strong kān pàn àn zhòng xìng dà yù lì zhàn gōng hái qiè tóng bāo strong
勘叛案重興大獄 立戰功還挈同胞
què shuō hàn shǐ lǐng le dà bīng, jù jiāng huái nán wáng gōng wéi zhù, huái nán wáng ān, hái shì yī wú yù bèi, zěn néng dǐ dí? zhǐ hǎo yáng zuò bù zhī, yíng rù cháo shǐ. cháo shǐ bìng bù duō shuō, dāng jí zhǐ huī bīng shì, sì chù sōu xún, hǎo yī xiē xún chū móu fǎn zhèng jù, jiù shì sī zào de gè zhǒng xǐ yìn. ān zhì cǐ wú kě yǐn huì, zhǐ xià dé miàn rú tǔ sè, tīng tā suǒ wèi. hàn shǐ biàn jiāng tài zǐ qiān jí wáng hòu tú, yī bìng ná qù, zhǐ liú ān zài gōng zhōng, pài bīng jiān shǒu. yòu chū gōng bǔ ná xǔ duō shí kè, jǐn jū yù zhōng. sú yǔ yǒu yán: xùn léi bù jí yǎn ěr, zhè zhēn hǎo suàn shì qīng tiān pī lì, lìng rén bù fáng. qí shí réng yóu liú ān fù zǐ, zì qǔ huò yāng. ān qián céng jū zhù wǔ bèi fù mǔ, yìng yào pò bèi tóng móu, bèi suī tì ān xiǎng chū mò cè, zì zhī xiōng duō jí shǎo, nǎi chéng hàn shǐ dào lái, qián qù chū shǒu. hàn shǐ bù biàn chí màn, yīn jí diào bīng rù gōng, sōu zhā zhèng jù, zhèng jù dào shǒu, biàn hǎo jū rén yī miàn qiǎn rén fēi bào cháo tíng, tīng hòu zhào mìng. wèi jǐ jí yǒu zōng zhèng liú qì, chí jié chí zhì huái nán, lái tí yī bān àn fàn. ān yǐ fú dú zì jǐn, yú fàn yā jiè dào jīng, fā jiāo tíng wèi zhāng tāng shěn bàn. tāng shì gè zhù míng là shǒu, zěn kěn cóng kuān? xiān jiāng tú qiān liǎng rén, dìng le sǐ zuì, tuī chū xiāo shǒu. fù chá chū zhuāng zhù yǔ ān yǒu sī, è dàn zhāng cì gōng yǔ ān nǚ tōng jiān, tóng shí ná wèn. ān nǚ líng wú cóng bēn bì, dāng rán ná dào zhèng fǎ, suí nà fù mǔ xiōng dì, tóng rù míng tú. yě kuài huó dé gòu le. hái yǒu yī bān huái nán liáo zuǒ, yǔ ān tōng tóng móu fǎn, tāng bù dàn xī shù zhì sǐ, bìng qiě xī shù miè zú. jiù shì zì xíng chū shǒu de wǔ bèi, yì yàn chéng sǐ xíng. wǔ dì ài bèi yǒu cái, nǐ cóng shè yòu, tāng dú rù qǐng dào: wǔ bèi bù néng lì jiàn, céng yǔ pàn móu, zuì bù kě shè. wǔ dì bù dé yǐ zhǔn yì, nǎi jiāng wǔ bèi chù sǐ. zhuāng zhù běn kě yāo shè, yě yóu tāng rù cháo gù zhēng, suí jí qì shì. è dàn zhāng cì gōng, què wèi wén fú zhū, xiǎng shì yǔ tāng yǒu jiāo, dàn zuò jiān zuì, miǎn guān shú sǐ bà le. tāng yòu huì tóng gōng qīng, qǐng dài bǔ héng shān wáng cì, wǔ dì què pī bó dào: héng shān wáng zì jiù hóu fēng, suī yǔ ān wèi xiōng dì, jiū wèi wén yǒu tóng móu què zhèng, bù yīng lián zuò. zhè shù yǔ pī fā xià lái, cì nǎi dé miǎn yì, wéi jiāng huái nán guó chú wèi jiǔ jiāng jùn, zǒng suàn le àn.
卻說漢使領了大兵,遽將淮南王宮圍住,淮南王安,還是一無預備,怎能抵敵?只好佯作不知,迎入朝使。朝使並不多說,當即指揮兵士,四處搜尋,好一歇尋出謀反證據,就是私造的各種璽印。安至此無可隱諱,只嚇得面如土色,聽他所為。漢使便將太子遷及王后荼,一併拿去,止留安在宮中,派兵監守。又出宮捕拿許多食客,盡拘獄中。俗語有言:迅雷不及掩耳,這真好算似青天霹靂,令人不防。其實仍由劉安父子,自取禍殃。安前曾拘住伍被父母,硬要迫被同謀,被雖替安想出末策,自知凶多吉少,乃乘漢使到來,前去出首。漢使不便遲慢,因即調兵入宮,搜查證據,證據到手,便好拘人;一面遣人飛報朝廷,聽候詔命。未幾即有宗正劉棄,持節馳至淮南,來提一班案犯。安已服毒自盡,余犯押解到京,發交廷尉張湯審辦。湯是個著名辣手,怎肯從寬?先將荼遷兩人,定了死罪,推出梟首。複查出莊助與安有私,鄂但張次公與安女通姦,同時拿問。安女陵無從奔避,當然拿到正法,隨那父母兄弟,同入冥途。也快活得夠了。還有一班淮南僚佐,與安通同謀反,湯不但悉數致死,並且悉數滅族。就是自行出首的伍被,亦讞成死刑。武帝愛被有才,擬從赦宥,湯獨入請道:「伍被不能力諫,曾與叛謀,罪不可赦。」武帝不得已准議,乃將伍被處死。莊助本可邀赦,也由湯入朝固爭,隨即棄市。鄂但張次公,卻未聞伏誅,想是與湯有交,但坐奸罪,免官贖死罷了。湯又會同公卿,請逮捕衡山王賜,武帝卻批駁道:「衡山王自就侯封,雖與安為兄弟,究未聞有同謀確證,不應連坐。」這數語批發下來,賜乃得免議,惟將淮南國除為九江郡,總算了案。
nǎ zhī yú bō wèi jìng, yī pū yì qǐ, suì zhì héng shān yì nì móu bài lù, tóng jiù miè wáng. héng shān wáng cì, běn yǔ ān sī xià dìng yuē, zhuān dài huái nán qǐ bīng, dāng jí xiǎng yīng. sì wén huái nán shī bài, zhǐ hǎo zuò bà. piān shì rén xīn bù guǐ, tiān dào nán róng, yě yǔ huái nán fù zhé xiāng sì, nòng dé gǔ ròu xiāng cán, quán jiā bì mìng. cì hòu chéng shū, shēng xià èr zi yī nǚ, zhǎng zi míng shuǎng, lì wèi tài zǐ, shǎo zǐ míng xiào, nǚ míng wú cǎi. chéng shū bìng mò, chǒng jī xú lái jì lì wèi hòu, xú lái yì shēng yǒu nán nǚ sì rén. wéi xú lái yǐ wài, shàng yǒu yī gè jué jī, yě céng dé chǒng, liǎng rén sù lái xiāng dù, bù kěn xiāng xià. zhì hòu wèi bèi xú lái duó qù, jué jī nà lǐ gān xīn? suì xiàng tài zǐ shuǎng jìn chán, wěi yán tài zǐ mǔ chéng shū, bèi xú lái àn zhòng dú sǐ. tài zǐ shuǎng xìn yǐ wèi zhēn, shén hèn xú lái, huì xú lái xiōng zhì héng shān, shuǎng yáng yǔ yàn yǐn, sì xì xíng cì, jǐn dé bù sǐ. liǎng zào jié yuān yù shēn, hù xiāng xún xìn. cì shǎo zǐ xiào, tóng nián shī mǔ, guī xú lái fǔ yǎng. xú lái wèi cháng ài xiào, yáng shì rén cí. xiào zǐ wú cǎi, yǐ jīng chū jià, yǔ fū xiāng wǔ, lí guī mǔ jiā. wú cǎi nián shào sī yín, zěn kěn shǒu zhe huó guǎ? jìng yǔ jiā kè tōng jiān. shì wèi tài zǐ shuǎng suǒ wén, lǚ jiā hē chì, wú cǎi bù zhī liǎn shù, fǎn yǔ zhǎng xiōng yǒu chóu. xú lái yòu gù yì hòu dài wú cǎi, lián wèi bì zhù. zhuǎn yǎn jiān xiào yì zhǎng chéng, yǔ xú lái wú cǎi, chuàn tóng yī qì, chán huǐ tài zǐ. tài zǐ shuǎng gū lì wú zhù, dāng rán dí bù guò sān rén, wǎng wǎng chù nù nǎi fù, dòng zāo chī zé. liú cì qī zǐ, yǔ nǎi xiōng jué duì xiāng sì, zhēn shì nán xiōng nán dì.
哪知餘波未靜,一仆一起,遂致衡山亦逆謀敗露,同就滅亡。衡山王賜,本與安私下訂約,專待淮南起兵,當即響應。嗣聞淮南失敗,只好作罷。偏是人心不軌,天道難容,也與淮南復轍相似,弄得骨肉相殘,全家畢命。賜後乘舒,生下二子一女,長子名爽,立為太子,少子名孝,女名無采。乘舒病歿,寵姬徐來繼立為後,徐來亦生有男女四人。惟徐來以外,尚有一個厥姬,也曾得寵,兩人素來相妒,不肯相下。至後位被徐來奪去,厥姬那裡甘心?遂向太子爽進讒,偽言太子母乘舒,被徐來暗中毒死。太子爽信以為真,甚恨徐來,會徐來兄至衡山,爽佯與宴飲,伺隙行刺,僅得不死。兩造結冤愈深,互相尋釁。賜少子孝,童年失母,歸徐來撫養。徐來未嘗愛孝,佯示仁慈。孝姊無采,已經出嫁,與夫相忤,離歸母家。無采年少思淫,怎肯守着活寡?竟與家客通姦。事為太子爽所聞,屢加訶斥,無采不知斂束,反與長兄有仇。徐來又故意厚待無采,聯為臂助。轉眼間孝亦長成,與徐來無采,串同一氣,讒毀太子。太子爽孤立無助,當然敵不過三人,往往觸怒乃父,動遭笞責。劉賜妻子,與乃兄絕對相似,真是難兄難弟。
yǐ ér xú lái jiǎ mǔ, bèi rén cì shāng, rú rǔ mǔ xiāng lèi. xú lái yìng zhǐ wèi tài zǐ suǒ shǐ. cì tīng xìn chán yán, yòu jiāng tài zǐ qiāo pū yī fān, fù zǐ suì jī chéng yuàn xì, hǎo sì yuān jiā yì bān. shì cì yǒu jí bìng, tài zǐ shuǎng bìng bù rù shì, yì jiǎ chēng yǒu jí. xú lái yǔ xiào, zhèng hǎo chéng jiān jìn yán, shuō chū tài zǐ rú hé xīn xǐ, zhǔn bèi sì wèi, rě dé cì fēi cháng ào nǎo, biàn yù fèi shuǎng lì xiào. xú lái jiàn cì yǒu fèi lì yì, yòu xiǎng chū yī zhǒng dú jì, yì yù bìng xiào xiàn hài, hǎo shǐ qīn shēng zǐ guǎng, qǐ sì wáng fēng. xú lái yǒu shì nǚ shàn wǔ, wèi cì suǒ chǒng, shì wèi xú lái suǒ jí jì, nǎi tè zòng lìng bàn xiào, rì xī xiāng qīn, gān chái pèng zhe rè huǒ, zěn néng bù ruò? zì rán còu chéng yī duī. tài zǐ shuǎng wén xiào jiān jī shì, yě jué chuí xián, àn xiǎng dì zhēng fù qiè, wǒ hé bù kě suì zhēng fù qī? kuàng xú lái lǚ jiā chán gòu, ruò néng yǐn yǔ sī tōng, dìng dāng yì zēng wèi ài, bù zhì xún chóu. xiǎng rù fēi fēi. jì huà yǐ jiù, biàn zhú rì rù gōng, xiàng xú lái chù qǐng ān, bìng zì chén qián qiān, lì shì huǐ guò. xú lái bù néng bù xū yǔ zhōu xuán, qǔ jiǔ yǔ yǐn, wēn yán wèi quàn. shuǎng fèng zhī shàng shòu, guì zài xú lái xī qián, qí xú lái jiē guò jiǔ zhī, biàn jiāng liǎng shǒu pěng zhù liǎng xī, xián liǎn qiú huān. xú lái qiě jīng qiě nù, máng jiāng jiǔ zhī fàng xià, jiāng shēn lí zuò, nà yī jīn shàng bèi shuǎng qiān zhù, bù kěn fàng shǒu, jí dé xú lái zhèn hóu dà hū, fāng cái zǒu tuō. shuǎng bù néng chěng jì, qǐ shēn biàn zǒu, huí zhì zhù shì, zhèng xiǎng fǎ miǎn huò, nà wài miàn yǐ yǒu gōng jiān jìn lái, chuán shù cì mìng, bǎ shuǎng tuō yè le qù. jí dé jiàn cì miàn, hái yǒu hé xìng? wú fēi bǎ zuò tún huì qì, chī le jǐ shí xià máo zhú bǎn zi. shuǎng hào hū dào: xiào yǔ wáng shì nǚ tōng jiān, wú cǎi yǔ jiā nú tōng jiān, wáng nài hé wù wèn? jǐn guǎn chī zé chén ér! chén ér yuàn shàng shū tiān zǐ, bèi wáng zì qù! shuō zhe, jìng shì chī shì kuáng, xiàng wài bēn chū. cì yǐ qì dé fā hūn, mìng zuǒ yòu zhuī shuǎng, shuǎng zěn kěn huí tóu, jí cì qīn zì chū zhuī, nǎi jiāng shuǎng qiān huí, xiè xì gōng zhōng. xiào fǎn rì jiàn chǒng ài, yóu cì gěi yǔ wáng yìn, hào wèi jiāng jūn, shǐ jū wài jiā, zhāo zhì bīn kè, yǔ móu dà shì.
已而徐來假母,被人刺傷,如乳母相類。徐來硬指為太子所使。賜聽信讒言,又將太子敲扑一番,父子遂積成怨隙,好似冤家一般。適賜有疾病,太子爽並不入視,亦假稱有疾。徐來與孝,正好乘間進言,說出太子如何心喜,準備嗣位,惹得賜非常懊惱,便欲廢爽立孝。徐來見賜有廢立意,又想出一種毒計,意欲並孝陷害,好使親生子廣,起嗣王封。徐來有侍女善舞,為賜所寵,適為徐來所嫉忌,乃特縱令伴孝,日夕相親,乾柴碰着熱火,怎能不爇?自然湊成一堆。太子爽聞孝奸姬侍,也覺垂涎,暗想弟烝父妾,我何不可遂烝父妻?況徐來屢加讒構,若能引與私通,定當易憎為愛,不至尋仇。想入非非。計畫已就,便逐日入宮,向徐來處請安,並自陳前愆,立誓悔過。徐來不能不虛與周旋,取酒與飲,溫顏慰勸。爽奉巵上壽,跪在徐來膝前,俟徐來接過酒巵,便將兩手捧住兩膝,涎臉求歡。徐來且驚且怒,忙將酒巵放下,將身離座,那衣襟尚被爽牽住,不肯放手,急得徐來振喉大呼,方才走脫。爽不能逞計,起身便走,回至住室,正想法免禍,那外面已有宮監進來,傳述賜命,把爽拖曳了去。及得見賜面,還有何幸?無非把坐臀晦氣,吃了幾十下毛竹板子。爽號呼道:「孝與王侍女通姦,無采與家奴通姦,王奈何勿問?儘管笞責臣兒!臣兒願上書天子,背王自去!」說着,竟似痴似狂,向外奔出。賜已氣得發昏,命左右追爽,爽怎肯回頭,及賜親自出追,乃將爽牽回,械繫宮中。孝反日見寵愛,由賜給與王印,號為將軍,使居外家,招致賓客,與謀大事。
jiāng dū rén méi hè chén xǐ, xiān hòu wǎng yī, wèi xiào sī zào bīng chē gōng jiàn, kè tiān zǐ xǐ jí jiāng xiāng jūn lì yìn, dài jī fā zuò. chén xǐ běn shì huái nán wáng, huái nán shì bài, nǎi bēn tóu héng shān, wèi xiào huà cè. xiào móu wèi tài zǐ, yùn dòng nǎi fù, shàng shū cháo tíng, fèi zhǎng lì yòu. tài zǐ shuǎng suī rán bèi xì, zǒng shàng bù zhì duàn jué jiāo tōng, yīn zhǔ xīn fù rén bái yíng qián wǎng zhǎng ān, shǐ tā shàng shū gào biàn, shuō xiào shàng zhēng fù qiè, qiě yǔ fù móu nì děng qíng. shū shàng wèi shàng, yíng què bèi dōu lì jū zhù, xùn chū xiào nà pàn rén děng qíng, nǎi xíng wén zhì pèi jùn tài shǒu, chì tā sù ná chén xǐ. xǐ wèi cháng yù fáng, jìng bèi zhuō zhù. xiào zhī yǐ rě huò, yě xiǎng yuán zì shǒu jiǎn zuì de lǜ lì, zì xíng gào fā, qiě guī jiù méi hè chén xǐ děng rén. wǔ dì yòu wěi tíng wèi zhāng tāng chá bàn, tāng zěn kěn fàng sōng? dāng rán yī wǎng dǎ jǐn, lì qiǎn zhōng wèi děng chí wǎng héng shān, wéi zhù wáng gōng. réng shì yī fān lǎo shǒu duàn. cì jīng huáng zì shā, cì hòu xú lái, jí tài zǐ shuǎng cì zǐ xiào, yǔ bāng tóng móu fǎn zhū dǎng yǔ, yī gǔ nǎo ér yā zhì dōu zhōng. jīng zhāng tāng yī fān shěn yàn, xī shù lùn zuì. xú lái zuò zhōng qián hòu chéng shū, shuǎng zuò gào fù wáng bù xiào, xiào zuò yǔ wáng shì qiè tōng jiān, bìng jiē qì shì. suǒ yǒu dǎng yǔ, yì jiē fú zhū, guó chú wèi jùn. zǒng jì huái nán héng shān liǎng àn, zhū lèi zhì hǎo jǐ wàn rén, zhēn shì hàn cháo kāi guó yǐ hòu suǒ jǐn wén. zhǔ yì duō chū zì zhāng tāng, wǔ dì jiàn tāng yàn cí, dōu shì sǐ yǒu yú gū, zì rán bù kěn tè shè, tú duàn sòng le xǔ duō shēng mìng.
江都人枚赫陳喜,先後往依,為孝私造兵車弓箭,刻天子璽及將相軍吏印,待機發作。陳喜本事淮南王,淮南事敗,乃奔投衡山,為孝畫策。孝謀為太子,運動乃父,上書朝廷,廢長立幼。太子爽雖然被系,總尚不至斷絕交通,因囑心腹人白嬴潛往長安,使他上書告變,說孝上烝父妾,且與父謀逆等情。書尚未上,嬴卻被都吏拘住,訊出孝納叛人等情,乃行文至沛郡太守,飭他速拿陳喜。喜未嘗預防,竟被捉住。孝知已惹禍,也想援自首減罪的律例,自行告發,且歸咎枚赫陳喜等人。武帝又委廷尉張湯查辦,湯怎肯放鬆?當然一網打盡,立遣中尉等馳往衡山,圍住王宮。仍是一番老手段。賜驚惶自殺,賜後徐來,及太子爽次子孝,與幫同謀反諸黨羽,一古腦兒押至都中。經張湯一番審讞,悉數論罪。徐來坐盅前後乘舒,爽坐告父王不孝,孝坐與王侍妾通姦,並皆棄市。所有黨羽,亦皆伏誅,國除為郡。總計淮南衡山兩案,株累至好幾萬人,真是漢朝開國以後所僅聞。主意多出自張湯,武帝見湯讞詞,都是死有餘辜,自然不肯特赦,徒斷送了許多生命。
shí huáng zǐ jù nián yǐ qī suì, jí cè lì wèi huáng tài zǐ, chǔ zuò guó běn, jì dìng rén xīn. yī miàn nǐ tōng dào xī yù, zài qiǎn bó wàng hóu zhāng qiān, chū shǐ xī fāng. qiān wèi hàn zhōng rén, jiàn yuán zhōng rù dōu wèi láng. shì xiōng nú zhōng yǒu rén jiàng hàn, bào chēng xiōng nú xīn pò yuè dī, yīn zhī. zhèn zhǎn yuè dī wáng shǒu, qǔ wèi yǐn qì. yuè dī yú zhòng xī zǒu, cháng yù bào chóu, zhǐ hèn wú rén xiāng zhù yún yún. wǔ dì fāng yù běi miè xiōng nú, dé wén cǐ yán, biàn yù xī jié yuè dī, wèi jiā jī xiōng nú jì, wéi yīn yuè dī xiàng jū hé xī, yǔ hàn bù tōng yīn wèn, cǐ shí wèi xiōng nú suǒ bài, gèng xiàng xī jiǎo cuàn qù, jù hàn gèng yuǎn, jí qiè yù yǔ jiāo tōng, bì xū dé yī jīng míng qiáng gàn de rén yuán, fāng kě qián wǎng. nǎi xià zhào mù cái, chōng dāng xī shǐ. tíng chén děng tōu shēng pà sǐ, wú rén gǎn xíng, zhǐ zhāng qiān fàng dǎn yīng mù, yǔ hú rén táng yì fù děng xiāng xié chū dōu, cóng lǒng xī jìn fā. lǒng xī wài miàn, biàn shì xiōng nú shǔ dì, qiān yù xī wǎng yuè dī, bì xū jīng guò cǐ dì, fāng kě xiāng tōng, nǎi qiāo qiāo de yǐn le tú zhòng, tōu xiàng qián qù. xíng jīng shù rì, piān bèi xiōng nú luó qí jiāng tā jū zhù, yā sòng lǔ tíng. qiān děng bù guò bǎi rén, shì nán yǔ kàng, zhǐ hǎo huái zhe hàn jié, zuò tīng jī liú. xiōng nú suī wèi gǎn shā qiān, què yì jiā yì guǎn shù, bù kěn fàng guī. yī lián zhù le shí duō nián, qiān jū rán qǔ dé hú fù, shēng yǒu zǐ nǚ, yǔ hú rén wǎng lái zhōu xuán, hǎo sì lè bù sī shǔ de zhuàng tài. xiōng nú bù fù yán fáng, qiān jìng yǔ táng yì fù děng sì xì xī táo, bēn rù dà yuān guó jìng. dà yuān zài yuè dī běi miàn, wèi xī yù zhōng liè guó, dì chǎn shàn mǎ, yòu duō pú táo mù xu. qiān děng běn wèi shí lù jìng, luàn chuǎng zhì cǐ, dāng yóu dà yuān rén bǎ tā jié liú. bǐ cǐ wèn dá, cái dé hù xī qíng xíng, dà yuān rén jí bào zhī guó wáng. guó wáng sù wén hàn cháo fù shù, dàn hèn lù yuǎn nán tōng, yī wén hàn shǐ rù jìng, dāng jí zhào jiàn, xún míng lái yì. qiān zì shù xìng míng, bìng yán fèng hàn dì mìng, qiǎn shǐ yuè dī, tú cì bèi xiōng nú jī liú, xiàn xìng tuō shēn zhì cǐ. qǐng wáng pài rén dǎo wǎng yuè dī, ruò jiāo xiè shǐ mìng, réng dé hái hàn, bì rán gǎn wáng hòu huì, yuàn fèng zhòng chóu. dà yuān wáng dà xǐ, dá yán cǐ qù yuè dī, hái xū jīng guò kāng jū guó, dāng dài wèi tōng yì, shǐ de wǎng dá yún yún. qiān chēng xiè ér chū, suì yóu dà yuān wáng qiǎn rén wèi dǎo, yǐn zhì kāng jū. kāng jū guó tóng zài xī yù, yǔ dà yuān pí lín, sù lái jiāo hǎo. jì yóu dà yuān wèi qiān jiè shào, lè dé mài gè rén qíng, sòng tā guò qù, yú shì qiān děng de dǐ yuè dī guó. yuè dī zì qián wáng zhèn wáng, lìng lì wáng zǐ wèi zhǔ, wáng fū rén wèi fǔ, xī rù dà xià, jù yǒu quán tǔ, gèng jiàn yī dà yuè dī guó. dà xià zài guī shuǐ bīn, dì shì féi wò, wù chǎn fēng ráo, cǐ shí wèi yuè dī suǒ jù, zuò xiǎng ān yì, suì bǎ qián shí bào chóu de sī xiǎng, jiàn jiàn dǎ xiāo. qiān rù jiàn guó wáng, tán lùn duō shí, què méi yǒu shèn me xiào guǒ. yòu zhù le nián yú, shǐ zhōng bù de yào lǐng, zhǐ hǎo cí guī. guī tú fù rù xiōng nú jìng, yòu bèi xiōng nú bīng jū qù, xìng kuī qiān jū hú yǒu nián, dài rén kuān dà, wèi hú ér suǒ ài zhòng, fāng dé bù sǐ. huì xiōng nú yì zhǔ, shū zhí jiāo zhēng, jí yī zhì xié dān yú yǔ xiōng zi yú dān zhēng guó, shì jiàn qián wén. guó zhōng wèi miǎn rǎo luàn, qiān yòu dé chéng xì nán bēn, sī qiè hú dì qī zǐ, yǔ táng yì fù yī tóng guī hàn, jìn yè wǔ dì, jiǎo hái shǐ jié.
時皇子據年已七歲,即冊立為皇太子,儲作國本,冀定人心。一面擬通道西域,再遣博望侯張騫,出使西方。騫為漢中人,建元中入都為郎。適匈奴中有人降漢,報稱匈奴新破月氐,音支。陣斬月氐王首,取為飲器。月氐餘眾西走,常欲報仇,只恨無人相助云云。武帝方欲北滅匈奴,得聞此言,便欲西結月氐,為夾擊匈奴計,惟因月氐向居河西,與漢不通音問,此時為匈奴所敗,更向西徼竄去,距漢更遠,急切欲與交通,必須得一精明強幹的人員,方可前往。乃下詔募才,充當西使。廷臣等偷生怕死,無人敢行,只張騫放膽應募,與胡人堂邑父等相偕出都,從隴西進發。隴西外面,便是匈奴屬地,騫欲西往月氐,必須經過此地,方可相通,乃悄悄的引了徒眾,偷向前去。行經數日,偏被匈奴邏騎將他拘住,押送虜廷。騫等不過百人,勢難與抗,只好懷着漢節,坐聽羈留。匈奴雖未敢殺騫,卻亦加意管束,不肯放歸。一連住了十多年,騫居然娶得胡婦,生有子女,與胡人往來周旋,好似樂不思蜀的狀態。匈奴不復嚴防,騫竟與堂邑父等伺隙西逃,奔入大宛國境。大宛在月氐北面,為西域中列國,地產善馬,又多葡萄苜蓿。騫等本未識路徑,亂闖至此,當由大宛人把他截留。彼此問答,才得互悉情形,大宛人即報知國王。國王素聞漢朝富庶,但恨路遠難通,一聞漢使入境,當即召見,詢明來意。騫自述姓名,並言奉漢帝命,遣使月氐,途次被匈奴羈留,現幸脫身至此。請王派人導往月氐,若交卸使命,仍得還漢,必然感王厚惠,願奉重酬。大宛王大喜,答言此去月氐,還須經過康居國,當代為通譯,使得往達云云。騫稱謝而出,遂由大宛王遣人為導,引至康居。康居國同在西域,與大宛毗鄰,素來交好。既由大宛為騫介紹,樂得賣個人情,送他過去,於是騫等得抵月氐國。月氐自前王陣亡,另立王子為主,王夫人為輔,西入大夏,據有全土,更建一大月氐國。大夏在媯水濱,地勢肥沃,物產豐饒,此時為月氐所據,坐享安逸,遂把前時報仇的思想,漸漸打銷。騫入見國王,談論多時,卻沒有甚麼效果。又住了年余,始終不得要領,只好辭歸。歸途復入匈奴境,又被匈奴兵拘去,幸虧騫居胡有年,待人寬大,為胡兒所愛重,方得不死。會匈奴易主,叔侄交爭,即伊稚斜單于與兄子於單爭國,事見前文。國中未免擾亂,騫又得乘隙南奔,私挈胡地妻子,與堂邑父一同歸漢,進謁武帝,繳還使節。
wǔ dì bài qiān wèi dà zhōng dài fū, hào táng yì fù wèi fèng shǐ jūn. cóng qián qiān tóng háng bǎi rén, huò táo huò sǐ, dà shuài wú cún, suí guī zhǐ yǒu èr rén, wéi duō le yī qī yī zi, zǒng suàn shì bù xū cǐ xíng, bù pà gù qī chī cù me? jí dìng xiāng yī yì, qiān shú ān hú dì, bù jué shuǐ cǎo, yīng dé jī gōng fēng hóu. huí yīng qián huí. tā què xióng xīn wèi yàn, yòu xiǎng mào xiǎn xī xíng, zài qù yī shì, nǎi rù cháo xiàn yì dào: chén qián zài dà xià shí, jiàn yǒu qióng zhú zhàng shǔ bù, gāi guó rén wèi mǎi zhū shēn dú. shēn yīn juān, dú yīn dǔ, jí tiān zhú èr zì zhī zhuǎn yīn. chén chá shēn dú guó, zài dà xià dōng nán, fēng sú yǔ dà xià xiāng sì, dú rén mín xǐ chéng xiàng chū zhàn, guó bīn dà chuān. yī chén kuī cè, dà xià qù zhōng guó wàn èr qiān lǐ, shēn dú yòu zài dà xià dōng nán shù qiān lǐ, gāi dì yǒu shǔ wù shū rù, dìng shì lí shǔ bù yuǎn. jīn yù chū shǐ dà xià, běi xíng bì jīng guò xiōng nú, bù rú cóng shǔ xī jìn, jiào wèi tuǒ biàn, dāng bù zhì yǒu yì wài zǔ ài le. wǔ dì xīn rán yī yì, fù lìng qiān chí jié fù shǔ, zhì jiān wèi jùn, fēn qiǎn wáng rán yú bǎi shǐ chāng lǚ yuè rén děng sì lù bìng chū, yī chū máng, yī chū zuó, yī chū qióng, yī chū bó. yīn jiàn qián. máng zuó děng bù, běn jiē wèi xī yí bù luò, guī fù hàn cháo. jiàn liù shí sì huí. dàn zì yuán shuò sì nián yǐ lái, nèi wài bù tōng, yòu duō fǎn cè, cǐ cì hàn shǐ jiǎ dào, yòu bèi zhōng zǔ, běi lù wèi dī máng suǒ gěng, nán lù wèi xī yīn shě. jí kūn míng suǒ sāi. kūn míng zá jū yí zhǒng, bù zhì jūn zhǎng, háo wú jì lǜ, jiàn yǒu wài rén rù jìng, zhǐ zhī shā lüè, bù wèn shuí hé. hàn shǐ suǒ jī cái wù, duō bèi duó qù, bù dé yǐ gǎi dào qián xíng, qū rù diān yuè. diān yuè yì jiǎn chēng diān guó, dì yǒu diān chí, zhōu wéi yuē sān bǎi lǐ, yīn yǐ wèi míng. diān wáng dāng qiāng, wèi chǔ jiāng jūn zhuāng juē hòu yì, zhuāng juē cháng lüè dìng diān dì, yīn chǔ wèi qín miè, liú diān wèi wáng, hòu lái chuán guó shù shì, yǔ zhōng guó gé jué duō nián, bù tōng wén wèn. jí jiàn hàn shǐ qū rù, dāng miàn wèn xùn, cái zhī hàn cháo dì guǎng mín chóu, nǎi hǎo yì kuǎn dài hàn shǐ, dài wèi mì dào. sì tàn dé kūn míng zuò gěng, wú fǎ shū tōng, nǎi huí fù hàn shǐ, fǎn bào zhāng qiān. qiān yì hái bái wǔ dì.
武帝拜騫為大中大夫,號堂邑父為奉使君。從前騫同行百人,或逃或死,大率無存,隨歸只有二人,惟多了一妻一子,總算是不虛此行,不怕故妻吃醋麼?及定襄一役,騫熟諳胡地,不絕水草,應得積功封侯。回應前回。他卻雄心未厭,又想冒險西行,再去一試,乃入朝獻議道:「臣前在大夏時,見有邛竹杖蜀布,該國人謂買諸身毒。身音捐,毒音篤,即天竺二字之轉音。臣查身毒國,在大夏東南,風俗與大夏相似,獨人民喜乘象出戰,國瀕大川。依臣窺測,大夏去中國萬二千里,身毒又在大夏東南數千里,該地有蜀物輸入,定是離蜀不遠。今欲出使大夏,北行必經過匈奴,不如從蜀西進,較為妥便,當不至有意外阻礙了。」武帝欣然依議,復令騫持節赴蜀,至犍為郡,分遣王然於柏始昌呂越人等四路並出,一出駹,一出莋,一出邛,一出僰。音見前。駹莋等部,本皆為西夷部落,歸附漢朝。見六十四回。但自元朔四年以來,內外不通,又多反側,此次漢使假道,又被中阻,北路為氐駹所梗,南路為嶲音舍。及昆明所塞。昆明雜居夷種,不置君長,毫無紀律,見有外人入境,只知殺掠,不問誰何。漢使所齎財物,多被奪去,不得已改道前行,趨入滇越。滇越亦簡稱滇國,地有滇池,周圍約三百里,因以為名。滇王當羌,為楚將軍莊蹻後裔,莊蹻嘗略定滇地,因楚為秦滅,留滇為王,後來傳國數世,與中國隔絕多年,不通聞問。及見漢使趨入,當面問訊,才知漢朝地廣民稠,乃好意款待漢使,代為覓道。嗣探得昆明作梗,無法疏通,乃回復漢使,返報張騫。騫亦還白武帝。
wǔ dì bù miǎn zhèn nù, yì yù wǎng tǎo, tè jiù shàng lín záo tōng yī chí, hào wèi kūn míng chí, shǐ shì zú zhì fá chí zhōng, liàn xí shuǐ zhàn, yù bèi xī tǎo. yī miàn fù zhuó huò qù bìng wèi biāo qí jiāng jūn, shǐ tā dài lǐng wàn qí, chū jī xiōng nú. qù bìng yóu lǒng xī chū jī, dié gōng xiōng nú shǒu zhài, zhuǎn zhàn liù rì, yú yān zhī shān, shēn rù qiān yú lǐ, shā lóu lán wáng, xiāo lú hóu wáng, qín zhù hún xié wáng zǐ, jí xiāng guó dū wèi, duó qǔ xiū tú wáng jì tiān jīn rén, zhǎn huò lǔ shǒu bā qiān jiǔ bǎi yú jí, shǐ zòu kǎi hái jīng. wǔ dì shǎng qù bìng gōng, jiā fēng shí yì èr qiān hù.
武帝不免震怒,意欲往討,特就上林鑿通一池,號為昆明池,使士卒置筏池中,練習水戰,預備西討。一面復擢霍去病為驃騎將軍,使他帶領萬騎,出擊匈奴。去病由隴西出擊,迭攻匈奴守砦,轉戰六日,逾焉支山,深入千餘里,殺樓蘭王,梟盧侯王,擒住渾邪王子,及相國都尉,奪取休屠王祭天金人,斬獲虜首八千九百餘級,始奏凱還京。武帝賞去病功,加封食邑二千戶。
guò le shù yuè, shì dāng yuán shòu èr nián de xià jì, qù bìng fù yǔ hé qí hóu gōng sūn áo, lǜ bīng shù wàn, zài chū běi dì, lìng pài bó wàng hóu zhāng qiān, láng zhōng lìng lǐ guǎng chū yòu běi píng. guǎng lǐng qí bīng sì qiān rén wèi qián qū, qiān lǜ wàn qí jì jìn, xiān hòu xiāng qù shù shí lǐ, xiōng nú zuǒ xián wáng tàn zhī hàn bīng rù jìng, jí yǐn tiě qí sì wàn, qián lái dǐ yù. tú cì yǔ guǎng xiāng zhí, guǎng zhǐ sì qiān mǎ duì, rú hé dǎng dé zhù sì wàn hú qí? dāng jí bèi tā wéi zhù. guǎng què shén sè bù biàn, dú mìng shǎo zǐ lǐ gǎn, dài zhe zhuàng shì shù shí qí, tū wéi shì dí. gǎn tǐng shēn jìng wǎng, zuǒ chí zhǎng shuò, yòu zhí duǎn dāo, yuè mǎ xiàn zhèn, liǎng shǒu tiāo bō, shā kāi yī tiáo xuè lù, chuān tōng dí wéi, fù cóng yuán lù shā huí, réng zhì guǎng qián, shǒu xià zhuàng shì, bù guò shāng wáng sān wǔ rén, yú jiē wú yàng. pō yǒu fù fēng. jūn shì běn jiē huáng jù, jiàn gǎn chū rù zì rú, què yě dǎn zhuàng qǐ lái, qiě wén gǎn huí bào dào: hú lǔ róng yì dǐ dí, bù zú wèi lǜ. yú shì zhòng xīn yì ān. guǎng lìng jūn shì bù zhe yuán zhèn, miàn jiē wài xiàng, sì miàn dǔ zhù, hú bīng bù gǎn jìn bī, dàn yòng qiáng gōng sì shè, jiàn rú fēi huáng. guǎng jūn suī rán zhèn dìng, jiū jìng bì bù guò jiàn zú, duō bàn shāng wáng. guǎng yě lìng shì zú fǎn shè, bì dí shù qiān. sì jiàn jiàn gàn qiě jǐn, nǎi shǐ shì zú zhāng gōng wù fā, zì yòng yǒu míng de dà huáng jiàn, dà huáng nǔ míng. zhuān shè dí jiāng, měi yī fā shǐ, wú bù qí zhōng, jiē lián shè bì shù rén, hú ér sù zhī guǎng shàn shè, tǒng jiē wèi suō bù qián, wéi sì miàn shǒu dìng quān zi, wèi kěn shì wéi. xiāng chí zhì yī rì yī yè, guǎng jūn yǐ bù kān pí fá, gè gè miàn wú rén sè, dú guǎng réng dǒu sǒu jīng shén, lì chí bù xiè. qí zhì tiān míng, zài yǔ hú bīng lì zhàn, shā shāng guò dāng. hú bīng zhōng shì zhòng wù tuì, xìng zhāng qiān qū zhe dà duì, qián lái yuán yīng, fāng dé jī tuì hú bīng, jiù chū lǐ guǎng, shōu bīng nán huí. guǎng suī shàn dòu, qí rú mìng hé! nà biāo qí jiāng jūn huò qù bìng, yǔ gōng sūn áo chí chū sài wài, zhōng tú xiāng shī, zì yǐn bù qǔ jí jìn, dù jū yán zé, guò xiǎo yuè dī, zhì qí lián shān, yí lù shùn fēng, shì rú pò zhú, zhǎn shǒu sān wàn jí, lǔ huò yóu duō, fāng cái kǎi xuán. wǔ dì xù gōng fá zuì, fēn bié dìng lùn, guǎng yòng guǎ dí zhòng, bīng sǐ guò bàn, gōng zuì xiāng dǐ, jǐn dé miǎn fá. zhāng qiān gōng sūn áo yán wù jūn qī, yīng zuò sǐ zuì, shú wèi shù rén. zhǐ qù bìng sān cì dà jié, gōng wú yǔ bǐ, fù jiā fēng wǔ qiān hù, lián bù xià piān jiāng, rú zhào pò nú děng, jiē dé hóu fēng.
過了數月,適當元狩二年的夏季,去病復與合騎侯公孫敖,率兵數萬,再出北地,另派博望侯張騫,郎中令李廣出右北平。廣領騎兵四千人為前驅,騫率萬騎繼進,先後相去數十里,匈奴左賢王探知漢兵入境,亟引鐵騎四萬,前來抵禦。途次與廣相值,廣只四千馬隊,如何擋得住四萬胡騎?當即被他圍住。廣卻神色不變,獨命少子李敢,帶着壯士數十騎,突圍試敵。敢挺身徑往,左持長槊,右執短刀,躍馬陷陣,兩手挑撥,殺開一條血路,穿通敵圍,復從原路殺回,仍至廣前,手下壯士,不過傷亡三五人,余皆無恙。頗有父風。軍士本皆惶懼,見敢出入自如,卻也膽壯起來,且聞敢回報道:「胡虜容易抵敵,不足為慮。」於是眾心益安。廣令軍士布着圓陣,面皆外向,四面堵住,胡兵不敢進逼,但用強弓四射,箭如飛蝗。廣軍雖然鎮定,究竟避不過箭鏃,多半傷亡。廣也令士卒返射,斃敵數千。嗣見箭干且盡,乃使士卒張弓勿發,自用有名的大黃箭,大黃弩名。專射敵將,每一發矢,無不奇中,接連射斃數人,胡兒素知廣善射,統皆畏縮不前,惟四面守定圈子,未肯釋圍。相持至一日一夜,廣軍已不堪疲乏,個個面無人色,獨廣仍抖擻精神,力持不懈。俟至天明,再與胡兵力戰,殺傷過當。胡兵終恃眾勿退,幸張騫驅着大隊,前來援應,方得擊退胡兵,救出李廣,收兵南回。廣雖善斗,其如命何!那驃騎將軍霍去病,與公孫敖馳出塞外,中途相失,自引部曲急進,渡居延澤,過小月氐,至祁連山,一路順風,勢如破竹,斬首三萬級,虜獲尤多,方才凱旋。武帝敘功罰罪,分別定論,廣用寡敵眾,兵死過半,功罪相抵,僅得免罰。張騫公孫敖延誤軍期,應坐死罪,贖為庶人。只去病三次大捷,功無與比,復加封五千戶,連部下偏將,如趙破奴等,皆得侯封。
shì shí zhū sù jiāng bù xià, jù bù rú qù bìng de jīng ruì, qù bìng yòu lǚ dé tiān yòu, shēn rù wú zǔ, xiōng nú yì xiāng jiè shēng wèi, bù gǎn yīng fēng. zhì yān zhī qí lián liǎng shān, bèi qù bìng tà pò, hú ér wèi zuò gē yáo yún: wáng wǒ qí lián shān, shǐ wǒ liù chù bù fān xī! shī wǒ yān zhī shān, shǐ wǒ fù nǚ wú yán sè. zhè zhǒng gē yáo, chuán rù nèi dì, qù bìng shēng wēi yì shèng. wǔ dì cháng lìng qù bìng xué xí sūn wú bīng fǎ, qù bìng dào: wèi jiāng xū suí shí yùn móu, hé bì dìng jū gǔ fǎ ne? wǔ dì yòu tì qù bìng yíng zhái, qù bìng cí xiè dào: xiōng nú wèi miè, hé yǐ jiā wèi? zhè shù yǔ pō jiàn zhōng yǒng, wèi tā rén suǒ wèi jí. wǔ dì yì jiā chǒng ài, bǐ zhū dà jiāng jūn wèi qīng. qù bìng fù huò zhòng rú, qián zài píng yáng hòu jiā wèi lì, gù dé sī tōng wèi shǎo ér. shǎo ér bié jià chén zhǎng, zhòng rú yì zì huí píng yáng yuán jí. qù bìng chū bù shí fù míng, zhì rù guān hòu, fāng cái zhī xī. cǐ cì běi fá huí jūn, dào chū hé dōng, chá zhī zhòng rú shàng cún, nǎi pài lì wǎng yíng, shǐ dé fù zǐ jù shǒu. zhòng rú yǐ lìng qǔ yī fù, shēng zǐ míng guāng, zhòng rú shàn shēng guì zi, què yě nán dé! nián yú chéng tóng, pō yǒu cái huì. qù bìng shì ruò qīn dì, lìng tā suí xíng, yī miàn wèi zhòng rú gòu zhì tián zhái, zhāo mǎi nú bì, shǐ de ān xiǎng tiān nián, rán hòu cí guī. huò guāng suí xiōng rù dōu, bǔ chōng láng guān, dà jiāng jūn wèi qīng, jiàn shēng lì gōng zhì guì, yǔ jǐ xiāng sì, dāng rán xīn wèi. fù zǐ shēng jiù, tóng shí wǔ hóu, zhēn gè shì shì qīng cháo yòu, xuǎn hè jué lún.
是時諸宿將部下,俱不如去病的精銳,去病又屢得天佑,深入無阻,匈奴亦相戒生畏,不敢攖鋒。至焉支祁連兩山,被去病踏破,胡兒為作歌謠云:「亡我祁連山,使我六畜不蕃息!失我焉支山,使我婦女無顏色。」這種歌謠,傳入內地,去病聲威益盛。武帝嘗令去病學習孫吳兵法,去病道:「為將須隨時運謀,何必定拘古法呢?」武帝又替去病營宅,去病辭謝道:「匈奴未滅,何以家為?」這數語頗見忠勇,為他人所未及。武帝益加寵愛,比諸大將軍衛青。去病父霍仲孺,前在平陽侯家為吏,故得私通衛少兒。少兒別嫁陳掌,仲孺亦自回平陽原籍。去病初不識父名,至入官後,方才知悉。此次北伐回軍,道出河東,查知仲孺尚存,乃派吏往迎,始得父子聚首。仲孺已另娶一婦,生子名光,仲孺善生貴子,卻也難得!年逾成童,頗有才慧。去病視若親弟,令他隨行,一面為仲孺購置田宅,招買奴婢,使得安享天年,然後辭歸。霍光隨兄入都,補充郎官,大將軍衛青,見甥立功致貴,與己相似,當然欣慰。父子甥舅,同時五侯,真箇是勢傾朝右,烜赫絕倫。
dāng shí dōu zhōng rén sī xiāng yàn xiàn, zǒng yǐ wèi wèi shì guì xiǎn, quán zhàng wèi huáng hòu yī rén, yīn biān chéng yī gē dào: shēng nán wú xǐ, shēng nǚ wú nù, dú bù jiàn wèi zi fū, bà tiān xià! wèi qīng suī ǒu yǒu suǒ wén, dàn yě jué dé bù cuò, wèi cháng xiāng guài. wú rú fù rén dé chǒng, quán kào zī sè, yí dào zhōng nián, sè shuāi ài chí, wǎng wǎng rú cǐ. wèi huáng hòu shēng le yī nán sān nǚ, jiàn jiàn de gǎi biàn jiāo róng, jiù shì mǎn tóu de zhěn fà, yě tuō luò guò bàn. wǔ dì mù wèi lǎo yù, wèi miǎn tǎo yàn, lìng qù chǒng ài le yī wèi wáng fū rén. zhè wáng fū rén chū shēn zhào dì, sè yì dòng rén, zì cóng rù xuǎn gōng zhōng, jiàn xìng wǔ dì, yě chǎn xià yī nán, qǔ míng wèi hóng, yǔ wèi hòu què shì jìn dí. wèi hòu chǒng bù rú qián, wèi shì yī mén, yì kǒng nán bǎo, dāng yǒu yī gè lěng yǎn páng guān de fāng shì, jìn cè dà jiāng jūn qián, yǔ jué ān wēi, dùn lìng wèi qīng rú mèng chū xǐng, yī cè zhào xíng. xiǎo zi yǒu shī tàn dào:
當時都中人私相艷羨,總以為衛氏貴顯,全仗衛皇后一人,因編成一歌道:「生男無喜,生女無怒,獨不見衛子夫,霸天下!」衛青雖偶有所聞,但也覺得不錯,未嘗相怪。無如婦人得寵,全靠姿色,一到中年,色衰愛弛,往往如此。衛皇后生了一男三女,漸漸的改變嬌容,就是滿頭的鬒髮,也脫落過半。武帝目為老嫗,未免討厭,另去寵愛了一位王夫人。這王夫人出身趙地,色藝動人,自從入選宮中,見幸武帝,也產下一男,取名為閎,與衛後確是勁敵。衛後寵不如前,衛氏一門,亦恐難保,當有一個冷眼旁觀的方士,進策大將軍前,與決安危,頓令衛青如夢初醒,依策照行。小子有詩嘆道:
dào dǐ guāng róng zhàng nǚ xiōng, hòu gōng sè zhòng zhàn gōng qīng
到底光榮仗女兄,後宮色重戰功輕;
shèng shuāi dé shī xún cháng shì, hé bì yíng yíng zhú lì míng!
盛衰得失尋常事,何必營營逐利名!
yù zhī fāng shì wèi shuí, suǒ xiàn hé cè, róng zhì xià huí shuō míng.
欲知方士為誰,所獻何策,容至下回說明。
xī yuán àng lùn huái nán wáng zhǎng shì, wèi wén dì zòng zhī shǐ jiāo, wù wèi zhì yán fù xiāng, hòu shì tuī wèi zhì lùn, wú yì yǐ wèi wèi rán. huái nán zhǎng zhī bù dé qí sǐ, yǔ ān cì zhī bìng zhì yí miè, jiē hàn gāo yí móu zhī bù shàn, yǒu yǐ qǐ zhī ěr. hàn gāo chǒng qī jī ér ài shǎo zǐ, niàng chéng nèi luàn, pìn jī dāng guó, rén zhì yí yāng, wēi píng bó zhī jiāo huān, yù móu zhū nì, hàn zuò dài yǐ zǎo zhǎn yǐ. huái nán wáng zhǎng lǚ cì móu pàn, shì wèi wú jūn, ān yǔ cì gài yóu shén yān, fěi wéi wú jūn, shèn zhì jǔ fù zǐ xiōng dì fū fù zhī dào ér jǐn qì zhī, ān sǐ yú qián, cì sǐ yú hòu, jù yóu jiā tíng zhī zì xiāng cán hài, zú zhì fù zōng, yóu lái zhě jiàn, gāo zǔ shí jiē zhī lì yú? huò qù bìng sān cì zòu gōng, yuán yāo tiān xìng, ér yíng jiàn nǎi fù, tí xié jì dì, xiào yǒu gù yǒu zú duō zhě. qiě xiōng nú wèi miè, hé yǐ jiā wèi zhī yán, yóu jiàn ài guó rè chéng. wèi jiāng rú huò piáo yáo, zhèng bù tú yǐ wǔ gōng jiàn chēng yě.
昔袁盎論淮南王長事,謂文帝縱之使驕,勿為置嚴傅相,後世推為至論,吾意以為未然。淮南長之不得其死,與安賜之並致夷滅,皆漢高貽謀之不善,有以啟之耳。漢高寵戚姬而愛少子,釀成內亂,牝雞當國,人彘貽殃,微平勃之交歡,預謀誅逆,漢祚殆已早斬矣。淮南王長屢次謀叛,是謂無君,安與賜蓋尤甚焉,匪惟無君,甚至舉父子兄弟夫婦之道而盡棄之,安死於前,賜死於後,俱由家庭之自相殘害,卒至覆宗,由來者漸,高祖實階之厲歟?霍去病三次奏功,原邀天幸,而迎見乃父,提攜季弟,孝友固有足多者。且匈奴未滅,何以家為之言,尤見愛國熱誠。為將如霍嫖姚,正不徒以武功見稱也。