strong lù bài jiāng huò jí sān wáng gǔ yáo yán móu shēng yī jiàn strong
僇敗將禍及三王 蠱謠言謀生一劍
xiān shuō gōng sūn dà niáng sān nǚ yī tóng, gòng zuò le sì lún chē lái dào jì nán, jìng yì dì shī què xià. mǎn shì nú jí yǔ zhuǎn dá, niè yǐn niáng rú fēi chū yíng, yǐn jiàn yuè jūn. gōng sūn dà niáng qǐ shǒu bì, fàn fēi niáng yǔ nǚ xiù cái lǜ lǐng tóng zǐ, yī qí bài yè, yuè jūn yì mìng fú qǐ. èr jiàn xiān fēn zuǒ yòu zuò xià, fēi niáng nǚ xiù cái yǔ tóng zǐ bìng jiē cì zuò.
先說公孫大娘三女一童,共坐了四輪車來到濟南,徑詣帝師闕下。滿釋奴即與轉達,聶隱娘如飛出迎,引見月君。公孫大娘稽首畢,范飛娘與女秀才率領童子,一齊拜謁,月君亦命扶起。二劍仙分左、右坐下,飛娘、女秀才與童子並皆賜坐。
yuè jūn xiè le gōng sūn dà niáng, xún jí fàn fēi niáng nǚ xiù cái jí tóng zǐ děng shǐ mò, gōng sūn dà niáng dài shù yī biàn. yuè jūn dào wén míng jiǔ yǐ, jīn rì xìng de bì lín, kuāng xiāng bù dǎi, gū zhī xìng yě. duì fàn fēi niáng xì shì yuè jūn yí biǎo, zhēn yǒu cān xiá zhī qì, xī lù zhī shén, zì jǐ bù jué xíng huì, àn àn tàn fú.
月君謝了公孫大娘,詢及范飛娘、女秀才及童子等始末,公孫大娘代述一遍。月君道;「聞名久矣,今日幸得賁臨,匡襄不逮,孤之幸也。」對范飛娘細視月君儀表,真有餐霞之氣,吸露之神,自己不覺形穢,暗暗嘆服。
nà shí jiàn wén xíng diàn jiāng yǐ gào jùn, gāo jūn shī bān shī, yì jīng huí què. yuè jūn yù lìng: huì tóng wén wǔ zhū chén qián qù qīng zhōu gōng yíng dì jià, qiān dōu xīn què. yòu yǔ èr jiàn xiān shāng yì qīn wǎng yíng jià shì qíng. gōng sūn dà niáng yì rán dào: dì shī xuē píng tiān xià, jǔ ér shòu zhī jiàn wén zé kě ruò yǐ běi miàn zhī lǐ yíng ér shì zhī zé bù kě. jiàn wén yī rì bú dào, zé dì shī shēng shā zài shǒu, zì wèi zhì zūn ruò fù guó zhī hòu, dì shī yǔ wǒ děng piāo rán gāo jǔ, yāo yóu hǎi dǎo, qǐ kěn liàn liàn yú chén āi fù guì zhōng zāi? jí mǒu děng wèi dì shī ér lái, wèi dì shī zhī shì cóng zé kě, wèi jiàn wén zhī chén qiè zé bù kě. jīn ruò yī wǎng yíng zhī, wǒ děng jiē xū cháo è. gù jīn rì zhī zhǔ yì, zài tǎo nì zéi yǐ zhèng jūn chén zhī fēn, wèi bǐ zhōng chén yì shì tǔ qì yáng méi, bǐ dé fù fèng gù zhǔ. shì lǜ tiān xià ér chén jiàn wén, fēi wǒ děng bìng shòu jiàn wén zhī jué ér wèi zhī chén yě. duàn duàn hū bù kě wǎng yíng! dì shī yǐ wèi hé rú?
那時建文行殿將已告竣,高軍師班師,亦經回闕。月君諭令:會同文武諸臣前去青州恭迎帝駕,遷都新闕。又與二劍仙商議親往迎駕事情。公孫大娘毅然道:「帝師削平天下,舉而授之建文則可;若以北面之禮迎而事之則不可。建文一日不到,則帝師生殺在手,自為至尊;若復國之後,帝師與我等飄然高舉,邀游海島,豈肯戀戀於塵埃富貴中哉?即某等為帝師而來,為帝師之侍從則可,為建文之臣妾則不可。今若一往迎之,我等皆須朝遏。故今日之主意,在討逆賊以正君臣之分,為彼忠臣義士吐氣揚眉,俾得復奉故主。是率天下而臣建文,非我等並受建文之爵而為之臣也。斷斷乎不可往迎!帝師以為何如?」
niè yǐn niáng dà wěi qí shuō, yuè jūn hēi rán. zhèng zhí qīng zhōu yǒu dà chén gōng shū bìng lǚ jūn shī zòu jié shū, yī shí jù dào. yuè jūn lǎn gōng shū, nǎi shì lǐ xī yán wáng jìn zhào tiān tài děng lián míng jù zòu, dà yì shuō: dì shī nǎi shàng jiè jīn xiān, wèi tài zǔ gāo huáng dì tǎo zéi ān mín, yǔ jiàn wén huáng dì yuán wú jūn chén zhī fēn, yǐ cǐ qún chén gōng yì fèng wèi dì shī. shī wú yíng dì zǐ zhī tǐ, wú fán jiàng jià yún yún. yuè jūn yǐ shì èr wèi jiàn xiān, shuō: cǐ yì chū zì jiàn wén jiù chén, fāng wèi zhì gōng ruò gū jiā ào rán zì xíng, jí wèi zhī sī. guó cè yǒu yún: qí mǔ yán zhī, bù shī wèi xián mǔ qí qī qiè yán zhī, zé wèi dù fù yǐ. èr jiàn xiān jiē dà xiào. yuè jūn yún: gū jí bù qù, bù kě wú dài zhě. shí lǚ jūn shī bān shī shàng zài zhōng tú, jí lìng mǎ líng qián qù chuán mìng, dài dì shī wǎng yíng luán yú.
聶隱娘大韙其說,月君嘿然。正值青州有大臣公疏並呂軍師奏捷疏,一時俱到。月君覽公疏,乃是李希顏、王璡趙天泰等聯名具奏,大意說:「帝師乃上界金仙,為太祖高皇帝討賊安民,與建文皇帝原無君臣之分,以此群臣公議奉為帝師。師無迎弟子之體,無煩降駕」云云。月君以示二位劍仙,說:「此意出自建文舊臣,方為至公;若孤家傲然自行,即謂之私。《國策》有云:『其母言之,不失為賢母;其妻妾言之,則為妒婦矣。』」二劍仙皆大笑。月君云:「孤即不去,不可無代者。」時呂軍師班師尚在中途,即令馬靈前去傳命,代帝師往迎鑾輿。
yú jiàn wén wǔ nián shí èr yuè shí wǔ rì, jiàn wén huáng dì lǔ bù zì qīng zhōu qǐ xíng. yí lù shì mín jiē lái zhān yǎng huà tú shèng róng, bài hū wàn suì. zhuō xiào lú mǐn zhèng lín yòu xuán děng jiē zì yǎn zhōu xīng yè qián lái jiē jià. yòu yǒu jiù chén liù rén xùn nán chén zǐ dì sān rén bù qī ér zài tú cì yíng jiē dì jià zhě, liè míng yú zuǒ: yī yuán rèn bīng bù shì láng jīn jiāo, yī yuán rèn hàn lín yuàn jiǎn tǎo wáng zī, yī yuán rèn dà lǐ sì qīng liú zhòng.
於建文五年十二月十五日,建文皇帝鹵簿自青州啟行。一路士民皆來瞻仰畫圖聖容,拜呼萬歲。卓孝、盧敏政、林又玄等皆自兗州星夜前來接駕。又有舊臣六人、殉難臣子弟三人、不期而在途次迎接帝駕者,列名於左:一、原任兵部侍郎金焦,一、原任翰林院檢討王資,一、原任大理寺卿劉仲。
cǐ sān rén shì hù cóng dì zài shén lè guān fēn sǎn de.
此三人是扈從帝在神樂觀分散的。
yī yuán rèn gōng bù shī láng wáng zhí,
一、原任工部詩郎王直,
yī yuán rèn bīng bù láng zhōng hé zhōu.
一、原任兵部郎中何洲。
cǐ èr rén shì dì zhù fà hòu zài dà nèi fēn sǎn de.
此二人是帝祝髮後在大內分散的。
yī xùn nán jiān chá yù shǐ zhèng gōng zhì zhī zǐ míng háng,
一、殉難監察御史鄭公智之子名珩,
yī qín wáng huī zhōu fǔ tài shǒu chén yàn huí zhī dì míng yuān,
一、勤王徽州府太守陳彥回之弟名囦,
yī xùn nán zōng rén fǔ jīng lì sòng huī zhī zǐ míng kuí,
一、殉難宗人府經歷宋徽之子名揆,
yī yuán nèi gōng tài jiān zhōu shuǎ
一、原內宮太監周耍
yǐ shàng jiù chén, xiàng lái zhuī qiú xíng zài bù dé, jīn jiē jiàn shèng róng, yǔ hù cóng zhū jiù chén jí xùn nán zǐ dì, yī shí bēi xǐ jiāo jí. jí zhì jì nán xīn dū, chéng nèi chéng wài, gè chù jié cǎi fén xiāng shì shù lǎo yòu, jiā dào guì yíng, sōng hū zhèn dì. xī xián yǒu shī èr shǒu wèi zhèng:
以上舊臣,向來追求行在不得,今接見聖容,與扈從諸舊臣及殉難子弟,一時悲喜交集。及至濟南新都,城內城外,各處結彩焚香;士庶老幼,夾道跪迎,嵩呼震地。昔賢有詩二首為證:
chāng hé xīn xíng diàn, sēn yán yǔ qí lái.
閶闔新行殿,森嚴羽騎來。
qiān gōng zūn bào wěi, wàn chéng yù lóng méi.
千宮遵豹尾,萬乘御龍媒。
wèi hào chūn qiū zhèng, shān hé lǐ lè kāi.
位號《春秋》正,山河禮樂開。
jīn xiān wèi dìng dǐng, zhào shù yǒng kāng zāi.
金仙為定鼎,兆庶詠康哉。
qí èr
其二
luán jià suī xū wèi, qún líng jiē hù cóng.
鑾駕雖虛位,群靈皆扈從。
chūn róng qí shuǐ xuě, rì lì dài yún fēng.
春融齊水雪,日麗岱雲峰。
jiǔ mò huí xiān zhàng, qiān mén rù gǔn lóng.
九陌回仙仗,千門入袞龍。
bǎi guān jiē jùn shì, yǎn duì shèng rén róng.
百官皆俊士,儼對聖人容。
jiàn wén liù nián zhēng yuè shuò, wén wǔ bǎi guān lián bān cháo hè, mò bù sù rán zhī jìng, rú duì tiān yán. sōng hū wǔ dǎo jì bì, jiù xiāng shuài zhì dì shī què xià qǐng cháo. yuè jūn zài cí bù huò, fāng yù zhèng diàn, zhēn gè hú rán ér tiān, hú rán ér dì. dài de nán yuè fū rén suǒ gòng lán tián bì yù jīn fèng chōng tiān guān, qián hòu chuí shí èr dào zhū liú chuān de shì tiān sūn suǒ cì hùn yuán yī qì wú fèng tiān yī, yǒu bǎi qiān wàn dào xiá guāng zǎo cǎi yāo wéi hàn yù diāo chéng jiǔ lóng tǔ zhū shuāng chī xián gōu dài, xià xì zǐ diàn qún, gài zhe lóng nǚ zhì chéng zì rán jǐn yào xuē. zuò shàng guà qǐ fēi yān jiāo xiāo yún lóng zhàng, sì jiǎo zhōng yāng xuán yè míng zhū wǔ kē, guāng huī càn làn, rú rì yuè shè rén. zuǒ yòu liè sù nǚ sì rén: èr wèi qíng zhe tōng míng jí cuì fèng wěi shàn, yī wèi zhí lóng rán fú, yī wèi zhí tiān shēng chéng jiā nán xiāng rú yì. jiàn xiān èr wèi, fēn lì diàn xià. nǚ xiù cái míng zàn, xíng bā bài lǐ, lǐ bì qū chū.
建文六年正月朔,文、武百官聯班朝賀,莫不肅然祗敬,如對天顏。嵩呼舞蹈既畢,就相率至帝師闕下請朝。月君再辭不獲,方御正殿,真箇胡然而天,胡然而帝。戴的南嶽夫人所貢藍田碧玉金鳳沖天冠,前後垂十二道珠旒;穿的是天孫所賜混元一炁無縫天衣,有百千萬道霞光藻彩;腰圍漢玉雕成九龍吐珠雙螭銜鈎帶,下系紫電裙,蓋着龍女製成自然錦袎靴。座上掛起非煙鮫綃雲龍帳,四角中央懸夜明珠五顆,光輝燦爛,如日月射人。左右列素女四人:二位擎着通明集毳鳳尾扇,一位執龍髯拂,一位執天生成伽楠香如意。劍仙二位,分立殿下。女秀才鳴贊,行八拜禮,禮畢趨出。
yuè sān rì, zhào qún chén zhì què cì yàn. fā zhào shū èr dào, yī dào: juān miǎn dōng chāng lín qīng, yǎn jùn yí jì èr zhōu jiàn wén liù nián xià shuì qiū liáng. yī dào shì shè shū: chú qiáng dào rén mìng shí è jí tān wū guān lì wài, zāng zuì yī bìng shè yòu.
越三日,召群臣至闋賜宴。發詔書二道,一道:「蠲免東昌、臨清,兗郡、沂、濟二州建文六年夏稅、秋糧。」一道是赦書:「除強盜、人命、十惡及貪污官吏外,贓罪一併赦宥。」
yòu liǎng dào chì shū: yī tè shòu jǐng xīng wèi dōu qiān xiàn yù shǐ, kāi fǔ yí zhōu, dū lǐ jūn wù, kòng zhì huái nán dì fāng yī tè shòu sī tāo wèi qiān xiàn yù shǐ, kāi fǔ lín qīng zhōu, zàn lǐ jūn wù, kòng zhì yàn nán dì fāng. yòu chú jīn jiāo wèi dà sī mǎ, hé zhōu wèi shǎo sī mǎ, liú zhòng wèi huáng mén shàng shū, huáng zhí wèi shǎo zhǒng zǎi, wáng zī wèi shǎo zōng bó, zhuō xiào děng jiē bài jué yǒu chà, zhōu shù wèi bǐng bǐ tài jiān. yòu mìng zhōu wén xiàn zhāng tóng xún lì gè shǔ, zhèn jì qióng dú, wàn xìng mò bù yuè fú.
又兩道敕書:一特授景星為都僉憲御史,開府沂州,督理軍務,控制淮南地方;一特授司韜為僉憲御史,開府臨清州,贊理軍務,控制燕南地方。又除金焦為大司馬,何洲為少司馬,劉仲為黃門尚書,黃直為少冢宰,王資為少宗伯,卓孝等皆拜爵有差,周恕為秉筆太監。又命周文獻、張彤巡歷各屬,賑濟煢獨,萬姓莫不悅服。
zhè gè xìn xī bào dào běi jīng, yàn wáng zhè yī jīng fēi xiào zhào jí qún liáo jì yì, yáng shì qí zòu dào: yǐ chén yú jiàn, mò rú zhāo fǔ. cǐ kòu sǒng dòng rén xīn, bù guò jiè míng jiàn wén yú mín wú zhī, suì wèi huáng huò. mò ruò fā zhào míng gào tiān xià, shǐ zhào shù xián zhī bì xià zhī yí chéng dà tǒng rán hòu zhāo qí yú dǎng, xiān yǒu jiàng zhě, jué zhī yǐ guān, yǐ shì xiǎn róng. mò fēi gāo huáng dì zhī chì zǐ, qǐ kěn cóng zéi chàng luàn hū? rú cǐ, zé qí shì zì kuì yǐ. jīn yòu zī hú jìng tóng zòu dào: bù kě. cǐ dàn zhī qí yī, bù zhī qí èr yě. bǐ kòu xì shì nǚ rén, zì liào suī jiàng, yì nán shòu zhí qiě jiān dǎng zhī zǐ sūn duō zài yú bǐ, zì liào zuì zhòng, suī shè nán bǎo, qǐ kěn yán jǐng lái jiàng? yǔ wèi jìng, yáng shì qí zhé zhī yuē: zhè zhèng shì wǒ zhāo xiáng jué miào zhī jī kuò. fán dāng rì yíng bì xià yǔ jù bì xià zhě, zǒng shǔ běn cháo chén zǐ, zhǐ yīn jiàn lǐ bù míng, shì wèi èr xìng gé mìng, suǒ yǐ yì jiàn gè yì tuī yuán qí xīn, jiē zài shè jì, gāo huáng dì zhī suǒ bù rěn qì jué zhě. bì xià chéng néng yòu qí yǐ sǐ, lù qí hòu rén, zé tiān xià xián fú, hé kuàng cǐ kòu yé! yàn wáng tīng le, xīn zhōng yǐ yǒu bù yuè. jīn yòu zī yǔ hú jìng yòu zòu dào: bì xià jì lù qí qián rén, shì zuì zài bù shè jīn yòu jué qí hòu rén, zé xíng shǎng jiē shī. kuàng bì xià tiān zòng shén wǔ, wēi líng hè zhuó, hé nán jiān cǐ xiǎo chǒu? ān kě shì zhī dǎn qiè zāi? yàn wáng suì chì tuì yáng shì qí, wèi zhū chén dào: zhè jiē shì liǔ shēng zhī zuì. zhèn yǐ shí wàn xióng bīng fù zhī, jìng zhì quán jūn fù méi, yǎng chéng zéi shì. zhū jiāng jiē méi yú wáng shì, bǐ hé wèi ér dú shēng?
這個信息報到北京,燕王這一驚非校召集群僚計議,楊士奇奏道:「以臣愚見,莫如招撫。此寇聳動人心,不過借名建文;愚民無知,遂為惶惑。莫若發詔明誥天下,使兆庶咸知陛下之宜承大統;然後招其餘黨,先有降者,爵之以官,以示顯榮。莫非高皇帝之赤子,豈肯從賊倡亂乎?如此,則其勢自潰矣。」金幼孜、胡靖同奏道:「不可。此但知其一,不知其二也。彼寇系是女人,自料雖降,亦難受職;且奸黨之子孫多在於彼,自料罪重,雖赦難保,豈肯延頸來降?」語未竟,楊士奇折之曰:「這正是我招降絕妙之機括。凡當日迎陛下與拒陛下者,總屬本朝臣子,只因見理不明,視為二姓革命,所以意見各異;推原其心,皆在社稷,高皇帝之所不忍棄絕者。陛下誠能宥其已死,錄其後人,則天下咸服,何況此寇耶!」燕王聽了,心中已有不悅。金幼孜與胡靖又奏道:「陛下既戮其前人,是罪在不赦;今又爵其後人,則刑賞皆失。況陛下天縱神武,威靈赫濯,何難殲此小丑?安可示之膽怯哉?」燕王遂叱退楊士奇,謂諸臣道:「這皆是柳升之罪。朕以十萬雄兵付之,竟至全軍覆沒,養成賊勢。諸將皆沒於王事,彼何為而獨生?
míng xì wán shī shī lǜ. lǐ jǐng lóng zòu: chéng rú shèng yù, liǔ shēng jì bài zhī hòu, zì yí fù què dài zuì, nǎi gǎn jiè míng liàn bīng, yuǎn bì dé zhōu. xìng ér yāo kòu sù shè tiān wēi, bù gǎn shēn rù, ruò chéng shèng zhǎng qū, shì liǔ shēng jìng wèi kòu zhī xiàng dǎo yǐ. yàn wáng fā nù, jí fā xiào wèi suǒ ná liǔ shēng, bìng liáng míng zhōng xiáng děng, zuò yǐ wán kòu sàng shī, bìng xì yú yù. suí mìng shù zǐ gāo xù dū shuài bù shǔ, zhù shǒu dé zhōu.
明系玩師失律。」李景隆奏:「誠如聖諭,柳升既敗之後,自宜赴闋待罪,乃敢借名練兵,遠避德州。幸而妖寇素懾天威,不敢深入,若乘勝長驅,是柳升竟為寇之嚮導矣。」燕王發怒,即發校尉鎖拿柳升,並梁明、鍾祥等,坐以玩寇喪師,並繫於獄。隨命庶子高煦督率部屬,駐守德州。
lǐ jǐng lóng shēn wèi dé jì, yī rì chéng jī mì zòu dào: jiàn wén zhī dì wú wáng yǔn huǒ tōng wèi wáng yǔn huǒ jiān, xú wáng yǔn xī, sù yǔ liǔ shēng qíng mì, jīn wén sī xià yuàn bàng, kǒng yǒu nì móu, bù kě bù lǜ. yàn wáng xīn nèi jiǔ yǐ yào hài sān wáng, jiǎ yì shuō tā men shì jī wèi zhāng, bù biàn jí jiā zhū lù. jǐng lóng yòu zòu: chén yǒu yī jì, kě yǐ shǐ sān wáng cì dì zì sǐ réng yǐ lǐ zàng zhī, zé shén guǐ bù néng cè yě. yàn wáng wèn: shì hé jì?
李景隆深為得計,一日乘機密奏道:「建文之弟吳王允火通、衛王允火堅,徐王允熙,素與柳升情密,今聞私下怨謗,恐有逆謀,不可不慮。」燕王心內久矣要害三王,假意說他們事跡未彰,不便即加誅戮。景隆又奏:「臣有一計,可以使三王次第自死;仍以禮葬之,則神鬼不能測也。燕王問:「是何計?」
jǐng lóng xiù nèi qǔ chū yī xiǎo zhé dì shàng, nèi kāi sān gè yào fāng: yī yā xīn wán, yòng èr qián yán rù sōng míng. yī jiāo ròu gǔ, yòng yī chí rù jiǔ. yī yùn biē gāo, yòng wǔ qián rù tāng huò rù gēng.
景隆袖內取出一小折遞上,內開三個藥方:一壓心丸,用二錢研入松茗。一焦肉蠱,用一匙入酒。一孕鱉膏,用五錢入湯或入羹。
yàn wáng kàn le, wèn: shì zěn shuō? jǐng lóng zòu: yā xīn wán, jiù shì chéng xiàng hú wéi yōng hài chéng yì bó liú jī de. fú hòu shù rì, xiōng zhōng rú yǒu yī kuài xiǎo shí yā xià xīn qù. liú jī dào lín sǐ, fāng wù fú le hú wéi yōng zhī yào. ér jīn yán rù sōng míng, yòng yǐ rù xīn wèi yǐn dǎo, qí xiào gèng jié. jiāo ròu gǔ, qí fāng chū zì qián lí, zhǐ yòng shǎo xǔ diào rù jiǔ zhōng chī xià, bù jǐ rì, qí rén rú shēng jiè diān, biàn shēn fā yǎng, yǎng dào jí chù, yào rén jiāng zhú piàn měi rì qiāo dǎ, jiàn zhì pí fū jī ròu, kū jiāo líng luò, rú kū sǐ shù pí yì bān ér sǐ. dì sān fāng yùn biē gāo, yòng yǐ rù tāng, xiān měi yì cháng. qī rì zhī nèi, fù zhōng shēng chū xiǎo biē, bù chū yī yuè, dōu zài wǔ zàng zhōng zuān nào, jǐn chū qī qiào ér sǐ. sān wáng gè yòng yī fāng, qǐ bù qiǎo jí?
燕王看了,問:「是怎說?」景隆奏:「壓心丸,就是丞相胡惟庸害誠意伯劉基的。服後數日,胸中如有一塊小石壓下心去。劉基到臨死,方悟服了胡惟庸之藥。而今研入松茗,用以入心為引導,其效更捷。焦肉蠱,其方出自黔黎,只用少許調入酒中吃下,不幾日,其人如生疥癲,遍身發癢,癢到極處,要人將竹片每日敲打,漸至皮膚肌肉,枯焦零落,如枯死樹皮一般而死。第三方孕鱉膏,用以入湯,鮮美異常。七日之內,腹中生出小鱉,不出一月,都在五臟中鑽鬧,盡出七竅而死。三王各用一方,豈不巧極?」
yàn wáng dào: tài hěn dú xiē. jǐng lóng dào: bì xià shā rén bù nán, yào shā rén ér shǐ rén bù zhī wèi nán. ruò yào rén bù zhī, chú fēi shì yīn dú. suí yòu xiàn chū qián yào sān wán, yàn wáng yí xīn, biàn wèn: zěn yǒu xiū hé xiàn chéng de? jǐng lóng yòu dào: jìn rì yǒu gè yì rén lái yè chén, yán yǔ qīng zhōu yāo fù qí yǔ dòu fǎ, jié xià shēn chóu, jīn yuàn wèi guó jiā chū lì, píng cǐ yāo kòu, bǐ yì dé bào sī yuàn. suǒ yǐ xiàn cǐ sān fāng, xiān qīng le zhǒu yè zhī huàn, shì qǔ xìn yú bì xià de wēi chéng, qí hú lú nèi zhǐ yǒu cǐ sān jiǔ, shì chén qīn yàn guò de. yàn wáng dào qiě kàn tā yào yǒu xiào fǒu. suí zé yú huā zhāo, dà yàn zōng shì jí zài yán bǎi guān, lìng sān wáng zì zuò yī xí, shān zhēn hǎi cuò, cì dì zá chén.
燕王道:「太狠毒些。」景隆道:「陛下殺人不難,要殺人而使人不知為難。若要人不知,除非是陰毒。」隨又獻出前藥三丸,燕王疑心,便問:「怎有修合現成的?」景隆又道:「近日有個異人來謁臣,言與青州妖婦祈雨鬥法,結下深仇,今願為國家出力,平此妖寇,彼亦得報私怨。所以獻此三方,先清了肘腋之患,是取信於陛下的微誠,其葫蘆內只有此三九,是臣親驗過的。」燕王道;「且看他藥有效否。」隨擇於花朝,大宴宗室及在延百官,令三王自坐一席,山珍海錯,次第雜陳。
wú wáng fú de fěn tāng, shì diào rù yùn biē gāo de wèi wáng yǐn de chá, shì yán rù yā xīn wán de xú wáng chī de jiǔ, shì shèn rù jiāo ròu gǔ de. dào wǎn yàn bì, xiè ēn gè sàn. shù rì zhī jiān, sān wáng jù dé le qí bō yàn wáng jiǎ yì liǎng sān fān qiǎn nèi guān qù shěng shì.
吳王服的粉湯,是調入孕鱉膏的;衛王飲的茶,是研入壓心丸的;徐王吃的酒,是滲入焦肉蠱的。到晚宴畢,謝恩各散。數日之間,三王俱得了奇玻燕王假意兩、三番遣內官去省視。
yī huàn zhě huí lái zòu shuō: yǒu gè dào rén, zài shì shàng chàng gē, chàng de shì jiàn wén de huà, tīng bù shèn fēn míng, què xiàng yǒu xiē guān xì de. yàn wáng jí zhào lǐ jǐng lóng lái wèn.
一宦者回來奏說:「有個道人,在市上唱歌,唱的是建文的話,聽不甚分明,卻像有些關係的。」燕王即召李景隆來問。
jǐng lóng dào: chén yǐ fǎng què, zhèng yào qǐ zòu. dāng rì tā zài nán dū shì shàng, yě céng chàng gè gē ér, xún chéng yù shǐ zhǐ wèi yāo yán, bǎ tā zhú qù. ér jīn què yòu lái dào zhè lǐ.
景隆道:「臣已訪確,正要啟奏。當日他在南都市上,也曾唱個歌兒,巡城御史指為妖言,把他逐去。而今卻又來到這裡。」
yàn wáng wèn: rǔ jì dé fǒu? kě yī yī zòu lái. jǐng lóng dào: xiàn zài chàng de shì: yíng jiàn wén, jiàn wén bù kě fù, yī jiàn xià yú mù. bǎi guān wàn mín, gè gè ěr wén mù jiàn de. zài nán dōu chàng de shì: mò zhú yàn, zhú yàn rì gāo fēi, gāo fēi shàng dì jī zhè xiē jiù chén dōu yě hái zhī dào de. yàn wáng jí kè huì jí qún chén, wèn: shì shàng yǒu gè chàng gē dào rén, ěr děng céng tīng jiàn me? zhū chén jiē zòu shì fēng diān de dào rén. yàn wáng lěng xiào dào: rǔ děng yào xiǎng jiàn wén fù lái de le. gè guān zhàn lì wú cuò, tì xī fú dì. yàn wáng suì mìng jǐng lóng: rǔ kě sù qǔ fēng dào rén lái, zhèn yào wèn tā.
燕王問:「汝記得否?可一一奏來。」景隆道:「現在唱的是:『迎建文,建文不可復,一劍下榆木。』百官萬民,個個耳聞目見的。在南都唱的是:『莫逐燕,逐燕日高飛,高飛上帝畿』這些舊臣都也還知道的。」燕王即刻會集群臣,問:「市上有個唱歌道人,爾等曾聽見麼?」諸臣皆奏;「是瘋癲的道人。」燕王冷笑道:「汝等要想建文復來的了。」各官戰慄無措,惕息伏地。燕王遂命景隆:「汝可速取瘋道人來,朕要問他。」
jǐng lóng rú fēi qū chū. zǒu dào dà jiē, qià hǎo yù zhe, jí lìng zuǒ yòu yē zhī ér zǒu.
景隆如飛趨出。走到大街,恰好遇着,即令左右掖之而走。
bù piàn kè, yǐ dào wǔ mén wài. jǐng lóng zòu guò, yàn wáng suí zhào zhì diàn shàng. nà dào rén miàn mào yān zā, yī fú lán lǚ, guāng zhe tóu ér, chì zhe jiǎo ér, hēi hēi pàng pàng de mó yàng xiàng shàng kàn le yàn wáng yī yǎn, dǎ gè qǐ shǒu, pán xī zuò xià. zhí diàn wǔ shì dà hē: zéi dào wú lǐ! yàn wáng dào: tā shì cǎo yě, nǎ zhī cháo yí? mìng jiāng jǐn rù cì zhī.
不片刻,已到午門外。景隆奏過,燕王隨召至殿上。那道人面貌腌臢,衣服襤褸,光着頭兒,赤着腳兒,黑黑胖胖的模樣;向上看了燕王一眼,打個稽首,盤膝坐下。直殿武士大喝:「賊道無禮!」燕王道:「他是草野,那知朝儀?」命將錦褥賜之。
dào rén shuō: pín dào dǎ zuò, zǒng zài shí shàng, bù yòng zhè yàng ruǎn dōng xī. yàn wáng dào: zhè yě bù qiáng nǐ. zhèn qiě wèn nǐ, yǒu wú míng xìng? dào rén dá dào: zhǐ yǒu bàn gè míng xìng, jiào zuò bàn dào rén. yàn wáng xiào wèn: shì nèn yuán gù? dào rén shuō: mù jīn shì bàn gàn bàn kūn bàn yīn bàn yáng bàn jūn bàn chén. bàn nán bàn nǚ de shì jiè, lián wǒ yě jiào zuò bàn dào rén, shì gè bàn zuì bàn xǐng de le. yàn wáng jiàn shuō huà yǒu hé, xīn zhōng bù yì, nài zhù le xìng, wèn: qián nián zài nán dōu chàng zào yáo yán de, kě jiù shì nǐ?
道人說:「貧道打坐,總在石上,不用這樣軟東西。」燕王道:「這也不強你。朕且問你,有無名姓?」道人答道:「只有半個名姓,叫做半道人。」燕王笑問:「是恁緣故?」道人說:「目今是半干半坤、半陰半陽、半君半臣。半男半女的世界,連我也叫做半道人,是個半醉半醒的了。」燕王見說話有核,心中不懌,耐住了性,問:「前年在南都唱造謠言的,可就是你?」
dào rén shuō: zhèng shì. wǒ zhǐ yǒu bàn gè, nà lǐ hái yǒu bàn gè ne? yàn wáng dào: nǐ bǎ nán dōu jǐ jù yáo yán, jiě shuō yǔ zhèn tīng, zì rán yǒu shǎng. dào rén hā hā xiào dào: wǒ shì xǔ yóu, huáng dì yě bú yào zuò de, ná shén me lái shǎng wǒ? dàn wǒ yī piàn hǎo yì, yuán yào rén shěng de. jí rú dāng rì pín dào zài nán dōu chàng de, shì wèi jiàn wén rú jīn chàng de, shì wèi dài wáng, jiàn wén jūn chén bù néng shěn wǒ zhī yán, yǐ zhì jūn wáng chén sǐ dài wáng ruò bù néng shěn wǒ zhī yán, jiù shì qián chē zhī zhé le.
道人說:「正是。我只有半個,那裡還有半個呢?」燕王道:「你把南都幾句謠言,解說與朕聽,自然有賞。」道人哈哈笑道:「我是許由,皇帝也不要做的,拿什麼來賞我?但我一片好意,原要人省得。即如當日貧道在南都唱的,是為建文;如今唱的,是為大王,建文君臣不能審我之言,以致君亡臣死;大王若不能審我之言,就是前車之轍了。」
yàn wáng tīng dào zhè jǐ jù huà, biàn tì rán dào: wǒ jīn wèn nǐ jiě shuō, jiù shì yào xiáng shěn qí zhòng yì wèi le. ruò shuō dé shì, zhèn yǒu gè bù cóng de me? dào rén dào: dài wáng jì dé nán dōu zhī gē, shì niàn yǔ wǒ tīng. yàn wáng mìng lǐ jǐng lóng niàn le yī biàn. dào rén jiě dào: mò zhú yàn, yàn jí dài wáng yě, jiè bǐ mò zhú, zhú zé gāo fēi gāo fēi bù zhì bié chù ér shàng dì jī yǐ. shàng dì jī, jí dài wáng rù jīn chuān mén yě. zhè yàng míng bái de huà, zhí zhì guó wáng zhī hòu, shàng wú rén jiě shuō dé lái, qǐ bù kě xiào?
燕王聽到這幾句話,便惕然道:「我今問你解說,就是要詳審其中意味了。若說得是,朕有個不從的麼?」道人道:「大王記得南都之歌,試念與我聽。」燕王命李景隆念了一遍。道人解道:「『莫逐燕』,『燕』即大王也,戒彼莫逐,逐則高飛;高飛不至別處而上帝畿矣。『上帝畿,即大王入金川門也。這樣明白的話,直至國亡之後,尚無人解說得來,豈不可笑?」
yàn wáng dào: zhè gè huà zhèn zǎo yǐ zhī zhī. wǒ shì yǐ wèn rǔ ěr. dào rén shuō: zhè yàng shuō qǐ lái, rú jīn de gē gèng wèi míng liàng, yě bù xiāo pín dào zài jiě le. biàn zì qǐ shēn qū chū. yàn wáng jí mìng jǐng lóng zhǐ zhī, shū yǐ bù jiàn.
燕王道:「這個話朕早已知之。我試以問汝耳。」道人說:「這樣說起來,如今的歌更為明亮,也不消貧道再解了。」便自起身趨出。燕王亟命景隆止之,倏已不見。
yàn wáng suì bà cháo huí gōng. xì xiǎng zhè yáo yán, suǒ zhòng zài hòu jù, nà yú mù zì rán shì gè dì míng, huò yú mù cūn, yú mù shè zhī lèi, shì jiàn wén jié jú de suǒ zài, què bāo cáng zhe gè yǐn mí zài lǐ miàn. suí yú bàn yè fā chū shǒu zhào yǔ nèi gé, chuán xià hù bīng èr bù, zhe lìng shùn tiān bǎo dìng hé jiān gè jùn xiàn, yào xìng míng yǒu yú mù èr zì de rén, huò yīn tóng zì bù tóng, huò liǎng zì diān dào de, yī bìng sòng jīng. bù wén yī xià, gè zhōu xiàn xū lì rén děng jiù jiè wèi é zhà zhī jù, fán xìng yú yú yú yú de, xìng mù xìng mò de, gài xíng zhuō ná, zǒng bù céng qīng fàng bàn gè. zhǐ kàn rú jīn fēng jiāng dà lì, xíng gè pái piào chū lái, bù guò shì cái qǐ de yī diǎn yún dào de yóu sī fā fǔ xià xiàn, jiù shì fēng yǔ léi tíng, yī zhèn jǐn shì yī zhèn le. shèn zhì huǐ qiáng bài wū, jué dī bá mù zhī shì, wǎng wǎng yǒu zhī. xiǎo mín rú hé shòu dé qǐ? hé kuàng cháo tíng yī zhǐ zhào shū yé!
燕王遂罷朝回宮。細想這謠言,所重在後句,那榆木自然是個地名,或榆木村,榆木社之類,是建文結局的所在,卻包藏着個隱謎在裡面。隨於半夜發出手詔與內閣,傳下戶、兵二部,着令順天、保定、河間各郡縣,要姓名有「榆木』二字的人,或音同字不同,或兩字顛倒的,一併送京。部文一下,各州縣胥吏人等就借為訛詐之具,凡姓余、於、俞、魚的,姓穆、姓莫的,概行捉拿,總不曾輕放半個。只看如今封疆大吏,行個牌票出來,不過是才起的一點雲;到得由司發府下縣,就是風雨雷霆,一陣緊似一陣了。甚至毀牆敗屋,決堤拔木之事,往往有之。小民如何受得起?何況朝廷一紙詔書耶!
xián huà xiū xù, qiě biǎo zhè sān fǔ jiè sòng lái de, yī gè xìng yú míng mù yī gè shì yú mù jiàng yī gè shì yú wēng gǎi yè, zuò le fù wēng, rén chēng tā wèi mō yú wēng yī gè jiào yú mù ér, shì tā mǔ qīn zǒu zài lù shàng, chǎn yú yú mù zhī xià, qǔ lái wèi rǔ míng de yī gè xiù cái jiào zuò yú yú mù yòu yī gè qǐ ér, jiào zuò yú xiǎo mō gòng shì liù rén. yàn wáng yù biàn diàn qīn zì xùn wèn, zhǐ qǔ le yú mù ér yī míng, suí shòu yǐ zhōng shū zhí xián, yòu shǎng yuán bǎo èr dìng. nà yú mù ér shǐ chū bù zhī hé shì, dào shì xìng mìng bù bǎo de, bù liào jìng shì zhè yàng fù guì qǐ lái. tā píng sù yuán yě guāi qiǎo, jiù kē tóu xiè ēn, zòu dào: chén xì wú néng zhī rén, méng rú cǐ tiān ēn, wéi yǒu shā shēn yǐ bào. yàn wáng dà xǐ.
閒話休絮,且表這三府解送來的,一個姓俞名穆;一個是余木匠;一個是漁翁改業,做了富翁,人稱他為「摸魚翁」;一個叫「榆木兒」,是他母親走在路上,產於榆木之下,取來為乳名的;一個秀才叫做于于木;又一個乞兒,叫做余小摸;共是六人。燕王御便殿親自訊問,只取了榆木兒一名,隨授以中書職銜,又賞元寶二錠。那榆木兒始初不知何事,道是性命不保的,不料竟是這樣富貴起來。他平素原也乖巧,就磕頭謝恩,奏道:「臣系無能之人,蒙如此天恩,唯有殺身以報。」燕王大喜。
guò le shù rì, zhào yú mù ér jìn gōng, cì zhī bǎo jiàn yī kǒu, yù dào: ěr dé cǐ jiàn, kě yǐ fēng hóu. shì kàn jiàn shàng suǒ juān zhī zì. yú mù ér zǐ xì kàn shí, jìn léng jí chù, yǒu qǔ jiàn wén jiǎo sì gè lì zì, biàn guì xià dào: chén lǐ huì dé, dàn kǒng xiāng yù, què bù rèn shí. yàn wáng yuē: rǔ guǒ jǐn zhōng yú zhèn, zhèn zì yǒu dào li.
過了數日,召榆木兒進宮,賜之寶劍一口,諭道:「爾得此劍,可以封侯。試看劍上所鐫之字。」榆木兒仔細看時,近棱脊處,有『取建文繳」四個隸字,便跪下道:「臣理會得,但恐相遇,卻不認識。」燕王曰:「汝果盡忠於朕,朕自有道理。」
suí mì xuān hú yíng hú jìng rù gōng, yàn wáng yuē: zhào èr qīng lái, yào jiě bàn dào rén yáo yán zhī yì. qīng děng bì yǒu suǒ jiàn, qí xī xīn yǐ zòu. èr rén jiàn yú mù ér zài cè, xīn zhōng yǐ yù, biàn zòu yuē: bì xià tiān zòng shén shèng, yáo yán zhōng zhī yào rén yǐ dé, wéi suǒ shǐ ěr, jí chén děng yì hé gǎn bù wèi zhǔ jǐn lì? yàn wáng dà yuè, suí mìng cì zuò, hú yíng děng gù cí bù gǎn. yàn wáng yuē: ěr děng zhèn zhī gǔ gōng, shì rú yī tǐ, qǐ kě wài shì zhèn gōng yé? nǎi jí dì zuò xià. yàn wáng yuē: zhèn yù qiǎn qīng děng qù fǎng yī rén, gè xiě zài zhǎng zhōng yǔ zhèn kàn tóng fǒu? èr chén gè bèi xiě jiàn wén èr zì, yàn wáng fǔ èr chén zhī jiān yuē: zhī wǒ xīn yě. dàn yú míng rì zǎo cháo qiǎn fā shí, shì yào fǎng qiú zhāng sān fēng, qīng děng xū huì zhèn yì. yú mù ér kě yǐ zuò bàn tóng háng, zhèn yǐ yǒu mì zhào yǐ. suí cì biàn yàn, yàn bì cí tuì.
隨密宣胡濙、胡靖入宮,燕王曰:「召二卿來,要解半道人謠言之義。卿等必有所見,其悉心以奏。」二人見榆木兒在側,心中已喻,便奏曰:「陛下天縱神聖,謠言中之要人已得,唯所使耳,即臣等亦曷敢不為主盡力?」燕王大悅,隨命賜坐,胡濙等固辭不敢。燕王曰:「爾等朕之股肱,視如一體,豈可外視朕躬耶?」乃籍地坐下。燕王曰:「朕欲遣卿等去訪一人,各寫在掌中與朕看同否?」二臣各背寫「建文』二字,燕王撫二臣之肩曰:「知我心也。但於明日早朝遣發時,是要訪求張三丰,卿等須會朕意。榆木兒可以作伴同行,朕已有密詔矣。」隨賜便宴,宴畢辭退。
cì zǎo yàn wáng yù diàn, wèn jūn chén: yáo yán nèi yī jiàn xià yú mù jù, shì zěn yàng jiě shuō? qún chén jiē kòu shǒu zòu dào: chén děng fán yú, qí shí bù jiě. hú yíng chū bān zòu dào: chén bǎo jǔ yī rén néng jiě qí yì. yàn wáng yuē: qīng bǎo jǔ hé rén? hú yíng yuē: zhǐ chú fēi lā tà dào rén zhāng sān fēng, kě yǐ jiě dé lái.
次早燕王御殿,問君臣:「謠言內『一劍下榆木』句,是怎樣解說?」群臣皆叩首奏道:「臣等凡愚,其實不解。」胡濙出班奏道:「臣保舉一人能解其意。」燕王曰:「卿保舉何人?」胡濙曰:「只除非邋遢道人張三丰,可以解得來。」
hú jìng zòu dào: zhāng sān fēng, gāo huáng dì chēng wèi xiān shī, néng zhī guò qù wèi lái, hé kuàng yī jù yáo yán? dàn bù zhī yǐn zài hé fāng, xū qiǎn rén sì chù fǎng zhī. yàn wáng yuē: dàn dé dào lái, hé lùn chí sù? jiù fán èr qīng qián fù míng shān shèng jìng, biàn qiú zōng jī, yù zhe zhī rì, lìng dì fāng chí yì sòng zhì què xià. èr rén dào: chén děng yuàn wǎng. zhǐ jiàn yú mù ér fǔ fú zòu dào: yáo yán zhōng yǒu chén xiǎo míng, yuàn fèng péi èr chén tóng qù. yàn wáng dào: rǔ yán liáng shì. sān rén jí zài dān bì kòu cí. lián yè shù zhuāng, qián wǎng liǎng zhè liǎng guǎng bā shǔ yún nán gè shěng dì fāng, qù fǎng zhāng sān fēng, shí shí qù shā jiàn wén de. chū dōu zhī rì, hū jiàn bàn dào rén shǒu chí fú zi, lì yú sān rén mǎ qián, jǔ shǒu dà xiào dào: zhǐ wǒ biàn shì zhāng sān fēng, ěr děng hé bì yuǎn qù xún fǎng ne? sān rén xiāng gù hài è.
胡靖奏道:「張三丰,高皇帝稱為仙師,能知過去未來,何況一句謠言?但不知隱在何方,須遣人四處訪之。」燕王曰:「但得到來,何論遲速?就煩二卿前赴名山勝境,遍求蹤跡,遇着之日,令地方馳驛送至闋下。」二人道:「臣等願往。」只見榆木兒俯伏奏道:「謠言中有臣小名,願奉陪二臣同去。」燕王道:「汝言良是。」三人即在丹陛叩辭。連夜束裝,前往兩浙、兩廣、巴蜀、雲南各省地方,去訪張三丰,實實去殺建文的。出都之日,忽見半道人手持拂子,立於三人馬前,舉手大笑道:「只我便是張三丰,爾等何必遠去尋訪呢?」三人相顧駭愕。
zhèng shì: yào jiě yáo yán, sān fēng yǐ zài dāng qián xiàn ruò cāi yǐn mí, yī jiàn hái cóng hé chù guī? qǐng kàn shū zhě cāi zhī.
正是:要解謠言,三豐已在當前現;若猜隱謎,一劍還從何處歸?請看書者猜之。