán, rì yǒu mì fēng shàng wén. dì móu zhū bīng bù shàng shū qí tài tài cháng qīng huáng zǐ chéng. tài qǐng xiān xuē yàn fān. zi chéng qǐng xiān xuē zhū fān, jiǎn qí yǔ yì, zé yàn fān shì gū, kě zuò ér zhì yě.
那时有燕山百户倪谅密本奏闻,又有按察司佥事汤宗亦奏燕藩有异志。帝随命工部侍郎张昺为北平布政司,谢贵为都指挥使。又令都督宋忠帅兵三万,屯于开平,协谋备燕。会诸王皆惑于燕使之言,互相煽动,尽欲倡乱,各地方城守官员,日有密封上闻。帝谋诸兵部尚书齐泰、太常卿黄子澄。泰请先削燕藩。子澄请先削诸藩,剪其羽翼,则燕藩势孤,可坐而致也。
dì cóng chéng yì, fā shǐ zhí zhōu wáng mù sù mín wáng mù biàn qí wáng FE dài wáng guì, jiē fèi wèi shù rén. xiāng wáng bǎi zì fén ér sǐ. yàn wáng wén zhī dà hài, yīn zhà chēng shī xīn fēng bìng, kuáng zǒu yú shì, duó rén jiǔ shí, huò kū huò xiào, hú yán luàn yǔ, shèn zhì yǎn wò fèn rǎng zhōng, mí rì bù sū. zhāng bǐng xiè guì yáng wèi wèn jí yǐ tàn zhī, zhèng zhí kù shǔ, yàn wáng wéi lú yáo chàn yuē:" hán shén! hán shén!" bǐng yǔ guì jiē xìn wéi zhēn. gé chéng xiě" wú yàng" èr zì yú zhǎng xīn, àn yǐ shì zhī. bǐng děng suì qū chū, xīng yè chāi rén fù quē, jù zòu" yàn wáng fēng bìng shì jiǎ, zào fǎn shì zhēn, yīn móu mì jì, rén suǒ mò cè, kǒng cù fā nàn zhì, jí yí xuē zhī". dì mìng qí tài fā fǔ qiǎn shǐ, tí wèn yàn fǔ guān shǔ, bìng mì chì běi píng dōu zhǐ huī zhāng xìn, lìng yuē zhǎng shǐ gé chéng zhǐ huī lú zhèn wèi nèi yìng, chéng jiàn qín qǔ yàn wáng jiě jīng.
帝从澄议,发使执周王木肃、岷王木便、齐王FE、代王桂,皆废为庶人。湘王柏自焚而死。燕王闻之大骇,因诈称失心疯病,狂走于市,夺人酒食,或哭或笑,胡言乱语,甚至偃卧粪壤中,弥日不苏。张昺、谢贵佯为问疾以探之,正值酷暑,燕王围炉摇颤曰:“寒甚!寒甚!”昺与贵皆信为真。葛诚写“无恙”二字于掌心,暗以示之。昺等遂趋出,星夜差人赴阙,具奏“燕王疯病是假,造反是真,阴谋秘计,人所莫测,恐猝发难制,亟宜削之”。帝命齐泰发府遣使,提问燕府官属,并密敕北平都指挥张信,令约长史葛诚、指挥卢振为内应,乘间擒取燕王解京。
zhāng xìn yōu yí bù néng jué, qí mǔ yuē:" rǔ fù céng yán yàn wáng dāng wèi tiān zǐ, rǔ hé bù zuò gè yàn zhī gōng chén ne?" xìn dà wù, zuò le yī chéng sì wéi yǎn bì de nǚ rén píng chē, jìng zào yàn fǔ tōng míng. yàn wáng xīn yǐ wéi yì, lìng rén nèi gōng. xìn bài yú chuáng qián yuē:" diàn xià zhēn bìng yé? cháo tíng yǒu mì chì zài cǐ, chén tè lái xiàn shàng." wáng qǔ chì shì zhī, shēn gǎn zhāng xìn, jù xià bài yuē:" shēng wǒ yī jiā zhě zi yě." jí zhào dào yǎn tóng yì. shì bào fēng yǔ chuī yán wǎ zhuì dì, yǎn jí hè yuē:" fēi lóng zài tiān, cóng yǐ fēng yǔ." wáng yuē:" wǎ duò ér suì, yòu dāng hé shuō?" yǎn yuē:" cǐ wǎ suì ér wú yòng, shì tiān shǐ gài zào huáng wū zhī zhào." wáng xīn shén yóu yù, qián liú xìn yú fǔ zhōng, dú zuò níng sī, bù jué huò rán shuì zháo. shì xú fēi lái dào wáng suǒ, jiàn wēi fēng chuī lái, wáng rán yù dòng, dùn sī xiàng shì yǒu xū rán guò fù zhī yǔ, nǎi xì jiǎn qīng sī yī liǔ, jiāng wáng rán zhú jīng jiē zhǎng, yì zài kāi wù yàn wáng, shuō xū zhǎng guò fù shì jiǎ de. shéi zhī yàn wáng huò rán ér xǐng, shū shǒu yī lǚ, qí xū jìng shì tiān rán shēng jiù, zhí guò yú fù. xú fēi xì xì kàn shí, quán wú yī sī bǔ jiē zhī hén. dà chà yuē:" yì zāi! wáng gù wèi tiān zǐ wú yí yǐ." yàn wáng yuē:" qīng hé yǐ zhī zhī?" xú fēi jí jiāng jiē cún yú fā yǐ shì yàn wáng, jù dào suǒ yǐ. wáng yuē:" yuán gǒng zhī yán, qǐ qī rú cǐ zhī yīng yé!" suì zhào dào yǎn, jiāng xū yǔ kàn, yǎn yuē:" fā kě wèi xū, wáng kě wèi dì, tiān xià shì yào zài rén wéi ěr."
张信忧疑不能决,其母曰:“汝父曾言燕王当为天子,汝何不做个燕之功臣呢?”信大悟,坐了一乘四围掩蔽的女人軿车,径造燕府通名。燕王心以为异,令人内宫。信拜于床前曰:“殿下真病耶?朝廷有密敕在此,臣特来献上。”王取敕视之,深感张信,遽下拜曰:“生我一家者子也。”即召道衍同议。适暴风雨吹檐瓦坠地,衍即贺曰:“飞龙在天,从以风雨。”王曰:“瓦堕而碎,又当何说?”衍曰:“此瓦碎而无用,是天使盖造黄屋之兆。”王心甚犹豫,潜留信于府中,独坐凝思,不觉霍然睡着。适徐妃来到王所,见微风吹来,王髯欲动,顿思相士有须髯过腹之语,乃戏剪青丝一绺,将王髯逐茎接长,意在开悟燕王,说须长过腹是假的。谁知燕王豁然而醒,舒手一捋,其须竟是天然生就,直过于腹。徐妃细细看时,全无一丝补接之痕。大诧曰:“异哉!王固为天子无疑矣。”燕王曰:“卿何以知之?”徐妃即将接存余发以示燕王,具道所以。王曰:“袁珙之言,岂期如此之应耶!”遂召道衍,将须与看,衍曰:“发可为须,王可为帝,天下事要在人为耳。”
hū bào xiè guì zhāng bǐng yǐ dū bīng shì wéi fǔ, fèng chì tí wèn guān shǔ. yǎn gǔ zhǎng ér yán yuē:" miào jí, miào jí! kě sù àn míng ná xià, zhào jìn miàn jiāo, jí zhǎn èr rén tóu yǐ jì qí dào." wáng cóng qí zhī, lì shōu guān shǔ xiè yú diàn qián, yī miàn fú dāo fǔ shǒu sān bǎi yú wéi bì zhī zhōng, qiǎn rén gěi zhāng bǐng xiè guì jìn fǔ jiāo gē. èr rén wù xìn, yǔ shǐ tóng rù, jiàn yàn wáng zuò zài diàn shàng, shǒu zì pī guā. bǐng yǔ guì fāng xiàng qián qǐ jū, yàn wáng jù jiāng guā piàn pī miàn zhì qù, dāo fǔ shǒu dà hū bēn chū, jiāng zhāng bǐng xiè guì duò zuò ròu ní, bìng ná gé chéng lú zhèn èr rén, yì jiē pián zhǎn. shí gōng mén wài yǒu zhǐ huī péng èr wén biàn, jí lǜ bù xià shù rén, kǎn rén duān lǐ mén. yàn jiāng páng lái xìng dīng shèng wǔ dāo jié zhù péng èr, péng èr chōng kāi liǎng jiāng, jìng xiàng diàn shàng bēn lái. wèi shì luàn jiàn qí fā, péng èr shēn wú kǎi jiǎ, dà chuàng ér sǐ.
忽报谢贵、张昺已督兵士围府,奉敕提问官属。衍鼓掌而言曰:“妙极,妙极!可速按名拿下,召进面交,即斩二人头以祭旗纛。”王从其汁,立收官属械于殿前,一面伏刀斧手三百于帷壁之中,遣人给张昺、谢贵进府交割。二人误信,与使同入,见燕王坐在殿上,手自劈瓜。昺与贵方向前起居,燕王遽将瓜片劈面掷去,刀斧手大呼奔出,将张昺、谢贵剁做肉泥,并拿葛诚、卢振二人,亦皆骈斩。时宫门外有指挥彭二闻变,亟率部下数人,砍人端礼门。燕将庞来兴、丁胜舞刀截住彭二,彭二冲开两将,径向殿上奔来。卫士乱箭齐发,彭二身无铠甲,大创而死。
dào yǎn jí fā dà jiàng zhāng yù zhū néng děng, shuài bīng chéng yè gōng duó jiǔ mén, bù zhèng sī cān yì guō zī àn chá sī fù shǐ mò lín zhǐ huī tóng zhī lǐ jùn chén gōng děng jiē jiàng, shí jiàn wén yuán nián qiū qī yuè yě. yàn wáng dēng tán shì shī, chēng wéi hóng wǔ sān shí èr nián, yǐ zhū qí tài huáng zǐ chéng wéi míng, míng yuē" jìng nán shī". xiān chū bīng lüè dìng běi píng fù jìn dì fāng, tōng zhōu zhǐ huī fáng shèng jì zhōu zhǐ huī máo suì zūn huà wèi zhǐ huī jiǎng yù mì yún wèi zhǐ huī zhèng hēng, jiē wàng fēng ér jiàng, bīng shì dà zhèn.
道衍即发大将张玉、朱能等,帅兵乘夜攻夺九门,布政司参议郭资、按察司副使墨麟、指挥同知李浚、陈恭等皆降,时建文元年秋七月也。燕王登坛誓师,称为洪武三十二年,以诛齐泰、黄子澄为名,名曰“靖难师”。先出兵略定北平附近地方,通州指挥房胜、蓟州指挥毛遂、遵化卫指挥蒋玉、密云卫指挥郑亨,皆望风而降,兵势大震。
wéi dū du yú zhèn shǒu jū yōng guān bù fú. dào yǎn yuē:" jū yōng wèi běi píng zhī xiàng bèi, yú zhèn xí wǒ zhī hòu, qǐ néng nán xià? dài wáng yí xiān qǔ zhī." wáng mìng nèi guān gǒu ér cì xìng míng yuē zhū yàn huí wèi dà jiàng, xú ān zhōng xiáng wèi fù, jìn gōng jū yōng. yú zhèn kāi guān, liè zhèn yíng zhàn,, yàn jiāng gǒu ér chū mǎ, zěn shēng dǎ bàn, dàn jiàn:
惟都督余瑱守居庸关不服。道衍曰:“居庸为北平之项背,余瑱袭我之后,岂能南下?大王宜先取之。”王命内官狗儿赐姓名曰朱彦回为大将,徐安、锺祥为副,进攻居庸。余瑱开关,列阵迎战,,燕将狗儿出马,怎生打扮,但见:
miàn kǒng wāi xié, liǎn shàng yǒu wéi qí bān dà de hēi má jǐ diǎn: yǎn kuàng bào tū, jīng biān yǒu zhù xiàn yàng cū de hóng jīn shù lǚ. shēn cháng bā chǐ, chuān de shì bīn tiě dǎ jiù liǔ yè zhòng kǎi yāo dà shí wéi, shǐ de shì shú tóng liàn chéng guā léng shuāng bàng. xiàng rì hū míng shì gǒu, jīn zhāo cì hào chēng zhū.
面孔歪斜,脸上有围棋般大的黑麻几点:眼眶暴突,睛边有苎线样粗的红筋数缕。身长八尺,穿的是镔铁打就柳叶重铠;腰大十围,使的是熟铜炼成瓜棱双棒。向日呼名是狗,今朝赐号称猪。
yú zhèn jiàn shì gè nèi jiān, dà hè dào:" bù yǔ nǐ zhè méi jī bā de zhū gǒu jiǎng huà kuài huàn yàn wáng chū lái!" gǒu ér dà nù, wǔ guā zhí qǔ yú zhèn. zhèn tǐng qiāng dí zhù, jiāo shǒu cái shù hé, bèi gǒu ér yī guā dǎ zhòng mǎ tuǐ, nà mǎ fù téng xiàng hòu dào zuò, bǎ yú zhèn xiān xià chén āi, xìng kuī dōu huī shǐ mǎ xuān shě mìng jiù huí. yàn bīng chéng shì chōng shā. dà bài ér zǒu, lián yè bēn zhì huái lái. zhèng zhí dū du sòng zhōng tǒng bīng èr wàn lái xí yàn wáng, suí yǔ zhèn hé bīng, shāng yì jìn jī.
余瑱见是个内监,大喝道:“不与你这没鸡巴的猪狗讲话快唤燕王出来!”狗儿大怒,舞瓜直取余瑱。瑱挺枪敌住,交手才数合,被狗儿一瓜打中马腿,那马负疼向后倒坐,把余瑱掀下尘埃,幸亏都挥使马宣舍命救回。燕兵乘势冲杀。大败而走,连夜奔至怀来。正值都督宋忠统兵二万来袭燕王,随与瑱合兵,商议进击。
gǒu ér tàn zhī, fēi bào yàn wáng. zhū jiàng jiē yuē:" bǐ zhòng wǒ guǎ, nán yǔ zhēng fēng, qiě gù shǒu yǐ dài qí lái." yàn wáng yuē:" gōng děng bù zhī, bǐ èr jiāng fǔ hé, shì xīn bù yī. wǒ nì ér jī zhī, bì rán cù jīng, jīng zé yì kuì." suì lǜ mǎ bù jīng ruì bā qiān, juǎn jiǎ bèi dào ér jìn. jiāng jìn huái lái, liǎng bīng zǎo yǐ xiāng jiàn. sòng zhōng yú zhèn bù liào yàn bīng rú cǐ shén sù, cāng huáng liè chéng zhèn shì. hǎo gè wáng shī nèi xiān fēng guān jū dōu huī shǐ sūn tài, wǔ dāo zhí lín zhèn qián, dà mà:" zào fǎn yàn zéi hé zài?" zhū néng zài mén qí yǐng lǐ, àn fā yī jiàn, zhèng zhōng zuǒ ěr zhī gēn, liú xiě bèi jiān. tài yǎo suì gāng yá, bá qù jiàn gǎn, shā rù yàn zhèn, zhǎo qǔ zhū néng, suǒ xiàng pī mǐ. bù fáng qiū fú cóng cè lē fēi chū, fèn máo zhí cì, tài chè shēn bù jí, guàn xié ér sǐ. zuǒ yì xiāo jiàng fù huī shǐ péng jù fèn nù, yuè mǎ tǐng qiāng, dà mà:" gǒu tóu shǔ nǎo de nì zéi, zhǐ bàn dé àn suàn, gǎn lái bǐ shì wǔ yì me?" yàn zhèn shàng xú ān zhōng xiáng èr jiāng qí chū, shuāng zhàn péng jù, bù sān hé, zhū néng yòu fā yī jiàn, zhōng jù yòu bì. xú ān chéng shì huī dāo, zhǎn yú mǎ xià. yàn wáng yáng biān dà hū yuē:" tā zhèn shàng zhǐ yǒu cǐ liǎng yuán xiāo jiàng, jīn yǐ zhǎn shā, yú xià jiē méi yòng de le!" jiàng shì qí hé yī shēng, tǒng bīng juǎn shā guò qù. wáng shī bù zhàn ér zǒu, sòng zhōng yú zhèn mǎ xuān jiē bèi shēng qín, mà zéi bù qū, tóng shí shòu lù.
狗儿探知,飞报燕王。诸将皆曰:“彼众我寡,难与争锋,且固守以待其来。”燕王曰:“公等不知,彼二将甫合,士心不一。我逆而击之,必然猝惊,惊则易溃。”遂率马步精锐八千,卷甲倍道而进。将近怀来,两兵早已相见。宋忠、余瑱不料燕兵如此神速,仓皇列成阵势。好个王师内先锋官居都挥使孙泰,舞刀直临阵前,大骂:“造反燕贼何在?”朱能在门旗影里,暗发一箭,正中左耳之根,流血被肩。泰咬碎钢牙,拔去箭杆,杀入燕阵,找取朱能,所向披靡。不防丘福从侧肋飞出,奋矛直刺,泰掣身不及,贯胁而死。左翼骁将副挥使彭聚忿怒,跃马挺枪,大骂:“狗头鼠脑的逆贼,只办得暗算,敢来比试武艺么?”燕阵上徐安、锺祥二将齐出,双战彭聚,不三合,朱能又发一箭,中聚右臂。徐安乘势挥刀,斩于马下。燕王扬鞭大呼曰:“他阵上只有此两员骁将,今已斩杀,余下皆没用的了!”将士齐和一声,统兵卷杀过去。王师不战而走,宋忠、余瑱、马宣皆被生擒,骂贼不屈,同时受戮。
yàn wáng suì bá huái lái, qí kāi píng shàng gǔ yún zhōng zhū chù, mò bù lǜ fú. biàn yù jìn qǔ dà níng. lián jiē fēi bào, dà níng wèi dōu zhǐ huī bo wàn lǜ tóng bù jiàng chén hēng liú zhēn, yǐn qí zú yī wàn èr qiān, yóu sōng tíng guān jìn gōng zūn huà shén jí. yàn wáng xīn kǒng, shāng yú dào yǎn yuē:" bù qǔ dà níng, zé wǒ yǒu hòu gù zhī yú. jīn bo wàn qiān zhì wǒ shī, jìn tuì bù néng, jiāng rú zhī hé?" dào yǎn duì yuē:" xiàng wén bo wàn shì cái ér jiāo, qí jiàng zuǒ jiē wài shùn xīn nì, kě yòng fǎn wèn. qǐng jìn bīng yǐ yāo zhī." yàn wáng suì shuài zhū jiàng xīng yè qū zhì shā hé, jù bo wàn zhài zhǐ èr shí yú lǐ. sān gēng shí hòu, fú lù zú ná huò yī jiān xì, jiě zhì yíng qián. dào yǎn jí fù wáng ěr shòu jì yuē:" zhǐ xū rú cǐ, wàn tóu kě zhì huī xià." yàn wáng shēng zhàng, lìng shì qí fù, wèn:" shì bo jiāng jūn chà lái de me?"
燕王遂拔怀来,其开平、上谷、云中诸处,莫不率服。便欲进取大宁。连接飞报,大宁卫都指挥卜万率同部将陈亨、刘贞,引骑卒一万二千,由松亭关进攻遵化甚急。燕王心恐,商于道衍曰:“不取大宁,则我有后顾之虞。今卜万牵制我师,进退不能,将如之何?”道衍对曰:“向闻卜万恃才而骄,其将佐皆外顺心逆,可用反问。请进兵以邀之。”燕王遂帅诸将星夜趋至沙河,距卜万寨止二十余里。三更时候,伏路卒拿获一奸细,解至营前。道衍亟附王耳授计曰:“只须如此,万头可致麾下。”燕王升帐,令释其缚,问:“是卜将军差来的么?”
yīng dào:" bú shì, shì chén zhǐ huī chà lái nà kuǎn de." yàn wáng yáng zuò nù zhuàng, hè lìng zhǎn zhī. dào yǎn yuē:" qiě zhù. bo wàn shì yuán míng jiàng, qí jiàng kǒng wèi bì zhēn, huò zhě chén zhǐ huī dǎo shì zhēn xīn." biàn wèn:" rǔ xū zhí shuō shàng lái." duì yuē:" chén jiāng jūn sù wèi bo jiāng jūn suǒ qī yā, jìn rì yòu yǔ liú jiāng jūn bù xié. qián rì qǐ bīng, yuán shì bo liú liǎng rén de zhǔ yì, chén jiāng jūn shì miǎn qiǎng xiāng cóng de, suǒ yǐ gōng hòu dài wáng jià dào, jiù qiǎn xiǎo de lái tōng yì. yī zhě yuàn suí biān dèng, èr zhě kě xiè chóu fèn, shí xì zhēn xīn, qiú dài wáng yǔ jūn shī cái zhī." dào yǎn xiào xiàng yàn wáng yuē:" hé rú? wǒ yuán liào bo wàn nà sī shì bù kě xìn de." yàn wáng yuē:" suī rán, chén zhǐ huī kōng yán nà kuǎn, yì wú píng xìn. ruò néng yī wǒ xíng jì, fāng shì zhēn de." suì lìng yǐ jiǔ ròu guǎn dài, bìng shǎng bái jīn èr dìng, fù yǔ mì zhá yī fēng, zhǔ zhī yuē:" cǐ shì sòng liú jiāng jūn de." yòu fù yī fēng yuē:" zhè shì shū de cǎo gǎo, sòng yǔ chén jiāng jūn kàn de, kàn guò lì jí shāo què. gōng chéng zhī rì, chén jiāng jūn liè tǔ fēng hóu, ěr yì yǒu gōng jué de."
应道:“不是,是陈指挥差来纳款的。”燕王佯作怒状,喝令斩之。道衍曰:“且住。卜万是员名将,其降恐未必真,或者陈指挥倒是真心。”便问:“汝须直说上来。”对曰:“陈将军素为卜将军所欺压,近日又与刘将军不协。前日起兵,原是卜、刘两人的主意,陈将军是勉强相从的,所以恭候大王驾到,就遣小的来通意。一者愿随鞭镫,二者可泄仇愤,实系真心,求大王与军师裁之。”道衍笑向燕王曰:“何如?我原料卜万那厮是不可信的。”燕王曰:“虽然,陈指挥空言纳款,亦无凭信。若能依我行计,方是真的。”遂令以酒肉管待,并赏白金二锭,付与密札一封,嘱之曰:“此是送刘将军的。”又付一封曰:“这是书的草稿,送与陈将军看的,看过立即烧却。功成之日,陈将军裂土封侯,尔亦有宫爵的。”
lái rén bài xiè, rú fēi huí qù, bèi shù qíng yóu. chén hēng yòu kàn le shū gǎo, xīn zhōng àn xǐ, chéng zhe tiān shàng wèi míng, bié qiǎn yī xīn fù bù shí zì de xiǎo zú, jiào dǎo le tā de shuō huà, jiāng shū jìng sòng zhì liú zhēn zhài qián. suí wèi xún luó suǒ huò, sòng rù yíng nèi. liú zhēn kàn fēng hán shàng xiě zhe:" dà jiàng jūn bo hóu mì qǐ" qī ge xì zì, zhēn suì wèn:" cǐ shū cóng nà lǐ lái de?" xún zú bǐng dào:" shì yǒu yī jiàn zú, qián wèn bǔ jiāng jūn dà zhài, tīng qù shì yān shān shēng kǒu, shuō yǒu shū zhá tóu shàng, biàn fàng zài wǒ shǒu nèi, cóng hēi yǐng lǐ zǒu le." liú zhēn chāi lái kàn shí, nèi yǒu yàn wáng yù xǐ, shì yuē bo wàn tóng xīn jǔ shì, rú chén hēng liú zhēn bù cóng, kě xiān zhǎn qí shǒu yǐ xùn yú zhòng děng yǔ. liú zhēn dà nù yuē:" guài dào tā kěn dào zhè biān lái xún zhe rén sī shā, yuán lái shì yào jiàng yàn zéi. yī, cháo tíng hé fù yú nǐ!" jí zào chén hēng yíng zhōng, yǐ shū shì zhī. hēng jiǎ yì dà jīng yuē:" tā yǔ jiāng jūn sù mù, hé dé rěn xīn zhì cǐ?" zhēn yuē:" zhǔ shàng kě bèi, hé kuàng tóng liáo?" hēng yuē:" ruò rán, wǒ èr rén bù shā tā, tā bì shā wǒ èr rén." dāng xià shāng dìng jì cè, gòng yì yíng mén, qǐng dà jiàng jūn yuè bīng. bo wàn bù zhī shì jì, xīn rán chū yíng, suì wèi chén hēng shǒu rèn. liú zhēn jí yǐ yàn wáng shū shì qí bù qǔ, yī shí jiě sàn. chén hēng zì lǜ qí zhòng jiàng yàn. liú zhēn fāng wù duò qí jiān jì zhī zhōng, qì qí bīng lǚ, dú zì dùn qù.
来人拜谢,如飞回去,备述情由。陈亨又看了书稿,心中暗喜,乘着天尚未明,别遣一心腹不识字的小卒,教导了他的说话,将书竟送至刘贞寨前。随为巡逻所获,送入营内。刘贞看封函上写着:“大将军卜侯密启”七个细字,贞遂问:“此书从那里来的?”巡卒禀道:“适有一健卒,潜问卜将军大寨,听去是燕山声口,说有书札投上,便放在我手内,从黑影里走了。”刘贞拆来看时,内有燕王玉玺,是约卜万同心举事,如陈亨、刘贞不从,可先斩其首以徇于众等语。刘贞大怒曰:“怪道他肯到这边来寻着人厮杀,原来是要降燕贼。噫,朝廷何负于你!”即造陈亨营中,以书示之。亨假意大惊曰:“他与将军素睦,何得忍心至此?”贞曰:“主尚可背,何况同寮?”亨曰:“若然,我二人不杀他,他必杀我二人。”当下商定计策,共诣营门,请大将军阅兵。卜万不知是计,欣然出营,遂为陈亨手刃。刘贞即以燕王书示其部曲,一时解散。陈亨自率其众降燕。刘贞方悟堕其奸计之中,弃其兵旅,独自遁去。
yàn wáng dà xǐ, fǔ dào yǎn zhī dǐng yuē:" zhēn hé shàng jiā dú jì!" suì xià jiàng lìng jìn qǔ dà níng. dào yǎn jí zhǐ zhī yuē:" wú bo wàn, jí wú dà níng. wǒ láo shī yuǎn chū, tǎng nán bīng dào lái, běi píng gēn běn kě lǜ yě. bù ruò zuǒ dìng yǒng píng, xī qǔ bǎo dìng, xiān chéng jī jiǎo zhī shì, jìn zé kě tú, tuì yì kě shǒu, cǐ wèi shàng cè." yàn wáng yuē:" shàn!" nǎi dōng jī yǒng píng, shǒu jiāng chén xù zhào yí guō liàng, bù zhàn ér jiàng. jiù xuán shī qù gōng bǎo dìng, sān xún bù néng bá. zàn qiě àn xià.
燕王大喜,抚道衍之顶曰:“真和尚家毒计!”遂下将令进取大宁。道衍亟止之曰:“无卜万,即无大宁。我劳师远出,倘南兵到来,北平根本可虑也。不若左定永平,西取保定,先成犄角之势,进则可图,退亦可守,此为上策。”燕王曰:“善!”乃东击永平,守将陈旭、赵彝、郭亮,不战而降。就旋师去攻保定,三旬不能拔。暂且按下。
què shuō jiàn wén huáng dì, jiàn biān bào rú xuě piàn yì bān, rì zhú gào jǐng, bù jué dà hài.
却说建文皇帝,见边报如雪片一般,日逐告警,不觉大骇。
zhào zhū gōng qīng dà chén, wèn:" rǔ wén wǔ zhōng, yǒu shuí néng tuì yàn bīng zhě?" qiān dōu yù shǐ liàn zi níng zòu yuē:" chén bǎo yī rén kě yòng." dì wèn:" shì shuí?" duì yuē:" sì chuān yuè chí jiào yù chéng jì, zì bì xià jiàn wèi zhī rì, jí qín yàn fān bì fǎn, dāng shí wèi xìn, qiú zhī yú yù. jīn qí yán yǐ yàn, shì yǒu xiān jiàn zhī míng, hé huàn bù néng pò yàn yě."
召诸公卿大臣,问:“汝文武中,有谁能退燕兵者?”佥都御史练子宁奏曰:“臣保一人可用。”帝问:“是谁?”对曰:“四川岳池教谕程济,自陛下践位之日,即秦燕藩必反,当时未信,囚之于狱。今其言已验,是有先见之明,何患不能破燕也。”
tài cháng qīng huáng zǐ chéng zòu yuē:" chén bǎo yī dà jiàng, kě yǐ pò yàn. cháng xīng hóu gěng bǐng wén, sù yǒu wēi míng, qiě xì guó qī, jiàng shuài zhōng wú yú cǐ zhě." dì suì mìng bǐng wén wèi dà jiàng jūn, fù mǎ dū wèi lǐ jiān dū du níng zhōng wèi fù, zhuó chéng jì wèi jiǎn tǎo, rèn píng yàn jūn shī. zi chéng yòu qǐng mìng ān lù hóu wú jié jiāng yīn hóu wú gāo dōu zhǐ huī pān zhōng yáng sōng gù chéng xú kǎi děng, shuài shī bìng jìn, zhí dǎo běi píng. dì jiē cóng zhī. zhū jiàng shì lín xíng, dì jiè zhī yuē:" xī xiāo yì jǔ bīng rù tái chéng, shàng yún yī mén zhī nèi, zì xiāng tú lù, bù xiáng mò dà. jīn ěr jiàng shì jìn tǎo yàn wáng, wù tǐ cǐ yì, shèn wù yú zhèn shàng jiā rèn, shǐ zhèn yǒu shā shū fù míng."
太常卿黄子澄奏曰:“臣保一大将,可以破燕。长兴侯耿炳文,素有威名,且系国戚,将帅中无逾此者。”帝遂命炳文为大将军,驸马都尉李坚、都督宁忠为副,擢程济为检讨,任平燕军师。子澄又请命安陆侯吴杰、江阴侯吴高、都指挥潘忠、杨松、顾成、徐凯等,帅师并进,直捣北平。帝皆从之。诸将士临行,帝诫之曰:“昔萧绎举兵入台城,尚云一门之内,自相屠戮,不祥莫大。今尔将士进讨燕王,务体此意,慎勿于阵上加刃,使朕有杀叔父名。”
bǐng wén děng bài zūn dì mìng, diào bīng sān shí wàn, cóng lín qīng ér rù zhēn dìng, zì dāng yàn jūn zhèng miàn, lìng xú kǎi zhù yú hé jiān, pān zhōng tún yú mào zhōu, yáng sōng jù yú xióng xiàn, sì lù kòng zhì, yǐ fēn qí shì. jūn shī chéng jì wèi dà jiàng jūn yuē:" yàn zú suī shǎo ér hàn, wáng shī suī duō ér qiè. qiě yǐ gè chù diào jí, lǎo ruò jū bàn, jiàng lìng wèi míng, shì xīn wèi xié. jiāng jūn yí zhù shǒu shù yuè, jiǎn xuǎn jīng ruì, xùn liàn yī fān, lìng zhī shùn nì dà yì, zé jiàng shì tóng xīn, yǒng qì bǎi bèi, yàn bīng bù zhàn ér qū yǐ." bǐng wén yuē:" hé nuò yě!
炳文等拜遵帝命,调兵三十万,从临清而入真定,自当燕军正面,令徐凯驻于河间,潘忠屯于鄚州,杨松据于雄县,四路控制,以分其势。军师程济谓大将军曰:“燕卒虽少而悍,王师虽多而怯。且以各处调集,老弱居半,将令未明,士心未协。将军宜驻守数月,简选精锐,训练一番,令知顺逆大义,则将士同心,勇气百倍,燕兵不战而屈矣。”炳文曰:“何懦也!
cháo tíng mìng xiǎo jiàng běi tǎo, bù céng mìng xiǎo jiàng shǒu chéng. qiě yǐ shù shí bèi zhī zhòng, shì zhī yǐ bù zhàn, dà rǔ guó tǐ." zhū jiàng jiē yuē:" dà jiàng jūn zhī yán shì." jì yòu yuē:" bù dé yǐ ér bì yù zhàn, yí huì jí gè lù rén mǎ, jìng yóu hé jiān zhí dǎo běi píng, zé bǎo dìng zhī wéi zì jiě, ér běi píng zhī gēn běn yáo yǐ." bǐng wén yuē:" bù rán, wǒ shù dào bèi jìn, zé dí suǒ bèi zhě duō bīng fǎ yún: bèi qián zé hòu guǎ, bèi zuǒ zé yòu guǎ. wú suǒ bù bèi, zé wú suǒ bù guǎ. yàn nì yíng zhōng zòng yǒu guǎn gé, yì wú fǎ kě sì yìng. xiān shēng hé qí zhí yé!" jì yòu yuē:" shī zhù shù chù, yàn bīng qiě gōng qí yī, yī chù shī lì, zé gè chù tǔ xīn jiē kǒng, sūn zi suǒ wèi' gōng xiá zé jiān zhě xiá', cǐ zhī wèi yě." bǐng wén bù tīng, xià lìng zhū jiàng míng dàn xiàng bǎo dìng jìn fā.
朝廷命小将北讨,不曾命小将守城。且以数十倍之众,示之以不战,大辱国体。”诸将皆曰:“大将军之言是。”济又曰:“不得已而必欲战,宜会集各路人马,径由河间直捣北平,则保定之围自解,而北平之根本摇矣。”炳文曰:“不然,我数道倍进,则敌所备者多;兵法云:备前则后寡,备左则右寡。无所不备,则无所不寡。燕逆营中纵有管、葛,亦无法可肆应。先生何其执耶!”济又曰:“师驻数处,燕兵且攻其一,一处失利,则各处土心皆恐,孙子所谓‘攻瑕则坚者瑕’,此之谓也。”炳文不听,下令诸将明旦向保定进发。
shì shí yàn wáng yǐ chāi rén tàn zhī xiāo xī, mì yù zhāng yù děng yuē:" bǐ shì míng rì jìn bīng, jīn xī zhōng qiū, bì rán yǐn jiǔ xiǎng shì, wǒ qiě chéng qí bù bèi, xiān pò yī chù yǐ zhèn jūn wēi, yǐ liè dí dǎn, kě yǐ bù zhàn ér qū bǐ zhī bīng yě." nǎi lìng jūn tǔ mǎ zhāi líng, rén xián méi, chéng zhe yuè sè, fēi chí dào xióng xiàn, tīng qiáo lóu bìng wú gǔ shēng, yì wú yī zú shǒu pí, suì yuán chéng ér shàng. zhǔ jiàng yáng gōng yǔ huī xià jiē chén zuì hān qǐn, hū wén hǎn shā lián tiān, jí máng qǐ lái, rén bù jí jiǎ, mǎ bù jí ān, tú shǒu bó jī. yáng sōng bèi qín, wáng shī jǐn fù. yàn wáng yuē:" yī jiàn xū guàn shuāng diāo, wǒ liào mào zhōu lù jìn, pān zhōng bì lái jiù yuán." mìng dà jiàng tán yuān lǐng bǎi qí fú yuè yàng qiáo biān, yòu mìng zhāng yù lǜ qīng qí yíng zhī. zhōng děng guǒ zhì, cái yǔ zhāng yù jiē zhàn, tán yuān děng fú bīng qí fā, fù bèi jiā jī.
是时燕王已差人探知消息,密谕张玉等曰:“彼恃明日进兵,今夕中秋,必然饮酒享士,我且乘其不备,先破一处以震军威,以裂敌胆,可以不战而屈彼之兵也。”乃令军土马摘铃,人衔枚,乘着月色,飞驰到雄县,听谯楼并无鼓声,亦无一卒守陴,遂缘城而上。主将杨公与麾下皆沉醉酣寝,忽闻喊杀连天,疾忙起来,人不及甲,马不及鞍,徒手搏击。杨松被擒,王师尽覆。燕王曰:“一箭须贯双雕,我料鄚州路近,潘忠必来救援。”命大将谭渊领百骑伏月样桥边,又命张玉率轻骑迎之。忠等果至,才与张玉接战,谭渊等伏兵齐发,腹背夹击。
pān zhōng yì bèi shēng qín, bīng shì bàn sǐ yú fēng rèn, bàn jiàng yú yàn.
潘忠亦被生擒,兵士半死于锋刃,半降于燕。
yàn wáng chéng shèng gǔ zào ér xíng, jìng qū zhēn dìng, yù wáng shī yú dìng zhōu. yáo jiàn rèn qí shàng shì xiān fēng zhāng bǎo. liǎng jiā ān yíng yǐ bì, dàng yè fú lù bīng lái bào zhāng jiāng jūn yào jiàn dài wáng. yàn wáng kāi yíng qǐng rù yuē:" jiāng jūn láo kǔ." bǎo zài bài duì yuē:" xiǎo jiàng zhī xiōng zhāng xìn, yǐ dé zhuī suí dài wáng, rú wú xián cāi, xīn yuàn zhí biān, shì yǐ yín yè qián lái, wéi jūn mìng shì tīng." wáng dà xǐ, wèn:" bǐng wén bīng fǎ rú hé?" yuē:" wú néng wéi yě. hào chēng sān shí wàn, xiān zhì zhě shí yú wàn, jiē wèi xián jūn lǚ, wú yì wū hé, yǐ dài wáng zhī xióng fēng, zhǐ xū yī zhàn kě pò." yàn wáng yuē:" míng rì jiāo fēng, rú cǐ rú cǐ, gōng yí yáng wèi shòu zhí, wǒ zì yǒu miào cè." bǎo lǐng nuò ér qù.
燕王乘胜鼓噪而行,径趋真定,遇王师于定州。遥见认旗上是先锋张保。两家安营已毕,当夜伏路兵来报张将军要见大王。燕王开营请入曰:“将军劳苦。”保再拜对曰:“小将之兄张信,已得追随大王,如无嫌猜,心愿执鞭,是以夤夜潜来,惟钧命是听。”王大喜,问:“炳文兵法如何?”曰:“无能为也。号称三十万,先至者十余万,皆未娴军旅,无异乌合,以大王之雄风,只须一战可破。”燕王曰:“明日交锋,如此如此,公宜佯为受执,我自有妙策。”保领诺而去。
míng chén, yàn zhèn shàng zhū néng chū mǎ, yǔ zhāng bǎo jiāo zhàn. bù shù hé, néng zhà bài ér zǒu, bǎo zhòu mǎ gǎn qù. kàn kàn zhì jìn, zhū néng huí mǎ, dà hē yī shēng, jǔ shǒu zhòng qiāng yī bī, bǎo jí fān shēn luò mǎ, bèi yàn jūn huó zhuō qù le. jiě dào yíng zhōng, bǎo jiǎ yì bù qū, dà chì yàn wáng. wáng yuē:" qí ná le gěng bǐng wén, yī qí zhǎn shǒu." lìng qiú hòu yíng.
明辰,燕阵上朱能出马,与张保交战。不数合,能诈败而走,保骤马赶去。看看至近,朱能回马,大喝一声,举手中枪一逼,保即翻身落马,被燕军活捉去了。解到营中,保假意不屈,大叱燕王。王曰:“俟拿了耿炳文,一齐斩首。”令囚后营。
dào èr gēng, yíng zhōng jiē shuì, wáng qīn lái shì fù, wò zhāng bǎo zhī shǒu yuē:" shì ruò kě chéng, fù guì yǔ jūn gòng zhī." bǎo yuē:" tiān mìng yǒu zài, hé huàn bù chéng! xiǎo jiàng yuàn wèi nèi yìng."
到二更,营中皆睡,王亲来释缚,握张保之手曰:“事若可成,富贵与君共之。”保曰:“天命有在,何患不成!小将愿为内应。”
yàn wáng xīn xǐ, shòu zhī mì jì, qiǎo rán lìng qí huí yíng.
燕王心喜,授之密计,悄然令其回营。
zǒu dào tiān míng, yíng zhe gěng dū du dà duì jūn mǎ jiāng cì dìng zhōu. bǐng wén jiàn zhāng bǎo fēi mǎ ér lái, lì shēng chì wèn:" rǔ hé néng guī?" bǎo yuē:" xìng shǒu bīng hān shuì, wǒ zhèng duàn shéng suǒ, jiù qiè le tā mǎ pǐ, táo huí lái de." bǐng wén yuē:" suī rán, rǔ wèi xiān fēng bèi qín, hé miàn mù jiàn wǒ?" yā huí zhēn dìng, děng hòu fā luò. jí cuī jūn qián jìn, zǎo jiàn yàn shī dà yíng. bǐng wén nǎi liè chéng zhèn shì, qīn zì chū mǎ, hū yàn wáng dǎ huà. yàn wáng yuē:" shuí nài fán!" lìng sān zi gāo xù:" rǔ wèi wǒ qín zhī." bǐng wén jiàn yī xiǎo jiàng fēi mǎ guò lái, zěn shēng jié shù? dàn jiàn:
走到天明,迎着耿都督大队军马将次定州。炳文见张保飞马而来,厉声叱问:“汝何能归?”保曰:“幸守兵鼾睡,我挣断绳索,就窃了他马匹,逃回来的。”炳文曰:“虽然,汝为先锋被擒,何面目见我?”押回真定,等候发落。即催军前进,早见燕师大营。炳文乃列成阵势,亲自出马,呼燕王打话。燕王曰:“谁耐烦!”令三子高煦:“汝为我擒之。”炳文见一小将飞马过来,怎生结束?但见:
miàn rú fù fěn, chún ruò tú zhū, móu yìng diǎn qī, ěr kě chuí zhū. tóu dài zǐ jīn guān, nèi guǒ zhe yī wō xuán fā, shēn chuān xiù huā páo, wài zhào zhe qiān yè yín kǎi. shǒu zhòng qiāng shén chū guǐ mò, guān xī mèng qǐ yě nán dāng zuò xià mǎ dǎo hǎi bēn shān, xī chǔ wū zhuī lüè kě sài. xū zhī dào jīn rì zhàn chǎng shàng, hào wèi zhǎn jiàng qiān qí de wáng zǐ yòu shuí liào tā rì tóng gāng xià, biàn zuò liàn huǒ chéng huī de shù rén.
面如傅粉,唇若涂朱,眸应点漆,耳可垂珠。头戴紫金冠,内裹着一窝玄发,身穿绣花袍,外罩着千叶银铠。手中枪神出鬼没,关西孟起也难当;坐下马蹈海奔山,西楚乌骓略可赛。须知道今日战场上,号为斩将搴旗的王子;又谁料他日铜缸下,变作炼火成灰的庶人。
bǐng wén rèn de shì gāo xù, xīn shàng biàn yǒu qiè yì, fèn lì jiāo zhàn, zhǐ jué bì ruǎn jīn sū. yàn zhèn shàng jiàn bǐng wén jiāng bài, dà jiàng zhāng yù zhū néng tán yuān děng, tǒng lǐng jīng ruì, yǎn shā guò qù. yàn wáng yòu lǜ qiū fú gǒu ér dīng shèng děng, rào chū bèi hòu jiā gōng, héng guàn wáng shī zhèn zhōng. jiàng shì yíng dí zhě fēn fēn luò mǎ, bǐng wén dà bài kuī shū, shì zú jiē luàn cuàn táo mìng. yàn wáng dū qū zhòng jiāng fèn zhuī zhì hū tuó hé, wáng shī shàng yǒu liǎng yíng wèi dòng, dào bèi bài bīng chōng sàn, zì xiāng jiàn tà, sǐ zhě wú suàn. fù jiāng lǐ jiān níng zhōng gù chéng děng, jiē bèi qín qù. bǐng wén jí yù bēn rù zhēn dìng, jiàn zhāng bǎo zài chéng shàng, yǐ shù qǐ yàn shī qí hào, dà hū:" gěng dū du qǐng jìn lái fā luò!" bǐng wén jìn tuì wú lù, xīn dǎn jù liè, xìng jūn shī chéng jì xié tóng wú jié fù jiù, yàn bīng fāng tuì. bǐng wén bù néng zhù zhā, shōu shí bài cán rén mǎ, lián yè bēn xiàng lín qīng ér qù. bǎo dìng yì jiàng yú yàn. zhèng shì jiāng jūn fù lěi, kōng huái ài jūn xiào lì zhī xīn, jìng yǒu shù zǐ xīng shī, xuán méng mài guó qiú róng zhī niàn. qiě qí xià huí fēn jiě.
炳文认得是高煦,心上便有怯意,奋力交战,只觉臂软筋酥。燕阵上见炳文将败,大将张玉、朱能、谭渊等,统领精锐,掩杀过去。燕王又率丘福、狗儿、丁胜等,绕出背后夹攻,横贯王师阵中。将士迎敌者纷纷落马,炳文大败亏输,士卒皆乱窜逃命。燕王督驱众将奋追至滹沱河,王师尚有两营未动,倒被败兵冲散,自相践踏,死者无算。副将李坚、宁忠、顾成等,皆被擒去。炳文亟欲奔入真定,见张保在城上,已竖起燕师旗号,大呼:“耿都督请进来发落!”炳文进退无路,心胆俱裂,幸军师程济协同吴杰赴救,燕兵方退。炳文不能驻扎,收拾败残人马,连夜奔向临清而去。保定亦降于燕。正是将军覆垒,空怀爱君效力之心,竟有竖子兴师,旋萌卖国求荣之念。且俟下回分解。