strong bù wéi fēng jiàn shí yì rén strong
不韋風鑑識異人
què shuō jiàn yì rén zhě hé rén? nǎi shì yáng dí dà jiǎ, xìng lǚ, míng bù wéi, jiǎ yú hán dān. qí rén tiān zī yǐng wù, shí jiàn jīng míng. yòu nián céng cóng guǐ gǔ zi, shòu yǐ xiāng fǎ, shàn néng xiāng rén. jiàn le yì rén, biàn lián shēng zàn dào: qí huò kě jū yě! dāng shí yì rén tóng gōng sūn gān guī zhái.
卻說見異人者何人?乃是陽翟大賈,姓呂,名不韋,賈於邯鄲。其人天資穎悟,識見精明。幼年曾從鬼谷子,授以相法,善能相人。見了異人,便連聲贊道:「奇貨可居也!」當時異人同公孫乾歸宅。
què shuō bù wéi jiàn le yì rén, huí dào sī jiā, jiàn fù wèn yuē: gēng tián zhī lì jǐ bèi? fù yuē: shí bèi. zhū wáng zhī yíng jǐ bèi? fù yuē: bǎi bèi. lì zhǔ dìng guó zhī yíng jǐ bèi? fù yuē: zé wú shù yǐ. bù wéi yuē: shāng jiǎ láo xīn, gēng tián láo lì, qí lì yǒu suàn. jīn qín huáng sūn yì rén xiàng mào fēng yǎ, cǐ rén hòu bì dà guì. jiàn jīn jū zhì yú cǐ, bù dé hái guó, yuàn yǐ qiān jīn lù zhào shì chén, tǎo jiù hái guó, yǐ tú fù guì. cǐ wú qióng zhī lì yě. fù yuē: cǐ shì wèi zhī bù yì. rú chéng, zé kě yǐ wèi wáng hóu rú xià chéng, pò jiā zhī dào yě! rǔ yí zhēn zhuó wèi zhī. bù wéi yuē: ér zhī xiāng fǎ, bǎi fā bǎi zhòng. liào yì rén hòu lái bì guì, ér mìng yì dāng fā dá. cǐ jǔ shén lì, fù bù bì yōu yǐ.
卻說不韋見了異人,回到私家,見父問曰:「耕田之利幾倍?」父曰:「十倍。」「珠王之贏幾倍?」父曰:「百倍。」「立主定國之贏幾倍?」父曰:「則無數矣。」不韋曰:「商賈勞心,耕田勞力,其利有算。今秦皇孫異人相貌豐雅,此人後必大貴。見今拘質於此,不得還國,願以千金賂趙侍臣,討救還國,以圖富貴。此無窮之利也。」父曰:「此事為之不易。如成,則可以為王侯;如下成,破家之道也!汝宜斟酌為之。」不韋曰:「兒之相法,百發百中。料異人後來必貴,兒命亦當發達。此舉甚利,父不必憂矣。」
yú shì bù wéi biàn fǎng gōng sūn gān qīn shí. chéng dōng yǒu yī rén xìng jì, míng mò, yǔ gān yīn hǎo, sù tōng guān jié. bù wéi bèi lǐ wǎng jiàn, yǐ fàn jiǎ yú cǐ, wú suǒ yǐ tuō, yù yǐ yù bó zhī lǐ, qiú jiàn gōng sūn yī miàn, yǐ wèi guāng chǒng, zài wú tā tú yě. mò suì yǔn nuò. cì rì jiàn gān, bèi dào bù wéi xíng cáng, jiù yǔ mò jiāo hòu, yù zhuǎn tuō yī jiàn, yǐ guāng péng bì bù gǎn zhòu jiàn, jiè mǒu yǐ wèi xiān róng, bù zhī kěn róng nà fǒu? gōng sūn gān yī yǔn. dāng rì mò yǐn bù wéi tóu jiàn. bù wéi bèi huáng jīn shí dìng, bái bì yī shuāng jìn xiàn, gān xǐ nà, suì liú yǐn jìng rì, xiāng yǔ jiē tán. bù wéi yǔ yán biàn lì, yīng dá rú liú, gān yǐ wèi xiāng jiàn zhī wǎn yě. zì cǐ, bù wéi yǔ gān wǎng wèi qíng qià, bù wéi měi yǒu hǎo shí, huò shí wù, biàn yǐ sòng gān. gān yǐ cǐ tǎn rán bù yí, suì wèi qì yǒu.
於是不韋遍訪公孫乾親識。城東有一人姓季,名默,與乾姻好,素通關節。不韋備禮往見,以販賈於此,無所倚托,欲以玉帛之禮,求見公孫一面,以為光寵,再無他圖也。默遂允諾。次日見乾,備道不韋行藏,舊與默交厚,欲轉託一見,以光蓬蓽;不敢驟見,借某以為先容,不知肯容納否?公孫乾依允。當日默引不韋投見。不韋備黃金十錠,白壁一雙進獻,乾喜納,遂留飲竟日,相與接談。不韋語言便利,應答如流,乾以為相見之晚也。自此,不韋與乾往未情洽,不韋每有好食,或時物,便以送乾。乾以此坦然不疑,遂為契友。
yī rì zhí duān yáng jié, gōng sūn gān hòu yuán shè jiǔ, yāo qǐng bù wéi jì mò xù yǐn, suì qǐng yì rén chū, yǔ bù wéi xiāng jiàn. bù wéi yáng wèn: cǐ hé rén yě? gān yuē: cǐ qín huáng sūn yì rén yě, děng xián bù yǔ tā rén jiē jiàn, gōng nǎi qì jiāo, qǐng chū tóng zuò. bù wéi zài sān qiān ràng yuē: huáng sūn nǎi qín guì rén yě, qǐ gǎn lián xí? gān yuē: jù shì yī yàng, bù bì guò qiān. bù wéi suì yǔ yì rén lián xí, gān yǔ mò duì zuò. yǐn zhì bàn hān, qíng shén huān qià. bǐ cǐ jù wú xián yí. qí rì shén lè. zhì wǎn, bù wéi cí guī.
一日值端陽節,公孫乾後園設酒,邀請不韋、季默敘飲,遂請異人出,與不韋相見。不韋佯問:「此何人也?」乾曰:「此秦皇孫異人也,等閒不與他人接見,公乃契交,請出同坐。」不韋再三謙讓曰:「皇孫乃秦貴人也,豈敢連席?」乾曰:「俱是一樣,不必過謙。」不韋遂與異人連席,乾與默對坐。飲至半酣,情甚歡洽。彼此俱無嫌疑。其日甚樂。至晚,不韋辭歸。
cì rì bù wéi jù cǎi bì qiú jiàn yì rén, jiān yǐ xiè jiǔ wèi yóu, lái dào gōng sūn gān zhái nèi. zhèng zhí gōng sūn gān jìn cháo wèi chū, bù wéi jiù yǔ yì rén xiāng jiàn, xiàn yǐ cǎi bì. yì rén yuē: wǒ qín guó qì rén yě, zi hé xiāng dài zhī shēn yé? bù wéi yīn jiàn wú rén, suì mì gào yuē: wú cǐ lái yù dà zi zhī mén, ér bù xī qiān jīn, yǐ jiàn gōng sūn gān, qí yì gài shēn yǒu zài yě. yì rén xiào yuē: jūn bù dà jūn zhī mén, ér nǎi dà wú mén yě? bù wéi yuē: zi bù zhī yě, wú mén dài zi mén ér dà. suī yù dà zi zhī mén, shí yù dà wú mén yě. yì rén zhī qí xīn jī, suì yǐn zuò shēn yǔ. bù wéi yuē: qín wáng lǎo yǐ, ān guó jūn yǐ wèi tài zǐ, wáng yè dà dìng, guó shì rì qiáng. ān guó jūn suī ài xìng huá yáng fū rén ér wú zi, ruò néng lì dí sì zhě, dú huá yáng fū rén ěr. kuàng zi xiōng dì èr shí yú rén, zi wèi zhōng zǐ, yòu jū zhì zài zhào, rì yuǎn rì shū, qíng jiān yì jiǔ, kǔ qín wáng hōng, bì lì ān guó jūn wèi wáng, zhū zi dàn mù zài qián zhě, dìng zhēng lì tài zǐ yǐ. fù guì tā rén dé zhī, wú zi tú lǎo sǐ zhào guó, hé néng guī qín? yì rén bèi bù wéi shuō dào shāng xīn zhī chù, suì tì qì yǔ yuē: zi zhī shuō, zhēn jīn yù zhī lùn, fèi fǔ zhī yán yě! wèi jīn zhī jì nài hé? bù wéi yuē: zi pín kùn rú cǐ, wú yǐ fèng xiàn yú qīn jí jié hǎo bīn kè. bù wéi suī pín, qǐng pò jiā wèi qiān jīn, yǔ zi xī yóu, shì ān guó jūn jí huá yáng fū rén, chén shuō diān mò, dào zǐ zhōng ài. liào ān guó jūn huá yáng fū rén bì xǐ qí shuō, lì zi wèi dí. dé guī qín guó, jiāng lái bì wèi tài zǐ. cǐ jì rú hé? yì rén nǎi dùn shǒu xiè yuē: wú fù mǔ bāng guó, jiǔ wèi guī shěng, zhōng rì yù yù, shēng bù rú sǐ. zi néng juān jīn wèi wǒ tú zhī, tā rì hái guó, zài jiàn tiān rì, dàn yǒu de dì zhī shí, fù guì yǔ zi gòng zhī. zi kě sù xíng, zǎo cì jiā yīn. wǒ zài cǐ, qū zhǐ xuán wàng yě.
次日不韋具彩幣求見異人,兼以謝酒為由,來到公孫乾宅內。正值公孫乾進朝未出,不韋就與異人相見,獻以彩幣。異人曰:「我秦國棄人也,子何相待之深耶?」不韋因見無人,遂密告曰:「吾此來欲大子之門,而不惜千金,以見公孫乾,其意蓋深有在也。」異人笑曰:「君不大君之門,而乃大吾門也?」不韋曰:「子不知也,吾門待子門而大。雖欲大子之門,實欲大吾門也。」異人知其心跡,遂引坐深語。不韋曰:「秦王老矣,安國君已為太子,王業大定,國勢日強。安國君雖愛幸華陽夫人而無子,若能立嫡嗣者,獨華陽夫人耳。況子兄弟二十餘人,子為中子,又拘質在趙,日遠日疏,情間益久,苦秦王薨,必立安國君為王,諸子旦暮在前者,定爭力太子矣。富貴他人得之,吾子徒老死趙國,何能歸秦?」異人被不韋說到傷心之處,遂涕泣語曰:「子之說,真金玉之論,肺腑之言也!為今之計奈何?」不韋曰:「子貧困如此,無以奉獻於親及結好賓客。不韋雖貧,請破家為千金,與子西遊,事安國君及華陽夫人,陳說顛末,道子忠愛。料安國君、華陽夫人必喜其說,立子為嫡。得歸秦國,將來必為太子。此計如何?」異人乃頓首謝曰:「吾父母邦國,久未歸省,終日鬱郁,生不如死。子能捐金為我圖之,他日還國,再見天日,但有得地之時,富貴與子共之。子可速行,早賜佳音。我在此,屈指懸望也。」
bù wéi nǎi yǐ wǔ bǎi jīn yǔ yì rén, yǐ wèi rì yòng jiāo jié bīn kè zhī xū. fù yǐ qiān jīn mài qí wù wán hǎo, bìng jīn zhū bǎo bèi jí suí shēn xíng lǐ, zhǔn bèi qǐ xíng.
不韋乃以五百金與異人,以為日用交結賓客之需。復以千金賣奇物玩好,並金珠寶貝及隨身行李,準備起行。
shù rì wán bèi, suì fù gōng sūn gān zhái nèi gào cí yuē: bù wéi yī xiàng zài cǐ mào yì, huò wù jiāng jǐn, yù chū xìng fàn yī liǎng yuè fāng guī, zàn cí mén xià. gān suì zhì jiǔ xiāng bié, liàn liàn xià shě, zhǔ bù wéi yuē: zi yuǎn shè fēng shuāng, zì yí bǎo zhòng. jí qù zǎo guī, bù kě jiǔ liàn huā liǔ, zhì wǒ huái niàn yě. bù wéi yuē: jǐn lǐng zūn mìng. suí cí chū mén, zhǔn bèi xíng lǐ qǐ chéng. wèi zhī shuō qín rú cì? qiě kàn xià huí fēn jiě.
數日完備,遂赴公孫乾宅內告辭曰:「不韋一向在此貿易,貨物將盡,欲出興販一兩月方歸,暫辭門下。」乾遂置酒相別,戀戀下舍,囑不韋曰:「子遠涉風霜,自宜保重。即去早歸,不可久戀花柳,致我懷念也。」不韋曰:「謹領尊命。」隨辭出門,準備行李起程。未知說秦如伺?且看下回分解。